Κυριακή 19 Απριλίου 2020

Λαμπρή



Ἀνάσταση
«Δέ σ’ ἀκολουθῶ πιά» φώναξα, μά ἐκείνος μ’ ἔσπρωξε, τό ἁμάξι κατρακύλησε μές στή νύχτα, πού πηγαίναμε; στίς γωνιές, μέ μεγάλα κάτωχρα πρόσωπα, στέκανε οἱ Σιωπηλοί, μόλις προφταίναμε νά παραμερίσουμε γιά νά μή μᾶς γκρεμίσουν,

κι οἱ ὀργανοπαῖχτες πού ἀκολουθοῦσαν, μισομεθυσμένοι, μέ τήν ψυχή τους ἀπροστάτευτη ἀπ’ τή βροχή, φοροῦσαν κάτι σταχτιά, στραπατσαρισμένα καπέλα, ἀπ’ αὐτά πού βρίσκονται στόν οὐρανό, μαζί μέ τά παιδιά καί τούς σαστισμένους,

κι αὐτό τό κάθαρμα ὁ ἁμαξᾶς προσπαθοῦσε νά κρύψει μ’ ἕνα σάλι τό βρόμικο μοῦτρο του, ἐνῶ ἐγώ ἤξερα πώς ἦταν ἐκεῖνος ὁ ἀλήτης, πού μιά νύχτα ἀρνήθηκα νά πιῶ ἕνα ποτήρι μαζί του,

ἔπρεπε νά ξεφύγω, γλίστρησα κρυφά καί νοίκιασα ἕνα δωμάτιο σ’ ἕνα ἀπόμερο ξενοδοχεῖο, μά ὅπως ἐκείνη τή νύχτα μέ μαστίγωνε ἡ πόρνη, κι ἄκουγα τή θεία ἐκμυστήρευση, ἦρθε καί γονάτισε δίπλα μου,

τότε τόν ἀκολούθησα, κι ὅπως βαδίζαμε, εἴδαμε ἄυπνο καί χλωμό τόν Σίμωνα τόν Κυρηναῖο, «πλαγιάζω στον τάφο καί τρέμω, πώς κάθε τόσο θά μέ ξανασηκώσουν» εἶπε λυπημένος,

γιατί ἄν χρειάζονταν κάποιον νά βοηθήσει γιά τό σταυρό, πάλι αὐτόν θά συναντοῦσαν στό δρόμο.

Τάσος Λειβαδίτης,
Ἀπό τή Συλλογή Νυχτερινός ἐπισκέπτης


Ὁ νεκρός ποιητής

Δέν εἶμ' ἐδῶ πού ψάχνεις.

Τί γυρεύω ἐγώ μές στά λουλούδια
στ' ἀβάσταχτο φῶς τοῦ φεγγαριοῦ.

Στίς αἴθουσες πού οἱ ρήτορες
ἐκπολιτίζουν τό κοινό
μέ τά φαντάσματά μας.

Τί γυρεύω.

Πᾶνος Θασίτης


μέ τί βιασύνη προχωρεῖ ὁ Ἰησοῦς
ἐφέτος
Πρός τήν Ἀνάσταση...
Παραμερίζει πανέρια τεράστια
γιομάτα βιολέτες
σπρώχνει τούς ἀέναους
παπάδες
τινάζει νευρικά πρός τά πίσω
τή μαλλοῦρα του
τό γεγονός εἶν' ὁλοφάνερο:
βαρέθηκε

Νῖκος Καροῦζος


Παρασκευή 10 Απριλίου 2020

Καλόγερος


Ὁ καλόγερος (πτηνό τῆς οἰκογένειας τῶν Παριδῶν μέ τήν ἐπιστημονική ὀνομασία Parus major) ἐμφανίζεται συχνά στά χαμηλά κλαδιά τῶν δένδρων τοῦ κήπου κάνοντας ἀκροβατικές κινήσεις πού ὑποστηρίζονται ἀπό τά χτυπήματα τῶν φτερῶν του. Ὁ καλόγερος φημίζεται γιά τό φωνητικό του ρεπερτόριο καί γιά περισσότερο ἀπό μιά πεντηκονταετία ἀποτελεῖ τό πρότυπο εἶδος οἰκολογικῶν καί συμπεριφοριστικῶν ἐρευνῶν.

Ἡ δύναμη τῆς γλῶσσας ἔγκειται στήν δυνατότητα σχηματισμοῦ ἠχητικῶν νοημάτων –λέξεων- πού εἶναι τό ἀποτέλεσμα συνδυασμοῦ ἤχων πού ἀπό μόνοι τους δέν ἔχουν κανένα νόημα. Ἡ ἱκανότητα συνδυασμοῦ ἤχων ἄνευ νοήματος σέ ἠχητικές λέξεις” ἔχει ἐπιβεβαιωθεῖ ἀπό ἔρευνες σέ πτηνά, πιθήκους καί ἄλλα ζῶα. Τό ἐπόμενο στάδιο μετά τίς λέξεις εἶναι ἡ σύνταξη προτάσεων, ὁ συνδυασμός συγκεκριμένων λέξεων γιά νά δημιουργηθοῦν ἐκφράσεις μέ πιό πολύπλοκο νόημα. Ἡ σύνταξη προτάσεων ἀποτελεῖ τή βάση τῆς ἀνθρώπινης ἐπικοινωνίας καί μέχρι πρότινος ἐθεωρεῖτο μοναδικό χαρακτηριστικό τῆς ἀνθρώπινης γλῶσσας καί κατά συνέπεια ἀποκλειστικό προνόμιο τοῦ ἀνθρώπου. Πρόσφατα διαπιστώθηκε πώς ὁ καλόγερος ἔχει ἀναπτύξει τό χαρακτηριστικό τῆς σύνταξης προτάσεων καί ἔχει τή δυνατότητα νά σχηματίζει ἐκφράσεις μέ νόημα.

Αὐτές τίς μέρες τῆς κατ’οἶκον ἀπόσυρσης ἀπό τή συνηθισμένη καθημερινότητα ὁ καλόγερος κάθε πρωϊ κτυπᾶ τό τζάμι τοῦ παράθυρου πού βλέπει στόν κῆπο. Τό πτηνό καλόγερος ὅπως καί ὁ ἀντίστοιχος ἄνθρωπος καλόγερος χρειάζονται ἕναν συνομιλητή ἀπόμακρο καί ἄγνωστο ἐπειδή μόνο κατά αὐτόν τόν τρόπο μποροῦν  νά ἐπικοινωνοῦν χωρίς νά καθορίζονται ἀπό τόν συνομιλητή τους. Οἱ καθιερωμένοι κώδικες περιορίζουν τό λεξιλόγιο σέ λίγες συγκεκριμένες λέξεις. Ἡ ἐπικοινωνία μειώνεται στήν ἀποκρυπτογράφηση κάποιου κώδικα καί ὄχι στήν κατανόηση τοῦ νοήματος τῶν λέξεων. Ὁ καλόγερος ἔχει ἀνάγκη ἀπό ἀπελευθερωμένες λέξεις προκειμένου νά ἐπιτύχει τό στόχο του. Ὁ στόχος τοῦ καλόγερου εἶναι νά παραδώσει τό σύνολο τῆς ποίησης πού ἔχει λάβει ἐκ τῶν προτέρων στό συνομιλητή του. Ἡ ὑποχρέωση τοῦ συνομιλητῆ εἶναι νά ἀκούει πάρα πολύ προσεκτικά ὧστε νά μπορέσει νά κατανοήσει τόν κτύπο τῶν προφορικῶν λέξεων ὁ ὁποῖος τοῦ προσφέρεται σέ ἀφθονία νοημάτων.

Στό τέλος τοῦ ποιήματος, ὁ ἀκροατής παραμένει μόνος μέσα σέ μιά σκοτεινή εὔγλωττη θάλασσα. Ὁ καλόγερος λαχανιασμένος ἀπό εὐχαρίστηση, κυματίζει τά φτερά του, ἀκροβατεῖ ἀπό κλαδί σέ κλαδί καί μυημένος στά μυστικά τῆς Ἑλληνικῆς γραμματικῆς, τραγουδᾶ “πεπαιδευκώς” δηλώνοντας τήν ἀδυναμία του νά συνεχίσει τή διδασκαλία διά τό ὑπόλοιπον τῆς ἡμέρας. Συνεπαρμένος ἀπό τήν ποίηση τοῦ καλόγερου τίς ἐγκλίσεις, τόν παρακείμενο, τόν ὑπερσυντέλικο, τήν εὐκτική, τά ἐπιρρήματα καί τίς ἀντωνυμίες φωταγωγῶ τό ἐσωτερικό σκοτάδι.