Ἡ ἀλλαγή τῆς
φυσικῆς ἐμφάνισης ἑνός ἐμβίου ὅντος δέν εἶναι πουθενά πιό ἀξιοπρόσεκτη παρά σέ ἐκεῖνα
τά ζωϊκά εἴδη ὅπως ἡ κάμπια ἤ ὁ βάτραχος τά ὁποῖα ὑφίστανται τή διαδικασία τῆς μεταμόρφωσης. Κάμπια ὀνομάζεται ἡ προνύμφη τῶν λεπιδοπτέρων ἐντόμων καί εἶναι τό στάδιο τῆς μεταμόρφωσης πού προηγεῖται τῆς χρυσαλίδας καί τῆς πεταλούδας. Ἡ κάμπια ζεῖ μοναχικά τρώγωντας μέ λαιμαργία φύλλα ὥσπου κλείνεται στό κουκούλι καί σταδιακά μεταμορφώνεται σέ χρυσαλίδα. Εἶναι προφανές ὅτι ἕνας παρατηρητής, λόγω
τῶν ἀξιοσημείωτων διαφορῶν μεταξύ τῶν διαφορετικῶν σταδίων τῆς ἀνάπτυξής της, δέν
θά εἶχε ἰδέα πώς ἡ κάμπια μετασχηματίζεται σέ πεταλούδα, ἐλλείψει κάποιας γενετικῆς
ἐπιβεβαιώσεως.
Τό παράδοξο αὐτῶν τῶν παρατηρήσεων εἶναι πώς εἶναι ἀδύνατο νά εἰπωθεῖ ὅτι ἡ πεταλούδα καί ἡ κάμπια εἶναι τό ἴδιο καί τό αὐτό πράγμα, παρά τό γεγονός πώς εἶναι γνωστό ὅτι οἱ δύο αὐτές μορφές ζωῆς ἀντιστοιχοῦν σέ ἕνα ἐνιαῖο εἶδος. Ἡ ἐρώτηση πού προκύπτει ἐάν λάβουμε ὑπόψη αὐτό τό δεδομένο παράδειγμα εἶναι πώς ἄν καί ξέρουμε ὅτι τό ἀνθρώπινο ὡάριο καί τό σπέρμα ὅταν συνδυάζονται, παράγουν ἕναν ὀργανισμό ὁ ὁποῖος μιά μέρα θά γίνει ἕνας ἡλικιωμένος ἄνδρας ἤ μιά γυναίκα, μποροῦμε νά θεωρήσουμε ὅτι ὁ παραγώμενος ὀργανισμός θά παραμείνει ἀμετάβλητος μέσω ὅλων τῶν μεταβατικῶν σταδίων μέχρι τήν ἐνηλικίωσή του; Μέ ἄλλα λόγια, εἶναι δυνατό κάποιος πού δέν ἔχει πρόσβαση στήν ἱστορία τῆς ἐξέλιξης κάποιου συνανθρώπου του νά συνδέσει ἕνα νεογέννητο μέ τήν ἐνήλικη μορφή του/της; Ὅλοι ἀλλάζουμε τόσο πολύ πού ἡ ὁπτική σύνδεση τῶν πρώϊμων μέ τά μετέπειτα στάδια τῆς ἐξέλιξής μας εἶναι δύσκολη. Πόσο ἀνθεκτικός εἶναι λοιπόν κανείς στό χρόνο;
Τό πρῶτο
πράγμα πού θά μποροῦσε νά ἀπαντήσει κανείς εἶναι πώς κατά μῆκος ὅλων αὐτῶν τῶν
μεταβάσεων, ἡ ὑλική σύνθεση ἑνός ἀτόμου ἔχει ἐντελῶς ἀλλάξει. Τό πιθανότερο
εἶναι πώς κανένα ἀπό τά μόρια πού ὑπῆρχαν στό ὡάριο δέν διατηροῦνται στό ἐνήλικο
ἄτομο. Ὁ φυσικός καί χημκός χαρακτήρας ἑνός ἀτόμου ἀλλάζει μέ τήν πάροδο τοῦ χρόνου.
Οἱ ἐκτιμήσεις αὐτές ὁδηγοῦν στό συμπέρασμα ὅτι ἕνα ἄτομο δέν παραμένει τό ἴδιο
κατά τή διάρκεια ὁλόκληρου τοῦ κύκλου τῆς ζωῆς του. Ἀντ’αὐτοῦ ὑποβάλλεται σέ διαδοχικούς
μετασχηματισμούς πού ἀλλάζουν βαθιά τήν ταυτότητα καί τή φύση τοῦ ἐαυτοῦ. Κατά
κάποιο τρόπο λοιπόν ἡ ἔννοια τοῦ ἐαυτοῦ θά πρέπει νά περιλαμβάνει ὅλα τά στάδια
τοῦ μετασχηματισμοῦ ἑνός ἀτόμου ἀπό τή γέννησή του μέχρι τήν τελική του ἐξαφάνιση.
Ἐντούτοις εἶναι ἀρκετά σαφές ὅτι κανείς δέν ἔχει πρόσβαση σέ ὁλόκληρη τήν
ἀναπτυξιακή διαδικασία κάποιου ἀπό τούς συνανθρώπους του. Στίς κοινωνικές μας
ἀλληλεπιδράσεις ἀσχολούμαστε λίγο πολύ μέ τήν ἐναλλαγή σύντομων στιγμιοτύπων κάποιου
ἀτόμου. Δεδομένου λοιπόν πώς ὁ καθένας μας εἶναι αὐτό πού οἱ ἄλλοι θεωροῦν γιά
μᾶς, τό ἐρώτημα εἶναι ἐάν ἡ ὕπαρξή μας εἶναι συνεχής γιά ἐβδομῆντα ἤ παραπάνω
χρόνια ἤ ἡ ἀλήθεια εἶναι πώς ὑπάρχουμε μόνο γιά μιά στιγμή.
Τά σώματά μας ἀποτελοῦνται ἀπό ὕλη ἀλλά ἐμεῖς δέν εἴμαστε ἀποκλειστικά ὕλη. Ὑπάρχει καί ἡ διανοητική μας διάσταση. Ὅλο μας τό εἶναι δέν ἀποτελεῖται ἀπό κύτταρα, μόρια ἤ ἄτομα, ἀλλά καί ἀπό μνῆμες καί ὄνειρα. Ἀλλά ἀκὀμα κι ἄν κατορθώσουμε νά ἀντλήσουμε μερικές ἀπό τίς γενικότερες καί θεμελιώδεις ἰδιότητές μας ἀπό τίς ἀναμνήσεις μας ἡ εἰκόνα θά ἐξακολουθήσει νά εἶναι ἀποσπασματική. Τί θά μποροῦσε λοιπόν νά μᾶς καταστήσει ἀνθεκτικούς στό χρόνο; Ἀπό τί συνίσταται αὐτό πού θά μποροῦσε νά μᾶς καταστήσει ἀνθεκτικούς στό χρόνο; Εἶναι κάποιες οὐσιαστικές ἤ τυχαῖες ἰδιότητές μας;
Στήν περίπτωση τῆς κάμπιας ὁ μετασχηματισμός ἀπό προνύμφη σέ χρυσαλίδα περιλαμβάνει μιά διαδικασία πού ξεκινᾶ ἀπό τή λαιμαργία της καί τήν μετασχηματίζει σέ μιά ὑψηλότερη μορφή πού δέν ἔχει καμμιά σχέση μέ τόν θάνατο, τήν κατάπτωση ἤ τόν ἐκφυλισμό. Ἡ ἔννοια τῆς πεταλούδας δέν εἶναι αὐτή μιᾶς ἐκφυλίσμένης κάμπιας. Ἡ διαφορά τῆς λαιμαργίας τῆς κάμπιας μέ ἐκείνης τοῦ ἀνθρώπου εἶναι πώς ἡ ἀνθρώπινη λαιμαργία παίρνει ἄλλη κατεύθυνση καί καταλήγει στήν ὑποβάθμιση.
