Αὐτό πού μοιάζει νά διαφεύγει τῆς μερίμνης τῶν ἱστορικῶν εἶναι μία μονάδα μετρήσεως τοῦ ἱστορικοῦ χρόνου. Οἱ ἀρχαῖοι Ἕλληνες ἐκράτησαν τήν «αὐτοκρατορία» τους περίπου πέντε αἰῶνες. Ἄλλους τόσους περίπου κράτησαν καί οἱ Ρωμαῖοι. Ἡ Βυζαντινή Αὐτοκρατορία κράτησε πάνω ἀπό δέκα αἰῶνες καί ἡ Ὀθωμανική περίπου τό μισό. Ἡ «εὐρωπαϊκή αὐτοκρατορία», ἀρχῆς γενομένης ἀπό τό 1821 μέ τήν «ἑλληνική ἐπανάσταση»
(διότι μέ αὐτή ἐπιτυγχάνεται ἡ ὑπαγωγή τοῦ ἀνατολικομεσογειακοῦ χώρου στήν δυτικοευρωπαϊκή ἐπιρροή καί συνεπῶς τό «αὐτοκρατορικό» ἔργο τῆς «Εὐρώπης» ὁλοκληρώνεται), δέν κράτησε καλά καλά οὔτε ἕναν αἰῶνα. Ἀπό τόν πρῶτο παγκόσμιο πόλεμο κι’ ἐδῶ, ἡ ἐπιρροή τῆς Εὐρώπης ἀνά τόν κόσμο ἀκολουθεῖ μίαν κάθετο πτώση, πού γιά νά κρατηθῆ μερικά –ἔστω μέ ἡμίμετρα καί μέ προοπτικές δεκαετίας – ἀπαιτήθηκαν δύο παγκόσμιοι πόλεμοι καί ὅλη ἡ μακρά περίοδος τοῦ ψυχροῦ πολέμου. Ἀλλά μία ἐμπόλεμη κατάσταση, κατά τό μεγαλύτερο μέρος τοῦ παρόντος αἰῶνος, τί ἄλλο μπορεῖ νά ἀποδεικνύει παρά τήν ἐγγενῆ ἀδυναμία πολιτικῆς λειτουργίας τῆς δυτικῆς Εὐρώπης; Τελικῶς, πολιτική ἱστορία ἐκτός ἑαυτῆς, ἡ δυτική Εὐρώπη δέν ἐδημιούργησε. Παραβλεπομένης τῆς τεχνολογίας –πού ἀποτελεῖ ἕνα ἱστορικό προϊόν τοῦ μεσογειακοῦ ὀργανισμοῦ ἐν συνόλῳ -, ἡ πολιτική ἱστορία τῆς Εὐρώπης, εἶναι ἕνα σύνολο πολέμων καί ἐπιθέσεων κατά ἄλλων λαῶν, τό ὁποῖον οἱ «εἰδικοί» ἐπιεικῶς ὠνόμασαν «ἄνοιγμα τοῦ κόσμου». Τό «ἄνοιγμα» αὐτό στηρίχθηκε σέ ἕνα οἰκονομικό καθεστώς πού οἱ πάντες σήμερα ἀπορρίπτουν , ἀνεπτυγμένοι καί μή, καί πού οὐδεμία πολιτική σχέση μέ κανένα ἐδημιούργησε ἀλλά μόνο σχέση ἀντιθέσεως καί βίας.
Σπανίως οἱ σχέσεις βίας τοῦ παρελθόντος ἐμφανίζονται στήν μή ἀριστερή βιβλιογραφία ὡς τέτοιες. Ἐμφανίζονται κατά κανόνα ὡς «ἐπιτεύγματα». «Ἐπιτεύγματα» ὅμως πού προέρχονται ἀπό ἕνα καί μόνο ἁπλό γεγονός, ὅτι ἡ «Εὐρώπη» ἀντιμετώπισε ἐκτός αὐτῆς ἄκρως περιπλεγμένες καταστάσεις πολιτισμῶν μέ ἐξαιρετικές λεπτεπίλεπτες σχέσεις ἐσωτερικῆς κοινωνικῆς ἰσορροπίας, πράγματα δηλαδή πού ὠδηγοῦσαν στήν φυσική ἀπορία καί ἔκπληξη, σέ ἕνα εἶδος πολιτιστικοῦ «σαστίσματος» ὡς πρός τήν ἰμπεριαλιστική συμπεριφορά τῶν Δυτικοευρωπαίων.
(διότι μέ αὐτή ἐπιτυγχάνεται ἡ ὑπαγωγή τοῦ ἀνατολικομεσογειακοῦ χώρου στήν δυτικοευρωπαϊκή ἐπιρροή καί συνεπῶς τό «αὐτοκρατορικό» ἔργο τῆς «Εὐρώπης» ὁλοκληρώνεται), δέν κράτησε καλά καλά οὔτε ἕναν αἰῶνα. Ἀπό τόν πρῶτο παγκόσμιο πόλεμο κι’ ἐδῶ, ἡ ἐπιρροή τῆς Εὐρώπης ἀνά τόν κόσμο ἀκολουθεῖ μίαν κάθετο πτώση, πού γιά νά κρατηθῆ μερικά –ἔστω μέ ἡμίμετρα καί μέ προοπτικές δεκαετίας – ἀπαιτήθηκαν δύο παγκόσμιοι πόλεμοι καί ὅλη ἡ μακρά περίοδος τοῦ ψυχροῦ πολέμου. Ἀλλά μία ἐμπόλεμη κατάσταση, κατά τό μεγαλύτερο μέρος τοῦ παρόντος αἰῶνος, τί ἄλλο μπορεῖ νά ἀποδεικνύει παρά τήν ἐγγενῆ ἀδυναμία πολιτικῆς λειτουργίας τῆς δυτικῆς Εὐρώπης; Τελικῶς, πολιτική ἱστορία ἐκτός ἑαυτῆς, ἡ δυτική Εὐρώπη δέν ἐδημιούργησε. Παραβλεπομένης τῆς τεχνολογίας –πού ἀποτελεῖ ἕνα ἱστορικό προϊόν τοῦ μεσογειακοῦ ὀργανισμοῦ ἐν συνόλῳ -, ἡ πολιτική ἱστορία τῆς Εὐρώπης, εἶναι ἕνα σύνολο πολέμων καί ἐπιθέσεων κατά ἄλλων λαῶν, τό ὁποῖον οἱ «εἰδικοί» ἐπιεικῶς ὠνόμασαν «ἄνοιγμα τοῦ κόσμου». Τό «ἄνοιγμα» αὐτό στηρίχθηκε σέ ἕνα οἰκονομικό καθεστώς πού οἱ πάντες σήμερα ἀπορρίπτουν , ἀνεπτυγμένοι καί μή, καί πού οὐδεμία πολιτική σχέση μέ κανένα ἐδημιούργησε ἀλλά μόνο σχέση ἀντιθέσεως καί βίας.
Σπανίως οἱ σχέσεις βίας τοῦ παρελθόντος ἐμφανίζονται στήν μή ἀριστερή βιβλιογραφία ὡς τέτοιες. Ἐμφανίζονται κατά κανόνα ὡς «ἐπιτεύγματα». «Ἐπιτεύγματα» ὅμως πού προέρχονται ἀπό ἕνα καί μόνο ἁπλό γεγονός, ὅτι ἡ «Εὐρώπη» ἀντιμετώπισε ἐκτός αὐτῆς ἄκρως περιπλεγμένες καταστάσεις πολιτισμῶν μέ ἐξαιρετικές λεπτεπίλεπτες σχέσεις ἐσωτερικῆς κοινωνικῆς ἰσορροπίας, πράγματα δηλαδή πού ὠδηγοῦσαν στήν φυσική ἀπορία καί ἔκπληξη, σέ ἕνα εἶδος πολιτιστικοῦ «σαστίσματος» ὡς πρός τήν ἰμπεριαλιστική συμπεριφορά τῶν Δυτικοευρωπαίων.
Ὅσο κράτησε τοῦτο τό «σάστισμα», τόσο κράτησε καί ἡ εὐρωπαϊκή «κυριαρχία» ἐκτός Εὐρώπης – μέ μέτρα τοῦ ἱστορικοῦ χρόνου, ἤτοι ἐλάχιστα.
Μόλις τό «σάστισμα» παρῆλθε, ἤρκεσαν δεκαετίες μόνο γιά νά καταρρεύση ὅλο τό σύστημα τῆς ἀποικιοκρατίας. Παρ’ ὅλον τοῦτο, παρ’ ὅλες τίς ἁπλές μεθόδους τοῦ Γκάντι καί τῶν Κινέζων, παρά τήν συντομία τῶν ἀντιαποικιακῶν πολέμων, παρά τήν συντομώτατη διαμαρτυρία τοῦ ἰσλαμικοῦ κόσμου ( 25 σχεδόν χρόνια μετά τήν καταστροφή τοῦ μεσογειακοῦ ὀργανισμοῦ καί τῆς δημιουργίας τοῦ Κουρδικοῦ, ἄρχισε ἡ ἀντίδραση ἀπό Ἰνδονησίας μέχρι Αἰγύπτου καί Ἀλγερίας), οἱ «εἰδικοί» δέν ἐδέησε νά πεισθοῦν ὅτι ὁ κόσμος χρειάζεται μίαν ὀργανικώτερη διάταξη καί ὄχι θεωρίες τῆς στιγμῆς καί τῆς τελικῆς ἀποτυχίας. Ποτέ ἄλλοτε ἡ δυτική Εὐρώπη δέν εὑρέθηκε τόσο ἱστορικά ἀμήχανη ὅσο τά τελευταία χρόνια. Οὔτε κάν γιά τήν ἀνατολική Εὐρώπη δέν βρέθηκε νά διαθέτη ἡ δυτική μίαν ἀντίληψη συνύπαρξης. Ἀπόδειξη τῆς τελικῆς ἀγνόησης( ὄχι ἀγνοίας) τῆς πνευματικῆς ἱστορίας τῆς ἀνατολικῆς Εὐρώπης ( μία ἰδιαιτερότητα πού ὑποβάλλεται ἀκριβῶς ἀπό τήν συνύπαρξη μέ τίς πολιτιστικές ἀξίες τοῦ ἀνατολικοῦ ἠμισφαιρίου καί πού στήν λογοτεχνία θά ὁδηγήσει στήν δημιουργία ὁλοκλήρων σχολῶν καί ρευμάτων, ὅπως ὁ Σαρματισμός π.χ. στήν Πολωνία) εἶναι ἀκριβῶς οἱ ἀπόψεις πού ἐπεκράτησαν μετά τήν πτώση τῶν συνόρων. Ἡ πρώτη θεωρία ἦταν ἡ «θεωρία τοῦ ἀπορροφητῆρος»!!! –«Staubsauger theorie», διά τῆς ὁποίας τό ὅλον θέμα τῆς ἀνατολικῆς Εὐρώπης ἐλύετο διά οἰκονομικῆς ..ἀπορροφήσεως. Ἀλλά πώς ὅμως –ἀποικιοκρατικά ἤ πολιτικά καί ἱστορικά; Ἐπ’ αὐτοῦ βεβαίως δέν ἦταν δυνατόν νά ὑπάρχη ἀπάντηση, καί δέν ὑπάρχη ἀκόμα φυσικά, καί διά τοῦτο ἐφευρέθηκε ὁ νέος ὅρος τό «βλέποντας καί κάνοντας» «EG 92 – Plus» !!. « Plus» πού μπορεῖ κάλλιστα νά σημαίνει καί «minus»,ἤ ἁπλούστερα ὅτι ἡ ἔννοια «Εὐρωπαϊκή Ἕνωση» εἶναι ὁλικῶς ἐκ τῶν πραγμάτων ξεπερασμένη.. Μία ἐκδοχή πού κάθε ἄλλο παρά μή εὐτυχής μπορεῖ νά εἶναι.
Μόλις τό «σάστισμα» παρῆλθε, ἤρκεσαν δεκαετίες μόνο γιά νά καταρρεύση ὅλο τό σύστημα τῆς ἀποικιοκρατίας. Παρ’ ὅλον τοῦτο, παρ’ ὅλες τίς ἁπλές μεθόδους τοῦ Γκάντι καί τῶν Κινέζων, παρά τήν συντομία τῶν ἀντιαποικιακῶν πολέμων, παρά τήν συντομώτατη διαμαρτυρία τοῦ ἰσλαμικοῦ κόσμου ( 25 σχεδόν χρόνια μετά τήν καταστροφή τοῦ μεσογειακοῦ ὀργανισμοῦ καί τῆς δημιουργίας τοῦ Κουρδικοῦ, ἄρχισε ἡ ἀντίδραση ἀπό Ἰνδονησίας μέχρι Αἰγύπτου καί Ἀλγερίας), οἱ «εἰδικοί» δέν ἐδέησε νά πεισθοῦν ὅτι ὁ κόσμος χρειάζεται μίαν ὀργανικώτερη διάταξη καί ὄχι θεωρίες τῆς στιγμῆς καί τῆς τελικῆς ἀποτυχίας. Ποτέ ἄλλοτε ἡ δυτική Εὐρώπη δέν εὑρέθηκε τόσο ἱστορικά ἀμήχανη ὅσο τά τελευταία χρόνια. Οὔτε κάν γιά τήν ἀνατολική Εὐρώπη δέν βρέθηκε νά διαθέτη ἡ δυτική μίαν ἀντίληψη συνύπαρξης. Ἀπόδειξη τῆς τελικῆς ἀγνόησης( ὄχι ἀγνοίας) τῆς πνευματικῆς ἱστορίας τῆς ἀνατολικῆς Εὐρώπης ( μία ἰδιαιτερότητα πού ὑποβάλλεται ἀκριβῶς ἀπό τήν συνύπαρξη μέ τίς πολιτιστικές ἀξίες τοῦ ἀνατολικοῦ ἠμισφαιρίου καί πού στήν λογοτεχνία θά ὁδηγήσει στήν δημιουργία ὁλοκλήρων σχολῶν καί ρευμάτων, ὅπως ὁ Σαρματισμός π.χ. στήν Πολωνία) εἶναι ἀκριβῶς οἱ ἀπόψεις πού ἐπεκράτησαν μετά τήν πτώση τῶν συνόρων. Ἡ πρώτη θεωρία ἦταν ἡ «θεωρία τοῦ ἀπορροφητῆρος»!!! –«Staubsauger theorie», διά τῆς ὁποίας τό ὅλον θέμα τῆς ἀνατολικῆς Εὐρώπης ἐλύετο διά οἰκονομικῆς ..ἀπορροφήσεως. Ἀλλά πώς ὅμως –ἀποικιοκρατικά ἤ πολιτικά καί ἱστορικά; Ἐπ’ αὐτοῦ βεβαίως δέν ἦταν δυνατόν νά ὑπάρχη ἀπάντηση, καί δέν ὑπάρχη ἀκόμα φυσικά, καί διά τοῦτο ἐφευρέθηκε ὁ νέος ὅρος τό «βλέποντας καί κάνοντας» «EG 92 – Plus» !!. « Plus» πού μπορεῖ κάλλιστα νά σημαίνει καί «minus»,ἤ ἁπλούστερα ὅτι ἡ ἔννοια «Εὐρωπαϊκή Ἕνωση» εἶναι ὁλικῶς ἐκ τῶν πραγμάτων ξεπερασμένη.. Μία ἐκδοχή πού κάθε ἄλλο παρά μή εὐτυχής μπορεῖ νά εἶναι.
Κρατώντας ἡ ἀνατολική Εὐρώπη τήν πολιτιστική της ἰδιομορφία καί μή ἐξανεμίζοντας την σέ στατιστικά νούμερα καί σέ πίνακες τῶν κομπιοῦτερ, θά προσδώση ἴσως ἀκόμη μία φορά τίς πνευματικές ὠθήσεις πρός τήν δυτική, ὅπως καί στόν μεσαίωνα, γιά μία ἑνιαία καί φυσιολογική περί Εὐρώπης ἀντίληψη. Μία ἀντίληψη πού δέν μπορεῖ νά ὁλοκληρωθῆ παρά μόνο διά τῆς ἱστορικῆς λειτουργίας τοῦ μεσογειακοῦ ὀργανισμοῦ. Ἕνα ἀναγκαστικό προστάδιο πού θά περάση ἡ δυτική Εὐρώπη πρό αὐτῆς τῆς ὁλοκλήρωσης θά εἶναι ἀκριβῶς ὁ …ἐθνικοσοσιαλισμός. Εἶναι ἡ ἀναγκαστική τάξη πραγμάτων πού ἀπορρέει ἀπό τήν ἰδεολογία τῆς «εὐμάρειας» καί τῶν «οἰκονομικῶν θαυμάτων»!
Ὁ Δυτικοευρωπαῖος πού θά θέλη τήν καλοπέρασή του, θά θελήση «κοινοτικά σύνορα» καί «ἐθνική προστασία» ἔναντι τῶν ξένων. Θά πέση ἔτσι στίς ἀκροδεξιές κυβερνήσεις, πού θά τοῦ προσφέρουν «προστασία» καί ἀπομονωτισμό. Καί ἐπειδή οἱ νέοι πόλεμοι θά ἀποδειχθοῦν μᾶλλον ἀδύνατοι, θά βρεθῆ ἔτσι μία σύμμετρη ἀντίληψη περί Εὐρώπης. Ὁ ἐθνικοσοσιαλισμός αὐτός, πού θά ἔχη ἐπίσης τό ἔμβλημα τῆς δημοκρατίας, δέν θά εἶναι ὁ παλαιοῦ τύπου ἐθνικός ἀνταγωνιστικός ἐθνικοσοσιαλισμός. Θά εἶναι ἁπλῶς μία ἰδεολογία τῆς κεκτημένης καλοπέρασης, τῆς «ἀναπτύξεως» πού δέν θά προσφέρεται γιά διάλογο μέ κανέναν. Καί ἀκριβῶς ἔτσι θά προκύψη τό νέο, διότι ἡ δυτική Εὐρώπη θά ὑποχρεωθῆ νά προσβλέψη στίς πραγματικότητες. Ἀκόμη εἶναι ἄγνωστο ἐν ὀνόματι ποίου ἡ Εὐρωπαϊκή Ἕνωση «μεσολαβεῖ» γιά τήν «εἰρήνη στά Βαλκάνια». Τήν εἰρήνη ὅλοι βέβαια τήν ἐπιθυμοῦν, ποιά ὅμως εἶναι ἡ βάση ἐπί τῆς ὁποίας στηρίζονται οἱ «εἰρηνευτικές προσπάθειες» τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης; Ἀφοῦ καμμιά θεωρία δέν ὑπάρχει, κανένα σχέδιο τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης ὡς πρός τήν σχέση της μέ τήν μεσογειακή περιοχή καί τήν ἀνατολική Εὐρώπη, καμμιά ἰδεολογική προσέγγιση τῶν πνευματικῶν μεσογειακῶν κόσμων ἤ κάποια ἔνδειξη πῶς κάτι τέτοιο εἶναι ἐπιθυμητό ( ἡ ἰδεολογία τοῦ «ἰσλαμικοῦ κινδύνου» εἶναι ἡ ἱκανή ἀπόδειξη), ποιές εἶναι οἱ ἀρχές νομιμότητος βάσει τῶν ὁποίων ἡ Εὐρωπαϊκή Ἕνωση ἀσκεῖ τήν μεσολαβητική της πολιτική; Καί πώς μεσολαβεῖ γιά τά Βαλκάνια καί σιωπᾶ γιά τό Κουρδικό, πού ὅπως ἐδείξαμε ἔχει ἄμεση σχέση αἰτίου καί αἰτιατοῦ; Μποροῦν νά λυθοῦν μερικῶς καί μέ σιωπηρά ἡμίμετρα, δηλαδή χωρίς καμμιάν γενικώτερη γεωπολιτική θεώρηση πού ὀφείλουν ὅλοι νά ξέρουν, τά προβλήματα τοῦ μεσογειακοῦ χώρου στόν ὁποῖο ἡ δυτική Εὐρώπη ὑπάγεται; Ἀλλά οἱ τακτικές αὐτές δέν εἶναι ἀναίτιες. Ἡ δυτική Εὐρώπη ἔχουσα σήμερα ἁπλῶς τήν οἰκονομική ὑπόσταση τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης, ἐνδιαφέρεται γιά τήν λύση κάποιων μεσογειακῶν προβλημάτων, διότι ἔχει ἀντιληφθῆ ὅτι κάτι τέτοιο σημαίνει γι’ αὐτή οἰκονομικό κυρίως κέρδος. Δέν μπορεῖ ὅμως νά ἀπαλλαγῆ ἀπό τήν σημασία τῆς προϊστορίας τῶν πραγμάτων, τά ὁποία ἄμεσα ὁδηγοῦν πρός τό Μεσανατολικό. Γιά τό ὁποῖον ἡ δυτική Εὐρώπη πιστεύει πώς ἔχει συμφέρον , ὅπως διεκηρύχθη, νά μήν διαθέτη καμμιά ἄποψη προοπτικῆς. Οἱ πιθανές «λύσεις» ἔτσι, πάντα ἐμπειρικά ζητούμενες, εἶναι καθωρισμένες νά πάλλονται μεταξύ ἀναγκαιότητος καί ἰδεολογικῶν σκοπιμοτήτων. Τό Ἰσλάμ εἶναι «κίνδυνος» ἀλλά εἶναι τότε Εὐρωπαῖος ὁ Βαλκάνιος μωαμεθανός; Καί ἄν δέν εἶναι πῶς θά δεχθῆ τόν μεσολαβητικό ρόλο τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης; Ἡ Εὐρωπαϊκή Ἕνωση ἔχοντας υἱοθετήσει τόν ρόλον τῆς «Ἁγίας Ἐλεούσης», προσπαθεῖ νά πείση διά τῆς τεταμένης χειρός, τῆς πλήρους «λογιστικῶν μονάδων», ἐνῶ εἶναι γνωστό ὅτι σέ ὡρισμένες περιοχές ὅπως αὐτές τῶν Βαλκανίων μία πολιτική διά τῆς … «οἰκονομικῆς πειθοῦς» ( ὅρα «λαοί ἐπί πιστώσει») καμμιά προοπτική ἐπιτυχίας δέν ἔχει, διότι ὁδηγεῖ ἄμεσα στό χάος στήν ἴδια τήν Εὐρωπαϊκή Ἕνωση…Ἀπό τή μία μεριά τά ζωτικῆς σημασίας συμφέροντα, ἀπό τήν ἄλλη ἡ ἰδεολογία τῆς «βαλκανιότητος», πού θέλει τήν περί «Βαλκανίων» ἀντίληψη στά μέσα μαζικῆς ἐνημέρωσης ταυτιζομένην μέ κάποια …ἀλογομούλαρα!!. Μέσα στά πλέγματα αὐτῶν τῶν ἰδεολογικῶν ἀναγκαιοτήτων, ὁ ἐρχόμενος σέ ἐπαφή μέ τόν κόσμο τῆς «νοτιοανατολικῆς Εὐρώπης» δυτικός Εὐρωπαῖος ἀντιμετωπίζει μία νοοτροπία πού δέν μπορεῖ νά καταλάβει ἀλλοιῶς παρά μόνον ὡς… Arrogance ! Διότι ἔρχεται μέ… τόν ἀέρα τοῦ πολιτιστικοῦ τροπαιάρχη πρός κάποιο ὑποτυπῶδες φολκλόρ τοῦ …γαϊδάρου καί βρίσκει μίαν νοοτροπία ἐλάχιστα διατεθειμένη νά δεχθῆ πολιτιστικές ὑποδείξεις. Τό λάθος δέν ἔγκειται στά πράγματα ἀλλά στήν ἰδεολογία ἐπ’ αὐτῶν: ὁ δυτικός Εὐρωπαῖος, ὡς μέση κοινή συνείδηση, ἀγνοεῖ ὅτι ὁ ἀναβάτης τοῦ γαϊδάρου ἐκράτησεν τό μακροβιώτερον πολιτιστικό, πολιτικό καί ἱστορικό σύστημα πού ὑπῆρξε ὡς τώρα. Ἀρχῆς γενομένης διά τῆς ὕστερης Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας, μέσω τοῦ Βυζαντίου καί τῆς Ὀθωμανικῆς Αὐτοκρατορίας, δηλαδή ἀπό τά χρόνια του Χριστοῦ ὡς τόν πρῶτον παγκόσμιο πόλεμο, ὁ «ὑπανάπτυκτος Βαλκάνιος» ἐκράτησε ἕνα σύστημα ἀπηλλαγμένο ἀπό ἐσωτερικές κοινωνικές ἀντιθέσεις, ἕνα σύστημα ἰδεώδους σοσιαλισμοῦ χωρίς κατακτητικούς πολέμους καί διαρκῶς πραγματοποιοῦν τήν ἔννοια τῆς δημοκρατίας ὡς τρόπον ἐπικοινωνίας τῶν ἀνθρώπων. Ἡ φιλοσοφία τοῦ Δυτικοευρωπαίου ἐκτός δυτικῆς Εὐρώπης εἶναι ἐκείνη περί τῆς «ἀνόδου» καί «καθόδου» τῶν πολιτισμῶν, διότι αὐτό ἐδιδάχθηκε καί αὐτό περιμένει νά βρῆ. Αὐτή εἶναι μία ἔμμεση ἰδεολογία ρατσισμοῦ ὡς ὑποκατάστατον τοῦ «ἐθνικισμοῦ», πού οἱ μεταπολεμικές ἀνάγκες ἐπέβαλλαν ὡς ξεπερασμένον. Καί ἀποτελεῖ συνθήκη γιά τήν λειτουργία τῆς δυτικῆς δημοκρατίας, τῆς ὁποίας οἱ ἀρχές καί τό περιεχόμενο εἶναι ἀπόρροια τοῦ Ἐργατικοῦ Δικαίου καί ρυθμίζονται διά τῶν «δεικτῶν ἀναπτύξεως».
Ἡ «κάθοδος τῶν πολιτισμῶν» πέριξ της Μεσογείου εἶναι μία ἐσωτερική ἰδεολογική ἀναγκαιότης τῆς φιλοσοφίας τῆς «ἐλεύθερης ἀγορᾶς». Ὁ ἐπισκέπτης δέν πρέπει νά βρίσκη μόνο πολιτιστικά ἐρείπια τοῦ παρελθόντος, πού πολλά θά μποροῦσαν νά συντηρηθοῦν, ἀλλά καί κατεστραμμένη φύση ὑπό τό σύνθημα τῆς «ἀναπτύξεως», διατηρουμένη μόνο κατά τό μέτρον πού ἀπαιτεῖ ἡ ἀνακύκλωση τοῦ τουριστικοῦ κεφαλαίου. Ἡ διαρκῶς ἀπειλουμένη φύση στά ἴδια τά βιομηχανικά κέντρα πρέπει νά μένη καί ἡ ἀναλογικῶς καλύτερη, διότι, ἄν ὁ τουρίστας ἀνακαλύπτη τήν φυσικότητα τῶν τρόπων διαβίωσης ἐκτός τῶν βιομηχανικῶν κέντρων, «περισπᾶται» ἀπό τήν παραγωγή καί προβληματίζεται ἐπί τῆς φιλοσοφίας τῆς «ἀναπτύξεως». Ἡ φύση τοῦ εὐρωπαϊκοῦ Νότου πρέπει συνεπῶς νά καταστραφῆ διά τῶν ἐρειπίων τῆς βιομηχανικῆς ἀναπτύξεως, διά τῶν ἐργοστασίων, πού χτίζονται ἀπό τήν μία κυβέρνηση γιά νά μείνουν στήν ἐγκατάλειψη ἀπό τήν ἄλλη, διά τῶν ἔργων «ὁδοποιῒας», πού σέ λίγα χρόνια θά τονίζουν τήν εἰκόνα τῆς ὑπανάπτυξης, διά τοῦ πολλοῦ τσιμέντου, πού θά καταστρέφη τήν ὅποια πολιτιστική ἀρχιτεκτονική καί διά τῶν ξενοδοχείων μέ κολυμβητήρια δίπλα ἀπό τήν θάλασσα. Ἡ καταστροφή τῆς φύσης τοῦ μεσογειακοῦ Νότου ἀποτελεῖ ἐπίταγμα τῆς φιλοσοφίας τῆς «ἀναπτύξεως», κατά τόν ἴδιο τρόπο πού τό χτίσιμο τῶν μεγαλουπόλεων τῆς ὁμοιομορφίας ἀποτελοῦσε ἐσωτερική ἀναγκαιότητα τῆς ὀργανώσεως τοῦ διεθνοῦς ἐμπορίου. Ὅπως αὐτή ἡ «ἀναγκαιότητα» κατέστρεψε σιγά σιγά καί ἀνεπαισθήτως τά μεγάλα πολιτιστικά κέντρα τῆς Μεσογείου, ἔτσι καί ἡ φιλοσοφία τῆς «προόδου», διά τῶν «ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων» καί τῆς δημοκρατίας τῶν «κοινοβουλίων», ἔχει ἀνάγκη νά καταστρέψη τήν φύση. Ἤ νά τήν «συντηρῆ» μερικῶς ὡς ἄλλοθι τῆς καταστροφῆς της ( π.χ. πάρκα).
Τὸ τί συνεπῶς ἔχει νὰ προσφέρῃ ἡ δυτικὴ Εὐρώπη πρὸς τοὺς ἄλλους ὑπὸ τὸ σύνθημα τῆς «ἀναπτύξεως» καὶ τῆς οἰκονομίας τῆς «ἐλεύθερης ἀγορᾶς», εἶναι ἐμπειρικῶς προσδιορίσιμο καὶ καθόλου θέμα διακηρύξεων. Γι’ αὐτὸ ἀκριβῶς καὶ ἡ «στρατηγική» τῶν ἄνευ τέλους τοπικῶν πολέμων πρὸς «ἀνάκαμψη» τῆς οἰκονομίας, μιὰ στρατηγικὴ δηλαδὴ ποὺ ἐνέχει ἀφ’ ἐαυτῆς ὡς στόχο τὴν καταστροφὴ τοῦ περιβάλλοντος, παρουσιάζεται ἀπολύτως αὐτονόητη στὶς «ἀναλύσεις» τῶν εἰδικῶν... Ἐξ ἴσου αὐτονόητη εἶναι καὶ ἡ ἔλλειψη μιᾶς θεωρίας περὶ τῶν σχέσεων τῆς δυτικῆς Εὐρώπης μὲ τοὺς ἄλλους, δηλαδὴ ἡ ἔλλειψη πλαισίου μέσα στὸ ὁποῖο προσπαθοῦν νὰ δράσουν οἱ ὑπερεθνικοὶ ὀργανισμοὶ τῆς δυτικῆς Εὐρώπης, ὅπως π.χ. ἡ «Διάσκεψη γιὰ τὴν ἀσφάλεια καὶ τὴν συνεργασία στὴν Εὐρώπη». «Ὀργανισμοὶ» σκοπῶν χωρὶς προσδιορισμὸ τῶν σκοπῶν καὶ μὲ ὅσο τὸ δυνατὸν ἀόριστους ὅρους («ἀσφάλεια», «συνεργασία» στὴν «Εὐρώπη») ὑπῆρξε πάντα ἡ ἀγαπημένη ἐπίδοση τῆς δυτικοευρωπαϊκῆς πολιτικῆς κατὰ τοὺς δύο τελευταίους τουλάχιστον αἰῶνες...
Ἀλλὰ σήμερα χρειαζόμαστε μιὰν μείζονα ἀκρίβεια τοῦ περιεχομένου τῶν λέξεων καὶ κυρίως αὐτοῦ ποὺ εἶναι ἤ δὲν εἶναι «Εὐρώπη». Ὁρισμὸς αὐτοῦ τοῦ πράγματος δὲν εἶναι βέβαια καθόλου εὔκολο νὰ δοθῆ. Δὲν εἶναι θέμα «κονδυλίων» κάποιου «προγράμματος» ποὺ θὰ ἐκπονήση τὴν ἔννοια τῆς Εὐρώπης, διότι ἀκριβῶς εἶναι θέμα μιᾶς ἱστορικῆς διαδικασίας ποὺ μόλις ἄρχισε νὰ συντελεῖται. Συνεπῶς τά πράγματα εἶναι ἐκεϊνα ποὺ θὰ δώσουν τὸν ὁρισμὸ τῆς Εὐρώπης καὶ ὄχι οἱ θεωρίες. Σ’ αὐτὸν τόν πραγματικὸ ὁρισμὸ τῆς Ευρώπης, ὁ χῶρος τῆς Μεσογείου καὶ τῆς ἀνατολικῆς Εὐρώπης ἔχουν τὸν κυρίαρχο λόγο. Γιατί χωρὶς αὐτὲς τὶς περιοχὲς δὲν ὑπάρχει καμμιὰ ἔννοια Εὐρώπης. Ὁ μϋθος τῆς Εὐρώπης, ποὺ θέλησε τὴν γέννησή της στὴν Μεσόγειο, δὲν ἔκαμε λάθος. Γιατί χωρὶς τὶς ἱστορικὲς συνιστῶσες τοῦ μεσογειακοῦ ὀργανισμοῦ, ποὺ φθάνουν μέχρι τὴν Βαρσοβία, τὴν Σιβηρία καὶ τὸν Ἰνδικὸ ὠκεανό, κάθε ἄλλος ὁρισμὸς τῆς «Εὐρώπης» ἀποτελεῖ αὐθαιρεσία.
Ἡ «κάθοδος τῶν πολιτισμῶν» πέριξ της Μεσογείου εἶναι μία ἐσωτερική ἰδεολογική ἀναγκαιότης τῆς φιλοσοφίας τῆς «ἐλεύθερης ἀγορᾶς». Ὁ ἐπισκέπτης δέν πρέπει νά βρίσκη μόνο πολιτιστικά ἐρείπια τοῦ παρελθόντος, πού πολλά θά μποροῦσαν νά συντηρηθοῦν, ἀλλά καί κατεστραμμένη φύση ὑπό τό σύνθημα τῆς «ἀναπτύξεως», διατηρουμένη μόνο κατά τό μέτρον πού ἀπαιτεῖ ἡ ἀνακύκλωση τοῦ τουριστικοῦ κεφαλαίου. Ἡ διαρκῶς ἀπειλουμένη φύση στά ἴδια τά βιομηχανικά κέντρα πρέπει νά μένη καί ἡ ἀναλογικῶς καλύτερη, διότι, ἄν ὁ τουρίστας ἀνακαλύπτη τήν φυσικότητα τῶν τρόπων διαβίωσης ἐκτός τῶν βιομηχανικῶν κέντρων, «περισπᾶται» ἀπό τήν παραγωγή καί προβληματίζεται ἐπί τῆς φιλοσοφίας τῆς «ἀναπτύξεως». Ἡ φύση τοῦ εὐρωπαϊκοῦ Νότου πρέπει συνεπῶς νά καταστραφῆ διά τῶν ἐρειπίων τῆς βιομηχανικῆς ἀναπτύξεως, διά τῶν ἐργοστασίων, πού χτίζονται ἀπό τήν μία κυβέρνηση γιά νά μείνουν στήν ἐγκατάλειψη ἀπό τήν ἄλλη, διά τῶν ἔργων «ὁδοποιῒας», πού σέ λίγα χρόνια θά τονίζουν τήν εἰκόνα τῆς ὑπανάπτυξης, διά τοῦ πολλοῦ τσιμέντου, πού θά καταστρέφη τήν ὅποια πολιτιστική ἀρχιτεκτονική καί διά τῶν ξενοδοχείων μέ κολυμβητήρια δίπλα ἀπό τήν θάλασσα. Ἡ καταστροφή τῆς φύσης τοῦ μεσογειακοῦ Νότου ἀποτελεῖ ἐπίταγμα τῆς φιλοσοφίας τῆς «ἀναπτύξεως», κατά τόν ἴδιο τρόπο πού τό χτίσιμο τῶν μεγαλουπόλεων τῆς ὁμοιομορφίας ἀποτελοῦσε ἐσωτερική ἀναγκαιότητα τῆς ὀργανώσεως τοῦ διεθνοῦς ἐμπορίου. Ὅπως αὐτή ἡ «ἀναγκαιότητα» κατέστρεψε σιγά σιγά καί ἀνεπαισθήτως τά μεγάλα πολιτιστικά κέντρα τῆς Μεσογείου, ἔτσι καί ἡ φιλοσοφία τῆς «προόδου», διά τῶν «ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων» καί τῆς δημοκρατίας τῶν «κοινοβουλίων», ἔχει ἀνάγκη νά καταστρέψη τήν φύση. Ἤ νά τήν «συντηρῆ» μερικῶς ὡς ἄλλοθι τῆς καταστροφῆς της ( π.χ. πάρκα).
Τὸ τί συνεπῶς ἔχει νὰ προσφέρῃ ἡ δυτικὴ Εὐρώπη πρὸς τοὺς ἄλλους ὑπὸ τὸ σύνθημα τῆς «ἀναπτύξεως» καὶ τῆς οἰκονομίας τῆς «ἐλεύθερης ἀγορᾶς», εἶναι ἐμπειρικῶς προσδιορίσιμο καὶ καθόλου θέμα διακηρύξεων. Γι’ αὐτὸ ἀκριβῶς καὶ ἡ «στρατηγική» τῶν ἄνευ τέλους τοπικῶν πολέμων πρὸς «ἀνάκαμψη» τῆς οἰκονομίας, μιὰ στρατηγικὴ δηλαδὴ ποὺ ἐνέχει ἀφ’ ἐαυτῆς ὡς στόχο τὴν καταστροφὴ τοῦ περιβάλλοντος, παρουσιάζεται ἀπολύτως αὐτονόητη στὶς «ἀναλύσεις» τῶν εἰδικῶν... Ἐξ ἴσου αὐτονόητη εἶναι καὶ ἡ ἔλλειψη μιᾶς θεωρίας περὶ τῶν σχέσεων τῆς δυτικῆς Εὐρώπης μὲ τοὺς ἄλλους, δηλαδὴ ἡ ἔλλειψη πλαισίου μέσα στὸ ὁποῖο προσπαθοῦν νὰ δράσουν οἱ ὑπερεθνικοὶ ὀργανισμοὶ τῆς δυτικῆς Εὐρώπης, ὅπως π.χ. ἡ «Διάσκεψη γιὰ τὴν ἀσφάλεια καὶ τὴν συνεργασία στὴν Εὐρώπη». «Ὀργανισμοὶ» σκοπῶν χωρὶς προσδιορισμὸ τῶν σκοπῶν καὶ μὲ ὅσο τὸ δυνατὸν ἀόριστους ὅρους («ἀσφάλεια», «συνεργασία» στὴν «Εὐρώπη») ὑπῆρξε πάντα ἡ ἀγαπημένη ἐπίδοση τῆς δυτικοευρωπαϊκῆς πολιτικῆς κατὰ τοὺς δύο τελευταίους τουλάχιστον αἰῶνες...
Ἀλλὰ σήμερα χρειαζόμαστε μιὰν μείζονα ἀκρίβεια τοῦ περιεχομένου τῶν λέξεων καὶ κυρίως αὐτοῦ ποὺ εἶναι ἤ δὲν εἶναι «Εὐρώπη». Ὁρισμὸς αὐτοῦ τοῦ πράγματος δὲν εἶναι βέβαια καθόλου εὔκολο νὰ δοθῆ. Δὲν εἶναι θέμα «κονδυλίων» κάποιου «προγράμματος» ποὺ θὰ ἐκπονήση τὴν ἔννοια τῆς Εὐρώπης, διότι ἀκριβῶς εἶναι θέμα μιᾶς ἱστορικῆς διαδικασίας ποὺ μόλις ἄρχισε νὰ συντελεῖται. Συνεπῶς τά πράγματα εἶναι ἐκεϊνα ποὺ θὰ δώσουν τὸν ὁρισμὸ τῆς Εὐρώπης καὶ ὄχι οἱ θεωρίες. Σ’ αὐτὸν τόν πραγματικὸ ὁρισμὸ τῆς Ευρώπης, ὁ χῶρος τῆς Μεσογείου καὶ τῆς ἀνατολικῆς Εὐρώπης ἔχουν τὸν κυρίαρχο λόγο. Γιατί χωρὶς αὐτὲς τὶς περιοχὲς δὲν ὑπάρχει καμμιὰ ἔννοια Εὐρώπης. Ὁ μϋθος τῆς Εὐρώπης, ποὺ θέλησε τὴν γέννησή της στὴν Μεσόγειο, δὲν ἔκαμε λάθος. Γιατί χωρὶς τὶς ἱστορικὲς συνιστῶσες τοῦ μεσογειακοῦ ὀργανισμοῦ, ποὺ φθάνουν μέχρι τὴν Βαρσοβία, τὴν Σιβηρία καὶ τὸν Ἰνδικὸ ὠκεανό, κάθε ἄλλος ὁρισμὸς τῆς «Εὐρώπης» ἀποτελεῖ αὐθαιρεσία.
Συνοψίζοντας τά προηγηθέντα, δέν μποροῦμε νά προσδιορίσουμε τήν διαγραφή κάποιων προτάσεων παρά μόνο μέ μίαν παλαιά λογική τῶν κατοίκων τῆς Ἰνδονησίας. Ὅταν οἱ κάτοικοι τοῦ Μπαλί εἶδαν τούς «εὐρωπαίους» ἐξερευνητές νά καταφθάνουν στόν τόπο τους, συνέλαβαν τό πρόβλημα κατά τόν πιό εὔστοχο τρόπο: «ἀφοῦ αὐτοί οἱ άνθρωποι ἀφήνουν τόν τόπο τους γιά νά ἔρθουν ἐδῶ πέρα, σίγουρα ἐκεῖ κάτι δέν πάει καλά»! Νά λαθέψουν μέσα στό εἶδος τῆς φυσικῆς των λογικῆς, δέν ἦταν βέβαια δυνατόν. Αὐτό πού δέν πήγαινε καλά στήν τότε Εὐρώπη –καί πού ὡς ἕνα βαθμό δέν πάει ἀκόμη – ἦταν ἡ τεράστια δυσκολία κατανοήσεως καί ἀφομοιώσεως τῶν φιλοσοφικῶν κατακτήσεων τοῦ μεσογειακοῦ χώρου, μέ τίς ὁποῖες οἱ τότε Εὐρωπαῖοι γιά πρώτη φορά ἔρχονταν σέ ἐπαφή. Καί προκειμένου νά τίς κατανοήσουν, τίς ξαναέκαμαν «φιλοσοφία» ὕστερα ἀπό 1500 χρόνια κοινωνικῆς, πολιτικῆς καί ἱστορικῆς ὑπερβάσεως τῶν προβλημάτων τῆς ἀρχαίας ἑλληνικῆς φιλοσοφίας στόν χῶρο τῆς Μεσογείου διά τῶν θρησκειῶν. Δέν εἶναι τάχα παράξενο ὅτι ὁ ρόλος τῆς φιλοσοφίας στήν νεώτερη εὐρωπαϊκή ἱστορία βρίσκεται ὅλο καί πιό πολύ προεξάρχων ὅσο ἀπομακρύνεται κανείς ἀπό τόν χῶρο τῆς Μεσογείου; Πῶς εἶναι δυνατόν οἱ Ἕλληνες, οἱ Ἰταλοί, οἱ Ἄραβες κ.λπ. νά ἔχουν στά χέρια τούς ἐπί χιλιετίες τήν πνευματική κληρονομιά τῆς ἀρχαίας φιλοσοφίας καί νά μή θέλουν νά τήν «προαγάγουν», καί ξαφνικά αὐτή νά πετιέται ὡς πνευματική ἐνασχόληση στήν περιοχή τῆς βόρειας Εὐρώπης; Πῶς εἶναι δυνατὸν ὅλη ἡ Ἀναγέννηση νὰ πέραση ἀπὸ τὴν Ἰταλία, οἱ Ἰταλοὶ νὰ δημιουργήσουν ἀρχιτεκτονικὲς καὶ ζωγραφικὲς σχολὲς (ποὺ εἶναι ἄκρως περιπεπλεγμένα πράγματα φιλοσοφικῆς πρακτικῆς) καὶ νὰ μὴ δημιουργήσουν «φιλοσοφικοὺς κλάδους»; Ἐκεῖ ποὺ τά πράγματα τῆς «φιλοσοφίας» φαίνονται πιὸ «δυνατά», ἐκεῖ ἀκριβῶς βρίσκεται καὶ ἡ ἀδυναμία τους. Οἱ ἄκρως σύνθετες λύσεις τῶν φιλοσοφικῶν προβλημάτων διὰ τῶν μονοθεϊστικῶν θρησκειῶν τῆς Μεσογείου προϋποθέτουν ἕνα στάδιο «ἐκεῖθεν» καὶ ὄχι «ἔνθεν» τῆς φιλοσοφίας. Δέν συζητεῖς περί φιλοσοφίας ἐφ’ ὅσον βρεῖς τόν τρόπο νά τήν πραγματοποιῆς, διότι ἀκριβῶς τό μόνο δίδαγμα περί φιλοσοφίας ἀπό τήν ἑλληνική ἀρχαιότητα ὑπῆρξε ὅτι αὐτή εἶναι τρόπος ζωῆς καί ὄχι γνώσεως. Ὅτι ἔτσι εἶναι ἀποδεικνύεται ἁπλά: ὅλη ἡ νεώτερη φιλοσοφική δραστηριότητα τῆς Εὐρώπης οὐδέν τό γνωστικῶς νέον παρήγαγε, κάτι πού νά μήν τό ἤξερε ἡ ἀρχαιότητα ἡ ὁ μεσαίωνας.Ἡ φιλοσοφία ἔμεινε ἔτσι μιὰ συζητητικὴ προσπάθεια κατανοήσεως προβλημάτων ποὺ τὴν εἶχαν ξεπεράσει καὶ ἡ ὁποία, χωρὶς τὸ περιεχόμενο τῶν ἱστορικῶν λύσεων τῆς Μεσογείου, θὰ ἔμενε μιὰ κοινωνικὴ δραστηριότητα κατὰ τὶς περιπέτειες τοῦ νεωτέρου δυτικοῦ κράτους. Ἄλλο τίποτε δὲν μποροῦσε νὰ εἶναι, ἀφοῦ τὸ «ὄντως ὃν» γιὰ τὴν φιλοσοφία εἶναι ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ Ἀριστοτέλη ὁ ἴδιος ὁ ἄνθρωπος καὶ συνεπῶς ὁ τρόπος τῆς καθημερινῆς του ζωῆς.Ἡ δυτική Εὐρώπη ἀνεζήτησε τίς δικές της λύσεις –ἀφοῦ ἐκεῖνες τῆς Μεσογείου ἦταν ἐξόχως πολύπλοκες γι’ αὐτήν- καί τῆς χρειάσθηκε γι’ αὐτό ἡ φιλοσοφία. Ὅτι ὅμως ἔτσι ὑπῆρξε καί κάποια φιλοσοφική προαγωγή τῶν πραγμάτων, εἶναι κάτι γιά τό ὁποῖο ὁ βαλκάνιος ἀγρότης μέ τά ροζιασμένα χέρια οὐδέποτε θά πεισθῆ… Πιθανόν αὐτή νά εἶναι σήμερα καί ἡ σπουδαιότερη φιλοσοφική παραδοχή.
Τό «οὐδέν κακόν ἀμιγές καλοῦ» εἶναι λόγος παλαιός. Οἱ φιλοσοφικές ἀδυναμίες τῆς δυτικῆς Εὐρώπης τήν ὠδήγησαν νά ἀσχοληθῆ μέ αὐτό πού οἱ φιλοσοφικῶς προηγμένοι μεσογειακοί κόσμοι ἔβλεπαν μέ μεγάλη δυσπιστία, τήν τεχνολογία. Τό θετικό πού ἔχομε σήμερα ἀπ’ αὐτό εἶναι ὅτι γνωρίζουμε τόν τρόπο τῆς ὠργανωμένης ἐργασίας πού ἀπαιτεῖ ἡ τεχνολογική παραγωγή καί ἡ ἐπιστημονική πρόοδος. Τά ἀρνητικά εἶναι τά πολλαπλά ἀδιέξοδα καί ὁ κίνδυνος πού διατρέχει ὁ ἄνθρωπος ἀπό τόν μέχρι τώρα τρόπο τῆς τεχνολογικῆς παραγωγῆς. Πῶς μπορεῖ νά μεγιστοποιηθῆ τό κέρδος τῶν πραγμάτων καί νά ἐλαχιστοποιηθῆ τό κόστος; «Πολιτικά συστήματα» καί πολιτικές θεωρίες πού νά δίνουν λύση στό πρόβλημα αὐτό, δέν ὑπάρχουν. Διότι δέν ὑπάρχουν ἄλλα «πολιτικά συστήματα» πέραν τῶν ἤδη ἱστορικῶς δεδομένων. Καί αὐτά εἶναι οἱ γνωστές μας θρησκεῖες στόν ἐν εὐρείᾳ ἐννοίᾳ χῶρο τῆς μεσογειακῆς περιοχῆς καί ὄχι τά προϊόντα τῆς πολιτικῆς ἱστορίας τοῦ δυτικοῦ κράτους, μέ τήν κατάληξη «ισμός». Αὐτά, ἀκριβῶς ἐπειδή χαρακτηρίζουν περιόδους στήν ἐξέλιξη τοῦ δυτικοῦ κράτους ἀπό τίς ὁποῖες καί προῆλθαν, δέν ἔχουν οὔτε τήν φιλοσοφική δύναμη οὔτε τήν φιλοσοφική προοπτική νά προχωρήσουν πουθενά. Ἀντίθετα, μάλιστα, ὅπου μέχρι τώρα κατ’ ἐπίφασιν ἐπεκράτησαν, ἔβλαψαν γενικώτερα. Γιά νά προκύψη ὅμως ἡ χρησιμότης τῶν πραγμάτων, ὅπως αὐτά φυσικῶς (ἤγουν ἱστορικῶς) προσφέρονται, πρέπει κανείς νά προβῆ σέ ὠρισμένες ἀναγνωρίσεις πέραν τῶν γνωστῶν συνθημάτων καί τῶν καθημερινῶν σλόγκαν τῆς πολιτικῆς τῶν ἐφημερίδων.
Πρέπει κατ’ ἀρχὴν νὰ ἀναγνωρισθῆ ἕνα γενικὸ «δικαίωμα ἀναπτύξεως» γιὰ ὅλους (πρᾶγμα ποὺ καθόλου δὲν σημαίνει ἴση ἀνάπτυξη γιὰ ὅλους). Αὐτὸ ὅμως συνεπάγεται κάποιες ἰδεολογικὲς θυσίες σχέση ἔχουσες μὲ τὴν πραγματικότητα, πρᾶγμα ποὺ εἶναι δυσκολώτερο ἀπ’ ὅσο φαίνεται. Διότι «δικαίωμα ἀναπτύξεως» σημαίνει κάτι ποὺ τὸ δικαιοῦται ὁ ἄλλος καὶ δὲν τοϋ παραχωρεῖται. Σημαίνει δηλαδὴ κατ’ ἀρχὴν ἀναγνώριση αὐτοῦ ποὺ πραγματικὰ προσέφερε ἡ δυτικὴ Εὐρώπη γιὰ τὴν ἀνάπτυξη τοῦ τεχνολογικοῦ πολιτισμοῦ καὶ ὄχι αὐτοῦ ποὺ ἀπὸ ἰδεολογικὲς ἀνάγκες ἰσχυρίζεται ὅτι προσέφερε. Τούτη εἶναι ἡ βαρύτερη τῶν θυσιῶν. Αὐτὸ ποὺ πραγματικὰ προσέφερε ἡ δυτικὴ Εὐρώπη γιὰ τὴν ἀνάπτυξη τῆς τεχνολογικῆς παραγωγῆς εἶναι ἡ ὀργάνωση καὶ ἡ δουλειά. Τὶς ἰδέες καὶ τὸ κεφάλαιο τά προσέφεραν ἄλλοι. Δὲν ἦταν δυνατὸν νὰ συμβοῦν διαφορετικὰ τά πράγματα, διότι οἱ ἄλλοι προηγήθησαν τῆς δυτικῆς Εὐρώπης στὴν ἱστορία. Αὐτὸ ποὺ καθόλου δὲν σημαίνει μιὰν ἀντίληψη περὶ «ἀνόδου» καὶ «καθόδου» τῶν πολιτισμῶν, ἀλλὰ μόνο μίαν ἀντίληψη περὶ ἱστορικῆς συνεχείας πολιτιστικῶν πραγματοποιήσεων προϋποθέτει βέβαια ὅτι ἡ ἔπαρση περὶ ὑπεροχῆς τοϋ «δυτικοευρωπαϊκοῦ πολιτισμοῦ» θὰ σταματήση, μιὰ καὶ οἱ πολιτισμοὶ δὲν μπαίνουν στὸν κομπιοϋτερ. Ἀνταπεκρίνετο ἴσως κάτι τέτοιο μέχρι τώρα σὲ πολιτικὲς σκοπιμότητες (ποῦ τελικῶς μποροῦν νὰ συγκαταριθμηθοῦν στὶς προσπάθειες τῆς Εὐρώπης γιὰ τὴν τεχνολογικὴ ἀνάπτυξη), ἀλλὰ καμμιὰ βάση στὴν πραγματικότητα δὲν διαθέτει. Ἀπόδειξη εἶναι ὅτι παρὰ τὶς προσπάθειες τῆς δυτικῆς Ευρώπης νὰ ἐγκαθιδρύση τοὺς θεσμοὺς καὶ τά πολιτικά της συστήματα στὰ διάφορα μέρη (βασικῆς ἀνάγκης γιὰ τὴν ἴδια), τελικῶς κανένας δὲν τοὺς δέχθηκε. Κανένας δηλαδὴ δὲν ἐπείσθη ἀπὸ τὴν «πολιτιστικὴ ὑπεροχὴ» τῆς φιλοσοφικῆς πολυλογίας...
Ἂν ἄλλοι πολιτισμοὶ ἐπείθοντο, τότε βέβαια δὲν θὰ ἐχρησιμοποιούσαμε καὶ τὸν ὀρὸ «ἀποικιοκρατία». Θὰ εἴχαμε ἕναν ὅρο γιὰ κάποια πολιτιστικὴ ἱστορικὴ σύνθεση. Πολὺ περισσότερο κι’ αὐτο θὰ μᾶς χρειασθῆ ἀμέσως πιὸ κάτω δὲν πρόκειται νὰ ἐξαργυρωθῆ ποτὲ τὸ νόμισμα τῆς «πολιτιστικῆς ὑπεροχῆς» (τά ἀντίθετα μάλιστα ἀποτελέσματα φέρνει ὅσο πιὸ πολὺ τονίζεται) στοὺς ἄλλους χώρους τῶν μεσογειακῶν πολιτισμῶν. Κανένας δὲν πρόκειται νὰ θελήση νὰ διδαχθῆ τὴν «δημοκρατία» ἀπὸ τὴν Δύση στοὺς χώρους τῆς μεσογειακῆς Ἀνατολῆς, διότι ἡ δημοκρατία ἀποτελεῖ στοὺς χώρους τούτους κεκτημένη ἐμπειρία χιλιετιῶν. Τὸ «δικαίωμα ἀναπτύξεως» ἐπὶ συμμόρφου βάσεως, ἐξ ἄλλου, δηλαδὴ ἐπὶ βάσεως ποὺ θὰ ἀποβῇ ὑπέρ τῆς παραγωγῆς καὶ δὲν θὰ μεταβληθῆ σὲ ἀνταγωνιστικὸν χάος, ἀπαιτεῖ ἀναγνώριση τῆς πολιτιστικῆς ἰδιαιτερότητας ποὺ ἔχει ὁ ἄλλος νὰ προσφέρῃ σὲ μιὰ ἑνιαία ὀργάνωση τοϋ κόσμου. Αὐτὸ δὲν σημαίνει μίμηση τῶν πολιτικῶν καὶ πολιτιστικῶν θεσμῶν τῆς Δύσης ἀλλὰ τὸ ἀκριβῶς ἀντίθετο: ἀλλαγὴ τῶν ἴδιων τῶν δυτικῶν νοοτροπιῶν. Τά δεδομένα τοῦ ἀνωδύνου καὶ φυσιολογικοῦ τρόπου τά ἔχομε ζωγραφισμένα ἐπὶ τοῦ χάρτη. Αὐτὰ δὲν εἶναι ἀλλὰ ἀπὸ τὴν σοφὴ ἱστορικὴ διάταξη τῶν θρησκειῶν πέριξ της Μεσογείου. Ἡ ὀργάνωση αὐτῶν τῶν «πολιτικῶν συστημάτων», συνεπῶς, εἶναι αὐτὴ ποὺ κρύβει τὴν νέα ὀργάνωση τοῦ κόσμου.
Ὁ Προτεσταντισμὸς μᾶς ἔδωσε τὴν πολύτιμη ἐμπειρία τῆς ὠργανωμένης ἐργασίας καὶ τὴν κοινωνικὴ ἀνακάλυψη τῆς μὰζης ( ποὺ εἶναι ἡ σπουδαιότερη κοινωνιολογικὴ ἀνακάλυψη ὅλων τῶν αἰώνων). Ὄχι ἀδιαφορία, κακοποίηση ἤ περιπτωσιακὴ χρησιμοποίηση τῆς μάζης, κατὰ τὸν βαθμὸ ποὺ τὸ ἐπιτυγχάνει κάθε φορὰ ἡ ἰδεολογία (π.χ. ἀρχαία δουλεία ἤ θρησκευτικὸς μεσαίωνας), ἀλλὰ φροντίδα γι’ αὐτήν, μέριμνα γιὰ τὴν «καλοπέρασή» της καὶ ἐκμετάλλευση ὅσο γίνεται. Δὲν πρόκειται βέβαια γιὰ ποιοτικὸ ἀνέβασμα τῆς μάζης μὲ τὴν «κατανάλωση» (ἴσα ἴσα, περὶ τοῦ ἀντιθέτου πρόκειται...), πρόκειται ὅμως γιὰ κάτι ποὺ πρέπει νὰ πάρουν ὅλοι οἱ πολιτισμοὶ σήμερα. Τὸ πρᾶγμα δὲν εἶναι εὔκολο στοὺς χώρους τοϋ ἀνατολικοϋ Χριστιανισμοῦ καὶ τοϋ Ἰσλάμ, πού ἡ ἰδεολογία τοὺς στηρίζεται στὴν ἔννοια τοϋ προσώπου. Ὅπως βλέπομε, ὁ ἀνατολικὸς κόσμος μόλις τώρα ἐπιχειρεῖ νὰ ἐπιτύχη τὴν ἀξιοποίηση αὐτῆς τῆς ἔννοιας, ποὺ πολλαπλῶς προσπάθησε καὶ στὸ παρελθόν, ἀλλὰ δὲν τά κατάφερε. Ἀκόμη μεγαλύτερες θὰ εἶναι οἱ δυσκολίες στὸ Ἰσλάμ. Ἡ ἀξιοποίηση τῆς μάζης στοὺς χώρους αὐτοὺς δὲν πρόκειται νὰ ἐπιτευχθῆ ποτὲ ὅπως στὸν χῶρο τῆς Δύσης, ἀλλὰ αὐτὸ εἶναι ἐν τέλει κάτι θετικό. Ἡ ἔννοια τοῦ ἐργαζομένου ἀτόμου, ποὺ σκοπὸς του εἶναι νὰ προσφέρῃ στοὺς ἄλλους, ἀλλὰ ἀπαιτεῖ τὸ ἴδιο νὰ κάνουν καὶ οἱ ἄλλοι γι’ αὐτό, εἶναι κάτι ποὺ ἀντιβαίνει ριζικὰ στὶς ἰδεολογικὲς προϋποθέσεις τῆς Ἀνατολῆς. Ἡ ἐργοταξικὴ μορφὴ τῆς κοινωνίας εὔκολα ὁδηγεῖται στὸν φασισμό, δηλαδὴ στὴν κυριαρχικὴ ἐπικράτηση τοῦ ἑνὸς στοιχείου (εἴτε στρατὸς εἶναι αὐτὸ εἴτε βιομηχανικὸ κεφάλαιο καὶ τράπεζες), καὶ αὐτὸ εἶναι κάτι ποὺ ἡ πολυεθνικὴ δομὴ τοῦ ἀνατολικοῦ χώρου δὲν ἐπιδέχεται. Οἱ κοινωνίες στὴν μείζονα περιοχὴ τῆς ἀνατολικῆς Μεσογείου μόνο μερικῶς μποροῦν νὰ ὑπάρξουν κατευθυνόμενες κοινωνίες. Ἀλλὰ αὐτὸ ἀκριβῶς εἶναι κάτι καλὸ καὶ γιὰ τὶς δυτικὲς κοινωνίες τῆς παραγωγῆς, διότι θὰ προσδώση σ’ αὐτὲς ἕναν ἠπιώτερο ρυθμὸ καὶ ἕναν σύμμετρο τρόπο ὀργανώσεως ὡς πρὸς τά συλλογικὰ προβλήματα τῆς ἀνθρωπότητος (πεῖνα τοῦ τρίτου κόσμου, μόλυνση καὶ καταστροφὲς τοῦ περιβάλλοντος, ἐσωτερικὲς οἰκονομικὲς κρίσεις ποὺ ἀποσοβοῦνται δὶ’ ἐξαγωγῆς των σὲ τρίτες χῶρες κλπ.). Κυρίως ὅμως θὰ προσδώση τὴν δυνατότητα μιᾶς νέας ἰδεολογίας γιὰ τά ἐργαζόμενα σύνολα τῆς δυτικῆς Εὐρώπης, λιγώτερο ἐκείνη τῆς νομοθετημένης «δημοκρατίας» καὶ περισσότερο τῆς τοῦ αὐτοπροσδιοριζομένου προσώπου. Τοῦ προσώπου, ἤτοι, ποὺ ἡ ἀξία του δὲν καθορίζεται ἀπὸ τὴν δουλειὰ ποὺ κάνει... Αὐτὸ ἀκριβῶς θὰ φέρῃ καὶ τὴν παραγωγὴ στὰ μέτρα τοῦ ἀνθρωπίνου. Πρόκειται γιὰ μιὰ ἰδεολογία καθόλου εὔκολη βέβαια στὴν ἐφαρμογή της, διότι δὲν μπορεῖ νὰ προκύψη ἀπὸ προκατασκευασμένα θεωρητικὰ σχήματα. Καὶ τοῦτο ἀπὸ λόγους πολλαπλούς. Ἡ δυτικὴ Εὐρώπη δὲν ἔχει πρακτικῶς τὴν ἐμπειρία τῶν πολυεθνικῶν τρόπων διοικήσεως τῆς Ἀνατολῆς, γιὰ τὸν ἁπλούστατο λόγο ὅτι ἄλλες ὑπῆρξαν οἱ ἱστορικὲς διοικητικὲς συγκυρίες γι’ αὐτήν. Ἔχει «ἐρευνητικὲς ἐργασίες», μὲ μέτρο σύγκρισης τά περιεχόμενα τῆς δυτικοευρωπαϊκῆς πολιτικῆς ἱστορίας, ἀλλὰ ἀκριβῶς γιὰ τοῦτο ὄχι τὴν βίωση τῆς ἐμπειρίας τῶν ἀνατολικῶν καταστάσεων. Θὰ χρειασθῆ ἑξαιρετικῶς πολὺς κόπος ὥσπου νὰ ἀπαλλαγῆ ἡ πολιτιστικὴ καὶ ἱστορικὴ πραγματικότητα ἄλλων λαῶν ἀπὸ τὸ «ἐπιστημονικὸ περίβλημα» τῶν δυτικῶν ἀναλύσεων, τῶν ὁποίων βέβαια σκοπὸς ἦταν νὰ διευκολύνουν καὶ νὰ αἰτιολογήσουν τὶς τακτικὲς τοῦ «λιμπεραλισμοῦ» τοϋ παρελθόντος. Εἶναι προφανὲς ὅτι ἂν ἔχῃς κάποιον λόγο νὰ ἀσχοληθῆς μὲ κάποιον, οἱ «ἀναλύσεις» καὶ οἱ «κατανοήσεις» ποὺ θὰ τοϋ κάνῃς θὰ εἶναι δέσμιες του λόγου ποὺ σὲ κάνει νὰ ἀσχοληθῆς μαζί του...
Ἀλλὰ ἀκριβῶς αὐτὰ εἶναι σήμερα τά μεγάλα ἐμπόδια γιὰ μιὰ πολιτιστικὴ σύνθεση στὸν χῶρο τῆς Μεσογείου, δηλαδὴ μιὰ σύνθεση ὄντως πολυεθνική. Ἕνας ἐπὶ πλέον ἀρνητικὸς παράγων εἶναι καὶ ἡ σχέση παραγωγῆς μὲ τὴν πολιτιστικὴ κατάσταση τῆς ἀνατολικῆς Μεσογείου - δηλαδὴ ἡ ἀνάγκη τῆς διαρκοῦς καταστροφῆς της, ὅπως ἀναλύσαμε πρίν -, ἡ ὁποία ἐπιβάλλει τὴν ὁλοσχερῆ ἔλλειψη διανοουμένων ὡς φορέων τῶν πολιτιστικῶν ἀνταλλαγῶν. Μιὰ ἔλλειψη βασικῆς σημασίας, καθὼς ἐσημείωσε καὶ ὁ Braudel. Οἱ ὅλες κατανοήσεις τῶν διαφόρων πολιτισμῶν ἐπιβάλλονται ἀπὸ τὴν πληθώρα μελετητῶν τῆς Δύσης, ἡ ὁποία διαθέτει τά μέσα καὶ χρηματοδοτεῖ ἔρευνες, κέντρα καὶ συγγραφεῖς. Στὶς χῶρες τῆς ἀνατολικῆς Μεσογείου - καὶ φυσικὰ καὶ σὲ πολλὲς ἄλλες - τὸ νὰ ἐπιτελέση ἕνας διανοούμενος τὸ ἔργο του ὡς τέτοιος, σημαίνει νὰ ἀνταλλάξη κυριολεκτικὰ τὴν ζωὴ του μ’ αὐτὸν τὸν σκοπό, νὰ παλεύῃ διαρκῶς ἔναντι ἀπειρίας ἀντιξοοτήτων (ποὺ πιὸ κάτω θὰ ἴδοϋμε μᾶλλον συγκεκριμένα) ἐκ τῶν ὁποίων ἡ κυριώτερη τὸ πολιτικὸ κατεστημένο.
Δηλαδὴ αὐτὸ καθ’ ἑαυτὸ τὸ ἔργο τοϋ διανοουμένου - καὶ ὡς τέτοιον ἐννοοϋμε ἐκεῖνον ποὺ ἔχει νὰ πῇ τὸν δικό του λόγο καὶ ὄχι τὶς στημένες βιτρίνες ποὺ ἐπιβάλλει ἡ τάξη πραγμάτων καὶ ποὺ διαφημίζουν τά μέσα μαζικῆς ἐπικοινωνίας - ἀντιβαίνει πολλαπλῶς πρὸς τὴν οἰκονομία τῆς «ἐλεύθερης ἀγορᾶς». Γιὰ τὸ ἴδιο τὸ σύστημα αὐτῆς τῆς οἰκονομίας, ὁ διανοούμενος εἶναι περιττός, γιατί οἱ μικρὲς ὁμάδες τῶν «ὑποκουλτούρων» (Subkulturen) ποὺ ἀναφέραμε στὴν ἀρχὴ ἐναρμονίζονται πλήρως μὲ τὴν σταθερότητά του καὶ λειτουργοῦν ρυθμιστικά. Ὁ ἐκτὸς βιομηχανικῶν κέντρων διανοούμενος, πάλι, δὲν πρέπει νὰ ὕπαρχη, γιὰ τοὺς λόγους ποὺ ἐξηγήσαμε. Ἀλλὰ γιὰ μιὰ διαδικασία πολιτιστικῶν ἀνταλλαγῶν ἐκ τῶν κάτω, δηλαδὴ ἀνταλλαγῶν ποὺ θὰ κατατείνουν στὴν ἀμοιβαία κατανόηση τῆς πολιτιστικῆς ἱστορίας καὶ τῶν πολιτισμῶν, ὁ ρόλος τοϋ διανοουμένου θὰ καταστῆ προεξάρχων. Ὄχι ὅμως τοῦ συνήθους τύπου διανοουμένου, ἀλλὰ τοῦ διανοουμένου ὡς «μετοχικοῦ κεφαλαίου τῆς πολυεθνικῆς τοῦ πολιτισμοῦ». Τοῦ διανοουμένου, ἤτοι, ὁ ὁποῖος θὰ μπορῇ νὰ λειτουργῇ ἐλεύθερα καὶ μὲ σκοπό τὸ... συμφέρον τῆς «ἑταιρείας» του, ποὺ θὰ συνίσταται ἀκριβῶς στὴ προαγωγὴ τοῦ δικοῦ του πολιτισμοῦ σὲ μιὰ γενικώτερη ἱστορικὴ σύνθεση τῶν ὑπαρχόντων πολιτισμῶν. Ὄχι πράκτορες δηλαδὴ τοῦ «δυτικοῦ τρόπου ζωῆς» ὑπὸ τὸ σύνθημα τῆς «προόδου», πρᾶγμα ποὺ ἰσοδυναμεὶ μὲ πολιτιστικὸν ἰμπεριαλισμὸ (γιὰ τὴν καταστροφὴ τοῦ ἐπιτοπίου πολιτισμοῦ καὶ συνεπῶς τὴν «ἀπελευθέρωση» των χρημάτων σύμφωνα μὲ τά λεχθέντα), ἀλλὰ ἐργαζόμενοι ἐγκέφαλοι μὲ πραγματικὴ γνώση τῶν θεμάτων, ἀπηλλαγμένοι ἀπὸ τὶς προλήψεις τῆς ἐκκοσμίκευσης καὶ τῶν «ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων», οἱ ὁποῖοι ἀκριβῶς, ἀξιοποιῶντας τὶς συνεισφορὲς τοῦ δικοῦ των πολιτισμοῦ, θὰ φροντίσουν νὰ βροῦν τὸ γενικὸ ἐκεῖνο εἶδος τῶν ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων τὸ ἀφ’ ἐαυτοῦ λειτουργοῦν καὶ δεσμευτικὸ γιὰ ὅλους. Εἶναι βέβαια μιὰ μακροχρόνια καὶ ἐπίμοχθη διαδικασία, στὴν ὁποία μιὰ παγκόσμια ὀργάνωση τῆς τέχνης (ὄχι διὰ τῶν γκαλερὶ προφανῶς...) ἔχει νὰ παίξη ἐξ ἴσου ἕνα θεμελιώδη ρόλο. Τέχνη ὄχι κατευθυνὸμενῃ γιὰ τὶς «ἀνάγκες της παραγωγῆς», ἀλλὰ μέσον πολιτιστικῆς ἐπικοινωνίας.
Μόνο μὲ τέτοιους τρόπους - δηλαδὴ τρόπους ποὺ θὰ ξεκινοῦν ἀπὸ τὴν πραγματικότητα - θὰ μπορέση ἡ παραγωγὴ νὰ ἁπαλλαγῆ ἀπὸ τὸν φαῦλο κύκλο τῶν ἐσωτερικῶν της ἀντιφάσεων χωρὶς κατακλυσμιαῖες κρίσεις, ἐξασφαλίζοντας τὴν ἱστορικὴ προοπτικὴ καὶ σώζοντας ὅ,τι ἔμεινε ἀπὸ τὸ περιβάλλον... Ὑπάρχει τρόπος, καὶ ἂς κηρύσσουν οἱ «εἰδικοί» το ἀντίθετο. Ὁ τρόπος συνίσταται ὄχι στὸ νὰ μαθαίνωμε περὶ τῶν ἄλλων πολιτισμῶν ἀπὸ «σεμινάρια» ἤ μελετῶντας, ἀλλὰ νὰ τοὺς βλέπωμε δρῶντες στὶς δυτικὲς μεγαλουπόλεις κατὰ τὸν ἴδιο τρόπο ποὺ βλέπομε στὴν πιὸ ἀπομακρυσμένη ἄκρη τὸ αὐτοκίνητο ἤ τὴν τηλεόραση ὡς προϊόντα τοῦ δυτικοῦ πολιτισμοῦ. Πρόκειται βέβαια γιὰ μιὰν ἀνατροπὴ τῶν πραγμάτων στὸν τομέα τῶν ἰδεῶν κατ’ ἀρχήν, ἀλλά, ἂν οἱ καταστάσεις τοῦ κόσμου μας δὲν βρίσκονται στὸν εὐτυχέστερον τῶν δρόμων τους, πρόκειται γιὰ μιὰ ἀνατροπὴ ἀναγκαία. Ἂν γιὰ τὴν παραγωγὴ «δὲν ὑπάρχη ἄλλος τρόπος», ὅπως διακονεῖ ἡ ἐπίσημη ἰδεολογία τῶν «εἰδικῶν», καὶ ὁ τρέχων καπιταλισμὸς μὲ τά προβλήματα αὐτοκτονίας του δὲν μπορῇ νὰ ἀλλάξη, τότε χρέος κάθε συνεποῦς διανοουμένου εἶναι ὄχι ἡ μέριμνα περί... «ἐλευθερίας» καὶ ἡ «σχέση ἀτόμου καὶ κράτους», ἀλλὰ νὰ προκύψη τὸ συντομώτερο δυνατὸν ἡ γενικὴ «τερροριστικὴ» συνείδηση ποὺ εἴπαμε προηγουμένως. Αὐτὴ θὰ φέρῃ λιγώτερα δεινὰ ἀπὸ ὅ,τι ἡ ἴδια ἡ φύση ὡς ἀντίδραση καὶ τῆς ὁποίας οἱ συνέπειες θὰ εἶναι στὸ ἔπακρον σαδιστικές...
Πρέπει κατ’ ἀρχὴν νὰ ἀναγνωρισθῆ ἕνα γενικὸ «δικαίωμα ἀναπτύξεως» γιὰ ὅλους (πρᾶγμα ποὺ καθόλου δὲν σημαίνει ἴση ἀνάπτυξη γιὰ ὅλους). Αὐτὸ ὅμως συνεπάγεται κάποιες ἰδεολογικὲς θυσίες σχέση ἔχουσες μὲ τὴν πραγματικότητα, πρᾶγμα ποὺ εἶναι δυσκολώτερο ἀπ’ ὅσο φαίνεται. Διότι «δικαίωμα ἀναπτύξεως» σημαίνει κάτι ποὺ τὸ δικαιοῦται ὁ ἄλλος καὶ δὲν τοϋ παραχωρεῖται. Σημαίνει δηλαδὴ κατ’ ἀρχὴν ἀναγνώριση αὐτοῦ ποὺ πραγματικὰ προσέφερε ἡ δυτικὴ Εὐρώπη γιὰ τὴν ἀνάπτυξη τοῦ τεχνολογικοῦ πολιτισμοῦ καὶ ὄχι αὐτοῦ ποὺ ἀπὸ ἰδεολογικὲς ἀνάγκες ἰσχυρίζεται ὅτι προσέφερε. Τούτη εἶναι ἡ βαρύτερη τῶν θυσιῶν. Αὐτὸ ποὺ πραγματικὰ προσέφερε ἡ δυτικὴ Εὐρώπη γιὰ τὴν ἀνάπτυξη τῆς τεχνολογικῆς παραγωγῆς εἶναι ἡ ὀργάνωση καὶ ἡ δουλειά. Τὶς ἰδέες καὶ τὸ κεφάλαιο τά προσέφεραν ἄλλοι. Δὲν ἦταν δυνατὸν νὰ συμβοῦν διαφορετικὰ τά πράγματα, διότι οἱ ἄλλοι προηγήθησαν τῆς δυτικῆς Εὐρώπης στὴν ἱστορία. Αὐτὸ ποὺ καθόλου δὲν σημαίνει μιὰν ἀντίληψη περὶ «ἀνόδου» καὶ «καθόδου» τῶν πολιτισμῶν, ἀλλὰ μόνο μίαν ἀντίληψη περὶ ἱστορικῆς συνεχείας πολιτιστικῶν πραγματοποιήσεων προϋποθέτει βέβαια ὅτι ἡ ἔπαρση περὶ ὑπεροχῆς τοϋ «δυτικοευρωπαϊκοῦ πολιτισμοῦ» θὰ σταματήση, μιὰ καὶ οἱ πολιτισμοὶ δὲν μπαίνουν στὸν κομπιοϋτερ. Ἀνταπεκρίνετο ἴσως κάτι τέτοιο μέχρι τώρα σὲ πολιτικὲς σκοπιμότητες (ποῦ τελικῶς μποροῦν νὰ συγκαταριθμηθοῦν στὶς προσπάθειες τῆς Εὐρώπης γιὰ τὴν τεχνολογικὴ ἀνάπτυξη), ἀλλὰ καμμιὰ βάση στὴν πραγματικότητα δὲν διαθέτει. Ἀπόδειξη εἶναι ὅτι παρὰ τὶς προσπάθειες τῆς δυτικῆς Ευρώπης νὰ ἐγκαθιδρύση τοὺς θεσμοὺς καὶ τά πολιτικά της συστήματα στὰ διάφορα μέρη (βασικῆς ἀνάγκης γιὰ τὴν ἴδια), τελικῶς κανένας δὲν τοὺς δέχθηκε. Κανένας δηλαδὴ δὲν ἐπείσθη ἀπὸ τὴν «πολιτιστικὴ ὑπεροχὴ» τῆς φιλοσοφικῆς πολυλογίας...
Ἂν ἄλλοι πολιτισμοὶ ἐπείθοντο, τότε βέβαια δὲν θὰ ἐχρησιμοποιούσαμε καὶ τὸν ὀρὸ «ἀποικιοκρατία». Θὰ εἴχαμε ἕναν ὅρο γιὰ κάποια πολιτιστικὴ ἱστορικὴ σύνθεση. Πολὺ περισσότερο κι’ αὐτο θὰ μᾶς χρειασθῆ ἀμέσως πιὸ κάτω δὲν πρόκειται νὰ ἐξαργυρωθῆ ποτὲ τὸ νόμισμα τῆς «πολιτιστικῆς ὑπεροχῆς» (τά ἀντίθετα μάλιστα ἀποτελέσματα φέρνει ὅσο πιὸ πολὺ τονίζεται) στοὺς ἄλλους χώρους τῶν μεσογειακῶν πολιτισμῶν. Κανένας δὲν πρόκειται νὰ θελήση νὰ διδαχθῆ τὴν «δημοκρατία» ἀπὸ τὴν Δύση στοὺς χώρους τῆς μεσογειακῆς Ἀνατολῆς, διότι ἡ δημοκρατία ἀποτελεῖ στοὺς χώρους τούτους κεκτημένη ἐμπειρία χιλιετιῶν. Τὸ «δικαίωμα ἀναπτύξεως» ἐπὶ συμμόρφου βάσεως, ἐξ ἄλλου, δηλαδὴ ἐπὶ βάσεως ποὺ θὰ ἀποβῇ ὑπέρ τῆς παραγωγῆς καὶ δὲν θὰ μεταβληθῆ σὲ ἀνταγωνιστικὸν χάος, ἀπαιτεῖ ἀναγνώριση τῆς πολιτιστικῆς ἰδιαιτερότητας ποὺ ἔχει ὁ ἄλλος νὰ προσφέρῃ σὲ μιὰ ἑνιαία ὀργάνωση τοϋ κόσμου. Αὐτὸ δὲν σημαίνει μίμηση τῶν πολιτικῶν καὶ πολιτιστικῶν θεσμῶν τῆς Δύσης ἀλλὰ τὸ ἀκριβῶς ἀντίθετο: ἀλλαγὴ τῶν ἴδιων τῶν δυτικῶν νοοτροπιῶν. Τά δεδομένα τοῦ ἀνωδύνου καὶ φυσιολογικοῦ τρόπου τά ἔχομε ζωγραφισμένα ἐπὶ τοῦ χάρτη. Αὐτὰ δὲν εἶναι ἀλλὰ ἀπὸ τὴν σοφὴ ἱστορικὴ διάταξη τῶν θρησκειῶν πέριξ της Μεσογείου. Ἡ ὀργάνωση αὐτῶν τῶν «πολιτικῶν συστημάτων», συνεπῶς, εἶναι αὐτὴ ποὺ κρύβει τὴν νέα ὀργάνωση τοῦ κόσμου.
Ὁ Προτεσταντισμὸς μᾶς ἔδωσε τὴν πολύτιμη ἐμπειρία τῆς ὠργανωμένης ἐργασίας καὶ τὴν κοινωνικὴ ἀνακάλυψη τῆς μὰζης ( ποὺ εἶναι ἡ σπουδαιότερη κοινωνιολογικὴ ἀνακάλυψη ὅλων τῶν αἰώνων). Ὄχι ἀδιαφορία, κακοποίηση ἤ περιπτωσιακὴ χρησιμοποίηση τῆς μάζης, κατὰ τὸν βαθμὸ ποὺ τὸ ἐπιτυγχάνει κάθε φορὰ ἡ ἰδεολογία (π.χ. ἀρχαία δουλεία ἤ θρησκευτικὸς μεσαίωνας), ἀλλὰ φροντίδα γι’ αὐτήν, μέριμνα γιὰ τὴν «καλοπέρασή» της καὶ ἐκμετάλλευση ὅσο γίνεται. Δὲν πρόκειται βέβαια γιὰ ποιοτικὸ ἀνέβασμα τῆς μάζης μὲ τὴν «κατανάλωση» (ἴσα ἴσα, περὶ τοῦ ἀντιθέτου πρόκειται...), πρόκειται ὅμως γιὰ κάτι ποὺ πρέπει νὰ πάρουν ὅλοι οἱ πολιτισμοὶ σήμερα. Τὸ πρᾶγμα δὲν εἶναι εὔκολο στοὺς χώρους τοϋ ἀνατολικοϋ Χριστιανισμοῦ καὶ τοϋ Ἰσλάμ, πού ἡ ἰδεολογία τοὺς στηρίζεται στὴν ἔννοια τοϋ προσώπου. Ὅπως βλέπομε, ὁ ἀνατολικὸς κόσμος μόλις τώρα ἐπιχειρεῖ νὰ ἐπιτύχη τὴν ἀξιοποίηση αὐτῆς τῆς ἔννοιας, ποὺ πολλαπλῶς προσπάθησε καὶ στὸ παρελθόν, ἀλλὰ δὲν τά κατάφερε. Ἀκόμη μεγαλύτερες θὰ εἶναι οἱ δυσκολίες στὸ Ἰσλάμ. Ἡ ἀξιοποίηση τῆς μάζης στοὺς χώρους αὐτοὺς δὲν πρόκειται νὰ ἐπιτευχθῆ ποτὲ ὅπως στὸν χῶρο τῆς Δύσης, ἀλλὰ αὐτὸ εἶναι ἐν τέλει κάτι θετικό. Ἡ ἔννοια τοῦ ἐργαζομένου ἀτόμου, ποὺ σκοπὸς του εἶναι νὰ προσφέρῃ στοὺς ἄλλους, ἀλλὰ ἀπαιτεῖ τὸ ἴδιο νὰ κάνουν καὶ οἱ ἄλλοι γι’ αὐτό, εἶναι κάτι ποὺ ἀντιβαίνει ριζικὰ στὶς ἰδεολογικὲς προϋποθέσεις τῆς Ἀνατολῆς. Ἡ ἐργοταξικὴ μορφὴ τῆς κοινωνίας εὔκολα ὁδηγεῖται στὸν φασισμό, δηλαδὴ στὴν κυριαρχικὴ ἐπικράτηση τοῦ ἑνὸς στοιχείου (εἴτε στρατὸς εἶναι αὐτὸ εἴτε βιομηχανικὸ κεφάλαιο καὶ τράπεζες), καὶ αὐτὸ εἶναι κάτι ποὺ ἡ πολυεθνικὴ δομὴ τοῦ ἀνατολικοῦ χώρου δὲν ἐπιδέχεται. Οἱ κοινωνίες στὴν μείζονα περιοχὴ τῆς ἀνατολικῆς Μεσογείου μόνο μερικῶς μποροῦν νὰ ὑπάρξουν κατευθυνόμενες κοινωνίες. Ἀλλὰ αὐτὸ ἀκριβῶς εἶναι κάτι καλὸ καὶ γιὰ τὶς δυτικὲς κοινωνίες τῆς παραγωγῆς, διότι θὰ προσδώση σ’ αὐτὲς ἕναν ἠπιώτερο ρυθμὸ καὶ ἕναν σύμμετρο τρόπο ὀργανώσεως ὡς πρὸς τά συλλογικὰ προβλήματα τῆς ἀνθρωπότητος (πεῖνα τοῦ τρίτου κόσμου, μόλυνση καὶ καταστροφὲς τοῦ περιβάλλοντος, ἐσωτερικὲς οἰκονομικὲς κρίσεις ποὺ ἀποσοβοῦνται δὶ’ ἐξαγωγῆς των σὲ τρίτες χῶρες κλπ.). Κυρίως ὅμως θὰ προσδώση τὴν δυνατότητα μιᾶς νέας ἰδεολογίας γιὰ τά ἐργαζόμενα σύνολα τῆς δυτικῆς Εὐρώπης, λιγώτερο ἐκείνη τῆς νομοθετημένης «δημοκρατίας» καὶ περισσότερο τῆς τοῦ αὐτοπροσδιοριζομένου προσώπου. Τοῦ προσώπου, ἤτοι, ποὺ ἡ ἀξία του δὲν καθορίζεται ἀπὸ τὴν δουλειὰ ποὺ κάνει... Αὐτὸ ἀκριβῶς θὰ φέρῃ καὶ τὴν παραγωγὴ στὰ μέτρα τοῦ ἀνθρωπίνου. Πρόκειται γιὰ μιὰ ἰδεολογία καθόλου εὔκολη βέβαια στὴν ἐφαρμογή της, διότι δὲν μπορεῖ νὰ προκύψη ἀπὸ προκατασκευασμένα θεωρητικὰ σχήματα. Καὶ τοῦτο ἀπὸ λόγους πολλαπλούς. Ἡ δυτικὴ Εὐρώπη δὲν ἔχει πρακτικῶς τὴν ἐμπειρία τῶν πολυεθνικῶν τρόπων διοικήσεως τῆς Ἀνατολῆς, γιὰ τὸν ἁπλούστατο λόγο ὅτι ἄλλες ὑπῆρξαν οἱ ἱστορικὲς διοικητικὲς συγκυρίες γι’ αὐτήν. Ἔχει «ἐρευνητικὲς ἐργασίες», μὲ μέτρο σύγκρισης τά περιεχόμενα τῆς δυτικοευρωπαϊκῆς πολιτικῆς ἱστορίας, ἀλλὰ ἀκριβῶς γιὰ τοῦτο ὄχι τὴν βίωση τῆς ἐμπειρίας τῶν ἀνατολικῶν καταστάσεων. Θὰ χρειασθῆ ἑξαιρετικῶς πολὺς κόπος ὥσπου νὰ ἀπαλλαγῆ ἡ πολιτιστικὴ καὶ ἱστορικὴ πραγματικότητα ἄλλων λαῶν ἀπὸ τὸ «ἐπιστημονικὸ περίβλημα» τῶν δυτικῶν ἀναλύσεων, τῶν ὁποίων βέβαια σκοπὸς ἦταν νὰ διευκολύνουν καὶ νὰ αἰτιολογήσουν τὶς τακτικὲς τοῦ «λιμπεραλισμοῦ» τοϋ παρελθόντος. Εἶναι προφανὲς ὅτι ἂν ἔχῃς κάποιον λόγο νὰ ἀσχοληθῆς μὲ κάποιον, οἱ «ἀναλύσεις» καὶ οἱ «κατανοήσεις» ποὺ θὰ τοϋ κάνῃς θὰ εἶναι δέσμιες του λόγου ποὺ σὲ κάνει νὰ ἀσχοληθῆς μαζί του...
Ἀλλὰ ἀκριβῶς αὐτὰ εἶναι σήμερα τά μεγάλα ἐμπόδια γιὰ μιὰ πολιτιστικὴ σύνθεση στὸν χῶρο τῆς Μεσογείου, δηλαδὴ μιὰ σύνθεση ὄντως πολυεθνική. Ἕνας ἐπὶ πλέον ἀρνητικὸς παράγων εἶναι καὶ ἡ σχέση παραγωγῆς μὲ τὴν πολιτιστικὴ κατάσταση τῆς ἀνατολικῆς Μεσογείου - δηλαδὴ ἡ ἀνάγκη τῆς διαρκοῦς καταστροφῆς της, ὅπως ἀναλύσαμε πρίν -, ἡ ὁποία ἐπιβάλλει τὴν ὁλοσχερῆ ἔλλειψη διανοουμένων ὡς φορέων τῶν πολιτιστικῶν ἀνταλλαγῶν. Μιὰ ἔλλειψη βασικῆς σημασίας, καθὼς ἐσημείωσε καὶ ὁ Braudel. Οἱ ὅλες κατανοήσεις τῶν διαφόρων πολιτισμῶν ἐπιβάλλονται ἀπὸ τὴν πληθώρα μελετητῶν τῆς Δύσης, ἡ ὁποία διαθέτει τά μέσα καὶ χρηματοδοτεῖ ἔρευνες, κέντρα καὶ συγγραφεῖς. Στὶς χῶρες τῆς ἀνατολικῆς Μεσογείου - καὶ φυσικὰ καὶ σὲ πολλὲς ἄλλες - τὸ νὰ ἐπιτελέση ἕνας διανοούμενος τὸ ἔργο του ὡς τέτοιος, σημαίνει νὰ ἀνταλλάξη κυριολεκτικὰ τὴν ζωὴ του μ’ αὐτὸν τὸν σκοπό, νὰ παλεύῃ διαρκῶς ἔναντι ἀπειρίας ἀντιξοοτήτων (ποὺ πιὸ κάτω θὰ ἴδοϋμε μᾶλλον συγκεκριμένα) ἐκ τῶν ὁποίων ἡ κυριώτερη τὸ πολιτικὸ κατεστημένο.
Δηλαδὴ αὐτὸ καθ’ ἑαυτὸ τὸ ἔργο τοϋ διανοουμένου - καὶ ὡς τέτοιον ἐννοοϋμε ἐκεῖνον ποὺ ἔχει νὰ πῇ τὸν δικό του λόγο καὶ ὄχι τὶς στημένες βιτρίνες ποὺ ἐπιβάλλει ἡ τάξη πραγμάτων καὶ ποὺ διαφημίζουν τά μέσα μαζικῆς ἐπικοινωνίας - ἀντιβαίνει πολλαπλῶς πρὸς τὴν οἰκονομία τῆς «ἐλεύθερης ἀγορᾶς». Γιὰ τὸ ἴδιο τὸ σύστημα αὐτῆς τῆς οἰκονομίας, ὁ διανοούμενος εἶναι περιττός, γιατί οἱ μικρὲς ὁμάδες τῶν «ὑποκουλτούρων» (Subkulturen) ποὺ ἀναφέραμε στὴν ἀρχὴ ἐναρμονίζονται πλήρως μὲ τὴν σταθερότητά του καὶ λειτουργοῦν ρυθμιστικά. Ὁ ἐκτὸς βιομηχανικῶν κέντρων διανοούμενος, πάλι, δὲν πρέπει νὰ ὕπαρχη, γιὰ τοὺς λόγους ποὺ ἐξηγήσαμε. Ἀλλὰ γιὰ μιὰ διαδικασία πολιτιστικῶν ἀνταλλαγῶν ἐκ τῶν κάτω, δηλαδὴ ἀνταλλαγῶν ποὺ θὰ κατατείνουν στὴν ἀμοιβαία κατανόηση τῆς πολιτιστικῆς ἱστορίας καὶ τῶν πολιτισμῶν, ὁ ρόλος τοϋ διανοουμένου θὰ καταστῆ προεξάρχων. Ὄχι ὅμως τοῦ συνήθους τύπου διανοουμένου, ἀλλὰ τοῦ διανοουμένου ὡς «μετοχικοῦ κεφαλαίου τῆς πολυεθνικῆς τοῦ πολιτισμοῦ». Τοῦ διανοουμένου, ἤτοι, ὁ ὁποῖος θὰ μπορῇ νὰ λειτουργῇ ἐλεύθερα καὶ μὲ σκοπό τὸ... συμφέρον τῆς «ἑταιρείας» του, ποὺ θὰ συνίσταται ἀκριβῶς στὴ προαγωγὴ τοῦ δικοῦ του πολιτισμοῦ σὲ μιὰ γενικώτερη ἱστορικὴ σύνθεση τῶν ὑπαρχόντων πολιτισμῶν. Ὄχι πράκτορες δηλαδὴ τοῦ «δυτικοῦ τρόπου ζωῆς» ὑπὸ τὸ σύνθημα τῆς «προόδου», πρᾶγμα ποὺ ἰσοδυναμεὶ μὲ πολιτιστικὸν ἰμπεριαλισμὸ (γιὰ τὴν καταστροφὴ τοῦ ἐπιτοπίου πολιτισμοῦ καὶ συνεπῶς τὴν «ἀπελευθέρωση» των χρημάτων σύμφωνα μὲ τά λεχθέντα), ἀλλὰ ἐργαζόμενοι ἐγκέφαλοι μὲ πραγματικὴ γνώση τῶν θεμάτων, ἀπηλλαγμένοι ἀπὸ τὶς προλήψεις τῆς ἐκκοσμίκευσης καὶ τῶν «ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων», οἱ ὁποῖοι ἀκριβῶς, ἀξιοποιῶντας τὶς συνεισφορὲς τοῦ δικοῦ των πολιτισμοῦ, θὰ φροντίσουν νὰ βροῦν τὸ γενικὸ ἐκεῖνο εἶδος τῶν ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων τὸ ἀφ’ ἐαυτοῦ λειτουργοῦν καὶ δεσμευτικὸ γιὰ ὅλους. Εἶναι βέβαια μιὰ μακροχρόνια καὶ ἐπίμοχθη διαδικασία, στὴν ὁποία μιὰ παγκόσμια ὀργάνωση τῆς τέχνης (ὄχι διὰ τῶν γκαλερὶ προφανῶς...) ἔχει νὰ παίξη ἐξ ἴσου ἕνα θεμελιώδη ρόλο. Τέχνη ὄχι κατευθυνὸμενῃ γιὰ τὶς «ἀνάγκες της παραγωγῆς», ἀλλὰ μέσον πολιτιστικῆς ἐπικοινωνίας.
Μόνο μὲ τέτοιους τρόπους - δηλαδὴ τρόπους ποὺ θὰ ξεκινοῦν ἀπὸ τὴν πραγματικότητα - θὰ μπορέση ἡ παραγωγὴ νὰ ἁπαλλαγῆ ἀπὸ τὸν φαῦλο κύκλο τῶν ἐσωτερικῶν της ἀντιφάσεων χωρὶς κατακλυσμιαῖες κρίσεις, ἐξασφαλίζοντας τὴν ἱστορικὴ προοπτικὴ καὶ σώζοντας ὅ,τι ἔμεινε ἀπὸ τὸ περιβάλλον... Ὑπάρχει τρόπος, καὶ ἂς κηρύσσουν οἱ «εἰδικοί» το ἀντίθετο. Ὁ τρόπος συνίσταται ὄχι στὸ νὰ μαθαίνωμε περὶ τῶν ἄλλων πολιτισμῶν ἀπὸ «σεμινάρια» ἤ μελετῶντας, ἀλλὰ νὰ τοὺς βλέπωμε δρῶντες στὶς δυτικὲς μεγαλουπόλεις κατὰ τὸν ἴδιο τρόπο ποὺ βλέπομε στὴν πιὸ ἀπομακρυσμένη ἄκρη τὸ αὐτοκίνητο ἤ τὴν τηλεόραση ὡς προϊόντα τοῦ δυτικοῦ πολιτισμοῦ. Πρόκειται βέβαια γιὰ μιὰν ἀνατροπὴ τῶν πραγμάτων στὸν τομέα τῶν ἰδεῶν κατ’ ἀρχήν, ἀλλά, ἂν οἱ καταστάσεις τοῦ κόσμου μας δὲν βρίσκονται στὸν εὐτυχέστερον τῶν δρόμων τους, πρόκειται γιὰ μιὰ ἀνατροπὴ ἀναγκαία. Ἂν γιὰ τὴν παραγωγὴ «δὲν ὑπάρχη ἄλλος τρόπος», ὅπως διακονεῖ ἡ ἐπίσημη ἰδεολογία τῶν «εἰδικῶν», καὶ ὁ τρέχων καπιταλισμὸς μὲ τά προβλήματα αὐτοκτονίας του δὲν μπορῇ νὰ ἀλλάξη, τότε χρέος κάθε συνεποῦς διανοουμένου εἶναι ὄχι ἡ μέριμνα περί... «ἐλευθερίας» καὶ ἡ «σχέση ἀτόμου καὶ κράτους», ἀλλὰ νὰ προκύψη τὸ συντομώτερο δυνατὸν ἡ γενικὴ «τερροριστικὴ» συνείδηση ποὺ εἴπαμε προηγουμένως. Αὐτὴ θὰ φέρῃ λιγώτερα δεινὰ ἀπὸ ὅ,τι ἡ ἴδια ἡ φύση ὡς ἀντίδραση καὶ τῆς ὁποίας οἱ συνέπειες θὰ εἶναι στὸ ἔπακρον σαδιστικές...
Μέχρι τήν Κυριακή τῶν εὐροεκλογῶν θά ἀναρτήσω κάποια κείμενα πού ἔχουν μέ τόν ἕνα ἤ τόν ἄλλο τρόπο σχέση, εἴτε μέ τήν ""Εὐρώπη" ὡς ἔννοια, εἴτε μέ τίς ἰδέες τίς ὁποῖες ἐκφράζει.
ΑπάντησηΔιαγραφήΤό σημερινό ἀπόσπασμα εἷναι ἀπό τό ἀγαπημένο βιβλίο τοῦ Γεράσιμου Κακλαμάνη - "Τό Ἀνατολικό ζήτημα" σήμερα.
Γεια σου Ζαρα(χαθηκαμε...)
ΑπάντησηΔιαγραφήΘα κανω τωρα πεζο σχολιο(κομματικοπολιτικης υφης) και το βραδυ θα επανελθω αφου διαβασω επιμελως το post.
Λοιπον θα ηθελα να μου δωθει το credit της σωστης προβλεψης περι του πολιτικου μελλοντος της κ.Γιαννακου.Εδω:http://katotokerdos.blogspot.com/2009/04/23-4-1827.html#comments, στο blog σου δηλαδη, εγραφα στις 23 Απριλιου(θεμα Καραισκακης)μεταξυ αλλων:"Παρεμπιπτοντως στοιχηματιζω πως η προστατιδα και κολλητη της Ρεπουση κα.Γιαννακου θα επανεκλεγει". Διοτι ημουν και ειμαι βεβαιος πως οποιος βγαζει σε περας τη "βρωμοδουλεια" και το χαμαλικι της προωθησης των επιταγων της ψευτοδιεθνιστικης,"κοσμοπολιτικης" και νεοεποχιτικης ιδεολογιας δε χανεται.Το συστημα δεν τον αφηνει να χαθει.Ετσι και με την κα.Υπουργο.Την καταμαυρισαν οι ψηφοφοροι της Α Αθηνων, στελνοντας ξεκαθαρο μηνυμα.Ειναι πρωτοφανες υπουργος κομματος που ξανακερδιζει τις εκλογες να μαυριζεται ετσι.Ημουν βεβαιος πως θα εβγαινε στις επομενες βουλευτικες εκλογες με την στηριξη του μηχανισμου του κομματος της.Δεν ειχα υπολογισει την ελλειψη θαρρους(=φοβαμαι να εκτεθω με σταυρο) και την αντιδημοκρατικη νοοτροπια του κομματικου συστηματος(=την μαυρισατε;Φατε την τωρα στο κεφαλι με λιστα για να μαθετε).Και μην ακουσω τιποτα σπαραξικαρδια περι περιπετειας υγειας.Αλλο το ενα, αλλο το αλλο.Μιλαμε με πολιτικους ορους.Η συμπαθεια λογω του προβληματος υγειας ειναι δεδομενη.Αλλα η εκμεταλλευση του αισθηματος αυτου προκειμενου να αποφευχθει ο σκοπελος της σταυροδοσιας, οταν το μαυρισμα του 2007 ειναι νωπο και γεματο μηνυματα φανερωνει ελλειψη θαρρους(πανε περιπατο οι δηλωσεις "θα ξανακατεβω με σταυρο").Τελος παντων.Οχι τιποτε αλλο,αλλα το κουτοχορτο ειναι και κακομαγειρεμενο.
Τελος θελω να εκφρασω το θαυμασμο μου για τον Τρεμοπουλο.Τετοιο νεοταξιτικο φρουτο ειχε χρονια να φανει.Μπραβο!Μου αρεσει η εξελιξη των μοντελων.Τι οδος Κεμαλ Ατατουρκ,τι "μακεδονικο αναγνωστικο", τι αβαντες στον φασιστοΓκρουεφσκι.Αυτοι οι "οικολογοι" τα αξιζουν τα λεφτα τους.Δυστυχως δεν αρκουν οι μερες για να τους ξεβρακωσουν τελειως και δυστυχως αρκετοι αποκαμωμενοι απο το συστημα θα παρασυρθουν.Φταει και η Αλεκα που δεν τους ισοπεδωσε οπως θα τους αξιζε.
Kαι το βιντεακι...
ΑπάντησηΔιαγραφήΤρεμοπουλος,Τριαριδης(μιλαμε για ντοπαρισμενο νεοταξιτη, δηλωνει "απατρις") και ο Βοσκοπουλος του Ουρανιου Τοξου.
Kαι τα προβατα θα τους ψηφισουν διοτι αγνοουν
Kαι επειδη καποιοι ψαχνουμε περισσοτερο, εδω και Τρεμοπουλος υπερ Τσαμηδων:http://panosz.wordpress.com/2008/04/10/tsamides/#comment-36290
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαι εδω αυτος παναθλιος συρφετος των Οικολογοτρεμοπουλων συσχετιζει την προταση του ταγαροκουλτουριαρνενεκου Τρεμοπουλου περι μετονομασιας της Απ.Παυλου σε Κεμαλ Ατατουρκ με την οδο Γ.Σεφερη στη Σμυρνη:http://ecology-salonika.org/lib/?p=421
Και βεβαια υπογραφει και το κειμενο καταδοσης της χωρας στους Νατοικους λυκους, μαζι με τα αλλα τα παιδια:http://www.bulls.gr/read_op.php?oid=1276&mid=192
Γειά σου Πρωτ, καλῶς σέ βρῆκα πάλι...
ΑπάντησηΔιαγραφήὉ Τρεμόπουλος εἷναι μεγάλη μούρη.
Δές πιό κάτω μιά συνέντευξή του, σέ ποιόν ἄλλον; Στον ἱεραπόστολο δημοσιογράφο τῆς νέας τάξης Σταῦρο Θεοδωράκη. Ὁ πυκνός καί μεστός πολιτικός λόγος δέν μπορεῖ νά κρυφτεῖ
Οἰκολόγος τῆς πλάκας Νά μήν ξεχάσω, ἐκτός ἀπό τήν καταδίκη τῆς Ἑλλάδας πού εἶχε ζητήσει γιά , ἄκουσον ἄκουσον, τήν ἐθελοντική συμμετοχή Ἑλλήνων στό πλευρό τῶν Σέρβων ἐνῷ γιά τόν στρατό τοῦ ΝΑΤΟ πού πέρναγε ἀπό την Μακεδονία ἔκανε γαργάρα, νά μήν ξεχάσω καί τό κυνήγι πού εἶχε κάνει στην ἀξέχαστη Νατάσα Γερασιμίδου, για να κολλήσει τά οἰκολογικά του ἔνσημα
Τρεμόπουλος, Τριαρίδης καί οἱ λοιποί ἀνήκουν στήν συνομοταξία τῶν ἀεριτζήδων τῆς πολιτικῆς.
Κατά τήν γνώμη μου μαζί μέ περιπτώσεις τύπου Καρατζαφέρη ἔχουν κοινά χαρακτηριστικά καί κοινούς στόχους. Λόγος πολιτικά κενός καί νεφελώδης, ὁ ἕνας χρειάζεται τόν ἄλλον γιά νά βγῆ στό προσκήνιο καί νά ἀρθρώσει τίς ἀρλοῦμπες του. Ἔντυπωσιασμοί ἀνέξοδοι. Στόχος ὁ γρήγορος ἐγκλωβισμός ὅποιου ξεφύγει ἀπό τίς δαγκάνες του δικομματισμοῦ, ἀφοῦ ὁ ΣΥΡΙΖΑ μάλλον δέν τραβάει πλέον γιά τόν σκοπό αὐτό.
Μιά καί ἔπιασα τούς ἐπιδοτούμενος νεοταξικούς ἀεριτζήδες καί ἀπό τίς δύο μπάντες, δέν ἀντέχω νά μήν σχολιάσω τήν περίπτωση τῆς προσχώρησης Τζαβέλλα στό ΛΑΟΣ. Γιά ὅποιον γνωρίζει μερικά πράγματα, μιλᾶμε γιά ΤΗΝ ΚΟΛΛΗΤΗ τῆς Ντόρας, ἄρα καί τῆς Μαριέττας ( ἡ Νίκη Τζαβέλλα ἐπί κυβέρνησης Μητσοτάκη ἧταν διοικητής στόν Ο.Α.Ε.Δ., κατόπιν πῆρε καί ἄλλα πόστα στόν ἰδιωτικό τομέα ἐλάχιστη σχέση ἔχοντα μέ τόν τάχα μου πατριωτικό χαρακτῆρα τοῦ ΛΑΟΣ). Πάντα πίστευα πώς οἱ λεονταρισμοί Καρατζαφέρη κατά τοῦ Μητσοτάκη εἷναι καπνός χωρίς φωτιά, καί μάλιστα προπέτασμα καπνοῦ. Ὁ τύπος ἧταν μητσοτακόπαιδο ὅσο ἧταν στή Ν.Δ. Καμμία σχέση μέ τούς Παπαθεμελῆ καί Ζουράρι, μέ τούς ὁποίους μπορεῖ νά ἔχω κάποιες διαφωνίες, ἀλλά εἷναι ἄνθρωποι σεβαστοί καί ἀξιόλογοι, πατριῶτες ἁγνοί καί ὄχι καριερίστες.
Καλά ἄπατρις δήλωνε καί ὁ Νίτσε, καμιἀ σχέση μέ τά σημερινά ψώνια.
Βάζω στοίχημα ὅτι ὁ Τριαρίδης παράλληλα μέ τήν ἰδιότητα τοῦ ἀπάτριδος -πού γιά μένα σήμερα μεταφράζεται σέ ἐχθρό τοῦ κάθε εἴδους πολιτισμοῦ καί ὑπάλληλο τῆς πολυπολιτισμικότητας Α.Ε. - θά ἐνστερνίζεται καί τό περιεχόμενο τῆς ἔννοιας τοῦ εὐρωπαίου πολίτη ( τί εἴδους ἀπάτριδες εἷναι αὐτοό ὅλοι πού τήν Ε.Ε. ἐπικαλοῦνται γιά νά περάσουν τίς θέσεις τους) γιά νά ἐπανέλθω στόν φίλτατο Γεράσιμο Κακλαμάνη( ὁ ὁποῖος παρεμπιπτόντως δήλωνε λατινέλλην πιστεύοντας σέ βάθος στήν βαθειά πολιτιστική συγγένεια καί ἀλληλεπίδραση σέ βάθος χρόνου τῶν πολιτισμῶν τῆς εὐρύτερης Μεσογείου, καί ὄχι στό λιώσιμο ὅλων κάτω ἀπό τήν εὐρωπαϊκή καί ἀργότερα νεοταξίτικη μπότα.
Να ρωτήσω κάτι; Γιατί δεν τα λέτε στο τηλέφωνο; Πάλι μπουρλότο θα βάλω!!!!!!!!!!!!!!
ΑπάντησηΔιαγραφήΣυμφωνω απολυτα Ζαρα.Η Τζαβελλα ειναι η ενσαρκωση του αριβισμου στην πολιτικη.Και ο αρχιλαικιστης αρχηγος της θα την πληρωσει ακριβα. Και πανω απο ολα ειναι Η κολλητη της τροχονομου των απατεωνων, που κρυβεται σημερα αφου εκανε γαργαρα το επειγον σημα διαφυγης του λαδεμπορα Καραβελα.Αυτη ομως, η Ντορα, ειναι τιμια.Μονο κατι καφετιερες πηρε μαζι με τον Κυριακο.Δεν εχει λαδωθει ποτε η Ντορα.Επισης εγω ειμαι Ολυμπιακος.
ΑπάντησηΔιαγραφήΚατα τα αλλα ηρθε η ωρα να δωσω τα λινκ για Τριαριδη.Ο ανθρωπος ειναι αρρωστος....:
-Εδω λεει οτι στην Τριπολιτσα εγινε εθνοκαθαρση ο νενεκος αυτος:
http://www.nakratzas.com/index.php?option=com_content&task=view&id=42&Itemid=56
-εδω γινεται πλεον ξεδιαντροπος:
http://www.triaridis.gr/keimena/keimD046.htm
-εδω γραφει το εξης αυτη η κινουμενη αλητεια,που παριστανει και τον πνευματικο ανθρωπο:"Ναι, ο θρυλικός Γέρος του Μωριά υπήρξε κι αυτός ένας χασάπης."
http://www.triaridis.gr/keimena/keimD015.htm
-συνεχιζει εδω αυτη η ενσαρκωση της πνευματικης προστυχιας λεγοντας:" ή το πώς επιχείρησαν να «εκκαθαρίσουν» οι Έλληνες τους Μικρασιάτες Τούρκους την τριετία 1919-1922), για να διαπιστώσει το πλέγμα της φρίκης: κάθε φενακισμένη «εθνική γιορτή», κάθε τρομερή «παρέλαση», κάθε απαίσια «επέτειος νίκης» του ενός «έθνους» σημαίνει την καταστροφή, την εθνοκάθαρση, τον χαλασμό ενός λαού – μια αλλόκοτη τραγωδία αιώνων που κρατά γερά μέχρι σήμερα...
http://www.triaridis.gr/keimena/keimD035.htm
-και βεβαια επειδη απο πολλους μπορει να κρυφτει αλλα οχι απο μενα, εδω:στην τεταρτη εκθεση βιβλιου (στο Πεμπτη ωρα 18:30-20:00)συναγελαζεατι με τους ομοιδεατες του Δημητρα,Δημου και Μανδραβελη(αυτον τον νεοφιλελευθερο τενεκε που βλεπουν τα προβατα καθε βραδυ στο δελτιο του Σκαι και δεν παιρνουν χαμπαρι)
http://www.booksinfo.gr/bookinfo/festival/thessalonikibookfair/index.html
Απλα να τονισουμε Ζαρα πως ο νενεκος αυτος δεν ειναι τυχαιος.Αρθρογραφουσε χρονια στην εφημεριδα "Μακεδονια" της Θεσσαλονικης και οταν τον εδιωξαν του συμπαρασταθηκε και ο αντιπρυτανης του Αριστοτελειου(!!!)
Γιά νά πάρουμε λίγο ἀνάσα ἀπό ὅλον αὐτό τό συνάφι
ΑπάντησηΔιαγραφήπαραθέτω τό παρακάτω κείμενο πού βρῆκα πρίν ἀπό λίγο στό infognomonpolitics. Ἀφιερωμένο στούς "πατριῶτες" καί "ἀπάτριδες" κάθε χρώματος.
Ἡ "Ρωμιοσύνη" τοῦ Γιάννη Ρίτσου «Μαρμάρωσαν τά δέντρα, τά ποτάμια κι οἱ πηγές μές στόν ἀσβέστη τοῦ ἥλιου
Ἡ ρίζα σκοντάφτει στό μάρμαρο. Τά σκονισμένα σκοίνα. Τό μουλάρι κι ὁ βράχος. Λαχανιάζουν. Δέν ὑπάρχει νερό. Ὅλοι διψᾶνε. Χρόνια τώρα. Ὅλοι μασᾶνε μία μπουκιά οὐρανό πάνω ἀπ’ τήν πίκρα τους».
Καθώς φέτος συμπληρώνονται ἑκατόν χρόνια ἀπό τή γέννηση καί εἴκοσι, σχεδόν, ἀπό τήν κοίμηση τοῦ μεγάλου ποιητῆ τοῦ ἔθνους τῶν Ἑλλήνων Γιάννη Ρίτσου, ὑποκλίνομαι ταπεινά στήν πηγαία καί αὐθεντική ποιητική μορφή του. Στό μοναδικό καί σπουδαῖο ἔργο πού μᾶς κατέλιπε. Ἐν μέσω διωγμῶν καί κατατρεγμῶν καί μαρτυρίων καί ὀδύνης στόν τόπο τῆς νεότερης ἱστορίας. Ἡ ὁποία ὑπῆρξε ἐξόχως σπαρακτική. Καί συντριπτική. Μέ τό ἐμφύλιο πάθος. Τή συνακόλουθη ἐξορία. Τίς ἐκτοπίσεις. Τή μισαλλοδοξία. Τό φανατισμό. Τήν πολιτική ἀήθεια.
Στέκομαι στά δεινά πού δοκίμασε στόν βίο τοῦ ὁ Γιάννης Ρίτσος. Στέκομαι, ἀκόμα, σήμερα, στήν ὑπερήφανη ἀλλά καί τραυματισμένη «Ρωμιοσύνη» του. Αὐτήν τήν πονεμένη Ρωμιοσύνη, τοῦ ἐμφύλιου ἤ μετεμφυλιακοῦ πάθους. Αὐτήν τήν πονεμένη Ρωμιοσύνη, πού στήν ταπεινή καί τρυφερή της ἀγκάλη καταφεύγουμε καί ἀναπαυόμεθα καί ὑπάρχουμε.
Καθώς προσεγγίζουμε τή «Ρωμιοσύνη» τοῦ Γιάννη Ρίτσου, ἕνα ἔργο καταλυτικό καί συγκλονιστικό, εἰσερχόμεθα σέ μίαν ἰδιότυπη πρόσληψη καί ἀνάπτυξη τοῦ ἔρωτος τῆς πατρίδος καί συγχρόνως σέ μίαν ἄλλη, ἀπό ἄποψη σημειολογική, ἰδιάζουσα «ἐθνική» ποίηση. Εἶναι ὁ ἔρως τῆς πατρίδος. Ἀλλά καί ἡ ὀδύνη γιά ὅσα τῆς ἐπεσυνέβησαν. Ἡ ὁμολογία πίστεως καί ἔρωτος καί ἀγάπης. Ἡ δυναμική του τόπου.
Ἡ ἰδιαζόντως ἀλλά καί ἐξόχως ἐθνική αὐτή ποίηση, εἶναι μία ποίηση πού τελεῖ μακράν τῶν ὅποιων ἐπιδράσεων καί ἀντανακλάσεων τῆς ἀλλοτριώνουσας Δύσης, μέ τόν νοσηρό ἐθνικισμό πού μᾶς κληροδότησε ὡς ἀσθένεια καί παθογένεια. Ἔχουμε, ἔτσι, μέ τή «Ρωμιοσύνη» τοῦ Ρίτσου, ὅπως καί μέ τήν «Πονεμένη Ρωμιοσύνη» τοῦ παλαιότεροῦ του Φώτη Κόντογλου, μία ποίηση καί μία λογοτεχνία ἐθνική, πού ἀφίσταται τῶν ὅποιων δυτικότροπων ἐθνικισμῶν. Ποῦ ἀναδεικνύει τήν ἀγάπη. Τή φιλοπατρία. Τόν ἔρωτα τῆς πατρίδος. Ποῦ ἔρχεται, ἔτσι, νά συναντηθεῖ μέ τόν ἱερό τόπο τοῦ Βυζαντίου, μέ τόν τόπο τῆς καθ’ ἠμᾶς ἀνατολῆς. Μέ τό ἅγιο καί λησμονημένο Βυζάντιο. Μέ τόν λανθάνοντα, ἐν τέλει, ἀλυτρωτικό καημό μας. Μέ τή συνέχεια καί τή συνοχή τῆς ἱστορικῆς μνήμης.
Αὐτήν τή συνέχεια καί τή συνοχή, τόν ἔρωτα τοῦ τόπου, καταθέτει ὁ Ρίτσος μέ τή «Ρωμιοσύνη του», ὡς ἀντίδοτο στό πάθος καί τόν ἀδελφικό σπαραγμό. Εἴμαστε ἀνάμεσα στά 1945 καί 1947. Ἔτσι εἶναι πού ὑποδεικνύει καί καταθέτει τή «Ρωμιοσύνη» του, ἐκφράζοντας τόν καημό καί τήν πίκρα του γιά τά ἱστορικά καί πολιτικά δεινά. Εἶναι ἐδῶ τό φῶς, πού ἀνελέητο συνοδεύει τά τοπία μας καί τά ἀποκαλύπτει γυμνά. Ὅπως εἶναι. Ἕως τίς μέρες μας:
«Ἐτοῦτο τό τοπίο εἶναι σκληρό σάν τή σιωπή,
σφίγγει στόν κόρφο του τά πυρωμένα του λιθάρια
σφίγγει στό φῶς τίς ὀρφανές ἐλιές του καί τ’ ἀμπέλια του
σφίγγει τά δόντια. Δέν ὑπάρχει νερό. Μονάχα φῶς. Ὁ δρόμος χάνεται στό φῶς κι ὁ ἴσκιος τῆς μάντρας εἶναι σίδερο.
Μαρμάρωσαν τά δέντρα, τά ποτάμια κι οἱ πηγές μές στόν ἀσβέστη τοῦ ἥλιου
Ἡ ρίζα σκοντάφτει στό μάρμαρο. Τά σκονισμένα σκοίνα. Τό μουλάρι κι ὁ βράχος. Λαχανιάζουν. Δέν ὑπάρχει νερό. Ὅλοι διψᾶνε. Χρόνια τώρα. Ὅλοι μασᾶνε μία μπουκιά οὐρανό πάνω ἀπ’ τήν πίκρα τους».
Αὐτή ἡ διάνοιξη πρός τόν οὐρανό εἶναι πού ἁγιάζει τά τοπία μας. Ποῦ μᾶς ἁγιάζει καί διασώζει καί συγκρατεῖ. Αὐτή ἡ ἀνάδειξη τοῦ φωτός, πού μᾶς κατακλύζει καί πλημμυρίζει καί μᾶς ἀπογυμνώνει καί καθάρει ἀπό τίς ἁμαρτίες μας. Μᾶς ἐξαγνίζει μέσα στίς «πηγές, μές στόν ἀσβέστη τοῦ ἥλιου».
χεχεχε usound εἷσαι τό πιό συμπαθές troll, ἔχω ἀναπτύξει εἰδική τεχνική ἀπασφαλισμοῦ τῶν μπουρλότων, ἤ ἄμεση ἐπιστροφή τους στόν ἐπιφέροντα μέ συνέπεια τόν κίνδυνο αὐτοτραυματισμοῦ του...χεχεχε
ΑπάντησηΔιαγραφήΤωρα τον διαβασα ολο και θα κανω ενα δυο σχολια.
ΑπάντησηΔιαγραφήΘα επικεντρωσω στα σημεια που διαφοροποιουμαι.
Ο Κ. για να τεκμηριωσει την αδυναμια της Ευρωπης επικαλειται το ευστοχο παραδειγμα της πλημμελους ενταξης στον Ευρωπαικο χωρο των κρατων της Ανατολικης Ευρωπης.Ως αιτιο ο Κ. εντοπιζει την αγνοια των Δυτικοευρωπαιων περι του πολιτιστικης ιστοριας των Ανατολικων καθως και την κοντοθωρη οικονομικιστικη οπτικη των Δυτικων. Χωρις να αρνουμαι τα παραπανω ως αιτια του αγεφυρωτου χασματος μεταξυ Δυτικων και Ανατολικων Ευρωπαιων, θελω να πω πως ο Κ. ΔΕΝ αναφερει εναν παραγονται και ενα δεδομενο που επεξηγει πιο πειστικα το φαινομενο. Εξηγουμαι.Η ενταξη των ανατολικοευρωπαικων κρατων εγινε κυριως διοτι αυτη ηταν η υπερατλαντικη πολιτικη επιταγη των ΗΠΑ. Στην προσπαθεια απομονωσης της Ρωσσιας η ενταξη των χωρων αυτων ηταν καθοριστικο βημα. Γι αυτο αλλωστε κρατη οπως η Τσεχια και η Πολωνια συμπεριφερονται ως εντολοδοχοι των ΗΠΑ και οχι ως μελη της ΕΕ.Αρα δεν τους φταιει η πολιτιστικη διαφοροποιηση απο την Δυτικη Ευρωπη, ουτε η οντως κοντοθωρη σταση των Δυτικων,αλλα πραγματικο και ουσιωδες αιτιο της αποτυχημενης ενταξης τους στην Ευρωπη(οσο υπαρχει αυτη ως ιδεα)ειναι ο ακρατος φιλοαμερικανισμος τους και η παθολογικη ατλαντολαγνεια τους.Ειναι πιο πεζη και ρηχη εξηγηση απο την αναλυση πολιτισμων που κανει ο Κ. αλλα ειναι και πιο κοντα στην πεζη πραγματικοτητα.
Λεει παρακατω: "Ἀκόμη εἶναι ἄγνωστο ἐν ὀνόματι ποίου ἡ Εὐρωπαϊκή Ἕνωση «μεσολαβεῖ» γιά τήν «εἰρήνη στά Βαλκάνια». Τήν εἰρήνη ὅλοι βέβαια τήν ἐπιθυμοῦν, ποιά ὅμως εἶναι ἡ βάση ἐπί τῆς ὁποίας στηρίζονται οἱ «εἰρηνευτικές προσπάθειες» τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης;"
Μα η Ευρωπη στο βαθμο που στο παρελθον υπηρξε αθλιο παραμαγαζο των ΗΠΑ(διοτι εγω εχω καποιες-αμυδρες εστω-ελπιδες σε Σαρκοζι και Μερκελ) μεσολαβουσε στο ονομα του ΝΑΤΟ. Τι ειρηνευτικες προσπαθειες;Απο την Ιταλια δεν απογειωνονταν τα αεροπλανα που ισοπεδωσαν την Σερβια;Η Ευρωπη δεν κανακευει,με τον αποκρουστικο Σολανα, τον εξωφθαλμο εθνικισμο των Κοσοβαρων;Δεν δινουν θαρρος στον φασιστογυφτο Γκρουεφκι;Δεν υποστηριζουν την τοποθετηση πυραυλων στην Τσεχια;
Με αλλα λογια η αναγνωση των σημερινων καταστασεων με αποκλειστικα ιστορικους και πολιτιστικους ορους,οπως κανει ο Κ.,λησμονει την γεωπολιτικη και οικονομικη παραμετρο των στρατηγικων της Ευρωπης(=εξαρτηση απο ΗΠΑ,ακρατος οικονομισμος)που προσφερουν μια πιο πεζη μεν,αλλα πιο πειστικη εξηγηση για την καταντια της ευρωπαικης πολιτικης και την πληρη ελλειψη πυξιδας.
Πρωτ, δέν κατάλαβα γιατί λές στό τέλος πῶς ὁ Κακλαμάνης δέν λαμβάνει ὑπ’ὄψιν τοῦ τίς οἰκονομικές παραμέτρους πού καθορίζουν τήν στάση τῆς Ε.Ε. Πάμπολλες οἱ σχετικές ἀναφορές στό κείμενο -ὅπως ἄλλωστε καί στά παλαιότερα πού ἔχω ἀναρτήσει.
ΑπάντησηΔιαγραφήΔιευκρινιστικά : Τό βιβλίο γράφτηκε τό 1997. Πρόσεξε πώς τήν λέξη ,εἰρηνευτικές, τήν ἔχει σέ εἰσαγωγικά.
Μην ξεχνᾶμε πῶς τίς ἀνακηρύξεις Κροατίας, Σλοβενίας ἡ Εὐρώπη τίς ξεκίνησε καί ὄχι οἱ ΗΠΑ. Εἶναι τό ἴδιο μέ τήν ἐξαγωγή «δημοκρατίας» στό Ἰράκ.
Γιά μένα ὁ πολιτιστικός ὅρος δέν περιορίζεται σέ λογοτεχνία, ποίηση, τέχνες γενικώτερα, εἶναι κάτι πολύ εὐρύτερο καί σύνθετο, μία ὁλόκληρη ἰδεολογική ἀντίληψη καί στάση ζωῆς, σχέσεων ἀνθρώπων μεταξύ τους καί τῆς φύσης, οἱ οἰκονομικές σχέσεις εἶναι μέρος του.Καί οἱ βόμβες ἐκ τοῦ ἀσφαλοῦς στό Ἰράκ, Σερβία, στοιχεῖα κάποιου συγκεκριμένου πολιτιστικοῦ μοντέλου εἷναι, ὅπως καί ἡ ἀπαξίωση ὁτιδήποτε ἀγαθοῦ δέν μπορεῖ νά γίνει ἐμπόρευμα.
«Ἡ «κάθοδος τῶν πολιτισμῶν» πέριξ της Μεσογείου εἶναι μία ἐσωτερική ἰδεολογική ἀναγκαιότης τῆς φιλοσοφίας τῆς «ἐλεύθερης ἀγορᾶς».
Νομίζω τό παραπάνω εἶναι πολύ εὔγλωττο ὅσον ἀφορᾶ τήν σχέση τοῦ εὐρωπαϊκοῦ οἰκονομικίστικου μοντέλου μέ τήν συνολική ἄποψη τῶν εὐρωπαίων περί πολιτισμοῦ. Φυσικά τό ἄν συμφωνεῖ κάποιος μέ τόν συγγραφέα εἶναι ἄλλο θέμα.
Δές τό κομμάτι
" Ἡ πρώτη θεωρία ἦταν ἡ «θεωρία τοῦ ἀπορροφητῆρος»!!! –«Staubsauger theorie», διά τῆς ὁποίας τό ὅλον θέμα τῆς ἀνατολικῆς Εὐρώπης ἐλύετο διά οἰκονομικῆς ..ἀπορροφήσεως. Ἀλλά πῶς ὅμως –ἀποικιοκρατικά ἤ πολιτικά καί ἱστορικά; Ἐπ’ αὐτοῦ βεβαίως δέν ἦταν δυνατόν νά ὑπάρχη ἀπάντηση, καί δέν ὑπάρχη ἀκόμα φυσικά, καί διά τοῦτο ἐφευρέθηκε ὁ νέος ὅρος τό «βλέποντας καί κάνοντας» «EG 92 – Plus» !!."
Νομίζω ὅτι ὁ Κακλαμάνης τονίζει εὔστοχα τόν πρόχειρο καί οἰκονομικίστικο σχεδιασμό τῆς Ε.Ε.
Κάπου ἀλλοῦ γράφει πῶς ἡ πολιτική τῆς Ε.Ε. κινεῖται μεταξύ τοῦ οἰκονομικοῦ κέρδους, ἀναγκαιότητος καί ἰδεολογικῶν σκοπιμοτήτων.
Δέν ἀντιμετωπίζει δηλαδή τίς αἰτίες τῶν προβλημάτων ἀλλά προσπαθεῖ νά τά λύσει ἐμπειρικά. Ἡ μόνη δέ ἐμπειρία πού διαθέτουν οἱ εὐρωπαῖοι, καί τήν ἀπέκτησαν ἀρχικά πολεμώντας μεταξύ τους ἀπό τόν μεσαίωνα καί μετά, εἶναι τῆς κυριαρχίας, τῆς βίας καί τοῦ πολέμου, αὐτή πού τούς ἔδωσε τήν δυνατότητα νά ὑπερισχύσουν στό μεγαλύτερο μέρος τῆς ὑδρογείου μετά τό 1492 ( ὁ Τσόμσκυ ἔχει βγάλει ἕνα ὡραῖο βιβλίο τό 1993 μέ τίτλο "Ἔτος 501 Ἡ κατάκτηση συνεχίζεται"). Ἡ κατάκτηση ἄγγιξε τά μέγιστά της ὅρια στίς ἀρχές τοῦ 19ου αἰώνα μέ τήν ἐνσωμάτωση στήν εὐρωπαϊκή ἐπιρροή ἀφ’ἑνός της ἀνατολικομεσογειακῆς λεκάνης, δηλαδή τό βασικό λίκνο τῶν πολιτισμῶν καί ἀφ’ ἑτέρου τῆς Κίνας.
Αὐτό πού ἔχω ἐγώ καταλάβει, τό ἔχω ξαναπεῖ ἄλλωστε, εἶναι ἡ οὐσία τῆς βαθύτερης ( πέραν τῆς καθαρά οἰκονομικῆς) πολιτιστικῆς διάστασης. Ὅσοι λαοί, περιοχές, οἰκονομικά ὑποταγμένοι ὄντες, δέν δέχτηκαν τήν ἐπιβολή τοῦ "εὐρωπαϊκοῦ" πολιτισμοῦ, Κινέζοι, Ἄραβες, Βαλκάνιοι, κ.λπ, δέν ὑπάρχει ποτέ περίπτωση εἴτε νά ἐνσωματωθοῦν εἴτε νά συνεργασθοῦν σέ βάθος χρόνου μέ ὁποιονδήποτε Σαρκοζί ἤ Μέρκελ. Ἡ βία καί ἡ ἀντιπαράθεση θά εἶναι ὁ κανόνας, ὅταν ὁ Ἀμερικάνος, ὁ Εὐρωπαῖος ἤ ὁποιοσδήποτε ἄλλος ἐπιδιώκει νά κυριαρχήσει ἐπιβάλλοντας τό πολιτιστικό του μοντέλλο. Σωστά λέει ὁ Κακλαμάνης. Ἡ Εὐρώπη μετά τόν Α Π.Π. καταρρέει ( ἄν ληφθεῖ βέβαια ὑπ’ ὄψιν ἡ ἱστορική διάσταση τοῦ χρόνου).
Στό τέλος ὅμως νομίζω τό ἴδιο λέμε, πώς ἡ οἰκονομικίστικη ἄποψη τῶν εὐρωπαίων συμβάλλει στό σημερινό ἀδιέξοδο, εἷναι ὅμως μιά ἄποψη πού γιά νά γίνει κατανοητή σέ βάθος πρέπει ν απάμε πολύ πίσω. Γιά μένα ὁ λεγόμενος «εὐρωπαϊκός» πολιτισμός σήμερα, δέν εἶναι τίποτα ἄλλο ἀπό ἕνα συνοθύλευμα ἀριθμῶν, οἰκονομικῶν προγραμμάτων , λατρεία τῆς ποσότητας καί τῆς «ἀνάπτυξης», μιά πορεία πρός μιά ἄγνωστη κορυφή. Τώρα ἄν στήν κορυφή φτάσει ἡ Εὐρώπη, ἤ ἡ Κίνα ἀντί τῆς Ἀμερικῆς χρησιμοποιώντας τό δυτικό μοντέλο καταστροφῆς, τό ἴδιο μου κάνει.
Ἐπίσης οἱ ἀναφορές πού γίνονται γιά τήν ἀνάγκη καταστροφῆς τῆς φύσης, παράλληλα μέ τήν καταστροφή τῶν πολιτισμῶν μέσα στά πλαίσια τῆς φιλοσοφίας τῆς οἰκονομικῆς «ἀναπτύξεως» εἶναι ἐκπληκτική.
Σταματῶ, ἐδῶ. Θα με κράξει ὁ usound , καί θά ἔχει δίκιο. Χεχεχεχε…
Eχεις δικιο στο οτι τονιζει επαρκως την οικονομιστικη οπτικη της Ευρωπης(δηλαδη των μεγαλων ευρωπαικων εταιρειων και των πολιτικων υπαλληλων τους).
ΑπάντησηΔιαγραφήΗ παρατηρηση μου ειναι δευτερευουσας σημασιας.Την ξαναδιατυπωνω πιο αναλυτικα. Λεει: " Ἡ φιλοσοφία τοῦ Δυτικοευρωπαίου ἐκτός δυτικῆς Εὐρώπης εἶναι ἐκείνη περί τῆς «ἀνόδου» καί «καθόδου» τῶν πολιτισμῶν, διότι αὐτό ἐδιδάχθηκε καί αὐτό περιμένει νά βρῆ. Αὐτή εἶναι μία ἔμμεση ἰδεολογία ρατσισμοῦ ὡς ὑποκατάστατον τοῦ «ἐθνικισμοῦ», πού οἱ μεταπολεμικές ἀνάγκες ἐπέβαλλαν ὡς ξεπερασμένον. Καί ἀποτελεῖ συνθήκη γιά τήν λειτουργία τῆς δυτικῆς δημοκρατίας, τῆς ὁποίας οἱ ἀρχές καί τό περιεχόμενο εἶναι ἀπόρροια τοῦ Ἐργατικοῦ Δικαίου καί ρυθμίζονται διά τῶν «δεικτῶν ἀναπτύξεως». "
Δηλαδη εντασει τον οικονομισμο της "Ευρωπης" στο γενικωτερο φιλοσοφικο της προσανατολισμο και τον βλεπει ως αναποσπαστο κομματι της ευρωπαικης κοσμαντιληψης. Εγω απλα θεωρω πως τα πραγματα ειναι πιο πεζα. Απλοι εμποροι ειναι οι ανθρωποι. Με τεφτερι και σε αναζητηση καταναλωτων των προιοντων τους. Δεν ειναι ιδεολογικοι προμαχοι του εμποριου στα πλαισια καποιας πχ "φιλελευθερης" ιδεολογιας. Αυτα ειναι για τις ορντινατσες τους(πολιτικους,διανοουμενους,δημοσιολογουντες). Οι καθοριζοντες την πολιτικη και τις αποφασεις(τραπεζιτες,μεγαλες ευρωπαικες βιομηχανιες κλπ) ειναι απλοι εμποροι.
Πιο σημαντικη θεωρω την ελλειψη αναφορας στην εξαρτηση της "Ευρωπης" απο τον ατλαντισμο.Και αυτη υπηρχε ηδη και το 1997.Βεβαια το 1999 εγινε φανερη και στα ματι του απλου πολιτη.Αλλα ο Κ. οφειλε να την αναφερει και το 97.Εκτος αν κανει νυξεις σε αλλα κειμενα του οποτε πασο.
Επειδη βρισκω ενδιαφερουσα την σημειωση σου για διαλυση Γιουγκοσλαβιας εχω να πω:οντως η Ευρωπη το 1991,στις 16 Δεκεμβριου,(=Γερμανια με υπ.εξ. τον Γκενσερ) επεβαλε την διαλυση.Για λογους εξυπηρετησης των γερμανικων συμφεροντων.Αλλα οι ΗΠΑ εκτοτε αφηνιασαν.Ντειτον,ανατροπη Μιλοσεβιτς με πορτοκαλι επανασταση,Κοσσοβο,Σκοπια,Ουκρανια,Γεωργια κλπ.Σε αυτα η ευρωπη ηταν θεατης διοτι ηταν απλος παραγιος των Αμερικανων.Και η παραμετρος αυτη ειναι αδυνατο να μην τονιζεται οταν αναλυεται η ευρωπαικη εξωτερικη(αν υπαρχει...)πολιτικη.
(δεν σχολιασες την αναφορα μου σε Νικολα και Αγκελα.Συμφωνεις;Αμυδρες ειπα...)
Ναί, τό κομμάτι εἷναι ἀπόσπασμα ἀπό ἕνα κεφάλαιο τοῦ ὅλου βιβλίου. Καί δέν ἀσχολεῖται μέ τά συγκεκριμένα γεγονότα πού άναφέρεις ( Βαλκάνια ), ἀπό τήν σκοπιά τῆς πολιτικῆς καθημερινότητας. Πιό πολύ ἀσχολεῖται μέ τήν "Εὐρώπη" σάν ἰδεολογία στό διάβα τῶν τελευταίων αἰώνων. Ἄν μπορεῖς κάποια στιγμή, καί ἄν τό βρεῖς φυσικά, διάβασέ το. Θέλει ὅμως προσπάθεια καί ὑπομονή νά τόν πιάσεις τόν μακαρίτη.
ΑπάντησηΔιαγραφήΣαφῶς καί ἀφηνίασαν οἱ ΗΠΑ, ὅπως κάνουν πάντα. Νομίζω ὅμως πώς ἡ ἀδυναμία τῆς Ε.Ε. εἷναι πού τήν εἷχε καταστήσει ἀκόλουθο τῶν ΗΠΑ. Αὐτό πρέπει να δοῦμε, πού ὀφείλεται ἡ πολιτική της ἀνυπαρξία καί ὁ συμπληρωματικός της ρόλος σέ σχέση μέ τίς ΗΠΑ.
Σαρκοζί καί Μέρκελ χμμμ... καί τί νά τό κάνω βρέ Πρωτ, μιά Ε.Ε ὑπερδύναμη στήν θέση τῶν ΗΠΑ. Γιατί ἐγώ σάν ἁπλός ἄνθρωπος, καί κατ' ἐπέκτσιν ὅλοι οἱ λαοί πρέπει νά πεισθοῦν γιά τήν εὐρωπαϊκή ἰδέα, τό εὐρωπαϊκό ὅραμα...Εεε θά ἔχεις καταλάβει ὅτι δέν εἷμαι καί πολύ θετικός μέ ὅλα αὐτά τά ἰδεολογήματα.
Ἄν μέ ρωτᾶς σάν ψυχρό παρατηρητή, ὄχι μέ τήν σημερινή μορφή δέν τήν βλέπω τήν Ε.Ε.νά προχωρᾶ. Σαν ἀκόλουθος τῆς Ρωσίας ἴσως.
Ἀντιγράφω ἀπό τό ἄρθρο τοῦ Δελαστίκ, ( δές το δίπλα)
ΑπάντησηΔιαγραφήΜέσα σέ αὐτό τό κλῖμα πανευρωπαϊκοῦ πολιτικοῦ ἐκφυλισμοῦ, πού νά δώσει κανείς σημασία στόν πρώην πρωθυπουργό τῆς Γαλλίας, Ντομινίκ ντέ Βιλπέν, ὁ ὁποῖος γράφει σέ ἄρθρο του στή «Μόντ» ὅτι «ἡ EE περνάει τήν πιό σοβαρή κρίση της» καί προσθέτει: «Ζοῦμε τό τέλος μίας ἐποχῆς. Ὀρφανή ἀπό τό ἰδανικό της, ἡ Εὐρώπη πρέπει νά ἐπαναθεμελιωθεῖ» καθώς «οἱ Εὐρωπαῖοι ἀμφιβάλλουν ἀκόμη καί γιά τήν ταυτότητα τῆς EE».