Κώστας Σημίτης ὡς ὁ μέγιστος τῶν λαϊκιστῶν

Ἡ ἀρνητική κριτική κατά τῶν λεγομένων «εὐρωπαϊκῶν» ἀξιῶν, τό ἐνδεχόμενο ἀποχώρησης ἀπό τήν ἴδια τήν ΕΕ, ἡ συζήτηση καί μόνον γιά καθιέρωση ἐθνικοῦ νομίσματος,  ὅλα αὐτά εἶναι ἐπαρκεῖς λόγοι, ἄν κρίνουμε ἀπό τόν πρόσφατο ἀντιπολιτευτικό λόγο τοῦ κ. Μητσοτάκη, ἀλλά κυρίως ἀπό τόν ὀρυμαγδό ἁπάντων τῶν τηλεοπτικῶν δελτίων, κυβερνητικῶν καί μή, γιά νά χαρακτηρισθεῖ ὁ προβληματιζόμενος πολίτης,  πόσῳ  μᾶλλον ὁ φανατικός ὑποστηρικτής τέτοιων θέσεων, ὡς λαϊκιστής. Ἀνάλογη ἰσοπέδωση ἰσχύει – μέ τίς εὐλογίες τῶν εὐρωπαϊκῶν ἀρχῶν  - γιά ὅσους  στέκονται κριτικά ἕως ἀρνητικά ἀπέναντι στήν προπαγάνδα τῶν «ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων». Δηλαδή ἀρκεῖ νά ἐκφρασθεῖ  μιά ἀντίθετη πρός τό κρατοῦν σύστημα ἄποψη ὥστε νά ἀπαξιωθεῖ στό ἄψε σβῆσε καί  πρός δόξαν τῆς δημοκρατίας, χαρακτηριζόμενη μέ περισσή εὐκολία ὡς λαϊκιστική. Πρόκειται ὅμως ὄντως περί τοῦ λαϊκισμοῦ ὡς ἐχθροῦ τῆς δημοκρατίας;

Οἱ χῆνες τῆς ἀρετῆς καί ὁ λίβελλος

Ὁ μαῦρος γάτος ( Βασίλης Παπακωνσταντίνου)

Δὲν θὰ κουραστῶ νὰ γράφω ὅτι ἡ λατρεία τοῦ τριπτύχου «Πατρίς,  Θρησκεία,Οἰκογένεια» ἔχει στενοὺς δεσμοὺς μὲ τὴν φαινομενικὰ ἀντιδιαμετρική της,  αὐτὴν τῆς θρησκευτικῆς προσήλωσης στήν «εὐρωπαϊκή ὁλοκλήρωση καὶ προοπτική». Ὅπως κάθε τί βαρύγδουπο καὶ ἄνευ πραγματικῆς οὐσίας, καὶ οἱ δύο « ἐπιχειρηματολογίες» ἀποτελοῦν διαφορετικὲς μορφὲς ἐξαπάτησης. Ἡ ἐξαπάτηση ὅμως εἶναι ἡ  κατ’ ἐξοχὴν ὕβρις καὶ γιὰ νὰ μασκαρευτεῖ ὑποκριτικὰ σὲ στοιχεῖο διαλόγου ἀπαιτεῖται τὸ κατάλληλο γλωσσικὸ ὕφος.

Οἱ ἀπατεῶνες τοῦ λόγου χρησιμοποιοῦν φράσεις πομπώδεις καὶ τίτλους «κράχτες». Αὐθαιρετῶντας, βαφτίζουν τὴν λογοτεχνίζουσα – καί οὐδόλως λογοτεχνική -  χροιὰ ὡς «ἐπιχείρημα». Μέ ἕναν λόγο φούσκα εὐτελίζουν τὰ σοβαρὰ θέματα. Δὲν ὑβρίζουν ἄμεσα – δέν λένε «πουτανάκι» ἤ «σκατά» - ἀλλά δέν διστάζουν νά μαγαρίσουν πατρίδα, θρησκεία,  δημοκρατία ἢ ἀνθρώπινα δικαιώματα. Ἄν τό ἔθνος ἢ ἡ Ε.Ε τὸ ἀπαιτεῖ δὲν ὑπάρχει λόγος νὰ κάνουν οἰκονομία στὴν λάσπη. Οἱ ἀδαεῖς ἀναγνῶστες, παρασυρμένοι στὴν καλλιεργούμενη ἄγνοιά τους,  ἴσως ὀνομάσουν τὸ ὕφος γραφῆς τῶν ἀπατεώνων ὡς λίβελλο. Ἴσως ἀκόμη θεωρήσουν πώς λιβελλογράφος σημαίνει λασπολόγος καί κιτρινισμός. Οὐδέν ψευδέστερον. Ἐρείσματα τοῦ λιβέλλου εἶναι τὸ προσωπικὸ ἦθος καὶ ἡ ἀλήθεια. Δέν εἶναι ἡ μικρότητα οὔτε τό ἀτομικό, κομματικό ἤ ἐθνικό συμφέρον. Ὁ λίβελλος δὲν ἀποσκοπεῖ στὶς ἐντυπώσεις ἀλλὰ στὴν οὐσία. Δέν συσκοτίζει οὔτε ἐξαπατᾶ ἀλλά ἀποκαλύπτει καί ρίχνει φῶς. Ὅπως ἐξηγεῖ μὲ γλαφυρὸ καὶ συνάμα οὐσιαστικὸ τρόπο ὁ Εὐάγγελος Λεμπέσης,  ὁ  λίβελλος - ὅταν ὁ λιβελλογράφος εἶναι ἀνιδιοτελὴς καί οὐδόλως φτηνός προπαγανδιστής- εἶναι σημάδι πνευματικῆς ὑγείας καὶ μέσον ἀντίστασης ἐναντίον τῶν πραγματικῶν ὑποκριτῶν,  ἐναντίον κάθε χήνας τῆς ἀρετῆς πού μᾶς περιτριγυρίζει. Ἐναντίον κάθε ἐθνικιστῆ ἤ εὐρωπαϊστῆ παλιάτσου συμπληρώνω ἐγώ. Χρυσαυγίτικου ἤ ποταμίσιου...

Ἡ λογοτεχνία ὡς δείκτης πνευματικῆς ὑπανάπτυξης

Τά παραμύθια ἀνιστορῶ τούς μύθους ξεδιαλέω στολνῶ τό ψέμμα ὅσο μπορῶ καί τήν ἀλήθεια λέω

 Ἔχουμε δείξει - σὲ πολλὲς μέχρι σήμερα ἀναρτήσεις - τὴν ἐδῶ καὶ 200 χρόνια ἀντικειμενικὴ ἀνυπαρξία θεμελίων συγκρότησης νεοελληνικοῦ κράτους. Τήν ἀπουσία ὄχι μόνον ἐθνικῆς, ἀλλὰ ὁποιουδήποτε εἴδους συλλογικῆς συνείδησης. Αὐτὸ τὸ κοινωνικὸ ἀδιέξοδο ἐπιχειρήθηκε μὲ πολλοὺς καὶ διάφορους τρόπους νὰ καλυφθεῖ. Ἡ ( ἀντ)-εθνικὴ ἰδεολογία τοῦ δασκάλου, τοῦ παπᾶ καὶ τοῦ χωροφύλακα σὲ μία ντεμὲκ ἀντιπαράθεση ἁρπαχτῆς μὲ τοὺς εὐρωλιγούρηδες κλεπτοκράτες ἔκρυψαν τὴν πραγματικότητα καὶ ἔθρεψαν τὸν νεοέλληνα μὲ ὀνειροπολήματα, μυθολογίες δόξας, φολκλόρ, εὐρωπαϊκὲς οἰκογένειες καὶ προοπτικές. Ὅτι κατέγραψε καί ὁ Ἰ. Βηλαρᾶς ( 1771-1823) στό διπλανό τετράστιχο. Γιὰ νὰ τρῶνε τὰ δάνεια ἀπὸ τὸ 1821 μέχρι σήμερα καὶ νὰ τὸν ἀφήσουν ἐν τέλει στὴν ψάθα. Ὅλο αὐτὸ τὸ παρακμιακὸ κλῖμα πνευματικῆς φτώχειας, πού ἀναπόφευκτα κατέληξε σήμερα καὶ στὴν ὑλικὴ φτωχοποίηση, ὡραιοποίησε ἡ παρακμιακὴ νεοελληνικὴ διανόηση τῶν «γραμμάτων καὶ τῶν τεχνῶν». Τὴν βαρύτατη ἱστορικὴ εὐθύνη τῆς διανόησης εἴδαμε ἀναλυτικὰ στὸ βιβλίο τοῦ Γερασίμου Κακλαμάνη « ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΣΤΙΚΗΣ ΙΔΕΟΛΟΓΙΑΣ». Στὴν σημερινὴ ἀνάρτηση  ( σελίδες 252 -272 τοῦ βιβλίου του Η ΕΛΛΑΣ ΩΣ ΚΡΑΤΟΣ ΔΙΚΑΙΟΥ, 1990 ), ὁ Κακλαμάνης ἀποδεικνύει μὲ μαθηματικὴ λογικὴ τὴν στενὴ και ἀμφίδρομη σχέση τῆς ἀνύπαρκτης ἐθνικῆς συνείδησης – κυρίως λόγῳ τῆς παγκοσμιότητος ἑνός κατά τόπους διαφορισμένου ἑλληνισμοῦ πού ἰσοπεδώθηκε ἐθνικά -  καὶ μιᾶς ἀνούσιας λογοτεχνίας ἀλαλούμ… Ἂν ὁ νεοέλληνας θέλει νὰ βγεῖ ἀπὸ τὴ κρίση δὲν φτάνει νὰ κουρέψει τὸ χρέος - ἀφοῦ οἱ ἑπόμενες γενηὲς δὲν φταῖνε σὲ τίποτε νὰ τὸ φορτωθοῦν - ἀλλὰ μαζὶ μὲ τὸ εὐρωπαϊκὸ ψέμμα πρέπει νὰ ἀπαλλαγεῖ καὶ ἀπὸ τήν κακομοιρίστικη ἑλλαδικὴ ὀμφαλοσκοπία του. Οἱ μπλόφες τοῦ Μακρυγιάννη καί ἡ τεχνητή ἑλληνικότητα τῆς γενηᾶς τοῦ 30 καμμιά σχέση δέν ἔχουν μέ τήν γνησιότητα τοῦ Παπαδιαμάντη.

Ἡ ἐπαναστατική μᾶζα - 3 ( Εὐάγγελος Λεμπέσης )

ΝΑΝΟΥΡΙΣΜΑ Τώρα εἶναι ἥσυχα… Ἡ θάλασσα λείπει μακρυὰ καὶ τὰ κοράκια δὲν τρῶνε σάπια συκώτια ἀπ’ τὸ οὐίσκυ. Τὸ κόμμα διασπάστηκε στὰ χίλια καὶ ὁ Μπερλίγκουερ ἔπλεξε μὲ τὸ βελονάκι κουβέρτα νὰ κουκουλώσουμε τὶς ταξικὲς ἀνησυχίες μας. Ἡσύχασε. Μὲ λίγη ρέγουλα θὰ τὴν σκαπουλάρουμε. Ἡ τάξη πού θἄφερνε τὴν ἀλλαγὴ ἀποκοιμήθηκε. Μποροῦμε καὶ μεῖς νὰ παίξουμε τὴν ἡγεσία. Κοιμήσου… τώρα εἶναι ἥσυχα. Ἡ ἐποχή μας. Νάνι φαῒ καὶ πήδημα. Οἱ τραμποῦκοι προσεύχονται στὸ μαξιλάρι μας καὶ οἱ δολοφόνοι δουλεύουν γιά μᾶς.

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΓΩΓΟΥ

τά δύο τελευταῖα κεφάλαια τῆς ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ τοῦ Εὐαγγέλου Λεμπέση, πού ἀκολουθοῦν, συνέχεια τῆς ἀνάρτησης ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΜΑΖΑ - 2, διαβάζονται καί ὡς ἱστορική, κοινωνική ἤ πολιτική ἀνάλυση τοῦ ἀνωτέρω ποιήματος.
 

Ἡ ἐπαναστατική μᾶζα - 2 ( Εὐάγγελος Λεμπέσης )

Νομίζω ὅτι δύο εἶναι οἱ βασικοὶ λόγοι πού ἡ νεοελληνικὴ κοινωνία ἔχει μετατραπεῖ σὲ τέλμα. α) Ἡ ψευδαίσθηση ὑπεροχῆς – εἴτε λόγω προγόνων, εἴτε εὐρωλιγουρισμοῦ - πού ἐνσταλάζει μεθοδικὰ ἐντός της ἡ ἐπίπλαστη ἐθνικὴ ἰδεολογία,  λειτουργῶντας ὡς τροχοπέδη σὲ ὁποιαδήποτε κοινωνικὴ συνειδητοποίηση τῆς καθημερινῆς μιζέριας. Mέ δυό λόγια εἴμαστε «ψώνια». β) Ἡ ἀδυναμία κοινωνικοπολιτικῆς ὀργάνωσης ὅσων μὲ κάθε τρόπο ξεφεύγουν τῶν ψευδαισθήσεών τους.

Τὸ βιοτικὸ ἐπίπεδό του νεοέλληνα τὰ τελευταῖα 5 χρόνια ἔχει ὑποστεῖ μεγάλη πτώση, σὲ ἀρκετὲς δὲ περιπτώσεις ἔχει φτάση σὲ σημεῖα ἐξαθλίωσης. Καὶ ὅμως δὲν ὑπάρχει ἀπολύτως καμιὰ αἴσθηση ὅτι συντελοῦνται ἀντίστοιχες κοινωνικὲς κινήσεις καὶ ἀλλαγές. Οἱ οἰκονομικὰ κατεστραμμένοι, οἱ πεινασμένοι, οἱ ἐξαθλιωμένοι ἀποτελοῦν δυνάμει μέλη ἐπαναστατικῆς μάζας, φαίνεται ὅμως ὅτι δὲν  εἶναι ἡ οἰκονομική τους κατάσταση πού θά τούς ὠθήσει σὲ κάτι τέτοιο.

Ἡ ἐπαναστατική μᾶζα - 1 ( Εὐάγγελος Λεμπέσης )

Μπορεῖ τὸ κοινό τῆς ὄπερας, μιᾶς θεατρικῆς παράστασης, μιᾶς συναυλίας ἥ ἑνός καφενείου, ὅσοι ὑποδέχονται μὲ ἀλαλαγμοὺς τὸν πρόεδρο τῆς ποδοσφαιρικῆς ὁμάδος, τούς ντοπαρισμένους ἤ μή ὀλυμπιονίκες, αὐτοὶ πού διαδηλώνουν ἤ χαλαρώνουν ὡς ἀναγνῶστες ἢ φυσιολάτρες στὶς ἀπομονωμένες παραλίες, ὅσοι ἀνταλάσσουν κρυφὲς ματιὲς μὲ τὶς μεγάλες καὶ μικρὲς ὀθόνες, γίνεται ὅλοι αὐτοὶ καὶ ἄλλοι τόσοι τελείως διαφόρου πνευματικοῦ, οἰκονομικοῦ ἐπιπέδου ἤ ἀγωγῆς νὰ παράγουν κοινωνικὸ ἀποτέλεσμα, καὶ μάλιστα ἐπαναστατικό, ἀπὸ κοινοῦ; Ὁ Εὐάγγελος Λεμπέσης ἀπαντᾶ καταφατικὰ καὶ στὸ ἔργο του Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΜΑΖΑ ( τοῦ ὁποίου παραθέτω σήμερα τὰ δύο πρῶτα κεφάλαια) ἐξηγεῖ τὸν φυσικό – κοινωνικό μηχανισμὸ καὶ τὶς προϋποθέσεις γιὰ κάτι τέτοιο. Ἡ μᾶζα ὅταν σχηματισθῆ δρᾷ ἀσυνειδήτως ἀλλά καθοριστικά. Ἡ πορεία τῆς ἱστορίας ἐξαρτᾶται ἀπό τήν μορφή στήν ὁποία ἡ μᾶζα βρίσκεται καί τήν κίνηση στήν ὁποία ἡ ἡγεσία τήν ὑποβάλλει. Διαβάζοντας τὸ βιβλίο κατάλαβα, ἐμμέσως, γιατί ὁποιασδήποτε μορφῆς κοινωνική ἀλλαγή ἤ ἐπανάσταση στὴν Ἑλλάδα εἶναι ὅτι πιὸ δύσκολο. Ἀπίθανο ἀλλά ὄχι ἀδύνατο, σύμφωνα μέ τούς φυσικούς νόμους… 

Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΜΑΖΑ ( τοῦ Εὐαγγέλου Λεμπέση )

1) ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΑΡΝΗΤΙΣΜΟΥ

Πρὶν ἤ προβῶμεν εἰς τὴν ἀνάλυσιν τοῦ κοινωνικοῦ σχηματισμοῦ τῆς μάζης ὡς ἀντικειμενικοῦ σώματος, ὡς τοῦ συμπλέγματος δηλαδὴ τῶν κοινωνικῶν νόμων, οἵτινες διέπουν αὐτήν, δέον ν' ἀναχωρήσωμεν ἐκ τῆς ἀναλύσεως τοῦ ψυχολογικοῦ αὐτῆς κόσμου, ὡς οὗτος σχηματίζεται κατ' ἀναγκαίαν βεβαίως καὶ ἀναπότρεπτον ἀντανάκλασιν ἐκ τῆς κοινωνικῆς θέσεως αὐτῆς ὡς ἀντικειμενικοῦ σώματος, ἀλλά ἐπὶ τῇ βάσει καὶ ἐν συναρτήσει πρὸς τὰς εἰδικάς ἀντιδράσεις τοῦ φυσικῶς δεδομένου ψυχολογικοῦ μηχανισμοῦ τοῦ ἄνθρωπου ἔναντι τοῦ κοινωνικοῦ περιβάλλοντος τοῦ κοινωνικοῦ σχηματισμοῦ εἰς τὸν ὁποῖον οὗτος ἀνήκει.

Ἰδεολογίαι καί οὐτοπίαι ( τοῦ Εὐαγγέλου Λεμπέση )

1. Δύο ἐκ τῶν σημαντικωτέρων κοινωνικῶν «προορισμῶν» ( ἤ, ἐπιστημονικώτερον: λειτουργιῶν) τοῦ ἀσυναρτήτου καὶ ἀτύπου ἀθροίσματος τῶν ἐπιλέκτων, καὶ ἰδίως τῶν  διανοουμένων, εἶναι ἡ παραγωγὴ ἰδεολογιῶν καὶ οὐτοπιῶν. « Ἡ θεωρία τῆς ἰδεολογίας πραγματεύεται τὴν ἀποκάλυψιν ψευδῶν καὶ συγκαλύψεων κατὰ τὸ μᾶλλον ἤ ἧττον συνειδητῶν, προερχομένων ἐκ τῶν ἀνθρωπίνων κομματισμῶν καὶ ἰδιαιτέρως ἐκ τῶν πολιτικῶν κομμάτων» [1]. Πράγματι ἡ ἰδεολογία δὲν εἶναι βεβαίως ταυτόσημος μὲ τὴν ἰδέαν. Ἰδεολογία, ἐν πρώτοις, εἶναι ἡ ἐκλογίκευσις μίας ἰδέας πρὸς ἐπίτευξιν ἑνὸς συστήματος, ἑνὸς σκοποῦ. Δὲν εἶναι, ἑπομένως, « ἄδολος λογισμός», δὲν εἶναι ἐμπειρικῶς ἀδέσμευτος, ἄσκοπος, ἀμερόληπτος, ἀνιδιοτελής, ἀλλ' ἀνήκει εἴτε εἰς τὴν ἐκλογικευμένην ἀξιολογίαν (wertrational) εἴτε εἰς τὴν ἐκλογικευμένην σκοπιμότητα (zweckrational). Ὅ,τι δι’ ἕνα συγγραφέα εἶναι  ἰδέα, ὑπὸ τὴν ἔννοιαν τοῦ ἀδόλου λογισμοῦ, δύναται ν' ἀποβῆ ἰδεολογία διὰ μίαν κοινωνικὴν ὁμάδα ἤ διὰ μίαν κοινωνικὴν τάξιν ὑπὸ τὴν ἔννοιαν τῆς ὑπερασπίσεως συμφερόντων. Ἐκ τούτου ἕπεται ὅτι πάντοτε αἱ ἰδέαι δημιουργοῦνται ὑπὸ τῶν ἐπιλέκτων καὶ σχεδὸν πάντοτε, προσαρμοζόμεναι ἡ διαστρεφόμεναι, καταντοῦν ἰδεολογίαι. Τὰ παραδείγματα εἶναι ὄχι ἁπλῶς πολλά, ἀλλὰ σχεδὸν ὅλα. Ἡ ἀστικὴ ἰδεολογία κατεσκευάσθη ἐκ διαφόρων καὶ μεταξὺ των ἀσχέτων δοξασιῶν ἀπὸ θρησκείας, ἀπὸ φιλοσοφίας, ἀπὸ ἐπιστήμας καὶ ἀπὸ μυθιστορήματα. Πρὸς τοῦτο ἐχρησιμοποιήθη ἡ ἀρχαία Ἑλληνικὴ φιλοσοφία, ἡ ρωμαϊκὴ φιλοσοφία, ὁ καθολικισμός, ὁ προτεσταντισμός, ὁ ἰουδαϊσμός, αἱ φυσικαὶ ἐπιστῆμαι, αἱ θεωρίαι τῆς Ἀναγεννήσεως καὶ τοῦ Διαφωτισμοῦ κ.λπ. μὲ τὸν ἰδεολογικὸν σκοπὸν τῆς συγκαλύψεως ψευδῶν καὶ συμφερόντων τῆς ἰθυνούσης τάξεως, διὰ προσαρμογῶν, παραλείψεων, ἀποσιωπήσεων, παραπλανήσεων, διαστροφῶν ἤ, ἀντιθέτως, ἀποσπασματικῶν σφετερισμῶν τῶν ἰδεῶν αὐτονόμων καὶ ἀταξικῶν διανοουμένων.