Δευτέρα 3 Ιανουαρίου 2022

Don’t Look Up

Μιά πρωτοχρονιάτικη φωτογραφία τῶν στελεχῶν τῆς ἐταιρείας γύρω ἀπό τό χριστουγιεννιάτικο δέντρο πίσω ἀπό τό τραπέζι μέ τήν βασιλόπιττα, τούς κουραμπιέδες καί τά μελομακάρονα. Πίσω-πίσω τά ἀφεντικά, στήν μπροστινότερη σειρά οἱ ἀνώτεροι διοικητικοί ὑπάλληλοι καί ἀκολουθοῦν στίς μπροστινότερες γραμμές τό προσωπικό συντήρησης, καθαριότητας, τροφοδοσίας καί στό τέλος οἱ συμβασιούχοι γιά τούς ὁποίους τό ὄνειρο τῆς ἐξασφάλισης μόνιμης θέσης ἐργασίας εἶχε συντηρηθεῖ γι’ ἀκόμη μιά χρονιά. Ὁ διαχωρισμός εἶναι σαφής καί ὁ καθένας γνωρίζει τή θέση του σέ αὐτή τήν κοινότητα τῆς ἐταιρείας πού ἀποτελεῖ ἀναπόσπαστο μέρος τῆς καπιταλιστικῆς κοινωνίας. Οἱ μισθολογικές βαθμίδες καί τά ἐπίπεδα κύρους τῶν ἐργαζομένων –παραγωγικότητα, ὑψηλός βαθμός ἐξειδίκευσης καί κατάρτισης- καθορίζονται ἀπό ἀβάσιμες ψευδοστατιστικές μετρήσεις τίς ὁποῖες ἐκπονοῦν ἀνώτερα διοικητικά στελέχη τοῦ τμήματος ἀνθρώπινου δυναμικοῦ.

Μετά τό τέλος τῆς ὁμιλίας τοῦ ἐκτελεστικοῦ διευθυντῆ, ὅλοι εἶναι σίγουροι γιά τήν ἔλευση ἑνός καινούριου χρόνου πού θά δώσει τή δυνατότητα τῆς ἁρμονικῆς συνεργασίας ὅλων τῶν ἐργαζομένων πρός τήν κατεύθυνση μεγιστοποίησης τοῦ ἰδιωτικοῦ κέρδους πού θά ἀποτελέσει καί πάλι τόν κινητήριο μοχλό γιά τήν ἐπίτευξη καί τῶν ἐφετινῶν στόχων. Οἱ ἄλλοι -αὐτοί πού δέν πόζαραν στήν φωτογραφία- παραιτήθηκαν ἀπό τό αἰώνιο καθαρτήριο τῆς αὐτοπροβολῆς. Ἡ ἔξοδος ἀπό τό συμβόλαιο αὐτο-ἐμπορευματοποίησης ἦταν γι’ αὐτούς ἡ ὑγιέστερη ἐπιλογή. Ἀλλά ἡ φυγή τους δέν ἦταν ἀρκετή γιά νά ἀλλάξει τό σύστημα. Καί οἱ ἐπικλήσεις τοῦ εἴδους "κάψτε την" θά καταλήξουν καί πάλι στήν προειδοποίηση ὅτι ὁ,τιδήποτε καί νά συμβεῖ ὁ θεσμός τῆς πρωτοχρονιάτικης φωτογραφίας θά συνεχίσει νά ὑπάρχει μέ ἤ χωρίς αὐτούς.

Στό σαλόνι μιά μεγάλη φωτογραφία τοῦ πληρώματος τοῦ ΠΑΝΟΡΜΙΤΗΣ. Οἱ σφουγγαράδες δέν ἦταν ἁπλῶς ἐργάτες, ἀλλά μέρος ἑνός κοινωνικοῦ συστήματος μέσα στό ὁποῖο ἦταν καί ἐξακολουθοῦν νά εἶναι λαϊκοί ἥρωες. Ἡ εἰκόνα τοῦ λαϊκοῦ ἥρωα ἄρχιζε πρίν ξεκινήσει τό ἑπτάμηνο ταξίδι ὅταν οἱ βουτηχτές διαπραγματεύονταν τήν ἀποζημίωσή τους μέ τούς καπετάνιους. Τά συμβόλαια τῶν δυτῶν ἦταν συνήθως 40% τῶν χρημάτων πού θά ἔφερνε ἡ ψαριά τους ὅταν πουλοῦσαν τά σφουγγάρια τους. Οἱ καπετάνιοι γνώριζαν τίς κατά προσέγγιση δυνατότητες παραγωγῆς κάθε βουτηχτή, ὡστόσο, πολλοί ἀπαιτοῦσαν τό ποσό πού ἄξιζαν προκαβολικά. Ἡ ἀξία τοῦ βουτηχτή καί τό κόστος τῆς διατήρησης τῆς εἰκόνας τοῦ λαϊκοῦ ἥρωα ἦταν ἡ φιλοσοφία τοῦ "δέν ὑπάρχει αὔριο".

Δέν εἰπώθηκε τίποτε ἄλλο ἐκείνη τήν πρωτοχρονιά. Μόνο ἡ εἰκόνα τοῦ ἐργατικοῦ προσωπικοῦ πού μέ χέρια πού τἄχει σκληρύνει ἡ νύχτα ἐτοίμαζαν πυρετωδῶς τούς ἡλιόλουστους τάφους τους. Ποιές εἶναι οἱ μάχες τίς ὁποῖες ἀξίζει τόν κόπο κανείς νά πολεμᾶ; Ποιοί εἶναι οἱ λόφοι πάνω στούς ὁποίους ὁ θάνατος εἶναι ἔνδοξος;

7 σχόλια:

  1. Mιὰ ἐνδεχόμενη ἀπάντηση. Καμία. Ἡ μάχη εἶναι μία: λέγεται κίνηση. Ἡ ἱεραρχια τῆς ἑπιχείρησης (ποὺ εἶναι σὰν ἑνὀς μισθοφορικοῦ στρατιωτικοῦ σώματος) εἶναι στἠν πραγματικότητα μιἀ ἀκολουθία ἀνθρώπων, μιἀ ἀνθρώπινη ἀλυσίδα, ποὺ κινεῖται σὲ μιὰ φαύλη κυκλικὴ τροχιά, μιἀ πορεία θανάτου. Ὁ Παρμενίδης τὴν τροχιὰ αὐτὴ τὴν λέει δὲν πρέπει.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. ...ἐὰν ὁ σφουγγαρᾶς πάψῃ νἀ εἶναι ἥρωας, γίνεται φιλόσοφος. Ὁ σφουγγαρᾶς βουτάει λοιπὸν γιὰ νἀ γλιτωσῃ ἀπὸ τὸ κώνειο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. ...ἐὰν... καὶ συγγνώμη, κε Δαίμονα, γιὰ τὴν τριτλογία, ἀλλὰ θέτετε τὸ δάχτυλο ἐπὶ τὸν τῦπο τῶν ἥλων -ο σφουγγαρᾶς ΔΕΝ βουτήξῃ ἀλλὰ μείνηι ξαφνικὰ πάνω στὴν κουπαστὴ τοῦ σφουγγαράδικου, εἴτε μὲ σκάφανδρο εἴτε χωρίς, ἀκίνητος, δίχως νἀ κάνει τίποτα, τότε ἀκομα καὶ ἡ ὅποια θυσία δὲν εἶναι θυσία. Αὐτὸ πρέπει νἀ κάνουμε ὅλοι μας τώρα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Kalymnos: November 29, 1968
    By Robert Lax

    1
    Ὁ Παῦλος κοιτάζοντας πρός τή θάλασσα ἐξηγεῖ:
    Ὁ Κώστας ὁ γιός μου, 20 χρονῶν, θά γυρίσει σπίτι.
    Πῆγε μέ ἕνα σφουγγαράδικο
    σέ κοντινό νησί
    ξέσπασε καταιγίδα:
    ἡ βάρκα σμπαραλιάστηκε καί βούλιαξε
    τά ἀγόρια ἔπεσαν στή θάλασσα
    - θά γυρίσει σπίτι μέ ἄλλο καΐκι
    2
    ἀργά τή νύχτα
    τούς εἶδα
    τόν Κώστα καί τούς ἄλλους
    ἔσωσαν καί τά σφουγγάρια.
    τά μάζεψαν σέ λαγούμια μέσα σέ σακοῦλες
    καί μετά τά φορτώθηκαν στίς πλάτες τους.
    σκαρφάλωσαν τά πέτρινα σκαλοπάτια
    ἀνέβηκαν τόν λιθόστρωτο ἀνηφορικό λόφο
    τά μεσάνυχτα, τά μεσάνυχτα στίς ἀποθῆκες

    3
    στίς 5 τό πρωΐ
    στό καφενεῖο ὁ καπετάνιος περιέγραφε τό ναυάγιο:
    ἡ βάρκα εἶχε γυρίσει ἀνάποδα
    καί στροβιλιζόταν στό νερό
    σάν προπέλα

    4
    Ὁ Κώστας πέρασε ἀργότερα
    πάνω στή μοτοσικλέτα (ψηλός καί σοβαρός)
    ἱππεύοντας σάν Ἰνδιάνος

    5
    Ὁ Σπῦρος (νεαρός τσιγγάνος)
    ψαρεύει στήν ἀποβάθρα
    ὅταν δέν σκαρφαλώνει λόφους καί δέν πουλᾶ κουβέρτες

    6
    Τί νά κάνω
    βαριέμαι στό σπίτι
    τά παιδιά κλαῖνε καί μαλώνουν
    δέν μπορῶ νά κάθομαι ὅλη μέρα στό καφενεῖο
    κι ἔτσι ψαρεύω

    7
    Μετά ἀπό ὧρα
    μέ μαθαίνει δύο λέξεις
    στή γλῶσσα τῶν Ρομά
    “καθόλου ψάρια” (στόν πληθυντικό)

    8
    Πάτμος
    ἄγγελοι
    ἄγγελοι
    Κάλυμνος
    Κάλυμνος
    ἄντρες
    Κάλυμνος
    Κάλυμνος
    ἄνδρες
    Πάτμος
    Πάτμος
    ἄγγελοι
    ἄγγελοι
    Κάλυμνος
    Κάλυμνος
    ἄντρες

    9
    Ὁ Στέργος
    ἔχει κουρασμένο μάτι
    φωτεινό ἀλλά βαριεστημένο βλέμμα
    ὅταν σέ κοιτάζει
    κοιτάζει μέσα σου
    τό μάτι του ἀντιλαμβάνεται
    αὐτό πού σκέφτεσαι

    10
    Τό καφενεῖο του εἶναι κοντά στό τελωνεῖο (καί στήν προβλήτα)
    τό βαστάει ἀνοιχτό μέχρι ἀργά τό βράδυ.
    & ἀνοίγει ξανά στίς 5 τό πρωΐ
    ἄν ποτέ οἱ πελάτες του
    τὀ βροῦν κλειστό
    στέκονται ἀπ’ἔξω
    (καί δέν πίνουν καφέ πουθενά ἀλλοῦ)

    11
    στήν ἀτέλειωτη πόλη
    στήν ἀτέλειωτη πόλη
    οἱ ζητιάνοι εἶναι σέ ἕνα μέρος
    οἱ χωροφύλακες σέ ἄλλο
    οἱ καλοστεκούμενοι ἐδῶ.
    - οἱ φτωχοί ἐκεῖ
    (ὁ καθένας ἔχει τήν ἐνορία του
    ὁ καθένας τήν περιοχή του)
    στήν ἀτέλειωτη, ἀτέλειωτη, ἀτέλειωτη πόλη

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Τὸ ἑτήσιο κάλεσμα τοῦ προσωπικοῦ, μὲ τὸν διευθυντὴ τῆς ἐπιχείρησης σὲ ῥόλο ἱερέως-πάτερ φαμίλιας, νὰ λέει "πρέπει νὰ εἴμαστε ὅλοι ἐνωμένοι" εἶναι ἡ φαισιστικὴ τελετή.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. υγ. Μου ἐπιτρέπετε ἕνα κοινωνιολογικὸ ὑστερόγραφο, στὴν μνήμη τοῦ καθηγητῆ Κιτσίκη; )γιοῦ τοῦ πατρὸς ἐπίσης καθηγητῆ). Ἡ τέχχη,ὄπως τὴν εννοοῦμε κατὰ Σῖλλερ, δηλαδὴ τὸ παιχνίδι, εἶναι ἡ ἄρνηση συμμετοχῆς στὶς τελετές,δηλαδὴ ἡ ἄρνηση ἀνάληψης ἱερατικῆς ἑξουσίας. Ἡ φασιστικὴ (δηλαδὴ ἀστικὴ) τελετὴ εἶναι ἡ ἀναπόφευκτη τελετὴ τοῦ ἀστικοῦ καθεστῶτος, διότι τὸ καθεστὼς ἐκμετάλλευσης εἶναι πάντοτε τελετουργικό. Οἱ σφουγγαρᾶδες εἶχαν τὶς δικές τους τελετἐς.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. υγ. Μου ἐπιτρέπετε ἕνα κοινωνιολογικὸ ὑστερόγραφο, στὴν μνήμη τοῦ καθηγητῆ Κιτσίκη; )γιοῦ τοῦ πατρὸς ἐπίσης καθηγητῆ). Ἡ τέχνη,ὄπως τὴν εννοοῦμε κατὰ Σῖλλερ, δηλαδὴ τὸ παιχνίδι, εἶναι ἡ ἄρνηση συμμετοχῆς στὶς τελετές,δηλαδὴ ἡ ἄρνηση ἀνάληψης ἱερατικῆς ἑξουσίας. Ἡ φασιστικὴ (δηλαδὴ ἀστικὴ) τελετὴ εἶναι ἡ ἀναπόφευκτη τελετὴ τοῦ ἀστικοῦ καθεστῶτος, διότι τὸ καθεστὼς ἐκμετάλλευσης εἶναι πάντοτε τελετουργικό. Οἱ σφουγγαρᾶδες εἶχαν τὶς δικές τους τελετἐς.

    ΑπάντησηΔιαγραφή