Νῖκος Μπελογιάννης - Ἕλλη Παππᾶ

Νῖκος Μπελογιάννης

Ξημερώματα Κυριακῆς, 30 Μαρτίου 1952 ἐκτελέστηκαν βάσει τῆς ἀποφάσεως 442 Β/52 τοῦ Διαρκοῦς Στρατοδικείου Ἀθηνῶν, οἱ Μπελογιάννης Νικόλαος, Μπάτσης Δημήτριος, Καλούμενος Νικόλαος, Ἀργυριάδης Ἠλίας, κατηγορούμενοι, ἀνάμεσα σέ 29 συνολικά ἄτομα γιὰ παράβαση τοῦ νόμου 375/36, γιὰ κατασκοπία. Εἶχε προηγηθεῖ μία ἀκόμη δίκη 94 ἀτόμων, τὸν Νοέμβριο τοῦ 1951 ἐνώπιον τοῦ Ἐκτάκτου Στρατοδικείου γιὰ παράβαση τοῦ νόμου 509/47. Το ἀδίκημα ἦταν ἡ προσπάθεια ἀνασυγκρότησης τοῦ παράνομου ΚΚΕ.

Στὶς 27 Ὀκτωβρίου 1951 ἔχει ὁρκιστεῖ ἡ κυβέρνηση ΕΠΕΚ-Φιλελευθέρων μὲ πρωθυπουργὸ τὸν Νικόλαο Πλαστήρα. Βασικὴ συνιστώσα τῆς ἐξαγγελθείσης πολιτικῆς της εἶναι τὰ μέτρα εἰρήνευσης καὶ ὁ κατευνασμὸς τοῦ ἐμφυλιοπολεμικοῦ κλίματος ποὺ συντηροῦν οἱ Ἀμερικάνοι καὶ ὁ ΙΔΕΑ. Μέσα σὲ αὐτὸ τὸ πλαίσιο ἡ κυβέρνηση Πλαστήρα μετὰ τὶς θανατικὲς καταδίκες στὴν δίκη τοῦ Νοεμβρίου κάνει τὴν παρακάτω ἐπίσημη δήλωση: « Ὁ Μπελογιάννης καὶ οἱ μετ’ αὐτοῦ καταδικασθέντες σὲ θάνατο ἀπὸ τὸ Ἔκτακτο Στρατοδικεῖο Ἀθηνῶν δὲν πρόκειται νὰ ἐκτελεσθοῦν. Ἀπόφασις τῆς Κυβερνήσεως εἶναι ὅτι δὶ’ ἀδικήματα διαπραχθέντα πρὸ τῆς 1ης Νοεμβρίου 1951, ὁπότε ἡ παροῦσα κυβέρνησις δὲν εὐρίσκετο εἰς τὴν Ἀρχήν, αἱ τυχὸν ἐπιβαλλόμεναι θανατικαὶ ποιναὶ διὰ κομμουνιστικὴν δράσιν θὰ ὑπήγοντο εἰς τὴν ρύθμισιν, ἡ ὁποία ἔχει συμφωνηθεῖ δὶ’ ὄλας τὰς μέχρι τοῦδε ἐπιβληθείσας καὶ μὴ ἐκτελεσθείσας θανατικάς ποινάς». Προηγουμένως, μέσῳ τοῦ ὑπουργοῦ Ἐθνικῆς Ἀμύνης, ναυάρχου Σακελλαρίου, ἔχει ζητήσει ἀπὸ τὸν πρόεδρο τοῦ Ἐκτάκτου Στρατοδικείου νὰ διακόψει τὴν δίκη. Ὁ πρόεδρος Σταυρόπουλος, ἐνημερωμένος ἀπὸ τὸν ΙΔΕΑ ποὺ κινεῖται παρασκηνιακά, ἀρνεῖται.

Ἀπὸ τὴν στιγμὴ ποὺ οἱ θανατικὲς καταδίκες τῆς 16ης Νοεμβρίου τοῦ 1951 δὲν ἐκτελοῦνται, ἀρχίζει νὰ ἐκτυλίσσεται ἡ ὑπόθεση τῶν «ἀσυρμάτων». Πρόκειται γιὰ ἀσυρμάτους ἐδῶ καὶ καιρὸ ἐντοπισμένους, ὅμως ἐκεῖνες τὶς ἡμέρες δημοσιοποιεῖται ἀπὸ τὴν Ἀσφάλεια ἡ ὕπαρξή τους. Παράλληλα σὲ δημοσιεύματα τοῦ Τύπου ὑπάρχουν προτάσεις νὰ ἐφαρμοστοῦν κατὰ τῶν κομμουνιστῶν οἱ διατάξεις τοῦ νόμου 375/36 περὶ κατασκοπίας. Τό ἴδιο ζητᾶ καί ὁ Βασιλικός Ἐπίτροπος στήν δίκη τοῦ Νοεμβρίου. Δυὸ λόγια γιὰ τὸν νόμο 375/36 ἔχουν ἐνδιαφέρον. Στὸ παρακάτω ἀναφερόμενο βιβλίο του, ὁ Σπύρος Λιναρδάτος ἀναφέρει κάποια στοιχεῖα ἀπὸ τὸν Ἑλληνικὸ Ποινικὸ Κώδικα( ἄρθρο 471, ἔδ.6, ἔκδοση Ι.Ζαχαρόπουλου, σ.199). Ὁ νέος Ποινικὸς Κώδικας πού κυρώνεται τὸν Αὔγουστο τοῦ 1950 καταργεῖ τοὺς εἰδικοὺς νόμους καὶ τιμωρεῖ τὴν κατασκοπία μὲ κάθειρξη σὲ εἰρηνικὴ περίοδο, καὶ μὲ ἰσόβια ἢ θάνατο «ἐν καιρῷ πολέμου» ( ἄρθρο 148). Ὁ νέος ποινικὸς κώδικας θὰ ἴσχυε ἀπὸ 1-1-1951. Ἡ τότε στρατιωτικὴ ἡγεσία ( Παπάγος) ἀξιώνει, καὶ τὴν τελευταία ἡμέρα τοῦ 1950 ψηφίζεται ὁ νόμος 1612, μὲ τὸν ὁποῖο προσέθεταν στὸν Ποινικὸ Κώδικα διάταξη , ποὺ παράλληλα διατηρεῖ καὶ τὸν νόμο 375/36. Ἀξίζει νά σημειωθεῖ, πώς ἀκόμα καί στήν περίοδο τοῦ ἐμφυλίου οἱ καταδίκες καί ἐκτελέσεις κομμουνιστῶν ἔγιναν μέ χρήση τοῦ νόμου 509/47 ἤ τοῦ Γ Ψηφίσματος τοῦ 1946, καί ὄχι τοῦ νόμου 375/36.

Νῖκος Μπελογιάννης -Ἕλλη Παππᾶ

Ἡ δίκη τῶν 29 κατηγορουμένων γιὰ κατασκοπία, βάσει τῶν στοιχείων γιὰ τοὺς ἀσυρμάτους πού ἔχει προσκομίσει ἡ Ἀσφάλεια, ἀρχίζει στὶς 15 Φεβρουαρίου 1952 ἐνώπιον τοῦ Διαρκοῦς Στρατοδικείου Ἀθηνῶν. Ἡ ἀπόφαση ἐκδίδεται τὴν 1η Μαρτίου καὶ περιλαμβάνει 8 θανατικὲς καταδίκες, 4 σὲ ἰσόβια, 2 σὲ 20 χρόνια, 4 σὲ 15 χρόνια, 2 σὲ 10 χρόνια, 2 σὲ 1 χρόνο καὶ ἀπαλλαγή γιὰ ἑφτὰ ἄτομα. Ἔχει προηγηθεῖ δημόσια δέσμευση τοῦ Πλαστήρα, ποὺ προσπαθεῖ νὰ ἰσορροπήσει τοὺς κλυδωνισμοὺς στὸν συνασπισμὸ ΕΠΕΚ – Φιλελευθέρων, ὅτι ἡ κυβέρνηση δὲν θὰ ἐπέμβει καὶ πὼς οἱ ἀποφάσεις θὰ ἐκτελεσθοῦν. Ἀφήνει μόνο νὰ ἐννοηθεῖ πώς θὰ ζητήσει χάρι ἀπὸ τὸν βασιλιά, γιὰ τὶς γυναῖκες. Ἡ ἀλλαγὴ πλεύσης σὲ σχέση μὲ τὴν δίκη τοῦ Νοεμβρίου εἶναι ἐμφανής.

Τὶς ἑπόμενες ἡμέρες κυριαρχοῦν παρασκηνιακὲς κινήσεις, πολλὲς φορὲς ἐρχόμενες σὲ πλήρη ἀντίθεση μὲ δημόσιες δηλώσεις σὲ κυβέρνηση καὶ πολιτικὰ κόμματα. Ὁ Πλαστήρας καὶ ἡ ΕΠΕΚ ἀντιλαμβάνεται ὅτι μὲ τὴν δημόσια δέσμευσή του τορπιλίζει τὴν εἰρηνευτικὴ πολιτική του. Ἡ προσπάθειά του ἐκφυλίζεται στὸ νὰ μειώσει τὸν ἀριθμὸ τῶν ἐκτελέσεων, προτείνοντας τὴν ἐξαίρεση τῆς συντρόφου τοῦ Μπελογιάννη, Ἕλλης Ἰωαννίδου (Παππᾶ) σάν γυναίκας καί μητέρας. Ὁ Σ.Βενιζέλος ζητάει νὰ ἐκτελεσθούν 4 τουλάχιστον. Καὶ ὅλοι τους θέλουν νὰ παραμείνουν στὴν ἐξουσία. Ἡ Ἕλλη Ἰωαννίδου, στὴν ἀπολογία της , ἀρνεῖται τὴν ἐξαίρεσή της καὶ τὸν διαχωρισμό.

Τηλεγραφήματα καὶ διαμαρτυρίες φτάνουν σωρηδὸν ἀπὸ προσωπικότητες τοῦ ἐξωτερικοῦ. Πολιτικοί, συγγραφεῖς, κληρικοί, καλλιτέχνες. Γίνονται διαδηλώσεις καὶ ἐπιδίδονται ψηφίσματα σὲ ἑλληνικὲς πρεσβεῖες. Ἡ Νεολαία τῆς ΕΠΕΚ ἐκδίδει ἀνακοίνωση κατὰ τῶν ἐκτελέσεων καὶ ὁ Πλαστήρας παύει τὸ προεδρεῖο τῆς νεολαίας ( Σάκης Πεπονής, Γ. Βούλγαρης, Ε. Καλλιτσουνάκης). Οἱ Παπάγος καὶ Π. Κανελλόπουλος δὲν παίρνουν ἐπίσημη θέση ὑπὲρ τῶν ἐκτελέσεων, προσπαθώντας νὰ ἐπωφεληθοῦν πολιτικά. Ὁ Π.Κανελλόπουλος δηλώνει «…Ὑπάρχουν νόμοι. Δὲν ἔχω νὰ πῶ τίποτε ἄλλο…»

Ἡ κυβέρνηση, ὁ Πλαστήρας, ὁ Σ.Βενιζέλος τοποθετοῦνται, ἔχοντας τὴν ἐξουσιοδότηση τῶν κοινοβουλευτικῶν τους ὁμάδων, τῆς ΕΠΕΚ καὶ τῶν Φιλελευθέρων, ὅτι θὰ σεβαστοῦν τὴν ὅποια ἀπόφαση τοῦ Συμβουλίου Χαρίτων. Εἶναι προφανὲς ὅτι οἱ ὅποιες ἐπί μέρους διαφωνίες ἀπό βουλευτές, πού ἐκφράζονται στὶς κοινοβουλευτικὲς ὁμάδες, μετὰ τὴν ἐν λευκῷ ἐξουσιοδότηση πού παρεῖχαν, εἶναι ἄνευ νοήματος.

Τό Συμβούλιο Χαρίτων στίς 28 Μαρίου 1952 ἀπορρίπτει τίς αἰτἠσεις χάριτος τῶν Μπελογιάννη, Μπάτση, Ἀργυριάδη, Καλούμενου καί κάνει δεκτές τῆς Ἕλλης Παππᾶ, Τάκη Λαζαρίδη, Μιλτ. Μπισμπιάνου καί Χρ.Τουλιάτου.
Μιά τελευταία κυβερνητική σύσκεψη γίνεται στό δωμάτιο τοῦ βαριά ἄρρωστου Πλαστήρα. Παρόντες εἶναι ὁ ἀντιπρόεδρος Σοφοκλῆς Βενιζέλος, καί οἱ ὑπουργοί Γεώργιος Καρτάλης, Κωνσταντῖνος Ρέντης, Σάββας Παπαπολίτης, καί Δημήτριος Παπασπύρου πού τούς ἐνημερώνει γιά τήν ἀπόφαση τοῦ Συμβουλίου Χαρίτων. Τό κλῖμα δέν εἶναι καλό γιά τήν κυβέρνηση, σέ συνδυασμό μάλιστα μέ τίς κατά καιρούς διφορούμενες δημόσιες δηλώσεις τοῦ Πλαστήρα, καί τίς διαφορετικές ἀπόψεις τῶν παρισταμένων ὑπουργῶν -ἤδη ὁ Καρτάλης εἶχε προτείνει τήν ἄμεση ψήφιση νόμου περί μετατροπῆς τῶν θανατικῶν ποινῶν καί ὅσων καταδικάζονται γιά κατασκοπία, κάτι μέ τό ὁποῖο διαφωνεῖ ὁ Βενιζέλος. Τό μεγαλύτερο μέρος τῶν ψηφοφόρων τῆς ΕΠΕΚ εἶναι ἐαμικῆς προέλευσης καί σίγουρα θά δυσαρεστεῖτο. Ἀπό τήν ἄλλη ὑπῆρχε ὁ φόβος ἐκμετάλλευσης ἀπό τόν Παπάγο καί τόν ΙΔΕΑ καί οἱ ἀμερικάνικες πιέσεις, πού δέν βλέπουν μέ καλό μάτι τήν μέχρι τώρα, ἔστω δειλή καί ἀναιμική, προσπάθεια τοῦ Πλαστήρα γιά μέτρα εἰρήνευσης. Ὅλο αὐτό τόν καιρό ἡ "Φωνή τῆς Ἀμερικῆς" ἐκπέμπει ψυχροπολεμικά μηνύματα, εἶναι δέ γνωστή ἡ ἀνάμιξη ἀμερικανῶν στίς ἀνακρίσεις πρό τῆς δίκης. Τό μόνο ἀποτέλεσμα τῆς σύσκεψης εἶναι μιά ἄνευρη καί ἄτολμη προσπάθεια ἐξισορρόπησης πού ἐκφράζεται στίς τελευταῖες εἰσηγήσεις τῆς κυβέρνησης στόν βασιλιά Παῦλο, τίς ὁποῖες τοῦ μεταφέρει ὁ ὑπουργὸς Δικαιοσύνης Παπασπύρου μαζί μέ προσωπική ἔκκληση τοῦ Πλαστήρα, ξεκαθαρίζοντάς του ὅμως πώς ἡ κυβέρνηση δὲν θέτει πολιτικὸ ζήτημα σὲ περίπτωση ποὺ ὁ βασιλιὰς κάνει δεκτὴ τὴν ἀπόφαση τοῦ Συμβουλίου Χαρίτων γιὰ ἐκτέλεση τῶν κατηγορουμένων. Σέ συνέντευξή του στήν ἐφημερίδα ΑΥΓΗ στίς 31-3-1977, ὁ Παπασπύρου δίνει τήν δική του ἐκδοχή γιά ὅσα διαδραματίσθηκαν στήν σύσκεψη καί στήν συνάντησή του μέ τόν βασιλιά Παῦλο ἀργότερα ( συνέντευξη Δ.Παπασπύρου στήν Αὐγή )

Ὅλους αὐτούς τούς μῆνες, ἡ ὑπό τόν Ζαχαριάδη εὑρισκόμενη στό ἐξωτερικό ἡγεσία τοῦ παράνομου ΚΚΕ, μέ τήν στάση της καί τά μηνύματα πού ἐκπέμπει ( καταγγελία τῆς ἐπιστολῆς Πλουμπίδη ὡς πλαστῆς, δηλώσεις περί προσπάθειας τοῦ Πλαστήρα νά ἔρθει σέ ἐπαφή μέ τό ΚΚΕ, διευκολύνει στήν συντήρηση τοῦ ἐμφυλιοπολεμικοῦ κλίματος καί ἀντικειμενικά ἐξυπηρετεῖ τά σχέδια τῶν Ἀμερικάνων γιά δημιουργία χάσματος μεταξύ ΕΠΕΚ καί Ἀριστερᾶς. Ἡ εὐθύνη ὅμως τῆς κυβέρνησης ΕΠΕΚ-Φιλελευθέρων εἶναι ἀπείρως μεγαλύτερη. Διότι, μεταβάλλοντας στάση σὲ σχέση μὲ τὴν θέση της στὴν ἀπόφαση τῆς δίκης τοῦ Νοεμβρίου, ἀρνούμενη νὰ κάνει πράξη τήν βασική της θέση περί μέτρων εἰρήνευσης καί ἐπιείκειας ψηφίζοντας νόμο περί μετατροπῆς τῶν θανατικῶν ποινῶν σέ ἰσόβια, ἀρνούμενη νά ἐκδηλώσει ἔστω καί διάθεση παραίτησης στὸν βασιλιὰ Παῦλο ἔχει ἀνοίξει τόν δρόμο γιά τὴν ἐκτέλεση τῶν Μπελογιάννη, Μπάτση, Ἀργυριάδη, Καλούμενου. Τὸ ἴδιο χρονικὸ διάστημα ἐκδίδει διάταγμα ἀμνήστευσης τῶν ἀξιωματικῶν τοῦ ΙΔΕΑ πού συμμετεῖχαν στὸ κίνημα 30 καὶ 31 Μαῒου 1951, ὅπως καὶ ὅλων τῶν τελεσθέντων ἀδικημάτων ἀπὸ Ἀπρίλιο 1949 μέχρι τὸν Αὔγουστο 1951, ὑπὸ στρατιωτικῶν παντὸς βαθμοῦ. Τὴν εἰσηγητικὴ ἔκθεση συντάσσει καὶ ὑποβάλλει ὁ τότε ὑπουργὸς Δικαιοσύνης Δ.Παπασπύρου.
Ἡ Ἕλλη Παππᾶ γράφει τό 1962 ἕνα γράμμα στό γιό της μέσα ἀπό τήν φυλακή, ὅπου τοῦ ἀφηγεῖται τί συνέβη τήν τελευταία νύχτα. Τό δημοσιεύει ἡ ἀδελφή της Διδώ Σωτηρίου, στό βιβλίο της " Ἡ ἐντολή"

Ἕλλη Παππᾶ

«…Ὥσπου ξημέρωσε τὸ Σάββατο. Ὡς τὸ μεσημέρι δὲν εἶχε γίνει τίποτε τὸ ἐξαιρετικό, τὸ μεσημέρι γίνανε ὅλα. Δὲν ἀφήσανε τὸν δικηγόρο νὰ μᾶς δεῖ. Καὶ κείνη τὴν μέρα τὸν περιμέναμε μὲ ἰδιαίτερη ἀνυπομονησία, γιατί θάφερνε τὸ χαρτὶ ποῦ ἔπρεπε νὰ φτιάξει ὁ πατέρας σου γιὰ σένα –γιὰ νᾶσαι τακτοποιημένος καὶ ἀπέναντι στὸ ἑλληνικὸ κράτος. Ἐκείνη περίπου τὴν ὥρα εἴχανε φωνάξει τὸν Μπάτση μέσα. Γύρισε ἀρκετὰ ταραγμένος, εἶχε δεῖ τὸν Πανόπουλο καὶ τὸν Ρακιτζή, ποῦ τοῦ προτείνανε ἄλλη μία φορὰ νὰ γίνει ἀνοιχτὸς πιὰ χαφιές. Ἀρνήθηκε. Αὐτὴ ἡ ἐπίσκεψη σήμαινε φανερὰ –ἐκτέλεση. Ἤτανε Σάββατο. Πιστεύαμε ὅτι πρὶν τὴ Δευτέρα δὲν θὰ γινότανε. Τὴν προηγούμενη μέρα μᾶς ἀφήσανε, γιὰ πρώτη φορά, νὰ κάνουμε ἐπισκεπτήριο. Εἶδα τὴ θεία σου καὶ ὁ Νίκος τὴ γιαγιά σου. Λίγα λεπτά. Στὴν ἀρχὴ μᾶς εἶχε φανεῖ καλὸ σημάδι. Μὰ ὕστερα κι ἀπ’ τὴν ἐπίσκεψη τοῦ Ρακιτζῆ εἴδαμε ἀλλιῶς καὶ αὐτὸ τὸ ἐπισκεπτήριο.

Τ’ ἀπόγευμα, ὕστερα ἀπ’ τὴ λιγόλεπτη ἔξοδο, μᾶς κάνανε πιὸ αὐστηρὴ ἔρευνα. Εἶδα ἀπ’τὸ κελὶ τοὺς ἀσφαλίτες νὰ ψάχνουνε ἀκόμη καὶ τὰ παπούτσια τοῦ Ἀργυριάδη. Ἔκαψα ὅσα γράμματα τοῦ Νίκου φύλαγα. Ἐκεῖνο τὸ βράδυ δὲ μιλήσαμε πολύ. Ρώτησα κάποια στιγμὴ τὸ Νίκο τί κάνανε. – « Ἀναλύουμε, διαλύουμε καὶ συνθέτουμε, …» μοῦ ἀπάντησε γελώντας. Ἤμουνα πιὰ σίγουρη πῶς θαρχότανε ἐκεῖνο τὸ βράδυ, μὰ δὲν εἶπα τίποτα. Κι ἐκεῖνος ἦταν σίγουρος πῶς θαρχότανε μὰ ὄχι πρὶν τὴ Δευτέρα. Καὶ κοιμηθήκαμε. Ἀκόμα καὶ κείνη τὴ νύχτα κοιμηθήκαμε. Στὸν ὕπνο μου ἄκουσα κλειδιά. Ἤτανε ἀκόμη στὴν αὐλὴ μὰ ἄκουσα τὸ βρόντηγμα τῶν κλειδιῶν. Τινάχτηκα πάνω καὶ φώναξα τὸν Νίκο. Εἶχε ἀκούσει καὶ κεῖνος. «Ἐ ναί, ἔρχονται…» μοῦ ἀποκρίθηκε. Τοὺς εἶδα. Ἀνοίξανε ὅλα τὰ κελιὰ ἐκτὸς ἀπὸ τὸ δικό μου. Ὁ Νίκος ζήτησε νὰ μὲ δεῖ. Δὲ μοῦ ἀνοίξανε. Μᾶς ἀφήσανε τὸ παραθυράκι μὲ τὰ σίδερα γιὰ ν’ἀποχαιρετιστοῦμε. Εἶδα τὸ αἷμα νὰ χάνεται ἀπὸ τὸ πρόσωπό του ὅταν κοιταχτήκαμε καὶ ξέραμε πώς δὲν ὑπῆρχε γιὰ μᾶς ἄλλη μέρα. Ὁ Καλούμενος ἦρθε κοντὰ μ’ ἀνοιχτὸ πουκάμισο. «Πάω καὶ γῶ!» μοῦ εἶπε, καὶ προσπαθοῦσε αὐτὴν τὴν τελευταία στιγμὴ νὰ γίνει παλληκάρι. Ὁ Μπάτσης στάθηκε πιὸ πέρα. «Φρόντισε καὶ γιὰ τὴν κόρη μου…» μὲ παρεκάλεσε. «Ναὶ ἂν ζήσω», τοῦ εἶπα. Ὁ Νίκος ἔγειρε κοντά μου. «Πρέπει νὰ ζήσεις» μου εἶπε, «πρέπει…». Τὸ πρόσωπό του ἤτανε γκρίζο, ἔκανε πολλὴ προσπάθεια γιὰ νὰ μὴν ἀφήσει νὰ κυλήσει οὔτε ἕνα δάκρυ. Μοῦ’ δῶσε τὸ ρολόϊ, τὸ στυλό, τὸ πορτοφόλι μὲ τὶς φωτογραφίες. «Πᾶμε», εἶπε ὁ ἐπικεφαλῆς. Ἕνα φιλὶ μὲς ἀπ’ τὰ σίδερα. Δὲν ἤξερα ἂν ζοῦσα ἢ ἂν αὐτὸ ἦταν ἡ κόλαση. Θυμᾶμαι πῶς τοὺς εἶχα ρωτήσει γιατί δὲν μ’ ἀνοίγουνε κι ἐμένα. «Δὲν εἶσαι στὸ χαρτί», μοῦ εἶχε ἀποκριθεῖ ὁ ἀρχιφύλακας καὶ φαινότανε στενοχωρημένος. Θυμᾶμαι πῶς φώναξα. «Πάρτε μὲ καὶ μένα» κι ὕστερα σωριάστηκα στὸ στρῶμα. Ἄργησα πολὺ νὰ συνέλθω γιὰ νὰ κλάψω.

Ξημέρωσε, ἀνοίξανε, βγῆκα στὴν αὐλή. Ἤθελα νὰ βγῶ. Ὅπως κάθε πρωί. Ἤτανε συννεφιὰ καὶ στὴ στέγη τῆς φυλακῆς καθότανε ἕνα περιστέρι. Ἐκεῖνος δὲν ἤτανε πιά…Γύρισα στὸ κελὶ κι ἔκανα τὸ σχέδιό μου. Νὰ ζήσω, δὲν μποροῦσα. Ν’ ἀφήσω ἀνεκπλήρωτη τὴν ἐπιθυμία του, δὲ γινότανε. Πῶς μποροῦσα νὰ τὰ συνταιριάξω τὰ δυό; Ἔγραψα γράμματα καὶ περίμενα τὴν εὐκαιρία νὰ τὰ στείλω ἔξω. Θὰ ἔγραφα καὶ ἕνα ἀκόμη, ἕνα γράμμα – δυὸ λόγια στὸν Πλαστήρα. Θὰ τοῦ πέταγα στὰ μοῦτρα τὴ ζωή μου, γιατί στὴν πραγματικότητα μὲ εἶχε ἐκτελέσει.

Μὲ φυλάγανε πολύ. Δὲν μπόρεσα νὰ στείλω τὰ γράμματα. Τὸ πρόσωπο τοῦ Νίκου ἔσκυβε μέσα ἀπ’ τὰ σίδερα. Δέχτηκα αὐτὴ τὴ ζωή, πού μοῦ ζήτησε νὰ ζήσω. Βαριά, σκληρὴ – πολλὲς φορὲς μ’ ἔκανε νὰ πῶ «γιατί νὰ μὴν μ’ ἔχουνε ἐκτελέσει…» μὰ κράτησα τὸ λόγο μου – δὲν ἔδωσα μόνη μου τὸ τέλος. Δέχτηκα, καὶ γιὰ τοὺς δυό μας πιά, τὴ χαρά σου. Σοὺ ‘πλεξα τὸ πρῶτο σου παντελονάκι. ἤσουνα ἑφτὰ μηνῶν, ἕνα «ὡραῖο» ποίημα ἑφτὰ μηνῶν. Τώρα κοντεύεις ἕντεκα χρονῶν, κι ἀκόμα εἶμαι μακρυά σου. Αὐτὴ τὴν ἱστορία τῆς Καλλιθέας σοῦ τὴ γράφω μὲ πολὺ κόπο, γι’ αὐτὸ καὶ τόσο σύντομα. Ὅμως ἔπρεπε νὰ στὴ πῶ. Γιὰ νὰ μπορέσεις πιὸ πολὺ νὰ γνωρίσεις τὸν πατέρα σου. Κι αὐτὰ τὰ φοβερὰ καὶ τόσο μεγάλα χρόνια, πού ζήσαμε ἐμεῖς».

4 ἡμέρες μετά τήν ἐκτέλεση, Ἕλληνες πολιτικοί πρόσφυγες στήν Οὐγγαρία μετονομάζουν τό ὄνομα τοῦ χωριοῦ τους σέ Μπελογιάννης ( http://en.wikipedia.org/wiki/Beloiannisz )

Σέ προηγούμενη ανάρτηση (http://katotokerdos.blogspot.com/2009/05/blog-post_18.html#comments ), ὑπάρχει ἀπόσπασμα ἀπό τό περιοδικό τοῦ Δημήτρη Κιτσίκη (Ἐνδιάμεση Περιοχή, τεῦχος 45) μέ στοιχεῖα γιά μερικούς ἀπό τούς πρωταγωνιστές τῆς ὑπόθεσης.
...ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο « Γράμματα στό γιό μου. Φυλακές Κάστορος -Ἀβέρωφ-Καλλιθέας, 1955-1962 –ἐκδόσεις Ἄγρα» τῆς κομμουνίστριας ἀγωνίστριας Ἕλλης Παππᾶ, γυναίκας τοῦ Νίκου Μπελογιάννη. Γιά τόν Παπασπύρου γράφει : « Ἦρθε…ἔτρεξα νά τοῦ πῶ γιά τόν Νίκο…ὅταν ἄκουσε τό τί ἤθελα, κούνισε ἀόριστα τό κεφάλι καί γύρισε στίς ἄλλες. Τήν ἀπάντηση τήν ἔδωσε ἔμπρακτα…Τόν ξαναεῖδα δεύτερη φορά στό νοσοκομεῖο κρατουμένων τό 1963. Ἦρθε νά ἐπισκεφθῆ τούς κρατούμενους, ὑπουργός Δικαιοσύνης καί πάλι, τῆς κυβέρνησης Κέντρου καί πάλι… Ὁ Παπασπύρου ἔγινε μετά τήν χούντα, πρόεδρος τῆς Βουλῆς καί πέθανε τιμώμενος ἀπό τόν πολιτικό κόσμο τῆς χώρας μας. Κανείς δέν ἔδειξε νά θυμᾶται πώς αὐτός παρέδωσε τόν Νῖκο στό ἐκτελεστικό ἀπόσπασμα» …

…Χαρακτηριστικό παράδειγμα βενιζελογενῶν κεντροαριστερῶν δωσιλόγων πού ἐχρησιμοποιήθησαν ἀπό τούς Ἀγγλοαμερικάνους γιά τήν καταστολή τῶν ἀντιπάλων τοῦ συστήματος, εἶναι ἡ παρακάτω μαρτυρία τοῦ Ἀνδρέα Ἰωσήφ, ὑφυπουργοῦ Προεδρίας τό 1951-1952, τοῦ Πλαστήρα ( στήν ἐκπομπή τῆς ΝΕΤ, 28-3-2002): « Ἰωσήφ –Γιατί πρέπει νά ἐκτελέσουμε τόν Μπελογιάννη; Πλαστήρας –Ξέρεις γιατί; Μοῦ μήνυσαν οἱ Ἀμερικάνοι ὅτι θά μέ κρατήσουν πρωθυπουργό ἄν τό κάνω. Ἰωσήφ – Ρώτησα τότε τόν ὑπουργό Γεώργιο Καρτάλη, ἐάν σκοπεύη νά παραιτηθῆ σέ περίπτωση ἐκτελέσεως τοῦ Μπελογιάννη. Καρτάλης – Οἵ Ἄγγλοι μοῦ εἶπαν νά μείνω!»
Περισσότερα στοιχεῖα γιὰ τὶς τελευταῖες ὧρες τῆς ἐκτέλεσης καὶ γιὰ ὅλα τὰ γεγονότα ποὺ προηγήθηκαν ὑπάρχουν στὸ βιβλίο τοῦ Σπύρου Λιναρδάτου " Ἀπὸ τὸν ἐμφύλιο στὴ Χούντα –τόμος Α-ἐκδόσεις Παπαζήση", καί στό βιβλίο τοῦ Πότη Παρασκευόπουλου " Ποιός σκότωσε τόν Μπελογιάννη".
Ἰστοσελίδες:
ΠΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΑΡΙΣΤΕΡΑ -Ὁ Μπελογιάννης ζεῖ μές στίς καρδιές μας
ΠΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΑΡΙΣΤΕΡΑ -Νῖκος Μπελογιάννης, ὁ ἄνθρωπος μέ τό γαρύφαλλο
ΠΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΑΡΙΣΤΕΡΑ - Ἕλλη Παππᾶ, σύμβολο τῆς ἀντισταλινικῆς ἀριστερᾶς

http://www.kkeml.gr/history/portreta/belogiannis.htm


Ἡ πρώτη δίκη -Ριζοσπάστης 21-10-2001
Ὁ Μπελογιάννης στήν ἀπολογία του ἀρνήθηκε τήν ἀνάμιξή του ( ΒΗΜΑ 26-2-1952)
Ἐντός τῆς ἑβδομάδος πιστεύεται ὅτι θά ἐκδοθεῖ ἡ ἀπόφασις διά τούς πράκτορας τοῦ ΚΚΕ (TO BHMA 26-2-1952)
Τό στρατοδικεῖον κατεδίκασε εἰς θάνατον ( ΒΗΜΑ 2-3-1952)
Σήμερα τήν αὐγή ἐξετελέσθησαν οἱ 4 ( ΤΟ ΒΗΜΑ 30-3-1952)
Ὁ Μπελογιάννης δικάζεται στό Διαρκές Στρατοδικεῖο ( ΤΟ ΒΗΜΑ 25-8-1977)
Ὁ Νῖκος Πλουμπίδης προσφέρεται νά παραδοθεῖ ἄν χαρισθεῖ ἡ ποινή στόν Μπελογιάννη ( ΤΟ ΒΗΜΑ 31-8-1977)
Οἱ τελευταῖες ἐναγώνιες ὧρες ( ΤΟ ΒΗΜΑ 1-9-1977)
Ποιοί ἔστειλαν τόν Μπελογιάννη στό ἀπόσπασμα (ΤΟ ΒΗΜΑ 7-12-1980)
Βιογραφία τῆς Ἕλλης Παππᾶ
Συνέντευξη τῆς Ἕλλης Παππᾶ ( Ἐλευθεροτυπία 16-12-2006)

Ὁ Μπελογιάννης ζεῖ!!!

συνεχίζεται μέ τήν ἀπολογία τοῦ Νίκου Μπελογιάννη στήν ἑπόμενη άνάρτηση μέ τίτλο Ἡ ἀπολογία τοῦ Νίκου Μπελογιάννη