Ὕβρις

Στήν Ἑλληνική μυθολογία ἡ λέξις ὕβρις περιγράφει τήν ὑπεροπτική συμπεριφορά πού ἀγνοεῖ τούς κανόνες τῶν θεῶν ἤ τῆς φύσεως καί ὁδηγεῖ στήν πτῶσι, τήν τιμωρία πού ἐπιβάλλει ἡ Νέμεσις, ἡ θεά πού θεσπίζει ποινές ἐναντίον ἐκείνων πού ἐκτρέπονται στήν ὕβρι. Ἡ Νιόβη συνέκρινε τόν ἑαυτό της μέ τήν θεά Λητώ, τήν μητέρα τοῦ Ἀπόλλωνος καί τῆς Ἀρτέμιδος, καυχόμενη πῶς ἐκείνη εἶχε δεκατέσσερα παιδιά καί ὄχι μόνο δύο. Ὁ Ἀπόλλων ὅταν ἔμαθε γιά τήν προσβολή τῆς μητέρας του ἐσκότωσε τούς ἐπτά γιούς τῆς Νιόβης καί ἡ Ἄρτεμις τίς ἐπτά της κόρες μπροστά στά μάτια τῆς μητέρας τους. Ἡ Νιόβη συντετριμμένη ἀπό τήν ἀπώλεια ὅλης της τῆς οἰκογένειας παρακάλεσε τόν Δία νά τήν λυπηθεῖ καί ἐκεῖνος τήν μεταμόρφωσε σέ βράχο ὥστε τά συναισθήματά της νά γίνουν πέτρινα. Παρόμοια τύχη εἶχε καί ἡ Ἀράχνη ὅταν ἀμφισβήτησε τήν θεά τῆς σοφίας Ἀθηνᾶ σέ κάποιο διαγωνισμό ὑφαντικῆς μέ ἀποτέλεσμα νά μεταμορφωθεῖ σέ ἀρθρόποδο. Ἡ ὕβρις εἶναι πράξις σκοπίμως ἐπιδιώκουσα τήν ἀτίμωσιν τοῦ θύματός της. Ἡ ὕβρις εἶναι προσεκτικά ὑπολογισμένη πράξις ἀποσκοποῦσα στήν πρόκλησιν ντροπῆς τοῦ ἀσθενεστέρου. Ἡ λέξις ὕβρις στόν δυτικό κόσμο -ὅσον ἀκόμα χρησιμοποιεῖται- περιγράφει τήν προσωπικότητα τήν ὁποῖα χαρακτηρίζουν ἡ ἀνόητη καί ἐπικίνδυνη ὑπεροψία καί ἡ ὑπέρμετρη αὐτοπεποίθησις.

Τίποτα δέν τεκμηριώνει καλύτερα τήν ἀμηχανία καί τήν σύγχυσιν τῆς ἐξουσίας τῶν  παγκοσμιοποιημένων νεοφιλελευθέρων κοινωνιῶν ἀπό τήν ἐπιστροφήν τῶν καταπιεσμένων, τῶν ὁποίων ἡ πολιτική ἀπάθεια εἶχεν ἐρμηνευθεῖ ὡς παραίτησις. Πολλαί ἐνδείξεις -πασιφανεῖς εἰς ἀρκετούς- ἀπέτυχαν νά χρησιμεύσουν ὡς συστήματα έγκαίρου προειδοποιήσεως γιά τήν νεοφιλελεύθερη ἐξουσία. Προφανῶς, οἱ πατρίκιοι ἐπαναπαύθησαν στά ἀποτελέσματα τῶν τηλεφωνικῶν δημοσκοπήσεων, καί τάς ἀπαντήσεις τῶν ἐνδεῶν στά ἐρωτηματολόγια τῶν κοινωνικῶν ἀναλυτῶν, τούς ὁποίους σταθερῶς αὐξανόμενος ἀριθμός ἀνθρώπων θεωρεῖ καταδότες καί ἀποδοκιμάζει δίδοντάς τους ἠθελημένως παραπλανητικές ἀπαντήσεις. Στήν προσπάθειά τους νά συγκαλύψουν τήν ἀμηχανίαν τους οἱ πατρίκιοι περιέλαβαν στό λεξιλόγιόν τους τήν λέξιν “λαϊκισμός”, ὑποδεικνύοντας ἀριστεράς καί δεξιάς τάσεις πού ἀπορρίπτουν τήν λογικήν τῆς νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποιήσεως ὥς μοναδικῆς λύσεως γιά τήν  ὁποῖα δέν ὑπάρχει ἐναλλακτική πολιτική. Ἡ ἐπικρατοῦσα ἄποψις τῶν μεγάλων κομμάτων -πού ἀπό καιρό ἔχουν δεθεῖ σφιχτά τό ἕνα μέ τό ἄλλο καί ὅλα ἀπό κοινοῦ μέ τούς μηχανισμούς τῆς ἐξουσίας- εἶναι πῶς οἱ “λαϊκισταί” ἀποτελοῦν θανατηφόρον ἀπειλήν διά τήν δημοκρατίαν. Αὐτό ἀσφαλῶς διευκολύνει τούς πιστούς τῆς παγκοσμιοποιήσεως νά κάνουν δυσδιάκριτες τίς διαφορές μεταξύ ἀνόμοιων ἀπόψεων ἔτσι ὥστε νά εἶναι δυνατή ἡ ὑπαγωγή ὅλων τῶν πεποιθήσεων στήν ἴδια “λαϊκίστικη” κατηγορία.

 Ὁ “λαϊκισμός” στήν παγκοσμιοποιημένη νεοφιλελεύθερη πολιτική σκηνή διαγιγνώσκεται ὥς νοητική δυσχέρεια τῶν ὑποστηρικτῶν του οἱ ὁποῖοι ἀδυνατοῦν νά κατανοήσουν τίς σύνθετες ἀλλά δοκιμασμένες, ἐλεγμένες καί κατά συνέπεια ἐπιτυχεῖς λύσεις τίς ὁποῖες προτείνει ὁ παγκοσμιοποιημένος νεοφιλελευθερισμός. Οἱ ἐκπρόσωποι τοῦ λαϊκισμοῦ εἶναι κυνικοί πολιτικοί πού ὑπόσχονται στόν “λαό” αὐτό πού ποθεῖ δηλαδή “ἁπλάς λύσεις”, παρόλο ὅτι γνωρίζουν ὅτι δέν ὑπάρχουν ἐναλλακτικαί λύσεις ἀπό τάς συνθέτους λύσεις τῶν τεχνοκρατῶν. Ἡ ἀνάδυσις λοιπόν νέων πολιτικῶν ἀντιλήψεων χαρακτηρίζεται ἀπό τούς ἐκπροσώπους τῆς παγκοσμιοποιήσεως ὥς ὀπισθοδρόμησις ἡ ὁποῖα ἐκδηλώνεται ὄχι μόνον ὥς ἔλλειψις ἐκπαιδεύσεως ἀλλά καί ὥς ἔλλειψις σεβασμοῦ πρός τούς μορφωμένους.

Στήν καθημερινή ζωή, αὐτό ὀδηγεῖ στόν ἠθικό καί πολιτιστικό ἀποκλεισμό τῶν ὑποστηρικτῶν τῆς ἀντι-παγκοσμιοποιήσεως. Ἡ ἐκδήλωσις τῆς νοητικῆς των ἀνωριμότητος ἀκολουθεῖται ἀπό τήν ἠθική καταδίκη τῶν ἐπικλίσεών τους γιά μιά ἐθνική πολιτική ἡ ὁποῖα θά μποροῦσε νά ἀποτελέσει προπύργιο κατά τῶν κινδύνων καί τῶν παρενεργειῶν τῆς παγκοσμιοποιήσεως. Διαμαρτυρίες κατά τῆς ὑλικῆς καί ἠθικῆς ὑποβαθμίσεως στήν οὐσία τους εἶναι ὕποπτες ὥς ὁμοιάζουσες μέ φασιστικάς ἀντιδράσεις, ἰδιαιτέρως τώρα πού οἱ πρώην ὑποστηρικτές τῶν πληβείων συνετάχθησαν μέ τούς πιστούς τῆς παγκοσμιοποιήσεως. Οἱ θρησκευτικοί πόλεμοι πού μᾶς προέκυψαν, καθημερινῶς κλιμακώνονται σέ ἠθικές ἐκστρατεῖες ἐκμηδενίσεως, καταπατοῦν ὁλοένα καί βαθύτερα καί πιό εὐαίσθητα στρώματα τῆς ἀτομικῆς καί κοινωνικῆς ταυτότητος, διαχωρίζουν βίαια τούς ἀνθρώπους ἐπί τῆ βάσει τοῦ σεβασμοῦ καί τῆς περιφρονήσεως, τῆς ἐντάξεως καί τοῦ ἀποκλεισμοῦ, τῆς ἀναγνωρίσεως καί τοῦ ἀφορισμοῦ.

Οἱ πατρίκιοι ἀπέκτησαν ὑβριστικήν διάθεσιν, τά βάσανα τῶν ἄλλων δέν τούς προκαλοῦν οἶκτο. Ὁ οἶκτος ἀπαιτεῖ συντροφικό συναίσθημα, ἀπαιτεῖ τήν ἀποδοχή πῶς οἱ πιθανότητες νά ὑποστοῦμε τά δεινά πού τώρα ὑφίστανται ἄλλοι εἶναι ἴδιες. Ἡ καλοσύνη δέν εἶναι κάτι πού μπορεῖ κανείς νά κάνει ἤ νά δώσει. Εἶναι νά εἶναι κανείς παρών στό πλευρό κάποιου ἄλλου πάνω στόν σταυρό. Ἡ καλοσύνη εἶναι ἄχρηστη. Ἡ καλοσύνη εἶναι ἀνυπεράσπιστη καί διά τοῦτο εὔθραυστος.

Ἐπί τῆ ἐπετείω τῶν πεντήκοντα ἐτῶν ἀπό τῆς τελέσεως τοῦ Monterey Pop Music Festival