Πέμπτη 28 Ιανουαρίου 2010

Νεκρή γνώση


Ο ΔΟΥΚΑΣ ΧΟΥΑΝ ΚΑΙ Ο ΑΜΑΞΟΠΟΙΟΣ

Ὁ Δούκας Χουάν ἀπὸ τὸ Κί, ὁ πρῶτος στὴ δυναστεία του, καθόταν κάτω ἀπὸ τὸν θόλο του καὶ διάβαζε τὴν φιλοσοφία του.
Καὶ ὁ Πιέν, ὁ ἁμαξοποιός, ἦταν ἔξω στὴν αὐλή, φτιάχνοντας μία ρόδα.

Ὁ Πιὲν ἀκούμπησε στὴν ἄκρη τὸ σφυρὶ καὶ τὸ καλέμι του,
ἀνέβηκε τὰ σκαλοπάτια καὶ εἶπε στὸ Δούκα Χουάν: Μπορῶ νὰ σὲ ρωτήσω, Κύριε, τί εἶναι αὐτὸ πού διαβάζεις;
Ἀπάντησε ὁ Δούκας: Οἱ εἰδικοί, οἱ αὐθεντίες.
Ρώτησε ὁ Πιέν: Ζωντανοὶ ἢ νεκροί;
Ἀπάντησε ὁ Δούκας: Νεκροὶ ἐδῶ καὶ πολὺ καιρό.
Τότε, εἶπε ὁ ἁμαξοποιός, διαβάζεις μόνο τὴ βρωμιὰ πού ἄφησαν πίσω.
Ἀπάντησε ὁ Δούκας: Τί ξέρεις ἐσὺ γι’ αὐτό; Ἐσὺ εἶσαι μόνο ἕνας ἁμαξοποιός.
Καλύτερα νὰ μοῦ δώσεις μία καλὴ ἐξήγηση, ἀλλιῶς θὰ πρέπει νὰ πεθάνεις.

Εἶπε ὁ Ἁμαξοποιός: Ἔλα νὰ δοῦμε τὸ θέμα ἀπὸ τὴ δική μου ἄποψη. Ὅταν φτιάχνω ρόδες, ἂν εἶμαι χαλαρὸς αὐτὲς διαλύονται καὶ ἂν εἶμαι πολὺ σκληρός, δὲν ταιριάζουν. Ἀλλὰ ἂν δὲν εἶμαι οὔτε πολὺ χαλαρὸς οὔτε πολὺ βίαιος, βγαίνουν σωστὰ ὅπως τὶς θέλω. Δὲν μπορεῖς νὰ τὸ ἐκφράσεις μὲ λόγια. Πρέπει ἁπλῶς νὰ ξέρεις πῶς εἶναι. Δὲν μπορῶ νὰ πῶ οὔτε στὸ γιό μου πῶς γίνεται, καὶ ὁ γιός μου δὲν μπορεῖ νὰ τὸ μάθει ἀπὸ μένα. Ἔτσι εἶμαι ἐδῶ, ἐβδομηντάρισα καὶ ἀκόμα φτιάχνω ρόδες!
Οἱ ἄνθρωποι τοῦ παρελθόντος πῆραν μαζί τους στὸν τάφο ὅλα αὐτὰ πού ἤξεραν πραγματικά. Κι’ ἔτσι, Κύριε, ὅτι διαβάζεις ἐκεῖ εἶναι μόνο ἡ βρωμιὰ πού ἄφησαν πίσω τους.

ΤΣΟΥΑΝΓΚ ΤΣΟΥ

Σάββατο 23 Ιανουαρίου 2010

Ὁ babyboomer φεύγει, ὁ babyloser ἔρχεται...

Ἀπό τό ἱστολόγιο http://www.dgalanis.blogspot.com/

Ἐγὼ ὁ babyboomer
Εἶμαι καὶ ἐγώ, ὅπως πολλοὶ ἀπό σᾶς ἕνας babyboomer. Εἶναι ἕνας πολὺ γενικὸς ὅρος ποὺ περιγράφει τὴ γενιὰ τῶν ἀνθρώπων ποὺ γεννήθηκαν κάπου ἀνάμεσα στὸ 1945 καὶ τὸ 1960, στὰ χρόνια ποὺ ἀκολούθησαν τὸν Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, στὰ ὑπέροχα καὶ δύσκολα χρόνια ποὺ χρειάστηκαν γιὰ νὰ ξανασταθεῖ ὁ κόσμος στὰ πόδια του. Μποροῦμε νὰ ποῦμε πὼς χοντρικὰ οἱ μεγαλύτεροι ἀπὸ μᾶς γεννήθηκαν λίγο μετὰ τὴ βόμβα τῆς Χιροσίμα καὶ οἱ νεότεροι λίγο πρὶν ἀπὸ τὴ δολοφονία τοῦ προέδρου Τζὸν Κένεντι.

Αὐτὴ τὴ στιγμὴ εἴμαστε τὸ κατεστημένο. Ἐλέγχουμε τὴν πολιτική, τὶς τέχνες, τὰ γράμματα, τὰ ΜΜΕ καὶ τὶς ὑψηλὲς θέσεις σὲ ἐπιχειρήσεις καὶ βιομηχανίες. Ἕνας ἀπὸ μᾶς εἶναι πρόεδρος τῆς Ἀμερικῆς, κάποιοι εἶναι μεγιστάνες τοῦ πλούτου, ἄλλοι προικισμένοι καλλιτέχνες, ἄλλοι διάσημοι σκηνοθέτες καὶ στὰρ τοῦ Χόλιγουντ, ἄλλοι βαρόνοι τῶν media καὶ ἄλλοι φιλόδοξοι πολιτικοί. Οἱ περισσότεροι εἴμαστε αὐτὸ ποὺ λένε συνηθισμένοι ἄνθρωποι ὅλων τῶν τάξεων καὶ ὅλων τῶν εἰσοδημάτων. Δὲν εἴμαστε πλέον νέοι ἀλλὰ καὶ δὲν εἴμαστε ἀκόμη γέροι. Ὅταν ξαπλώνουμε τὸ βράδυ γιὰ νὰ κοιμηθοῦμε μᾶς ἀρέσει νὰ σκεφτόμαστε πὼς δὲν τὰ καταφέραμε καὶ ἄσχημα. Ἀλλὰ τὰ πάντα γύρω μας μᾶς λένε πὼς τὰ ἔχουμε κάνει θάλασσα. Καὶ ἂν θέλουμε νὰ εἴμαστε εἰλικρινεῖς, πρέπει νὰ τὸ παραδεχτοῦμε: ἡ γενιὰ μας εἶναι μία ἀποτυχημένη γενιά, ποὺ τὸ μόνο ποὺ ἔχει νὰ ἐπιδείξει εἶναι ἡ μετριότητα, ὁ ἐγωισμὸς καὶ ἡ ὑποκρισία! 



Πέμπτη 14 Ιανουαρίου 2010

"Ἑλληνική ἀπόλαυσις" - Γιῶργος Κατσαρός (1888-1997)



Ἄιντε σὰν πεθάνω τί θὰ ποῦνε, πέθανε κι’ ἕνας μπεκρής, ἕνας μπεκρὴς
ἄιντε πέθανε κι’ ἕνας ντερβίσης, κι’ ἕνας νυχτογυριστής, βρ’ ἀμὰν ἀμὰν

Ἄιντε τῆς τριανταφυλλιᾶς τὰ φύλλα, θὰ τὰ κάνω φορεσιά, βρὲ φορεσιὰ
ἄιντε νὰ τὰ βάλω νὰ περάσω, νὰ σοῦ κλέψω τὴν καρδιά, βρ’ ἀμὰν ἀμὰν

Ἄιντε σὰν πεθάνω στὸ καράβι, ρίξετε με στὸ γιαλό, ἀμάν γιαλὸ
ἄιντε νὰ μὲ φᾶν τὰ μαῦρα ψάρια, καὶ τὸ ἁλμυρὸ νερό, βρ’ ἀμὰν ἀμάν


Τὸ παραπάνω εἶναι τραγούδι τοῦ Γιώργου Κατσαροῦ, μὲ τίτλο «Ἑλληνικὴ ἀπόλαυσις», καί ἀκούγεται ἐδῶ. Τὸ ἔγραψε καὶ τὸ τραγούδησε  τὸ 1919.



Πέμπτη 7 Ιανουαρίου 2010

" Οὐρανός " - Τάκης Κανελλὀπουλος

Κείμενο τοῦ Ἠλία Πετρόπουλου, δημοσιευμένο στό περιοδικό Διάλογος τό 1963, μέ ἀφορμή τήν ταινία τοῦ Τάκη Κανελλόπουλου "Οὐρανός"

ΤΟ ΚΡΥΦΟ ΣΕΝΑΡΙΟ

Ἀπάνθρωπος ὁ λόγῳ ἐρεύνης τεμαχισμὸς ἔργων τέχνης. Μὴ ὑφισταμένης ἄλλης μεθόδου, ὁ ἐρευνητὴς χρησιμοποιεῖ τὴν ἐπιμέρους ἐξέταση συνθέτοντας ἐν τέλει μίαν σχετικῶς καθολικὴν εἰκόνα τοῦ μνημείου. Τὸ σενάριο τοῦ Οὐρανοῦ ἐγράφη κυρίως ἀπὸ τὸν λογοτέχνη Γιῶργο Κιτσόπουλο, ἐνῶ ὁ Τάκης Κανελλόπουλος ὑπέδειξε πολλὲς τροποποιήσεις καὶ στὸ γύρισμα τῆς ταινίας προσήρμοσε ὁρισμένες σκηνές. Γιὰ νὰ νιώσεις τὸν Οὐρανὸ κατ’ ἀρχὴν πρέπει νἆσαι φτωχός. Τὸ σενάριο τοῦ Οὐρανοῦ περιδέραιο ἐπεισοδίων ἀπὸ τὸ παραγεγραμμένο ἔπος τοῦ 1940-41. Ἡ ἄποψη ὅτι ὁ Οὐρανὸς παρουσιάζει τὸ ἔπος αὐτὸ εἶναι λανθασμένη. Παρομοίως ἡ ἄποψη ὅτι διηγεῖται λίγες ἱστορίες ταπεινῶν ἀνθρώπων – ἐπίσης λανθασμένη. Σωστὴ πιθανῶς εἶναι ἡ ἄποψη πὼς πρόκειται γιὰ ἀνθρώπινες σχέσεις τὴν ἐποχὴ ἑνός συγκεκριμένου πολέμου, τοῦ ὁποίου ἡ σημασία μειώθηκε ὅταν ἀργότερα ἦρθε ἡ Μαύρη Κατοχή. Τὸ σενάριο τοῦ Οὐρανοῦ εἶναι ἁπλὸ στὴν διάρθρωσή του. Στὸ πρῶτο μέρος δείχνει σὲ παράλληλες σκηνές, τὴ ζωὴ σ’ ἕνα χωριὸ τῶν συνόρων ὅπου ὑπάρχει καὶ στρατιωτικὸ φυλάκιο – τὸ χωριὸ εἶναι φυλάκιο καὶ τὸ φυλάκιο τμῆμα τοῦ χωριοῦ. Στὸ δεύτερο μέρος περιλαμβάνονται πέντε ἱστορίες ἀνδρῶν, ποὺ ἔχουν τὸ ξεκίνημά τους στὸ πρῶτο μέρος: Τοῦ Δάσκαλου, τοῦ Ταχυδρόμου, τοῦ Λοχία, τοῦ Στράτου, τοῦ Γιάγκου. Τὸ ριζικὸ τῶν πέντε αὐτῶν ἀνθρώπων ἦταν κακὸ γιατί μόνο ὁ Ταχυδρόμος ἐπέζησε.Ὁ Δάσκαλος πέθανε ἀπὸ βαρὺ τραῦμα καὶ παγωνιά, ὁ Λοχίας σκοτώθηκε σὲ ἐπίθεση, ὁ Στράτος αὐτοκτόνησε ἀπὸ φιλότιμο καὶ τὸν Γιάγκο τὸν πυροβόλησαν δίπλα σ’ ἕνα ρυάκι – ἡ πηγὴ καὶ τὸ γάργαρο νερὸ ἀντιστοίχως σύμβολα ζωῆς καὶ ἀνανεώσεως. Τὸ σενάριο τοῦ Γιώργου Κιτσόπουλου δὲν εἶναι μαγαρισμένο οὔτε πυριφλεγές. Εἶναι τὸ τελευταῖο φθινόπωρο. Ἐδώ ὅποιος δὲν ὁμιλεῖ πεθαίνει. Ὅποιος φωνάζει τὸν θάβουν. Ὁ Γιῶργος Κιτσόπουλος ψιθυρίζει, μὲ μάγουλα μουσκεμένα ἀπὸ δάκρυα, γιὰ τὴν ὀμορφιὰ τῶν προσώπων τῶν ἀξύριστων ἑλλήνων. Μὰ σενάριο δὲν εἶναι οἱ διάλογοι. Τὸ σενάριο στὸν Οὐρανὸ δὲν εἶναι ἕνα μεταξὺ ἄλλων στοιχεῖο ἀλλὰ ὁ καλοπελεκημένος ἀκρογωνιαῖος λίθος.