Σὲ μία ἐποχὴ ὅπου στὶς ἀνθρώπινες κοινωνίες ὑπερισχύουν ὁ ἐγωκεντρισμός, ἡ ἰδιοτέλεια καὶ ἡ ἀπληστία, εἶναι ὅλο καὶ πιὸ δύσκολο νὰ παραμένει κανεὶς αἰσιόδοξος γιὰ τὴ δυναμική τῆς συνεργασίας. Ἡ ἀδυναμία τῆς σύγχρονης κοινωνίας νὰ προσδώσει νόημα στὴ συνεργασία εἶναι σαφέστατα ὁρατή. Ἡ ἱστορικὴ ἐμπειρία δείχνει ὅτι ἡ συνεργασία εὐδοκιμεῖ μέσῳ τῆς ἐμβάθυνσης τῶν ἄτυπων διασυνδέσεων καὶ ἡ ἄνθησή της εἶναι εὐθέως ἀνάλογή τῆς ὑφιστάμενης ἐμπιστοσύνης μεταξὺ τῶν ἀνθρώπων. Ὁ λόγος γιὰ τὸν ὁποῖο οἱ ἄνθρωποι στὸ παρελθὸν καλλιεργοῦσαν σχέσεις συνεργασίας εἶναι ὅτι μέσῳ τῶν ἄτυπων μεταξύ τους διασυνδέσεων, ἀποκτοῦσαν τὸ μέτρο τοῦ αὐτοσεβασμοῦ καὶ τὴ θέρμη τῆς συλλογικότητας. Οἱ ἄτυπες διασυνδέσεις συνέβαλαν πάντοτε στὴν ἐνίσχυση τοῦ ἀμοιβαίου σεβασμοῦ καὶ στήν συνεργασία γιά τὴν ἀντιμετώπιση κρίσεων, ὅπου τυπικοὶ κανόνες καὶ ἐπίσημοι θεσμοὶ συχνὰ ἀποδεικνύονται ἀνεπαρκεῖς. Οἱ "κρίσεις" ἀποκαλύπτουν τὸν εὔθραυστο χαρακτῆρα τῆς ἐπίσημης ὀργάνωσης καί, ἀντίστοιχα, τὴν ἰσχὺ τῆς ἀνιδιοτελοῦς συνεργασίας.
Σήμερα, ἄτυπες διασυνδέσεις καὶ αὐθόρμητη συμπεριφορὰ συχνὰ ἀντιμετωπίζονται ὡς πιθανὲς παραβιάσεις φυσιολογικῆς συμπεριφορᾶς. Ἡ τυποποίηση τῶν ἀνθρώπινων σχέσεων δὲν εἶναι παραπροϊὸν διαχειριστικοῦ ζήλου, ἀλλὰ σύμπτωμα μιᾶς κοινωνίας ποὺ ἐπιδιώκει νὰ ἀποξενωθεῖ καὶ νὰ ἀποτρέψει τὶς ἀβεβαιότητες ποὺ συνδέονται μὲ τὶς ἀνιδιοτελεῖς καὶ ἄτυπες ἀνθρώπινες σχέσεις. Οἱ ἀνιδιοτελεῖς σχέσεις εἶναι ἐξ ὁρισμοῦ ρευστὲς καὶ ἀπρόβλεπτες καὶ γι’ αὐτὸ πρέπει νὰ ἀποφεύγονται. Ἔτσι οἱ ἀνιδιοτελεῖς ἀνθρώπινες σχέσεις ἐκτοπίζονται συστηματικὰ ἀπὸ τὸ ἦθος τῆς οἰκονομικῆς συναλλαγῆς καὶ οἱ ἄνθρωποι ἔχουν μικρὴ διακριτικὴ εὐχέρεια νὰ ἐπιλέξουν ἐναλλακτικὴ ὁδό, καθὼς αὐτὸ ποὺ ἀναμένεται εἶναι νὰ ἀκολουθοῦν τοὺς τύπους ἀντὶ τῆς συνεργασίας. Οἱ κώδικες καλῆς συμπεριφορᾶς ὄχι μόνο ἀπαγορεύουν τὴ συνεργασία ἀλλὰ καὶ στιγματίζουν τὶς ἀνιδιοτελεῖς σχέσεις μεταξὺ τῶν ἀνθρώπων καὶ ὄροι ὅπως "συναδελφικὴ ἀλληλεγγύη" ἔχουν ἀποκτήσει ἀρνητικὴ σημασία.
Ἀπὸ τὴν ἄλλη πλευρὰ ὅμως μία ὕπουλη ἐκδήλωση τῆς τυποποίησης εἶναι ὅτι ἐπιδιώκει νὰ δεσμεύσει τὶς ἀνιδιοτελεῖς σχέσεις στὴ δική της λογική. Ἀφοῦ πρῶτα μέσῳ τῆς ἀποικιοποίησης τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς, καθιστᾶ τὴν ἀνιδιοτέλεια κενὴ περιεχομένου, στὴ συνέχεια τὴν ἀνακυκλώνει ὡς ἐπιτακτικὴ ἀνάγκη καὶ ἀπαραίτητο ἐργαλεῖο διαχείρισης. Σὲ πολλὲς ἐπιχειρήσεις γιὰ παράδειγμα, ἐνθαρρύνεται μία παραλλαγὴ "συνεργασίας" μὲ τὴν τεχνητὴ ἐπιβολὴ τῆς "ὁμαδικῆς ἐργασίας". Σύμβουλοι ἐπιχειρήσεων προσφέρουν ὁδηγίες γιὰ τοὺς τρόπους ποὺ θὰ μποροῦσε κανεὶς νὰ χρησιμοποιήσει ὥστε νὰ δίνει τὴν ἐντύπωση "ὁμαδικοῦ παίκτη". Φαίνεται πὼς ὅσο περισσότερο μειώνεται ἡ πραγματικὴ συνεργασία, τόσο περισσότερο οἱ ἄνθρωποι προτρέπονται νὰ διαδραματίζουν ρόλο "ὁμαδικοῦ παίκτη". Φυσικὰ βραχυπρόθεσμη ὁμαδικὴ ἐργασία, καὶ ὑποκριτικὴ ἀλληλεγγύη, ἀντιπροσωπεύουν τὸ ἀντίθετό τῆς συνεργασίας, καθὼς στιγμιαία "συναλλαγὴ" καὶ βιώσιμη "σχέση" εἶναι δύο ριζικὰ διαφορετικὰ πράγματα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου