Βιβλία μέ τό τσουβάλι... πάρτε κόσμε!!!

Εἶναι ἀλήθεια oἱ ἐκθέσεις βιβλίου χῶροι τοῦ πνεύματος; Φτώχηνε ὁ πολιτισμὸς ἐπειδὴ κάποιο βιβλιοπωλεῖο τῆς Ἀθήνας κατέβασε τά ρολὰ τὴν περασμένη ἑβδομάδα; Κατηγορηματικά ὄχι. Ἐδῶ και 200 χρόνια στήν Ἑλλάδα ἔχει πάψῃ νά παράγεται συνειδητός πολιτισμός –τό φολκλόρ, τό λαϊκό τραγούδι, οἱ τέχνες καί τά γράμματα ἀπό μόνα τους δέν εἶναι πολιτισμός. Ποιά καινούργια ἰδέα βγῆκε στήν ἐπιφάνεια μέσα ἀπό τήν ἐκδοτική δραστηριότητα τῶν τελευταίων δεκαετιῶν καί τούς ἀναρίθμητους "νέους" τίτλους πού ἐναλάσσονται στίς προθῆκες τῶν βιβλιοπωλείων καί στά λογῆς λογῆς ἐπιχορηγούμενα παζάρια πού κάθε τόσο μᾶς κατακλύζουν;

Οἱ πάσης φύσεως ἰδέες δέν εἶναι ξεκάρφωτα νοητικά κατασκευἀσματα, ἀλλά τίς παράγει τὸ ἀνθρώπινο μυαλό στήν προσπάθειά του νά συντονισθεῖ μέ τήν πραγματικότητα. Εἶναι στὴν φύση τοῦ ἀνθρώπου νὰ παράγη καί νά ἀνταλάσσει ἰδέες, ὅπως εἶναι στὴν φύση του νὰ τρώη, νὰ ἀναπνέη καὶ νὰ ἔχη δυὸ χέρια ἀντὶ γιὰ τρία. Ἡ σειρά εἶναι  πραγματικότητα - ἄνθρωπος - ἰδέες - βιβλία. Τό ἀντίστροφο δέν ἰσχύει. Τὰ βιβλία καὶ κατ’ ἐπέκτασιν τὰ βιβλιοπωλεῖα δὲν ἀρκοῦν νά ἐγγυηθοῦν τήν ὕπαρξη καί διακίνηση ἰδεῶν – ἐγγύηση γιά ἕνα τέτοιο κλῖμα ἀποτελοῦν οἱ ἔντιμοι, οἱ γενναῖοι καί οἱ μορφωμένοι ἄνθρωποι – οἱ ἐκδότες μποροῦν ὅμως νὰ παρεμβάλλουν εμπόδια στήν δράση τους. Κυρίως σέ περιόδους «δημοκρατίας».

Στὰ μετὰ τὸν διαφωτισμὸ χρόνια, παρὰ τὰ ἀντιθέτως θρυλούμενα καὶ τὶς τόσο βαρύγδουπες διατυπώσεις περὶ ἐλευθερίας τῆς ἔκφρασης πού συναντᾶμε στὰ εὐρωπαϊκά ἢ τριτοκοσμικὰ συντάγματα –τά τελευταῖα εἶναι συνήθως κατοχυρωμένα μὲ βομβαρδισμοὺς -, κυριαρχεῖ μία ἀτμόσφαιρα ἰδεοκτονίας. Ἐντός της δὲν ὑφίσταται κάποιο ἐπίσημο καθεστὼς λογοκρισίας ἢ ἀπαγόρευσης, ἀλλὰ ὁτιδήποτε δὲν προσαρμόζεται στὴν κρατοῦσα ἄποψη ναρκοθετεῖται μὲ μεθόδους πού οἱ ἱεροεξεταστὲς τοῦ μεσαίωνα θὰ ζήλευαν. Ρόλος τῶν ἐκδοτῶν καὶ τῶν βιβλιοπωλῶν εἶναι νὰ συμπληρώσουν τὴν σχολικὴ  ἐκπαίδευση, δηλαδή ἕνα σύνολο τεχνικῶν γνώσεων πού λαμβάνει ὁ μελλοντικὸς εἴλωτας –καταναλωτής, καὶ νὰ ἐκπαιδεύσουν τὸ ἀναγνωστικὸ κοινὸ νὰ «διαβάζη» σωστά, ἀποδεχόμενο πάντα τὴν ὅποια ὁλοκληρωτικὴ ἰδεολογία ἐπικράτησε ἀπὸ τὰ χρόνια τοῦ διαφωτισμοῦ καὶ ἐντεῦθεν… Τὰ τελευταῖα χρόνια ὁ ἰδεολογικὸς ὁλοκληρωτισμὸς προσδιορίζεται παγκοσμίως ἀπὸ τ0ύς ὀργουελικοὺς ὅρους τοῦ ἀνταγωνισμοῦ, καὶ τῆς ἐλεύθερης ἀγορᾶς…

Σὲ ἕνα περιβάλλον « δημοκρατίας», δὲν ἐπιδιώκεται νὰ μὴν κυκλοφοροῦν οἱ ἰδέες, ἀλλὰ ὅσες εἶναι ἐνοχλητικὲς νὰ χάσουν τὴν ὅποια δυναμική τους. Στὸ πνευματικὸ αὐτὸ ἔγκλημα διαχείρισης τοῦ λόγου καί τῆς σκέψης, μαζὶ μὲ τοὺς ἐκδότες παρατάσσεται σάν πνευματικός φιλελεύθερος στρατός ἕνα συνοθύλευμα ἀπὸ εἰδικούς, ἀνθρώπους τοῦ πνεύματος καὶ τῆς τέχνης, πανεπιστημιακούς πολυθεσίτες, κριτικούς, διανοούμενους ἐνταγμένους στὸ σύστημα – διεθνῆ βραβεῖα, διακρίσεις καί συστηματική δημοσιότης αὐτή τήν ἔνταξη προσδιορίζουν -, πού μέσα ἀπὸ ἐκπομπὲς ραδιοφώνων καί τηλεοράσεων, ἔγκριτες στῆλες περιοδικῶν και ἐφημερίδων ἀνταλάσσουν μεταξύ τους ἀπόψεις, « συγκρούονται» μέ « ἀντισυστημικούς» συνωμοσιολόγους , καί ὅλοι τους ἀναλαμβάνουν νά ἀφυδατώσουν τίς ἰδέες, νά τίς κάνουν μπαλάκι τοῦ πίγκ πόγκ, νά τούς προσδώσουν ρόλο κομπάρσου καί ἐν τέλει νὰ τὶς φέρουν σὲ ἐπαφὴ μὲ τό κοινωνικό σῶμα ἀνενεργές. Αὐτή ἡ ἀστυνόμευση ἰδεῶν, αὐτό τό ὀργανωμένο ἔγκλημα εἰς βάρος τῆς σκέψης, ἔχει τό θράσος καί ἀποκαλεῖται ἐλευθερία ἔκφρασης. Μιὰ ἀστυνόμευση πού οὐδόλως ἐνοχλεῖται ἀπὸ τήν πληθώρα βιβλιοπωλείων, παζαριῶν βιβλίου, φεστιβάλ, πολιτιστικῶν καὶ λογοτεχνικῶν ἐκδηλώσεων, ἀλλά γιά ξεκάρφωμα καταβάλλει «ἀγωνιώδεις» προσπάθειες νὰ στραφεῖ ἡ μᾶζα πρὸς τὸ βιβλίο καί τόν πολιτισμό. Ὁ δημοτικισμός καί τό λεγόμενο μονοτονικό σύστημα, πού κατάπιε ἀμάσητα ἡ ἀριστερά ὡς ἐργαλεῖα προόδου, « διευκόλυναν» τήν στροφή τοῦ κόσμου πρός τό βιβλίο καί τήν σιωπηλή ἀνάγνωση, πού συνοδεύτηκε μέ τήν διαρκῆ ὑποβάθμιση της, καί ἀπό τήν ἄλλη ἀπέκοψαν τόν ἑλληνικό λαό ἀπό τήν πνευματική παράδοσή του. Ἡ ἐπιχείρηση πνευματικοῦ ἀφανισμοῦ σέ πλήρη δράση, συνδυάσθηκε μέ τίς κατά καιρούς ἐκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις. Σημασία ὅμως δὲν ἔχει μόνο τί διαβάζεις καὶ πόσο διαβάζεις, ἀλλὰ καί κάτω ἀπὸ ποιὲς συνθῆκες γράφεται καί πουλιέται αὐτό πού διαβάζεις. Σημασία ἐπίσης ἔχει ποιά ἀνάγκη σέ κάνει νά διαβάζεις.Νά κατανοήσῃς τί εἶναι αὐτό πού σέ χώρισε ἀπό τόν κόσμο καί νά προσπαθήσῃς νά ἑνωθεῖς ξανά, ἤ γιά νά χρωματίσεις μέ φωτεινά χρώματα τό κελί πού σέ βάλανε;

Ἡ νοοτροπία πνευματικῆς ὑποταγῆς, πού συστηματικά καλλιεργήθηκε στήν Ἑλλάδα καί εἶναι ἡ μοναδική αἰτία τῆς σημερινῆς της κατάρρευσης, ὑποστηρίχθηκε μέ δυό κυρίως τρόπους. Ἀρχικά μέ τήν προώθηση, μέσῳ τῶν ἐκδοτικῶν οἴκων, μιᾶς « ἐθνικῆς» ἱστορίας –παραμύθι, καί κατόπιν μέ τήν συνόψιση τῆς πνευματικῆς ζωῆς γύρω ἀπό τήν τέχνη καί τήν λογοτεχνία. Ἡ πνευματική δημιουργία ἀντικαταστάθηκε μέ τήν ἀντιπαράθεση τῶν λεγομένων λογοτεχνικῶν ρευμάτων καί τῶν διαφόρων γενεῶν. Ἡ παράδοση καί ἡ ἱστορία ἔγιναν φολκλόρ. Ἀκολούθως, στό ὄνομα τοῦ πλουραλισμοῦ καί τῆς ἐλεύθερης ἔκφρασης, οἱ ἀναμνήσεις ἑνός ἄσσου τῶν γηπέδων, μαζί μέ τἡν ποιητική συλλογή τῆς ἐρωτικῆς ἀπογοήτευσης καί τοῦ ἄλογου ψυχισμοῦ, τά μυθιστορήματα συναισθηματικῆς ἀνακύκλωσης, ἐκφόρτισης καί μιζέριας, γραμμένα ἔτσι πού νὰ ἐρωτοτροποῦν μὲ τὸ τηλεοπτικὸ πλατώ, ὅλα προβλήθηκαν ὡς ἐκδοτικὰ πολιτιστικά γεγονότα , κυριάρχησαν στὶς βιτρίνες καὶ στὶς « ἀνοιχτὲς» συζητήσεις, στὶς ὁποῖες δὲν ὑπάρχει θέση γιὰ ἀσυμβίβαστους ἐνοχλητικοὺς διανοούμενους πού ὡς ἀποκλίνοντες τοῦ μέσου ὅρου ἀφορίζονται, παραμένουν στὸ περιθώριο ἢ πεθαίνουν στὴν ψάθα…

Στήν σημερινή ἐποχή ἀπροκάλυπτης ἐμπορευματοποίησης τῶν πάντων, ὅπου ἔπεσαν οἱ μάσκες καί ἡ ἐφημερίδα καὶ τὸ βιβλίο παρέχονται πακέτο στὴν ἴδια συσκευασία λόγῳ τοῦ ἀνταγωνισμοῦ,  εἶναι παραπάνω ἀπό ἐμφανές ὅτι τό βιβλιοπωλεῖο καί τό μανάβικο ποτέ δέν διέφεραν παρά μόνο στήν διαπλοκή τοῦ ἐκδότη, λόγῳ τῆς ἰδιαιτερότητος τοῦ ἐμπορεύματος του καί τῶν δυνατοτήτων πού παρεῖχε στό ἑλλαδικό κράτος. Ἄς κάνουμε μιά σύγκριση. Ὁ περιπτεράς , ὅπως καί ὁ βιβλιοπώλης, διακινεῖ ἔντυπα καί μέσῳ αὐτῶν ἰδέες.Γιατί ὅμως ὁ περιπτερὰς νὰ εἶναι ὑποχρεωμένος νὰ διακινεῖ ὅλες ἀνεξαιρέτως τὶς ἐφημερίδες χωρίς μάλιστα να καθορίζει ὁ ἴδιος τό περιθώριο τοῦ κέρδους του σέ ἀντίθεση μέ τόν κάθε έκδότη; Τὴν ἴδια ὑποχρέωση δὲν ὀφείλει νὰ ἐκπληρώνει καὶ ὁ ὁποιοσδήποτε ἐκδότης –βιβλιοπώλης; Τί παραπάνω ἔκανε μέχρι σήμερα  ἀπό τόν περιπτερά, γιά νά χαίρει διαφορετικῆς μεταχείρισης; Ἰδέες δὲν διακινεῖ στὸν χῶρο  του; Ἐπιτρέπεται νὰ ἐπιλέγει ὁ κάθε ἐκδότης ἐπιχειρηματίας, ἐπιδοτούμενος ἤ μή, ποιοὺς συγγραφεῖς θὰ ἀποκλείσει ἢ τὸ ἔργο ποίων θὰ εὐνοήσῃ καὶ θὰ προβάλλει; Ποιόν θά βάλει στήν βιτρίνα, ποιόν στο ράφι καί ποιόν στό πατάρι ἤ στό ὑπόγειο; Ἀπό ποῦ κι  ὡς ποῦ τό περιεχόμενο τοῦ ὅρου « πνευματική ἰδιοκτησία» τό καθορίζει ὁ ἐκδότης μέ τούς ὑπολογισμούς του καί τίς διασυνδέσεις του; Μπορεῖ καὶ οἱ δυὸ μεταπολεμικὰ νὰ ὑπῆρξαν, μὲ τὸν δικό του τρόπο ὁ καθένας χαφιέδες, ἰδεολογικὸς ὁ ἐκδότης, τῆς ἀσφάλειας ὁ περιπτεράς, ὅμως ὁ ἐκδότης – βιβλιοπώλης ἔδρασε ἀπείρως πιὸ σκοταδιστικὰ ἀπὸ τὸν κάθε περιπτερά.

Γιατί οἱ ἐκδότες νά χρηματοδοτοῦνται ἀμέσως ἤ ἐμμέσως– μέσῳ κρατικῶν παραγγελιῶν ἤ ἀγορᾶς ἐκδόσεων πού κανείς δέν διαβάζει - ἀπό τό κράτος; Πῶς ἀλλιῶς ἐξηγεῖται ἡ ὕπαρξη πληθώρας βιβλιοπωλείων, θεάτρων, - στέκια πολιτισμοῦ ( sic) ὑπάρχουν σχεδόν σέ κάθε οἰκοδομικό τετράγωνο -, ἄν ὄχι μέ πολιτικές σκοπιμότητες καί τήν κυκλοφορία μεγάλων χρηματικῶν ποσῶν;  Πῶς γίνεται νά κυκλοφορεῖ τόσο χρῆμα σέ ἕναν χῶρο πού ὅσοι διαβάζουν πραγματικά μετριοῦνται στα δάχτυλα τοῦ ἑνός χεριοῦ, ἐνῷ οἱ περισσότεροι καταναλώνουν ὅτι τούς σερβίρει ἡ τηλεόραση καί ἡ κάθε αὐθεντία; Ἤ μήπως γιά αὐτό τόν λόγο διακινεῖται; Εἶναι φοβερό τό πόσο μεγάλος εἶναι ὁ ἀριθμός τῶν πάσης φύσεως ἐφημερίδων, καί περιοδικῶν -ὅλα αὐτά τίς ἰδέες στοχεύουν - πού κυκλοφοροῦν στήν Ἑλλάδα σέ σχέση μέ τό μέγεθος καί τόν πληθυσμό της.

Ἡ ἐπιδίωξη ὅλου τοῦ ἐκδοτικοῦ ὀργασμοῦ εἶναι καθαρά καθεστωτική πολιτική, καί πάτησε πάνω στήν ἰδεολογική ὕπνωση τῆς ἀριστερᾶς. Σέ ἑπόμενη ἀνάρτηση θά δοῦμε πῶς παραποιήθηκε ὁ μαρξισμός ὡς ἐπιστημονικό ἐργαλεῖο, μέ τήν ἀκατάσχετη κυκλοφορία « προοδευτικῶν» βιβλίων ψυχαναλυτικοῦ περιεχομένου. Ἡ κατανόηση ἑνός περιβάλλοντος ὅπου ἕνας πλασιέ βιβλίων μπορεῖ νά ἀνοίξῃ « ἀριστερό» ἐκδοτικό οἶκο ἤ νά βγάλῃ « προοδευτική» ἐφημερίδα, μπορεῖ νά δώσῃ ἀπάντηση στό πῶς χειρίζονται τίς ἰδέες καί κατά πόσον αὐτές διακινοῦνται ἐλεύθερα.

Ὁ χῶρος τῶν ἐκδόσεων ὑπῆρξε ὁ βασικός μοχλός τοῦ πνευματικοῦ εὐνουχισμοῦ . Πῆρε ἕνα ἄρωμα ἀριστερῆς κουλτούρας, ὥστε νά κυριαρχήσῃ ἡ ἐσωτερική πολιτική ἐξουσία στίς νέες γενιές. Τά βιβλιοπωλεῖα παλιότερα, ἡ τηλεόραση καί τὸ διαδίκτυο σήμερα, λειτούργησαν καὶ λειτουργοῦν κυρίως ὡς μουσεῖα, ἀκόμα καὶ νεκροταφεῖα ἰδεῶν. Μέ τὸ στημένο παζάρι τους ὁ δυνάμει ἐνεργητικὸς καὶ δραστήριος πολίτης, εἰδικά ἡ νεολαία, μετεβλήθη σὲ μυαλά διαλυμένα, ὄντα ἀδιάφορα καί ἀπολίτικα.

 Ἡ πνευματική σκλαβιά εἶναι ἡ χειρότερη ὅλων. Τό ὀργανωμένο ἔγκλημα πού συντελεῖται μέ τήν μορφή τῆς ὑποκριτικῆς  " ἐλευθερίας τῆς ἔκφρασης" διαφέρει ἀπό τήν περιστασιακή καύση ἀρχαίων ἑλληνικῶν χειρογράφων ἀπό φανατικούς θρησκόληπτους τοῦ μακρινοῦ παρελθόντος, ἀκριβῶς στό ὅτι εἶναι ὀργανωμένο. Ὡς ἐκσυγχρονισμένο εἶναι ἀποτελεσματικώτερο. Τὸ ἐκδοτικὸ κύκλωμα ὡς προέκταση τοῦ πνευματικοῦ κόσμου εἶναι  συνυπεύθυνο γιὰ τό ἔγκλημα τῆς διανοητικῆς καθίζησης καί τήν νοοτροπία ὑποταγῆς τῶν νεοελλήνων. Ὄχι μόνο γιὰ τὰ βιβλία πού τεχνηέντως προωθήθηκαν, ἀλλὰ περισσότερο γιὰ τὰ βιβλία πού δὲν κυκλοφόρησαν, ἢ ἔμειναν σκοπίμως στὴν ἀφάνεια. Ἀπὸ ἕνα σημεῖο καὶ πέρα ἡ μᾶζα τῶν ἀφώνων  καὶ ἀμνημόνων  ἀναγνωστῶν, μανιακῶν τοῦ καθ’ ὑπόδειξιν διαβάσματος, μετεξελίχθηκε σὲ παθητικοὺς τηλεθεατὲς ἢ ὀργανικὰ ἐξαρτήματα τοῦ διαδικτύου….