Ἡ ἄγνοια

Ἡ ἐνημέρωση μᾶς πληροφορεῖ γιά ἐκεῖνα τά πράγματα τά ὁποῖα θά πρέπει νά γνωρίζουμε. Μέ ἄλλα λόγια ἡ ἐνημέρωση δέν εἶναι τίποτα περισσότερο ἀπό μιά διαταγή ἡ ὁποῖα πρέπει νά διαδοθεῖ. Ὁ σκοπός τῆς ἐνημέρωσης λοιπόν εἶναι ἡ μεταβίβασις πληροφοριῶν τίς ὁποῖες ἔχουμε τήν ὑποχρέωση νά γνωρίζουμε καί νά πιστεύουμε. Ἤ ὄχι νά πιστεύουμε ἀλλά νά ἐνεργοῦμε σάν νά τίς πιστεύουμε. Δέν καλούμεθα νά πιστεύουμε τίς πληροφορίες πού μᾶς μεταβιβάζονται μέσω τῆς ἐνημέρωσης -καθώς αὐτό εἶναι μιά ἐλεύθερη ἐπιλογή μας- ἀλλά εἶναι ὑποχρέωσή μας νά συμπεριφερόμαστε σάν νά τίς πιστεύουμε. Στήν ἐποχή τῆς ψηφιακῆς ἐπιτάχυνσης θά πρέπει νά μειωθεῖ καί ἡ κατανόησις τῶν πληροφοριῶν πού μᾶς παρέχονται καθώς ἡ μείωση τῆς κατανοήσεως αὐτομάτως σημαίνει καί αὔξηση τῶν πληροφοριῶν πού μποροῦν δυνάμει νά διαδοθοῦν. Ἡ κατανόηση ἐπιβραδύνει τή συσσώρευση τῆς ἀξίας καί τῆς ταχύτητας μέ τίς ὁποῖες οἱ πληροφορίες θά πρέπει νά διαδίδονται. Αὐτό συμβαίνει διότι ἡ κατανόηση χρειάζεται χρόνο. Ἐπομένως, σύγχυσις καί μείωσις τῆς κατανοήσεως, συνοδεύουν ἀπαραιτήτως τήν ἐπιτάχυνση τῆς ροῆς τῶν πληροφοριῶν. Ὑπό αὐτούς τούς ὅρους, το περιβάλλον μας εἶναι ἕνας χῶρος χωρίς νόημα, ὅπου ἡ γλῶσσα καί κατά συνέπεια ἡ σκέψη εἶναι ὑποταγμένες στήν ψηφιακή οἰκονομική μηχανή. Τό παράδοξο εἶναι ὅτι ἡ πλήρης κατανόησις εἶναι ἐνδεχομένως ἐπικίνδυνη ἐπειδή μπορεῖ νά μᾶς ἀποθαρρύνει ἀπό τή δράση. Κουραζόμαστε παγιδευμένοι στήν ἐργασία ἐπίλυσης ψευδοπροβλημάτων χωρίς τέλος, προβλημάτων τά ὁποῖα τίθενται ἐκ τῶν ἄνω. Ἡ ἐργασία μᾶς ὁδηγεῖ στήν πεποίθηση ὅτι τά προβλήματα μᾶς δίδονται ἔτοιμα καί ὅτι ἐξαφανίζονται μέ ἔτοιμες λύσεις. Βεβαιώνουμε ἀποκαλύψεις πού δέν ἀποκαλύπτουν τίποτα παρά τήν ἴδια τήν ἀποκάλυψη. Ἡ πλήρης γνώση αὐτοακυρώνεται καί ἀπό αὐτή τήν ἄποψη ἡ καθημερινή ζωή τροφοδοτεῖται ἀπό τήν ἄγνοια.

Τό ἀπρόσβατο (Δημήτρης Α. Δημητριάδης Ἰούλιος 2011)

Οἱ καιροί πού ζοῦμε ἔχουν φτάσει ὀριστικά καί σταθερά στό σημεῖο τοῦ Ἀμείλικτου, δηλαδή ἐκείνου πού θέτει τό ἴδιο πλέον τούς δικούς του ἱστορικούς ὄρους, μήν ἐπιτρέποντας καμία ἀπολύτως παρέκκλιση ἀπ’ αὐτό καί τήν ἀδήριτη ἀναγκαιότητά του. Αὐτό σημαίνει, μεταξύ πολλῶν ἄλλων ἀλλά κυρίως, ὅτι πλέον ὅλα ὅσα λέγονται καί γίνονται, θά ἔχουν τήν διάσταση τῆς ἀνυποχώρητης ὡμότητας, μέ ἄλλα λόγια: θά λέγεται καί θά γίνεται ὅ,τι καί ὅπως δέν ἔχει εἰπωθεῖ καί γίνει ποτέ πρίν, χωρίς ἐξιδανικεύσεις και ὡραιοποιήσεις, χωρίς ἡμίμετρα καί παραχωρήσεις, τολμώντας τήν κίνηση πού δηλώνει πώς ὅ,τι θεωρήθηκε μέχρι τώρα ἀπαράδεκτο, εἶναι καιρός, χωρίς καμία ἀναβολή, νά ἀντιμετωπισθεῖ ἰσάξια μέ τό παραδεκτό. Ἡ τόλμη αὐτή καί τό ἄλμα πού θά ἐπιτελέσει θά θίξει μέ τέτοιον τρόπο ὅλα τά ζητήματα, κυρίως τά ζητήματα τῆς ζωῆς, ὥστε τό ἀνθρώπινο θά ἐκτεθεῖ καί θά δοκιμαστεῖ ὅπως δέν ἔχει ἐκτεθεῖ καί δοκιμαστεῖ ποτέ ἄλλοτε, μέ μία εὐθύτητα καί μία εὐθυβολία οἱ ὁποῖες θά πλήξουν τήν ἀλήθεια τοῦ ἀνθρώπου στήν καρδιά της καί θά ἐπιφέρουν ὡς συνέπεια τό νά περάσει ὁ ἄνθρωπος, θέλοντας καί μή, ἀφοῦ κανείς δέν τόν ρωτάει πλέον, στήν περιοχή τοῦ ἀπρόσβατου, τήν περιοχή δηλαδή τοῦ ἔως τώρα ἀνείπωτου καί ἄθικτου. Ἔτσι, ἡ περιοχή τοῦ ἀπρόσβατου γίνεται ἀναπόδραστα προσβάσιμη χάρις στήν ἄνευ ὅρων προσπάθεια πού θά καταβληθεῖ στό νά προσβληθεῖ ὅ,τι ἦταν μέχρι τώρα περιχαρακωμένο καί προστατευμένο ἀπό ἕνα τεράστιο καί οἰκουμενικό σύστημα ἐρμηνειῶν καί πεποιθήσεων οἱ ὁποῖες δέν ἐπέτρεψαν, στό ὄνομα εἴτε τοῦ ἀνθρωπισμοῦ εἴτε τοῦ δόγματος, ἰδεολογικοῦ, θεολογικοῦ καί ἄλλου, εἴτε καί τῶν δύο σέ ἐντελή ἀλληλοϋποστήριξη καί ἀλληλοδιαιώνιση, τήν πρόσβαση τῆς γλώσσας, τῆς σκέψης καί τῆς πράξης ἐκεῖ ὅπου ἐδράζεται τό ἀπρόσβλητο καί τό ἀπαγορευμένο, δηλαδή τό θεοποιημένο ἤ τό ἐξιδανικευμένο. Τώρα, ἔχει ἔρθει ἡ στιγμή νά πληγεῖ τό θεοποιημένο καί τό ἐξιδανικευμένο προκειμένου νά ἀποκαλύψουν τόν πραγματικό τους χαρακτήρα.

Ἡ ἔνδεια

Τό ἀνθρώπινο μάτι, τίς περισσότερες φορές, δέν μπορεῖ νά δεῖ καί κατά συνέπεια νά ἀντιληφθεῖ τήν ἀληθινή φύση τῆς πραγματικότητας. Ἄλλωστε κανείς δέν μπορεῖ νά δεῖ τίποτα ἐάν δέν γνωρίζει τί βλέπει. Ἡ ἐσωτερικότητα τῶν ἀντικειμένων ἡ προσωπικότητά τους αὐτό πού θά παραμείνει ἀξέχαστο ἀπό τό παρελθόν τους, καί εἶναι ἤδη ὑπαρκτό στό μέλλον τους ἀποκαλύπτεται ἀπό τήν ἐμπειρία καί μόνον ὅταν ὁ θεατής ἔχει ἀπομακρυνθεῖ ἀπό τό ἀδρανές ὑλικό ἀντικείμενο, καί μόνον τότε, μπορεῖ νά δεῖ κάτι περισσότερο κάτι πού προσεγγίζει τήν ἀλήθεια του.

Οἱ παραστάσεις μας ὄχι μόνο τοῦ ἐξωτερικοῦ ἀλλά καί τοῦ ἠθικοῦ κόσμου ἔχουν ὑποστεῖ μεταβολές οἱ ὁποῖες στό παρελθόν θά θεωροῦνταν ἀδιανόητες. Ἡ ἐπική πλευρά τῆς ἀλήθειας -ἡ φρόνηση- ἀργοπεθαίνει και σταδιακά ἀντικαθίσταται ἀπό τίς παραγωγικές δυνάμεις τῆς ἱστορίας. Οἱ ἱστορίες μας ὅλο καί περισσότερο περιέχουν καί ἐπικοινωνοῦν “πληροφορίες” καί ὄχι “ἐμπειρίες”. Οἱ πληροφορίες εἶναι πρακτικές, ἀλλά μἐ ἕναν ἄμεσο τρόπο –στεροῦνται τήν αἰνιγματική ἀφθονία τῆς ἐμπειρίας. Οἱ πληροφορίες ἁπλά ἐφοδιάζουν ἐκείνους πού τίς ἀπορροφοῦν, μέ τά μέσα πού διευκολύνουν τήν πλοήγησή τους στόν ἄμεσο περίγυρο, καί ἔτσι μᾶς κλειδώνουν μέσα τους. Ἡ ἐμπειρία, πού προέρχεται ἀπό τό μακρυνό παρελθόν, ἐπικοινωνεῖ φανταστικές ἱστορίες καί ἡ ἀλήθεια πού ἐκφράζουν ξεπερνᾶ τήν ἐπαλήθευση. Οἱ πληροφορίες, σέ ἀντίθεση, πρέπει νά ἠχοῦν “εὔλογες”. Καί ἔτσι, κάθε πρωί μᾶς ἔρχονται εἰδήσεις ἀπό ὅλη τήν ὑδρόγειο, καί ὅμως παραμένουμε φτωχοί ὅσον ἀφορᾶ τήν γνώση ἀξιοσημείωτων ἱστοριῶν… στίς μέρες μας κανένα γεγονός δέν φτάνει στ’αὐτιά μας χωρίς ἐξήγηση. Κατά περιόδους αἰσθάνεται κανείς ἀδυναμία νά διαπεράσει τήν ἄποψη ἑνός σχολιαστῆ τῆς τηλεόρασης ἤ τοῦ ραδιοφώνου, καί κατά συνέπεια δέν μπορεῖ νά παρακολουθήσει τήν ξέφρενη καί ἐξαγριωμένη βιασύνη τῆς πολιτικῆς καί νά φθάσει στήν πραγματική κατανόηση.

Μπορεῖ νά ἔχετε παρατηρήσει ὅτι ἀπό τό 1990 καί μετά αὐτό τό φαινόμενο ἔχει ἐνταθεῖ. Οἱ πληροφορίες ἔχουν πολλαπλασιαστεῖ τόσο πολύ πού πλέον προδίδουν τήν ἔννοια τῆς ἐνημέρωσης. Ὑπάρχουν τόσα πολλά γεγονότα πού κανένα τους δέν φαίνεται χρήσιμο καί ἡ ἐκμάθηση τοῦ πώς εἶναι ὁ κόσμος πραγματικά δέν φαίνεται νά μπορεῖ νά βοηθήσει κανένα νά κάνει τίποτα παρά μόνο νά πνιγεῖ μέσα του.

Ἡ Τάνια εἶχε πάντοτε τήν δυνατότητα νά ἀντιμετωπίζει τά παράξενα, ἐπιφανειακά πράγματα μέ ἀνοικτό μυαλό καί περιέγραφε τίς ἐμπειρίες της μέ μιά εὐελιξία πού μποροῦσε νά ἀνταμείψει τήν περιέργεια. Στήν ἀρχή, ἔλεγε ἡ Τάνια, ἤμουν ἀπίστευτα συγκινημένη ὅταν βοηθοῦσα στήν ἐκπλήρωση τῶν ἐπιθυμιῶν τῶν παιδιῶν στήν παιδική φιλανθρωπική ὀργάνωση στήν ὁποῖα ἐργαζόμουν. Κανόνιζα τά εἰσιτήρια γιά μακρυνά ταξίδια, ἀγόραζα δῶρα, καί ρύθμιζα τίς περιηγήσεις, γενικά ὅλα ἐκεῖνα γιά τά ὁποῖα τά παιδιά εἶχαν ἐκφράσει ἐπιθυμία νά ἀποκτήσουν. Ὁ ἀριθμός τῶν αἰτήσεων πού ἔφταναν στά χέρια μου αὐξήθηκε γρήγορα καί ἔτσι ἔγιναν ἄβολα συνειδητά ἡ ἀποσύνδεση καί ὁ σχεδόν αὐτοματοποιημένος καί πανομοιότυπος χαρακτῆρας τῆς διαδικασίας τῆς ἐκπλήρωσης τῶν παιδικῶν ἐπιθυμιῶν. Ἐπιπλέον, δέν μποροῦσα νά ἀγνοήσω τό συχνό καί ἐπαναλαμβανόμενο φαινόμενο τῶν παιδιῶν πού ἀποκτοῦσαν τή μαγική ἐμπειρία τῆς ἐπιθυμίας τους καί μετά ἐπέστρεφαν στή ρουτίνα τῶν λογαριασμῶν ἰατρικῆς περίθαλψης καί τούς περιορισμένους πόρους τῆς καθημερινῆς τους ζωῆς. Ναί, ἕνα μικρό διάλειμμα μιά ἀναβολή στήν ἀντιμετώπιση τῶν προβλημάτων εἶναι συχνά εὐπρόσδεκτα, ἀλλά ὅλα αὐτά δέν παρέχουν μιά ὀριστική λύση στά πράγματα γιά τά ὁποῖα αὐτά τά παιδιά χρειάζονται μιά μόνιμη διαφυγή.

Ἡ ἔνδεια δέν προκαλεῖται ἀπό τό ποτό, τό κάπνισμα, ἤ τήν τεμπελιά οὔτε εἶναι ἀποτέλεσμα τῆς ὑπερπαραγωγῆς ἤ τοῦ ὑπερπληθυσμοῦ. Εἶναι ἀποτέλεσμα τῆς ἐπινόησης τῶν ἀερόσακκων μέσα στούς ὁποίους τά μονοπώλια ἔχουν συμπιέσει ὅλη τήν ἀτμόσφαιρα καί τώρα μᾶς ἀναγκάζουν νά ἐργαζόμαστε προκειμένου νά ἀποκτήσουμε τά χρήματα γιά νά ἀγοράσουμε τόν ἀέρα πού μᾶς εἶναι ἀπαραίτητος ὥστε νά μποροῦμε νά ἀνασαίνουμε. Καί ἔτσι τώρα ἑκατομύρια ἄνθρωποι δυσκολεύονται νά ἀνασάνουν λόγω τῆς ἔλλειψης ἀέρα ἤ καλύτερα τῶν χρημάτων γιά νά τόν ἀγοράσουν. Βλέπουμε λαχανιασμένους ἀνθρώπους νά λένε ὁ ἕνας στόν ἄλλο πώς δέν δικαιοῦνται τήν ἀπόλαυση κανονικῆς ἀναπνοῆς καθώς δέν ἔχουν τά χρήματα γιά νά πληρώσουν τόν ἀέρα πού τούς χρειάζεται. Μέ τόν ἴδιο τρόπο πού πρίν λίγα χρόνια ἀποδεχόμασταν πώς εἶναι σωστό λίγοι ἄνθρωποι νά εἶναι κάτοχοι ὁλόκληρης τῆς γῆς, ἀκριβῶς στό ἴδιο πνεῦμα πού λέγαμε τότε ὅτι εἶναι “ὁ τόπος τους” εἶναι “τό νερό τους” εἶναι “τά μεταλεύματά τους” ἔτσι τώρα λέμε εἶναι ὁ “ἀέρας τους”καί διερωτώμεθα μέ ποιό δικαίωμα ἀπαιτοῦμε πρόσβαση στήν ἀναπνοή ἀφοῦ δέν ἔχουμε νά πληρώσουμε γιά τόν ἀέρα πού ἀνήκει σέ ἄλλους.

Συγχρόνως μέ τήν ἐπιβολή τῆς ἀσφυξίας τά μονοπώλια ἐξακολουθοῦν νά κηρύσσουν τήν ἀδελφοσύνη, νά δίδουν συμβουλάς στά κυριακάτικα περιοδικά καί τίς ἐφημερίδες γιά τήν “χριστιανική ἀγάπη” καί τήν “ἀλληλεγγύη” γιά τό “χριστουγεννιάτικο φιλανθρωπικό καθῆκον” καί νά ἐκφράζουν ἄποψη γιά τάς ἠθικάς ἀρχάς πού θά πρέπει νά καθοδηγοῦν τήν νεολαία. Ἐν τῶ μεταξύ ἄνθρωποι πεθαίνουν ἕνα γύρω ἐλλείψει χρημάτων γιά τήν ἀγορά μερικῶν κυβικῶν ἑκατοστῶν ἐμφιαλωμένου ἀέρα πού τά μονoπώλια φυλάσσουν στούς ἀεροσάκκους τους.

Καθώς ὅλοι τώρα σέρνουμε τήν ἄθλια λαχανιασμένη ὕπαρξή μας ἐάν ἕνας ἀπό μᾶς προτείνει τό ἄνοιγμα μιᾶς τρύπας στά πλευρά τοῦ ἀερόσακκου θά πέσουμε ὅλοι πάνω του στό ὄνομα τοῦ "νόμου καί τῆς τάξης" γιά νά τόν κατασπαράξουμε καί νά τόν σύρουμε θριαμβευτικά στό κοντινότερο ἀστυνομικό τμῆμα γιά νά τόν παραδώσουμε στά χέρια τῆς "δικαιοσύνης" μέ τήν ἐλπίδα πώς σέ ἀντάλλαγμα γιά τό κατόρθωμά μας θά μᾶς δοθοῦν μερικές εἰσπνοές ἀέρα.