Κυριακή 15 Οκτωβρίου 2023

Τώρα μιλῶ στόν ἐαυτό μου ἀλλοιώτικα

Στήν Πολιτεία ὁ Πλάτων ἀφηγεῖται τήν ἱστορία τοῦ μαγικοῦ δαχτυλιδιοῦ τοῦ Γύγη, ἑνός βοσκοῦ πού ἐνῶ φροντίζει, καί καθοδηγεῖ τό κοπάδι του ξαφνικά βλέπει τή γῆ νά σείεται καί νά ἀνοίγει στά δύο. Ὁ Γύγης ἀρχικά ταράζεται ἀλλά καθώς σταδιακά ἀρχίζει νά συνέρχεται πλησιάζει κοντά στό χάσμα καί γεμάτος περιέργεια βάζει τό κεφάλι του μέσα ἀπό ἕνα ἄνοιγμα καί βλέπει ἕναν γίγαντα νά κοιμᾶται. Τήν προσοχή τοῦ Γύγη αἰχμαλωτίζει ἕνα κόσμημα στό δάχτυλο τοῦ γίγαντα πού τό ἁρπάζει γρήγορα καί φεύγει. Στή συνέχεια ὅταν συναντᾶ τούς ἄλλους βοσκούς φορᾶ τό δαχτυλίδι, πού τοῦ προσθέτει κάλλος, γοητεία, κῦρος, καί τιμή ἐλπίζοντας πώς θά πλανέψει τούς συναδέλφους του καί θά τούς κάνει νά ἀλλάξουν γνώμη γι’ αὐτόν καί νά τόν ἐμπιστευτοῦν. Στή συνάντηση αὐτή διαπιστώνει πώς τό δαχτυλίδι αὐτό κάνει τόν χρήστη του ἀόρατο. Τή στιγμή πού ἀντιλαμβάνεται τήν μαγική δύναμη τοῦ δαχτυλιδιοῦ ὁ Γύγης άρχίζει νά σκέπτεται τί θά ἔπρεπε νά κάνει. Νά ἐπιβάλλει τή θέλησή του μέ τήν ἐξουσία πού τοῦ δίνει τό δαχτυλίδι, ἤ νά μείνει ὁρατός, ἐξουσιάζοντας ὄχι τούς ἄλλους ἀλλά τόν ἐαυτό του, τά πάθη του, τά ἔνστικτά του; Ὁ Πλάτων θεωροῦσε ὅτι δίκαιος ἄνθρωπος εἶναι ἐκεῖνος τοῦ ὁποίου οἱ πράξεις δέν ἀλλάζουν ἀκόμη καί ὅταν εἶναι ἀόρατος.

Κάπως ἔτσι ξεκίνησε ἡ ἰδεολογία τῆς διαφάνειας, σύμφωνα μέ τήν ὁποῖα ἡ χρηστή διακυβέρνηση ἀκολουθεῖ τούς κανόνες τῆς πλήρους διαφάνειας. Ἡ ἀπόλυτη διαφανής κοινωνία ἀπαιτεῖ τή διαβίωση σέ γυάλινα σπίτια. Ἔτσι ἡ τέλεια κοινωνία εἶναι ἐκείνη ὅπου οἱ πολίτες κατοικοῦν σέ ἕνα κόσμο κατασκευασμένο ἀπό γυαλί. Τά παράθυρά μας εἶναι διαφανή, δουλεύουμε σέ γυάλινους πύργους, μέσα σέ γυάλινους κύβους, σέ “open plan” γραφεῖα, ὅπου ὁ καθένας μπορεῖ νά “ἐνημερωθεῖ” γιά τή δουλειά ὅλων τῶν ἄλλων. Ὁ γυάλινος κύβος δέν ἐπιτρέπει σκοτεινές γωνίες, μυστικούς χώρους, διαφυγή ἀπό τό Πανοπτικό βλέμμα. Ζοῦμε σέ κυκλικές φυλακές, ὅπου τό ἐσωτερικό κάθε κελιοῦ εἶναι ὁρατό ἀπό ἕνα κεντρικό παρατηρητήριο στό ὁποῖο κάθονται οἱ Φρουροί. Δέν ἔχουμε ἄλλωστε τίποτα νά κρύψουμε ὁ ἕνας ἀπό τόν ἄλλο. Γίνονται ἐκλογές, ἀλλά γιά λόγους διαφάνειας, ἡ μυστική ψηφοφορία ἔχει ἐξοριστεῖ καί ἔτσι κάθε πολίτης ψηφίζει ἀνοιχτά τόν ἐν ἐνεργεία Εὐεργέτη. Ἔτσι ἡ τέλεια κοινωνία μας ἔχει ἀπαλλαγεῖ ἀπό τούς κλέφτες, τούς φοροφυγάδες, καί τήν ὀκνηρία τῶν συμπολιτῶν μας.

Εἶναι ὅμως σαφές πώς δέν χρειάζονται ἐπιθεωρητές φυλακῶν πού νά βλέπουν τά πάντα γιά νά ἐξασφαλίζεται ὁλοκληρωμένη ἐπιτήρηση. Οὔτε Μεγάλος Ἀδελφός, οὔτε Εὐεργέτης. Ἀντ' αὐτοῦ, ἕνα δίκτυο πειθαρχικῶν μέτρων ριζωμένων στά ἐκπαιδευτικά καί ἰατρικά μας συστήματα δημιουργοῦν ἕνα δίκτυο ἐπιτήρησης, ὅπου ὅλοι παρακολουθοῦν ὅλους. Κάθε ἄτομο τελικά ἐπιλέγει ἐλεύθερα ἕνα καθεστώς φροντίδας γιά τόν ἐαυτό του, διατηρώντας καλή ὑγιεινή, συμμετέχοντας σέ ρουτίνες γυμναστικῆς, ἀκολουθώντας ἀσκήσεις διατήρησης καλῆς ὑγείας, ἀποκηρύσσοντας κακές συνήθειες, καί συμμορφούμενο μέ τούς κοινωνικούς κανόνες. Ἔτσι ἕνας καλοπροαίρετος στόχος συνέβαλε στή διάβρωση, ὄχι τοῦ ἰδιωτικοῦ, ἀλλά τοῦ δημόσιου τομέα. Ὁ δημόσιος τομέας ἔχει ἐξαφανιστεῖ καί ἀντιμετωπίζεται ὡς ἰδιωτικός καί ὅταν τό ἰδιωτικό εἰσάγεται στόν δημόσιο χῶρο – ὅταν παρουσιάζουμε δημόσια αὐτό πού κανονικά προορίζεται γιά τό ἰδιωτικό – μπαίνουμε στόν κόσμο τῆς πορνογραφίας καί ἡ πορνοποίηση τῆς πολιτικῆς γίνεται κανόνας.

Ὁ καταναγκασμός πρός τή διαφάνεια δέν σταματᾶ στήν ἐπιφάνεια. Τό ἔξυπνο τηλέφωνο μᾶς κάνει διαφανεῖς, καθώς εἴμαστε πάντα σέ ἐτοιμότητα, πάντα διαθέσιμοι, πάντα ὑπόλογοι, καθώς ἀφήνουμε ἕνα ἀνιχνεύσιμο ἴχνος κειμένων καί φωτογραφιῶν, τά ὁποῖα ἀνεβάζουμε σέ δημόσιες πλατφόρμες προκειμένου νά ἐπιμεληθοῦμε τή “διαφανή” διαδικτυακή μας εἰκόνα. Ἡ ἰδεολογία τῆς διαφάνειας ἔχει γίνει τόσο πειστική ὧστε ἡ πεποίθηση πώς ἀναλφάβητος εἶναι τό ἄτομο πού δέν ξέρει πώς νά χρησιμοποιήσει ἕνα ἔξυπνο τηλέφωνο εἶναι κοινῶς ἀποδεκτή. Ἔτσι τά ἔξυπνα τηλέφωνα μᾶς ἔχουν καταστήσει τρόφιμους ἑνός Ψηφιακοῦ Πανοπτικοῦ βλέμματος στό ὁποῖο ἐκθέτουμε τούς ἐαυτούς μας οἰκειοθελῶς. Καθώς ἀποκαλύπτουμε τίς ἐπιθυμίες μας καί σχολιάζουμε στά κοινωνικά δίκτυα, πτυχές τοῦ ἐαυτοῦ μας πού ἦταν κρυμμένες, πιθανῶς ἀκόμη καί ἀπό τόν ἐαυτό μας, γίνονται διαφανεῖς καί ἐπομένως ὁρατές στούς ἀλγόριθμους τοῦ μηχανήματος. Ἔτσι ἀπό καταναλωτές γινόμαστε προϊόντα πού πωλοῦνται στήν ἠλεκτρονική οίκονομία. Μέ αὐτή τήν ἁπλή διαδικασία, ἐπιτυγχάνεται ἀπόλυτη διαφάνεια. Δέν ὑπάρχουν πιά σκοτεινά μυστικά, γιατί δέν ὑπάρχει πιά ἐσωτερική ζωή.

Ἡ διαφάνεια ὅμως πού εἰσβάλλει στήν ἰδιωτική ζωή, σκοτώνει τόν αὐθορμητισμό καί στερεῖ ἀπό τό ἄτομο τήν ἐσωτερικότητα. Ἡ ἀδιαφάνεια πρέπει νά προστατευθεῖ. Ἄν ἀποτύχουμε νά δεχτοῦμε τό ἀδιαφανές, ἀποτυγχάνουμε νά ἐκτιμήσουμε τήν θαυμαστή ἐτερότητα τοῦ Ἄλλου. Ὅταν καταφέρουμε νά ὑπερκεράσουμε τήν ναρκισσιστική ἀπαίτηση ἡ διαφορά τοῦ Ἄλλου νά συμμορφωθεῖ στή διαφάνεια τῆς δικῆς μας νόρμας, συνειδητοποιοῦμε ὅτι δέν χρειάζεται νά κατανοήσουμε πλήρως τόν Ἄλλο γιά νά τόν σεβαστοῦμε. Ἀκόμα καί μέρη τοῦ ἐαυτοῦ μας θά πρέπει νά παραμείνουν σκοτεινά γιά τόν ἐαυτό μας καθώς χάνοντας τήν ἐσωτερικότητά μας σκοτώνουμε τήν δημιουργικότητά μας. Στήν ἐποχή τῆς
διαφάνειας, ἡ ἐσωτερικότητα, ἡ μυστικότητα, καί ἡ ἐρμητική ἀπόκρυψη εἶναι μορφές ἀντίστασης.

Κυριακή 16 Απριλίου 2023

Δίχως χρόνο [4]

Ἐπιχρυσωμένοι ὁλιγάρχες, δισεκατομμυριοῦχοι σεΐχηδες καί θεότητες τῆς Silicon Valley καθοδηγοῦν τό ἀνθρώπινο μέλλον δημιουργώντας ἐρπετοειδεῖς νόες. Θερμοβαρικές βόμβες λιώνουν τά ἐμπορικά κέντρα καί πυρκαγιές μαίνονται στούς πυρηνικούς ἀντιδραστῆρες. Οἱ ὑπεράνθρωποι ἐπικυρώνουν τή δύναμή τους ἐφευρίσκοντας συνεχῶς τρόπους νά “διασώζουν” τούς ἀνθρώπους ἀπό τήν ἀνθρωπιά τους. Τό παρελθόν καί τό παρόν συνθλίβονται γιά νά δημιουργηθεῖ ἕνα δῆθεν εὐτυχισμένο μέλλον. Πολιτικοί, οἰκονομολόγοι, διανοούμενοι, παπᾶδες, ὅλοι τό ἴδιο πολεμοκάπηλοι, παγιδευμένοι δίχως ὅραμα στή μέση τῆς ἐρήμου τήν ὁποῖα δημιούργησαν, τρέχουν ἀλαφιασμένοι γύρω καθησυχάζοντας τούς ἐγκληματίες ὅτι εἶναι οἱ καλύτεροι φίλοι τους. Τό μοναδικό διανοητικό πλαίσιο ἀνάκαμψης πού ἔχουν νά προσφέρουν εἶναι ἡ περαιτέρω ἐξαθλίωση τῶν μαζῶν μέ φόντο τόν πυρηνικό ἀνταγωνισμό Ἀνατολῆς-Δύσης.
Καλή Ἀνάσταση μέ λέει μέ τρεμάμενη φωνή. 
 
The Human Abstract

Ἡ Συμπόνια δέν θά ὑπῆρχε πιά
Ἄν δέν κάναμε κάποιον φτωχό.
Καί τό Ἔλεος δέν θά μποροῦσε πιά νά ὑπάρχει,
Ἄν ὅλοι ἦταν τόσο εὐτυχισμένοι ὅσο ἐμεῖς.

Καί ὁ ἀμοιβαῖος φόβος φέρνει τήν Εἰρήνη,
Μέχρι νά γιγαντωθοῦν οἱ ἐγωϊστικές ἀγάπες.
Τότε ἡ Ἀγριότητα πλέκει μιά παγίδα
Καί ἀπλώνει τά δολώματά της μέ προσοχή.

Κάθεται μέ ἱερούς φόβους
Καί ποτίζει τά χώματα μέ δάκρυα.
Τότε ἡ ταπεινοφροσύνη ριζώνει
Κάτω ἀπό τό πόδι της.

Σύντομα ἀπλώνεται ἡ θλιβερή σκιά
Τοῦ Μυστηρίου πάνω ἀπό τό κεφάλι της.
Καί ἡ κάμπια καί ἡ μύγα
Τροφοδοτοῦν τό Μυστήριο.

Καί φέρνει τόν καρπό τῆς Ἐξαπάτησης,
Ροδοκόκκινο καί γλυκό γιά νά τό φᾶς,
Καί τό Κοράκι φτιάχνει τή φωλιά του
Στήν παχιά σκιά της.

Οἱ Θεοί τῆς γῆς καί τῆς θάλασσας,
Ἀναζήτησαν τή Φύση γιά νά βροῦν αὐτό τό δέντρο
Ἀλλά ἡ ἀναζήτησή τους ἦταν μάταιη.
Μεγαλώνει μόνο μέσα στόν Ἀνθρώπινο Ἐγκέφαλο.

William Blake

 

Σάββατο 11 Μαρτίου 2023

Ἐνσυναίσθηση

Σάν κάποιο ἔργο πού διαδραματίζεται σέ κάποιο “καταφύγιο” στό ὁποῖο οἱ ἐπιζῶντες κάποιας ἀπροσδιόριστης καταστροφῆς βιώνουν τό “φινάλε” τους, καταναλώνοντας σιγά-σιγά τούς φθίνοντες πόρους πού ἐξακολουθοῦν βασανιστικά, νά τούς κρατοῦν στή ζωή κρεμασμένους ἀπό μιά κλωστή.

Ὑπάρχει μιά ἀσυμβίβαστη ἔνταση μεταξύ τῆς ἀνάγκης νά μιλήσει κανείς γιά τή φρίκη καί τῆς ἀδυναμίας νά ἐκφραστεῖ. Ἡ ὀμιλία λόγω τῆς ἔλλειψης κατάλληλης γλῶσσας δέν ἐπιτρέπει τήν ἔκφραση. Ἡ γλῶσσα ἔχει διαφθαρεῖ ἀνεπανόρθωτα, ἔχει κατασκευάσει ἕναν κόσμο πού ἀνέχεται νά φιλοξενεῖ καταστροφές. Ἀκόμα καί ἡ σιωπή εἶναι ἀνίκανη νά σέ βγάλει ἀπό αὐτή τήν ἀπόγνωση. Ἡ σιωπή προσπαθεῖ νά ἐκλογικεύσει τήν ἀνικανότητά μας, κι ἔτσι κι ἐκείνη ἐξευτελίζεται σέ ψέμα.

Ὁ σύγχρονος Ἕλληνας ἔχει καταφέρει νά μοιάσει στόν “δυτικό” ἄνθρωπο πού συγχέει τήν συμπάθεια γιά τούς ἄλλους μέ τήν ἐνσυναίσθηση, πού γιά τούς Ἕλληνες σήμαινε κάτι περισσότερο ἀπό ἁπλή κατανόηση τῆς ἐμπειρίας τῶν ἄλλων. Ἡ ἐνσυναισθητική ἀνησυχία καί ἡ ἐνσυναισθητική φροντίδα εἶναι διαφορετικά πράγματα ἀπό ἕνα ἁπλό αἴσθημα ἐνδιαφέροντος ἤ ἀνησυχίας γιά τήν εὐημερία τοῦ Ἄλλου. Τά συναισθήματα ἀνησυχίας γιά τήν εὐημερία ἄλλων ἀνθρώπων εἶναι σαφῶς διαφορετικά ἀπό τά συναισθήματα ἀνησυχίας πού δέν κατευθύνονται πρός τά θύματα ἀλλά πρός τόν ἑαυτό μας. Ἡ ἐνσυναισθητική φροντίδα ὑποδηλώνει ἐκεῖνες τίς ἐνέργειες κάποιου πού ἀποσκοποῦν κυρίως νά ὠφελήσουν ἄλλους παρά τόν ἴδιο, θέτοντας μερικές φορές σέ κίνδυνο ἀκόμη καί τή δική του εὐημερία. Εἶναι διαφορετικό πρᾶγμα ἄν κάποιος ἀποκτᾶ μιά αἴσθηση ἱκανοποίησης ἀπό τέτοιες πράξεις ἀπό τό νά ἀποσκοπεῖ νά ὠφεληθεῖ ἀπό αὐτές τίς πράξεις. Αὐτές ἦταν οὐσιώδεις διαφορές μεταξύ τοῦ Ἕλληνα καί τοῦ “δυτικοῦ” ἀνθρώπου τοῦ ὁποίου ἡ ἐνσυναίσθηση εἶναι προσανατολισμένη πρός τόν ἐαυτό του παρά πρός τούς ἄλλους. Ἡ παροχή σταθερῆς φροντίδας στούς ἄλλους ἦταν βασικό μέλημα τοῦ Ἕλληνα καί ἄς μήν εἶχε πρόσβαση σέ σημαντικούς πόρους.

Ἡ ἐνσυναίσθηση εἶναι ἕνας μηχανισμός πού ἐπιτρέπει τήν ἔγκριση ἤ τήν ἀποδοκιμασία μιᾶς πράξης ὡς ἠθικῆς ἤ ὡς ἀνήθικης. Ἡ ἐνσυναίσθηση εἶναι ἀπαραίτητη γιά τήν ἠθική. Τίς μέρες αὐτές μπορεῖ κανείς νά συνειδητοποιήσει ξεκάθαρα τήν ἀλήθεια τῆς στωικῆς σκέψης. Αὐτό πού γκρεμίζει ἕναν ἄνθρωπο δέν εἶναι ὁ πόνος ἀλλά ἡ ντροπή.

Κυριακή 5 Μαρτίου 2023

Δίχως χρόνο [3]

 

-Ἐπιθυμίες, θλίψεις, μικρά καί μεγάλα προβλήματα, μικρές καί μεγάλες σκέψεις. Χαμένοι στίς πόλεις, μόνοι στούς λόφους. Μακρύς και κουρασμένος ὁ δρόμος τους. Ἔβαλαν πολλά χιλιόμετρα κάτω ἀπό τά τακούνια τους, γιά νά ἔρθουν κοντά μας, εἶναι οἱ σιδηροτροχιές μας, εἶναι οἱ σταθμοί μας, εἶναι ἡ βόλτα μας πάνω σέ χαλί, εἶναι ὁ οὐρανός μας, ὁ ἄνεμος πού φυσάει, τό χειμωνιάτικο φεγγάρι μας. Εἶναι οἱ λίγοι φίλοι πού μᾶς περιμένουν. Εἶναι τό ἀσπράδι τῶν βράχων τῆς Σαρωνίδας. Εἶναι λαμπερά μαργαριτάρια πεταμένα σέ χοιροστάσια, πού μετά ἀπό κάποιο ἰσχυρό κρότο καί ὑψηλές θερμοκρασίες βυθίστηκαν βαθιά στό ἔδαφος. 

-Προετοίμασε μέ κόπο τούς λυγμούς τῆς ἰσχύος. Εἴμεθα ἡ ἐξουσία ἐξεφώνησε. Ἐπιθυμίες, θλίψεις, προβλήματα, σκέψεις δέν ἀπαιτοῦνται. Δέν εἴμεθα οἱ σιδηροτροχιές, δέν εἴμεθα οἱ σταθμοί, δέν εἴμεθα ἡ βόλτα πάνω σέ χαλί, δέν εἴμεθα ὁ οὐρανός, ὁ ἄνεμος πού φυσάει, τό χειμωνιάτικο φεγγάρι. Εἴμεθα ὁ κεραυνός, εἴμεθα ἡ νύχτα, εἴμεθα τό σκοτάδι. Εἴμεθα κάμποσοι ψεῦτες πού μετά ἀπό ἀσήμαντα γεγονότα πάντα περιμένουν. Εἴμεθα σπουδαγμένοι διοικηταί ἐπιχειρήσεων, κύριον μέλημά μας εἶναι ἡ ἐξασφάλισις τοῦ κέρδους. Ἄλλωστε τί θά μποροῦσε νά κάνει κανείς ὅταν ὅ,τι ἀγγίζει μετατρέπεται σέ βλέννα; Τί λόγο νά ἐκφωνήσει στά ἐγκαίνια τοῦ νεκρομουσείου; Εἴμεθα ἀγορασμένα ψηφοδέλτια πού μετά ἀπό κάποιο ἰσχυρό κρότο καί ὑψηλές θερμοκρασίες ξεβράστηκαν σάν σκουλήκια στίς ὀθόνες.

Κυριακή 22 Ιανουαρίου 2023

Δίχως χρόνο [2]


Μετά ἀπό μιά σύγκρουση μεταξύ ἑνός φορτηγοῦ καί μιᾶς ἐμπορικῆς ἁμαξοστοιχίας χημικά ἀπόβλητα ἀπελευθερώνονται στήν ἀτμόσφαιρα. Κατόπιν ἐντολῆς τῶν τοπικῶν ἀρχῶν κάποιοι φίλοι ἐγκαταλείπουν τά σπίτια τους καί στιβαγμένοι σ’ ἕνα ἠμιφορτηγό ἀναζητοῦν ἀσφαλές καταφύγιο. Τά διαζύγια, οἱ ἀναζητήσεις ἐργασίας, ἡ ἀνατροφή τῶν παιδιῶν, τά προβλήματα μέ τούς ὀσφυϊκούς δίσκους, τά ὀστά, τίς ἀρθρώσεις, ὁ προγραμματισμός περιουσιακῆς καταστάσεως καί τά τοιαῦτα κυριαρχοῦν στίς συζητήσεις τους.

Σέ κάποιο σημεῖο τοῦ δρόμου, πού ἐξελήφθη ὡς ἀσφαλής ζώνη, ὁ Κυρίαρχος βγαίνει ἀπό τό αὐτοκίνητο γιά βενζίνη καί ἐκτίθεται σέ τοξική βροχή γιά δυόμισι λεπτά. Ὅταν ἐπικοινωνεῖ μέ κάποιον κυβερνητικό ἀξιωματοῦχο γιά νά ρωτήσει ἄν πρόκειται νά πεθάνει, τοῦ λένε ὅτι ὁ τέως Βασιλεύς Κωνσταντῖνος θά ζήσει στό σύστημά του γιά τά ἐπόμενα εἴκοσι χρόνια. Ἡ συνέχεια στίς συζητήσεις ἄρχισε νά περιστρέφεται στό ποιός ἀπό τούς ἐπιβάτες θά πεθάνει πρῶτος. Εἶναι τά ἀνθρώπινα ὄντα θνητά, ὅπως ὑποθέτουν ἐμφατικά τά Ὁμηρικά ἔπη, ἤ ἔχουμε τή δυνατότητα νά ἐπιτύχουμε τήν ἀθανασία, ὅπως συχνά ὑποστηρίζει ὁ Πλάτωνας; Δέν ὑπάρχει ἀδικία πιό τρομακτική ἀπό τήν ἀνισότητα τοῦ προσδόκιμου ζωῆς. Μιά μορφή διάκρισης κατά τήν ὁποῖα χρόνια, μερικές φορές δεκαετίες, κλέβονται ἀπό τούς πολλούς καί δίδονται σέ λίγους καί ἐκλεκτούς, μέ βάση ἀποκλειστικά τόν πλοῦτο καί τήν κοινωνική τους τάξη. Ἡ πιό σημαντική μορφή “κοινωνικῆς ἀπόστασης” εἶναι ἡ χρονική ἀπόσταση τοῦ θανάτου μεταξύ τῶν εὐκατάστατων καί τῶν ἐνδεῶν, μεταξύ ἐκείνων πού μποροῦν νά ξεφύγουν ἀπό τίς χειρότερες ἐπιπτώσεις τῆς ἀγχωτικῆς ζωῆς καί ἐκείνων τῶν ὁποίων ἡ ζωή συντομεύεται ἀπό αὐτές.

Ἡ Χριστίνα ἐπιμένει πώς πρέπει κανείς νά στέκεται στίς μικρές στιγμές, νά ἀφουγκρἀζεται τίς “ἄσκοπες μέρες” καί μέ τήν διαλείπουσα φωνή της προτρέπει: “Μή ζήσετε τήν ὑπόλοιπη ζωή σας βασισμένοι σ’ ἕνα προδιαγεγραμμένο σχέδιο. Ἡ κατάληξη ὅλων τῶν σεναρίων εἶναι ὁ θάνατος. Δέν ἔχει σημασία πόσο σᾶς ἀρέσει νά βγάζετε ἔξω τά σκουπίδια, νά ἀπολαμβάνετε τίς μπάμιες μπάρμπα-Στάθης, τό κοτόπουλο Μιμίκος, ἤ τόν ἀνάλαφρο τρόπο ζωῆς τῶν ἄλλων.”

Ὁ Κυρίαρχος αἰσθάνεται ὅτι, στά πενήντα, ἡ ζωή του δέν ἔχει ἀκόμη ξεκινήσει. Τό δίλημμα γι’ αὐτόν δέν εἶναι πλέον ποιός θά πεθάνει πρῶτος, ἀλλά πώς θά διαχειριστεῖ τίς ἀπειλές γιά τό νέο του ἀγαπημένο καί εὔθραυστο status quo. Ἡ Μάρθα προσπαθώντας νά τόν ἐμψυχώσει τόν λέει πώς δέν εἶναι πλέον ἀνάγκη νά μάχεται γιά τήν ἐπιτυχία δίνοντας βάση στά πρότυπα τῶν ἄλλων. Μπορεῖ νά κρατήσει τίς ἰδέες του, τή δική του φιλοσοφία, δέν θά χρειάζεται πλέον νά παραθέτει ἐπιχειρήματα ἤ ἀποδείξεις πώς τά πράγματα δέν θά ἔπρεπε νά εἶναι ἔτσι. Τά ἰδανικά του πλέον δέν θά τοῦ ἐπιβάλονται ἀπό τόν πολιτισμό τῶν ἄλλων ἀλλά θά εἶναι πράγματα τά ὁποῖα ἔχει ὁ ἴδιος ἐπιλέξει. Θά μπορέσει νά ἐπιβάλει στήν κοινωνία διά νόμου νέα δεσμά στούς ἐνδεεῖς καί νά δώσει νέες ἐξουσίες στούς εὐκατάστατους φίλους του. Ὁ ἔξυπνος σφετερισμός θά καταστεῖ δικαίωμα καί θά λειτουργεῖ νόμιμα πρός ὄφελος λίγων φιλόδοξων ἀτόμων, πού θά ὑποβάλουν τούς ἐνδεεῖς σέ ἀέναη ἐργασία καί ἀθλιότητα. Ἐξάλου οἱ ἐπιστῆμες προοδεύουν, μέ ἄλλα λόγια, δέν κάνουν τίποτε ἄλλο ἀπό τό νά ὀξύνουν τήν ἀνισότητα. Ἐξαθλίωση γιά τούς ἐνδεεῖς καί ἐξασφάλιση γιά τούς εὐκατάστατους. Πώς θά μποροῦσαν ὅλα αὐτά νά ἀποτύχουν νά ἐπιμηκύνουν τή ζωή τῶν κυρίαρχων καί νά συντομεύσουν ἐκείνη τῶν ὑπηκόων τους; Δέν ὑπάρχει κανένας λόγος ἀνησυχίας, ὅλα θά ἐξελιχθοῦν ὁμαλά.

Ὁ Κυρίαρχος μπορεῖ νά θέλει νά τά πιστέψει ὅλα αὐτά, ἀλλά φοβᾶται πώς ἡ κοινωνική σφαῖρα, παροῦσα σέ χιλιάδες λεπτομέρειες, θά τοῦ ἐπιβάλει ἕναν ὁρίζοντα ἐπιλογῆς, ἀκόμα κι ἄν αὐτός ὁ ὁρίζοντας εἶναι εὐρύτερος ἀπό ἐκεῖνον πού τοῦ ἐπέβαλε ἐπιλογές στό παρελθόν. Γνωρίζει πώς τό πρόσωπο τοῦ ἄνακτος εἶναι ἱερό καί ἀπαραβίαστο. Γνωρίζει πώς ὁ νόμος πού ἰσχύει γιά τούς κοινούς θνητούς δέν ἰσχύει γιά τούς μονάρχες, τοποθετώντας τους ἔτσι σέ μιά περιοχή ὅπου ὁ θάνατος παύει νά ἔχει ὁποιαδήποτε σημασία γι’αὐτούς. Ὡς ἀποτέλεσμα ὅμως ὁ ἄναξ, ἀποκλεισμένος ἀπό τήν ἀνθρώπινη κοινότητα, εἶναι μιά φιγούρα πού εἶναι τόσο ἀνθρώπινη ὅσο καί ἀπάνθρωπη.

Καθώς ὅλα αὐτά στριφογυρνοῦν στό μυαλό του ὁ Κυρίαρχος ἀντιλαμβάνεται ὅτι ὁ θάνατός του ἀποτελεῖ “εἰλημένη δικαστική ἀπόφαση”. Διαπιστώνει πώς οἱ κυβερνητικοί ἀξιωματοῦχοι στήν προσπάθειά τους νά ἐπιμηκύνουν τήν ζωή τοῦ ἄνακτος στήν οὐσία ἐπιμηκύνουν τόν θάνατό του διά μέσου τοῦ συστήματος τοῦ Κυρίαρχου. Μέ τό ἴδιο τρόπο πού οἱ κυρίαρχοι τοῦ Κόσμου προσπαθοῦν νά ἐπιτύχουν τήν ἀθανασία μέσω κρυοσυντήρησης, καί ἐπιθυμοῦν νά παγώσουν τά σώματά τους ὅταν πεθάνουν μέ τήν ἐλπίδα τῆς ἀνάνηψης καί τῆς ἀνάπτυξης τῆς τεχνολογίας πού θά τούς ἐπιτρέπει νά κατεβάζουν τόν ἐγκέφαλό τους σέ ἕνα σκληρό δίσκο ὤστε νά μετενσαρκώνονται μέ ὅλη τή μνήμη τους ἄθικτη, ἔτσι τό σύστημα τοῦ Κυρίαρχου θά χρησιμοποιηθεῖ γιά τήν ἐπιμήκυνση τοῦ θανάτου τοῦ ἄνακτος. Ἐκείνη τή στιγμή ξυπνᾶ ἀναστατωμένος καί κάθιδρως καί ἀσθμαίνων ξεφωνίζει:

“Δέν ὑπάρχει τάφος στόν ὁποῖο θά βυθιστῶ”

Καθώς ἡ Μάρθα σφούγγιζε τόν ἰδρῶτα ἀπό τό πρόσωπό του, ὁ Κυρίαρχος συνειδητοποίησε πώς εἶχε ἀφομοιώσει τά πρῶτα μαθήματα τῆς ἐξουσίας. Στό ἐξῆς ἡ ἀποτυχία τῆς ἐπενδυτικῆς βαθμίδος θά μποροῦσε νά ἀποδίδεται στό ἀτυχές γεγονός τῆς ἔκθεσης στήν τοξική βροχή καί κατ' ἐπέκταση στήν μοναρχία.

Σάββατο 31 Δεκεμβρίου 2022

Δίχως χρόνο [1]

Γιάννης Ζουγανέλης
"Ὁ ἦχος τῆς σάλπιγγος"


"Ἄκουγα αὐτό πού ἔπαιζα, ἔνοιωθα μεγάλη χαρά, τίς ἐπόμενες νότες τίς ἔπαιζα φορτισμένες μέ τή χαρά πού προηγήθηκε, πήγαινε συνέχεια ἔτσι, τόσο πού μυρμήγκιαζε τό κορμί ἀπό τή συγκίνηση, τό σῶμα γινόταν ἐλαφρύ, ἕνα μή καθημερινό αἴσθημα πληρότητας ξεχείλιζε, ἕνα αἴσθημα πλήρους ἀδυναμίας καί παντοδυναμίας, μιά εὐτυχία ἦταν διάχυτη παντοῦ, καί πού νά χωρέσεις σέ τέτοια ἔνταση –δέν σέ συμμερίζεται κι ὁ ἄλλος– κάνεις προσπάθεια νά "προσγειωθεῖς" καί τότε, μόνο πού τό σκέφτηκες, γίνεσαι καθημερινός καί νά ὅλα τά πρόσωπα καί τά πράγματα στή "σωστή" τους διάσταση…"


Καλή χρονιά. Παραμείνατε ἀπογειωμένοι μέ κάποιον/κάποια στό πλευρό σας πού νά σᾶς συμμερίζεται.

Σάββατο 24 Δεκεμβρίου 2022

Τό φῶς



Σήμερα γνωρίζουμε περισσότερα γιά τό σύμπαν ἀπό ποτέ. Γνωρίζουμε τό λόγο γιά τόν ὁποῖο τά ἀστέρια λάμπουν, πώς γεννιοῦνται, πώς γερνοῦν καί πεθαίνουν, καί μποροῦμε νά ἀντιληφθοῦμε τήν στροβιλιζόμενη κίνηση γαλαξιῶν, ἀόρατων μέ γυμνό μάτι. Ὡστόσο, λίγοι ἐνήλικες μποροῦν νά ἀναγνωρίσουν ἀκόμη καί τά πιό λαμπερά ἀστέρια, ἐνῶ τά περισσότερα παιδιά δέν ἔχουν γίνει ποτέ μάρτυρες μιᾶς ἔναστρης νύχτας, καθώς ἡ πλειοψηφία τοῦ παγκόσμιου πληθυσμοῦ ζεῖ σέ ἀστικές περιοχές, ὅπου τό τεχνητό φῶς ἀποκρύπτει τά ἀστέρια. Σπάνια σηκώνουμε τό βλέμμα μας στόν ουρανό, καί ὅταν τό κάνουμε βλέπουμε μόνο μιά χούφτα θαμπές ἀχτίδες φωτός.

Θά μποροῦσε νά ὑποστηριχθεῖ ὅτι ὁ τεχνητός φωτισμός εἶναι ἡ βιομηχανική καινοτομία πού ἔχει ἐπηρρεάσει βαθύτερα τήν ἀνθρώπινη ζωή. Κέρδισε τόν πόλεμο πολλῶν χιλιετιῶν ἐνάντια στό σκοτάδι, διώχνοντας τόν τρόμο τῆς νύχτας. τούς ἐφιάλτες του καί τά τέρατα του. Μόλις πρίν ἀπό λίγες δεκαετίες, ὅταν ἔπεφτε ἡ νύχτα, ὄχι μόνο σπίτια ἀλλά ὁλόκληρες πόλεις ἀποκλείονταν. Ἡ νύχτα ἐκατοικεῖτο ἀπό δαίμονες, καί ὁ Σατανᾶς φυσικά ἐξακολουθεῖ νά εἶναι ὁ “Πρίγκιπας τοῦ Σκότους”.

Ὁ φωτισμός τῶν πόλεων εἶναι πρακτική πού ἔχει ἐφαρμοστεῖ ἐδῶ καί πάνω ἀπό τρεῖς αἰῶνες, πολύ πρίν ἀπό τήν ἐφεύρεση τοῦ ἠλεκτρικοῦ φωτισμοῦ. Οἱ ἀρχαῖοι Ρωμαῖοι γνώριζαν τόν νυχτερινό φωτισμό, ἀλλά πέρασε μιά χιλιετία πρίν ἐμφανιστοῦν λάμπες πετρελαίου στούς δρόμους τῶν πόλεων. Δέν εἶναι ἴσως τυχαῖο ὅτι ὁ Διαφωτισμός συνδυάστηκε μέ τόν ἀστικό φωτισμό. Ὁ ὁρισμός του γιά τούς “Σκοτεινούς Αἰῶνες” μπορεῖ νά μήν ἦταν ἁπλῶς μιά μεταφορά.

Ἐξαφανίζοντας ὅμως τή νύχτα, ἀλλάζουμε τόν ρυθμό μέ τόν ὁποῖο παράγονται οἱ ὀρμόνες, ίδιαίτερα ἡ μελατονίνη, ἡ ὁποῖα συντίθεται ἀπό τά φωτοευαίσθητα κύτταρα τῆς έπίφυσης τοῦ ἐγκεφάλου ὅταν τό φῶς εἶναι περιορισμένο, καί ρυθμίζει τόν κύκλο τοῦ ὕπνου. Ἔτσι, ὑψηλά ἐπίπεδα μελατονίνης εἶναι φυσιολογικά κατά τούς χειμερινούς μῆνες, ἐνῶ τό ἀντίθετο ἰσχύει τό καλοκαίρι, ὅταν οἱ μέρες εἶναι μεγαλύτερες καί φωτεινότερες. Ἡ μελατονίνη ἔχει ἀντιοξειδωτικές ἰδιότητες, προκαλεῖ ὕπνο, ἐνισχύει τό ἀνοσοποιητικό σύστημα, μειώνει τή χοληστερόλη καί βοηθᾶ τή λειτουργία τοῦ θυρεοειδοῦς ἀδένα, τοῦ παγκρέατος, τῶν ὡοθηκῶν, τῶν ὄρχεων καί τῶν έπινεφριδίων. Ἐνεργοποιεῖ ἐπίσης ἄλλες ὀρμόνες ὅπως ἡ λεπτίνη, ἡ ὁποῖα μέ τή σειρά της ρυθμίζει τήν ὄρεξη. Ἡ νυχτερινή ἔκθεση στό τεχνητό φῶς ἀναστέλλει τήν παραγωγή μελατονίνης. Αὐτό μπορεῖ νά ἀποτελέσει αἰτία ἀϋπνίας καί ἐπομένως καί ἄγχους καί κατάθλιψης καί μέσω τῆς ἀπορρύθμισης τῆς λεπτίνης, παχυσαρκία. Εἶναι ἐπομένως κατανοητός ὁ λόγος γιά τόν ὁποῖο ἔχει δημιουργηθεῖ ὁ ὅρoς “φωτορύπανση” ἀλλά καί ὁ λόγος σχηματισμοῦ τῆς κοινότητος τῶν “ἐραστῶν τοῦ σκότους”.

Ὁ μικρός Ἰησοῦς λοιπόν ἐφέτος θά στερηθεῖ τόν χρυσό, τόν λίβανο καί τήν σμύρνα καθώς οἱ τρεῖς σοφοί μάγοι ἔχασαν τόν δρόμο ἐνῶ ταξίδευαν μέ τίς καμῆλες τους ἀναζητῶντας τόν στάβλο τῆς Βηθλεέμ ἀφοῦ τό ἀστέρι πού τούς καθοδηγοῦσε δέν ἦταν ὁρατό γιά ἕνα μεγάλο μέρος τῆς διαδρομῆς χαμένο πίσω ἀπό τό ἐκθαμβωτικό φῶς τῶν ἀστέρων τοῦ ποδοσφαίρου καί τό ἐκτυφλωτικό φῶς τῶν ἀστεριῶν τῆς σημαῖας τῆς Εὐρώπης.

Ἐπῆλθε λοιπόν ἡ ὧρα νά ἐξοικειωθοῦμε μέ τήν ἀπώλεια τοῦ ἔναστρου οὐρανοῦ πάνω ἀπό τό κεφάλι μας. Συμμορφωθεῖτε, ἡ μή συμμόρφωσις εἶναι ἀσθένεια. Μπορεῖ νά ἀποτελεῖτε πιθανές πηγές μετάδοσης. Σᾶς προσφέρονται εὐκαιρίες, ἐνσωματωθεῖτε μέ τούς ἐτερόφωτους, ἐπίγειους, καινοφανεῖς, στιλπνούς ἀστέρες.

Δευτέρα 5 Δεκεμβρίου 2022

Ἡ Ἑλλάδα ὡς βραχονησίδα...

 


Χωρὶς δικαίωμα –Κατερίνα Πετράκου

Σύμφωνα μὲ τὸ δεύτερο θερμοδυναμικὸ ἀξίωμα, ὅταν ἕνα σύστημα εἶναι ἀπομονωμένο, δὲν ἀνταλάσσει δηλαδὴ οὔτε ὕλη οὔτε ἐνέργεια μὲ τὸ περιβάλλον του, ὁδηγεῖται νομοτελειακὰ στὸ χάος. Κατ’ἀναλογίαν μποροῦμε νὰ ποῦμε ὅτι οἱ ἰδεολογικὰ περιχαρακωμένοι - στὸν χῶρο καὶ τὸν χρόνο - κοινωνικοὶ ὀργανισμοὶ, καταλήγουν σὲ μαρασμὸ.

Τὸ ἑθνικὸν κράτος « Ἑλλὰς », δημιουργήθηκε μὲ σαφῶς προσδιορισμένο στόχο τὴν διάλυση τῆς ὀθωμανικῆς αὐτοκρατορίας σύμφωνα μὲ τὴν κοντόθωρη πολιτικὴ τῶν εὐρωπαϊκῶν δυνάμεων καὶ ἀντικειμενικὸ δεδομένο τὴν ἀνυπαρξία σαφοῦς ἐθνικῆς ταυτότητος,

Ἡ Εὐρωπαϊκὴ Ἕνωση δημιουργήθηκε μεταπολεμικὰ μὲ τὴν στήριξη τῶν ΗΠΑ,  ὡς ἀνάσχεση στὴν διείσδυση τῆς τότε ΕΣΣΔ στὸν εὐρωπαικὸ χῶρο,  μὴ ἀντιπροσωπεύοντας στὸ παραμικρὸ τὴν βούληση τῶν λαῶν τῆς Εὐρώπης.

Κυριακή 18 Σεπτεμβρίου 2022

Ὀρθοπεταλιά

Στήν ταινία τῆς Samira Makhmalbaf “Μαυροπίνακες” πλανόδιοι ἐκπαιδευτικοί ταξιδεύουν στίς ὀρεινές περιοχές τοῦ Ἰρανικοῦ Κουρδιστάν κουβαλώντας τεράστιους μαυροπίνακες δεμένους στήν πλάτη τους ἀναζητώντας μαθητές. “Ξέρετε νά γράφετε; Θά θέλατε νά μάθετε;” ρωτοῦν ὅσους συναντοῦν σέ σοβαρό καί λίγο ἐνοχλητικό ὕφος. Μερικοί ντόπιοι ὅταν τούς βλέπουν κρύβονται μέσα στά σπίτια τους καί ὅταν οἱ δάσκαλοι κτυποῦν τό παράθυρό τους ἐκεῖνοι ἤ τούς ἀγνοοῦν ἤ τούς λένε νά φύγουν καί νά τούς ἀφήσουν ἥσυχους.


Σύμφωνα μέ τήν ὀρθολογική ἐπιλογή τῶν οἰκονομικῶν πού κυριαρχεῖ τώρα στή δημόσια ζωή, ἡ γραφή καί ἡ ἀνάγνωση εἶναι “ἄχρηστες” καί σπατάλη χρόνου καί χρήματος. Αὐτό πού ἔχει σημασία δέν εἶναι τόσο ἡ μάθηση αὐτή καθεαυτή ἀλλά ἄν μέσω τῆς μάθησης αὐξάνει κανείς τίς πιθανότητες ἐξεύρευσης ἐργασίας μέ ἀρκετά ὑψηλό μισθό πού νά δικαιολογεῖ τή δαπάνη γιά τά δίδακτρα. Ἔτσι “καλή” μάθηση εἶναι ἐκείνη τῆς ὁποῖας ἡ σπατάλη γιά τήν πληρωμή τῶν διδάκτρων δικαιολογεῖται ἀπό τό ὕψος τοῦ μισθοῦ πού θά ἔχουν νά λαβαίνουν οἱ μαθητές μετά τήν ἀποφοίτησή τους. Μάλιστα πολλά παραδείγματα “ἐπιτυχημένων” δισεκατομμυριούχων ἐπιχειρηματιῶν συνηγοροῦν πρός τήν κατεύθυνση πώς ἡ μάθηση εἶναι ἀντιστρόφως ἀνάλογη μέ τήν ἀπόκτηση χρημάτων. Ἄλλωστε ἕνας παράγοντας πού συντείνει στήν ἀπομάκρυνση καί τήν ἀπομόνωση τῶν "μαυροπινακοφορέων" εἶναι πώς εἶναι ἀκατάλληλοι ὅσον ἀφορᾶ τήν προσέλκυση πελατῶν. Οἱ μαυροπίνακες λοιπόν προσφέρουν κάτι πού δέν μπορεῖ νά ποσοτικοποιηθεῖ ἄμεσα σέ ἕνα κοινό τό ὁποῖο εἶναι μή πεπεισμένο ἤ ἀπαθές.

Ἡ μάθηση βοηθᾶ στήν ἀποκρυπτογράφηση τῶν ἱστοριῶν πού λέμε στόν ἐαυτό μας χρησιμοποιώντας εὐφάνταστη συμπάθεια, ἄγρυπνο σκεπτικισμό καί κριτική σκέψη. Ἀνατρέπει τήν τάση μας νά ἐπιβάλλουμε μιά ψεύτικη νοικοκυροσύνη καί συνοχή στή ζωή μας καί αὐτή ἡ διαδικασία μᾶς κάνει τίς περισσότερες φορές νά νοιώθουμε ἄβολα. Κάτι πού ἀμφισβητεῖ τίς παρηγορητικές ἀφηγήσεις μιᾶς κοινωνίας γιά τόν ἐαυτό της, ἀναστατώνει καί ἐνοχλεῖ τούς ἀνθρώπους. Ἡ υἱοθέτηση ἐπαναπαυτικῶν κοινῶν ἐννοιῶν καί πεποιθήσεων μοιάζει μέ τήν ὁδήγηση ποδηλάτου. Ἄν ὁ ποδηλάτης ἐπικεντρώσει τήν προσοχή του στόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο θά πρέπει νά δουλεύει τά πετάλια θά χάσει τήν ἰσορροπία του καί θά πέσει. Τό πέσιμο ἀπό τό ποδήλατο κάνει κάποιον νά φαίνεται ἀνόητος. Ἔτσι τίς περισσότερες φορές προτιμοῦμε νά μήν ἐξερευνοῦμε πολύ προσεκτικά τίς ἔννοιες πού διέπουν τίς δραστηριότητές μας. Ἁπλῶς συνεχίζουμε τήν ὀρθοπεταλιά.

Ἡ ἀπώλεια ὅμως τῆς προσοχῆς μοιάζει μέ τήν ἀπώλεια ἑνός οἰκοτόπου στόν φυσικό κόσμο – κάτι βαθύ καί ἐκτεταμένο πού συμβαίνει ἀποσπασματικά καί ἀπαρατήρητα. Οἱ περισσότεροι ἀπό μᾶς δέν δίνουμε σημασία στήν ἀπώλεια τοῦ λιβαδιοῦ μέ τά ἀγριολούλουδα πού ἔχει τώρα γίνει αὐτοκινητόδρομος, εἰδικά ὅταν ἀγνοοῦμε τήν ὕπαρξη τοῦ λιβαδιοῦ πρίν ἐμφανιστεῖ ὁ αὐτοκινητόδρομος. Δέν παρατηροῦμε πώς ὁ ἀριθμός τῶν ἀποδημητικῶν πτηνῶν ἤ τῶν ἐπικονιαστικῶν ἐντόμων μειώνεται, καθώς ἡ προσοχή μας βρίσκεται ἀλλοῦ. Τά πουλιά καί τά ἔντομα δέν ἀνακοινώνουν τήν ἀναχώρησή τους μέ ταρατατζούμ ὅπως οἱ βασιλεῖς. Ἡ προσεκτική διερεύνηση τῶν νοημάτων τῆς ζωῆς λοιπόν δέν εἶναι χάσιμο χρόνου, ἀκόμα κι ἄν ὅλo τό πολιτικό προσωπικό αὐτή τή στιγμή προσπαθεῖ νά μᾶς πείσει γιά τό ἀντίθετο. Ἡ ἁπλή ἐπιβίωσις εἶναι ἀνεπαρκής.

Ἡ Najla φιλοδοξεῖ νά μιμηθεῖ τούς σημερινούς παγκόσμιους ἡγέτες καί προσπαθεῖ νά κατανοήσει ποιές ἀκριβῶς εἶναι αὐτές οἱ δυνάμεις πού ὑπαγορεύουν τήν ἐκλογή τους ὧστε νά τίς προσεγγίσει. Αὐτοί πού εἶναι ὅμως ἐπικίνδυνοι δέν εἶναι οἱ σημερινοί ἡγέτες ἀλλά ἐκεῖνοι πού τούς ἀναδεικνύουν καί πρόσκαιρα τούς ὑποστηρίζουν ἐναλλάσοντάς τους στήν ἐξουσία.

Πέμπτη 1 Σεπτεμβρίου 2022

Ὁ λαὸς τοῦ Αἰγαίου ( εἰς μνήμην Δημήτρη Κιτσίκη )


        Πρέπει κάποιος νὰ ἔχει διανοητικὸ ἀνάστημα πυγμαίου γιὰ νὰ παρακολουθήση, πολὺ δὲ περισσότερο γιὰ νὰ συμφωνήσει,  μὲ τὶς ἀντιδράσεις τῆς ἑλληνικῆς κυβέρνησης,  καὶ τῆς συντριπτικῆς πλειονότητος τῶν ἑλληνικῶν ΜΜΕ, στὶς ἐκδηλωσεις ἑορτασμοῦ τῆς Τουρκίας στὶς 30 Αὐγούστου.

Πῶς θὰ μᾶς φαινόταν,  ἄν ἡ ἐπίσημη Τουρκία μᾶς ἔκανε μοῦτρα στὸν ἑορτασμὸ τῆς 25ης Μαρτίου; Ἤ ἄν οἱ Ἰταλοὶ ἐξέδιδαν διάβημα διαμαρτυρίας στὸ ΝΑΤΟ γιὰ τὸν ἑορτασμὸ τῆς 28ης Ὀκτωβρίου; Ὑπάρχει χαρακτηριστικότερο παράδειγμα πολιτικῆς ἄνοιας;

Νεοέλλην πατριώτης...ἐθνικιστὴς ἤ εὐρωλιγούρης...

Οὐκ ὀλίγοι ἀνιστόρητοι, περίπου τὸ 99% τῶν νεοελλήνων, ἀκόμα πιστεύουν -χάριν τῆς "ἐθνικῆς" ἰδεολογίας - ὅτι ὑπεύθυνοι γιὰ τὴν μικρασιατικὴ καταστροφὴ τοῦ 22 καὶ τὸν ξεριζωμὸ τουλάχιστον 2000000 μικρασιατῶν,  εἶναι πρωτευόντως ὁ Κεμὰλ καὶ οἱ Τοῦρκοι,  καὶ δευτερευόντως ἡ στάση τῆς ΕΣΣΔ καὶ ἡ « ἀντεθνικὴ» προπαγάνδα τοῦ ΚΚΕ.


Κυριακή 19 Ιουνίου 2022

Κρυπτονόμισμα

Ζοῦμε στόν ἐφιάλτη τοῦ "Οἱ μεγάλοι ἄνδρες γράφουν ἱστορία". Στόν ἐγκέφαλο τῆς ἄρχουσας τάξης φαίνεται πώς ὑπάρχει ἕνας ὄγκος. Μιά αὐξανόμενη ἀνικανότητα ἐπίτευξης συνεκτικῆς κατανόησης τῆς πραγματικότητας. Μιά ἔλλειψη διορατικότητας στόν σχεδιασμό στρατηγικῶν μεγάλης κλίμακας γιά τήν ἐπίτευξη στόχων κοινοῦ συμφέροντος. Ποτέ τόσο μεγάλη οἰκονομική, καί στρατιωτική δύναμη δέν εἶχε τεθεῖ στή διάθεση τόσο λίγων ἀτόμων. Ἡ ἀπληστία ἔχει ριζοσπαστικοποιηθεῖ σέ βαθμό πού δέν χρειάζονται πλέον πολιτικοί στοχαστές καί διανοούμενοι.

Ἡ νίκη τοῦ παθολογικοῦ παρόντος συνίσταται στό ὅτι ὅλοι οἱ ὑπολογισμοί γίνονται στή βάση τοῦ πώς εἶναι ἐφικτό γιά τούς ὑπερ-πλούσιους νά καταναλώνουν ὅλα τά καλά ἐπί τῆς γῆς. Στήν κατεύθυνση αὐτή τά κρυπτονομίσματα εἶναι ἕνα ἀκόμα ἐργαλεῖο πού συνισφέρει σέ αὐτούς τούς ὑπολογισμούς. Ἡ ἀλληλουχία τῶν γεγονότων ἔχει ὡς ἐξῆς:

1) Ἡ ἄποψη πώς τά ἔθνη-κράτη λειτουργοῦν σάν ἐγκληματικά καρτέλ πού ἀναγκάζουν τούς τίμιους πολίτες νά παραδίδουν μεγάλα τμήματα τοῦ πλούτου τους γιά τήν κατασκευή δρόμων, νοσοκομείων καί σχολείων γίνεται κοινή πεποίθηση.

2) Ἡ ἄνοδος τοῦ διαδικτύου καί ἡ ἔλευση τῶν κρυπτονομισμάτων καθιστοῦν ἀδύνατη τήν παρέμβαση τῶν κυβερνήσεων στίς ἰδιωτικές συναλλαγές καί στά φορολογικά εἰσοδήματα, ἀπελευθερώνοντας ἔτσι τά ἄτομα ἀπό τήν ἐπιτήρηση τοῦ κράτους. Τό κράτος συνεπῶς καθίσταται παρωχημένο ὡς πολιτική ὀντότητα.

3) Ἀπό αὐτά τά συντρίμια προκύπτει μιά νέα παγκόσμια ἀλλαγή, στήν ὁποῖα μιά "ἐνημερωμένη ἐλίτ" ἀναλαμβάνει τήν ἐξουσία. Μιά κατηγορία κυρίαρχων ἀτόμων πού δέν ὑπόκεινται πλέον στόν ἔλεγχο τῶν ἐθνικῶν κρατῶν καί ἐπανασχεδιάζουν κυβερνήσεις μέ τρόπο πού νά ταιριάζει στούς σκοπούς τους.

Διέκοψε τήν ὁμιλία της μέ μιά ἱστορία τῶν παιδικῶν της χρόνων. Στό σχολεῖο τό "Κατά Σαδδουκαίων" εἶχε ἕναν ἀέρα λαθρεμπορίου. Δέν ἦταν ἕνα ἀπό τά θέματα ἀνάγνωσης πού ἐπιτρεπόταν καί σέ καμμιά περίπτωση δέν συμπεριλαμβανόταν στήν διδακτέα ὕλη. Ἔτσι ἐκεῖ μέ τό ἀπαγορευμένο βιβλίο της στό χέρι, μόνη ἀντιμέτωπη μέ τίς λέξεις.

-Πρέπει νά ἔχω γεράσει πολύ...  

 

Δευτέρα 9 Μαΐου 2022

Ἀρετή

Οἱ ἠθικοί κανόνες πού καθορίζουν τή συμπεριφορά μας ἀποτελοῦνται ἀπό ἕνα μίγμα ἐνστίκτων, συνηθειῶν, καί συμβάσεων πού διαμορφώνονται κατά ένα μεγάλο μέρος ἀπό δυνάμεις ἐξελικτικές - κοινωνικές καί βιολογικές. Ἡ ἱκανότητα τῆς ἐσωστρέφειας ὧστε νά εἶναι κανείς σέ θέση νά ἀξιολογήσει κατά πόσον συμπεριφέρεται μέ βάση τήν ἀρετή εἶναι κλειδί γιά τήν ἀνθρώπινη ὑποκειμενική ἐμπειρία, ἀλλά ἡ βάση αὐτῆς τῆς ἱκανότητας εἶναι ἄγνωστη. Αὐτή ἡ ἀκριβής ἐνδοσκόπηση ἀπαιτεῖ τή διάκριση σωστῶν ἀποφάσεων ἀπό λανθασμένες, μιά ἱκανότητα πού ποικίλλει σημαντικά μεταξύ τῶν ἀτόμων.

Ἀκούγεται ὅτι τό 75% τοῦ παγκόσμιου πληθυσμοῦ εἶναι "θρησκευόμενο" μέ τήν παραδοσιακή ἔννοια, ἀλλά τό ἄλλο 25% εἶναι "θρησκευόμενο" ὑπό μιά νέα ἔννοια, πού σημαίνει πώς οἱ μή θρησκευόμενοι ἐξακολουθοῦν νά ρωτοῦν τίς ἴδιες παλιές ἐρωτήσεις –"πώς φτάσαμε ἐδῶ;" "τί νόημα ἔχουν ὅλα αὐτά;" - ἀλλά ἱκανοποιοῦνται μέ διαφορετικές ἀπαντήσεις. Θρησκευόμενοι καί μή εἴμαστε ἱκανοποιημένοι μέ τίς ἀπαντήσεις πού γεμίζουν τό κενό καί μᾶς ἐπιτρέπουν νά συνεχίσουμε τήν ἐπιχείρηση τῆς ἐπιβίωσης. Κανένας δέν μπορεῖ νά ξέρει ποιός εἶναι πλησιέστερα στήν ἀλήθεια ἤ ἀκόμα καί ἄν ἕνα τέτοιο πράγμα ὅπως ἡ "ἀλήθεια" ὑπάρχει. Τό σημεῖο στό ὁποῖο ὅμως θά πρέπει νά ἐστιάσουμε εἶναι ὅτι, τώρα περισσότερο ἀπό ὁποτεδήποτε, θά πρέπει νά ἐξηγήσουμε σέ πολιτικό καί οἰκονομικό πλαίσιο ποιές εἶναι οἱ ὑποχρεώσεις μας καί γιατί, τί εἴδους ἀνθρώπινους χαρακτῆρες θέλουμε νά δοῦμε. Θρησκευόμενοι ἤ μή χρειαζόμαστε ἕνα ὅραμα καί ὅλους τούς διαθέσιμους πόρους γιά τήν ἐνίσχυση καί τήν ἐμβάθυνση αὐτοῦ τοῦ ὁράματος.

Ἡ σύγχρονη τάση ἐξωθεῖται ὅλο καί περισσότερο πρός τήν κατεύθυνση τῆς καλλιέργειας δεξιοτήτων πού βοηθοῦν τήν διαχείρηση τῆς εἰκόνας παρά τήν ἀπόκτηση οὐσίας μέσω τῆς μάθησης, τῆς γνώσης, τῆς ἐμπειρίας, καί τῆς ἀνάληψης εὐθυνῶν. Ὁ νεοφιλελευθερισμός στό ὄνομα μιᾶς ὑπερ-ἐξατομικευμένης ἐλευθερίας ὁδήγησε σέ ἕνα νέο εἶδος δουλοπαροικιακῆς “ἀπομόνωσης” τοῦ “ἐλεύθερου” ἐργαζομένου. Ὅταν ὁποιαδήποτε δραστηριότητα στήν ὁποῖα ἀφιερώνεται χρόνος δέν εἶναι ἐπαρκῶς κερδοφόρα, ἡ ἀναζήτηση τῆς συσσώρευσης κέρδους ἀναζητεῖται ἀλλοῦ καί στήν πορεία δημιουργοῦνται νέες ἐξαρτήσεις μέ καινούργιο ὄνομα.  

Στερημένοι ἀπό τό εἶναι, προσφεύγουμε στό ἔχειν. Ἀλλά ὁ κίνδυνος τοῦ ἔχειν εἶναι ἡ ἐπιβάρυνση μέ πολλά ἄχρηστα πράγματα πού δίνει τήν ψευδαίσθηση τῆς ἀναπλήρωσης μιᾶς ἀνεπαρκοῦς ὕπαρξης καί ἔτσι παραμένουμε προσκολλημένοι στήν ἀσφάλεια τοῦ ἔχειν καί προσπαθοῦμε νά συσσωρεύσουμε περισσότερα, ἀντί νά στραφοῦμε ὅσο τό δυνατό πιό ἄδειοι πρός τήν μοναχικότητα. Ἔτσι ἔχουμε διαμορφώσει ἕνα κόσμο μέσα στόν ὁποῖο ἡ ἐπιχειρηματική κουλτούρα καταπιέζει τούς εὐαίσθητους ἀνθρώπους μέ ταλέντο μέ ἀδιάκοπους περισπασμούς ἀπό τήν οὐσία, κενές φιλοσοφίες, καί ἀπληστία.  

Δευτέρα 21 Μαρτίου 2022

Ἐπιχειρηματίες



Κάθε ἄνθρωπος κουβαλᾶ μέσα του τίς δικές του φαντασιώσεις πού συνήθως βρίσκονται ἀνέγγιχτες σέ μιά γωνιά τοῦ ἐγκεφάλου του. Τό ἄγνωστο εἶναι ἕνα φόβητρο, οἱ διασυνδέσεις του πολύ ἐφήμερες γιά νά τίς ἀναγνωρίσει ὁ ἀνθρώπινος νοῦς, πόσο μᾶλλον νά ζήσει μαζί του.

Ἐρωτήματα σχετικά μέ τήν προστασία καί τήν διατήρηση τοῦ πολιτισμοῦ, καί ποιά στοιχεῖα του θά διασωθοῦν καί γιά ποιούς, ἴσως νά ἦταν κάποτε καίρια. Τώρα καθεστῶτα ἐπιχειρηματιῶν σέ ὅλη τήν ὑφήλιο δίδουν ἀπαντήσεις σέ τρέχοντα ἐρωτήματα πού δέν ἐπιδέχονται ἀμφισβήτηση. Οἱ ἐφημερίδες ἀνύπαρκτες. Ἡ ἀγάπη, ἡ δημιουργικότητα, ὁ πόνος, καί ἡ θλίψη ἔχουν τεθεῖ ἐκτός νόμου. Ἡ σιωπηλή μυστικότητα εἶναι ἕνας ἀναγκαῖος πόνος πού πρέπει κανείς νά άνέχεται γιά νά ἐπιβιώσει. Φάλαγγες ἐπιχειρηματιῶν κάνουν ἐπιδρομές κατά διαστήματα στά σπίτια τῶν ἐργαζομένων στίς ἐπιχειρήσεις τους γιά νά κατάσχουν βιβλία ἀπό τά ράφια, καί νά καταστρέψουν πίνακες ζωγραφικῆς. Ἀφαιροῦν τά μάτια δημοσιογράφων πού περιγράφουν διαφορετική πραγματικότητα ἀπό αὐτή πού ὑπαγορεύει ἡ ἄρχουσα τάξη. Κόβουν τά χέρια καί τίς γλῶσσες συγγραφέων πού ἐπιμένουν στίς φαντασιώσεις τους, οἱ ὁποῖες ἀντιτίθενται στήν ἐπίσημη πραγματικότητα. Στούς τραυματίες ἐπιτρέπεται μία περίοδος χάριτος μίας ἑβδομάδος προκειμένου νά ἐκφράσουν κάποιο εἶδος πόνου.

Ἐν τῶ μεταξύ στούς ἐργαζόμενους ἐπιτρέπεται νά φλυαροῦν σάν ἄγριοι καί νά καθησυχάζουν τήν ἀπάθειά τους μέ μικρές πράξεις νόμιμου βανδαλισμοῦ. Τό μπάνιο στή θάλασσα εἶναι ἀπαγορευμένο καθώς θά μποροῦσε νά δημιουργήσει ἀνεπιθύμητες ἐπιθυμίες γιά ἐλευθερία, γι’αὐτό συνίσταται τό μπάνιο στίς πισίνες πού εἶναι ἄφθονες. Ἡ φάλαγγα τῶν ἐπιχειρηματιῶν ἐπίσης συνιστᾶ στούς ἐργαζόμενους νά συντηροῦν μιά σκόπιμη τύφλωση, συμβουλεύοντάς τους πώς τό καλύτερο εἶναι νά μήν δίνει κανείς σημασία σέ αὐτά τά πράγματα καί νά πιστεύει στήν ἰαματική νάρκωση τῆς τηλεόρασης. Ἔτσι μπορεῖ μέ εὐχαρίστηση νά ἀπολαμβάνει κανείς τίς ὠφέλειες μιᾶς γενικῆς ἐντύπωσης “σταθερότητος”.

Αὐτή ἡ θριαμβευτική νίκη τῆς εὐεργετικῆς ἐπιχειρηματικότητος τοῦ φυσιολογικοῦ προοδευτικοῦ παρόντος ἔναντι τῆς ἐπιβλαβοῦς τεμπελιᾶς τοῦ παθολογικοῦ ἀντιδραστικοῦ παρελθόντος, ἐπιτρέπει στήν ἄρχουσα τάξη νά κυριαρχεῖ καί οἱ εὐκατάστατοι μποροῦν ἐπιτέλους νά καταναλώνουν ἀνεμπόδιστοι ὅλα τά καλά ἐπί τῆς γῆς. Ἡ ἐπιχειρηματικότητα ἔχει νομιμοποιηθεῖ σέ βαθμό πού δέν χρειάζονται πλέον στοχαστές καί διανοούμενοι. Μιά καί μοναδική πηγή πληροφοριῶν καί ἀνακοινώσεων εἶναι ἀρκετή. Στή χειρότερη περίπτωση πού κάτι ἀπρόβλεπτο συμβεῖ, κάποιος τεχνοκράτης θά ἡγηθεῖ μιᾶς μεταναστεύσεως δισεκατομμυριούχων ἐκτός τοῦ πλανήτη καί ἔτσι τά ἐπιχειρηματικά συμφέροντα θά διασωθοῦν.

Κυριακή 27 Φεβρουαρίου 2022

Ταυροκαθάψια

Πλάτων: Μίνως
Σωκράτης: Ἦ καὶ λόγος σοι δοκεῖ εἶναι τὰ λεγόμενα, ἢ ὄψις τὰ ὁρώμενα, ἢ ἀκοὴ τὰ ἀκουόμενα; ἢ ἄλλο μὲν λόγος, ἄλλο δὲ τὰ λεγόμενα· καὶ ἄλλο μὲν ὄψις, ἄλλο δὲ τὰ ὁρώμενα· καὶ ἄλλο μὲν ἀκοή, ἄλλο δὲ τὰ ἀκουόμενα, καὶ ἄλλο δὴ νόμος, ἄλλο δὲ τὰ νομιζόμενα; 


Ὁ γιός τοῦ Μίνωος ὁ Ἀνδρόγεως κέρδισε ὅλα τά ἀθλήματα στούς Παναθηναϊκούς Ἀγῶνες πού διοργάνωσε ὁ Αἰγεύς ὁ βασιλιάς τῶν Ἀθηνῶν. Ὁ Αἰγεύς ἐξέλαβε τή νίκη τοῦ Ἀνδρογέως ὥς ταπείνωση καί ἔστειλε τόν Ἀνδρόγεω στόν Μαραθῶνα γιά νά ἀναμετρηθεῖ μέ ἕναν ταῦρο καί ἐκεῖ ὁ Ἀνδρόγεως σκοτώθηκε. Ὁ Μίνως θύμωσε καί κήρυξε τόν πόλεμο στήν Ἀθῆνα γιά νά ἐκδικηθεῖ τήν δολοφονία τοῦ γιοῦ του καί ζήτησε ἀπό τόν πατέρα του τόν Δία νά τιμωρήσει τούς Ἀθηναίους. Ὁ Δίας τόν συμβούλεψε νά προσφέρει εἰρήνη στούς Ἀθηναίους μέ ἀντάλλαγμα ἐκεῖνοι νά στέλνουν στήν Κρήτη ἐπτά νεαρούς ἄνδρες καί ἐπτά κορίτσια κάθε χρόνο γιά νά ἐκτρέφουν τόν Μινώταυρο.

Μίνως γιά τόν λόγο αὐτό στήν Ἀθηναϊκή κοινωνία ἐθεωρεῖτο ὡς ἕνας σκληρός τύραννος καί ἄκαρδος ἐξολοθρευτής καί ὅταν ἄρχισαν οἱ θυσίες τῶν νεαρῶν Ἀθηναίων οἱ διαμαρτυρίες ἐστρέφοντο ναντίον του ὥς κύριου ὑπεύθυνου γιά τίς κατεστραμμένες τους ζωές καί καθόλου κατά τῶνδεῶν πού προκάλεσαν τήν καταπίεσή τους. Ὅταν ὁ Θησεύς ἐνίκησε τόν Μινώταυρο μέ τήν βοήθεια τῆς Ἀριάδνης καί ἡ ἱστορία ὑποτίθεται εἶχε φτάσει στό τέλος της,πιλύοντας καί καθιστώντας παρωχημένες τίς μεγάλες μάχεςδεῶν πού μάστιζαν τούς ἀνθρώπους γιά δεκαετίες καί αἰῶνες πρίν, ἡ διαπίστωση πώς οἱ ἰδέες χωρίς ἡγέτες ἀντικαταστάθηκαν τώρα ἀπό ἡγέτες χωρίς ἰδέες, κατέστη ὁλοφάνερη.

Ὁ Θησεύς τό πρωΐ σκυφτός στό γραφεῖο του μελετᾶ τρόπους νά ἐπαναφέρει τά πράγματα στήν προηγούμενη ἁρμονία. Τό μεσημέρι κόβει μιά φέτα ψωμί καί πίνει λίγο νερό καί μέχρι νά νυχτώσει ἀσκεῖται ἀδιάκοπα στήν παλιά Κρητική τέχνη τοῦ ταυροκαθάπτη.

Δευτέρα 3 Ιανουαρίου 2022

Don’t Look Up

Μιά πρωτοχρονιάτικη φωτογραφία τῶν στελεχῶν τῆς ἐταιρείας γύρω ἀπό τό χριστουγιεννιάτικο δέντρο πίσω ἀπό τό τραπέζι μέ τήν βασιλόπιττα, τούς κουραμπιέδες καί τά μελομακάρονα. Πίσω-πίσω τά ἀφεντικά, στήν μπροστινότερη σειρά οἱ ἀνώτεροι διοικητικοί ὑπάλληλοι καί ἀκολουθοῦν στίς μπροστινότερες γραμμές τό προσωπικό συντήρησης, καθαριότητας, τροφοδοσίας καί στό τέλος οἱ συμβασιούχοι γιά τούς ὁποίους τό ὄνειρο τῆς ἐξασφάλισης μόνιμης θέσης ἐργασίας εἶχε συντηρηθεῖ γι’ ἀκόμη μιά χρονιά. Ὁ διαχωρισμός εἶναι σαφής καί ὁ καθένας γνωρίζει τή θέση του σέ αὐτή τήν κοινότητα τῆς ἐταιρείας πού ἀποτελεῖ ἀναπόσπαστο μέρος τῆς καπιταλιστικῆς κοινωνίας. Οἱ μισθολογικές βαθμίδες καί τά ἐπίπεδα κύρους τῶν ἐργαζομένων –παραγωγικότητα, ὑψηλός βαθμός ἐξειδίκευσης καί κατάρτισης- καθορίζονται ἀπό ἀβάσιμες ψευδοστατιστικές μετρήσεις τίς ὁποῖες ἐκπονοῦν ἀνώτερα διοικητικά στελέχη τοῦ τμήματος ἀνθρώπινου δυναμικοῦ.

Μετά τό τέλος τῆς ὁμιλίας τοῦ ἐκτελεστικοῦ διευθυντῆ, ὅλοι εἶναι σίγουροι γιά τήν ἔλευση ἑνός καινούριου χρόνου πού θά δώσει τή δυνατότητα τῆς ἁρμονικῆς συνεργασίας ὅλων τῶν ἐργαζομένων πρός τήν κατεύθυνση μεγιστοποίησης τοῦ ἰδιωτικοῦ κέρδους πού θά ἀποτελέσει καί πάλι τόν κινητήριο μοχλό γιά τήν ἐπίτευξη καί τῶν ἐφετινῶν στόχων. Οἱ ἄλλοι -αὐτοί πού δέν πόζαραν στήν φωτογραφία- παραιτήθηκαν ἀπό τό αἰώνιο καθαρτήριο τῆς αὐτοπροβολῆς. Ἡ ἔξοδος ἀπό τό συμβόλαιο αὐτο-ἐμπορευματοποίησης ἦταν γι’ αὐτούς ἡ ὑγιέστερη ἐπιλογή. Ἀλλά ἡ φυγή τους δέν ἦταν ἀρκετή γιά νά ἀλλάξει τό σύστημα. Καί οἱ ἐπικλήσεις τοῦ εἴδους "κάψτε την" θά καταλήξουν καί πάλι στήν προειδοποίηση ὅτι ὁ,τιδήποτε καί νά συμβεῖ ὁ θεσμός τῆς πρωτοχρονιάτικης φωτογραφίας θά συνεχίσει νά ὑπάρχει μέ ἤ χωρίς αὐτούς.

Στό σαλόνι μιά μεγάλη φωτογραφία τοῦ πληρώματος τοῦ ΠΑΝΟΡΜΙΤΗΣ. Οἱ σφουγγαράδες δέν ἦταν ἁπλῶς ἐργάτες, ἀλλά μέρος ἑνός κοινωνικοῦ συστήματος μέσα στό ὁποῖο ἦταν καί ἐξακολουθοῦν νά εἶναι λαϊκοί ἥρωες. Ἡ εἰκόνα τοῦ λαϊκοῦ ἥρωα ἄρχιζε πρίν ξεκινήσει τό ἑπτάμηνο ταξίδι ὅταν οἱ βουτηχτές διαπραγματεύονταν τήν ἀποζημίωσή τους μέ τούς καπετάνιους. Τά συμβόλαια τῶν δυτῶν ἦταν συνήθως 40% τῶν χρημάτων πού θά ἔφερνε ἡ ψαριά τους ὅταν πουλοῦσαν τά σφουγγάρια τους. Οἱ καπετάνιοι γνώριζαν τίς κατά προσέγγιση δυνατότητες παραγωγῆς κάθε βουτηχτή, ὡστόσο, πολλοί ἀπαιτοῦσαν τό ποσό πού ἄξιζαν προκαβολικά. Ἡ ἀξία τοῦ βουτηχτή καί τό κόστος τῆς διατήρησης τῆς εἰκόνας τοῦ λαϊκοῦ ἥρωα ἦταν ἡ φιλοσοφία τοῦ "δέν ὑπάρχει αὔριο".

Δέν εἰπώθηκε τίποτε ἄλλο ἐκείνη τήν πρωτοχρονιά. Μόνο ἡ εἰκόνα τοῦ ἐργατικοῦ προσωπικοῦ πού μέ χέρια πού τἄχει σκληρύνει ἡ νύχτα ἐτοίμαζαν πυρετωδῶς τούς ἡλιόλουστους τάφους τους. Ποιές εἶναι οἱ μάχες τίς ὁποῖες ἀξίζει τόν κόπο κανείς νά πολεμᾶ; Ποιοί εἶναι οἱ λόφοι πάνω στούς ὁποίους ὁ θάνατος εἶναι ἔνδοξος;

Δευτέρα 29 Νοεμβρίου 2021

Πέραμα, Κερατσίνι καὶ εὐρωπαϊκὲς ἀξίες...

         Ἀτυχὲς συμβὰν ἦταν,  σύμφωνα μὲ τὴν συντριπτικὴ πλειονότητα τῶν ΜΜΕ,  ὁ θάνατος τοῦ 18χρονου ρομὰ στὸ Πέραμα τὸν περασμένο μήνα. Ὁ μαλθακὸς,  χοντρόπετσος καὶ προκλητικὰ ἀδιάφορος νεοέλληνας ἐπιδοκίμασε αὐτὴ τὴν ἄποψη,προσφέροντας τὴν ἀνοχὴ ,  ἄν ὄχι τὴν στήριξή του,  στοὺς ἐκτελεστὲς τοῦ 18χρονου. Ἡ ἑλληνικὴ δικαισύνη συντονίστηκε μὲ τὸ λαϊκὸ αἴσθημα καὶ ἀπάλλαξε τῆς προφυλάκισης τοὺς 7 κατηγορούμενους ἀστυνομικοὺς,  δείχνοντας τὸν δρόμο γιὰ τὴν ἀθώωσή τους στὸν ἑπόμενο βαθμὸ.  Οἱ συνάδελφοι τῶν 7 ἐκτελεστῶν,  ἐνθαρρυμένοι καὶ ἀπὸ τὶς δηλώσεις τοῦ ὑπουργοῦ «Προστασίας»  τοῦ Πολίτη - ὅπως κατ’ εὐφημισμὸν ἀποκαλεῖται… - συγκεντρωμένοι ἐξω ἀπὸ τὰ δικαστήρια ξέσπασαν σὲ ζητωκραυγὲς … «  Ἥρωες…ἥρωες  !!!  »


       Πρὶν ἀπὸ 10 μέρες ἕνα ὀκτάχρονο κορίτσι ,  ρομὰ καὶ αὐτὸ,  σφηνώθηκε  καὶ βρῆκε φρικτὸ θάνατο ἀπὸ τὴν συρόμενη πόρτα τοῦ  ἐργοστασίου Κυλινδρόμυλοι Σαραντόπουλου στὸ Κερατσίνι.  Ἐν ριπῇ ὀφθαλμοῦ οἱ παπαγάλοι ἔπιασαν δουλειὰ, μίλησαν πάλι γιὰ ἀτυχὲς συμβὰν, στοχοποιῶντας παράλληλα τοὺς γονεῖς τοῦ κοριτσιοῦ. Κατὰ περιέργο τρόπο – γιατὶ δὲν μᾶς ἔχει συνηθίσει σὲ τέτοιες παρεμβάσεις – τὸ τηλεοπτικὸ δελτίου τοῦ καναλιοῦ STAR ἔβγαλε στὸν ἀέρα ἕνα συγκλονιστικὸ βίντεο ποὺ ἀπαθανατίζει ὄχι μόνον τὶς συνθῆκες τοῦ θανάτου ,  ἀλλὰ καὶ τὴν ἀπάνθρωπη συμπεριφορὰ τῶν ὑπαλλήλων τῆς ἑταιρείας μπροστὰ στὸ θέαμα τοῦ πεθαμένου κοριτσιοῦ.

        Στὸ Πέραμα ,  οἱ ἀστυνόμοι ἐκτελεστὲς ξεπλύθηκαν  ἀπὸ τὶς διάφορες ἀργυρώνητες γραφίδες,  ἁπλῶν δημοσιογράφων ἀλλὰ καὶ ἀνθρώπων τοῦ πνεύματος – μεταξὺ μας αὐτοὶ εἶναι οἱ χειρότεροι… -  Στὸ Κερατσίνι οἱ «πνευματικοὶ» μας ἄνθρωποι παραποίησαν ἐκ νέου καὶ ἀποσιώπησαν τὰ γεγονότα, φιλοτεχνῶντας τὸ  προφίλ τῶν θυμάτων  καὶ τῆς φυλῆς τους …εἶναι παραβατικοὶ,  εἶναι φολκλὸρ,  δὲν ἐνσωματώνονται στὴν κοινωνία,  δὲν πληρώνουν φόρους καὶ εἰσπράτουν ἐπιδόματα…. Οὔτε λέξη γιὰ τὸν βαθιὰ παρηκμασμένο νεοέλληνα ποὺ ἀνέχεται ,  ἄν δὲν ἐνθαρρύνει συμπεριφορὲς σὰν τῶν ἀστυνομικῶν ἤ τῶν ὑπαλλήλων τῆς ἑταιρείας Κυλινδρόμυλοι Σαραντόπουλου… γιὰ τὸν νέοέλληνα ποὺ ἀπὸ τὴν μιὰ ξεσπαθώνει κατὰ τῶν γύφτων ἀλλὰ καμαρώνει σὰν γύφτικο σκεπάρνι ποὺ κάθεται σὲ μιὰ γωνιὰ τῶν εὐρωπαϊκῶν σαλονιῶν…

        Σὲ πεῖσμα αὐτῆς τῆς ξεφτιλισμένης  διανόησης ποὺ καὶ αὐτὴ καμαρώνει σὰν γύφτικο σκεπάρνι ὅταν τῆς ἀπονέμεται τὸ βραβεῖο εὐρωπαϊκοῦ μυθιστορήματος γιὰ τὴν ἀνάδειξη τῶν εὐρωπαϊκῶν ἀξιῶν….παρουσιάζουμε τὸ ἄρθρο ἑνὸς  ἀγαπημένου καθηγητῆ καὶ πραγματικοῦ διανοούμενου τοῦ Δημήτρη Κιτσίκη,  ποὺ πρόσφατα μᾶς ἄφησε…Τὸ ἄρθρο δημοσιεύθηκε στὸ περιοδικὸ ΤΡΙΤΟ ΜΑΤΙ ( τεῦχος 141- Μάϊος 2006  )  , καὶ ὄπως μᾶς ἔλεγε ὁ Κιτσίκης  εἶχε ἐνθουσιάσει τοὺς τσιγγάνους…

Κυριακή 24 Οκτωβρίου 2021

Ἡ ἀθωότης


Ἐλευθερία, ἐμπιστοσύνη, ἁπλότητα, εἰλικρίνεια
τά προνόμια τῶν ἀθώων
ἀντίβαρα στό φόβο, στήν τυραννία καί τήν ἐνοχή.
Ψωμί, καί νερό χωρίς μετάλλαξη.
Ἐλαιόλαδο πού διδάσκει σοφία.
Κρασί πού εἶναι ἄνθρωπος.

Κάποτε ὑπήρξαμε ἀδαεῖς.
Περπατούσαμε σέ διαδρομές προσχεδιασμένες
τήν ἐπόμενη μέρα ἐπιστρέφαμε ἥσυχα στή δουλειά,
ἀφελῶς συνεισφέραμε στήν τυραννία τῆς ὁμαλότητος.

Ἦχοι σιωπηλοί, τεχνητή ἀτμόσφαιρα χαρᾶς, πλαστικά χαμόγελα.
Κάποια πλάσματα ἐκτινάσσονται ξαφνικά σάν φαντάσματα
φοβισμένα πτηνά παγιδευμένα στό ἀδιέξοδο,
ὅμως ἀκόμα ὀνειρεύονται τήν ἀναπνοή
ἐξακολουθοῦν συντονισμένα σέ μῆκος κύματος ἐλευθερίας.

Τό ἕνα μάτι ἀνοιχτό τό ἄλλο κλειστό,
ἐπιλεκτική κάτοψις, ὅρασις μονοδιάστατη
σκηνές, ἀμαρτίες, διαπληκτισμοί, ἱστορίες καθημερινότητος.
Πλεονάζουσα συσσώρευσις πλούτου
ἀκατάσχετες προκλητικές δαπάνες.
Διακυβέρνησις καταπιεστική,
χρηματοπιστωτική καινοτομία
κατάσχεσις ταυτότητος.

Χρήσις σκληροῦ λεξιλογίου.
Ἡ γῆ δυστυχισμένη ἀπό ἔλλειψη εὐθυμίας.
Οἱ ἄνθρωποι συρρικνωμένοι σέ σκοτεινές ἐσοχές μιᾶς ψυχῆς περιορισμένης.
Ὅλα ὑποβαθμίζονται σέ κατάσταση ἄγνοιας, ἀνικανότητας καί πλήξης.
Παρακαλῶ νά μή φύγουν ἀπό τήν πλατεῖα οἱ ρακένδυτοι τῆς πόλης.
Στό ἴδιο σημεῖο ἀργότερα θά ἐμφυτευθοῦν αἱ λαιμητόμοι.

Ἡ μηχανή κοιτάζει ἐπίμονα ἀπό τήν καμπίνα τοῦ ἡμιφορτηγοῦ
τό πλάνο μακρυνό, ἡ κίνηση ἀργή
κτίρια ἐγκαταλελειμμένα, καλυμμένα μέ στάχτη.
Ἱεροτελεστία τριῶν λεπτῶν μετάβασης
ἀπό τίς παιδικές ἀναμνήσεις στήν πραγματικότητα.

Ἡ ἀθωότης ἀπεβίωσε, καί ἀπεβίωσε νέα.
Τώρα τί νόημα ἔχει νά προσποιεῖται κανείς τόν ἀθῶο;

Παρασκευή 15 Οκτωβρίου 2021

Οἱ καλύτεροι Ἕλληνες εἶναι οἱ Τούρκοι ( Δημήτρης Κιτσίκης )




Ὁ – γιὰ κάποιους – προκλητικὸς τίτλος τῆς σημερινῆς ἀνάρτησης εἶναι ὁ τίτλος συνέντευξης τοῦ Δημήτρη Κιτσίκη, ποὺ δημοσιεύθηκε στὸ περιοδικὸ ΤΟΤΕ. Ἡ συνέντευξη αὐτὴ ἀκολουθεῖ τὴν ἴσως ἄχαρη εἰσαγωγὴ μας. Ὡς ἔνδειξη τιμῆς πρὸς τὸν Δημήτρη Κιτσίκη ποὺ ἔφυγε ἀπὸ κοντὰ μας στὶς 28-8-2021, ὠθῶντας μας κατὰ κάποιον τρόπο νὰ σκύψουμε μὲ μεγαλύτερη προσοχὴ στὸ ἔργο ποὺ μᾶς ἄφησε. Εἶναι μιὰ συνέντευξη στὴν ὁποία συχνὰ ἀναφερόταν σὲ σχόλια καὶ γραπτὰ του, ὅπως καὶ σὲ συνομιλίες ποὺ διὰ ζώσης εἴχαμε καὶ ἤθελε νὰ τὴν δεῖ δημοσιευμένη στὸ διαδίκτυο.

Στὀ νεοελληνικὸ κοτέτσι εὐδοκιμεῖ ἡ ἔννοια ἑνὸς πατριωτισμοῦ, σύμφωνα μὲ τὴν ὁποία πατριώτης εἶναι ὅποιος θεωρεῖ τὸν Τοῦρκο ἐκ προοιμίου ἐχθρὸ. Κάποιοι τὸ διατυμπανίζουν φουσκώνοντας σὰ γαλλιὰ ἀπὸ ἐθνικὴ ὑπερηφάνεια. Κάποιοι ἄλλοι – πιὸ πονηροὶ - τὴν ἀφήνουν καὶ φωλιάζει κουλουριασμένη μέσα τους, ὑποδυόμενοι τοὺς σώφρονες καὶ λογικοὺς,  ὀμνύοντας στὶς λεγόμενες εὐρωπαϊκὲς ἀξίες καὶ σὲ ὁποιαδήποτε ληγμένη κονσέρβα ἐκ Βρυξελλῶν τοὺς σερβίρεται.

Τετάρτη 23 Ιουνίου 2021

Ὀμφαλόσκεψις

 


Στήν πραγματικότητα, αὐτό πού θά πρέπει νά ἐξερευνηθεῖ εἶναι οἱ τρόποι μέ τούς ὁποίους γίνεται ἀντιληπτός ὁ κόσμος καί τά πράγματα πού μᾶς περιβάλλουν στήν ὀρθόδοξη καί τή λατινική θεολογία. Νά διασαφηνιστοῦν οἱ ἔννοιες τοῦ δικαίου, τοῦ νόμου, τῆς ἀρετῆς, τῆς ἀγάπης, τοῦ καθήκοντος, τῆς συγχωρήσεως. Ἴσως τότε νά κατάφερνε κανείς νά ἐξωρύξει τό φῶς καί τήν θερμότητα ἀπό τή γενικότητα τῶν θέσεων πίσω ἀπό τίς ὁποῖες κρύβονται. Νά διαχωρίσει τό "φῶς τῆς φωτιᾶς" ἀπό τήν "ζεστασιά τῆς φωτιᾶς".

Μέ τρεῖς τρόπους μπορεῖ νά δεῖ κανείς τόν κόσμο. Τόν καταστροφικό, τόν θεϊκό καί τόν ἀνθρώπινο. Ἡ καταστροφική ἀντίληψη τοῦ κόσμου δέν εἶναι μιά τερατώδης ἐξωτερική διάστασις. Κομμάτια μέσα μας πού δέν γνωρίζουμε ἤ δέν ἐλέγχουμε συνθέτουν ἕνα σύνολο πού δέν εἶναι ἀρμονικό καί χειραγωγοῦν τόν ἐσωτερικό μας κόσμο μέ τρόπο πού μᾶς κάνει νά ἐρμηνεύουμε αὐτό πού βλέπουμε λανθασμένα περιορίζοντας τό βλέμμα μόνο στό τί τά πράγματα μποροῦν νά μᾶς προσφέρουν, πώς μᾶς ἐξυπηρετοῦν. Ἡ θεϊκή ἀντίληψη κοιτάζει τά πράγματα καί τούς ἀνθρώπους ὅπως εἶναι στήν πραγματικότητα. Ὁ Θεός δέν ἐνδιαφέρεται νά ὑπηρετήσει, δέν ἔχει ἀνάγκη νά ἱκανοποιήσει ἤ νά γίνει ἀρεστός. Ἡ θεϊκή ἀντίληψη -ὅπως ἡ Ὀμηρική ποίηση- δέν περιγράφει "αὐτό πού ἀρέσει", ἀλλά αὐτό πού "εἶναι". Ἡ ἀνθρώπινη ἀντίληψη εἶναι ἕνα ἐνδιάμεσο στάδιο ὅπου κάποια πράγματα τά ἐρμηνεύουμε σωστά καί κάποια ἄλλα λανθασμένα. Ἡ βία εἶναι ἕνας ἀπό τούς παράγοντες πού ἐπηρρεάζουν τήν διαμόρφωση τῶν τρόπων μέ τούς ὁποίους ἀντιλαμβανόμαστε τόν κόσμο. Ἡ βία περιορίζει τή δυνατότητα τῆς “ἄρνησης”. Ὁποιαδήποτε μορφή θεσμικῆς ἤ δομικῆς βίας πού δέν ἐπιτρέπει τήν ἄρνηση ἐπιβάλλει τήν ἐξαναγκαστική σιωπή.

Ἡ ἔννοια τοῦ δικαίου στίς γλῶσσες πού ἔλκουν τήν καταγωγή τους ἀπό τήν λατινική ταυτίζεται μέ τήν ἐπίλυση διαφωνιῶν, σέ ἀντιδιαστολή μέ τήν Ἑλληνική καί τήν Ἐβραϊκή στίς ὁποῖες δίκαιο σημαίνει συμβατότητα. Στό πλαίσιο αὐτό, ἡ ἀξία καί ἡ δύναμη τῆς “ἀγορᾶς” ἐμποτιζόμενες μέ προδοσία καί ἐξαπάτηση, παραγκωνίζουν τήν ἔννοια τοῦ δικαίου καί τήν ὑποκαθιστοῦν μέ τήν αἴσθηση τοῦ ὀρθοῦ. Αὐτοί πού διατρέχουν τόν μεγαλύτερο κίνδυνο σέ αὐτή τή λογική εἶναι ἐκεῖνοι πού δέν ἔχουν "ἀντίκρυσμα" στήν ἀγορά. Ἡ πραγματικότητα καί ἡ ἐμπειρία τοῦ ἀτόμου ἐκμηδενίζονται καί στό δράμα τῆς ζωῆς ὁ δυτικός ἄνθρωπος ὑποβιβάζεται σέ συναλλαγματική ἀξία. Στόν δυτικό κόσμο τό χρέος τῆς ἀγάπης εἶναι ἄρρηκτα συνδεδεμένο μέ τό χρέος οἰκονομικῶν συναλλαγῶν.

Θρησκευτικοί καί πολιτικοί ἠγέτες υἱοθετοῦν τεχνικές μάρκετινγκ προκειμένου νά ἀποκτήσουν οἰκονομική ἰσχύ καί νά καταλάβουν τήν ἐξουσία.

"εἰ κεῖνόν γ᾽ Ἰθάκηνδε ἰδοίατο νοστήσαντα,
πάντες κ᾽ ἀρησαίατ᾽ ἐλαφρότεροι πόδας εἶναι
ἢ ἀφνειότεροι χρυσοῖό τε ἐσθῆτός τε."

Δευτέρα 10 Μαΐου 2021

Πενικιλλίνη

Ἡ καινοτομία καθεαυτή εἶναι μιά διαδικασία πού ὠθεῖται ἀπό ἀσυναίσθητες συναισθηματικές κινήσεις. Θεωρητικολογώντας τό ἔνστικτο τοῦ καινοτόμου καθορίζεται ἀπό μιά ἔμφυτη ἀνάγκη τῶν ἀνθρώπων πρός τήν χρησιμότητα καί τήν ἁπλότητα. Ἄλλοι θεωροῦν πώς ἡ βάση τῶν καινοτομιῶν βρίσκεται στήν ἀνάγκη τῶν ἀνθρώπων γιά μή παραγωγικές δαπάνες. Εἶναι ὅμως κοινή ἀποδοχή πώς ἡ καινοτομία δέν κατευθύνεται πρός τή λύση σαφῶς καθορισμένων προβλημάτων, ἀλλά εἶναι ἀποτέλεσμα διαδικασιῶν πού ἔχουν νά κάνουν μέ ἐκκεντρικά ἐνδιαφέροντα ὁρισμένων ἐρευνητῶν στήν προσπαθειά τους νά ἐρμηνεύσουν φαινόμενα τά ὁποῖα παρατηροῦν ἐπίμονα. Ἐπιδιώκοντας ὅμως κανείς νά κατανοήσει τά κίνητρα πού δίνουν ἀφορμή γιά τή δημιουργία καινοτόμων ἰδεῶν θά διεπίστωνε πώς ἡ σύγχρονη καινοτομία ἐξυπηρετεῖ φθονερούς σκοπούς, πού παρέχουν τά μέσα γιά κοινωνική διάκριση, καί πρόσβαση τῶν καιτοτόμων στούς κυρίαρχους μηχανισμούς ἐξουσίας. Μέ αὐτή τους τή μορφή οἱ καινοτομίες περιορίζονται στά πλαίσια πού ὁριοθετοῦν οἱ ρυθμίσεις τῶν ἀγορῶν.

Ἄν τολμοῦσε κανείς τή σύγκριση μεταξύ τῆς πενικιλλίνης καί τοῦ ἐμβολίου γιά τόν κοροναϊό θά διεπίστωνε πώς ἡ ἀνακἀλυψη τῆς πενικιλλίνης εἶναι συνδεδεμένη μέ τούς ἐπιστήμονες πού τήν ἐφηύραν ἐνῶ τό ἐμβόλιο τοῦ κορωναϊοῦ μέ πολιτικούς ἀνταγωνισμούς τῶν μηχανισμῶν ἐξουσίας καί ὡς μοχλοῦ ἐπιρροῆς καί κυριαρχίας ἐπί τῶν ἐνδεῶν.

Ὁ θόρυβος μέ τίς πατέντες μᾶς ὑπενθυμίζει πώς τά μέρη τοῦ κόσμου ὅπου οἱ οἰκονομικές ρυθμίσεις εἶναι λιγότερο σημαντικές ἀπό τήν εὐγένεια καί τό ἐνδιαφέρον γιά τήν ἀνθρώπινη ζωή περιορίζονται ὧρα μέ τήν ὧρα. Ὅπως ὑπέδειξε ὁ Antonio Gramsci "ἡ ἱστορία διδάσκει ἀλλά δέν ἔχει μαθητές".

Τετάρτη 7 Απριλίου 2021

Ἡ Ντόρα ὡς ὑποκείμενο δικαίου...

 


Ἡ ἐλευθερία ὡς μαγκιὰ καὶ σύνθημα...τῇ ἀρωγῇ τοῦ ΣΚΑΪ

 Ἠ δήλωση τῆς κ. Μπακογιάννη, στὴν « οἰκογενειακὴ» ἀτμόσφαιρα τοῦ τηλεοπτικοῦ σταθμοῦ ΣΚΑΪ, ὅτι κανεὶς δὲν θὰ τὴν ἐμποδίση νὰ κάνη Πάσχα στὴν Κρήτη, δείχνει 2 πράγματα. Τὴν βαθειὰ σχέση της μὲ τὴν κοσμοθεωρία τῆς Ἀνατολῆς ὅπου τὸ πρόσωπο δὲν ὑποτάσσεται σὲ κάποιο κεντρικὸ σχεδιασμὸ. Μιὰ κοσμοθεωρία ἱστορικὰ χρήσιμη, τὴν ὁποία καὶ ἐπιδοκιμάζουμε. Στὴν περίπτωση ὅμως τῆς κ. Μπακογιάννη ἔχει τὴν μορφὴ καρικατούρας καὶ ὑποκρύπτει τὴν ὑποκρισία τῆς διπλῆς «ἠθικῆς» τοῦ δυτικοῦ «πολιτισμοῦ». Ἀπὸ τὴν μιὰ, ἡ ἠθικὴ τῶν «ἀρίστων», τῶν «ὑπευθύνων» ποὺ ἡγοῦνται, καὶ ἀπὸ τὴν ἄλλη ἡ ἠθικὴ τῶν πολλῶν ποὺ τοὺς ἔχει παραχωρηθεῖ ἁπλόχερα τὸ προνόμιο νὰ ἐργάζονται ὤστε νὰ ἐκπληρώνονται οἱ στόχοι ἑνὸς προϋπολογισμοῦ, ποὺ σχεδιάζουν οἱ «ὑπεύθυνοι».

  Στὴν πλατωνικὴ Πολιτεία ἡ ἠθικὴ δὲν εἶναι δισυπόστατη,  ὅπως προέκυψε στὴν δυτικὴ Εὐρώπη τοῦ φιλελευθερισμοῦ γιὰ τὶς ἀνάγκες τῆς παραγωγῆς, ἀλλὰ ἑνιαία. Ὁ Σωκράτης εἶναι ταυτόχρονα δεσμοφύλακας καὶ δεσμώτης. Ἡ πρόοδος γιὰ κάθε ἄνθρωπο εἶναι ἰδιαίτερη,  εἶναι τὸ «γνῶθι σ’ αὐτὸν», σὲ πλήρη ἀντίθεση μὲ τὴν ἰδεολογία τῆς ἀνάπτυξης καὶ τῆς προόδου ποὺ προσδιορίζεται ἀπὸ στατιστικὰ μεγέθη καὶ πόσο ἐξελιγμένο ψυγεῖο ἤ κινητὸ τηλέφωνο ἔχεις καὶ ἄν δὲν ἔχεις ὀφείλεις νὰ τὸ ἐπιδιώξεις.

Κυριακή 28 Μαρτίου 2021

Ὁ θόρυβος


Ὁ ἀτέλειωτος ὑπολογισμός τοῦ συμφέροντος ἔχει καταντήσει νά εἶναι μιά βασανιστική δραστηριότητα πού ἀπορροφᾶ ὅλες τίς πτυχές τῆς διαβίωσής μας σέ ἕναν ἐπίπεδο ὁρίζοντα ἀτέλειωτης συσσώρευσης κέρδους. Θρησκευτικά προσηλωμένοι στό ἀκατάπαυστο κυνηγητό τοῦ κέρδους ἀδυνατοῦμε νά παρατηρήσουμε τόν μετασχηματισμό τῆς ἠθικῆς ἤ καλύτερα τήν ἐξάλειψη τῆς ἠθικῆς στό σύνολό της. Οἱ γεμάτες ψευτροσακοῦλες τοῦ συσσωρευμένου κέρδους διευκολύνουν τήν πλεύση στήν κοινωνική ἐπιφάνεια, ἐκείνων πού ἔχουν ἀπαλλαγεῖ ἀπό κοινωνικό, ἱστορικό, καί ἠθικό ἔρμα.

Ἡ τελεολογία τῆς οἰκονομίας καθηλώνει τήν ἀνθρώπινη διαβίωση στόν ὀρθολογισμό τοῦ κέρδους. Θά πρέπει κανείς νά δίνει τήν ἐντύπωση τοῦ μοντέρνου καί τοῦ ξύπνιου. Ἡ ἐπιχειρηματική καινοτομία εἶναι μοντέρνα καί ἔξυπνη ὅταν ἐξασφαλίζει τό μέγιστο δυνατό κέρδος μέ τήν κατά τό δυνατό ἐλάχιστη προσπάθεια. Ἐάν κανείς θέλει νά θεωρεῖται ἐπιτυχημένος θά πρέπει συνεχῶς νά παράγει θόρυβο προκειμένου νά προσελκύει τήν προσοχή πού ἀπολαμβάνει ὁ κερδισμένος, ὁ μοντέρνος καί ὁ ξύπνιος.

Ὁ θόρυβος ἀποθηκεύεται, κωδικοποιεῖται, μεταφέρεται. Καλώδια καί ἠχητικά κύματα τόν μεταδίδουν σέ ἀποστάσεις μακρυνές, τόν διαχωρίζουν ἀπό τήν προέλευσή του, τόν ἀπομακρύνουν ἀπό τόν χῶρο καί τόν χρόνο τῆς παραγωγῆς του. Ὁ θόρυβος μέ τήν ἐπινομή του διαπερνᾶ ἐκπαιδευτικά συστήματα, κορεννύει τήν πνευματική καλλιέργεια τῆς νεολαίας, κυριαρχεῖ στόν πολιτικό λόγο καί καθορίζει τόν τρόπο πού θά πρέπει κανείς νά ζεῖ, νά ἐργάζεται, ἀκόμα καί νά διασκεδάζει. Ὁ θόρυβος συνεπῶς δέν διαταράσει τήν εἰρήνη, τήν ἡρεμία, ἤ τήν παραγωγικότητα, ἀλλά μιά πολύ εὐρύτερη ἔννοια, ἐκείνη τῆς ἐσωτερικότητας.

Ὁ θόρυβος βρίσκεται σέ μιά διαρκή διαμάχη μέ τήν σιωπή, καθώς ἐκείνη ἀντιστέκεται σθεναρά στήν ὑπερβολή καί τήν ἔπαρση. Ὁ θόρυβος μόνιμα προσπαθεῖ νά ἀποικοδομήσει τό μεγαλεῖο τῆς σιωπῆς ὑποτιμώντας την συστηματικά. Ὁ θόρυβος, σέ ἀντίθεση μέ τή σιωπή, δέν μπορεῖ νά προστατευθεῖ ἀπό ἐξωτερικές παρεμβάσεις. Ὁ ἦχος τοῦ καταρράκτη στόν ὁποῖο μπορεῖ νά καταλήξει ἡ ἀνθρωπότητα εἶναι τό τέλος τοῦ ἤχου, τῆς ἀκοῆς καί τῆς σκέψης μέχρι σημείου σωματικῆς ἀποτυχίας. Ὁ θόρυβος αὐτός εἶναι φίμωση ὄχι μόνο τοῦ κόσμου, τοῦ ἐαυτοῦ, τοῦ ἤθους καί τῆς λογικῆς ἀλλά καί τῆς ἐσωτερικότητας.

Ἡ σιωπή στέκεται ἀντιμέτωπη στόν θόρυβο πού ἐπιδιώκει τόν ἐγκλεισμό μας στήν ἐξουσία τῶν ἀσήμαντων ἐπιδιώξεων τοῦ κέρδους. Τό μεγαλεῖο τῆς σιωπῆς ἔγκειται στήν ἀναγνώριση τῆς κβαντικῆς της σχέσης μέ τόν θόρυβο. Στήν ἀναγνώριση πώς ἡ ἔκρηξη τοῦ θορύβου εἶναι ἀναπόφευκτη. Αὐτό πού ἐπιχειρεῖ ἡ σιωπή εἶναι ἡ ἐπιτάχυνση τῆς ἔλευσης ἐκείνης τῆς στιγμῆς. Τῆς στιγμῆς πού οἱ κραυγές ὅλων μας γίνονται σιωπή χωρίς τέλος.

Παρασκευή 12 Μαρτίου 2021

Ἀπομόνωση

 


Ἡ ἀπομόνωση εἶναι μιά κατάσταση πολύ διαφορετική ἀπό τή μοναχικότητα. Ἡ ἀπομόνωση ἀπό ἄλλους ἀνθρώπους οἱ ὁποῖοι εἶναι καί αὐτοί ἀπομονωμένοι εἶναι ἐπίσης μιά ἐξ ὁλοκλήρου διαφορετική ἐμπειρία ἀπό αὐτή τῆς ἀπομόνωσης κάποιου ἀπό ἄλλους ἀνθρώπους οἱ ὁποῖοι δέν εἶναι ἀπομονωμένοι. Ἐκεῖνοι γιά τούς ὁποίους ἡ ἀπομόνωση, ὅταν οἱ ἄλλοι ἔχουν τή δυνατότητα νά ἐπικοινωνοῦν μεταξύ τους εἶναι δυσάρεστη κατάσταση, ἔχουν ὑποκαταστήσει τήν κοινωνική τους ζωή μέ τήν ἀναψυχή στόν κυβερνοχῶρο. Οἱ ἠλεκτρονικές συμμαζώξεις βεβαίως εἶναι συμπαθητικές καθώς ἐπιτρέπουν κάποιο εἶδος ἐπικοινωνίας πού χωρίς αὐτήν ἡ ἀπομόνωση θά ἦταν ἀκόμα δυσκολότερη.  

Τά πράγματα ὅμως ἔχουν πάρει μιά παράδοξη τροπή. Ἡ ἀπομόνωση ἐνῶ στό παρελθόν θά ἐθεωρεῖτο ἀντικοινωνική συνήθεια συνοδευόμενη ἀπό ἀρνητικούς χαρακτηρισμούς ὅπως μονήρης, μονόχνωτος, μοναχοφάης καί τά τοιαῦτα στήν τρέχουσα περίοδο ἔχει ἀποκτήσει κάποια μορφή ἔκφρασης ἐνδιαφέροντος γιά τούς συνανθρώπους. Τό καλύτερο πού θά μπορούσατε νά κάνετε γιά τό κοινωνικό σύνολο εἶναι νά παραμείνετε στό σπίτι. Αὐτό διατάσσσουν οἱ ἐφημερίδες καί τα ραδιόφωνα. Ὑπάρχει κατά συνέπεια μιά ἀντιστροφή. Τό νά εἶναι κανείς κοινωνικός εἶναι ἔκφραση παθολογικοῦ ἀτομικισμοῦ, ἀδιαφορίας γιά τό σύνολο καί ἐγωκεντρισμοῦ. Ἡ ἀπομόνωση ἔχει μετατραπεῖ σέ πατριωτικό καθῆκον κάτι τό ὁποῖο ἡ ἀστυνομία ἔχει καθῆκον νά ἐπιτηρεῖ.

Ἡ ἀναγνώριση τῆς ἀξιοπρέπειας τοῦ Ἄλλου, ἡ ἀμοιβαία ἐκτίμηση τῆς ἀτομικότητας καί ἰδιαιτερότητας τῶν πολιτῶν μεταξύ τους θά ἤθελε νά πιστεύει κανείς πώς ἐξακολουθεῖ νά ἀποτελεῖ τό κάτοπτρο μιᾶς εὐνομούμενης πολιτείας. Ὁ κοροναϊός ὡστόσο, ἔχει ἐπιβάλλει μιά νέα δομή σχέσεων μεταξύ τῶν ἀνθρώπων. Μπορεῖ κανείς νά ἀντιληφθεῖ αὐτή τή νέα δομή ἀσκώντας τήν ἀπλούστερη ἐγκόσμια δραστηριότητα. Νά βγεῖ γιά μιά βόλτα στήν πλατεῖα. Οἱ διαβάτες, εἴτε σέ μικρές ὁμάδες εἴτε ὡς μεμονωμένα ἄτομα, διατηροῦν ἀπόσταση μεταξύ τους ὅταν διασταυρώνονται ἤ προσπερνοῦν προσεκτικά τούς ἄλλους διαβάτες. Στήν ἐποχή τοῦ κοροναϊοῦ ὁ ἀφηρημένος, μοναχικός διαβάτης τῆς πρό τοῦ κοροναϊοῦ ἐποχῆς δέν ὑφίσταται. Ὁ κάθε διαβάτης βλέπει στόν ἄλλο τήν ἀπειλή τοῦ θανάτου, καθώς ὁ καθένας μας εἶναι ἕνας πιθανός φορέας τοῦ ἰοῦ. Τό ἀποτέλεσμα αὐτῆς τῆς κατάστασης εἶναι ἡ ἔξαρση τοῦ παραλογισμοῦ ἐκείνων πού θεωροῦν καθῆκον τους τόν περιορισμό τῆς κυκλοφορίας. 

Φυλακές, ὁπλισμένοι ἀνεγκέφαλοι, διαβατήρια ἐμβολιασμένων, ἀδιαπέραστα σύνορα ὅλα δικαιολογοῦνται στό ἰϊκό ἐκκολαπτήριο. Ἀκόμα καί οἱ κάτοχοι τῆς ἐξουσίας πού δίνουν τό δικαίωμα νά τούς θεωρεῖ κανείς ἀναξιόπιστους καί διεφθαρμένους καί νά τούς ἀποκαλεῖ ἀλῆτες προσδοκοῦν ὑπακοή στίς ἐντολές τους. Οἱ κάτοχοι τῆς ἐξουσίας λοιπόν στήν ἀπελπισία τους, χρησιμοποιώντας μιά πολύ παράδοξη λογική, προσπαθοῦν νά ἀποδώσουν τά προβλήματα ὑγείας στήν ἀνεπαρκή ἀστυνόμευση καί θεωροῦν πώς ἡ ἐπίλυση τους εἶναι δυνατό νά ἐπιτευχθεῖ μέ ξυλοδαρμούς.

Ἡ ἀπομόνωση δέν ἔχει καταστήσει τήν ἐπικοινωνία μεταξύ τῶν ἀνθρώπων πιό δύσκολη ἤ ἀπόμακρη. Ἔχει ἀποσυνδέσει τή λογική ἀπό τήν σκέψη.

Δευτέρα 1 Μαρτίου 2021

Αὐτάρκεια

Ἡ ὁπτική γωνία ὑπό τήν ὁποῖα κοιτᾶ κανείς τά πράγματα ἔχει νά κάνει μέ τήν ἀντίληψη τῆς λεπτομέρειας. Ὅταν μιλᾶμε γιά τήν ἀντίληψη τῆς λεπτομέρειας στήν οὐσία μιλᾶμε γιά τόν χαρακτῆρα τοῦ ἀτόμου. Ὁ χαρακτῆρας καί ἡ τύχη καθενός μας ἐπηρεάζονται ἀπό τήν δυνατότητά μας νά κατανοοῦμε καί νά ἀντιλαμβανόμαστε διαφορές. Πρόσωπα καί πράγματα διαφέρουν μεταξύ τους. Τά μάτια εἶναι τοποθετημένα στό σημεῖο τοῦ σώματος ὅπου πέφτουν φωτεινές ἀκτῖνες. Τό τί βλέπουν ὅμως τά μάτια δέν περιορίζεται μόνο στήν ἱκανότητα πρόσληψης τῶν φωτεινῶν ἀκτίνων. Ἕνα πρόσωπο, μιά εἰκόνα, ἕνα γεγονός, κάνουν ἐντύπωση σέ κάποιους, καί ἀφήνουν ἄλλους ἀδιάφορους. Ἐκεῖνοι πού δείχνουν ἐνδιαφέρον ἔχουν τήν εὐχέρεια νά διαχωρίζουν καί νά διακρίνουν μέ σαφήνεια τίς διαφορές μεταξύ μεμονωμένων πραγμάτων ἤ ἀτόμων. Ἐκεῖνοι πού ἀδιαφοροῦν συνήθως ὑποθέτουν ὅτι ὅλοι καί ὅλα εἶναι ἴδια καί κατηγοριοποιοῦν αὐτό πού δέν εἶναι καλό ὡς χειρότερο καί αὐτό πού δέν εἶναι μισητό ὡς καλύτερο.

Στή ζωή κάθε ἀνθρώπου ὑπάρχει κάποια στιγμή ὅπου κανείς φτάνει στήν πεποίθηση ὅτι ἀκόμα καί ἄν ὁ κόσμος ἦταν γεμᾶτος εὐγένια καί καλωσύνη, δέν θά τοῦ εἶχε παραχωρηθεῖ τίποτα ἐάν ὁ ἴδιος δέν κόπιαζε νά καλλιεργήσει τό ταλέντο του. Αὐτό πού κανείς πραγματικά κατέχει, ἡ ἰδιοκτησία του, εἶναι ὅ,τι δέν μπορεῖ νά τοῦ ἀφαιρεθεῖ, αὐτό πού τόν καθιστᾶ αὐτάρκη. Ἡ δύναμη πού κατοικεῖ μέσα στόν καθένα μας εἶναι ἕνα συστατικό τῆς φύσης μας πού μόνο οἱ ἴδιοι μποροῦμε νά γνωρίσουμε τήν ἰσχύ της, ἀλλά αὐτή δέν θά τήν μάθουμε μέχρις ὅτου προσπαθήσουμε καί ἡ γνωριμία μέ αὐτή τή δύναμη εἶναι ἀπελευθερωτική.

Ὑπάρχουν δύο πράγματα πού οἱ δάσκαλοι μποροῦν νά κάνουν γιά τούς μαθητές τους. Τό ἕνα εἶναι νά παρέχουν χρήσιμες πληροφορίες πού ἐμπλουτίζουν τή γνώση, καί τό ἄλλο νά περιγράφουν διανοητικά πρότυπα ὑποδεικνύοντας τά ἐπιτεύγματα γιά τά ὁποῖα θά μποροῦσε κανείς νά νοιώσει ἱκανοποίηση καί ἴσως ὑπερηφάνεια. Τήν μεγαλύτερη ἐπιρροή στήν διαμόρφωση τοῦ χαρακτῆρα τοῦ μαθητῆ ὅμως ἔχει ἡ συνεισφορά τοῦ δάσκαλου στήν δεύτερη πτυχή τῆς διδασκαλίας. Ὁ δάσκαλος πού περιγράφει τά πρότυπα γιά τά ὁποῖα θά μποροῦσε κανείς νά ὑπερηφανεύεται πώς διατηρεῖ συνεισφέρει στήν διαμόρφωση τῆς ἀνάγλυφης μνήμης στόν ἐγκέφαλο ἡ ὀποῖα θά μορφοποιήσει τήν ἀρμονία καί συνεπῶς τήν προσωπικότητα τοῦ μαθητῆ.

Ὁ ρόλος τῆς διδασκαλίας δέν εἶναι ἡ ἐπισήμανση τοῦ τί εἶναι σημαντικό καί τί ὄχι, οὔτε ἡ ὑπόδειξη τῆς μόνης ἀντικειμενικῆς καί ἀπόλυτης ἀλήθειας. Ἡ πιό σημαντική προσφορά τοῦ δάσκαλου πρός τούς μαθητές εἶναι νά τούς βοηθήσει νά ἀναπτύξουν ἀνεξάρτητο μηχανισμό σκέψης, νά δημιουργήσουν αὐτάρκεις μεθόδους σκέψης, καθώς δέν εἶναι ἡ πρόσοψη τοῦ ρολογιοῦ ἀλλά τά γρανάζια του πού κάνουν τή διαφορά.

Ψάχνοντας τά γυαλιά της ἡ Χριστίνα σταμάτησε τήν ὁμιλία της. Πῆγα εἶπε, πολύ πιό πέρα ἀπό κάθε ἀνάλυση γιά τήν ὁποῖα εἶμαι ἱκανή. Κι ἔτσι ἀντί νά πεῖ τήν "ἐπόμενη διαφάνεια παρακαλῶ" ὑποκλίθηκε εὐγενικά...

Σάββατο 16 Ιανουαρίου 2021

Ἡ ἀρχή

 


Ἡ ἀνατροφή καί ἡ ἐκπαίδευση τῶν παιδιῶν, ἦταν ἀποδεκτές ὡς “φυσικές ἀνάγκες” προκειμένου οἱ νεοφερμένοι σέ ἕναν ἐκ τῶν προτέρων καθιερωμένο κόσμο, στόν ὁποῖο εἰσέρχονταν ὡς ξένοι, θά μποροῦσαν νά ἐνσωματωθοῦν. Ἡ ὑπακοή στήν ὅποια μορφή αὐθεντίας εἴτε τῶν κυβερνητικῶν ἀρχῶν, εἴτε τῶν γονέων, ἤ τοῦ δασκάλου, ἤ τοῦ ἀστυνομικοῦ ἤ τοῦ ἱερέα ἤ τοῦ ἐπιστήμονα ἥ τοῦ γιατροῦ ἀποτελοῦσε τή βάση τῆς συνοχῆς τοῦ πολιτισμοῦ. Ἡ ἀρχή ἀπαιτοῦσε ὑπακοή καί ἐνῶ ἀπό τήν μιά μεριά ἀπέκλειε τήν χρήση βίας γιά τήν ἐπιβολή της, καθώς ἐθεωρεῖτο πώς ἡ χρήση ἐξωτερικῶν μέσων καταναγκασμοῦ σήμαινε καί ἀποτυχία τῆς ἀρχῆς, ἀπό τήν ἄλλη ἦταν ἀσυμβίβαστη μέ τήν πειθώ, ἡ ὁποῖα προϋπέθετε ἰσότητα καί λειτουργοῦσε μέσω ἐπιχειρηματολογίας. Ἡ ὑπακοή στίς ἀρχές κατά συνέπεια ἦταν ἱεραρχική καί ἀποτελοῦσε ὡς καθολική καί ἀναμφισβήτητη ἐμπειρία τήν “κανονικότητα”.

Ἡ κρίση τοῦ κοροναϊοῦ ἔχει εἰσχωρήσει παντοῦ καί καθημερινῶς ἀποκαλύπτει τό πραγματικό νόημα τῆς "κανονικότητας". Ὁ ἐκ τῶν προτέρων καθιερωμένος κόσμος, ἐκεῖνος στόν ὁποῖο γεννήθηκαν ἄνθρωποι πρό πεντηκονταετίας, ἴσως καί πολύ πιό πρόσφατα, ἔχει πάψει νά ὑπάρχει. Τό γόητρο τῆς αὐθεντίας εἶχε ἤδη ἀπωλεσθεῖ, ἀλλά τά πράγματα ἐσχἀτως χειροτέρεψαν. Οἱ κυβερνητικές ἀρχές εἶναι διεφθαρμένες, οἱ γονεῖς εἶναι διαζευγμένοι ἤ τοῦ ἴδιου φύλου, οἱ δάσκαλοι εἶναι ἀδιάβαστοι, οἱ ἀστυνομικοί ἐξυπηρετοῦν τά συμφέροντα ἀσφαλιστικῶν ἐταιρειῶν, οἱ ἱερεῖς ἀνούσιοι καί ἀποτρεπτικοί, οἱ ἐπιστήμονες πρῶτα δημοσιεύουν τά συμπεράσματα τῆς ἔρευνάς τους καί μετά σκέπτονται, οἱ γιατροί διαπληκτίζονται καί συμβουλεύουν καχύποπτους θεατές σέ τηλεοπτικά παράθυρα. Ἕνα ἀπέραντο πέπλο σύγχυσης πού γίνεται παχύτερο μέ τόν καιρό καλύπτει τά πάντα.

Ἐν μέσω τοῦ σκότους ὅλες οἱ εὐθύνες ἔχουν ἐπιρριφθεῖ στόν Trump. Τό δίχως προορισμό, ἀσήμαντο καί ἀγνοημένο μέρος τοῦ πληθυσμοῦ πού βρῆκε ἀνάπαυση στό εὐήκοον οὖς τοῦ Trump ὅμως, μᾶλλον δέν αἰσθάνεται τήν ἀνάγκη ἐπιστροφῆς στήν “κανονικότητα”. Αὐτός πού δέν ἔχει πρόσβαση στά ἀγαθά ὑπερβολικοῦ κόστους (ἐκπαίδευση, ἀγορά κατοικίας, ὑγειονομική περίθαλψη) καί ἀντιμετωπίζεται ὡς κοινωνικό πρόβλημα, ἀφοῦ συνεχῶς παρακάμπτει τούς κανόνες, θά βρεῖ ἄλλο εὐήκοον οὖς πού θά τοῦ ὑπενθυμίσει ὅτι πρέπει νά κάνει κάτι προκειμένου ἡ αὐθεντία τῶν κυβερνητικῶν ἀρχῶν νά ἀρχίσει νά δίνει λίγο περισσότερη προσοχή στήν ἀλήθεια.

Τρίτη 29 Δεκεμβρίου 2020

Γλωσσοφάγος

Δέν τρῶν ὅλη μέρα ὅταν δουλεύουν, μόνο τή νύχτα, καί πιό πολύ φασόλια καί τροφές ἀπό κονσέρβες πού τίς προμηθεύονται πρίν ν’ἀρχίσει τό ἑξάμηνο ταξίδι. Καπνίζουν ὅλη μέρα ἀντί νά τρῶνε. Οἱ βουτηχτές πᾶνε μέχρι ἑξῆντα μέτρα βάθος καί μένουν κάτω ἀπ’τό νερό γιά μισή ὧρα ἤ ἀκόμα καί σαράντα λεπτά. Ὁ καπετάνιος -ἕνας τραχύς στήν ὄψη ἄνθρωπος- 58 μέ 65. Τό τραχύτερο εἶδος καπετάνιου πού μπορεῖς νά φανταστεῖς γιά νά’σουν στή δούλεψή του. Οὔτε ὕφος χαζό, οὔτε βλέμμα τρελλό, οὔτε ὁλοφάνερη χρυσή καρδιά. Βγάζει τά λέπια ἀπό τά βράγχια, φτιάχνει τούς σπόνδυλους ἀπό μακροχρόνιες φιλίες, τά μάτια ἀπό πίστη, τά πτερύγια ἀπό ὑπομονή, ζαρώνει τή γλῶσσα σέ σχῆμα φωλιᾶς γιά τίς λέξεις ὧστε νά προφυλλάσονται ἀπό τό κρύο τοῦ βυθοῦ. Ἔτσι φτιάχνει τά ψάρια καί τά καμαρώνει καθισμένος στήν προβλῆτα νά ἀποκτοῦν σταδιακά τό τεφρῶδες χρῶμα τους καθώς κολυμποῦν ἐνάντια στό ρεῦμα. Ὅταν τό βράδυ γυρίζει στό σπίτι μέ ἄδεια χέρια καί τόν ρωτοῦν: Λοιπόν πού εἶναι τά ψάρια; ἐκεῖνος ἀπαντᾶ χωρίς δυσαρέσκεια, χωρίς φθόνο: Τά ψάρια; Τά ψάρια εἶναι στή θάλασσα. 

Οἱ καπεταναῖοι τῆς καταστροφῆς -τά παράσιτα Cymothoa exigua- εἰσέρχονται στό στόμα τῶν ψαριῶν χρησιμοποιώντας τά βράγχιά τους, προσκολλῶνται στή βάση τῆς γλῶσσας τῶν ψαριῶν ἀπό ὅπου καί ἀντλοῦν τήν τροφή τους θηλάζοντας τό αἷμα τῶν ψαριῶν μέ ἀποτέλεσμα τήν ὁλική συρρίκνωση τῆς γλῶσσας τους. Τά παράσιτα συνδέονται μέ τό ὑπόλοιπο στέλεχος τῆς γλῶσσας καί μετά ἀπό χρόνια ἀπώλεια αἵματος γίνονται ἡ νέα γλῶσσα των ψαριῶν. 

Ὁ ἀκρωτηριασμός τῆς γλώσσης ἀρχίζει άπό τήν πρωτοβάθμια ἐκπαίδευση, συνεχίζεται στήν δευτεροβάθμια ἐκπαίδευση καί ἡ πλήρης ἀφαίμαξις περατοῦται μέ τήν ὁλοκλήρωση τῶν σπουδῶν στήν ἀνώτατη παιδεία. Ἡ ἀκρίβεια τῶν ἀπανωτῶν ἐγχειρήσεων μέχρι τῆς τελικῆς συνθλίψεως καί ἀντικαταστάσεως τῆς γλώσσης πιστοποιεῖται ἀπό τά μέσα μαζικῆς ἐνημερώσεως τά ὁποῖα ἐπικυρώνουν τήν ὀρθή χρήση λέξεων. Οἱ ἀκρωτηριασμένοι ἀπολαμβάνουν εὐνοϊκότερη μεταχείριση στήν ἀνεύρεση ἐργασίας, αὐξάνουν τά εἰσοδήματά τους καί τόν ἀριθμό τῶν online φίλων τους. Οἱ ἐπιζῶντες τοῦ ἀκρωτηριασμοῦ καί τῆς ἀντικαταστάσεως τῆς γλώσσης ἀναφέρουν ἀπώλειες κοινωνικῆς ἀποδοχῆς ὡς τίμημα διατηρήσεως τοῦ τεφρώδους χρώματός τους. Τά Cymothoa exigua τώρα ὁμιλοῦν γιά τήν ἀντιμετώπιση τῆς πανδημίας ἀφοῦ πρῶτα τήν κατέστησαν ἀναπόφευκτη, ὁριοθετοῦν τίς θάλασσες καί νομοθετοῦν τήν ἀλιεία. 

Βαστᾶτε γερά...

Τετάρτη 18 Νοεμβρίου 2020

Οἱ πραιτωριανοὶ τοῦ Μητσοτάκη ἐπὶ τὸ ἔργον...


Τὸ βίντεο παρουσιάζει μιὰ παράνομη σύλληψη ἑνὸς ἀνθρώπου  μέσα στὴ αὐλὴ τῆς πολυκατοικίας του - φαίνεται πεντακάθαρα,  μόνον ὅποιος φοράει χουντικὰ γυαλιὰ δὲν τὸ βλέπει - καὶ περιγράφει ἀνάγλυφα τὴν δράση τοῦ πιὸ διεφθαρμένου καὶ παρακμιακοῦ σώματος τοῦ ἑλλαδικοῦ κράτους, τῆς ἀστυνομίας. Μιᾶς ἀστυνομίας  ποὺ καμιὰ σχέση δὲν ἔχει μὲ τὴν προστασία τοῦ πολίτη. Ἀρκετοὶ ποὺ ἐπιτίθενται στοὺς δημοσίους ὑπαλλήλους μὲ διάφορες ἀφορμὲς,  γιὰ ἀστυνομικοὺς στάζουν μέλι...Γιὰ νὰ τὸ κάνει αὐτὀ κάποιος πρέπει νὰ εἶναι ἤ πολὺ βλάκας,  ἤ πολὺ λαμόγιο...

Κάποιοι ἀνακαλύπτουν παρανομίες τοῦ ΚΚΕ γιὰ νὰ δικαιολογήσουν τὰ ἀδικαιολόγητα ποινικὰ ἐγκλήματα τῆς ἑλληνικῆς ἀστυνομίας. Μιᾶς ἀστυνομίας χωμένης στὰ παράνομα κυκλώματα ἠλεκτρονικοῦ ἐγκλήματος, πορνείας, ναρκωτικῶν ,  καὶ κυρίως ὡς μηχανισμοῦ προβοκάτσιας...
.
Φυσικὰ γι αὐτὸ ποὺ εἴδαμε,  τὴν ἐντελῶς παράνομη καὶ τραμπούκικη σύλληψη, δὲν εἶναι ὑπεύθυνα τὰ ροτβάϊλερ τῆς ΔΙΑΣ,  πῶς μπορεῖς νὰ ζητήσεις εὐθύνες ἀπὸ ἕνα ἀφιονισμένο ροτβάϊλερ. Υπεύθυνοι εἶναι οἱ ἐντολεῖς τους Χρυσοχοίδης καὶ Μητσοτάκης...

Στὴν ὑπηρεσία τοῦ ἑκάστοτε Μητσοτάκη βρίσκονται τὰ παραπάνω ροτβάϊλερ. Στὴν σημερινὴ κυβέρνηση -τὴν χειρότερη ὅλων - ἀκόμα καὶ ἀπὸ τὴν χούντα τοῦ 67 - δὲν κρατιοῦνται οὔτε τὰ στοιχεώδη προσχήματα. Εἰσβολὲς σὲ κινηματογράφους,  σπίτια, ξυλοδαρμοὶ...γίνονται δημοκρατικὰ...

Σὲ λίγο θὰ μᾶς συλλαμβάνουν ἐπειδὴ δὲν εἴμαστε ὄμορφοι...

Κυριακή 1 Νοεμβρίου 2020

Ἀκηδία

Κάποτε μποροῦσε νά ταξιδεύει γιά μέρες καί νά παραμένει ἀκμαῖος γιά πολύ καιρό μετά τό ταξίδι ἀκόμα καί γιά δυό βδομάδες χωρίς νά τόν ἐπηρρεάζουν οἱ μεταβολές τῆς ὧρας. Ἀλλά τώρα ἀποπροσανατολίζεται εὔκολα. Ἔφτασε στό λιμάνι μετά τό σούρουπο. Ἔριχνε μιά ψιλή βροχή καί αὐτό δυσκόλευε ἀκόμα περισσότερο τήν προσπάθειά του νά βρεῖ τά κατατόπια. Εἶχε σχεδιάσει ἀπό τὀ λιμάνι νά ἀκολουθήσει τήν Ἀκτή Κουντουριώτη πού θά τόν ὁδηγοῦσε στήν πλατεῖα μέ τά δελφίνια καί τό συντριβάνι καί μετά θά μποροῦσε εὔκολα ἀπό κεῖ νά βρεῖ τήν Μπουμπουλίνας. Ὅμως μετά βίας θά ἔλεγε πώς ἦταν στό ἴδιο λιμάνι στόν τόπο πού εἶχε ζήσει στό παρελθόν. Δέν ὑπάρχει τίποτα πού νά μπορεῖ νά ἀναγνωρίσει. Χάθηκε στήν Βασιλέως Παύλου καί βρέθηκε νά περπατᾶ σέ ἐλικοειδεῖς μισοφωτισμένους δρόμους πού τόν ὁδήγησαν πίσω ἀπό τά κτίρια πού ἐκεῖνα τά χρόνια στέγαζαν τά γραφεῖα τῆς Ὀλυμπιακῆς καί μετά στήν πλατεῖα τοῦ σταθμοῦ τῶν ΚΤΕΛ ὅπου τώρα ὑπῆρχαν πολλά σπίτια καί ἀπό τίς δυό πλευρές τοῦ δρόμου. Ἐπέμεινε νά προχωρᾶ σκοντάφτοντας συχνά στό σκοτάδι ἐλπίζοντας κάποια στιγμή πώς θά γύριζε στήν κεντρική πλατεῖα τῆς ἀγορᾶς μέ τό τζαμί ὅπου θά μποροῦσε νά προσανατολιστεῖ εὐκολότερα ἤ θά συναντοῦσε κάποιον νά τόν βοηθήσει. Ὅταν πιά κουράστηκε θεώρησε πώς ἡ καλύτερη λύση θά ἦταν νά ἐπιλέξει τυχαῖα ἕνα ἀπό τά φωτισμένα σπίτια νά χτυπήσει τήν πόρτα καί ἐκεῖνοι πού θά ἄνοιγαν μπορεῖ νά τόν θυμόντουσαν.

Σταμάτησε τυχαῖα μπροστά ἀπό μιά ξεχαρβαλωμένη πόρτα. Ἀκτῖνες φωτός δραπέτευαν ἀπό τίς χαραμάδες τῆς πόρτας καί ἀπό μέσα μποροῦσε νά ἀκούσει φωνές καί γέλια. Κτύπησε δυνατά γιά νά σιγουρευτεῖ πώς θά τόν ἄκουγαν παρά τίς ἠχηρές τους συζητήσεις. Ἀλλά ἐκείνη τή στιγμή ἄκουσε πίσω του μιά γυναικεῖα φωνή νά λέει “Γειά σου”.
Γύρισε νά δεῖ ποιά ἦταν. Μιά γυναῖκα γύρω στά εἴκοσι πέντε πού φοροῦσε τριμένα μπλουτζήν καί μιά σχισμένη μπλοῦζα, στεκόταν στό σκοτάδι λίγο μακρύτερα.
“Νωρίτερα μέ προσπέρασες χωρίς νά σταματήσεις” εἶπε, “παρόλο πού σέ φώναξα”.
“Ἀλήθεια; Συγγνώμη, δέν σᾶς ἄκουσα.”
“Εἶσαι ὁ Κώστας ἔτσι δέν εἶναι;”
“Ναί” ἀπάντησε κάπως ἔκπληκτος.
“Ἡ Φύλλια, σέ ἀναγνώρισε καθώς περνοῦσες μποστά ἀπό τόν σταθμό τῶν ΚΤΕΛ. Ἤσουν σέ κείνη τήν παρέα δέν εἶναι ἔτσι; Μέ τόν Γιάννη, τόν Μανώλη καί τήν Ἀμαλία, τήν Νίτσα καί τούς ἄλλους.”
“Ναί,” ἀπάντησε. Ἀνέφερε μερικά ὀνόματα τόν Ἀλέκο, τήν Βάσω, τόν Γρηγόρη, τόν Σταμάτη, τήν Καιτούλα γιά νά διαπιστώσει ἄν τό κορίτσι θά ἀναγνώριζε κανένα ἀπό ἐκεῖνα τά πρόσωπα. “Ἔχω τήν ἐντύπωση ὅμως πώς ὅλα αὐτά ἔγιναν ὅταν ἤσασταν πολύ μικρή ἴσως καί νά μήν εἴχατε γεννηθεῖ τότε” εἶπε. “Ἐκπλήσομαι μέ τό γεγονός πώς γνωρίζετε αὐτά τά πράγματα.”
“Ναί αὐτά συνέβησαν πολύ πρίν γεννηθῶ ἀλλά ἡ μητέρα τῆς Φύλλιας, ἡ Χριστίνα, μᾶς ἔχει μιλήσει μέ λεπτομέρειες γιά ὅλους σας. Ἔτσι γνωρίζουμε περισσότερα ἀκόμα καί ἀπό τούς γηραιότερους πού ἔμεναν τότε ἐδῶ. Ἡ Φύλλια σέ ἀναγνώρισε ἀμἐσως ἀπό τίς φωτογραφίες.”
“Δέν εἶχα ἰδέα πώς οἱ νέοι ἐπιδεικνύουν τέτοιο ἐνδιαφέρον γιά τό παρελθόν μας. Συγγνώμη πού σᾶς προσπέρασα προηγουμένως, καταλαβαίνετε σ’αὐτή τήν ἡλικία κανείς ἀποπροσανατολίζεται εὔκολα μετά ἀπό ἕνα μακρύ ταξίδι μέ τό καράβι.”

Ξανακτύπησε πάλι τήν πόρτα, αὐτή τή φορά μᾶλλον ἀνυπόμονα, ἄν καί δέν ἤθελε νά φέρει σέ πέρας τή συζήτηση μέ τό κορίτσι. Ἐκείνη τόν κοίταξε γιά μιά στιγμή, καί μετά ἀπό λίγο τόν εἶπε, “Ὅλοι σας ἀπό ἐκείνη τήν ἐποχή εἶστε ἔτσι. Ἡ Χριστίνα γύρισε πρίν λίγα χρόνια. Τό ‘13, ἤ μπορεῖ τό ‘14. Ἦταν ἔτσι ὅταν πρωτοῆρθε, λίγο ἀόριστη καί ἀσαφής. Φαίνεται πώς μένει αὐτό τό κουσούρι μετά ἀπό τά συνεχῆ ταξίδια.”

Μερικές φορές συμβαίνει νά εἶσαι μέ τούς φίλους σου καί μετά νά μήν ἔχεις φίλους. Καί ἡ φιλία ἔχει περάσει. Καί ὅλες οἱ παλιές μέρες ἔχουν χαθεῖ καί ἐν τῶ μεταξύ τό νερό στό συντριβάνι μέ τά δελφίνια νά ἔχει ἀδειάσει. Μερικές φορές νομίζεις πώς ἀγαπήθηκες, πώς οἱ ἄνθρωποι σέ συμπαθοῦσαν καί μετά διαπιστώνεις πώς αὐτό δέν συνέβη ποτέ. Δέν ἀγαπήθηκες καί ἡ ἀγάπη εἶναι παρελθόν. Καί ὁλόκληρες χαμένες μέρες καί ἐν τῶ μεταξύ τό νερό στό συντριβάνι μέ τα δελφίνια ἄδειασε ὅλο στό δρόμο. Καί μερικές φορές θέλεις νά ἐξηγήσεις καί μετά δέν θέλεις νά μιλήσεις σέ κανένα. Καί ὕστερα ἡ εὐκαιρία νά δώσεις ἐξηγήσεις ἔχει χαθεῖ. Καί μετά συμβαίνει πώς δέν ἔχεις νά πᾶς πουθενά. Καί κατόπιν ἐλπίζεις πώς ὑπάρχει ἕνα μέρος πού θά μποροῦσες νά πᾶς καί νά φιλοξενηθεῖς ἐκεῖ ὅπως ἐκεῖνα τά χρόνια τά περασμένα. Μετά διαπιστώνεις πώς ἡ εὐκαιρία ἐχάθη. Ἀναρωτιέσαι ἄν ὅλα αὐτά ἔχουν σημασία καί μόλις ἡ σκέψη αὐτή σέ κατακλύζει σταματοῦν τά πάντα νά ἔχουν σημασία. Τό συντριβάνι ὅμως μέ τά δελφίνια ἐξακολουθεῖ νά παραμένει ἐκεῖ στεγνό.

“Ὧστε ἔτσι λοιπόν. Ἡ Χριστίνα εἶναι ἐδῶ. Ξέρετε, δέν ἦταν τίποτα σημαντικό. Εἶναι σαφές πώς κανείς δέν ἔχει πρόσβαση σέ ὁλόκληρη τήν ἀναπτυξιακή διαδικασία ἑνός ἀτόμου καθώς στίς κοινωνικές μας ἀλληλεπιδράσεις ἔχουμε τή δυνατότητα νά βλέπουμε σύντομα στιγμιότυπα τῆς ζωῆς ἑνός ἀτόμου, καί στήν εἰκόνα πού σχηματίζουμε γιά κάποιον εἶναι ἀδύνατο νά συμπεριλάβουμε τά πάντα λαμβάνοντας ὑπόψη τόν μετασχηματισμό ἑνός ἀτόμου ἀπό τή γέννησή του μέχρι τήν τελική του ἐξάχνωση. Ἔτσι εἶναι εὔκολο κανείς συχνά νά φτάνει σέ λανθασμένα συμπεράσματα.”
“Παρεμπιπτόντως μήπως ξέρετε ποιός μένει σ’αὐτό τό σπίτι;” Κτύπησε ξανά τήν πόρτα.
“Οἱ Ἀμπατζόγλου” ἀπάντησε τό κορίτσι.
“Τό σπίτι τους εἶναι παλιό. Πιθανόν νά σέ θυμοῦνται.”
“Οἱ Ἀμπατζόγλου” ἐπανέλαβε, ἀλλά τό ὄνομα δέν τόν θύμιζε πολλά.
“Γιατί δέν ἔρχεσαι στό σπίτι μας; Ὅλοι μας θά τό θέλαμε πολύ. Θά ἦταν μιά καλή εὐκαιρία γιά μᾶς νά μιλήσουμε σέ κάποιον γιά ἐκεῖνες τίς ἡμέρες.”
“Θά ἤθελα πολύ νά ἔρθω ἀλλά πρῶτα καλύτερα νά τακτοποιηθῶ ἐδῶ. Οἱ Ἀμπατζόγλου εἴπατε.”
Κτύπησε πάλι τήν πόρτα αὐτή τή φορά δυνατότερα.Τελικά ἡ πόρτα ἄνοιξε ρίχνοντας φῶς στόν δρόμο. Ἕνας ἡλικιωμένος κύριος στάθηκε στήν πόρτα. Τόν ἐξέτασε προσεκτικά γιά μερικά λεπτά, καί κατόπιν ρώτησε “Εἶσαι ὁ Κώστας ἔτσι δέν εἶναι;”
“Ναί, μόλις ἔφτασα, τό ταξίδι μέ τό καράβι εἶναι μακρύ καί πιάνει σέ ὅλα τά νησιά πρίν φτάσει ἐδῶ.”
Ὁ ἡλικιωμένος κύριος σκέφτηκε γιά λίγο καί εἶπε, “Καλά πέρασε μέσα.”

Τό δωμάτιο ἦταν μικρό, ἀκατάστατο, τασάκια γεμᾶτα ἀποτσίγαρα, καπνός, ἕνα ραδιόφωνο, βιβλία, μερικά σπασμένα ἔπιπλα. Μιά λάμπα δίπλα στό τραπέζι ἦταν ἡ μοναδική πηγή φωτός, πού τόν ἔδωσε τήν δυνατότητα νά μετρήσει μερικές καμπουριαστές φιγοῦρες νά κάθονται γύρω-γύρω στό μικρό δωμάτιο. Ὁ ἡλικιωμένος κύριος τόν ὁδήγησε σέ μιά καρέκλα δίπλα στή λάμπα. Φωνές γύρω του ρωτοῦσαν ἐάν εἶναι καλά, ἄν ἔρχεται ἀπό μακρυά, ἄν πεινάει. Κάποια στιγμή οἱ ἐρωτήσεις τελείωσαν καί μιά σιωπή ἄρχισε νά κρυσταλοποιεῖ πράγματα καί σκέψεις. Γύρισε στήν καρέκλα του προσπαθῶντας νά διαπιστώσει τί γνώριζαν γιά τήν παλιά παρέα οἱ ἄνθρωποι πού βρίσκονταν μέσα σέ κεῖνο τό δωμάτιο. Καθώς ἔκανε αὐτές τίς σκέψεις ξαφνικά κάποια ἔντονη αἴσθηση ἀναγνώρισης ἄρχισε νά τόν διακατέχει. Εἶχε ἐπιλέξει τυχαῖα νά κτυπήσει τήν πόρτα αὐτοῦ τοῦ σπιτιοῦ, ἀλλά τώρα μποροῦσε νά δεῖ καθαρά ὅλα τά πολύτιμα τεμάχια τοῦ παρελθόντος του. Στό δωμάτιο αὐτό εἶχε περάσει ἐκεῖνα τά χρόνια πού ἔμενε ἐδῶ. Ἔβλεπε τό σημεῖο πού καθόταν τίς περισσότερες ὧρες τῆς ἡμέρας, τίς μακρές περιόδους ἡρεμίας πού βυθιζόταν στά βιβλία, τήν καρέκλα, τό κρεβάτι, τό στρῶμα, τό ψυγειάκι, τήν πόρτα, τό παράθυρο πού ἄφηνε ἀνοιχτό τίς καλοκαιρινές μέρες γιά νά μπαίνει φρέσκο ἀεράκι καί ἦταν σίγουρος πώς ἄκουγε τώρα τίς φωνές τῶν φίλων του νά διαπληκτίζονται στήν ταράτσα γιά τήν πολιτική, τήν μουσική, ἤ τήν ποίηση.

Εἶναι βράδυα πού τά ὄνειρα καρφώνονται στή σκέψη καί σέ κατακλύζουν. Ἔτσι καί τώρα στό ὄνειρο ὑπῆρχε μιά συνεχής ἐπίμονη ἐπανάληψη πώς ἀπό τώρα καί στό ἐξῆς θά πρέπει νά φοράω μάσκα. Τί εἴδους μάσκα ρωτῶ τό ὄνειρο. Τή μάσκα τῶν νεανικῶν σου χρόνων, ἀπαντᾶ τό ὄνειρο. Μά τήν ἔχω φορέσει ἤδη αὐτή τή μάσκα, ἀπαντῶ, τήν ἔχω ἐξαντλήσει. Τότε βάλε τή μάσκα τῆς Θεσσαλονίκης, χρησιμοποίησε αὐτή τή μάσκα. Τή μάσκα αὐτή τήν ἔχω χρησιμοποιήσει πολύ, ἀπαντῶ. Ἀνοησίες, λέει τό ὄνειρο, τότε βάλε τή μάσκα τῶν Δωδεκανήσων αὐτή εἶναι ἡ μάσκα πού θά σέ δώσει τήν αἴσθηση τοῦ παραδείσου. Εἶναι πολύ σφικτή, ἀπαντῶ στό ὄνειρο, καί ὅταν τή φορῶ νοιώθω σάν μυρμήγκια νά περπατοῦν πάνω στό πρόσωπό μου. Τότε φόρεσε τή μάσκα τοῦ στρατοῦ τοῦ Xi’an τῆς Κίνας, εἶπε τό ὄνειρο. Τήν φόραγα κι αὐτήν γιά πολύ καιρό, ἀπάντησα στό ὄνειρο, καί τήν Σκωτσέζικη κι ἐκείνη τοῦ Λίβερπουλ, πολλά χρόνια, ὅλες τους εἶναι τόσο δημοφιλεῖς καί κοινότυπες καί ἐφαρμόζουν τόσο εὔκολα. Ἀκόμα κι ἐκείνη τῆς βιβλιοθήκης τοῦ Mahidol ἔχει πιά γίνει σάν τά καλλοπισμένα πρόσωπα πού μιλοῦν στήν ὀθόνη τῆς τηλεόρασης. Τό ὄνειρο ἔχασε τήν ὑπομονή του καί ἄρχισε νά κραυγάζει. Πάρτο ἀπόφαση δέν θά ξαναφορέσεις τό πραγματικό σου πρόσωπο, πᾶνε αὐτά πού γνώρισες στό παρελθόν. Θά πρέπει νά φορᾶς μάσκα στό ἐξῆς γιά νά προστατευθοῦν ἄγνωστοι, γνωστοί καί φίλοι ἀπό τίς μολυσμένες λέξεις πού παράγει τό στόμα, ἀπό τίς ἐκφραστικές κινήσεις τοῦ προσώπου πού μαρτυροῦν αἰσθήματα, πού δείχνουν δυσαρέσκεια καί ἀπόρριψη ὑγειῶν προθέσεων αἱ ὁποῖαι ἔχουν ἐγκριθεῖ ἀπό τάς μή κυβερνητικάς ὀργανώσεις. Πρέπει ὅλα νά καλύπτονται γιά νά ὑπάρχει τάξη.

“Τά εἶπα” λέει τό κορίτσι μέ τό τριμένο μπλουτζήν. “Ἔλα στό σπίτι. Θά μπορέσουμε νά μιλήσουμε γιά τήν ἐποχή ἐκείνη τήν παλιά ἐκείνη πού μᾶς ἀποκάλυψε ἡ Χριστίνα. Τήν χωρίς μάσκες ἐποχή. Ἔλα πρίν εἶναι ἀργά, πρίν ὅλα ξεχαστοῦν, πρίν ἡ ἀκηδία ἐγκαθιδρυθεῖ ὡς τό μόνο παρελθόν καί μέλλον.”