Ἡ ἠθική

Ὁ ὀρθολογισμός βασίζεται πάντοτε σέ μιά συγκεκριμένη προβολή τῆς πραγματικότητος καί σέ ἕνα συγκεκριμένο σύνολο ἀξιῶν. Ἡ σύγχρονη ἀντίληψις τῆς ἠθικῆς περιορίζεται στήν ἐφαρμογή ἑνός συγκεκριμένου εἴδους ὀρθολογισμοῦ, τό ὁποῖο ἐπιτρέπει τήν ἀξιολόγησι ἑνός καί μόνον συνόλου δεδομένων. Μέσω αὐτῆς τῆς διαδικασίας ἡ ἠθική κατασκευάζει τά πραγματικά περιστατικά ἐπί τῶν ὁποίων βασίζονται οἱ ἀποφάσεις.

Ἡ ἠθική, στά Δυτικά ἐκπαιδευτικά συστήματα, διδάσκεται ὡς οἰκονομική παράμετρος, καί ὡς τέτοια ὁ ὁρισμός της περιορίζεται στήν μεγιστοποίησι τοῦ κέρδους. Συνέπεια τῆς διδασκαλίας τῆς ἠθικῆς μέ οἰκονομικούς ὅρους εἶναι ὅτι ἡ ὑπευθυνότης τῶν πράξεών μας ἔναντι τῆς κοινωνίας, περιορίζεται στό κατά πόσον αὐτές συνεισφέρουν στήν μεγιστοποίησι τοῦ πλούτου. Οἱ πράξεις μας εἶναι ἠθικῶς δικαιολογημένες ἐφόσον ἔχουν θετικό ἀντίκτυπο στό κέρδος ἀκόμα καί ἄν μοναδικός τους στόχος εἶναι ἡ κερδοφορία μιᾶς συγκεκριμένης ὁμάδος ἤ τῆς ἐταιρείας στήν ὁποῖα ἐργαζόμαστε. Ἡ ταύτισις τοῦ καλοῦ μέ τήν κερδοφορία μειώνει τό ζήτημα τῆς ἠθικῆς σέ μιά στενή μορφή οἰκονομικοῦ ὠφελιμισμοῦ ὅπου ὁ οἰκονομικός ὑπολογισμός ὑποκαθιστᾶ τήν ἀξιολογική κρίσι. Σέ αὐτές τίς διαδικασίες λογιστικοῦ τύπου οἱ ἄνθρωποι δέν ἔχουν πρόσωπο, ἀλλά ἀντλοῦν τήν ταυτότητά τους ἀπό τήν κατηγορία στήν ὁποία ἔχουν ταξινομηθεῖ (ἐργαζόμενος, ἄνεργος, κόστος, δαπάνη καί τά τοιαῦτα). Οἱ ἄνθρωποι εἶναι ξένοι μεταξύ τους. Γνωρίζουν ὁ ἕνας γιά τόν ἄλλο μέσῳ κάποιων ἐμμέσων χαρακτηριστικῶν τῶν κατηγοριῶν στίς ὁποῖες ἀνήκουν. Δέν εἶναι ἄτομα μέ πάθη καί συναισθήματα, ἀλλά διαφορετικές ἀγέλες κοινῶν οἰκονομικῶν χαρακτηριστικῶν.



Αὐτή ἡ ἐκπαιδευτική διαδικασία σκιαγραφεῖ τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο ἡ ἐξουσία εἶναι σέ θέσι νά καθορίζει τήν ἠθική ταυτότητα τοῦ ἀτόμου καί νά προδιαθέτει πειθαρχία καί συμπεριφορές ποῦ ἐξυπηρετοῦν τά συμφέροντα τῆς ἐξουσίας τοῦ καπιταλισμοῦ.

Αὐτό φυσικά δέν ὑποδηλώνει ὅτι ἡ συναισθηματική ἠθική εἶναι κάτι διαφορετικό ἀπό τήν ὀρθολογιστική ἠθική. Εἶναι ἁπλῶς ἡ ἀναγνώρισις τῆς ὑποκειμενικῆς, μερικῆς καί οὐσιαστικά κατασκευασμένης φύσεως καί τῶν δύο. Τό μανιχαϊκό ὅραμα δύο διαφορετικῶν κόσμων, ὅπου τό "ἄλλο" μισό κυβερνᾶται άπό τόν Σατανᾶ καί τό "δικό μας" μισό εἶναι ἐκεῖνο στό ὁποῖο βασιλεύουν τό καλό καί ἡ ἀλήθεια, εἶναι δημιούργημα καί τῶν δύο, καί τῆς Δυτικῆς ἀντιλήψεως περί ἠθικῆς ἀλλά καί τοῦ ἰσλαμικοῦ φονταμενταλισμοῦ. Ὁ στόχος τῆς πολιτικῆς ἰδεολογίας καί τῶν δύο δέν εἶναι νά ἐμπνεύσουν τίς μᾶζες νά σκεφτοῦν, ἀλλά νά ἀναλάβουν δράσι – οἱ μέν δικαιολογῶντας τήν χρήσι drones γιά τήν ἐξαφάνισι τοῦ ἀντιπάλου, οἱ δέ ἡρωοποιῶντας τήν δολοφονία τῶν ἀπίστων μέσῳ τῆς αὐτοκτονίας τῶν πιστῶν. Καί οἱ δύο προσεγγίσεις ἁπλοποιοῦν τό ὅραμα τοῦ κόσμου καί περιορίζουν τίς ἐπιλογές.

Ὁ ἀγών πού διεξάγεται σήμερα δέν ἀφορᾶ τό σχῆμα τῆς μελλοντικῆς παγκόσμιας τάξεως, ἀλλά τό ποιός θά ἀποφασίσει αὐτό τό σχῆμα. Στή διαμάχη αὐτή ἡ κάθε πλευρά χρησιμοποιεῖ ὅλα τά μέσα ποῦ ἔχει στή διάθεσί της. Τό πιό καταθλιπτικό εἶναι ἡ συνειδητοποίησι καί τῶν δύο πλευρῶν πώς δέν ὑπάρχει τίποτα πιό πολύτιμο ἤ ἀπαραίτητο γιά τή διατήρησι τοῦ πολιτισμοῦ ἀπό τό πετρέλαιο.
 
Ὅπως ἐδίδαξεν ὁ Μιχάλης Κατσαρός ἡ ἀντίστασις συνίσταται στήν συνεχῆ ἀναζήτησι τῆς πνευματικῆς ἐλευθερίας.