Εἶναι ἐφικτὴ ἡ ἐπάνοδος τῆς Ὀθωμανικῆς Αὐτοκρατορίας;

 ΑΡΘΡΟ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΙΤΣΙΚΗ ΑΠΟ ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΕΝΔΙΑΜΕΣΗ ΠΕΡΙΟΧΗ 

ΤΕΥΧΟΣ 80 ( ΘΕΡΟΣ 2016 ) 

 

Εἶναι ἐφικτὴ ἡ ἐπάνοδος τῆς Ὀθωμανικῆς Αὐτοκρατορίας;

 

(Τὸν Ἀπρίλιο 2016, εὑρέθην ἐπισήμως προσκεκλημένος στὴν Τουρκία τοῦ Ἔρντογαν, ἡ ὁποία προωθεῖ τὴν ἐπάνοδο τῆς Ὀθωμανικῆς Αύτοκρατορίας. Τὸ παρακάτω ἄρθρο εἶναι ἀπόρροια τοῦ ταξιδίου αὐτοῦ)

  α) Τὸ Βυζάντιο δὲν ἐπανέρχεται.

 Εἶναι ὅπως σὲ ὑπολογιστή. Ἐπαναφέρεις ἕνα κείμενο ποὺ ἔσβησε τελευταῖο, ἀλλὰ δύσκολα

Ὁ Ῥωμηὸς Ζαγανός, ὁ πορθητὴς τῆς Πόλης τῶν προγόνων του.

ἐπαναφέρεις προτελευταῖο κείμενο ποὺ ἔσβησε καὶ ἀντεκατεστάθη ἀπὸ τροποποιημένο κείμενο ποὺ ἔσβησε τελευταῖα. Τὸ Βυζάντιο τὸ 1453 ἀντεκατεστάθη καὶ ἐτροποποιήθη ἀπὸ τὴν Ὀθωμανία. Ἀκόμα πιὸ πίσω ἡ ἀρχαία Ῥώμη ἀντεκατεστάθη καὶ ἐτροποποιήθη ἀπὸ τὴν νέα Ῥώμη κ.ο.κ. Ἡ Ἱστορία μᾶς διδάσκει ὅτι προσπάθεια γιὰ τὴν ἐπαναφορὰ τοῦ σβησμένου τελευταίου κειμένου εἶναι μέν ἐφικτὴ ἀλλὰ βραχυπρόθεσμη. Ἔχουμε ὡς παράδειγμα τὴν ἐπαναφορὰ τῆς ἀρχαίας προχριστιανικῆς Ῥώμης ἀπὸ τὸν αὐτοκράτορα Ἰουλιανὸ τὸν Παραβάτη, ἀλλὰ μόνον γιὰ τρία χρόνια (360‐363) καὶ μόνον κατόπιν τῆς πολὺ προσφάτου πτώσεως τῆς ἀρχαίας Ῥώμης, μὲ τὴν ἄνοδο στὴν ἐξουσία τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου (306‐337).

 β) Μὲ ποῖον τρόπο ἡ Ὀθωμανία ἐπεκάλυψε καὶ ἀντεκατέστησε τὸ Βυζάντιο;

 Μέσα στὴν μακρὰ περίοδο 2500 χρόνων τῆς οἰκουμενικῆς αὐτοκρατορίας τῆς Ἐνδιάμεσης Περιοχῆς, ἀπὸ τὴν Περσικὴ Αὐτοκρατορία στὴν Ὀθωμανική, μέσῳ τῆς αὐτοκρατορίας τοῦ Ἀλεξάνδρου, τῆς ἀρχαίας Ῥώμης καὶ τῆς Βυζαντινῆς, ἡ διαλεκτικὴ πορεία της ἀνεγνωρίσθη ἀπὸ τὸ γεγονὸς ὅτι ἡ εἰκόνα ποὺ ἐπαρουσίαζε ἦταν πάντα ἡ ἴδια, συνάμα ὅμως καὶ κάθε φορὰ διαφορετικὴ καὶ ἐξελικτική. Ἔτσι, ἡ μεγάλη ἀλλαγὴ μεταξὺ ἀρχαίας καὶ νέας Ῥώμης ὑπῆρξε ἡ μεταφορά της στὰ νερὰ τοῦ Βοσπόρου καὶ ἡ ἐπιβολὴ τῆς νέας θρησκείας τοῦ χριστιανισμοῦ. Ἡ μεγάλη ἀλλαγὴ τὸ 1453 δὲν ὑπῆρξε οὔτε ἀλλαγὴ τοποθεσίας, οὔτε ἀλλαγὴ θρησκείας, ἀλλὰ ἀλλαγὴ ἀπὸ μονομιλλετιακὴ κοινωνικὴ δομὴ σὲ τετραμιλλετιακὴ δομή.

 Ἡ ἰδεολογία τοῦ Βυζαντίου ὑπῆρξε μέχρι τέλους ἡ Ὀρθοδοξία, ὅπως ἡ ἰδεολογία τῆς Σοβιετικῆς Ἑνώσεως ὑπῆρξε μέχρι τέλους ὁ μαρξισμός‐λενινισμός. Ὁ πρωτοεθνικισμὸς ποὺ ἐνεφανίσθη μετὰ τὸ 1204, ὑπῆρξε φαινόμενο παρακμῆς, συνεπείᾳ τοῦ θρησκευτικοῦ σχίσματος τοῦ 1054, ὅπως καὶ ὁ πρωτοκαπιταλισμὸς ποὺ ἐνεφανίσθη σταδιακὰ στὴν ΕΣΣΔ μετὰ τὸ θάνατο τοῦ Στάλιν, ὑπῆρξε φαινόμενο παρακμῆς, συνεπείᾳ τοῦ Ψυχροῦ Πολέμου καὶ τῆς ηὐξημένης ἐπιθετικότητος τῆς Δύσεως. Ἡ πρὸ τοῦ 1917 τσαρικὴ Ῥωσία ἔχει σβήσει διὰ παντός, ὅπως καὶ τὸ Βυζάντιο, καὶ μία ἐπάνοδος τῆς Σοβιετικῆς Ἑνώσεως ἐὰν συμβῆ θὰ εἶναι βραχεῖα, ὅπως καὶ μιὰ ἐπάνοδος χωρὶς μεταβολές, τῆς Ὀθωμανίας, ὅσο βραχεῖα ὑπῆρξε ἡ ἐπάνοδος τῆς ἀρχαίας Ῥώμης ἀπὸ τὸν Ἰουλιανὸ τὸν Παραβάτη. 

Ἡ συσκότιση τοῦ Διαφωτισμοῦ ( ἄρθρο τοῦ Δημήτρη Κιτσίκη )

  Ὁ Δημήτρης Κιτσίκης ( 1935 -2021) ὑπῆρξε Τακτικὸ μέλος τῆς Καναδικῆς Ἀκαδημίας, καθηγητὴς τοῦ Πανεπιστημίου Ὀττάβας, Ἐπίτιμος Πρόεδρος τοῦ «Ἱδρύματος Δημήτρη Κιτσίκη» ΝΠΔΔ. Τὸ ἄρθρο του ἐδημοσιεύθη στό τεῦχος 167 τοῦ περιοδικοῦ ΤΡΙΤΟ ΜΑΤΙ, Ἰανουάριος 2009)

 

 

 

Ἡ συσκότιση τοῦ Διαφωτισμοῦ.

Τὸ πνεῦμα τῆς Δύσης καὶ ἡ ἐπιδράσή του στὴν Ἑλλάδα καὶ στὸν Κόσμο

 

            α) Ἀπὸ τὴν Ἀναγέννηση στὸν Φωταδισμὸ. 

            Ἡ λέξη φωταδισμὸς σημαίνει ὁ σκοταδισμός, δηλαδὴ ὁ φανατισμὸς τοῦ Διαφωτισμοῦ τοῦ ΙΗ' (18ου) αἰῶνος, ἐπιστέγασμα τῆς Ἰταλικῆς Ἀναγεννήσεως ποὺ ἐδημιούργησε ὁ Ἕλλην Βυζαντινὸς Πλήθων ὁ Γεμιστός, στὸν ΙΕ' (15^ο) αἰῶνα. Ὁ ὅρος χρησιμοποιεῖται στὴν Ἑλλάδα ἀπὸ τοὺς ἐπικριτὲς τῶν Φραγκολατρῶν οἱ ὁποῖοι θεωροῦν ὅτι ἡ μεγαλύτερη ἀτυχία τῆς «Ἑλλάδος» ἦταν ὅτι δὲν ἐγνώρισε τὴν Ἀναγέννηση, ἐνῷ ἡ Ἑλλὰς (ὡς κράτος) δὲν ὑπῆρχε οὔτε στὴν ἑλληνικὴ Ἀρχαιότητα, οὔτε στὴν προχριστιανικὴ Ρωμαϊκὴ Αὐτοκρατορία, οὔτε στὴν χριστιανικὴ Ρωμαϊκὴ Αὐτοκρατορία (Βυζάντιο), οὔτε καὶ στὴν Ρωμαϊκὴ Ὀθωμανικὴ Αὐτοκρατορία. Ἡ Ἑλλὰς ὡς κράτος ἐδημιουργήθη ἀπὸ τοὺς Φράγκους μετὰ τὸ 1821 καὶ τότε τὸ κρατικὸ κατεστημένο ἔπαψε γιὰ πρώτη φορὰ νὰ προωθῇ τὶς ἑλληνορωμαϊκὲς καὶ τὶς ἑλληνωρθόδοξες ἀξίες πρὸς χάριν τοῦ δόγματος ὅτι «ἡ Ἑλλὰς ἀνήκει στὴν Δύση».