Σάββατο 31 Δεκεμβρίου 2022

Δίχως χρόνο [1]

Γιάννης Ζουγανέλης
"Ὁ ἦχος τῆς σάλπιγγος"


"Ἄκουγα αὐτό πού ἔπαιζα, ἔνοιωθα μεγάλη χαρά, τίς ἐπόμενες νότες τίς ἔπαιζα φορτισμένες μέ τή χαρά πού προηγήθηκε, πήγαινε συνέχεια ἔτσι, τόσο πού μυρμήγκιαζε τό κορμί ἀπό τή συγκίνηση, τό σῶμα γινόταν ἐλαφρύ, ἕνα μή καθημερινό αἴσθημα πληρότητας ξεχείλιζε, ἕνα αἴσθημα πλήρους ἀδυναμίας καί παντοδυναμίας, μιά εὐτυχία ἦταν διάχυτη παντοῦ, καί πού νά χωρέσεις σέ τέτοια ἔνταση –δέν σέ συμμερίζεται κι ὁ ἄλλος– κάνεις προσπάθεια νά "προσγειωθεῖς" καί τότε, μόνο πού τό σκέφτηκες, γίνεσαι καθημερινός καί νά ὅλα τά πρόσωπα καί τά πράγματα στή "σωστή" τους διάσταση…"


Καλή χρονιά. Παραμείνατε ἀπογειωμένοι μέ κάποιον/κάποια στό πλευρό σας πού νά σᾶς συμμερίζεται.

Σάββατο 24 Δεκεμβρίου 2022

Τό φῶς



Σήμερα γνωρίζουμε περισσότερα γιά τό σύμπαν ἀπό ποτέ. Γνωρίζουμε τό λόγο γιά τόν ὁποῖο τά ἀστέρια λάμπουν, πώς γεννιοῦνται, πώς γερνοῦν καί πεθαίνουν, καί μποροῦμε νά ἀντιληφθοῦμε τήν στροβιλιζόμενη κίνηση γαλαξιῶν, ἀόρατων μέ γυμνό μάτι. Ὡστόσο, λίγοι ἐνήλικες μποροῦν νά ἀναγνωρίσουν ἀκόμη καί τά πιό λαμπερά ἀστέρια, ἐνῶ τά περισσότερα παιδιά δέν ἔχουν γίνει ποτέ μάρτυρες μιᾶς ἔναστρης νύχτας, καθώς ἡ πλειοψηφία τοῦ παγκόσμιου πληθυσμοῦ ζεῖ σέ ἀστικές περιοχές, ὅπου τό τεχνητό φῶς ἀποκρύπτει τά ἀστέρια. Σπάνια σηκώνουμε τό βλέμμα μας στόν ουρανό, καί ὅταν τό κάνουμε βλέπουμε μόνο μιά χούφτα θαμπές ἀχτίδες φωτός.

Θά μποροῦσε νά ὑποστηριχθεῖ ὅτι ὁ τεχνητός φωτισμός εἶναι ἡ βιομηχανική καινοτομία πού ἔχει ἐπηρρεάσει βαθύτερα τήν ἀνθρώπινη ζωή. Κέρδισε τόν πόλεμο πολλῶν χιλιετιῶν ἐνάντια στό σκοτάδι, διώχνοντας τόν τρόμο τῆς νύχτας. τούς ἐφιάλτες του καί τά τέρατα του. Μόλις πρίν ἀπό λίγες δεκαετίες, ὅταν ἔπεφτε ἡ νύχτα, ὄχι μόνο σπίτια ἀλλά ὁλόκληρες πόλεις ἀποκλείονταν. Ἡ νύχτα ἐκατοικεῖτο ἀπό δαίμονες, καί ὁ Σατανᾶς φυσικά ἐξακολουθεῖ νά εἶναι ὁ “Πρίγκιπας τοῦ Σκότους”.

Ὁ φωτισμός τῶν πόλεων εἶναι πρακτική πού ἔχει ἐφαρμοστεῖ ἐδῶ καί πάνω ἀπό τρεῖς αἰῶνες, πολύ πρίν ἀπό τήν ἐφεύρεση τοῦ ἠλεκτρικοῦ φωτισμοῦ. Οἱ ἀρχαῖοι Ρωμαῖοι γνώριζαν τόν νυχτερινό φωτισμό, ἀλλά πέρασε μιά χιλιετία πρίν ἐμφανιστοῦν λάμπες πετρελαίου στούς δρόμους τῶν πόλεων. Δέν εἶναι ἴσως τυχαῖο ὅτι ὁ Διαφωτισμός συνδυάστηκε μέ τόν ἀστικό φωτισμό. Ὁ ὁρισμός του γιά τούς “Σκοτεινούς Αἰῶνες” μπορεῖ νά μήν ἦταν ἁπλῶς μιά μεταφορά.

Ἐξαφανίζοντας ὅμως τή νύχτα, ἀλλάζουμε τόν ρυθμό μέ τόν ὁποῖο παράγονται οἱ ὀρμόνες, ίδιαίτερα ἡ μελατονίνη, ἡ ὁποῖα συντίθεται ἀπό τά φωτοευαίσθητα κύτταρα τῆς έπίφυσης τοῦ ἐγκεφάλου ὅταν τό φῶς εἶναι περιορισμένο, καί ρυθμίζει τόν κύκλο τοῦ ὕπνου. Ἔτσι, ὑψηλά ἐπίπεδα μελατονίνης εἶναι φυσιολογικά κατά τούς χειμερινούς μῆνες, ἐνῶ τό ἀντίθετο ἰσχύει τό καλοκαίρι, ὅταν οἱ μέρες εἶναι μεγαλύτερες καί φωτεινότερες. Ἡ μελατονίνη ἔχει ἀντιοξειδωτικές ἰδιότητες, προκαλεῖ ὕπνο, ἐνισχύει τό ἀνοσοποιητικό σύστημα, μειώνει τή χοληστερόλη καί βοηθᾶ τή λειτουργία τοῦ θυρεοειδοῦς ἀδένα, τοῦ παγκρέατος, τῶν ὡοθηκῶν, τῶν ὄρχεων καί τῶν έπινεφριδίων. Ἐνεργοποιεῖ ἐπίσης ἄλλες ὀρμόνες ὅπως ἡ λεπτίνη, ἡ ὁποῖα μέ τή σειρά της ρυθμίζει τήν ὄρεξη. Ἡ νυχτερινή ἔκθεση στό τεχνητό φῶς ἀναστέλλει τήν παραγωγή μελατονίνης. Αὐτό μπορεῖ νά ἀποτελέσει αἰτία ἀϋπνίας καί ἐπομένως καί ἄγχους καί κατάθλιψης καί μέσω τῆς ἀπορρύθμισης τῆς λεπτίνης, παχυσαρκία. Εἶναι ἐπομένως κατανοητός ὁ λόγος γιά τόν ὁποῖο ἔχει δημιουργηθεῖ ὁ ὅρoς “φωτορύπανση” ἀλλά καί ὁ λόγος σχηματισμοῦ τῆς κοινότητος τῶν “ἐραστῶν τοῦ σκότους”.

Ὁ μικρός Ἰησοῦς λοιπόν ἐφέτος θά στερηθεῖ τόν χρυσό, τόν λίβανο καί τήν σμύρνα καθώς οἱ τρεῖς σοφοί μάγοι ἔχασαν τόν δρόμο ἐνῶ ταξίδευαν μέ τίς καμῆλες τους ἀναζητῶντας τόν στάβλο τῆς Βηθλεέμ ἀφοῦ τό ἀστέρι πού τούς καθοδηγοῦσε δέν ἦταν ὁρατό γιά ἕνα μεγάλο μέρος τῆς διαδρομῆς χαμένο πίσω ἀπό τό ἐκθαμβωτικό φῶς τῶν ἀστέρων τοῦ ποδοσφαίρου καί τό ἐκτυφλωτικό φῶς τῶν ἀστεριῶν τῆς σημαῖας τῆς Εὐρώπης.

Ἐπῆλθε λοιπόν ἡ ὧρα νά ἐξοικειωθοῦμε μέ τήν ἀπώλεια τοῦ ἔναστρου οὐρανοῦ πάνω ἀπό τό κεφάλι μας. Συμμορφωθεῖτε, ἡ μή συμμόρφωσις εἶναι ἀσθένεια. Μπορεῖ νά ἀποτελεῖτε πιθανές πηγές μετάδοσης. Σᾶς προσφέρονται εὐκαιρίες, ἐνσωματωθεῖτε μέ τούς ἐτερόφωτους, ἐπίγειους, καινοφανεῖς, στιλπνούς ἀστέρες.

Δευτέρα 5 Δεκεμβρίου 2022

Ἡ Ἑλλάδα ὡς βραχονησίδα...

 


Χωρὶς δικαίωμα –Κατερίνα Πετράκου

Σύμφωνα μὲ τὸ δεύτερο θερμοδυναμικὸ ἀξίωμα, ὅταν ἕνα σύστημα εἶναι ἀπομονωμένο, δὲν ἀνταλάσσει δηλαδὴ οὔτε ὕλη οὔτε ἐνέργεια μὲ τὸ περιβάλλον του, ὁδηγεῖται νομοτελειακὰ στὸ χάος. Κατ’ἀναλογίαν μποροῦμε νὰ ποῦμε ὅτι οἱ ἰδεολογικὰ περιχαρακωμένοι - στὸν χῶρο καὶ τὸν χρόνο - κοινωνικοὶ ὀργανισμοὶ, καταλήγουν σὲ μαρασμὸ.

Τὸ ἑθνικὸν κράτος « Ἑλλὰς », δημιουργήθηκε μὲ σαφῶς προσδιορισμένο στόχο τὴν διάλυση τῆς ὀθωμανικῆς αὐτοκρατορίας σύμφωνα μὲ τὴν κοντόθωρη πολιτικὴ τῶν εὐρωπαϊκῶν δυνάμεων καὶ ἀντικειμενικὸ δεδομένο τὴν ἀνυπαρξία σαφοῦς ἐθνικῆς ταυτότητος,

Ἡ Εὐρωπαϊκὴ Ἕνωση δημιουργήθηκε μεταπολεμικὰ μὲ τὴν στήριξη τῶν ΗΠΑ,  ὡς ἀνάσχεση στὴν διείσδυση τῆς τότε ΕΣΣΔ στὸν εὐρωπαικὸ χῶρο,  μὴ ἀντιπροσωπεύοντας στὸ παραμικρὸ τὴν βούληση τῶν λαῶν τῆς Εὐρώπης.