Σάββατο 31 Δεκεμβρίου 2022

Δίχως χρόνο [1]

Γιάννης Ζουγανέλης
"Ὁ ἦχος τῆς σάλπιγγος"


"Ἄκουγα αὐτό πού ἔπαιζα, ἔνοιωθα μεγάλη χαρά, τίς ἐπόμενες νότες τίς ἔπαιζα φορτισμένες μέ τή χαρά πού προηγήθηκε, πήγαινε συνέχεια ἔτσι, τόσο πού μυρμήγκιαζε τό κορμί ἀπό τή συγκίνηση, τό σῶμα γινόταν ἐλαφρύ, ἕνα μή καθημερινό αἴσθημα πληρότητας ξεχείλιζε, ἕνα αἴσθημα πλήρους ἀδυναμίας καί παντοδυναμίας, μιά εὐτυχία ἦταν διάχυτη παντοῦ, καί πού νά χωρέσεις σέ τέτοια ἔνταση –δέν σέ συμμερίζεται κι ὁ ἄλλος– κάνεις προσπάθεια νά "προσγειωθεῖς" καί τότε, μόνο πού τό σκέφτηκες, γίνεσαι καθημερινός καί νά ὅλα τά πρόσωπα καί τά πράγματα στή "σωστή" τους διάσταση…"


Καλή χρονιά. Παραμείνατε ἀπογειωμένοι μέ κάποιον/κάποια στό πλευρό σας πού νά σᾶς συμμερίζεται.

Σάββατο 24 Δεκεμβρίου 2022

Τό φῶς



Σήμερα γνωρίζουμε περισσότερα γιά τό σύμπαν ἀπό ποτέ. Γνωρίζουμε τό λόγο γιά τόν ὁποῖο τά ἀστέρια λάμπουν, πώς γεννιοῦνται, πώς γερνοῦν καί πεθαίνουν, καί μποροῦμε νά ἀντιληφθοῦμε τήν στροβιλιζόμενη κίνηση γαλαξιῶν, ἀόρατων μέ γυμνό μάτι. Ὡστόσο, λίγοι ἐνήλικες μποροῦν νά ἀναγνωρίσουν ἀκόμη καί τά πιό λαμπερά ἀστέρια, ἐνῶ τά περισσότερα παιδιά δέν ἔχουν γίνει ποτέ μάρτυρες μιᾶς ἔναστρης νύχτας, καθώς ἡ πλειοψηφία τοῦ παγκόσμιου πληθυσμοῦ ζεῖ σέ ἀστικές περιοχές, ὅπου τό τεχνητό φῶς ἀποκρύπτει τά ἀστέρια. Σπάνια σηκώνουμε τό βλέμμα μας στόν ουρανό, καί ὅταν τό κάνουμε βλέπουμε μόνο μιά χούφτα θαμπές ἀχτίδες φωτός.

Θά μποροῦσε νά ὑποστηριχθεῖ ὅτι ὁ τεχνητός φωτισμός εἶναι ἡ βιομηχανική καινοτομία πού ἔχει ἐπηρρεάσει βαθύτερα τήν ἀνθρώπινη ζωή. Κέρδισε τόν πόλεμο πολλῶν χιλιετιῶν ἐνάντια στό σκοτάδι, διώχνοντας τόν τρόμο τῆς νύχτας. τούς ἐφιάλτες του καί τά τέρατα του. Μόλις πρίν ἀπό λίγες δεκαετίες, ὅταν ἔπεφτε ἡ νύχτα, ὄχι μόνο σπίτια ἀλλά ὁλόκληρες πόλεις ἀποκλείονταν. Ἡ νύχτα ἐκατοικεῖτο ἀπό δαίμονες, καί ὁ Σατανᾶς φυσικά ἐξακολουθεῖ νά εἶναι ὁ “Πρίγκιπας τοῦ Σκότους”.

Ὁ φωτισμός τῶν πόλεων εἶναι πρακτική πού ἔχει ἐφαρμοστεῖ ἐδῶ καί πάνω ἀπό τρεῖς αἰῶνες, πολύ πρίν ἀπό τήν ἐφεύρεση τοῦ ἠλεκτρικοῦ φωτισμοῦ. Οἱ ἀρχαῖοι Ρωμαῖοι γνώριζαν τόν νυχτερινό φωτισμό, ἀλλά πέρασε μιά χιλιετία πρίν ἐμφανιστοῦν λάμπες πετρελαίου στούς δρόμους τῶν πόλεων. Δέν εἶναι ἴσως τυχαῖο ὅτι ὁ Διαφωτισμός συνδυάστηκε μέ τόν ἀστικό φωτισμό. Ὁ ὁρισμός του γιά τούς “Σκοτεινούς Αἰῶνες” μπορεῖ νά μήν ἦταν ἁπλῶς μιά μεταφορά.

Ἐξαφανίζοντας ὅμως τή νύχτα, ἀλλάζουμε τόν ρυθμό μέ τόν ὁποῖο παράγονται οἱ ὀρμόνες, ίδιαίτερα ἡ μελατονίνη, ἡ ὁποῖα συντίθεται ἀπό τά φωτοευαίσθητα κύτταρα τῆς έπίφυσης τοῦ ἐγκεφάλου ὅταν τό φῶς εἶναι περιορισμένο, καί ρυθμίζει τόν κύκλο τοῦ ὕπνου. Ἔτσι, ὑψηλά ἐπίπεδα μελατονίνης εἶναι φυσιολογικά κατά τούς χειμερινούς μῆνες, ἐνῶ τό ἀντίθετο ἰσχύει τό καλοκαίρι, ὅταν οἱ μέρες εἶναι μεγαλύτερες καί φωτεινότερες. Ἡ μελατονίνη ἔχει ἀντιοξειδωτικές ἰδιότητες, προκαλεῖ ὕπνο, ἐνισχύει τό ἀνοσοποιητικό σύστημα, μειώνει τή χοληστερόλη καί βοηθᾶ τή λειτουργία τοῦ θυρεοειδοῦς ἀδένα, τοῦ παγκρέατος, τῶν ὡοθηκῶν, τῶν ὄρχεων καί τῶν έπινεφριδίων. Ἐνεργοποιεῖ ἐπίσης ἄλλες ὀρμόνες ὅπως ἡ λεπτίνη, ἡ ὁποῖα μέ τή σειρά της ρυθμίζει τήν ὄρεξη. Ἡ νυχτερινή ἔκθεση στό τεχνητό φῶς ἀναστέλλει τήν παραγωγή μελατονίνης. Αὐτό μπορεῖ νά ἀποτελέσει αἰτία ἀϋπνίας καί ἐπομένως καί ἄγχους καί κατάθλιψης καί μέσω τῆς ἀπορρύθμισης τῆς λεπτίνης, παχυσαρκία. Εἶναι ἐπομένως κατανοητός ὁ λόγος γιά τόν ὁποῖο ἔχει δημιουργηθεῖ ὁ ὅρoς “φωτορύπανση” ἀλλά καί ὁ λόγος σχηματισμοῦ τῆς κοινότητος τῶν “ἐραστῶν τοῦ σκότους”.

Ὁ μικρός Ἰησοῦς λοιπόν ἐφέτος θά στερηθεῖ τόν χρυσό, τόν λίβανο καί τήν σμύρνα καθώς οἱ τρεῖς σοφοί μάγοι ἔχασαν τόν δρόμο ἐνῶ ταξίδευαν μέ τίς καμῆλες τους ἀναζητῶντας τόν στάβλο τῆς Βηθλεέμ ἀφοῦ τό ἀστέρι πού τούς καθοδηγοῦσε δέν ἦταν ὁρατό γιά ἕνα μεγάλο μέρος τῆς διαδρομῆς χαμένο πίσω ἀπό τό ἐκθαμβωτικό φῶς τῶν ἀστέρων τοῦ ποδοσφαίρου καί τό ἐκτυφλωτικό φῶς τῶν ἀστεριῶν τῆς σημαῖας τῆς Εὐρώπης.

Ἐπῆλθε λοιπόν ἡ ὧρα νά ἐξοικειωθοῦμε μέ τήν ἀπώλεια τοῦ ἔναστρου οὐρανοῦ πάνω ἀπό τό κεφάλι μας. Συμμορφωθεῖτε, ἡ μή συμμόρφωσις εἶναι ἀσθένεια. Μπορεῖ νά ἀποτελεῖτε πιθανές πηγές μετάδοσης. Σᾶς προσφέρονται εὐκαιρίες, ἐνσωματωθεῖτε μέ τούς ἐτερόφωτους, ἐπίγειους, καινοφανεῖς, στιλπνούς ἀστέρες.

Δευτέρα 5 Δεκεμβρίου 2022

Ἡ Ἑλλάδα ὡς βραχονησίδα...

 


Χωρὶς δικαίωμα –Κατερίνα Πετράκου

Σύμφωνα μὲ τὸ δεύτερο θερμοδυναμικὸ ἀξίωμα, ὅταν ἕνα σύστημα εἶναι ἀπομονωμένο, δὲν ἀνταλάσσει δηλαδὴ οὔτε ὕλη οὔτε ἐνέργεια μὲ τὸ περιβάλλον του, ὁδηγεῖται νομοτελειακὰ στὸ χάος. Κατ’ἀναλογίαν μποροῦμε νὰ ποῦμε ὅτι οἱ ἰδεολογικὰ περιχαρακωμένοι - στὸν χῶρο καὶ τὸν χρόνο - κοινωνικοὶ ὀργανισμοὶ, καταλήγουν σὲ μαρασμὸ.

Τὸ ἑθνικὸν κράτος « Ἑλλὰς », δημιουργήθηκε μὲ σαφῶς προσδιορισμένο στόχο τὴν διάλυση τῆς ὀθωμανικῆς αὐτοκρατορίας σύμφωνα μὲ τὴν κοντόθωρη πολιτικὴ τῶν εὐρωπαϊκῶν δυνάμεων καὶ ἀντικειμενικὸ δεδομένο τὴν ἀνυπαρξία σαφοῦς ἐθνικῆς ταυτότητος,

Ἡ Εὐρωπαϊκὴ Ἕνωση δημιουργήθηκε μεταπολεμικὰ μὲ τὴν στήριξη τῶν ΗΠΑ,  ὡς ἀνάσχεση στὴν διείσδυση τῆς τότε ΕΣΣΔ στὸν εὐρωπαικὸ χῶρο,  μὴ ἀντιπροσωπεύοντας στὸ παραμικρὸ τὴν βούληση τῶν λαῶν τῆς Εὐρώπης.

Κυριακή 18 Σεπτεμβρίου 2022

Ὀρθοπεταλιά

Στήν ταινία τῆς Samira Makhmalbaf “Μαυροπίνακες” πλανόδιοι ἐκπαιδευτικοί ταξιδεύουν στίς ὀρεινές περιοχές τοῦ Ἰρανικοῦ Κουρδιστάν κουβαλώντας τεράστιους μαυροπίνακες δεμένους στήν πλάτη τους ἀναζητώντας μαθητές. “Ξέρετε νά γράφετε; Θά θέλατε νά μάθετε;” ρωτοῦν ὅσους συναντοῦν σέ σοβαρό καί λίγο ἐνοχλητικό ὕφος. Μερικοί ντόπιοι ὅταν τούς βλέπουν κρύβονται μέσα στά σπίτια τους καί ὅταν οἱ δάσκαλοι κτυποῦν τό παράθυρό τους ἐκεῖνοι ἤ τούς ἀγνοοῦν ἤ τούς λένε νά φύγουν καί νά τούς ἀφήσουν ἥσυχους.


Σύμφωνα μέ τήν ὀρθολογική ἐπιλογή τῶν οἰκονομικῶν πού κυριαρχεῖ τώρα στή δημόσια ζωή, ἡ γραφή καί ἡ ἀνάγνωση εἶναι “ἄχρηστες” καί σπατάλη χρόνου καί χρήματος. Αὐτό πού ἔχει σημασία δέν εἶναι τόσο ἡ μάθηση αὐτή καθεαυτή ἀλλά ἄν μέσω τῆς μάθησης αὐξάνει κανείς τίς πιθανότητες ἐξεύρευσης ἐργασίας μέ ἀρκετά ὑψηλό μισθό πού νά δικαιολογεῖ τή δαπάνη γιά τά δίδακτρα. Ἔτσι “καλή” μάθηση εἶναι ἐκείνη τῆς ὁποῖας ἡ σπατάλη γιά τήν πληρωμή τῶν διδάκτρων δικαιολογεῖται ἀπό τό ὕψος τοῦ μισθοῦ πού θά ἔχουν νά λαβαίνουν οἱ μαθητές μετά τήν ἀποφοίτησή τους. Μάλιστα πολλά παραδείγματα “ἐπιτυχημένων” δισεκατομμυριούχων ἐπιχειρηματιῶν συνηγοροῦν πρός τήν κατεύθυνση πώς ἡ μάθηση εἶναι ἀντιστρόφως ἀνάλογη μέ τήν ἀπόκτηση χρημάτων. Ἄλλωστε ἕνας παράγοντας πού συντείνει στήν ἀπομάκρυνση καί τήν ἀπομόνωση τῶν "μαυροπινακοφορέων" εἶναι πώς εἶναι ἀκατάλληλοι ὅσον ἀφορᾶ τήν προσέλκυση πελατῶν. Οἱ μαυροπίνακες λοιπόν προσφέρουν κάτι πού δέν μπορεῖ νά ποσοτικοποιηθεῖ ἄμεσα σέ ἕνα κοινό τό ὁποῖο εἶναι μή πεπεισμένο ἤ ἀπαθές.

Ἡ μάθηση βοηθᾶ στήν ἀποκρυπτογράφηση τῶν ἱστοριῶν πού λέμε στόν ἐαυτό μας χρησιμοποιώντας εὐφάνταστη συμπάθεια, ἄγρυπνο σκεπτικισμό καί κριτική σκέψη. Ἀνατρέπει τήν τάση μας νά ἐπιβάλλουμε μιά ψεύτικη νοικοκυροσύνη καί συνοχή στή ζωή μας καί αὐτή ἡ διαδικασία μᾶς κάνει τίς περισσότερες φορές νά νοιώθουμε ἄβολα. Κάτι πού ἀμφισβητεῖ τίς παρηγορητικές ἀφηγήσεις μιᾶς κοινωνίας γιά τόν ἐαυτό της, ἀναστατώνει καί ἐνοχλεῖ τούς ἀνθρώπους. Ἡ υἱοθέτηση ἐπαναπαυτικῶν κοινῶν ἐννοιῶν καί πεποιθήσεων μοιάζει μέ τήν ὁδήγηση ποδηλάτου. Ἄν ὁ ποδηλάτης ἐπικεντρώσει τήν προσοχή του στόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο θά πρέπει νά δουλεύει τά πετάλια θά χάσει τήν ἰσορροπία του καί θά πέσει. Τό πέσιμο ἀπό τό ποδήλατο κάνει κάποιον νά φαίνεται ἀνόητος. Ἔτσι τίς περισσότερες φορές προτιμοῦμε νά μήν ἐξερευνοῦμε πολύ προσεκτικά τίς ἔννοιες πού διέπουν τίς δραστηριότητές μας. Ἁπλῶς συνεχίζουμε τήν ὀρθοπεταλιά.

Ἡ ἀπώλεια ὅμως τῆς προσοχῆς μοιάζει μέ τήν ἀπώλεια ἑνός οἰκοτόπου στόν φυσικό κόσμο – κάτι βαθύ καί ἐκτεταμένο πού συμβαίνει ἀποσπασματικά καί ἀπαρατήρητα. Οἱ περισσότεροι ἀπό μᾶς δέν δίνουμε σημασία στήν ἀπώλεια τοῦ λιβαδιοῦ μέ τά ἀγριολούλουδα πού ἔχει τώρα γίνει αὐτοκινητόδρομος, εἰδικά ὅταν ἀγνοοῦμε τήν ὕπαρξη τοῦ λιβαδιοῦ πρίν ἐμφανιστεῖ ὁ αὐτοκινητόδρομος. Δέν παρατηροῦμε πώς ὁ ἀριθμός τῶν ἀποδημητικῶν πτηνῶν ἤ τῶν ἐπικονιαστικῶν ἐντόμων μειώνεται, καθώς ἡ προσοχή μας βρίσκεται ἀλλοῦ. Τά πουλιά καί τά ἔντομα δέν ἀνακοινώνουν τήν ἀναχώρησή τους μέ ταρατατζούμ ὅπως οἱ βασιλεῖς. Ἡ προσεκτική διερεύνηση τῶν νοημάτων τῆς ζωῆς λοιπόν δέν εἶναι χάσιμο χρόνου, ἀκόμα κι ἄν ὅλo τό πολιτικό προσωπικό αὐτή τή στιγμή προσπαθεῖ νά μᾶς πείσει γιά τό ἀντίθετο. Ἡ ἁπλή ἐπιβίωσις εἶναι ἀνεπαρκής.

Ἡ Najla φιλοδοξεῖ νά μιμηθεῖ τούς σημερινούς παγκόσμιους ἡγέτες καί προσπαθεῖ νά κατανοήσει ποιές ἀκριβῶς εἶναι αὐτές οἱ δυνάμεις πού ὑπαγορεύουν τήν ἐκλογή τους ὧστε νά τίς προσεγγίσει. Αὐτοί πού εἶναι ὅμως ἐπικίνδυνοι δέν εἶναι οἱ σημερινοί ἡγέτες ἀλλά ἐκεῖνοι πού τούς ἀναδεικνύουν καί πρόσκαιρα τούς ὑποστηρίζουν ἐναλλάσοντάς τους στήν ἐξουσία.

Πέμπτη 1 Σεπτεμβρίου 2022

Ὁ λαὸς τοῦ Αἰγαίου ( εἰς μνήμην Δημήτρη Κιτσίκη )


        Πρέπει κάποιος νὰ ἔχει διανοητικὸ ἀνάστημα πυγμαίου γιὰ νὰ παρακολουθήση, πολὺ δὲ περισσότερο γιὰ νὰ συμφωνήσει,  μὲ τὶς ἀντιδράσεις τῆς ἑλληνικῆς κυβέρνησης,  καὶ τῆς συντριπτικῆς πλειονότητος τῶν ἑλληνικῶν ΜΜΕ, στὶς ἐκδηλωσεις ἑορτασμοῦ τῆς Τουρκίας στὶς 30 Αὐγούστου.

Πῶς θὰ μᾶς φαινόταν,  ἄν ἡ ἐπίσημη Τουρκία μᾶς ἔκανε μοῦτρα στὸν ἑορτασμὸ τῆς 25ης Μαρτίου; Ἤ ἄν οἱ Ἰταλοὶ ἐξέδιδαν διάβημα διαμαρτυρίας στὸ ΝΑΤΟ γιὰ τὸν ἑορτασμὸ τῆς 28ης Ὀκτωβρίου; Ὑπάρχει χαρακτηριστικότερο παράδειγμα πολιτικῆς ἄνοιας;

Νεοέλλην πατριώτης...ἐθνικιστὴς ἤ εὐρωλιγούρης...

Οὐκ ὀλίγοι ἀνιστόρητοι, περίπου τὸ 99% τῶν νεοελλήνων, ἀκόμα πιστεύουν -χάριν τῆς "ἐθνικῆς" ἰδεολογίας - ὅτι ὑπεύθυνοι γιὰ τὴν μικρασιατικὴ καταστροφὴ τοῦ 22 καὶ τὸν ξεριζωμὸ τουλάχιστον 2000000 μικρασιατῶν,  εἶναι πρωτευόντως ὁ Κεμὰλ καὶ οἱ Τοῦρκοι,  καὶ δευτερευόντως ἡ στάση τῆς ΕΣΣΔ καὶ ἡ « ἀντεθνικὴ» προπαγάνδα τοῦ ΚΚΕ.


Κυριακή 19 Ιουνίου 2022

Κρυπτονόμισμα

Ζοῦμε στόν ἐφιάλτη τοῦ "Οἱ μεγάλοι ἄνδρες γράφουν ἱστορία". Στόν ἐγκέφαλο τῆς ἄρχουσας τάξης φαίνεται πώς ὑπάρχει ἕνας ὄγκος. Μιά αὐξανόμενη ἀνικανότητα ἐπίτευξης συνεκτικῆς κατανόησης τῆς πραγματικότητας. Μιά ἔλλειψη διορατικότητας στόν σχεδιασμό στρατηγικῶν μεγάλης κλίμακας γιά τήν ἐπίτευξη στόχων κοινοῦ συμφέροντος. Ποτέ τόσο μεγάλη οἰκονομική, καί στρατιωτική δύναμη δέν εἶχε τεθεῖ στή διάθεση τόσο λίγων ἀτόμων. Ἡ ἀπληστία ἔχει ριζοσπαστικοποιηθεῖ σέ βαθμό πού δέν χρειάζονται πλέον πολιτικοί στοχαστές καί διανοούμενοι.

Ἡ νίκη τοῦ παθολογικοῦ παρόντος συνίσταται στό ὅτι ὅλοι οἱ ὑπολογισμοί γίνονται στή βάση τοῦ πώς εἶναι ἐφικτό γιά τούς ὑπερ-πλούσιους νά καταναλώνουν ὅλα τά καλά ἐπί τῆς γῆς. Στήν κατεύθυνση αὐτή τά κρυπτονομίσματα εἶναι ἕνα ἀκόμα ἐργαλεῖο πού συνισφέρει σέ αὐτούς τούς ὑπολογισμούς. Ἡ ἀλληλουχία τῶν γεγονότων ἔχει ὡς ἐξῆς:

1) Ἡ ἄποψη πώς τά ἔθνη-κράτη λειτουργοῦν σάν ἐγκληματικά καρτέλ πού ἀναγκάζουν τούς τίμιους πολίτες νά παραδίδουν μεγάλα τμήματα τοῦ πλούτου τους γιά τήν κατασκευή δρόμων, νοσοκομείων καί σχολείων γίνεται κοινή πεποίθηση.

2) Ἡ ἄνοδος τοῦ διαδικτύου καί ἡ ἔλευση τῶν κρυπτονομισμάτων καθιστοῦν ἀδύνατη τήν παρέμβαση τῶν κυβερνήσεων στίς ἰδιωτικές συναλλαγές καί στά φορολογικά εἰσοδήματα, ἀπελευθερώνοντας ἔτσι τά ἄτομα ἀπό τήν ἐπιτήρηση τοῦ κράτους. Τό κράτος συνεπῶς καθίσταται παρωχημένο ὡς πολιτική ὀντότητα.

3) Ἀπό αὐτά τά συντρίμια προκύπτει μιά νέα παγκόσμια ἀλλαγή, στήν ὁποῖα μιά "ἐνημερωμένη ἐλίτ" ἀναλαμβάνει τήν ἐξουσία. Μιά κατηγορία κυρίαρχων ἀτόμων πού δέν ὑπόκεινται πλέον στόν ἔλεγχο τῶν ἐθνικῶν κρατῶν καί ἐπανασχεδιάζουν κυβερνήσεις μέ τρόπο πού νά ταιριάζει στούς σκοπούς τους.

Διέκοψε τήν ὁμιλία της μέ μιά ἱστορία τῶν παιδικῶν της χρόνων. Στό σχολεῖο τό "Κατά Σαδδουκαίων" εἶχε ἕναν ἀέρα λαθρεμπορίου. Δέν ἦταν ἕνα ἀπό τά θέματα ἀνάγνωσης πού ἐπιτρεπόταν καί σέ καμμιά περίπτωση δέν συμπεριλαμβανόταν στήν διδακτέα ὕλη. Ἔτσι ἐκεῖ μέ τό ἀπαγορευμένο βιβλίο της στό χέρι, μόνη ἀντιμέτωπη μέ τίς λέξεις.

-Πρέπει νά ἔχω γεράσει πολύ...  

 

Δευτέρα 9 Μαΐου 2022

Ἀρετή

Οἱ ἠθικοί κανόνες πού καθορίζουν τή συμπεριφορά μας ἀποτελοῦνται ἀπό ἕνα μίγμα ἐνστίκτων, συνηθειῶν, καί συμβάσεων πού διαμορφώνονται κατά ένα μεγάλο μέρος ἀπό δυνάμεις ἐξελικτικές - κοινωνικές καί βιολογικές. Ἡ ἱκανότητα τῆς ἐσωστρέφειας ὧστε νά εἶναι κανείς σέ θέση νά ἀξιολογήσει κατά πόσον συμπεριφέρεται μέ βάση τήν ἀρετή εἶναι κλειδί γιά τήν ἀνθρώπινη ὑποκειμενική ἐμπειρία, ἀλλά ἡ βάση αὐτῆς τῆς ἱκανότητας εἶναι ἄγνωστη. Αὐτή ἡ ἀκριβής ἐνδοσκόπηση ἀπαιτεῖ τή διάκριση σωστῶν ἀποφάσεων ἀπό λανθασμένες, μιά ἱκανότητα πού ποικίλλει σημαντικά μεταξύ τῶν ἀτόμων.

Ἀκούγεται ὅτι τό 75% τοῦ παγκόσμιου πληθυσμοῦ εἶναι "θρησκευόμενο" μέ τήν παραδοσιακή ἔννοια, ἀλλά τό ἄλλο 25% εἶναι "θρησκευόμενο" ὑπό μιά νέα ἔννοια, πού σημαίνει πώς οἱ μή θρησκευόμενοι ἐξακολουθοῦν νά ρωτοῦν τίς ἴδιες παλιές ἐρωτήσεις –"πώς φτάσαμε ἐδῶ;" "τί νόημα ἔχουν ὅλα αὐτά;" - ἀλλά ἱκανοποιοῦνται μέ διαφορετικές ἀπαντήσεις. Θρησκευόμενοι καί μή εἴμαστε ἱκανοποιημένοι μέ τίς ἀπαντήσεις πού γεμίζουν τό κενό καί μᾶς ἐπιτρέπουν νά συνεχίσουμε τήν ἐπιχείρηση τῆς ἐπιβίωσης. Κανένας δέν μπορεῖ νά ξέρει ποιός εἶναι πλησιέστερα στήν ἀλήθεια ἤ ἀκόμα καί ἄν ἕνα τέτοιο πράγμα ὅπως ἡ "ἀλήθεια" ὑπάρχει. Τό σημεῖο στό ὁποῖο ὅμως θά πρέπει νά ἐστιάσουμε εἶναι ὅτι, τώρα περισσότερο ἀπό ὁποτεδήποτε, θά πρέπει νά ἐξηγήσουμε σέ πολιτικό καί οἰκονομικό πλαίσιο ποιές εἶναι οἱ ὑποχρεώσεις μας καί γιατί, τί εἴδους ἀνθρώπινους χαρακτῆρες θέλουμε νά δοῦμε. Θρησκευόμενοι ἤ μή χρειαζόμαστε ἕνα ὅραμα καί ὅλους τούς διαθέσιμους πόρους γιά τήν ἐνίσχυση καί τήν ἐμβάθυνση αὐτοῦ τοῦ ὁράματος.

Ἡ σύγχρονη τάση ἐξωθεῖται ὅλο καί περισσότερο πρός τήν κατεύθυνση τῆς καλλιέργειας δεξιοτήτων πού βοηθοῦν τήν διαχείρηση τῆς εἰκόνας παρά τήν ἀπόκτηση οὐσίας μέσω τῆς μάθησης, τῆς γνώσης, τῆς ἐμπειρίας, καί τῆς ἀνάληψης εὐθυνῶν. Ὁ νεοφιλελευθερισμός στό ὄνομα μιᾶς ὑπερ-ἐξατομικευμένης ἐλευθερίας ὁδήγησε σέ ἕνα νέο εἶδος δουλοπαροικιακῆς “ἀπομόνωσης” τοῦ “ἐλεύθερου” ἐργαζομένου. Ὅταν ὁποιαδήποτε δραστηριότητα στήν ὁποῖα ἀφιερώνεται χρόνος δέν εἶναι ἐπαρκῶς κερδοφόρα, ἡ ἀναζήτηση τῆς συσσώρευσης κέρδους ἀναζητεῖται ἀλλοῦ καί στήν πορεία δημιουργοῦνται νέες ἐξαρτήσεις μέ καινούργιο ὄνομα.  

Στερημένοι ἀπό τό εἶναι, προσφεύγουμε στό ἔχειν. Ἀλλά ὁ κίνδυνος τοῦ ἔχειν εἶναι ἡ ἐπιβάρυνση μέ πολλά ἄχρηστα πράγματα πού δίνει τήν ψευδαίσθηση τῆς ἀναπλήρωσης μιᾶς ἀνεπαρκοῦς ὕπαρξης καί ἔτσι παραμένουμε προσκολλημένοι στήν ἀσφάλεια τοῦ ἔχειν καί προσπαθοῦμε νά συσσωρεύσουμε περισσότερα, ἀντί νά στραφοῦμε ὅσο τό δυνατό πιό ἄδειοι πρός τήν μοναχικότητα. Ἔτσι ἔχουμε διαμορφώσει ἕνα κόσμο μέσα στόν ὁποῖο ἡ ἐπιχειρηματική κουλτούρα καταπιέζει τούς εὐαίσθητους ἀνθρώπους μέ ταλέντο μέ ἀδιάκοπους περισπασμούς ἀπό τήν οὐσία, κενές φιλοσοφίες, καί ἀπληστία.  

Δευτέρα 21 Μαρτίου 2022

Ἐπιχειρηματίες



Κάθε ἄνθρωπος κουβαλᾶ μέσα του τίς δικές του φαντασιώσεις πού συνήθως βρίσκονται ἀνέγγιχτες σέ μιά γωνιά τοῦ ἐγκεφάλου του. Τό ἄγνωστο εἶναι ἕνα φόβητρο, οἱ διασυνδέσεις του πολύ ἐφήμερες γιά νά τίς ἀναγνωρίσει ὁ ἀνθρώπινος νοῦς, πόσο μᾶλλον νά ζήσει μαζί του.

Ἐρωτήματα σχετικά μέ τήν προστασία καί τήν διατήρηση τοῦ πολιτισμοῦ, καί ποιά στοιχεῖα του θά διασωθοῦν καί γιά ποιούς, ἴσως νά ἦταν κάποτε καίρια. Τώρα καθεστῶτα ἐπιχειρηματιῶν σέ ὅλη τήν ὑφήλιο δίδουν ἀπαντήσεις σέ τρέχοντα ἐρωτήματα πού δέν ἐπιδέχονται ἀμφισβήτηση. Οἱ ἐφημερίδες ἀνύπαρκτες. Ἡ ἀγάπη, ἡ δημιουργικότητα, ὁ πόνος, καί ἡ θλίψη ἔχουν τεθεῖ ἐκτός νόμου. Ἡ σιωπηλή μυστικότητα εἶναι ἕνας ἀναγκαῖος πόνος πού πρέπει κανείς νά άνέχεται γιά νά ἐπιβιώσει. Φάλαγγες ἐπιχειρηματιῶν κάνουν ἐπιδρομές κατά διαστήματα στά σπίτια τῶν ἐργαζομένων στίς ἐπιχειρήσεις τους γιά νά κατάσχουν βιβλία ἀπό τά ράφια, καί νά καταστρέψουν πίνακες ζωγραφικῆς. Ἀφαιροῦν τά μάτια δημοσιογράφων πού περιγράφουν διαφορετική πραγματικότητα ἀπό αὐτή πού ὑπαγορεύει ἡ ἄρχουσα τάξη. Κόβουν τά χέρια καί τίς γλῶσσες συγγραφέων πού ἐπιμένουν στίς φαντασιώσεις τους, οἱ ὁποῖες ἀντιτίθενται στήν ἐπίσημη πραγματικότητα. Στούς τραυματίες ἐπιτρέπεται μία περίοδος χάριτος μίας ἑβδομάδος προκειμένου νά ἐκφράσουν κάποιο εἶδος πόνου.

Ἐν τῶ μεταξύ στούς ἐργαζόμενους ἐπιτρέπεται νά φλυαροῦν σάν ἄγριοι καί νά καθησυχάζουν τήν ἀπάθειά τους μέ μικρές πράξεις νόμιμου βανδαλισμοῦ. Τό μπάνιο στή θάλασσα εἶναι ἀπαγορευμένο καθώς θά μποροῦσε νά δημιουργήσει ἀνεπιθύμητες ἐπιθυμίες γιά ἐλευθερία, γι’αὐτό συνίσταται τό μπάνιο στίς πισίνες πού εἶναι ἄφθονες. Ἡ φάλαγγα τῶν ἐπιχειρηματιῶν ἐπίσης συνιστᾶ στούς ἐργαζόμενους νά συντηροῦν μιά σκόπιμη τύφλωση, συμβουλεύοντάς τους πώς τό καλύτερο εἶναι νά μήν δίνει κανείς σημασία σέ αὐτά τά πράγματα καί νά πιστεύει στήν ἰαματική νάρκωση τῆς τηλεόρασης. Ἔτσι μπορεῖ μέ εὐχαρίστηση νά ἀπολαμβάνει κανείς τίς ὠφέλειες μιᾶς γενικῆς ἐντύπωσης “σταθερότητος”.

Αὐτή ἡ θριαμβευτική νίκη τῆς εὐεργετικῆς ἐπιχειρηματικότητος τοῦ φυσιολογικοῦ προοδευτικοῦ παρόντος ἔναντι τῆς ἐπιβλαβοῦς τεμπελιᾶς τοῦ παθολογικοῦ ἀντιδραστικοῦ παρελθόντος, ἐπιτρέπει στήν ἄρχουσα τάξη νά κυριαρχεῖ καί οἱ εὐκατάστατοι μποροῦν ἐπιτέλους νά καταναλώνουν ἀνεμπόδιστοι ὅλα τά καλά ἐπί τῆς γῆς. Ἡ ἐπιχειρηματικότητα ἔχει νομιμοποιηθεῖ σέ βαθμό πού δέν χρειάζονται πλέον στοχαστές καί διανοούμενοι. Μιά καί μοναδική πηγή πληροφοριῶν καί ἀνακοινώσεων εἶναι ἀρκετή. Στή χειρότερη περίπτωση πού κάτι ἀπρόβλεπτο συμβεῖ, κάποιος τεχνοκράτης θά ἡγηθεῖ μιᾶς μεταναστεύσεως δισεκατομμυριούχων ἐκτός τοῦ πλανήτη καί ἔτσι τά ἐπιχειρηματικά συμφέροντα θά διασωθοῦν.

Κυριακή 27 Φεβρουαρίου 2022

Ταυροκαθάψια

Πλάτων: Μίνως
Σωκράτης: Ἦ καὶ λόγος σοι δοκεῖ εἶναι τὰ λεγόμενα, ἢ ὄψις τὰ ὁρώμενα, ἢ ἀκοὴ τὰ ἀκουόμενα; ἢ ἄλλο μὲν λόγος, ἄλλο δὲ τὰ λεγόμενα· καὶ ἄλλο μὲν ὄψις, ἄλλο δὲ τὰ ὁρώμενα· καὶ ἄλλο μὲν ἀκοή, ἄλλο δὲ τὰ ἀκουόμενα, καὶ ἄλλο δὴ νόμος, ἄλλο δὲ τὰ νομιζόμενα; 


Ὁ γιός τοῦ Μίνωος ὁ Ἀνδρόγεως κέρδισε ὅλα τά ἀθλήματα στούς Παναθηναϊκούς Ἀγῶνες πού διοργάνωσε ὁ Αἰγεύς ὁ βασιλιάς τῶν Ἀθηνῶν. Ὁ Αἰγεύς ἐξέλαβε τή νίκη τοῦ Ἀνδρογέως ὥς ταπείνωση καί ἔστειλε τόν Ἀνδρόγεω στόν Μαραθῶνα γιά νά ἀναμετρηθεῖ μέ ἕναν ταῦρο καί ἐκεῖ ὁ Ἀνδρόγεως σκοτώθηκε. Ὁ Μίνως θύμωσε καί κήρυξε τόν πόλεμο στήν Ἀθῆνα γιά νά ἐκδικηθεῖ τήν δολοφονία τοῦ γιοῦ του καί ζήτησε ἀπό τόν πατέρα του τόν Δία νά τιμωρήσει τούς Ἀθηναίους. Ὁ Δίας τόν συμβούλεψε νά προσφέρει εἰρήνη στούς Ἀθηναίους μέ ἀντάλλαγμα ἐκεῖνοι νά στέλνουν στήν Κρήτη ἐπτά νεαρούς ἄνδρες καί ἐπτά κορίτσια κάθε χρόνο γιά νά ἐκτρέφουν τόν Μινώταυρο.

Μίνως γιά τόν λόγο αὐτό στήν Ἀθηναϊκή κοινωνία ἐθεωρεῖτο ὡς ἕνας σκληρός τύραννος καί ἄκαρδος ἐξολοθρευτής καί ὅταν ἄρχισαν οἱ θυσίες τῶν νεαρῶν Ἀθηναίων οἱ διαμαρτυρίες ἐστρέφοντο ναντίον του ὥς κύριου ὑπεύθυνου γιά τίς κατεστραμμένες τους ζωές καί καθόλου κατά τῶνδεῶν πού προκάλεσαν τήν καταπίεσή τους. Ὅταν ὁ Θησεύς ἐνίκησε τόν Μινώταυρο μέ τήν βοήθεια τῆς Ἀριάδνης καί ἡ ἱστορία ὑποτίθεται εἶχε φτάσει στό τέλος της,πιλύοντας καί καθιστώντας παρωχημένες τίς μεγάλες μάχεςδεῶν πού μάστιζαν τούς ἀνθρώπους γιά δεκαετίες καί αἰῶνες πρίν, ἡ διαπίστωση πώς οἱ ἰδέες χωρίς ἡγέτες ἀντικαταστάθηκαν τώρα ἀπό ἡγέτες χωρίς ἰδέες, κατέστη ὁλοφάνερη.

Ὁ Θησεύς τό πρωΐ σκυφτός στό γραφεῖο του μελετᾶ τρόπους νά ἐπαναφέρει τά πράγματα στήν προηγούμενη ἁρμονία. Τό μεσημέρι κόβει μιά φέτα ψωμί καί πίνει λίγο νερό καί μέχρι νά νυχτώσει ἀσκεῖται ἀδιάκοπα στήν παλιά Κρητική τέχνη τοῦ ταυροκαθάπτη.

Δευτέρα 3 Ιανουαρίου 2022

Don’t Look Up

Μιά πρωτοχρονιάτικη φωτογραφία τῶν στελεχῶν τῆς ἐταιρείας γύρω ἀπό τό χριστουγιεννιάτικο δέντρο πίσω ἀπό τό τραπέζι μέ τήν βασιλόπιττα, τούς κουραμπιέδες καί τά μελομακάρονα. Πίσω-πίσω τά ἀφεντικά, στήν μπροστινότερη σειρά οἱ ἀνώτεροι διοικητικοί ὑπάλληλοι καί ἀκολουθοῦν στίς μπροστινότερες γραμμές τό προσωπικό συντήρησης, καθαριότητας, τροφοδοσίας καί στό τέλος οἱ συμβασιούχοι γιά τούς ὁποίους τό ὄνειρο τῆς ἐξασφάλισης μόνιμης θέσης ἐργασίας εἶχε συντηρηθεῖ γι’ ἀκόμη μιά χρονιά. Ὁ διαχωρισμός εἶναι σαφής καί ὁ καθένας γνωρίζει τή θέση του σέ αὐτή τήν κοινότητα τῆς ἐταιρείας πού ἀποτελεῖ ἀναπόσπαστο μέρος τῆς καπιταλιστικῆς κοινωνίας. Οἱ μισθολογικές βαθμίδες καί τά ἐπίπεδα κύρους τῶν ἐργαζομένων –παραγωγικότητα, ὑψηλός βαθμός ἐξειδίκευσης καί κατάρτισης- καθορίζονται ἀπό ἀβάσιμες ψευδοστατιστικές μετρήσεις τίς ὁποῖες ἐκπονοῦν ἀνώτερα διοικητικά στελέχη τοῦ τμήματος ἀνθρώπινου δυναμικοῦ.

Μετά τό τέλος τῆς ὁμιλίας τοῦ ἐκτελεστικοῦ διευθυντῆ, ὅλοι εἶναι σίγουροι γιά τήν ἔλευση ἑνός καινούριου χρόνου πού θά δώσει τή δυνατότητα τῆς ἁρμονικῆς συνεργασίας ὅλων τῶν ἐργαζομένων πρός τήν κατεύθυνση μεγιστοποίησης τοῦ ἰδιωτικοῦ κέρδους πού θά ἀποτελέσει καί πάλι τόν κινητήριο μοχλό γιά τήν ἐπίτευξη καί τῶν ἐφετινῶν στόχων. Οἱ ἄλλοι -αὐτοί πού δέν πόζαραν στήν φωτογραφία- παραιτήθηκαν ἀπό τό αἰώνιο καθαρτήριο τῆς αὐτοπροβολῆς. Ἡ ἔξοδος ἀπό τό συμβόλαιο αὐτο-ἐμπορευματοποίησης ἦταν γι’ αὐτούς ἡ ὑγιέστερη ἐπιλογή. Ἀλλά ἡ φυγή τους δέν ἦταν ἀρκετή γιά νά ἀλλάξει τό σύστημα. Καί οἱ ἐπικλήσεις τοῦ εἴδους "κάψτε την" θά καταλήξουν καί πάλι στήν προειδοποίηση ὅτι ὁ,τιδήποτε καί νά συμβεῖ ὁ θεσμός τῆς πρωτοχρονιάτικης φωτογραφίας θά συνεχίσει νά ὑπάρχει μέ ἤ χωρίς αὐτούς.

Στό σαλόνι μιά μεγάλη φωτογραφία τοῦ πληρώματος τοῦ ΠΑΝΟΡΜΙΤΗΣ. Οἱ σφουγγαράδες δέν ἦταν ἁπλῶς ἐργάτες, ἀλλά μέρος ἑνός κοινωνικοῦ συστήματος μέσα στό ὁποῖο ἦταν καί ἐξακολουθοῦν νά εἶναι λαϊκοί ἥρωες. Ἡ εἰκόνα τοῦ λαϊκοῦ ἥρωα ἄρχιζε πρίν ξεκινήσει τό ἑπτάμηνο ταξίδι ὅταν οἱ βουτηχτές διαπραγματεύονταν τήν ἀποζημίωσή τους μέ τούς καπετάνιους. Τά συμβόλαια τῶν δυτῶν ἦταν συνήθως 40% τῶν χρημάτων πού θά ἔφερνε ἡ ψαριά τους ὅταν πουλοῦσαν τά σφουγγάρια τους. Οἱ καπετάνιοι γνώριζαν τίς κατά προσέγγιση δυνατότητες παραγωγῆς κάθε βουτηχτή, ὡστόσο, πολλοί ἀπαιτοῦσαν τό ποσό πού ἄξιζαν προκαβολικά. Ἡ ἀξία τοῦ βουτηχτή καί τό κόστος τῆς διατήρησης τῆς εἰκόνας τοῦ λαϊκοῦ ἥρωα ἦταν ἡ φιλοσοφία τοῦ "δέν ὑπάρχει αὔριο".

Δέν εἰπώθηκε τίποτε ἄλλο ἐκείνη τήν πρωτοχρονιά. Μόνο ἡ εἰκόνα τοῦ ἐργατικοῦ προσωπικοῦ πού μέ χέρια πού τἄχει σκληρύνει ἡ νύχτα ἐτοίμαζαν πυρετωδῶς τούς ἡλιόλουστους τάφους τους. Ποιές εἶναι οἱ μάχες τίς ὁποῖες ἀξίζει τόν κόπο κανείς νά πολεμᾶ; Ποιοί εἶναι οἱ λόφοι πάνω στούς ὁποίους ὁ θάνατος εἶναι ἔνδοξος;