" Φῶτα" ἄφωτα, δηλαδή βουτιά σέ θολά νερά ...

Διαβάζοντας τὸ διήγημα τοῦ Παπαδιαμάντη « Φῶτα ὁλόφωτα », ἀποκομίζεις μία αἴσθηση πληρότητας καὶ ἁρμονίας. Πολὺ φυσικό, γιατί στὸ διήγημα, ὅπως καὶ σὲ ὅλο του τὸ ἔργο, οἱ ἄνθρωποι ἀναπνέουν καὶ τὴν ἀναπνοὴ τους τὴν ἀκοῦς. Περιγράφοντας τὴν γέννα καὶ τὴν βάφτιση ἑνὸς νεογέννητου καί ἕνα παρ’ ὀλίγον ναυάγιον, ὅλα αὐτά τίς ἡμέρες τῶν Θεοφανείων, πράγματα δηλαδή ἁπλά καί συνηθισμένα, ἀναδεικνύει καί τήν ἐσωτερικότητα τῶν καταστάσεων, ὄχι γιά νά τήν ἐξηγήσῃ. Ὁ Παπαδιαμάντης δέν εἶναι ψυχαναλυτής, δέν βλέπει τό βάθος τῶν πραγμάτων μέσα ἀπό μιά γυάλα, ἀλλά γράφοντας ὅπως ἔζησε, μετέχει στό θαῦμα καί τό μυστήριο τῆς ὕπαρξης.

Μερικοὶ ξινίζουν μέ κάτι τέτοια, κάποιοι ἄλλοι συγκαταβατικοὶ θὰ προτιμοῦσαν νὰ « ἀξιοποιήσουν» τὴν παρουσία του ἐντάσσοντάς την σε μια λαογραφική ἐγκυκλοπαίδεια ἢ νὰ παραχωρήσουν στὸ ἔργο του σελίδες μιᾶς ἀνθολογίας ἢ κάποια λεπτὰ μιᾶς φιλολογικῆς βραδυᾶς. Ἕνας τους ἀναζητᾶ τὸν ἐντυπωσιασμὸ τοῦ σεναρίου ἢ τῆς πλοκῆς. Δέν τόν βρίσκει καί ἀπογοητεύεται. Κάποιος ἐκστασιάζεται μὲ τὶς ὑποτιθέμενες γλωσσικὲς « ἰδιομορφίες» καί παιχνιδίσματα ἤ περιορίζει τὴν οὐσία καὶ ἀξία τοῦ λόγου στὴν διαμάχη τῶν λεγομένων « λογοτεχνικῶν» ρευμάτων. Ἄλλοι, ἀναζητῶντας μανιωδῶς βαρύγδουπες θεωρίες καί ἀναλύσεις, ἀδιαφορῶντας γιὰ ἔννοιες στέρεες καὶ νοήματα  πού πατᾶνε γερὰ στὴν πραγματικότητα καὶ δὲν ὑπηρετοῦν τό θόλωμα τῶν ὑδάτων, θὰ τὸν βαρεθοῦν χαρίζοντάς του τόν χαρακτηρισμό "γραφικός". Καί οἱ πιό καπάτσοι θά τόν μετατρέψουν σέ εἶδος μουσειακό.

Ἀπὸ τὶς λεπτομέρειες ἑνὸς καθημερινοῦ συμβάντος γίνονται ἀντιληπτές οἱ πνευματικές ρίζες τῶν ἀνθρωπίνων πραγμάτων. Αὐτὴ εἶναι ἡ πραγματικὴ καὶ οὐσιαστικὴ προσφορὰ τοῦ Παπαδιαμάντη καὶ ὄχι ἡ ἠθογραφία ἢ τὸ γλωσσικό του ὕφος, ὅπως διατείνονται πολλοὶ πού, μὴ καταλαβαίνοντας τον, προσπάθησαν νὰ τὸν ἀπονευρώσουν κάνοντάς τον φολκλόρ.

Ποῦ ὁδήγησαν ὅμως ὅλες αὐτές οἱ ἐμβριθεῖς καί περί πολλοῦ ἀναλύσεις; Στό χτίσιμο καί τήν λατρεία ψευδαισθήσεων. Ἀτομικῶν καί κοινωνικῶν. Στό νά ἀπεικονίζουν μέ τά σημερινά ταρατατζούμ τῆς ἡμέρας τῶν Φώτων, ὅπως καί ὅλων τῶν θρησκευτικῶν και κυρίως τῶν « ἐθνικῶν» γιορτῶν, τό ἀκριβῶς ἀντίθετο ἀπό τό ἔργο τοῦ Παπαδιαμάντη. Τό τυπικό τους, πού παλαιότερα ἔδινε νόημα στό κοινωνικό βίωμα τῶν πραγμάτων, σήμερα –εἰδικά στην Ἑλλάδα -  ἐξελίχθηκε σέ μιά δικτατορία τῆς μορφῆς πού ἐντός της ἐπιτρέπονται τά πάντα. Τροφοδότης μιᾶς ἐξουσίας ἀπρόσωπης, ὅπως και οἱ ὑποτακτικοί της, καί ἑνός αὐτοϊκανοποιούμενου ἐγωϊσμοῦ πού « συμμετέχει» ἀπέχων, ἀπολαμβάνει νά τρώῃ τίς σάρκες του καί νά αὐτοθαυμάζεται ἀνακυκλώνοντας τά συναισθηματικά του ἀδιέξοδα.

Αὐτήν τήν πλευρά, τῆς ξεχασμένης καί ἐξοβελισμένης στό παρελθόν πραγματικότητας, τῆς κοινωνικότητας καί τοῦ οὐσιαστικοῦ νοήματος τῶν ἑορτῶν, πραγματεύεται καί διαφωτίζει τό κείμενο τοῦ Μ. Ἑπτανησίου (ψευδώνυμο τοῦ Γεράσιμου Κακλαμάνη) με τίτλο “ΦΩΤΑ“ ΑΦΩΤΑ, δημοσιευμένο στό φύλλο τῆς ἐφημερίδας ΛΕΥΚΑΔΙΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ τῆς 22/1/1996 καί στό ἱστολόγιο Santa Maura.

“ΦΩΤΑ“  ΑΦΩΤΑ ( ὑπό Μ. Ἑπτανησίου )

Ἕνα "Ἐθνικὸν κράτος " τοῦ "Διεθνοῦς Δικαίου" καὶ μία ἰδεολογία πού ἐκφράζει ἀκριβῶς τὶς τελείως ἀντίθετες ἀρχές αὐτού τοῦ "Διεθνοῦς Δκαίου " - δὲν ὑπάρχει ἰδεωδέστερος συνδυασμὸς ὑπαναπτύξεως καὶ νοητικοῦ σκότους. Κάποιοι τὸ ξέρουν καὶ τὸ ἐπιδιώκουν.  Μακάρι τό "Διεθνὲς Δίκαιο" νὰ ἦταν τὸ ὁριστικὸ φρένο τῆς ἱστορίας , τὰ "ἐθνικὰ κράτη" τῆς ἱστορικῆς σκοτοδίνης νὰ ἐδιαρκοῦσαν πάντα καὶ μὲ ἔμμεσους ὑποβλητικοὺς ψυχολογικοὺς τρόπους οἱ σημαῖες τῆς ἀδιαφανοῦς κυριαρχίας νὰ ἐκυμάτιζαν παντοτινὰ , σὲ ἀνύποπτες θέσεις καὶ γιὰ ἀνύποπτους , στὶς προγραμματισμένες "ἔθνικες γιορτὲς ".  "Γιορτὲς" , δηλαδὴ οἱ ἀπαραίτητες οὐσιαστικὲς ἐπιβεβαίωσεις τῆς ἱστορικῆς σκοτοδίνης καὶ τοῦ ἰδεολογικοῦ ὕπνου γιὰ τὰ ἐκ τοῦ μηδενὸς προκύψαντα "ἐθνικὰ" τοῦτα κράτη τῶν "μεγάλων ἱστορικῶν παραδόσεων" καὶ τῆς σύγχρονης πολιτικῆς ἄνοιας .

Ἡ γιορτὴ τῶν "Φώτων" , τὸ Βάπτισμα , τὸ πρῶτο ἀπὸ τὰ μυστήρια τοῦ Χριστιανισμοῦ . Στὰ πρῶτα ἐκεῖνα χρόνια τοῦ Χριστιανισμοῦ , τὰ πράγματα ἦσαν κοντύτερα στὴν μεταφυσικὴ καθαρότητα τῶν "μυστηρίων ", ἀπὸ ὅσο σήμερα . Ὁ λόγος ἁπλός : οἱ ἄνθρωποι δὲν εἶχαν ἀλλοτριωθεῖ σὲ σκοποὺς ἄλλους πλὴν τοῦ ἑαυτοῦ τους.

Ἡ ὕπαρξη στὸν κόσμο παρέμενε ἕνα θεολογικὸ γεγονὸς , ἕνα μυστήριο , μιὰ μέριμνα περὶ τοῦ γιατί . Θαυμασμὸς καὶ ἔρωτας , τὰ γνωστικὰ ὄργανα τῆς ἀεὶ ἐφηβείας , ἤσαν οἱ μόνες δυνατότητες κατανοήσεως τῶν φαινομένων , τοῦ θανάτου καὶ τῆς ζωῆς . Ἄρα δὲν μποροῦσε νὰ ἔρχεται κανένας τυχαῖα στὸν κόσμο.

Κάποια βούληση ἦταν ἐκείνη πού τὸν ἔκανε νὰ γεννηθεῖ . Η ὕπαρξη τοῦ συνανθρώπου συνεπήγετο τὴν αἰτία ἐλεύσεώς του στὸν κόσμο, μιὰ διάσταση μυστικὴ πού ἔφευγε τὸ ἴδιο τὸ ἄτομο καὶ τὸ κάθε ἄτομο.  Η ὕπαρξη τοῦ συνανθρώπου ἦταν ἕνα γεγονὸς πλῆρες πού ὁ καθένας ὤφειλε νὰ σεβασθεῖ. Γιατί ἀκριβῶς καταλάβαινε τὴν αἰτία του χωρὶς νὰ μπορεῖ νὰ τὴν προσδιορίσει. Ἔτσι τὸ "πρόσωπο" ἀποκτοῦσε ὀντότητα , δηλαδὴ τὴν ἀναγνώριση πώς κάποιος προορισμὸς τὸ συνέχει στὸν κόσμο.

Ἡ ἔννοια τῆς ἰσότητας προέκυπτε ἀπὸ τὴν ἀναγνώριση τῆς διαφορᾶς , ἐπειδὴ ἀκριβῶς καθένας εἶχε τὴν δική του ἰδιαίτερη αἰτία ὑπάρξεως στὸν κόσμο Ἡ ἰσότητα δὲν ἦταν νομοθετικὴ "ρύθμιση", ἀλλά μεταφυσικὸς ἀναγκασμὸς , ὑποταγὴ στὸ νόημα τῆς "οἰκονομίας τοῦ κόσμου " , παράδοση στὴν ἀποδοχὴ τοῦ Λόγου "γεννήσεως καὶ διοικήσεως τῶν θνητῶν". Ἀλλὰ τοῦτο εἶναι αὐτό πού στὴν χριστιανικὴ θρησκεία ἀποκαλοῦμε "Ἅγιο Πνεῦμα " , δηλαδὴ πῶς τελικῶς τὰ πράγματα , τὸ ὕπαρχον ὡς ἐστί , δὲν ὑπάρχει καὶ οὔτε λειτουργεῖ τυχαία. Ἀλλὰ τὸ κυρίως ὑπάρχον εἶναι ἡ κοινωνία ὡς σύνολο , τὸ "πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας". Ἂν ὁ καθένας διὰ τῆς ἁπλῆς ὑπάρξεώς του ἔχει μετοχὴ στὴν "οἰκονομία τοῦ κόσμου", ἂν γεννιέται σήμερα καὶ ὄχι αὔριο ἢ πρὶν ἀπὸ ἑκατό χρόνια , εἶναι ἀκριβῶς ἔναντι τοῦ ¨πληρώματος" πού πληροῦται τούτη ἡ μετοχὴ καὶ δι’ αὐτοῦ κυροῦται. Kαθένας εἶναι κοινωνὸς τοῦ "Ἁγίου Πνεύματος", φορέας μιᾶς διάστασής του ἐπειδὴ ἀκριβῶς ὑπάρχει ὡς μέλος μιᾶς καθολικώτερης βούλησης τοῦ συνόλου , μέσα στὸ ὁποῖο οἱ ἐπὶ μέρους αἰτἰες ὑπάρξεως συνολοκληροῦν τὸ πρόβλημα τῆς μεταφυσικῆς σχέσης ὑπάρξεως τοῦ κόσμου , τῆς σχέσης ἄνθρωπου καὶ θεοῦ.Ἐπιβεβαίωση τούτης τῆς ἀναγνώρισης τῆς διὰ τῆς γεννήσεως δωρεᾶς στὴν μεταφυσικὴ βούληση ὑπάρξεως τοῦ κόσμου καὶ τῆς κοινωνίας ἰδιαίτερα ἀποτελεῖ τὸ Βάπτισμα

Διὰ τοῦ Βαπτίσματος ὃ ἄνθρωπος "ἐξαγνίζεται" , δηλαδὴ ἡ κοινωνία ὡς σύνολο , τὸ "πλήρωμα" , ἀναγνωρίζει ὅτι ὁ συγκεκριμένος ἄνθρωπος ἐγεννήθηκε μὲ κάποιον προορισμὸ, ἀποδέχεται τὴν αἰτία του ἐπειδὴ εἶναι "κοινωνία πιστῶν" καὶ ἡ διὰ τοῦ Βαπτίσματος ἐπιφοίτηση τοῦ "Ἁγίου Πνεύματος" σημαίνει πῶς ὁ "ἀναγεννώμενος" ἄνθρωπος ὀφείλει νὰ ὑπηρετήσει τοὺς δεδομένους σκοποὺς τούτης τῆς κοινωνίας . Οἱ σκοποὶ τοῦτοι εἶναι τὰ ἠθικά διατάγματα , ὅπως αὐτά καθορίσθηκαν ἀπό τούς προφῆτες , τὰ κείμενα καὶ τὴν χριστιανικὴ διδασκαλία. Τὰ πράγματα εἶναι μεταφυσικῶς δεδομένα , δὲν πρόκειται περὶ κοινοβουλίου , ὅπου ὁ καθένας ἔχει τὴν "γνώμη" του. Ἡ ἀναγνώριση τῆς μετοχῆς στὴν δωρεὰ τοῦ "Ἁγίου Πνεύματος" ἔχει σημασία γιὰ τοὺς ἄλλους , τοὺς ἀναγνωρίζοντας. Γιὰ τὸν ἴδιο τὸν ἄνθρωπο ἔχει τὸ νόημα τῆς χρέωσης πρὸς αὐτούς .

Βέβαια τὰ πράγματα τοῦ Χριστιανισμοῦ δὲν κατανοήθηκαν παντοῦ καὶ πάντα κατὰ τὸν ἴδιο τρόπο. Γνωρίζομε ὅτι ὕπαρχουν χριστιανικὰ σύνολα πού τὴν θρησκευτική τους πίστη τὴν θεωροῦν ὡς εἶδος ἀτομικῆς ἰδιοκτησίας , ἕνα εἶδος προσωπικῆς περιουσίας πού μπορεῖ νὰ ἀποτιμηθεῖ ὡς ὑποκειμενικὸ ἀξιολογικὸ γεγονὸς . Εἶναι πολλὰ τὰ ἑκατομμύρια τῶν "Βαπτιστῶν" στὸν κόσμο πού καταλαβαίνουν τὸ Βάπτισμα σὰν συνειδησιακὴ προαίρεση , χωρὶς μεσολάβηση τοῦ παπᾶ , δηλαδὴ χωρὶς ἐκπροσώπηση τῆς ἀποδοχῆς τοῦ συνόλου. Βαπτίζεται κανένας οἰκειοθελῶς , ὄχι δογματικῶς , ὅταν καὶ ὅπως τὸ καταλαβαίνει . Τὸ βάπτισμα δὲν ἔχει τὴν ἔννοια τοῦ μεταφυσικοῦ μυστηρίου , τῆς ὑποταγῆς σὲ κάποιο ἀνεξήγητο "γιατί" τῶν πραγμάτων ἀλλά τῆς ὑποκειμενικῆς ἀποτίμησης περὶ τῆς σημασίας των.

Δὲν συζητοῦμε βέβαια τὴν στιγμὴ αὐτή τὴν μὲ σύγχρονα κριτήρια κοινωνιολογικὴ ἀξιολόγηση τῶν πραγμάτων: ἂν καὶ κατὰ πόσον μέσα σὲ ἕναν ἐκκοσμκευμένο κόσμο τὰ θρησκευτικὰ πράγματα μποροῦν νὰ διατηρήσουν τὶς ἀρχέγονες σημασίες των. Τὸ νὰ βαφτίζεται κανεὶς μωρὸ μέσα σὲ μιὰν Ἐκκλησία συγχυσμένων κοινωνικῶν ρόλων δὲν διαφέρει πρακτικὰ πολὺ ἀπὸ τὴν στρατολόγηση τοῦ κάθε ἴδιου μωροῦ γιὰ τὶς "ἐθνικὲς" ἀνάγκες τοῦ κράτους . Ἀλλὰ σ΄αὐτό δὲν φταίει τὸ Βάπτισμα οὔτε ἡ ἠθική διδασκαλία τοῦ Χριστιανισμοῦ πού τὸ ἐπιβάλει . Φταίει ὅτι τὸ νόημα τῆς οἰκουμενικῆς διαστάσεως τῶν πραγμάτων ( καὶ τοῦτο γιατί κάθε θρησκεία εἶναι μιὰ "Οἰκουμένη" χωρὶς "ἐξωτερικὴ πολιτικὴ" ) ἔμεινε μιὰ ἐπανάληψη τυπικοῦ, χωρὶς ἄμυνα μέσα στὴν τεχνικὴ "οἰκουμενικότητα" τῆς ἀπούσης θρησκευτικῆς συνείδησης τοῦ "θετικοῦ δικαίου" . Πιθανὸν ὄχι ἀναίτια , ἀφοῦ ἡ κάθε θρησκεία εἶναι στὴ πρωταρχικὴ οὐσία της καὶ κοινωνικὸ σύστημα .

Δὲν εἶναι ὁ κατάλληλος τόπος ἐδῶ γιὰ τὴν περαιτέρω ἐξέταση τῶν πραγμάτων . Σημασία ἔχει ὅτι οἱ ἄνθρωποι , βιοῦντες τὴν θρησκεία τους καὶ κοινωνικὰ , ἐμμένουν στὴν λειτουργία τῶν τύπων τῶν θρησκευτικῶν γιορτῶν , πού τοὺς ὑποστασιοποιοῦν πάντα τούτη τὴν κοινωνικότητα. Κλασσικὸ παράδειγμα ἀποτελοῦσε ἡ Βενετία , ἡ λιγώτερο καθολικὴ χώρα τοῦ κόσμου , ὅπου ἡ κοινωνικὴ διάσταση τοῦ τυπικοῦ τῶν ἑορτῶν ἀναπληροῦσε τὴν ἐκκλησιαστικὴ καὶ δογματικὴ ἀκαμψία . Οἱ γιορτὲς καὶ ὄχι ὁ ζῆλος τῆς πίστης ἦταν ὁ φορέας τῆς θρησκευτικῆς ὑπόστασης τῆς Βενετίας .  Ἀλλὰ ἂν ἀναζητεῖ κανεὶς τὶς γιορτὲς , εἶναι δυνατὸν νὰ ἀλλάξειι τὴν θρησκεία του; Αὐτό εἶναι πού δὲν κατάλαβε ὁ Προτεσταντισμὸς μὲ τὴν Βενετία , παρανοῶντας τὴν βοήθεια πού ἔλαβε...

Γιορτὲς , λιτανεῖες , λάβαρα , ἀνθοστολισμοὶ , μουσικὲς καὶ ἑορτατικότητες  κάθε λίγο καὶ λιγάκι ἦταν ὁ θρησκευτικὸς βίος τῶν Βενετῶν . Ἐξ οὗ καὶ  ἡ μανία αὐτοῦ τοῦ κράτους μὲ τὴν συλλογὴ λειψάνων. Κάτι ἀπὸ τοῦτα ὅλα ἔμειναν γιὰ πολὺ στὰ Ἑπτάνησα, πρὶν καταντήσουν αἰχμηρές καρικατοῦρες ὑπολειμμάτων. Κάθε ἄλλο βέβαια παρὰ, γιατί ἡ ἑορταστικότητα καὶ ὁ πλοῦτος τοῦ τυπικοῦ δὲν προσιδιάζει στὴν κοινωνικὴ οὐσία καὶ τὴν παράδοση τῆς ὀρθοδοξίας , ἀλλά ἐπειδὴ μιὰ ἄνοη ἐκκλησιαστικὴ πολιτικὴ τοῦ "ἐθνικοῦ κράτους" ἐμπέρδεψε τούς διεθνικοὺς τρόπους τῆς ὀρθοδοξίας μὲ τὶς ἐπιδιώξεις της ὡς "φορέως" τοῦ κράτους αὐτοῦ. Ἀκραιφνῶς ὀρθόδοξοι παπάδες , ὅπως ὁ Καντούνης στὴν Ζάκυνθο , πού ἦταν ἕνας μαχητὴς παπὰς τῆς Ὀρθοδοξίας , δὲν ἤθελαν τὸ παραμικρὸ ν΄ἀκούσουν γι’ ἀλλαγή τοῦ βενετικοῦ τυπικοῦ πού εἶχαν στὴν λειτουργία τους. Καὶ αὐτά βέβαια τὸ Πατριαρχεῖο τὰ ἐδέχετε σὰν αὐτονόητα πράγματα. Γιατί τὸ Πατριαρχεῖο ἦταν ἑλληνικὸς καὶ ὄχι ἑλλαδικὸς θεσμὸς , δηλαδὴ ἤξερε ὅτι ἡ ὑπερεθνικὴ διοίκηση εἶναι ὑποχρεωμένη νὰ δεχθεῖ τὶς ἰδιομορφίες τῶν ἱστορικῶν δεδομένων. Ὁ Βόσνιος μωαμεθανὸς καὶ νὰ θέλει , δὲν μπορεῖ νὰ κρατήσει τὴν θρησκευτικὴ τυπολατρεία τοῦ σαουδάραβα ( νὰ μὴν πίνει καὶ νὰ μὴν τρώει χοιρινὸ λ.χ. ) , ὅπως ὁ φινλανδὸς ὀρθόδοξος ἀναγκαστικὰ δὲν μπορεῖ νὰ χορεύει "συρτάκι" στὴν ἐξοχή μετὰ ἀπὸ κάθε γιορτὴ τοῦ Πάσχα.

Μιὰ "ἐθνικὴ" Ἐκκλησία δὲν ἔχει τέτοια προβλήματα. Αὐτὴ ἐπιζητεῖ τὴν "ὁμοιομορφία". Καί καταστρέφει. Ἡ "ὁμοιομορφία" ἀνομοιόμορφων , καθὼς εὑρέθηκαν τὰ ἑλληνικὰ σύνολα στὸ "ἐθνικὸν" κράτος , ἕνα μόνο ἀποτελεσματικὸ μέσον ἔχει : τὴ μορφωτικὴ καὶ διανοητικὴ ἐξίσωση. Αὐτή εἶναι ἡ πιὸ ἀποτελεσματικὴ μορφὴ " ὁμοιομορφίας" καὶ στὸ ἔργο τοῦτο ἡ ἑλλαδικὴ Ἐκκλησία διέπρεψε , ἦταν ὑποχρεωμένη νὰ διαπρέψει .Τὶς κοινωνικὲς συνέπειες μιᾶς τέτοιας τακτικῆς μᾶς τὶς ἀνέλυε ἐπαρκῶς ἕνας ἄλλος ἀκραιφνῶς ὀρθόδοξος , ὁ Ντοστογιέφσκυ στοὺς "δαιμονισμένους" του. Συνεπῶς οἳ γιορτὲς γιορτάζονται , ἀλλά ἀναγκαστικὰ καὶ μὲ τὶς συνέπειες τοῦτες.

Στὴν προκυμαία λοιπὸν τὰ μεγάφωνα τῶν πολλῶν μεγαβὰτ καὶ "ὕμνοι" ἀπὸ κασέτα στὸ μαγνητόφωνο ἑνός αὐτοκίνητου. Περίπου σὰν τὶς πρωινὲς ἀναγγελίες τσίρκου γιὰ τὴν βραδινὴ παράσταση. Ὁ κόσμος μαζεύεται σιγὰ-σιγὰ. Ἡ ἐξέδρα, τὰ μικρόφωνα, μπροστὰ ὁ βουτηχτὴς τοῦ σταυροῦ μὲ ἔντονη τὴν ψυχική του προετοιμασία καὶ τὸ κατάλληλο ὕφος , σὲ λίγο τὸ λιμενικὸ σῶμα ἐν στολῇ πού θὰ μεριμνήσει γιὰ τὴν τάξη , πορτοκάλια , μπαλάκια , σημαιοῦλες καὶ στὸ νερὸ κάποιες βάρκες.

Στὴν ἀρχὴ δύο : ἡ τῆς ἀκτοφυλακῆς καὶ ἕνα μικρὸ σημαιοστολισμένο καϊκι . Μικρὸ μὲν, σὲ στὺλ καραβόσκαρο, ἀλλά μεγαλύτερο ἀπ΄ὅλα τ΄ἄλλα ὡς τὸ τέλος. Ἡ ἐποχή μας εἶναι ἡ ἐποχή τῶν σημαιῶν οὕτως ἢ ἄλλως. Μπροστὰ στὸ κτίριο τοῦ ΟΗΕ , στὸ Λουξεμβοῦργο , τὶς Βρυξέλλες καὶ τὸ Στρασβοῦργο πάντα σημαῖες. Ὁ κόσμος ὅλος "ἑνωμένος" καὶ αἰσιόδοξος νὰ "προχωρεῖ" , μὲ μειωμένα προβλήματα καὶ ἐσωτερικὴ κοινωνικὴ εἰρήνη, ὅπως ἀκριβῶς διεκήρυξε στὶς προγραμματικές του θεωρητικὲς συλλήψεις ὁ φιλελευθερισμὸς πρὸ δύο αἰώνων. Τὸ ἐμπόριο καὶ ἡ παραγωγὴ θὰ φέρουν τὴν εἰρήνη μεταξὺ τῶν κοινωνιῶν καὶ τῶν λαῶν. Ἔτσι εἶπε. Στὶς θρησκευτικὲς λοιπὸν γιορτὲς , στιγμὲς εἰρήνης καὶ ἐλπίδας, εἶναι ἡ κὰτ΄ἐξοχήν εύκαιρία γιὰ τὶς ... σημαῖες. Στὸ μικρὸ καραβόσκαρο αὐτές πλεονάζουν. Ἀπ΄τὴν κορφὴ τοῦ καταρτιοῦ σὲ σχῆμα κεφαλαίου λάμδα πρὸς τὴν πρύμνη καὶ τὴν πλώρη. Αὐτή πού εἶναι στὴν κορφὴ τοῦ καταρτιοῦ δὲν εἴναι ἡ ἑλληνικὴ. Εἶναι μιὰ ἀσπροκόκκινη ριγωτὴ σημαία μὲ τὴν ὁποίαν οἱ ἑπτανήσιοι στὸ παρελθόν (;) πέρασαν κάποιες δεκαετίες τῆς ἱστορίας των. Αὐτή ξεχωρίζει καλὰ καὶ κυματίζει περήφανα. Τὸ ἐρώτημα εἶναι γιατί τόσες πολλὲς ἄλλες. Τὸ καῒκι εἶναι κάπως μακριὰ , κι αὐτές, σὰν "λογικὰ μικρότερες" πού θὰ πρέπει νἄναι , δὲν ξεχωρίζουν.  Ἡ περιέργεια ἀποστρέφει τὸ βλέμμα λοιπὸν ἀπ΄τὴν γιορτὴ καὶ τὸ κολάει στὸ κατάρτι. Ἐπὶ τέλους κάποια στιγμὴ τὸ καῒκι πλησιάζει καὶ οἱ "σημαῖες" ξεχωρίζουν. "Σημαῖες" ἀνύπαρκτων κρατῶν , ἁπλῶς συνδυασμοὶ πολυχρωμίας γιὰ νὰ τονίζουν τὴν μία καὶ μοναδικὴ σημαία τοῦ καϊκιοῦ , κουρελοῦδες μ΄ἄλλα λόγια. Ὁ σταυρὸς ὑψώνεται πρὸς Οὐρανοὺς , πολλοὶ κυττάζουν ψηλὰ , ἀλλά εἶναι σίγουρο πώς κανένας δὲν βλέπει τὶς "σημαῖες". Καὶ ἀκόμη πιὸ σίγουρο , πώς κι ἂν τὶς δεῖ , δὲν θὰ καταλάβει . Ἀλλὰ ἔτσι ἡ ψυχὴ γίνεται πιὸ πρόσφορη γιὰ τὴν θρησκευτικὴ ἔκσταση καὶ τὰ πράγματα πού ἔχασαν πρὸ πολλοῦ τὴν σημασία τους μποροῦν νὰ ἐπειχειροῦν νὰ διαρκοῦν ὡς ἱστορικὲς λαθροχειρίες.

Τὸ ἀπομένον ἐρώτημα πλέον εἶναι: μποροῦν ἄραγε τὰ ἱστορικὰ ἀδιέξοδα πού ἐδημιούργησε συνειδητὰ τὸ παρελθὸν νὰ καλυφθοῦν μὲ κουρελοῦδες; Μακάρι αὐτό νὰ εἶναι τόσο ἀκίνδυνο ὅσο φαίνεται στὶς "γιορτές" ....