Οἱ ἠθικοί κανόνες πού καθορίζουν τή συμπεριφορά μας ἀποτελοῦνται ἀπό ἕνα μίγμα ἐνστίκτων, συνηθειῶν, καί συμβάσεων πού διαμορφώνονται κατά ένα μεγάλο μέρος ἀπό δυνάμεις ἐξελικτικές - κοινωνικές καί βιολογικές. Ἡ ἱκανότητα τῆς ἐσωστρέφειας ὧστε νά εἶναι κανείς σέ θέση νά ἀξιολογήσει κατά πόσον συμπεριφέρεται μέ βάση τήν ἀρετή εἶναι κλειδί γιά τήν ἀνθρώπινη ὑποκειμενική ἐμπειρία, ἀλλά ἡ βάση αὐτῆς τῆς ἱκανότητας εἶναι ἄγνωστη. Αὐτή ἡ ἀκριβής ἐνδοσκόπηση ἀπαιτεῖ τή διάκριση σωστῶν ἀποφάσεων ἀπό λανθασμένες, μιά ἱκανότητα πού ποικίλλει σημαντικά μεταξύ τῶν ἀτόμων.
Ἀκούγεται ὅτι τό 75% τοῦ παγκόσμιου πληθυσμοῦ εἶναι "θρησκευόμενο" μέ τήν παραδοσιακή ἔννοια, ἀλλά τό ἄλλο 25% εἶναι "θρησκευόμενο" ὑπό μιά νέα ἔννοια, πού σημαίνει πώς οἱ μή θρησκευόμενοι ἐξακολουθοῦν νά ρωτοῦν τίς ἴδιες παλιές ἐρωτήσεις –"πώς φτάσαμε ἐδῶ;" "τί νόημα ἔχουν ὅλα αὐτά;" - ἀλλά ἱκανοποιοῦνται μέ διαφορετικές ἀπαντήσεις. Θρησκευόμενοι καί μή εἴμαστε ἱκανοποιημένοι μέ τίς ἀπαντήσεις πού γεμίζουν τό κενό καί μᾶς ἐπιτρέπουν νά συνεχίσουμε τήν ἐπιχείρηση τῆς ἐπιβίωσης. Κανένας δέν μπορεῖ νά ξέρει ποιός εἶναι πλησιέστερα στήν ἀλήθεια ἤ ἀκόμα καί ἄν ἕνα τέτοιο πράγμα ὅπως ἡ "ἀλήθεια" ὑπάρχει. Τό σημεῖο στό ὁποῖο ὅμως θά πρέπει νά ἐστιάσουμε εἶναι ὅτι, τώρα περισσότερο ἀπό ὁποτεδήποτε, θά πρέπει νά ἐξηγήσουμε σέ πολιτικό καί οἰκονομικό πλαίσιο ποιές εἶναι οἱ ὑποχρεώσεις μας καί γιατί, τί εἴδους ἀνθρώπινους χαρακτῆρες θέλουμε νά δοῦμε. Θρησκευόμενοι ἤ μή χρειαζόμαστε ἕνα ὅραμα καί ὅλους τούς διαθέσιμους πόρους γιά τήν ἐνίσχυση καί τήν ἐμβάθυνση αὐτοῦ τοῦ ὁράματος.
Ἡ σύγχρονη τάση ἐξωθεῖται ὅλο καί περισσότερο πρός τήν κατεύθυνση τῆς καλλιέργειας δεξιοτήτων πού βοηθοῦν τήν διαχείρηση τῆς εἰκόνας παρά τήν ἀπόκτηση οὐσίας μέσω τῆς μάθησης, τῆς γνώσης, τῆς ἐμπειρίας, καί τῆς ἀνάληψης εὐθυνῶν. Ὁ νεοφιλελευθερισμός στό ὄνομα μιᾶς ὑπερ-ἐξατομικευμένης ἐλευθερίας ὁδήγησε σέ ἕνα νέο εἶδος δουλοπαροικιακῆς “ἀπομόνωσης” τοῦ “ἐλεύθερου” ἐργαζομένου. Ὅταν ὁποιαδήποτε δραστηριότητα στήν ὁποῖα ἀφιερώνεται χρόνος δέν εἶναι ἐπαρκῶς κερδοφόρα, ἡ ἀναζήτηση τῆς συσσώρευσης κέρδους ἀναζητεῖται ἀλλοῦ καί στήν πορεία δημιουργοῦνται νέες ἐξαρτήσεις μέ καινούργιο ὄνομα.
Στερημένοι ἀπό τό εἶναι, προσφεύγουμε στό ἔχειν. Ἀλλά ὁ κίνδυνος τοῦ ἔχειν εἶναι ἡ ἐπιβάρυνση μέ πολλά ἄχρηστα πράγματα πού δίνει τήν ψευδαίσθηση τῆς ἀναπλήρωσης μιᾶς ἀνεπαρκοῦς ὕπαρξης καί ἔτσι παραμένουμε προσκολλημένοι στήν ἀσφάλεια τοῦ ἔχειν καί προσπαθοῦμε νά συσσωρεύσουμε περισσότερα, ἀντί νά στραφοῦμε ὅσο τό δυνατό πιό ἄδειοι πρός τήν μοναχικότητα. Ἔτσι ἔχουμε διαμορφώσει ἕνα κόσμο μέσα στόν ὁποῖο ἡ ἐπιχειρηματική κουλτούρα καταπιέζει τούς εὐαίσθητους ἀνθρώπους μέ ταλέντο μέ ἀδιάκοπους περισπασμούς ἀπό τήν οὐσία, κενές φιλοσοφίες, καί ἀπληστία.
