Ἡ δυναμικὴ τῶν Βαλκανίων

"Ξένος ἐδῶ, ξένος ἐκεῖ", μὲ τὸ ἀηδόνι τῆς Μακεδονίας τὴν Ξανθίππη Καραθανάση...Ὡς ξένο δὲν ἐνδείκνυται οὔτε γιὰ συλλαλητήρια, οὔτε γιὰ ἀντιεθνικιστικὲς, φασιστικοῦ τύπου ἀντισυγκεντρώσεις.

Μπορεῖ ὁ τηλεοπτικὸς σταθμὸς ΜΕΓΚΑ νὰ πνέει τὰ λοίσθια – κάτι ποὺ γεμίζει τὸν γράφοντα ἀνείπωτη εὐχαρίστηση – φρόντισαν ὅμως σύσσωμοι οἱ ἐναπομείναντες σταθμοὶ νὰ μᾶς θυμίσουν τὸν γκαιμπελίστικο χαρακτῆρα του, καλλιεργῶντας μιὰ χυδαία προπαγάνδα ἀντίστοιχη αὐτῆς ποὺ ἐπικράτησε τὸ καλοκαίρι τοῦ 2015, τὶς ἡμέρες τοῦ δημοψηφίσματος. Τὰ κανάλια τῶν «μενουμευρωπαίων» ΣΚΑΪ, ΑΝΤΕΝΝΑ, ΑΛΦΑ καὶ ΣΤΑΡ, στοιχήθηκαν τώρα μαζὺ μὲ τὰ  τὰ 3 κρατικὰ ΕΡΤ1, ΕΡΤ2, ΕΡΤ3 κατὰ τοῦ λεγομένου ἐθνολαϊκισμοῦ, συναγωνιζόμενα σὲ ἕνα ἀγῶνα ἀδιαφορίας καὶ ἀπαξίωσης τοῦ συλλαλητηρίου τῆς 21^ης Ἰανουαρίου στὴν Θεσσαλονίκη.

Ὅταν ἡ προσέλευση τοῦ κόσμου – σὲ πεῖσμα κομμάτων, ΜΜΕ, καὶ τῆς ἐπίσημης Ἐκκλησίας -  τοὺς ξεβράκωσε, τότε ἡ κυβερνητικὴ ΕΡΤ κάνοντας γαργάρα ὅτι δὲν ἔστειλε οὔτε μιὰ κάμερα νὰ καλύψη τὸ γεγονὸς, τῇ συνδρομῇ τῶν διανοουμένων πορνῶν τῆς « ἀνεξάρτητης» δημοσιογραφίας, ἔπεσαν ὅλοι μαζὺ μὲ τὰ μοῦτρα στὴν σπίλωση, παραδίδοντας μαθήματα τῆς δημοκρατίας καὶ ἀγωγῆς τοῦ (μουγγοῦ) πολίτου ποὺ ψηφίζει ἀνὰ τετραετία. Ἀνέλυσαν δὲ μὲ ὑπεροπτικὴ ξυνίλα τὴν ἀνθρωπογεωγραφία… τῆς συγκέντρωσης, χαρακτηρίζοντας τὴν σύνθεσή της ὡς πὸτ πουρὶ... Συνιστᾷ ὅμως, ὄχι μόνον σοβαροφάνεια, ἀλλὰ καὶ μνημειώδη ὑποκρισία, αὐτοὶ ποὺ πολτοποίησαν πνευματικὰ τὸν ἑλληνικὸ λαὸ, νὰ τὸν ψέγουν γιὰ χρυσαυγιτισμὸ ὅταν βγαίνει στὸν δρόμο νὰ παπαγαλίσει μὲ συνέπεια, μὲ ὅτι ἐπὶ δεκαετίες τοῦ φούσκωσαν τὰ μυαλὰ. Τὸ ἐπικοινωνιακὸ τμῆμα τοῦ ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται νὰ "ξεχνᾶ" ὅτι ὁ τότε Συνασπισμὸς συμμετεῖχε στὰ συλλαλητήρια τοῦ 1992, ὁ δὲ Λ. Κύρκος ἐξεστόμισε τὸν χαρακτηρισμὸ "...πλὴν Λακεδαιμονίων..." γιὰ νὰ λοιδωρήσει τὴν στάση τοῦ ΚΚΕ ποὺ ἀπεῖχε. Τὴν ἴδια ὥρα ποὺ ὁ ΣΥΡΙΖΑ ἀνησυχοῦσε γιὰ τὸ καπέλωμα ἀπὸ ἀκραῖες φωνὲς ( ἦταν ὁ Λ. Κύρκος ἀκραῖος τὸ 1992;),  ὁ κ. Μητσοτάκης, ὡς μετανοοῦσα Μαγδαληνὴ, ἐπιχειροῦσε, ( ὁμοῦ μετὰ τοῦ ΣΚΑΪ) , μιὰ κωλοτούμπα πρὸς τὸν ὑποτιθέμενο ἐθνολαϊκισμὸ, ποὺ μέχρι πρόσφατα ξόρκιζε. Παρόλο ὅτι ἦταν ἀρκούντως ἀγαπησιάρικη, ἦταν καὶ πολὺ πιὸ ἄχαρη ἀπὸ τὴν ἀντίστοιχη φιλοευρωπαϊκὴ τοῦ πρωθυπουργοῦ, τὸ βράδυ τοῦ δημοψηφίσματος.

Εἶναι γεγονὸς. Ὅσοι δὲν συμμετεῖχαν στὸ συλλαλητήριο προσπάθησαν νὰ τὸ μικρύνουν, καὶ ὅσοι παρερεύθησαν προσπάθησαν νὰ τὸ διογκώσουν. Ὅσοι δὲν κατάφεραν νὰ τὸ καπελώσουν κατηγόρησαν ἄλλους ὅτι τὸ καπέλωσαν. Ἡ ἀλήθεια εἷναι ὅτι τὸ συλλαλητήριο τῆς Κυριακῆς εἶχε ὄγκο πολὺ μεγαλύτερο, ὄχι ἁπλῶς τοῦ ἀναμενομένου, ἀλλὰ μὲ δεδομένη μιὰ κατευθυνόμενη ἀδιαφορία καὶ ἐχθρότητα, ποὺ στὸ παρελθὸν ἀπουσίαζαν, ξεπέρασε καὶ αὐτὸ τοῦ 1992. Οὔτε ὅμως καὶ αὐτὴ τὴν φορὰ ὁ ὄγκος καὶ ὁ παλμὸς κατάφεραν νὰ βγάλουν τὸν λαὸ ἀπὸ τὸν ρόλο τοῦ κομπάρσου. Ἴσα ἴσα τὸν χειραγώγησαν καὶ τὸν καθήλωσαν – μὲ τὴν συνδρομὴ τῶν ὁμιλητῶν ἀφοῦ τὰ ΜΜΕ ἀπουσίαζαν - ἀκόμη περισσότερο. Ὅλως τυχαίως (;), ὁ κεντρικὸς ὁμιλητής τοῦ συλλαλητηρίου, αὐτὸς ποὺ ὄρθωσε τὰ στήθη του ἐναντίον ὅσων ἐπιβουλεύονται τὴν ἱστορία μας ὑπῆρξε διαπρύσιος ὑποστηρικτὴς τοῦ ΝΑΙ, ὅταν στὸ δημοψήφισμα τοῦ 2015 ἔσπευσε ἀπὸ τὸ πουθενὰ ὡς ἀπόστρατος στὸ πλευρὸ τοῦ κάθε κατευθυνόμενου εὐρωλιγούρη διαμορφωτῆ τῆς κοινῆς γνώμης, λέγοντας μεταξὺ ἄλλων « …  Ἐπιβάλλεται, ὅσο ποτὲ ἄλλοτε, οἱ Ἕλληνες νὰ ἀποφασίσουν μὲ σύνεση καὶ ψυχραιμία, γιὰ τὴν ἐπιβίωση μας ὡς ἔθνους μέσα στὴν Εὐρώπη μὲ ἕνα ἠχηρὸ ΝΑΙ τὴν Κυριακὴ!..» γιὰ νὰ βάλει, ὅπως καὶ προχθὲς στὸ συλλαλητήριο, τὰ πρόβατα στὸ μαντρὶ. Μαντρὶ νἄναι κι' ὅτι νἄναι. Εἴτε ἐθνικὸ, εἴτε εὐρωπαϊκὸ. Ἕνα δὲ διεθνιστικὸ μαντρὶ, σὲ ἀντιπαράθεση τῶν προηγουμένων, θὰ τὸ καλόβλεπε καὶ ἡ - κατ' ὄνομα μόνον - ΑΝΤΑΡΣΥΑ...

Τὸ μακεδονικὸ πρόβλημα, ποὺ ἐπιφανειακὰ καὶ μόνον ἀφορᾶ τὶς δύο χῶρες, Ἑλλάδα καὶ FYROM,  εἶναι πρόβλημα εὐρύτερο, ἀγκαλιάζει τὴν Βαλκανικὴ στὸ σύνολὸ της, καὶ ἔχει μεγάλη σημασία γιὰ τὸ μέλλον τῆς Εὐρώπης ὅταν τὸ πολιτικὰ καὶ ἰδεολογικὰ σαθρὸ οἰκοδόμημα τῆς Ε.Ε. καταρρεύσει. Αὐτὸ μᾶς κάνει νὰ διαφωνοῦμε καὶ μὲ τὶς δύο ἀπὸψεις ποὺ συνεχῶς, ἐν εἴδει ποδοσφαιρικοῦ ἀγῶνος, ἀντιπαρατίθενται. Ἡ λογικὴ καὶ τὸ συναίσθημά μας ( μαζὺ πᾶνε αυτὰ τὰ δύο στοὺς πνευματικὰ ὑγιεῖς  ), διαφωνεῖ καὶ μὲ τὴν ὑπεράσπιση τοῦ ὀνόματος ὡς κόκκινης γραμμῆς γαρνιρισμένης μὲ ἐθνικὴ ἀξιοπρέπεια, διαφωνεῖ ὅμως καὶ μέ τὴν φαινομενικὰ νηφάλια ἀλλὰ πολὺ πιὸ φανατικὴ καὶ συστημικὴ θέση ἡ ὁποία προωθεῖ ἕνα ἐπὶ πλέον κράτος - μαριονέτα στὴν περιοχὴ. Τὸ ὅτι δὲν ὑπάρχει μακεδονικὸ ἔθνος καὶ μακεδονικὴ γλῶσσα εἶναι πασιφανές ἀκόμα καὶ γιὰ τὸν ἀεριώδη ἐγκέφαλο τῶν κ. Σ. Θεοδωράκη, καὶ κ. Κ. Μητσοτάκη, τὴν ὄψιμη κεντροαριστερὰ, ὅπως καὶ γιὰ τοὺς 53 τοῦ ΣΥΡΙΖΑ. Ἀσχέτως ἄν στὸ ὄνομα ἑνὸς ἐπὶ παραγγελίᾳ αὐτοπροσδιορισμοῦ, κάνουν ὅλοι τους τὰ στραβά μάτια …. Οὐραγὸς ὅλης αὐτῆς τῆς κουστωδίας ἡ χρήσιμη ἠλίθια καὶ συστημικώτερη ὅλων ἐξωκοινοβουλευτικὴ ἀριστερὰ τοῦ ψευτοαντάρτικου, ποὺ ἐνῷ θεωρεῖ - καὶ σωστὰ -  δικαίωμα κάθε λαοῦ νὰ ὀνομάζεται ὅπως θέλει, τὴν ἴδια στιγμὴ τελῶντας σὲ σύγχυση άρνεῖται σὲ ἕναν ἄλλο λαὸ τὸ δικαίωμα τῆς μὴ ἀναγνώρισης. Τὸ χειρὸτερο εἶναι ὅτι ὅλοι οἱ ἀνωτέρω πολυπολιτισμικοὶ δὲν ἀντιλαμβάνονται, πὼς ἡ λύση ποὺ εἶναι στὰ σκαριὰ καὶ ἀνεξαρτήτως τῶν ὅποιων συνταγματικῶν ἀλλαγῶν ὡς ἐγγυήσεων, θὰ δημιουργήσει ἕνα προβληματικὸ ἔκτρωμα τρισχειρότερο τοῦ ἑλλαδικοῦ ποὺ ἔστησαν οἱ Μεγάλες Δυνάμεις μετὰ τὴν ναυμαχία τοῦ Ναυαρίνου, κάνοντας τὶς ἐνδοβαλκανικὲς συρράξεις ὅλο καὶ πιθανότερες..

Ἐπὶ τῆς οὺσίας, καὶ γιὰ νὰ ξεφύγουμε ἀπὸ τὸ κακότεχνο καὶ ἀποπροσανατολιστικὸ σκηνικὸ τῶν ἡμερῶν στὸ ὁποῖο παρελαύνουν "ἀντιφασίστες" μοτοσυκλετιστὲς γιὰ νὰ μποῦν στὸ  μάτι τῶν καβαλαραίων μακεδονομάχων, καὶ καταντοῦν νὰ ἁρπάζουν σημαῖες ἀπὸ 15χρονα κοριτσάκια, προστρέχουμε στὸ παρακάτω μακροσκελὲς κεφάλαιο ἀπὸ τὸ βιβλίο τοῦ Γερασίμου Κακλαμάνη ΤΟ «ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΝ ΖΗΤΗΜΑ» ΣΗΜΕΡΑ (1998). Ἐξετάζει τὸ φαινόμενο τῆς Βαλκανικῆς καὶ τῆς Μακεδονίας ὡς φαινόμενο συνειδητῆς ἀεθνίας, ἑστιάζοντας στὴν πραγματικότητα, τὴν ἱστορία καὶ τὶς ἀνάγκες τῶν λαῶν της, ἀπηλλαγμένο ἀπὸ τὴν εὐρωλάγνα σκουριά τῶν «ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων», ἀγοραίους «μαρξισμοὺς» καὶ ἐθνικοὺς ψυχαναγκασμοὺς. Πατάει γερὰ στὸ ἔδαφος, ἀκολουθεῖ τὴν φύσι τῶν πραγμάτων καὶ ὄχι τὴν παρὰ φύσι ἰδεοληπτικὴ πολιτικὴ οἰκονομία τῶν δεικτῶν παραγωγῆς καὶ ἀνεργίας, ἡ ὁποία τοῦ εἶναι ὄχι μόνον ἀχρείαστη ἀλλὰ καὶ ἐπιβλαβὴς. Κατὰ τὸν Κακλαμάνη, ἡ Μακεδονία δὲν ἀποτελεῖ χῶρο ἀνταγωνισμοῦ καὶ οἰκονομικῆς "ἀναπτύξεως", ἀλλὰ ἀντιπροσωπεύει τὴν ἑνότητα τῆς βαλκανικῆς περιοχῆς καὶ τὴν κατάργηση τῶν διπλωματικῶν διατυπώσεων ὅπως αὐτὰ ἐκφράζονται στὴν Δημοκρατία τοῦ Ἁγίου Ὄρους.

Ἡ δυναμικὴ τῶν Βαλκανίων

( τοῦ Γερασίμου Κακλαμάνη)

Μποροῦμε συνεπῶς μετὰ βεβαιότητος νὰ ποῦμε ὅτι οἱ προφητικὲς διαβλέψεις τῶν βυζαντινῶν προγόνων τῶν σημερινῶν Ἑλλήνων, ὅτι ἡ  ἐπαφὴ τοῦ ἑλληνισμοῦ μὲ τὴν Δύση θὰ ἐσήμαινε τὸν ἱστορικὸ ἀφανισμό του, ἔχουν πλήρως ἐπιβεβαιωθῆ. Φαινόμενο τέτοιων προβλέψεων πού νὰ ἐπαληθεύωνται μετὰ πέντε αἰῶνες, παραμένει στὸ εἶδος του μοναδικό. Τὸ κακὸ ὅμως εἶναι ὅτι οἱ «Ἕλληνες» ἐπῆραν κι’ ἄλλους στὸν λαιμό τους...

Ἂν ἑπομένως ὑπάρχη κάτι πρὸς διόρθωση σήμερα, αὐτὸ πρέπει ν’ ἀρχίση ἀπὸ τὴν «ἀρχὴ» τῶν πραγμάτων. Καὶ τὸ δεύτερο εἶναι ἡ καθαρότης ἐννοιῶν, δηλαδὴ ἡ κοινὴ συμφωνία γιὰ τὴν ἀποδοχὴ τῆς ἀλήθειας. Πολιτικὴ ἀλήθεια γιὰ τὴν περιοχὴ τῶν Βαλκανίων καὶ τῆς ἀνατολικῆς Μεσογείου γενικώτερα, εἶναι αὐτὸ πού ἀποδεικνύει ἡ πραγματικότης: ὅτι ὅλες οἱ «παραδεδομένες» ἔννοιες τῆς «πολιτικῆς θεωρίας» εἶναι γιὰ τὴν περιοχὴ αὐτὴ ἀνεφάρμοστες καὶ συνεπῶς ἄχρηστες. Ὅταν λέμε λ.χ. «σεβασμὸ γιὰ τὰ δικαιώματα μειονοτήτων» αὐτὸ σημαίνει πώς οὐσιαστικὰ δὲν θέλομε τίποτε ν’ ἀλλάξη καὶ στὴν πραγματικότητα ἐπιδιώκομε πόλεμο. Διότι ἡ ἔννοια «δικαιώματα μειονοτήτων» προϋποθέτει τὴν ἔννοια τοῦ «ἐθνικοῦ κράτους», δηλαδὴ νοηματικῶς τὴν ὕπαρξη μίας βασικῆς ἐθνότητας (πραγματικῆς εἴτε τεχνητῆς) πού κυριαρχεῖ ἐπὶ ἄλλων. Προϋποθέτει δηλαδὴ,  ὑπὸ τὴν αἵρεση ὅτι ὄντως ἐνδιαφέρεται κανεὶς γιὰ λύση προβλημάτων,  αὐτὸ πού ἐφηρμὀσθη μέχρι τώρα στὸ παρελθὸν καὶ ἐδημιούργησε τὰ ὑπάρχοντα προβλήματα. Προσπαθήσαμε ὅμως νὰ δείξωμε ὅτι ἡ ἔννοια τοῦ ἔθνους, ἂν κάπου εἶναι ὁλικὰ ἀνεφάρμοστη, αὐτὴ εἶναι εἰδικὰ ἡ περιοχὴ τῆς ἀνατολικῆς Μεσογείου καὶ τῶν Βαλκανίων ἰδιαίτερα. Καὶ τοῦτο, διότι ἀκριβῶς στὴν περιοχὴ αὐτὴ ἐφηρμόσθη ἐπὶ δύο χιλιετίες αὐτὸ πού ἀποτελοῦσε τὴν ἀποκλειστικὴ πολιτικὴ ἐπιδίωξη τῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας, δηλαδὴ ὁ πολυεθνικὸς τρόπος διοίκησης. Τὰ πράγματα τοῦτα πρέπει νὰ τονίζονται ἰδιαίτερα σήμερα καὶ νὰ ἀποτελέσουν τὸ ἀποκλειστικὸ περιεχόμενο τῆς πολιτικῆς συνείδησης κάθε πολιτικοῦ τῶν Βαλκανίων. Διότι δὲν εἶναι βέβαιο ἂν ὁ νεοζηλανδὸς στρατιώτης, πού ἐπιφορτίζεται νὰ διατηρήση τὴν «εἰρήνη» στὰ Βαλκάνια, ἔχη καὶ τὴν παραμικρὴ ἰδέα τῶν προβλημάτων, τῆς ἱστορίας, τῆς νοοτροπίας καὶ τῶν πολιτιστικῶν κατακτήσεων τοῦ χώρου ὅπου ἀσκεῖ τὴν «ἀποστολή» του. Τὰ Βαλκάνια προηγοῦνται κατὰ πολύ τῆς Εὐρώπης στὴν πολυεθνικὴ ἐμπειρία πολιτικῶν διαχειρίσεων καὶ συνεπῶς, ὅσο πιὸ πολὺ τοῦτο τονίζεται, τόσο περισσότερο καλὸ γιὰ ὅλους εἶναι. Ἡ παραδοχὴ τῆς πραγματικότητος εἶναι ἡ μόνη προϋπόθεση γιὰ τὴν σύνολη λειτουργία τοῦ μεσογειακοῦ ὀργανισμοῦ. Ἡ δυτικὴ Εὐρώπη εἰδικὰ καμμία θεωρία ἐπαφῆς μὲ τὴν ἀνατολικὴ Μεσόγειο δὲν ἔχει, πέραν τῆς ἱστορικῶς γνωστῆς (δηλαδὴ τῆς ἀπολαβῆς καὶ τῆς ἀφαιρέσεως, ἡ ὁποία ἀνεσχέθη μόνο γιὰ ὅσο μπόρεσε ἡ Ὀθωμανικὴ Αὐτοκρατορία νὰ κρατήση τὸν χῶρο). Γι’ αὐτὸ ἀκριβῶς καὶ σήμερα ἐνεργεῖ μὲ τὶς ἴδιες παλαιὲς ἔννοιες, ἀνακαλύπτουσα «μωαμεθανικὰ ἔθνη» μεταξὺ τῶν Νοτιοσλάβων καὶ τῶν Ἀλβανῶν. Πρόκειται γιὰ τὶς ἴδιες παλαιὲς ἔννοιες χρησίμως παρηλλαγμένες, ὥστε ὄχι νὰ ἀρθοῦν οἱ αἰτίες προστριβῶν καὶ πολέμων, ἀλλά νὰ καταστοῦν «χρησίμως» ἀξιοποιήσιμες... Συνεπῶς οἱ βαλκανικοὶ λαοὶ δὲν ἔχουν συμφέρον νὰ ἐπικαλοῦνται τὴν «βοήθεια» τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης, γιὰ τὶς ὑποθέσεις των. Ἀντίθετα, μ’ αὐτὴν διαιωνίζουν τὶς διενέξεις των, διότι ἡ Εὐρωπαϊκὴ Ἕνωση, ὡς οἰκονομικὸς καὶ ὄχι πολιτικὸς ὀργανισμὸς ποὺ εἶναι, ἐργάζεται μὲ ἔννοιες ἐπιλεγμένης ἀσάφειας, οἱ ὁποῖες δὲν σκοποῦν τὴν λύση προβλημάτων ἀλλά μόνο ἰσοζύγια λογαριασμῶν. Κάθε μεσολάβηση ξεκινάει ἀπὸ οἰκονομικὲς προοπτικές, πού φυσικὸ εἶναι τίποτε νὰ μὴν ἀποκλείουν ἐφ’  ὅσον ἀποδίδει «κέρδος». Αὐτὴ εἶναι ἡ «βάση», διότι αὐτὴ εἶναι ἡ ἱστορικὴ σχέση τῆς δυτικῆς Εὐρώπης μὲ τοὺς χώρους τῆς ἀνατολικῆς Μεσογείου. Ἄρα εἶναι σφάλμα ἂν νομίζουν οἱ βαλκανικοὶ λαοὶ ὅτι θὰ προκύψη ὄφελος γι’ αὐτοὺς ἀπὸ τὴν ἀνάμιξη τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης στὶς ὑποθέσεις των· ἔχουν ἀντίθετα μεγάλη ζημιά, διότι ἔτσι τὴν ἐμφανίζουν σὰν «τρίτον» μεταξὺ τῶν δύο μεγάλων, οἱ ὁποῖοι ἔχουν πραγματικὰ συμφέροντα ἀπὸ μιὰ πολιτικὴ σταθερότητα καὶ ἱστορικὴ λειτουργία τῶν Βαλκανίων καὶ κατ’ ἐπέκταση τῆς Μεσογείου. Τὰ ἄμεσα οἰκονομικὰ συμφέροντα τῆς Ρωσίας εἶναι προφανῆ γιατί εἶναι ἐπείγοντα, ἀλλά καὶ ἡ Ἀμερικὴ ὡς ἄμεσα ἐξαρτώμενη ἀπ’ τὸ πετρέλαιο ἐπείγεται νὰ βρῆ ἕνα μεταψυχροπολεμικὸ τρόπο πολιτικῆς ἐπαφῆς μὲ τοὺς λαοὺς τῆς Μεσογείου. Αὐτὸ πού χρειάζεται ὁ κόσμος εἶναι εἰρήνη στὰ κεφάλια τῶν ἀνθρώπων  ὅσο αὐτὸ γίνεται (οἱ ἀνατολικοὶ πολιτισμοὶ ἔχουν νὰ δείξουν τὶς μακροχρονιώτερες περιόδους ἐσωτερικῆς εἰρήνης)  καὶ ὄχι ἰδεολογίες νέων μορφῶν ἀντιστάσεων καὶ ἀνεξέλεγκτων ταραχῶν. Πρέπει ὅμως κοντὰ σ’ αὐτὰ νὰ ξέρουν καὶ οἱ βαλκανικοὶ λαοὶ τί ἐπιδιώκουν, σὲ ποιὸ πλαίσιο μέσα μποροῦν νὰ λυθοῦν τὰ προβλήματά τους, τί ἔχουν νὰ προσφέρουν καὶ ποιὸς εἶναι ὁ μακροχρόνιος ρόλος πού ἔχουν νὰ παίξουν γι’ αὐτό.

Τὸ παγκόσμιο δεδομένο σήμερα εἶναι ἡ τεχνολογία καὶ συνεπῶς αὐτὸς πού ἔχει νὰ προσφέρη, μόνο μέσα σ’ αὐτὸ τὸ πλαίσιο μπορεῖ νὰ τὸ ἐπιτύχη. Ὅπως εἴπαμε, ἡ τεχνολογία  καθὼς ἔτυχε νὰ ἐξελιχθῆ ἱστορικὰ  ἀπέβη ἕνα τοῦνελ χωρὶς διέξοδο. Αὐτὸ δὲν ἀπετέλεσε πρόθεση τοῦ Βαρλαὰμ καὶ τοῦ Πλήθωνα ἀλλά παρέκκλιση τῶν ἱστορικῶν περιστάσεων. Δὲν ἔχει σημασία ἂν ἀποτελῆ καὶ πόσο καθ’ ἑαυτήν ἀγαθό. Αὐτὸ κανένας δὲν μπορεῖ νὰ τὸ ἀποδείξη, ἡ δὲ ἀνθρωπότητα ἤγγισε τὶς ὑψηλότερες κορυφὲς τῆς δημιουργίας της σὲ μὴ τεχνολογικοὺς αἰῶνες. Ἡ τεχνολογία ὅμως ἐνέχει δυὸ μεγάλα ἀγαθά, πού κατ’ οὐσίαν δὲν εἶναι ἄσχετα: τὴν ἠθική τῆς ὠργανωμένης ἐργασίας καὶ τὴν συνείδηση περὶ τοῦ ἑνιαίου τῆς ἀνθρωπότητας. Ὁ Ἐσκιμῶος ἀνακαλύπτει στὴν τηλεόραση του τὴν ὕπαρξη τοῦ Νοτιοαφρικανοῦ, ἤ ἀντιστρόφως, τὴν ὁποίαν ὅλους τούς προηγούμενους αἰῶνες ἀγνοοῦσε. Τὸ ὅτι συνεπῶς ὅλοι συνυπάρχουν μέσῳ τῆς τεχνολογίας, σημαίνει ὅτι ὅλοι κάτι πρέπει νὰ κάνουν γι' αὐτή. Μόνο ἀπὸ τὸν προσδιορισμὸ αὐτοῦ πού μπορεῖ νὰ κάνη κανεὶς μέσα σ' αὐτὴ τὴν τάξη πραγμάτων, προκύπτει ἡ ἔννοια τῆς ἱστορικῆς του χρησιμότητας. Τὸ πρῶτο συνεπῶς εἶναι ὅτι πάντες ἔχουν κέρδος νὰ ἐξασφαλισθοῦν οἱ προϋποθέσεις τῆς περαιτέρω τεχνολογικῆς παραγωγῆς καὶ ἐρεύνης σὲ ὅσους παράγουν σήμερα τὴν τεχνολογία  αὐτὸ εἶναι ὑποχρέωση ὅλων καὶ ὑποθέτομε ὅτι οὐδεὶς τὸ ἀμφισβητεῖ  καὶ τὸ δεύτερο, προσφέροντας ὁ καθένας τὴν δική του «ἱστορικὴ χρησιμότητα» γιὰ τὴν παραπέρα ἀνάπτυξη τῆς τεχνολογίας, θὰ συντελέση νὰ ἀποβῆ αὐτή ἕνα κοινὸ ἀγαθὸ γιὰ ὅλους. Τὸ τί λέει ἡ θεωρία τοῦ λιμπεραλισμοῦ ἐπ’ αὐτοῦ, τὸ εἴδαμε ἤδη: εἶναι οἱ νῦν τεχνολογικὰ ἀνεπτυγμένοι πού πρέπει νὰ καθορίζουν τὴν «ἱστορικὴ χρησιμότητα» τῶν ἄλλων ὡς πρὸς τὴν παραγωγή. Αὐτὸ εἶναι ἰσχυρισμὸς λαθεμένος καὶ ἀναπόδεικτος. Διότι θὰ ἐσήμαινε ὅτι ἀκριβῶς ὁ παρὼν «φιλελεύθερος καπιταλισμὸς» εἶναι τὸ τελευταῖο στάδιο στὴν ἱστορία, ὅτι τίποτε δὲν μπορεῖ ν’ ἀλλάξη καὶ συνεπῶς δὲν ἔχουν ὅλοι παρὰ νὰ περιμένουν τὸ μοιραῖο... Ἡ τεχνολογία εἶναι ἕνα πρᾶγμα· οἱ συνθῆκες παραγωγῆς της ἕνα ἄλλο. Δὲν μποροῦν νὰ ἔχουν νόημα τέτοιοι ἰσχυρισμοί, διότι ἐπὶ ἕναν σχεδὸν αἰῶνα ὑπῆρξε τεχνολογία καὶ ὑπὸ σοσιαλισμό. Δὲν ἔχει σημασία τὸ εἶδος, ἡ «ἀποτελεσματικότης», ἀλλά τὸ γεγονός, πρᾶγμα πού σημαίνει πώς κάθε ἄλλο παρὰ οἱ ἀρχὲς τοῦ «φιλελευθερισμοῦ» εἶναι οἱ μόνες ἀπαραίτητες γιὰ τὴν περαιτέρω ἀνάπτυξη τῆς τεχνολογίας. Ὁ καπιταλισμὸς δυτικοῦ τύπου ὅμως, ἐπειδὴ ἀκριβῶς στηρίζεται στὰ εὐτελῆ στοιχεῖα τοῦ ἀνθρώπου, ὅπως εἴδαμε, δὲν μπορεῖ νὰ δεχθῆ εὔκολα αὐτὸ τὸ πρᾶγμα. Ἐδῶ λοιπὸν εἶναι πού ἔχουν ὄντως οἱ ἄλλοι νὰ καταθέσουν τὴν δική τους συνεισφορὰ γιὰ τὴν συντήρηση καὶ προαγωγὴ τῆς τεχνολογίας, μὴ ἀποδεχόμενοι ἁπλῶς τὰ ἰδεολογικὰ συνθήματα τῆς καπιταλιστικῆς Δύσης, ἀλλά φροντίζοντας οἱ ἴδιοι νὰ προσδιορίσουν τὸν ρόλο τους στὴν παγκόσμια παραγωγή. Εἰδικὰ τὰ Βαλκάνια δὲν πρέπει νὰ ἐπιδιώξουν κανένα εἶδος «βιομηχανικῆς ἀναπτύξεως», ἀλλά μόνο ἕναν ὑψηλὸ βαθμὸ ἀγροτοεμπορικῆς ἀναπτύξεως, χρησιμοποιῶντας ἁπλῶς ἀπὸ τὴν ὑπάρχουσα τεχνολογία ὅση εἶναι ἀπαραίτητη γι’ αὐτὸν τὸν σκοπό. Τὸ γεγονὸς ὅτι ὑπάρχει πυρηνικὸ ἐργοστάσιο στὴν Βουλγαρία, δηλαδὴ σὲ μιὰ σεισμογενῆ περιοχὴ μὲ μιὰ ἐξαίρετη ἀγροτοκτηνοτροφική δυνατότητα, εἶναι ἡ πλήρης ἀπόδειξη ἑνὸς λαθεμένου δρόμου. Καὶ ὁ δρόμος αὐτὸς λέγεται «ἀνάπτυξη».

Ἡ «ἀνάπτυξη» ὅμως κατὰ τὸ παρελθὸν ὑπῆρξε ἀκριβῶς τὸ σύνθημα διὰ τοῦ ὁποίου προῆλθε ἡ μεγάλη ὑπανάπτυξη ἐπὶ τοῦ πλανήτη καὶ ἔχομε σήμερα τὰ προβλήματα (πού λειτουργοῦν ἀποκλειστικὰ εἰς βάρος τῆς φύσης καὶ τοῦ περιβάλλοντος). «Ἀνάπτυξη» καὶ «ἔθνος» εἶναι οἱ στυλοβάτες ἔννοιες τῆς ὑπαναπτύξεως, πού ἡ ἀνακάλυψη τους ἔγινε στὰ Βαλκάνια τοῦ περασμένου αἰῶνα καὶ ἔτσι λειτουργοῦν μέχρι σήμερα, μέσῳ τῆς Διεθνοῦς Τραπέζης καὶ τοῦ Διεθνοῦς Νομισματικοῦ Ταμείου. Ἀκόμη μέχρι σήμερα στὴν Ἑλλάδα γίνονται «διδακτορικὲς διατριβὲς» περὶ τοῦ «ἀνεξηγήτου» φαινομένου τῆς «βιομηχανικῆς ἀναπτύξεως» ἐπὶ Τρικούπη καὶ τῆς ταυτοχρόνου χρεοκοπίας τῆς Ἑλλάδος. Ἀκριβῶς τὸ ἴδιο συμβαίνει καὶ σήμερα μὲ τὴν «ἀνάπτυξη» διὰ τῆς Διεθνοῦς Τραπέζης. Ἀπαραίτητο στοιχεῖο αὐτῆς τῆς «ἀναπτύξεως» εἶναι νὰ λειτουργῆ τὸ «κοινοβούλιο» καὶ ἡ «δημοκρατία», δηλαδὴ ἡ περὶ «ἔθνους» ἰδεολογία. Χωρὶς αὐτὴ εἶναι ἀδύνατο νὰ ὑπάρξη Διεθνὴς Τράπεζα καὶ Διεθνὲς Νομισματικὸ Ταμεῖο. Ἡ μία κυβέρνηση πού «ἐψηφίσθη» ἀπὸ τὸ «ἔθνος» συμφωνεῖ μὲ τοὺς τεχνοκράτες τῆς Διεθνοῦς Τραπέζης περὶ τῶν «ἔργων ὑποδομῆς» γιὰ τὴν «ἀνάπτυξη» καὶ κλείνει τὰ σχετικὰ συμβόλαια μὲ τὶς μεγάλες ἑταιρεῖες (στὰ ὁποῖα βέβαια τὸ πρῶτο πού «ρυθμίζεται» εἶναι καὶ τὸ ποσοστὸν τοῦ «ἀζημίωτου» γιὰ τὰ μέλη τῆς κυβερνήσεως, τὰ ὁποῖα προφανῶς δὲν αἰσθάνονται νὰ ἐκπροσωποῦν τίποτε, διότι ἁπλούστατα δὲν ὑπάρχει κανένα ἔθνος...). Ἐν τῷ μεταξὺ ὅμως τὸ «ἔθνος» πείθεται ἀπὸ τὸ ἄλλο κόμμα ὅτι «ἐπροδόθηκε» ἀπὸ τὴν κυβέρνησή του καὶ βγάζει ἄλλη κυβέρνηση. Τῆς ὁποίας τὸ πρῶτο μέλημα εἶναι νὰ μεταβάλη τὰ «ἔργα ὑποδομῆς» σὲ βιομηχανικὰ ἐρείπια, προκειμένου νὰ προκύψουν νέα «σχέδια ἀναπτύξεως» καὶ ἄρα νέα ποσοστὰ... (Ἀπὸ τέτοια βιομηχανικὰ ἐρείπια ἡ Ἑλλάδα λ.χ. εἶναι γεμάτη). Οἱ μεγάλες ἑταιρεῖες εἰσέπραξαν βέβαια τὰ λεφτὰ ἀπὸ τὰ δάνεια, ἀλλά τὰ λεφτὰ πρέπει νὰ δοθοῦν πίσω. Τὸ Διεθνὲς λοιπὸν Ταμεῖο ἀναλαμβάνει τὴν εἴσπραξη ἀπὸ τὸν λαό, ὁ ὁποῖος μπορεῖ μὲν νὰ μὴν ἔχη ἰδέα ἀπὸ τὰ «δάνεια», ἀλλά ὡστόσο τὰ χρεώθηκε μὲ τὴν «κυβέρνηση πού ψήφισε»... Καὶ πρῶτον μέτρο (γιὰ ὡρισμένο τουλάχιστον διάστημα) εἶναι ἡ «ἐλαφρὰ» ὑποτίμηση τοῦ νομίσματος, ἐπειδὴ αὐτὰ πρέπει νὰ ξεπληρωθοῦν σὲ εἶδος (οἱ «πρῶτες ὕλες» τῆς... «Weltwirtschaft»...). Περιττὸν φυσικὰ νὰ ποῦμε ὅτι ἡ «ἀνάπτυξη» ξερριζώνει κόσμο, καταστρέφει περιοχές, φέρνει (καθ’ ὅ «ἀνάπτυξη») μεγάλες κοινωνικὲς ἀνακατατάξεις καὶ δημιουργεῖ εὐθὺς ἐξ ἀρχῆς τὶς προϋποθέσεις γιὰ τὴν σύντομη ἀλλαγὴ τῆς κυβέρνησης πού εἰσηγήθηκε τὴν «ἀνάπτυξη». Ἡ μεταπολεμικὴ Ἑλλάδα εἶναι τὸ τυπικώτερο παράδειγμα τῶν τοιούτων «προγραμμάτων ἀναπτύξεως». Καὶ μπορεῖ μὲν μεταπολεμικά, ὕστερα ἀπὸ τὴν κρίση τοῦ 1929-30, ἡ Δ. Τ. καὶ τὸ Δ. Ν. Ταμεῖο νὰ ὑπῆρξαν ἀπαραίτητα ὡς θεσμοὶ γιὰ τὸ καπιταλιστικὸ σύστημα, προκειμένου νὰ μεταβιβάζονται οἱ κρίσεις ἐκτός παραγωγῆς καὶ νὰ μείνουν τὰ νομίσματα στενὰ δεμένα στὸ δολλάριο, ἡ ἀποτελεσματικότητα ὅμως τῶν θεσμῶν αὐτῶν ἐδοκιμάσθηκε στὰ Βαλκάνια κάθ’ ὅλη τὴν διάρκεια τοῦ περασμένου αἰῶνα μέχρι τὸ πρῶτο τέταρτο τοῦ τρέχοντος. Μόνο ὅτι τότε ὑπῆρχαν ἄλλες ὀνομασίες: ἡ Δ. Τ. ὠνομάζετο «δανειστὲς» καὶ τὸ Δ.Ν.Τ. «Δ.Ο.Ε.».

Αὐτὸ πού μᾶς ἐνδιαφέρει ἀπὸ τὴν ἱστορία τῶν πραγμάτων σήμερα εἶναι ὅτι ἀκριβῶς διὰ τοῦ «ἔθνους»  εἰδικὰ ἐπὶ τῶν Βαλκανίων  κανένα εἶδος ἀνάπτυξης δὲν εἶναι δυνατό. Ἂν ὁ Τρικούπης στὴν Ἑλλάδα «φκιάνη» καὶ ὁ Δεληγιάννης «ξεφκιάνη», εἶναι γιατί τὸ «ἔθνος» πού ψήφισε τὸν Τρικούπη εἶναι ἄλλο ἀπὸ τὸ «ἔθνος» πού ψήφισε τὸν Δεληγιάννη κι’ αὐτὸ ἄλλο ἀπὸ ἐκεῖνο πού ψηφίζει Κουμουνδοῦρο, δηλαδὴ ὅτι δὲν ὑπάρχει κανένα ἔθνος. Καὶ ἐπειδὴ λίγο πολύ ἡ κατάσταση δὲν εἶναι διαφορετικὴ στὰ ἄλλα κράτη τῶν Βαλκανίων, ἀκόμα κι’ ἂν ὑπάρχουν βασικὲς ἐθνότητες, προϋπόθεση τῆς κάθε δυνατῆς ἀνάπτυξης ἤ μεταβολῆς στὸν χῶρο τῆς ἀνατολικῆς Μεσογείου εἶναι ἡ διαμόρφωση τῶν καταστάσεων, ἔτσι ὥστε νὰ καταργηθῆ πᾶσα ἔννοια «ἔθνους».

Μπορεῖ αὐτὸ νὰ συμβῆ μὲ ἀλλαγὲς συνόρων τῶν ὑπαρχόντων κρατῶν; Αὐτὴ ἡ ἐρώτηση μπορεῖ νὰ φαίνεται «λογικὴ» γιὰ ἕναν μὴ Βαλκάνιο, ἀλλά γιὰ ἕναν μεσογειακῶς σκεπτόμενον δὲν εἶναι τόσο ἁπλὸ ἐρώτημα. Διότι ἡ ἔννοια «ἀλλαγὴ συνόρων» ὑποκρύπτει πάντα τὴν ἔννοια τοῦ «ἔθνους» ἤ ἐν πάσῃ περιπτώσει τὴν τοῦ «ἐθνικῶς» διοικούμενου κράτους μὲ ἀναγνώριση «μειονοτήτων», δηλαδὴ μίαν ὄχι οὐσιωδῶς διάφορη κατάσταση τῆς ὑπαρξάσης καὶ ὑφισταμένης. Οἱ προστριβὲς καὶ τὰ προβλήματα δὲν λύνονται, οὔτε καὶ ἀποκτᾶ ὁ χῶρος καμμιὰ χρησιμότητα ἤ λειτουργία γενικώτερη. Τὸ ἴδιο ἐπίσης οἱ ἔννοιες «ὁμοσπονδία» ἤ «συνομοσπονδία», οἱ ὁποῖες ὑποκρύπτουν ἐκείνην τοῦ ἔθνους. Ἂν αὐτὰ τὰ σχέδια μποροῦσαν νὰ ἔχουν νόημα σὰν ἁπλῶς ἐπινοήματα «ἰσοζυγίων» τὴν ἐποχὴ τῶν βαλκανικῶν πολέμων ἤ στὸν μεσοπόλεμο («ἰσοζυγίων» βέβαια ὑποβαλλομένων ἀπὸ τὸ ἰσοζύγιο τῶν εὐρωπαϊκῶν δυνάμεων ἐπὶ τῶν Βαλκανίων), σήμερα ἠχοῦν σὰν ἀνακάλυψη τοῦ ἀεροπλάνου στὴν ἐποχή τῶν πυραύλων καὶ τῶν διαστημοπλοίων. Διότι οἱ τρόποι διοικήσεως τῶν Βαλκανίων, κατὰ τὸ παρελθόν, προηγοῦνται κατά πολὺ τῶν νοημάτων τῆς σημερινῆς ἐποχῆς. Καὶ στούς τρόπους αὐτοὺς ὀφείλει νὰ ἐπανέλθη ἡ λειτουργία τοῦ χώρου, προκειμένου αὐτὸς νὰ ἀποβῆ τρεχόντως χρήσιμος. Ὡρισμένες σιωπηρὲς ἀλλαγὲς συνόρων πρὸς τοῦτο εἶναι ἀπαραίτητες. Κριτήριο ὅμως γι’ αὐτὲς πρέπει νὰ εἶναι ἡ ἀποκατάσταση τῶν γεωπολιτικῶν ἑνοτήτων ἐντός τῆς Μεσογείου πού χάλασαν καὶ ὄχι κριτήρια «ἐθνῶν» καὶ «μειονοτήτων». Μὲ τὰ τελευταῖα αὐτὰ ἁπλῶς δὲν μποροῦν νὰ χαραχθοῦν νέα σύνορα. Οἱ ὀργανικὲς ἑνότητες πού χάλασαν εἶναι τρεῖς: τῆς Ἀδριατικῆς, τοῦ Αἰγαίου (τὸ ὁποῖον συνέδεε Βαλκάνια καὶ Μικρὰ Ἀσία πρὸ τοῦ 1922) καὶ ἡ Μακεδονία. Ἡ ἀποκατάσταση αὐτῶν τῶν ἑνοτήτων εἶναι ὁ ὁδηγὸς γιὰ τὴν ἀλλαγὴ συνόρων. Πρέπει ἐπίσης νὰ ποὺμε πρὶν προχωρήσωμε στὴν συνέχεια τούτων τῶν σκέψεων, ὅτι οἱ ἔννοιες περὶ «βιωσιμότητας» ἤ μὴ τῶν κρατῶν εἶναι ἐξ ἴσου ἄνευ νοήματος γιὰ τοὺς χώρους τῆς ἀνατολικῆς Μεσογείου, διότι ἡ βιωσιμότητα τῶν κρατῶν ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὴν ἱστορικὴ των σημασία ἤ λειτουργία. Ἄν εἶναι βιώσιμο τὸ Λουξεμβοῦργο ἤ τὸ Λιχτενστάϊν, καὶ κάθε ἄλλο κράτος μεγαλύτερης ἐκτάσεως πού ἔχει κάποιον ἱστορικὸ ρόλο νὰ ἐκπληρώση εἶναι ἐξ ἴσου βιώσιμο.

Γενικὰ μποροῦμε νὰ ποῦμε ὅτι οἱ ὅποιες ἀλλαγὲς στὰ Βαλκάνια,  ἀλλαγὲς ἀναπόφευκτες μελλοντικὰ λόγῳ τῆς ἀποσυνθέσεως τῆς Γιουγκοσλαβίας,  τότε μόνο ἔχουν θετικὸ ἱστορικὸ ρόλο νὰ ἐκπληρώσουν, ἂν ἀνταποκρίνωνται σὲ νοήματα καὶ ὄχι σὲ στατιστικοὺς ἤ ἄλλους ὑπολογισμούς. Καὶ δύο βασικὰ τέτοια νοήματα εἶναι πρῶτον μέν, ὅτι ὁ ρόλος τῶν Βαλκανίων (ἤτοι τοῦ ἀρχαίου ρωμαϊκοῦ Illyricum) εἶναι ταυτόσημος μὲ τὴν γεωπολιτικὴ των θέση, δηλαδὴ νὰ ἀποτελέσουν τὸν συνεκτικὸ δεσμὸ μίας ἑνιαίας Εὐρώπης ἐντός τῆς μεσογειακῆς περιοχῆς (ἄρα οὐδένα ρόλο «ὑποσημείωσης» ὅπως ἐξυπονοεῖ ἡ «ἀθώα» ὀνομασία «νοτιοανατολικὴ Εὐρώπη»), καὶ δεύτερον  φυσικὴ ἀπόρροια τοῦ πρώτου , ὅτι ὁ ὁρισμὸς τῆς «ἀναπτύξεως» πρέπει ἐλαφρῶς ν’ ἀλλάξη, λὸγῳ τῆς ὀργανικότητος πού θὰ κληθῆ νὰ ἀναλάβη ἡ περιοχή. Τί σημαίνει μέχρι τώρα «ἀνάπτυξη» γιὰ τοὺς μὴ βιομηχανικῶς ἀνεπτυγμένους (πρᾶγμα πού ὅπως εἴπαμε δὲν εἶναι ἀπολύτως ἀπαραίτητο γιὰ τὶς βαλκανικὲς χῶρες), γνωρίζομε καλὰ (τυπικὸ παράδειγμα ἄλλωστε ἔχομε τὴν Ἑλλάδα): «ἀνάπτυξη» σημαίνει ἐξαιρετικὴ ἔλλειψη τῶν πραγμάτων πού τρώγονται (φροῦτα, ψάρια κλπ.) καὶ ὑπερβολικὴ πληθώρα πραγμάτων πού δὲν τρώγονται (βίντεο, τηλεοράσεις κ.ο.κ.). Ὁ ὁρισμός αὐτὸς ἀναγκαστικὰ πρέπει νὰ τροποποιηθῆ πρὸς ὄφελος ὅλων, πρᾶγμα πού αὐτομάτως θὰ συμβῆ ἂν καταργηθῆ ἐλαφρῶς καὶ ἡ ἀοριστία τοῦ ὅρου «νοτιοανατολικὴ Εὐρώπη» ἀπὸ τὴν ὁποίαν προέρχεται...

Εἶναι φανερὸ ὅτι τὸ κράτος πού πρέπει νὰ ὑποστῆ τὶς μεγαλύτερες δομικὲς ἀλλαγὲς εἶναι ἡ Ἑλλάδα, διότι ἀκριβῶς δι’ αὐτῆς ἀλλοιώθηκαν οἱ ὀργανικὲς ἑνότητες τῆς Μεσογείου. Ἡ Ἀδριατικὴ καὶ τὸ Ἰόνιο, ἀπὸ πολιτιστικῆς καὶ ἱστορικῆς σημασίας θάλασσες πού ἦσαν, μετεβλήθησαν σὲ σύνορα κρατῶν. Μὲ τὶς νεώτερες τροπὲς τῆς εὐρωπαϊκῆς ἱστορίας ἐντός τῆς Μεσογείου, ἡ Ἰταλία ἔπαψε βασικὰ νὰ εἶναι μεσογειακὴ χώρα, δηλαδὴ ὁ πολιτιστικὸς δεσμὸς τῆς δυτικῆς Εὐρώπης μέ τὴν ἀνατολικὴ Μεσόγειο ἔπαψε νὰ ὑπάρχη. Ἡ Ἰταλία πάντα ἔπαιζε αὐτὸν τὸν ρόλο, πολὺ πρὶν κὰν ἀποτελεσθῆ σὲ ἐθνικὸ κράτος, ἀλλά τὴν δυνατότητα αὐτὴ τῆς τὴν παρεῖχε ἡ φυσικὴ λειτουργία τῆς Ἀδριατικῆς καὶ τοῦ Ἰονίου, δηλαδή οἱ χῶροι τῆς Βενετικῆς Δημοκρατίας. Εἶναι συνεπῶς ἀνάγκη νὰ ἀποκατασταθοῦν τὰ πράγματα. Διαβάζει κανένας στὶς ἱστορίες τῆς λογοτεχνίας περὶ ἰταλοαλβανικῆς λογοτεχνίας, στὴν πράξη ὅμως μέχρι πρὸ ὀλίγου ἔβλεπε τὴν Ἀλβανία νὰ ἔχη «σχέση» μόνο μὲ τὴν Κίνα. Τὰ Ἑπτάνησα, φυσικά, τὸ γεωγραφικὸ καὶ πολιτιστικὸ κέντρο τῆς Μεσογείου τὸ τόσο ἀπαραίτητο γιὰ τὴν πολιτιστικὴ ἐπικοινωνία τοῦ μεσογειακοῦ ὀργανισμοῦ, ἐξαφανίσθηκαν τελείως ἀπὸ τὴν συνείδηση τῆς σύγχρονης ἀνθρωπότητος, ἡ δὲ Ἤπειρος, τὸ πιὸ ὠργανωμένο κράτος τῶν Βαλκανίων στὸ παρελθόν, πού μπόρεσε τόσο νὰ ἀντισταθῆ κατὰ τῆς Πύλης, ἔχει σήμερα τὴν ὄψη τῆς πιὸ θλιβερῆς ἑλλαδικῆς ἐπαρχίας. Ἡ αὐτονομία τοῦ Ἰονίου Κράτους εἶναι τόσο ἐπείγουσα καὶ προφανής, ὥστε οὐδεμία ἐπ’ αὐτοῦ συζήτηση ἀπαιτεῖται (ὑπό ἐλεύθερον καθεστώς, τὰ Ἰόνια νησιὰ εἶναι δυνάμει ἕνα ἀπὸ τὰ πλουσιώτερα μέρη τῆς Μεσογείου). Πρέπει μόνο νὰ προσθέσωμε ὅτι ἡ ἀνεξαρτησία τοῦ Ἰονίου Κράτους ὅπως καὶ οἱ ἄλλες ἀπαραίτητες ἀλλαγές, οἱ ὁποῖες γιὰ ἕναν ἐπιστήμονα «πολιτειολόγο» θὰ μποροῦσαν νὰ εἶναι ἀκατανόητες, εἶναι ἀπολύτως ἀπαραίτητες, διότι ἐπιβάλλονται ἀπὸ τὴν πολιτικὴ καὶ πολιτιστικὴ πολλαπλότητα τοῦ Χώρου τῆς ἀνατολικῆς Μεσογείου. Χωρὶς αὐτὲς  πού δὲν ὑπῆρξαν τυχαίως βέβαια καθ’ ὅλη τὴν προηγούμενη ἱστορία  δεν μπορεῖ νὰ ἀποτελεσθῆ ἡ ἑνότητα τοῦ μεσογειακοῦ χώρου. Διὰ τῆς ἀνεξαρτησίας τῶν Ἑπτανήσων ἀποκαθίσταται ἡ φυσιολογικὴ ἐπαφὴ τῆς μεσογειακῆς Εὐρώπης μὲ τὴν δυτικὴ Ἑλλάδα καὶ τὸ Αἰγαῖο. Ἡ αὐτονομία τῆς Ἠπείρου τώρα, ἐπιβάλλεται ὄχι μόνο ἀπὸ τὴν ἑνιαίαν σχέση δυτικῶν Βαλκανίων καὶ Ἰταλίας (ἢ Αὐστρίας) ἀλλά ἀποτελεῖ προϋπόθεση γιὰ τὴν ὕπαρξη Μακεδονίας, ὅπως ἀμέσως θὰ ἰδοῦμε.

Τί εἶναι ὅμως Μακεδονία; Δὲν πρόκειται προφανῶς περὶ τῆς ἀνεξαρτησίας μίας μικρῆς κεντρικῆς περιοχῆς, αὐτῆς τῶν Σκοπίων, πού παλαιότερα ἀπετέλεσε ζήτημα διεκδικήσεως μεταξὺ Σερβίας καὶ Βουλγαρίας κατὰ τὴν διάλυση τῶν Βαλκανίων καὶ ὤθησε τελικῶς τὴν Βουλγαρία στὸ πλευρὸ τοῦ Ἄξονος κατὰ τὸν β παγκ. πόλεμο (βλ. π.χ. H.J. Hoppe, Bulgarien  Hitlers Eigenwilliger Verbundeter, DVA, 1975, σελ. 19). Αὐτὸ εἶναι ἡ ἀρχή, διότι ἡ δημιουργία τῆς Μακεδονίας, ἄνευ τῆς ὁποίας τὰ προβλήματα τῶν Βαλκανίων εἶναι ἀδύνατο νὰ λυθοῦν, θὰ διαρκέση πολὺ περισσότερο ἀπὸ ὅσο οἱ ὁποιεσδήποτε ἄλλες τυπικὲς διευθετήσεις. Ἡ Μακεδονία δὲν μπορεῖ νὰ ὁρισθῆ οὔτε ἐθνολογικά, οὔτε πολιτικά, οὔτε διοικητικὰ ἤ ἱστορικά, ἀλλά μόνο... φιλοσοφικά! Διότι «Μακεδονία» εἶναι ἀκριβῶς τὸ ἐμπράγματον ἀποτέλεσμα τῶν πολυεθνικῶν τρόπων διοικήσεως τῆς Ἀνατολῆς, δηλαδὴ τῆς πλήρους πολιτικῆς ἐλευθερίας καὶ ἀεθνίας. Ὡς τέτοιος φορέας διοικήσεως ἡ Μακεδονία δὲν ἀπέκτησε ποτὲ συγκεκριμένους γεωγραφικοὺς καθορισμούς, ἀλλά παρέμενε ἡ ἔκφραση ἑνότητος τῆς βαλκανικῆς περιοχῆς, δηλαδὴ αὐτοῦ πού στὴν νεώτερη ὁρολογία ὠνομάσθηκε «Balkanbund» καὶ πού κατὰ τὰ τελευταία 1.000 χρόνια εἶχε τὴν ἰδεώδη ἔκφρασή του στὴν Δημοκρατία τοῦ Ἁγίου Ὅρους. «Μακεδονία» δηλαδὴ εἶναι τὸ πρᾶγμα ἐκεῖνο πού ἐπιτρέπει στὸν Ρουμάνο π.χ. νὰ ἔχη ζωντανὴ ἐπαφὴ μὲ τὸν Βλάχο τῆς Πίνδου χωρὶς ἐνδιάμεσες «διπλωματικὲς διατυπώσεις» ἄλλων κρατῶν, δηλαδὴ χωρὶς σύνορα, ἤ στὸν μωαμεθανὸ Ἀλβανὸ κατ’ εὐθείαν σχέση μὲ τὴν Κων/πολη. Συνεπῶς τὸ ἀναζητούμενο νόημα τῆς σημερινῆς Μακεδονίας εἶναι ἐκεῖνο τῆς ἑνιαίας περιοχῆς ἀπὸ Ἀδριατικῆς ἕως Δουνάβεως καὶ Μαύρης Θαλάσσης, μὲ τυπικὸ γεωγραφικὸ κέντρο τὰ Σκόπια καὶ πρωτεύουσα τὴν Θεσ/νίκη, τὸ ὁποῖον ἑνώνει τὸν χῶρο τριῶν θαλασσῶν. Ἀλλὰ ὄχι μόνο. Διότι διὰ τῆς Μακεδονίας ἐπιτυγχάνεται ὁ ἀπὸ Βορρᾶν δεσμὸς τῆς Μικρᾶς Ἀσίας μὲ τὰ Βαλκάνια, ἀφοῦ δι’ αὐτῆς προκύπτουν αὐτομάτως καὶ οἱ φυσικὲς σχέσεις τῆς Τουρκίας μὲ τὰ Βαλκάνια (ὁ ἀπὸ Νότου δεσμὸς τῶν Βαλκανίων μὲ τὴν Μικρὰ Ἀσία μόνο μὲ ὑποκατάστατα μπορεῖ σήμερα νὰ ἐπιτευχθῆ ὅπως θὰ ἰδοῦμε, ἀφοῦ καταστράφηκε ὁριστικῶς μὲ τὸ Κουρδικὸ τὸ 22). Διὰ τῆς «Μακεδονίας» συνεπῶς, τῆς ὁποίας τὸ νόημα δὲν μπορεῖ νὰ προσδιορισθῆ μὲ μέσα τῆς «πολιτικῆς θεωρίας», ἐπιτυγχάνεται μιὰ τεράστια ἀγορὰ διακινήσεως προϊόντων παντὸς εἴδους, ἕνας χῶρος τεραστίας ἐμπορικῆς δραστηριότητος ἀπὸ ὅλες καὶ πρὸς ὅλες τὶς κατευθύνσεις, διὰ τοῦ ὁποίου ὁλοκληροῦται ἡ ἔννοια (ἄλλως πὼς ἀόριστη μέχρι σήμερα) Ἔὐρώπη». Διὰ τῆς «Μακεδονίας» ἀποκτᾶ καὶ ἡ ἰσλαμικὴ Εὐρώπη τὶς φυσικὲς σχέσεις της μὲ τὸν σύνολο μεσογειακὸ χῶρο καὶ οὕτω πὼς ἐπέρχεται καὶ κάποια διευκρίνιση νοημάτων. Διότι στὸν βαθμὸ πού θεωροῦμε νόμιμον τὸν χαρακτηρισμὸ «νοτιοανατολικὴ Εὐρώπη», δὲν πρέπει νὰ μᾶς παραξενέψη καὶ ὁ πραγματικὸς ὅρος «ἰσλαμικὴ Εὐρώπη»... Συνεπῶς ἡ δημιουργία τῆς Μακεδονίας βαίνει παραλλήλως πρὸς τὴν δημιουργία τῆς Εὐρώπης (ὄχι προφανῶς τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης) καὶ ἀποτελεῖ προϋπόθεσή της. Ἡ φυσικὴ ἔννοια τῆς Εὐρώπης δὲν μπορεῖ νὰ πρόκυψη ἄλλως, εἰμὴ μόνο διὰ τῆς «φυσικῆς» συγκλίσεως δυτικῆς καὶ ἀνατολικῆς Εὐρώπης ἐπί τῆς διαχωριστικῆς ἱστορικῶς περιοχῆς τῶν δύο τμημάτων τοῦ ἀρχαίου ρωμαϊκοῦ κόσμου πού εἶναι ἀκριβῶς τὰ Βαλκάνια μὲ κέντρο τὴν Μακεδονία. Τυχαῖο ἄραγε εἶναι ὅτι στὴν κάθετη «γραμμὴ διαχωρισμοῦ» τῶν δύο κόσμων (ὅπου κι’ ἂν τὴν θεώρηση κανεὶς ἐπί τοῦ χάρτη) ἡ «Μακεδονία» δροῦσε ὁριζοντίως;... Αὐτὸ φυσικὰ σημαίνει ὅτι ἐνῷ θὰ αὐξηθῆ ἡ ἐμπορικὴ παρουσία τῆς δυτικῆς Εὐρώπης πρὸς Ἀνατολάς (πράγμα πού ὅλοι τὸ ἐπιθυμοῦν), ἡ πολιτικὴ της παρουσία θὰ μειωθῆ  καὶ ὀφείλει νὰ μειωθῆ  στοὺς ἰδίους χώρους ἀντιστοίχως. Στὸ σημεῖο τοῦτο ὀφείλουν ἰδιαίτερα νὰ ἐπιστήσουν τὴν προσοχὴ τους οἱ ἴδιοι οἱ βαλκανικοὶ λαοὶ πρῶτα.

Δὲν εἶναι τὰ Βαλκάνια πού ἔχουν ἀνάγκη τὴν δυτικὴ Εὐρώπη  ἡ ὁποία ὅπως εἴδαμε ὅσες καταστροφὲς μπόρεσε νὰ κάνη στοὺς ἐν λόγῳ χώρους τὶς ἔκαμε κατὰ τοὺς πιὸ πλήρεις τρόπους, ἀλλὰ εἶναι ἀντίθετα ἡ δυτικὴ Εὐρώπη πού ἔχει ἀνάγκη ἀπὸ τὰ Βαλκάνια σήμερα. Ὅσο οἱ βαλκανικοὶ λαοὶ προσφεύγουν ἤ ἐπικαλοῦνται τὴν πολιτικὴ βοήθεια τῆς δυτικῆς Εὐρώπης, παραπειθόμενοι ἀπὸ διάφορα ἄνευ πολιτικοῦ περιεχομένου νοήματα ὅπως Εὐρωπαϊκὴ Ἕνωση, «Συμβούλιον Ἀσφαλείας τῆς Εὐρώπης» κ.λπ., δὲν δυσκολεύουν μόνο τὶς μεταξὺ των σχέσεις, ἀλλά κυρίως ἐργάζονται εἰς βάρος τοῦ νοήματος μίας ἑνιαίας ἐννοίας Εὐρώπης, μέσα στὴν ὁποίαν οἱ ἴδιοι θὰ βροῦν τὴν φυσικὴ των θέση καὶ λειτουργία. Ἡ δυτικὴ Εὐρώπη δὲν ὑπῆρξε ποτέ, τουλάχιστον κατὰ τὴν παροῦσα χιλιετία, ὀργανισμὸς ἑνιαίας πολιτικῆς βουλήσεως καὶ ἰδιαίτερα σήμερα πού βρίσκεται σὲ ἕνα μεταβατικὸ ἱστορικὸ στάδιο παρόμοιο ἐκείνου τοῦ 15ου αἰ., (πού κατέλειψε τὸν ἱστορικὸ μύθο ὅτι οἱ Ἕλληνες δὲν θέλησαν τὴν ἕνωση τῶν Ἐκκλησιῶν, γιὰ νὰ ἀποφύγουν τὴν «ὑποδούλωση» στοὺς Τούρκους καὶ ὄχι ὅτι ὁ δυτικὸς Χριστιανισμὸς μὲ τὸ λεγόμενο «δυτικὸ σχῖσμα» ἐλάχιστα ἦταν σὲ θέση νὰ παρέξη τὴν ὅποια βοήθεια, πού οὕτως ἡ ἄλλως εἶχε καταστῆ ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τῶν σταυροφοριῶν περιττή...). Συνεπῶς ἡ ὅποια «βοήθειά» της στὰ βαλκανικὰ προβλήματα, πού ἡ ἴδια ἐδημιούργησε ἐξ ἴσου λογιστικὰ κατὰ τὸ παρελθόν, θὰ εἶναι φύσεως λογιστικῆς, φύσεως δηλαδὴ «ἐθνικῶν ἰσοζυγίων», πού ἐλάχιστα ἐξυπηρετοῦν τὴν προαγωγὴ τοῦ νοήματος μίας ἑνιαίας Εὐρώπης καὶ ἑνὸς ἑνιαίου νοήματος τοῦ μεσογειακοῦ ὀργανισμοῦ. Ποιὰ μπορεῖ νὰ εἶναι ἡ σκοπιμότης μίας μονομεροῦς ἀναγνωρίσεως τῶν Κροατῶν λ.χ. ἀπὸ τὴν Εὐρωπαϊκὴ Ἕνωση, ὅταν αὐτοὶ δὲν θὰ εἶναι σὲ θέση νὰ προωθήσουν τὰ σύνολα εὐρωπαϊκὰ συμφέροντα πρὸς τὰ ὑπόλοιπα Βαλκάνια καὶ τὴν ἀνατολικὴ Μεσόγειο γενικώτερα δι’ ἑνὸς «εὐρωπαϊκῶς» προσανατολισμένου «ἐθνικισμοῦ»; Ὅσο πιὸ πολὺ Εὐρωπαῖοι» θέλουν νὰ εἶναι οἱ Κροάτες, τόσο λιγώτερο ὡς «Βαλκάνιοι» μποροῦν νὰ χρησιμεύσουν, ἐνῷ ἡ βασικὴ ἐμπορικὴ σημασία τῶν Βαλκανίων ἔγκειται στὴν Σερβία καὶ κατ’ ἐξοχὴν στὴν ὑπὸ δημιουργία Μακεδονία.

Ἡ Μακεδονία εἶναι ἡ λύση τοῦ συνολικοῦ προβλήματος τῆς Μεσογείου καὶ εἶναι ἀκριβῶς ἡ ἀρχὴ ἀναγνωρίσεως τῆς ἀεθνίας, ἤτοι τῆς πολυεθνίας στὸ Διεθνὲς Δίκαιο, μιὰ ἀρχὴ τοῦ Regionalismus, δηλαδή, πού ἡ δυτικὴ Εὐρώπη ἀντιμετωπίζει μὲ μεγάλη δυσπιστία λόγῳ τῶν ἐσωτερικῶν της «ἐθνικῶν παραδόσεων». «Ἐθνικὰ» συνεπῶς εἶναι τὰ κριτήρια μὲ τὰ ὁποῖα ἔχει συμφέρον ἡ δυτικὴ Εὐρώπη νὰ δουλέψη στὰ Βαλκάνια, πρᾶγμα πού σημαίνει ὅτι δὲν ὑπάρχει προαγωγὴ τῶν ἤδη ὑπαρχουσῶν καταστάσεων, ἀλλά μόνο «ἐπὶ τὰ αὐτὰ ἀναθεώρησή» τους, ὥστε ἀναξεόμενοι ἐθνισμοὶ νὰ ἐμφανίζωνται ὡς ἐθνικισμοὶ «ἀνωρίμων» μειονοτήτων καὶ νὰ καθίσταται πάντα «ἀναγκαία» ἡ δράση τῶν κοινοτικῶν θεσμῶν «ἀσφαλείας τῆς Εὐρώπης». Ἐν ταὐτῷ βέβαια νὰ ἐξασφαλίζεται καὶ ὁ ἔλεγχος τῶν ἐπιθυμητῶν τοπικῶν «τριβῶν» γιὰ τὴν «ἀναθέρμανση» τῆς οἰκονομίας... Οἱ βαλκανικοὶ λαοὶ ὅθεν ἔχουν συμφέρον  καὶ τοῦτο ὑπὲρ μίας φυσικῆς ἐννοίας  , ὥστε οἱ ὅποιες πολιτικὲς μεσολαβήσεις τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης νὰ μὴν ὑπερβαίνουν σὲ πολιτικὴ σημασία τὸ πολιτικὸ βεληνεκὲς τοῦ Λιχτενστάϊν ἤ τῆς Ἀνδόρας στὴν ἴδια περιοχή. Τὸ ἴδιο καὶ μὲ τὴν «ἐνσωμάτωση» τῆς «νοτιοανατολικῆς Εὐρώπης» στὴν... Εὐρώπη».

Ἡ «ἐνσωμάτωση» αὐτὴ γιὰ τὴν δυτικὴ Εὐρώπη δὲν μπορεῖ νὰ εἶναι παρὰ μιὰ ὑπόθεση λογιστικῶν μηχανῶν, δηλαδὴ ὑπὸ τὸ πρόσχημα τοῦ «νέου αἰῶνος» ἕνα εἶδος μονοκαλλιεργειῶν τοῦ παρελθόντος αἰῶνος. Γι’ αὐτό, δεσμία οὗσα τῆς παρανοϊκῆς μεταπολεμικῆς ἀγροτικῆς πολιτικῆς τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης, εὐχαρίστως χρηματοδοτεῖ καταστροφὴ ἐλαιώνων στὸν μεσογειακὸ Νότο γιὰ τὴν καλλιέργεια ἐξωτικῶν καρπῶν πρὸς «ἐξευγενισμὸ» τῆς δικῆς της ποτοβιομηχανίας, ἀντὶ τῆς ἐπενδύσεως ἐπὶ καλλιεργητικῆς ὑποδομῆς τῶν εἰδῶν πού χρειάζεται. Ἡ καταστροφὴ ἑνὸς δένδρου ἐλαχιστοποιεῖ τὸ κόστος τοῦ «δανείου»... Ἐδῶ ὅμως πρέπει νὰ ἰσχύση ἡ πατροπαράδοτη ἀγροτικὴ λογικὴ τῶν βαλκανικῶν λαῶν. Γιατί ἀπὸ τὴν ἐληά δὲν ζῆ μόνο ὁ ἄνθρωπος ἀλλά καὶ ὁ σπουργίτης, ἀφοῦ οἱ ἐλαιῶνες, μὲ ἡλικία πολλῶν ἤδη αἰώνων, ἀποτελοῦν πλέον οἰκολογικὰ συστήματα. Χαρακτηριστικὴ εἶναι ἡ περίπτωση τοῦ τέτοιου εἴδους «ἀναπτύξεως» μὲ τὸν «εὐρωπαϊκὸ προσανατολισμὸ» τῆς Τουρκίας. Τὰ δάση τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καταστράφηκαν ἀκριβῶς διὰ ξερριζωμοῦ πρὸς μονοκαλλιέργειες ρυζιοῦ. Ἀντὶ ὅμως νὰ ἐξασφαλισθῆ ἔτσι τὸ ἐπιβιωτικὸ πρόβλημα τῶν μικρασιατικῶν πληθυσμῶν, παρετηρήθη τὸ ἀκριβῶς ἀντίθετο: ἐνῷ πρὶν ἀπὸ τὸ δάσος ἐζοῦσαν ἑκατομμύρια ἀνθρώπων, μὲ τὴν «ἀνάπτυξη» τὸ ἐπιβιωτικὸ πρόβλημα ἔγινε ὀξύτατο, ὥστε ἐκτός ἀπὸ τὴν ἀπομένουσα λύση τῆς μεταναστεύσεως ἡ Τουρκία νὰ βλέπη σήμερα ἀναγκαστικὰ τὸν «ζωτικό» της χῶρο πρὸς τό... μισὸ Αἰγαῖο! Μιὰ λύση πού ὅπως ἀμέσως θὰ ἰδοῦμε εἶναι ἀκριβῶς ἴδια μὲ ἐκείνη τοῦ ξερριζώματος τῶν δένδρων στὴν Μικρὰ Ἀσία.

Αὐτὰ βεβαίως ἐκ τῶν ὑστέρων δὲν εἶναι δυνατὸν παρὰ νά παρίστανται ὡς ἐθνικιστικὲς φιλοδοξίες «ἀναπτύξεως», ὡς ἐσφαλμένες ἐπιλογὲς «ἐθνικῶν» κυβερνήσεων καὶ ὄχι ὡς ἀποτελέσματα τῆς «φιλελεύθερης» πολιτικῆς τοῦ καπιταλισμοῦ, τῆς ὁποίας «μέτρο» εἶναι τὸ πολὺ ἡ δεκαετία. Καὶ φυσικὰ ἐκ τῶν ὑστέρων ἡ ἀπομένουσα πολιτικὴ εἶναι οἱ «ἐπιδοτήσεις» γιὰ τὴν «σωτηρία τῆς φύσης», πού πολλὲς φορὲς εἶναι ἐπιθέσεις τοῦ ἀνθρώπου κατὰ τοῦ περιβάλλοντος ἀκριβῶς ὅμοιες μὲ μιὰ μπουλντόζα, διότι ἀκριβῶς ἡ «λογικὴ σωτηρία» τῆς φύσης εἶναι ἰατρικῆς σημασίας ἐπέμβαση καὶ τίποτε τὸ φυσικό... Ἀλλὰ ἡ ἐνσωμάτωση τῆς «νοτιοανατολικῆς Εὐρώπης» στὴν Εὐρώπη» ὡς ἑνιαίου χώρου, δηλαδὴ ὡς χώρου πού δὲν ἀποτελεῖ τὸ κλασσικὸ πεδίο πολιτικῶν ἰσορροπιῶν, εἶναι μιὰ μακροπρόθεσμη ἱστορικὴ διαδικασία, πού εἶναι ταυτόσημη μὲ τὸν ἀποτελεσμὸ τοῦ ἴδιου τοῦ νοήματος τῆς Εὐρώπης πρῶτα. Δὲν εἶναι συνεπῶς θέμα «ἐκτιμήσεων» τῶν... «εἰδικῶν». Οἱ «ἀνεξάρτητες» ἀποφάσεις τῆς «νοτιοανατολικῆς Εὐρώπης» εἶναι συστατικὸ στοιχεῖο αὐτῆς τῆς Εὐρώπης τοῦ μέλλοντος. Ἄρα περιορίζοντας οἱ Βαλκάνιοι τὶς πρωτοβουλίες τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης στὰ ἐσωτερικά τους  ἡ ὁποία Εὐρωπαϊκὴ Ἕνωση εἶναι προφανῶς τὸ ἀπαραίτητο στοιχεῖο μίας Εὐρώπης, ἀλλά ὁπωσδήποτε δευτερεῦον – εἶναι ἀκριβῶς ἔτσι πού προάγουν οἱ ἴδιοι τὴν πραγματικὴ ἔννοια μίας ἱστορικῆς Εὐρώπης. Κέντρο τῆς Εὐρώπης αὐτῆς, δηλαδὴ τὸ ἱστορικὸ σημεῖο ἀναφορᾶς της, δὲν θὰ εἶναι οἱ Βρυξέλλες, οὔτε ἡ... EFTA, ἀλλά οἱ Κυκλάδες!... Αὐτὰ εἶναι τὰ νοήματα μίας φυσικῆς Εὐρώπης• ὅλα τὰ ὑπόλοιπα, μίας «φιλελεύθερης»... Μόνο πού ὁ φιλελευθερισμὸς προϋποθέτει ὅπως εἴδαμε τὶς «ἐξωτερικὲς κτήσεις» καὶ ἐπειδὴ τέτοιες δὲν μποροῦν νὰ ὑπάρξουν «ἐνδοευρωπαϊκῶς», γι’ αὐτὸ ἀκριβῶς δὲν μπορεῖ νὰ εἶναι καὶ τὸ σύστημα μίας φυσικῆς Εὐρώπης. Οἱ Βαλκάνιοι ὀφείλουν νὰ ἐνεργοῦν πρωτοβούλως γιὰ τὴν διευκρίνιση τῶν νοημάτων...

Τὸ θέμα τῆς Μακεδονίας εἶναι τὸ ἁπλούστερο ὅλων. Δὲν πρόκειται περὶ Μακεδονίας ἀκριβῶς, ἀλλά περὶ Θρακομακεδονίας. Ὅλες συνεπῶς οἱ βαλκανικὲς χῶρες, δηλαδὴ ἡ Ἀλβανία, ἡ Ἑλλάδα οὕτως ἡ ἄλλως, ἡ Βουλγαρία, ἡ Τουρκία (μὲ τὴν ἀνατολικὴ Θράκη) θὰ δεχθοῦν ἐκχώρηση τῆς κυριαρχίας των ἐπὶ ἑνὸς μέρους τῆς ἐπικράτειας των (τόσο, ὅσο χρειάζεται γιὰ τὴν δημιουργία ἑνιαίας ζώνης ἀπὸ Ἀδριατικῆς ἕως Μ. Θαλάσσης) καὶ θὰ προκύψη ἡ «Μακεδονία», ἐντός τῆς ὁποίας οἱ περιλαμβανόμενοι θὰ μποροῦν νὰ ἀλλάζουν ἐθνικότητα ἀνὰ πᾶσαν ἑβδομάδα ἐφ’  ὅσον τὸ ἐπιθυμοῦν. Στὴν «Μακεδονία» αὐτὴ δὲν θὰ ὑπάρχουν Σέρβοι, Ἕλληνες, Ἀλβανοί, Βούλγαροι ἤ Τοῦρκοι, ἀλλὰ ἁπλῶς Μακεδόνες πού θὰ μποροῦν ἀπὸ «ἐθνικῆς» ἀπόψεως νὰ διαθέτουν ἑαυτοὺς ὅπως νομίζουν. Στὴν «Μακεδονία» ὅμως αὐτὴ θὰ ἔχουν εἴσοδο καὶ ἐλευθερία ἐπιχειρηματικῆς δραστηριότητας καὶ ὅλα τὰ βαλκανικὰ κράτη πού θὰ τὴν ἀποτελοῦν ἄνευ τελωνειακῶν, συνοριακῶν ἤ ἄλλων διατυπώσεων. Τὰ νῦν ὑφιστάμενα σύνορα τῶν κρατῶν μποροῦν νὰ κρατηθοῦν κατὰ θεωρίαν, κατὰ πράξη ὅμως σύνορά τους θὰ εἶναι ὡς ἐκεῖ πού θὰ φθάνουν οἱ ἀστυνομίες των. Πρὸς συντέλεση τῶν πραγμάτων τούτων ὀφείλει ἀναγκαστικῶς νὰ ληφθῆ ὑπ’ ὄψιν, ὅτι κατὰ τοὺς Βαλκανικοὺς Πολέμους ἡ Ἑλλάδα «ἔλαβε» τὸ 51% τῆς παλαιᾶς Μακεδονίας. Ἐπὶ πλέον αὐτὴ ἡ Μακεδονία ὀφείλει νὰ περιλαμβάνη ὅλη τὴν ἑλληνικὴ Ἤπειρο, τὴν Θεσσαλία καὶ τὴν δυτικὴ Στερεά. Τὴν μὲν Θεσσαλία ὡς συστατικὸν μέρος, τὴν δὲ Ἤπειρο μαζὶ μὲ τὴν δυτική Στερεά, δηλαδή τὸν νομὸ Αἰτωλοακαρνανίας, ὡς συνεργαζόμενη γεωφυσικὴ ὀντότητα, ἤ ὁπωσδήποτε ὡς ἑνιαία διοικητικὴ περιοχή. Ἐπειδὴ ἡ «Μακεδονία» ὀφείλει νὰ περιλαμβάνη καὶ τὴν ἀλβανικὴ περιοχὴ τοῦ Κοσσυφοπεδίου, ἔναντι τῶν διοικητικῶν παραχωρήσεων ἐκ μέρους τῆς Ἀλβανίας πρὸς Βορρᾶν, ὀφείλει αὐτὴ νὰ βρῆ μεγαλύτερη διέξοδο πρὸς Νότον, δηλαδὴ πρὸς τὴν ὁμοιογενῆ πρὸς αὐτὴν περιοχὴ τῆς δυτικῆς Ἑλλάδος.

Ὁ μακεδονικός αὐτὸς ὀργανισμός, εἶδος «ἐλευθέρας ζώνης» διὰ τοὺς πάντες ἐμπορικῶς, δὲν μπορεῖ βεβαίως νὰ ἐκτελέση τὸν μεσογειακό του προορισμό, δηλαδὴ νὰ ἀποκτήση τὴν φυσική του διασύνδεση μὲ τὴν μεσογειακὴ δυτικὴ Εὐρώπη, εἰμὴ μόνο διὰ δύο μόνο ἀπαραιτήτων βημάτων: τὴν ἀνεξαρτησία τοῦ Ἰονίου Κράτους καί, λόγῳ τῆς ἀνεπανόρθωτου πλέον καταστροφῆς τοῦ μικρασιατικοῦ ἑλληνισμοῦ, δι’ ἀνακηρύξεως ὁλοκλήρου τοῦ Αἰγαίου εἰς ἑνιαῖον καὶ αὐτόνομον κράτος. Διὰ τῆς ἀνεξαρτητοποιήσεως τοῦ Ἰονίου Κράτους τὰ ὅρια τῆς μεσογειακῆς Εὐρώπης ἐπεκτείνονται φυσικῶς πρὸς Ἀνατολάς, δηλαδὴ δι’ ἑνὸς φυσικοῦ πολιτιστικοῦ δεσμοῦ, ὅπως καὶ στὸ παρελθόν, καὶ ὄχι μέσῳ ἐμπορικοῦ ἰμπεριαλισμοῦ καὶ κομπιοῦτερ μόνο. Οὔτε ἄλλωστε κάτι τέτοιο θὰ εἶναι δυνατόν, διότι τὰ πράγματα δὲν θὰ διακινοῦνται πλέον δι’ «ἐθνικῶν κυβερνήσεων». Μια λειτουργία τῶν Βαλκανίων ὡς χώρου διαμετακομιστικοῦ ἐμπορίου σημαίνει τὴν κάθοδο τῆς ἀνατολικῆς Εὐρώπης σ’ αὐτὰ (μᾶλλον μιὰ ἑνιαία διασύνδεση πού θὰ φθάνη διὰ τῆς Βαλτικῆς μέχρι τὴν Νορβηγία) καὶ κυρίως διασύνδεση τους (διὰ τῆς Μακεδονίας) μὲ τὴν Μ. Θάλασσα, δηλαδὴ ὅλη τὴν νότια πρώην Σόβ. Ἕνωση. Αὐτὰ σημαίνουν ὅτι ἡ «Μακεδονία» θὰ χρειασθῆ γιὰ ἕνα μεγάλο χρονικὸ διάστημα νὰ τεθῆ ὑπὸ τὴν διοικητικὴ αἰγίδα διεθνῶν ὀργανισμῶν, ὥσπου νὰ ἀρθοῦν τὰ φρικαλέα ἁμαρτήματα τοῦ ἀποικιοκρατικοῦ παρελθόντος ἐπὶ τοῦ χώρου αὐτοῦ καὶ νὰ ἀποκτήση αὐτὸς τὴν φυσιολογική του λειτουργία. Πρέπει δηλαδὴ πρῶτα νὰ ἀποκατασταθῆ ἡ διαταραγμένη ἱστορικὴ συνείδηση τῶν λαῶν πού θὰ ζοῦν ἤ θὰ ἔρχωνται σὲ ἐπαφὴ μ’ αὐτὸν καὶ νὰ ξαναβρεθοῦν οἱ σχέσεις τῆς λεπτῆς πολιτιστικῆς ἰσορροπίας πού ἐδημιούργησε ἡ πολυεθνικὴ παράδοση διοικήσεως χιλιετιῶν. Δὲν θὰ πρόκειται συνεπῶς γιὰ χῶρο «διεισδύσεων» καὶ πατροπαράδοτου ἰμπεριαλισμοῦ, ἀλλά γιὰ κάτι τὸ ἱστορικῶς γονιμώτερον καὶ ἐπωφελὲς γιὰ ὅλους. Κάτι δὲ καὶ τὸ στρατηγικῶς ἐπεῖγον ἐντός της μεσογειακῆς περιοχῆς, προκειμένου νὰ ἀντιμετωπισθοῦν ἄλλα προβλήματα σὲ ἄλλες περιοχὲς τοῦ πλανήτη.

Ὅσο τώρα γιὰ τὸ Αἰγαῖο, γνωρίζομε ὅτι αὐτὸ ἀποτελεῖ θέμα διαμάχης μεταξὺ τῶν «ἐθνικῶν» κρατῶν Ἑλλάδος καὶ Τουρκίας. Ἀλλὰ καὶ ἂν ἀκόμη ὑποθέσωμε ὅτι τὸ Αἰγαῖο ἔχει πακτωλοὺς πετρελαίου, ἡ βιομηχανικὴ παραγωγὴ τῆς Εὐρώπης εἶναι σχεδὸν περισσότερο ἀπὸ αὐτονόητο ὅτι ἔχει συμφέρον νὰ τοὺς διατήρηση σὰν μίαν ἀνεκμετάλλευτη ρεζέρβα γιὰ κάθε ἐνδεχόμενο τοῦ μέλλοντος. Ὅλος ὁ τεχνολογικὸς πολιτισμὸς σήμερα στηρίζεται στὸν ἠλεκτρισμὸ κατὰ κυριολεξία καὶ μαζὶ μ’ αὐτὸν καὶ ἡ ἁπλὴ βιολογικὴ ὕπαρξη τῶν ἀνθρώπων. Ὁ δὲ ἠλεκτρισμὸς ἐπί τοῦ παρόντος παράγεται ἀπ’ τὸ πετρέλαιο. Συνεπῶς εἶναι περισσότερο ἀπὸ σαφές, ὅτι ἡ βιομηχανικὴ ἐκμετάλλευσή τῆς... «ὑφαλοκρηπίδος» ἀποτελεῖ γιὰ τὴν Εὐρώπη τὴν ἔσχατη τῶν λύσεων, πού συμφέρει νὰ ἀναβληθῆ ὅσο γίνεται. Ἐδῶ δὲν εἶναι θέμα «ἐλαχιστοποιήσεως κόστους», κομπιοῦτερ καὶ κουμπιῶν, ἀλλά θέμα ἁπλῆς βιολογικῆς ἐπιβίωσης. Ἀλλὰ μήπως οἱ λαοὶ πού ἔχουν πετρέλαιο εἶναι οἱ πλουσιώτεροι; Τὸ ἀντίθετο συμβαίνει καὶ ἐξηγήσαμε γιατί. Συνεπῶς, πρὶν τὸ Αἰγαῖο δώση τοὺς «πακτωλοὺς» στὴν Ἑλλάδα καὶ τὴν Τουρκία διά της... «ὑφαλοκρηπίδος», ἔχει νὰ δώση πολὺ περισσότερα διὰ τῆς... ἐπιφανείας. Καὶ πρὸς τοῦτο πρέπει νὰ μεταβληθῆ σὲ ἀνεξάρτητο καὶ εὐημεροῦν κράτος, πρὸς ὄφελος καὶ τῶν δύο «διαδίκων». Τὸ Αἰγαῖο ἔχει προϋποθέσεις ἄνευ τῆς «ὑφαλοκρηπίδος» νὰ γίνη κράτος εὐημεροῦν καὶ συμπληρωματικῶς ἀντίστοιχον πρὸς τὸν διεθνῆ ρόλο τῶν Βαλκανίων διὰ τῆς Μακεδονίας. Ἀπὸ κάτι τέτοιο ἡ Τουρκία θὰ ἔχη μεγαλύτερο κέρδος ἀπ’ ὅ,τι θὰ ἔχη ἀπ’ τὸ «μισό», πού ἐν πάσῃ περιπτώσει δὲν ξέρομε κὰν πῶς χωρίζεται. Ἀλλὰ ἂν ἡ Ἑλλάδα πάψη νὰ εἶναι τὸ ἔνοχον καὶ ἄνευ προϋποθέσεων κράτος πού ἐφ’ κιάσθηκε νὰ εἶναι καὶ γίνη ὁ φυσικὸς μηχανισμὸς τῶν Βαλκανίων καὶ τῆς Μεσογείου πού ἦταν πάντα, πῶς μπορεῖ νὰ πάρη ἡ Τουρκία τὸ «μισὸ» Αἰγαῖο; Ποιὸς θὰ πάρη τὸ ἄλλο «μισό»; Τὸ κέρδος τοῦ «μισοῦ» Αἰγαίου θὰ εἶναι ἀκριβῶς ὀλίγον μικρότερο ἀπὸ τὸ «κέρδος» τῆς «μισῆς» Κύπρου. Ὑπῆρξε κανένα κέρδος γιὰ τὴν Τουρκία μὲ τὴν κατάληψη τῆς Κύπρου; Τὰ μισὰ πράγματα εἶναι ἀκριβῶς οἱ μηδενικὲς λύσεις. Καὶ κατέστησαν ἀνέκαθεν δυνατὰ στοὺς χώρους τῶν Βαλκανίων τῶν ἀξεδιαλύτως μεμιγμένων πληθυσμῶν, διότι στὰ περιεχόμενα τῶν «ἐθνικῶν» συνειδήσεων μποροῦσε ὁ ἰμπεριαλισμὸς τοῦ παρελθόντος διὰ τῶν «ἐθνικῶν» κυβερνήσεων καὶ τῶν «ἐθνικῶν» διανοήσεων νὰ δίνη ὅποια κατεύθυνση καὶ νόημα ἤθελε. Ἂν ἐπὶ παραδείγματι ἡ ἑλληνικὴ χούντα διεκήρυσσε ὅτι δὲν ἀποτελεῖ πρόβλημά της ἡ Κύπρος, τότε οὔτε ὁ Μακάριος θὰ ἦταν ὁ «μεγάλος ἐθνάρχης»  καὶ μαζὶ μ’ αὐτὸν καὶ πολλοὶ ἄλλοι «μεγάλοι»  οὔτε τὸ πρόβλημα Τουρκοκυπρίων καὶ Σαμψών θὰ ἦταν ἑλληνοτουρκικό. Θὰ ἦταν ἁπλῶς ἕνα πρόβλημα τοῦ εὐρωπαϊκοῦ ἀνθρωπισμοῦ... Σήμερα ὅμως εἶναι «ἑλληνοτουρκικό», ἐνῷ βασικὰ στὸ Κυπριακὸ οἱ μόνες πού δὲν ἔχουν νὰ προτείνουν λόγο εἶναι ἡ Ἑλλάδα καὶ ἡ Τουρκία. Αὐτὸς ἀκριβῶς εἶναι καὶ ὁ ὁρισμὸς τῆς πολιτικῆς ὑπαναπτύξεως: νὰ χρησιμοποιῆσαι χωρὶς νὰ τὸ καταλαβαίνης... Φυσικὰ ἡ ἑλλαδικὴ χούντα μόνο ἠλιθίως θὰ μποροῦσε νὰ συμπεριφερθῆ, διότι ἦταν «ἐθνικὴ χούντα», ὅπως καὶ τὸ Κυπριακὸ ἐξελίχθη ὅπως ἐξελίχθη, διότι ἀπετέλεσε στόχο ἄλλης πολιτικῆς ἠλιθιότητος, τοῦ ἐθνικισμοῦ τοῦ Παπάγου... Μποροῦσε ὅμως νὰ πείση κανεὶς τὸν τότε «στρατάρχη» Παπάγο καὶ «νικητὴ» τοῦ ἐμφυλίου, ὅπως καὶ τὴν «ἐθνικὴ» χούντα ἀργότερα, ὅτι ὁ ἐθνικισμὸς εἶναι ἄλλη ὀνομασία τῆς πολιτικῆς στραβωμάρας;...Εἶναι συνεπῶς ἀνάγκη σήμερα νὰ ξέρωμε τὴν πολιτικὴ καὶ ἱστορικὴ σημασία τῆς λέξης Αἰγαῖο», πρὶν κάνωμε τοὺς «ἐθνικοὺς» λογαριασμούς. Τὸ Αἰγαῖο θεωρεῖται σήμερα ὡς καθαρῶς εὐρωπαϊκὴ περιοχὴ καὶ τέτοια εἶναι. Ἂν αὐτὸ ἰσχύη ὡς σιωπηρῶς δεδομένο καὶ δὲν διεκηρύχθη ἀκόμη ἀνοιχτά, εἶναι διότι τὸ Αἰγαῖο ἐνσωματώθηκε σὲ ἕνα κράτος ὀργανικῆς ἀβουλίας σὰν τὴν Ἑλλάδα καὶ δὲν ὑπῆρχε λόγος γιὰ κάτι τέτοιο. Ἡ ἀντίληψη ὅτι τὸ Αἰγαῖο ἀποτελεῖ περιοχὴ ἑλληνοτουρκικῆς διενέξεως θὰ ἐσήμαινε ὅτι ἡ γεωπολιτικὴ σημασία τῆς ἀνατολικῆς Μεσογείου γιὰ τὴν δυτικὴ Εὐρώπη θὰ ἦταν ὅποια ἦταν ἀπὸ τὸ 1453 ἕως τὸ 1821, δηλαδὴ ἕνας ἀπαγορευμένος χῶρος. Πρέπει νὰ εἶναι πολιτικὰ νήπιος γιὰ νὰ πιστέψη κανεὶς κάτι τέτοιο ὑπὸ τὰ σημερινὰ δεδομένα. Συνεπῶς ματαιοπονεῖ καὶ καταναλώνει ἀσκόπως καύσιμα τὸ τουρκικὸ γενικὸ ἐπιτελεῖο, ὅταν στέλνη μαχητικὰ ἀεροπλάνα νὰ ἀπειλήσουν δῆθεν τὴν Ἑλλάδα στὸ Αἰγαῖο. Αὐτὲς οἱ ἐνέργειες, πού δηλοῦν βαθύτατη πολιτικὴ ἄγνοια καὶ ἔλλειψη παντὸς πολιτικοῦ αἰσθητηρίου, ἔχουν ἁπλῶς σὰν ἀποτέλεσμα νὰ παρουσιάζωνται ὡς τουρκικὸς ἐπεκτατικὸς ἐθνικισμός, πρᾶγμα πού καθιστᾶ ἀκόμη πολυπλοκώτερο τὸ Κουρδικὸ στὴν ἴδια τὴν Τουρκία.

Τὸ πρόβλημα τοῦ Αἰγαίου συνεπῶς εἶναι πάρα πολὺ ἁπλό: ὅλα τὰ νησιά, μηδενὸς ἑξαιρουμένου, θὰ ἀνακηρυχθοῦν σὲ ἀνεξάρτητον καὶ κυρίαρχον κράτος, ὑπὸ διεθνεῖς ἐγγυήσεις καὶ ὑπὸ τὴν στρατιωτικὴ προστασία τῆς Ἀμερικῆς γιὰ πιθανοὺς ἐχθροὺς ἀπὸ τὸν πλανήτη Ἄρη. Κατὰ τὸν τρόπο αὐτὸν ἡ μὲν ἔξοδος τῆς Τουρκίας πρὸς τὸ Αἰγαῖο θὰ φθάση μέχρι τὰ Κύθηρα, ἐνῷ οἱ Κρητικοὶ θὰ μποροῦν πολὺ ἄνετα νὰ ἐπισκέπτωνται τοὺς μωαμεθανοὺς συμπατριῶτες τους στὸ Κουζάντασι καὶ νὰ θυμοῦνται τὰ παληά... Αὐτὴ εἶναι ἡ πιὸ χρήσιμη λειτουργία τοῦ Αἰγαίου γιὰ τοὺς πάντες. Μέ... βλήματα καὶ μὲ ἀεροπλάνα, δηλαδὴ μὲ βία, κανένα πρόβλημα τῆς ἀνατολικῆς Μεσογείου καὶ τῶν Βαλκανίων δὲν λύθηκε ὡς σήμερα. Ἁπλῶς προέκυψαν προσωρινὲς λύσεις πού ἐξυπηρετοῦσαν ἄλλους, ἐνῷ τὶς ἴδιες τὶς χῶρες τὶς βύθιζαν στὴν μόνιμη πολιτικὴ καὶ ἱστορικὴ ὑπανάπτυξη. Ἀκόμη μέχρι σήμερα τὰ προβλήματα βίας στὸν χῶρο τῆς ἀνατολικῆς Μεσογείου δημιουργοῦνται ἀποκλειστικὰ διὰ τῶν κακῶς ὑπαρχόντων ἤ κακῶς ὑπαρξάντων ἐθνικισμῶν. Οἱ Σέρβοι λ.χ. ξέρουν ὅτι μὲ τὰ ὄπλα δὲν μποροῦν νὰ δώσουν ὁριστικὲς λύσεις στα προβληματά τους. Τὸ πρόβλημα τῶν Σέρβων εἶναι ἁπλῶς ἡ ὑπεράσπιση τῶν κομματιῶν τοῦ πληθυσμοῦ τους, πού βρίσκονται παντοῦ ἐγκατεσπαρμένα ἀνὰ τὴν πρώην Γιουγκοσλαβία, ὕστερα ἀπὸ τὴν ἐμπειρία τοῦ κροατικοῦ ἐθνικισμοῦ κατὰ τὸν β παγκόσμιο πόλεμο. Δὲν εἶναι στόχος τους οἱ Κροάτες, διότι τὸ Ζάγκρεμπ π.χ. θὰ μποροῦσαν νὰ τὸ καταστρέψουν μιᾶς ἐξ ἀρχῆς πολὺ εὔκολα. Ὁ ἐχθρὸς τῶν Σέρβων εἶναι ὁ ἐθνικισμὸς τῶν Κροατῶν (οἱ Κροάτες ἔχουν ἀνάγκη τοῦ ἐθνικισμοῦ ἀκριβῶς γιατί στεροῦνται ἐθνικῆς ταυτότητος. Ἀνάλογο φαινόμενο ἔχομε καὶ στὴν Ἑλλάδα. «Ἐθνικό» τους χαρακτηριστικὸ εἶναι ἁπλῶς ὁ Καθολικισμός τους), ὅπως ἀκριβῶς καὶ ὁ ἐχθρὸς τῶν Κούρδων εἶναι ὁ τουρκικὸς ἐθνικισμός. Ὁ ὁποῖος προέκυψε ἀπὸ τὶς διεθνεῖς καταστάσεις πού τὸν ὑπαγόρευσαν. Ἀφοῦ ἡ Συνθήκη τῆς Λωζάννης ὡς ἔγγραφο τοῦ Διεθνοῦς Δικαίου δὲν μποροῦσε νὰ ἀναφέρη τὸ ὄνομα «Κοῦρδος» (ἐν ἐναντίᾳ περιπτώσει ἡ λέξη «Κοῦρδος» γιὰ τρία κράτη θὰ ἐσήμαινε ἐκ μέρους τῶν μεγάλων δυνάμεων τὴν ἐπίσημη ἀναγνώριση χωρισμοῦ τοῦ Κουρδιστάν καὶ ἄρα μὴ νομιμοποίηση τῶν «μαντάτων»), εἶναι φανερὸ ὅτι τὸ πρόβλημα ἐμεταφἐρετο στοὺς ὤμους τῶν Τούρκων ὡς «ἐσωτερικὸ πρόβλημα» τῆς Τουρκίας, δηλαδὴ ὡς ἀναγκαστικὸς «ἐθνικισμός». Τὸ ἴδιο ἔγινε καὶ στὴν Ἑλλάδα μὲ τοὺς Ἀλβανούς, τὸ ἴδιο παντοῦ ὅπου ὑπῆρξαν ἀνάλογες καταστάσεις. Εἶναι ὅμως γνωστὸ ὅτι «ἐθνικισμὸς» μεταξὺ Τούρκων καὶ Κούρδων εἶναι κάτι σὰν τὸ θέατρο τοῦ παραλόγου (καὶ εἶναι ὁλοένα παρὰ τοὺς βομβαρδισμούς). Τὸ «ὀρεσίβιοι Τοῦρκοι» λοιπὸν εἶχε τὴν πρόσθετη συνέπεια νὰ ἐγκατασταθοῦν οἱ Κοῦρδοι στὶς μεγάλες πόλεις (καὶ λόγῳ τῶν «σχεδίων ἀναπτύξεως» πού προείπαμε), νὰ εἰσχωρήσουν στὴν διοίκηση καὶ στοὺς διάφορους κλάδους τῆς κοινωνικῆς ζωῆς πού δὲν εἶχαν νὰ κάνουν μὲ βουνά, ἔτσι ὥστε σήμερα γιὰ τὴν Τουρκία μὲ δεδομένη τὴν ἐκκρεμότητα τοῦ Μεσανατολικοῦ καὶ ἄρα μὲ τὴν ἀδυναμία ὑπάρξεως ἑνὸς κουρδικοῦ κράτους πού θὰ μποροῦσε νὰ διατηρῆ ἐπωφελεῖς ἱστορικὲς σχέσεις τὸ πρόβλημα νὰ ἐγγίζη τὴν περίπτωση τοῦ γόρδιου δεσμοῦ.

Ὅπως ἤδη εἴπαμε, ἡ λύση του μπορεῖ νὰ βρεθῆ μόνο στὸν βαθμὸ πού ἡ Τουρκία θὰ μποροῦσε νὰ παίξη τὸν γεωφυσικὸ ρόλο της γιὰ τὴν λύση τῶν βαλκανικῶν προβλημάτων, διὰ τῆς ὁποίας διευκολύνονται ἐκεῖνα τῆς Μέσης Ἀνατολῆς. Ἀλλὰ μὲ«δύο μέτωπα», ἕνα στὴν Ἀνατολὴ καὶ ἕνα μὲ τὴν Ἑλλάδα, τὸ πρᾶγμα εἶναι πιθανὸν λίγο δύσκολο ἂν μὴ ἀδύνατο. Τὸ λάθος δηλαδὴ πού κάνει ἡ Τουρκία εἶναι νὰ θεωρῆ τὴν Ἑλλάδα κράτος, νομίζοντας πως κάτι ἔχει ἀπὸ αὐτὴν νὰ διεκδίκηση, κατεδαφίζοντας ἀκριβῶς ἔτσι τὶς φυσικὲς προϋποθέσεις (π.χ. Αἰγαῖο) τῶν καταστάσεων πού θὰ τῆς ἐπέτρεπαν τὸν σπουδαῖο μελλοντικό της ρόλο. Ἀλλὰ ἡ Ἑλλάδα δὲν εἶναι κράτος. Εἶναι ἀκριβῶς τὸ πεδίο μίας ἀφρικανικῆς πολιτικῆς τοῦ παρελθόντος, πού σύντομα θὰ πάψη νὰ ὑφίσταται σὰν τέτοιο, ὄχι μόνο γιατί πλέον τίποτε δὲν ἐξυπηρετεῖ, ἀλλὰ ἀντίθετα ἐπειδὴ βλάπτει τοὺς πάντες καὶ τὰ πάντα. Τί σημασία λοιπὸν ἔχουν τά... βομβαρδιστικὰ στὸν «ἐναέριο χῶρο»; Αὐτὲς οἱ κακῶς ὑπολογισμένες πολιτικὰ καὶ ἱστορικὰ ἐνέργειες ἔχουν ἀκριβῶς σὰν ἀποτέλεσμα νὰ στεροῦν τὴν εὐπλασία διπλωματικῶν ἑλιγμῶν γιὰ τὴν Τουρκία, πού τὸ καλοῦν οἱ περιστάσεις ὅμως νὰ ἐπιδείξη γιὰ μιὰ γόνιμη βαλκανικὴ πολιτική. Μὰ δὲν βλέπει ἄραγε ἡ τουρκικὴ ἡγεσία τὴν κατάσταση τῆς Ἑλλάδας ὡς κράτους; Τὰ «ἐθνικά» της, ὅπως λέει, προβλήματα ὑπόθεση τῶν φιλολόγων, τῶν ποιητῶν καὶ τῶν τραγουδιστῶν, μιὰ κυβέρνηση πού ὄχι μόνο δὲν μπορεῖ νὰ συνεννοηθῆ ἐπὶ οὐδενός θέματος, ἀλλά οὔτε κὰν ξέρει στὶς ἐκτιμήσεις της τί εἶναι πρῶτο, τὸ «Μακεδόνικο» ἤ τὰ σκουπίδια, καὶ ἕναν πρωθυπουργὸ τοῦ ὁποίου ἡ μόνη διπλωματικὴ ἱκανότητα εἶναι νὰ χαμογελάη στὶς κάμερες καὶ νὰ παρουσιάζη τὶς ἰδιωτικὲς συναντήσεις μὲ τοὺς συνεταίρους του στὴν Βουλὴ ὡς «διπλωματικὲς ἐπιτυχίες» γιὰ τὰ «ἐθνικὰ θέματα»;

Δὲν νομίζομε ὅτι ὑπάρχει κανεὶς στὸν σύγχρονο κόσμο πού δὲν ἔχει ἀκόμη πεισθῆ ὅτι ἡ Ἑλλάδα καμμιὰ ἐξωτερικὴ πολιτικὴ δὲν μπορεῖ νὰ ἀσκήση ὡς κράτος, δηλαδὴ ὅτι αὐτὴ δὲν εἶναι πλέον κράτος. Οἱ ἐξελίξεις τῶν Βαλκανίων ἔδειξαν πλέον ἀδιαμφισβητήτως τὸν χαρακτῆρα τοῦ ἑλλαδικοῦ κράτους ὡς μίας τεχνητῆς κατασκευῆς τοῦ παρελθόντος, πού σήμερα κανένα πλέον ρόλο δὲν μπορεῖ νὰ παίξη. Ὅπως βλέπομε, ἡ ὅλη «ἐξωτερικὴ πολιτικὴ» τῆς Ἑλλάδος γιὰ τὸ «Μακεδονικό» συνίσταται στὴν... ἐθνικότητα τοῦ Μεγάλου Ἀλεξάνδρου. Δὲν εἶναι αὐτὸ ἀπόδειξη ὅτι τὸ πρόβλημα τῆς ἐθνικότητος ὑπάρχει γιὰ τὴν ἴδια τὴν Ἑλλάδα ὡς κράτος; Γιατί τὸ πρόβλημα δὲν εἶναι τὸ τί ἦταν ὁ Μέγας Ἀλέξανδρος. Τὸ πρόβλημα εἶναι ἂν ὁ κ. Μητσοτάκης εἶναι... ἀπόγονος τοῦ Μεγάλου Ἀλεξάνδρου. Μιὰ ἁπλὴ ὅμως σύγκριση τῶν φωτογραφιῶν τους τὸ ἀποκλείει ἀπολύτως... Τυχαῖο δὲν εἶναι βέβαια ὅτι ἡ «ἐξωτερικὴ πολιτικὴ» τῆς Ἑλλάδος καὶ ἡ «ἐθνικότητα τοῦ Μ. Ἀλεξάνδρου» προέκυψαν ὡς ταυτόσημο πρόβλημα, διότι ἀκριβῶς ὁ προηγούμενος Ὑπουργὸς Ἐξωτερικῶν της Ἑλλάδος ἀπὸ τὸν ὁποῖον ἐδημιουργήθη τὸ «πρόβλημα» εἶναι μισὸς «Μακεδόνας» καὶ μισός... Ἕλληνας κατωτικός. Καὶ ἂν αὐτὴ ἡ «πολιτικὴ» «υἱοθετήθηκε» ἀπὸ τὸν «ἑλληνικὸ λαό», δηλαδὴ ἂν ἡ πολιτικὴ τάξη στὴν Ἑλλάδα μπορῆ εὔκολα νὰ ποδοσφαιρῆ τὰ «ἐθνικὰ θέματα» ἐπὶ τοῦ πεζοδρομίου, εἶναι ἀκριβῶς γιατί τὸ πρόβλημα ἐθνικῆς ταυτότητος εἶναι πρόβλημα ὁλοκλήρου της Ἑλλάδος.

Πρόκειται ὅμως γιὰ ἕνα γενικώτερο πρόβλημα, τοῦ ὁποίου ἁπλῶς ἡ Ἑλλάδα ἀποτελεῖ τὸ τυπικώτερο διεθνῶς παράδειγμα, λόγῳ πλήρους ἐλλείψεως ἐθνικοῦ κορμοῦ. Ἡ πολιτικὴ στὴν Ἑλλάδα δὲν ὑπῆρξε ποτὲ ἔκφραση κάποιου ὑποτιθεμένου δεσμοῦ μεταξὺ λαοῦ καὶ ἡγεσίας, ἀλλά τὸ ἀκριβῶς ἀντίθετο: ἔκφραση τῆς πλήρους ἀποκοπῆς των. Γι’ αὐτὸ καὶ μέσῳ τῆς κατὰ καιροὺς «ἐθνικῆς ἰδεολογίας» ἦταν πολὺ εὔκολο νὰ πεζοδρομοποιῆται. Θὰ ἰδοῦμε στὰ ἀκολουθοῦντα πῶς αὐτὴ ἡ διάσταση μεταξὺ «λαοῦ» καὶ «ἡγεσίας» εὑρίσκεται θεμελιωμένη στὴν συνταγματικὴ ἱστορία τῆς Ἑλλάδος καὶ συνεπῶς σὲ ὅλη τὴν δικαιακὴ της ὑπόσταση. Τὰ «ἐθνικὰ θέματα» (π.χ. Παρκερικὰ κατὰ τὸν περασμένο αἰώνα) ὑπῆρξαν κατ’ ἐξοχὴν θέμα πεζοδρομίου. Κατ’ αὐτὸν τὸν τρόπο μποροῦσε ἡ «ἡγεσία» νὰ «ἀναβαπτίζεται» πάντα στὸ «λαϊκὸ αἴσθημα», διότι ἁπλῶς μετεβίβαζε πρὸς τὰ κάτω τὴν ἀδυναμία πολιτικῆς μὲ ψυχολογικὸ φορέα τὸ «δὲν μᾶς ἀγαπᾶνε...». Αὐτονόητον βέβαια ὅτι ὅσον πιὸ ἀγελαία ἡ πολιτική, τόσον καὶ πιὸ ἀδύνατη ἡ ἄσκηση τῆς ὁποιασδήποτε πολιτικῆς, ἀφοῦ «ψυχολογικῶς» ὁ «λαὸς» μποροῦσε νὰ ἐπηρεασθῆ καὶ ἀπὸ κάθε ἐξωγενῆ πολιτικῶς παράγοντα. Σήμερα μάλιστα μὲ τὴν ἀνάπτυξη τῆς παραγωγῆς καὶ τὴν λειτουργία τῶν «Subkulturen» πού εἴπαμε στὴν ἀρχή, εἶναι γενικῶς ἡ ἄσκηση «ἐθνικῆς» πολιτικῆς κάτι τὸ πρακτικῶς ἀδύνατον... Στὴν περίπτωση πάντως τῶν «ἐθνικῶν θεμάτων» τῆς Ἑλλάδος ἐδείχθη πλήρως ἡ πολιτικὴ της ὑπόσταση: στὸ μὲν «Κυπριακὸ» πολιτικῶς ἁρμόδιοι ἀπεδείχθησαν οἱ καλλιτέχνες («ἐμψύχωση» τοῦ λαοῦ κατὰ τὸ «δὲν μᾶς ἀγαπᾶνε», σάμπως χρειάζεται ἐμψύχωση ὁ βιῶν τὰ προβλήματα τῆς κυπριακῆς ἀνωμαλίας), στὸ δὲ «Μακεδόνικο» ἐμφανίστηκαν «εἰδήμονες» ὁλικῶς ἄγνωστοι στὸ πλατὺ κοινό, «εἰδικοὶ» ὑπάλληλοι ὑπουργείων καὶ φιλολογοῦντες διπλωμάτες, ὀνόματα ἐξ οὐρανοῦ, πού ὅπως συνήθως σὲ ἀνάλογες περιπτώσεις θὰ ἀνελάμβαναν τὸ «βάρος» τῆς «ἐξωτερικῆς πολιτικῆς». Ὅσοι μποροῦσαν νὰ ἐκφράσουν κάποιες ἀπόψεις περιωρίσθηκαν νὰ τὸ κάμουν μεταξύ τους, δηλαδὴ σὲ κάποια περιορισμένης κυκλοφορίας ἔντυπα, καὶ ἔτσι ὡς μόνο πρόβλημα ἔμεινε τὸ ἂν θὰ μποροῦσε ὁ κ. Μητσοτάκης μὲ μιὰ περικεφαλαία νὰ μεταμορφωθῆ σὲ Μέγαν Ἀλέξανδρο... Τὴν καλύτερη ἔκφραση περὶ τῆς οὐσίας καὶ δυνατότητος τῆς ἑλληνικῆς ἐν γένει πολιτικῆς, ἐσωτερικῆς καὶ ἐξωτερικῆς, ἀλλά καὶ τῆς Ἑλλάδος ὡς κράτους, τὴν παρέσχε ὁ πρώην Πρόεδρος τῆς Δημοκρατίας κ. Σαρτζετάκης, Κρητομακεδών: «Ἡ Ἑλλάδα εἶναι ἔθνος ἀνάδελφον». «Ἀνάδελφον» σημαίνει ἕνα ξεκομμένο οἰκόπεδο ἀπὸ τὴν ἱστορία τῶν Βαλκανίων καὶ τῶν ἄλλων λαῶν, πού ἀκριβῶς δὲν μπορεῖ νὰ ἀσκήση καμμιὰν πολιτική. Ἡ Ἑλλάδα τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης δηλαδή....

Οἱ χῶροι συνεπῶς τῆς Ἑλλάδος ἔχουν διεθνοποιηθῆ ἱστορικὰ πρὸ πολλοῦ καὶ ἐπ’ αὐτοῦ ἴσως χρειάζεται κάποια μείζων προσοχὴ ἀπὸ ὅλα τὰ γύρω κράτη. Ἂν ἡ κατάσταση τῆς Ἑλλάδος δίνη τὴν ἐντύπωση μίας εὐκαιρίας διεκδικήσεων, ἀκριβῶς ἐπειδὴ οἱ χῶροι της ἔχουν διεθνοποιηθῆ ἤδη, αὐτὸ ἀναγκαστικὰ ἠχεῖ σὰν «ἐπεκτατισμός», δηλαδὴ σὰν ἕνα εἶδος «ἐθνικισμοῦ» τῶν διεκδικούντων. Ἀλλὰ κάτι τέτοιο γιὰ τὴν Τουρκία ἔχει ἀπολύτως ἀρνητικὲς ἐπιπτώσεις. Ὅταν λέμε ὅτι ὁ ρόλος τῆς Τουρκίας εἶναι θεμελιώδης γιὰ τὴν Μαύρη θάλασσα καὶ ἄρα γιὰ ὅλη τὴν εὐρωπαϊκὴ περιοχή, τοῦτο ὑπὸ τὴν προϋπόθεση ὅτι θὰ μπόρεση ἡ Τουρκία νὰ συνδέση αὐτὸν τὸν χῶρο μακροπροθέσμως καὶ φυσιολογικὰ μὲ τὸν ἀραβικὸ κόσμο. Ἂν αὐτὸ δὲν γίνη, τότε οὔτε καὶ ἡ σημασία τῆς Τουρκίας γιὰ τὰ Βαλκάνια ὑπηρετεῖται. Ὁ ρόλος τῆς Τουρκίας θὰ εἶναι νὰ παίρνη ἀπὸ τὴν περιοχὴ αὐτὴ χωρὶς τίποτε νὰ δίδη. Ἀλλὰ μιὰ ἐπεκτατικὴ ἰδεολογία, ἤ μιὰ πολιτικὴ πού θὰ μποροῦσε νὰ χαρακτηρισθῆ σὰν τέτοια λόγῳ τοῦ ἱστορικοῦ θανάτου τῆς Ἑλλάδος, θετικὲς ἐπιπτώσεις στὶς συνειδήσεις τῶν Ἀράβων δὲν μπορεῖ νὰ ἔχη. Οἱ ἐθνικιστικὲς ἰδεολογίες τοῦ παρελθόντος κρατοῦν ἀκόμη τοὺς Ἄραβες στὴν ἀντίληψη, ὅτι ἡ ὑποχώρηση τῆς μεσαιωνικῆς των δόξης ὀφείλεται στὴν «τουρκικὴ κατάκτηση». Σ’ αὐτὴ τὴν «κατάκτηση» δὲν βλέπουν κάποια προστασία ἔναντι μίας ἰμπεριαλιστικῶς ἀνερχομένης Εὐρώπης, ἀλλά τὴν αἰτία τῶν σημερινῶν τους προβλημάτων. Πολὺ σὲ τοῦτο συνετέλεσε καὶ ἡ συνείδηση ἑνότητας τῶν Ἀράβων (π.χ. «ἰσλαμικὸς ριζοσπαστισμὸς») λόγῳ τοῦ πετρελαίου, δηλαδὴ μίας κατάστασης στὴν ὁποίαν ἡ Ἑλλάδα καὶ ἡ Τουρκία εἶχαν ἁπλῶς τὸ νόημα πολιτικῶν ἐργαλείων ἐναντίον ὁλοκλήρου τοῦ χώρου τῆς Μέσης Ἀνατολῆς. Ἀπὸ τὴν μὲν μεσογειακὴ πλευρὰ ἡ Ἑλλάδα, ἀπὸ δὲ τὴν πλευρὰ τοῦ Περσικοῦ Κόλπου ἡ Τουρκία... Συνεπῶς οἱ ἱστορικοὶ συσχετισμοὶ εἶναι ἐπί τοῦ παρόντος τέτοιοι, ὥστε κάθε εἴδους «ἐπεκτατικὴ πολιτική», ἀσχέτως ἂν αὐτὴ εἶναι ὄντως τέτοια ἤ θὰ μποροῦσε νὰ χαρακτηρισθῆ σὰν τέτοια (οἱ ὑπάρχουσες νόμιμες ἐδαφικὲς ἐκκρεμότητες ἐκ τοῦ ἰμπεριαλιστικοῦ παρελθόντος συνιστοῦν μέσῳ τῶν «ἐθνικιστικῶν» ἰδεολογιῶν ἐκκρεμότητες γιὰ ὅλα τὰ κράτη  καὶ εἶναι ἀκριβῶς μ’ αὐτὲς πού βλέπει κανεὶς τὸ δένδρο καὶ χάνει τὸ δάσος στὴν πολιτική• αὐτὸς εἶναι καὶ ὁ σκοπὸς τοῦ «ἐθνικισμοῦ» ἐξ ἄλλου, δηλαδὴ ὁ ἐξ αὐτοῦ πάσχων νὰ μὴν μπορῆ νὰ ἀσκήση καμμιὰ πολιτικὴ γενικώτερης σημασίας...), νὰ εἶναι ἀπολύτως καταστροφικὴ γιὰ ὅλη τὴν περιοχὴ τῆς ἀνατολικῆς Μεσογείου. Ὁ ρόλος τῆς Τουρκίας ἔχει ἱστορικὰ ἀναβαθμισθῆ. Ἄρα καὶ καμμιὰ ἴδια πολιτικὴ νὰ μὴν ἤθελε νὰ ἀσκήση ἡ Τουρκία, εἶναι τὰ ἴδια τὰ πράγματα πού θὰ τῆς προσδώσουν αὐτὸν τὸν ρόλο. Εἶναι συνεπῶς περισσότερο καὶ ἡ διακριβωμένη ὑπομονὴ πού προωθεῖ τὶς καταστάσεις, παρὰ ἡ λήψη βεβιασμένων πολιτικῶν ἀποφάσεων μὲ γνώμονα τὸ «ἐθνικὸ» παρελθόν... Χρειαζόμαστε ἐπειγόντως μίαν ἐπανασύσταση τῆς «Ὀθωμανικῆς Αὐτοκρατορίας», ἀλλά ὅταν λέμε «Ὀθωμανικὴ Αὐτοκρατορία» δὲν ἐννοοῦμε τίποτε πού νὰ ἔχη σχέση μὲ «ἐθνικὰ» παρελθόντα. Ἐννοοῦμε τὸν γεωπολιτικὸ τρόπο μὲ τὸν ὁποῖον μπορεῖ νὰ λειτουργήση ὁ χῶρος τῆς ἀνατολικῆς Μεσογείου ἀπὸ Ἀλεξάνδρου καὶ ἐντεῦθεν. Τὰ δεδομένα σήμερα δὲν εἶναι τὰ ἴδια ὅπως στὸ παρελθόν, λόγῳ τῆς ἱστορικῆς καθίζησης καὶ ἀποσχηματισμοῦ τοῦ ἑλληνισμοῦ σ’ αὐτή. Γι’ αὐτὸ ἀκριβῶς ἀπαιτεῖται ὁ σχηματισμὸς νέων ἱστορικῶν ἑνοτήτων, γιὰ τὶς ὁποῖες θὰ θυσιασθοῦν ἀναγκαστικὰ «ἐθνικὰ» συμφέροντα, ἤτοι αὐτὰ πού βλέπουν οἱ «ἐθνικὲς» κυβερνήσεις σὰν τέτοια. Στὸν βαθμὸ πού μπορεῖ νὰ ἀποσχηματισθῆ ἡ Ἑλλάδα, στὸν ἴδιον μπορεῖ νὰ ἀποσχηματισθῆ καὶ κάθε ἄλλο κράτος τῆς ἀνατολικῆς Μεσογείου, μηδὲ τῆς Τουρκίας ἑξαιρουμένης. Εἶναι ὅθεν ὁ ἱστορικὸς ρόλος πού θὰ δώση νόημα στὰ μέλλοντα ἱστορικὰ μορφώματα καὶ ὄχι αὐτὸ πού ὁ καθένας κατ’ ἰδίαν νομίζει πώς ἀποτελεῖ τὸ «ἐθνικό» του παρελθόν. Ὁ ἐρχόμενος αἰώνας πρέπει νὰ εἶναι ὁ αἰώνας τῆς μὲ εὐρεῖαν ἔννοια εὐρωπαϊκῆς Μεσογείου καὶ ὄχι ὁ αἰώνας κρατῶν. Ὅσοι τὸ ἀντιληφθοῦν ἐγκαίρως, εἶναι αὐτοὶ πού θὰ κερδίσουν... Οἴκοθεν βέβαια νοεῖται ὅτι καὶ ἡ ἀντίστοιχη πολιτικὴ δὲν μπορεῖ νὰ εἶναι ἡ πολιτικὴ «ἐθνικῶν» κυβερνήσεων τύπου Ἑλλάδος, ὅπου οἱ ὑπάλληλοι τῶν ὑπουργείων «ἀποφασίζουν» καὶ «ὁ λαὸς» διαδηλώνει στοὺς δρόμους... Τὰ πράγματα ἀπαιτοῦν τὴν δημιουργία φυσικῶν σχέσεων, πού δὲν ἐπιτυγχάνονται μὲ τὶς «κυβερνήσεις» ἀλλά μὲ τὴν λειτουργία τῶν ἀντιπροσωπευτικῶν δυνάμεων τοῦ κοινωνικοῦ σώματος (διανοουμένων, καλλιτεχνῶν, ἐμπόρων κλπ.). Αὐτοὶ δὲν μποροῦν νὰ κινηθοῦν κατὰ «διεθνικὴν» ἔννοια ὅταν τοὺς ἀκολουθοῦν ἐθνικιστικὲς ἰδεολογίες.

Εἶναι πολὺ πιθανὸ ὅτι ἡ σοφώτερη πράξη διπλωματικῆς εὐφυῖας θὰ ἦταν νὰ ἀποσυρθῆ ἄμεσα ἡ Τουρκία ἀπὸ τὸ Κυπριακό. Εἶναι γνωστὸ ὅτι πρὶν ἀπὸ τὸ «Κυπριακὸ» οἱ Ἕλληνες καὶ οἱ Τοῦρκοι τῆς Κύπρου κανένα πρόβλημα δὲν εἶχαν μεταξύ τους. Ἀφοῦ συνεπῶς μὲ τὴν Κύπρο σήμερα ἡ Ἑλλάδα καμμιὰ σχέση δὲν ἔχει οὔτε καὶ μπορεῖ νὰ ἔχη, θὰ ἦταν περιέργειας ἄξιο νὰ ἰδοῦμε πῶς θὰ μποροῦσε ἡ Ἔὐρώπη» νὰ λύση τὸ «Κυπριακὸ» μὲ τὸ ἐργαλεῖο της τῶν «ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων», χωρὶς νὰ φορτώνη σὲ ἄλλους τὰ ἀδιέξοδα. Τὰ ἀνθρώπινα δικαιώματα ὑπῆρχαν πλήρη καὶ σὲ πλήρη λειτουργία γιὰ τὸν πληθυσμὸ τῆς Κύπρου πρὸ τοῦ «Κυπριακοῦ». Οὐδεὶς εἶπε ποτὲ πώς ἤθελε περισσότερα. Θὰ ἦταν λοιπὸν τώρα ἐξόχως βοηθητικὸ γιὰ τοὺς διεθνεῖς ὀργανισμοὺς νὰ δοκιμάσωμε τὰ «νέα ἀνθρώπινα δικαιώματα», ἀφοῦ αὐτὰ τῆς ἱστορίας δὲν ἦσαν καλά. Ἀλλὰ τότε θὰ εἶχε ἀξία τὸ πείραμα, ἀκριβῶς ἂν δὲν ὑπάρχουν ἐνδιάμεσοι φταῖχτες. Θὰ ἦταν λοιπὸν πράξη πολιτικῆς εὐφυῖας, ἂν μποροῦσε νὰ ὕπαρξη μιὰ τέτοια ἀξιολόγηση τοῦ «Κυπριακοῦ». Τὸ Κυπριακὸ δὲν λύνεται οὔτε μὲ ὁμοσπονδίες οὔτε μὲ συρματοπλέγματα, διότι ἡ λύση του ἀποτελεῖ σύνολον πρόβλημα τοῦ Αἰγαίου. Αὐτὸ καλὸ θὰ ἦταν νὰ τὸ καταλάβη ἡ Τουρκία, γιὰ νὰ μὴν ἐπιβαρύνεται μὲ δυὸ προβλήματα ἐπί τοῦ παρόντος ἄλυτα (τὸ Κουρδικὸ καὶ τὸ Κυπριακὸ) καὶ γιὰ τὰ ὁποῖα, ἡ ἴδια μόνη, ἀπολύτως τίποτε δὲν μπορεῖ νὰ κάμη. Εἶναι καθὼς λέμε θέμα πολιτικῆς εὐφυῖας, δηλαδὴ θέμα ζωτικῆς σημασίας νὰ μπορέση ἡ Τουρκία νὰ σταθμίση σωστὰ τὶς προτεραιότητες μέσα στοὺς σπουδαίους ρόλους πού τῆς ἐπιφυλάσσει ἡ ἱστορία. Ἡ Κύπρος δὲν ὑπάγεται σ’ αὐτές. Εἶναι καλὸ οἱ τοῦρκοι ἱστορικοὶ νὰ μελετήσουν στὴν βιβλιογραφία ποιὸν ρόλο ἔχει ἡ Κύπρος στὴν δυτικοευρωπαϊκὴ συνείδηση καὶ νὰ ἐνημερώσουν τοὺς πολιτικοὺς γι’ αὐτό. Ἡ Ἀγγλία εἶπε προσφάτως ὅτι σὰν «ἐγγυήτρια δύναμη» δὲν θὰ ἐπιτρέψη ποτὲ ὁποιαδήποτε ἔννοια χωρισμοῦ τῆς Κύπρου. Αὐτὸ πρέπει νὰ τὸ λάβουν καλὰ ὑπ’ ὄψη τους οἱ πάντες. Ὄχι γιατί ἔχει ἀξία τί λέει ἕνα περιφερειακὸ κράτος σήμερα, ἀλλά γιατί ἡ Ἀγγλία ὑπὸ τὸ πρόσχημα τῆς «ἐγγυήτριας δύναμης» ἐξέφρασε μίαν εὐρωπαϊκὴ συνείδηση τοῦ μέλλοντος (κατ’ ἀνάγκην...).. Συνεπῶς ὑποθέτομε ματαιοπονεῖ ἡ Τουρκία μὲ τὶς «πρωτοβουλίες» της στὸ Κυπριακό. Τὰ ἱστορικὰ νοήματα δὲν εἶναι εὔκολο νὰ διακριβωθοῦν ὡς πρὸς τὶς τρέχουσες σημασίες τους, ἀπὸ κάτι τέτοιο ὅμως ἐξαρτᾶται καὶ ἡ ἐπιτυχία τῆς ὅποιας πολιτικῆς. Μιὰ ἱκανότητα πού δὲν ἐπέδειξε ὁμολογουμένως ὁ χῶρος τῆς ἀνατολικῆς Μεσογείου, διότι ἁπλούστατα μαθημένος στὴν κλειστότητα ἀγνοοῦσε τὶς τροπὲς τῆς εὐρωπαϊκῆς πολιτικῆς... Ἡ Κύπρος στὴν δυτικὴ φιλολογία εἶναι συνδεδεμένη μέ τούς... Ἀποστόλους, μὲ τὸν Ριχάρδο τὸν Λεοντόκαρδο, ἄλλους «βασιλεῖς» τῆς Δύσης κλπ., ἡ Ρόδος μὲ τοὺς «ἱππότες» κ.ο.κ. Πρέπει συνεπῶς νὰ μετατοπισθοῦμε λίγο συνειδησιακὰ ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ σουλτάνου Μουχαμέτ... Ἡ Κύπρος φαινομενικὰ μόνο εἶναι «ἑλληνοτουρκικὴ» ὑπόθεση, καὶ ἄλλωστε ὑπάρχουν σ’ αὐτὴ καὶ οἱ Μαρωνῖτες, γιὰ τοὺς ὁποίους κανένας δὲν μιλεῖ. Γιατί πρέπει οἱ Μαρωνῖτες νὰ ὑφίστανται τὴν ἑλληνοτουρκικὴ διένεξη στὶς δουλειές τους; Δὲν εἶναι Κύπριοι αὐτοί, ἤ μήπως πρέπει νὰ ζητήσουν τὴν βοήθεια τῆς Συρίας; Ἡ Κύπρος ἄρα θὰ βρῆ τὴν λύση της ὡς σύνολο πρόβλημα τοῦ Αἰγαίου καὶ θὰ εἶναι τὸ περίφημο σύμβολο τῆς διεθνικότητάς του μὲ τὰ τρία της «ἔθνη» (Ἕλληνες, Τούρκους καὶ Μαρωνῖτες). Πιστεύομε ὅτι ἡ Τουρκία πρέπει νὰ ἀπειλήση οὐσιωδῶς τὴν Δύση ὅτι θὰ ἀποσύρη τὰ στρατεύματά της ἀπὸ ἐκεῖ καὶ νὰ τὴν ἐξαναγκάση νὰ λύση τὸ πρόβλημα (πράγμα πού θὰ συμβῆ αὐτομάτως, ὑπὸ τὴν πραγματοποίηση τῆς ἀπειλῆς αὐτῆς...), ἐξασφαλίζοντας ἔτσι τὴν λειτουργία τῶν λιμένων της ἕως Γιβραλτάρ. Το θέμα τῆς πολιτικῆς εἶναι θέμα ἀποκρυπτογραφήσεως νοημάτων...

Οἱ σκέψεις μας αὐτὲς εἶναι συνέπεια τῆς πίστεώς μας, ὅτι ἄλλες εἶναι οἱ προτεραιότητες τὴν στιγμὴ αὐτὴ γιὰ τὴν Τουρκία καὶ ὅτι ἁπλῶς μονομαχῶντας μὲ τὴν Ἑλλάδα υἱοθετεῖ τὴν θέση τοῦ Δὸν Κιχώτη νὰ μάχεται κατὰ ἀνεμόμυλων. Διότι ἡ Ἑλλάδα ἔχει πάψει πλέον νὰ ὑπάρχη σὰν κράτος, ἀπομένουσα ἁπλῶς ἕνα πρόβλημα προσωρινῶν πονοκεφάλων γιὰ τοὺς πάντες. Ἂν συνεχίζη ἡ Ἑλλάδα νὰ ὑπάρχη ὡς κάποιος «ἀντίπαλος» στὶς ἐκτιμήσεις μερικῶν τούρκων πολιτικῶν, αὐτὸ πιθανὸν νὰ ὀφείλεται στὸ γεγονός, ὅτι οἱ ἐκ Τουρκίας Ἕλληνες  ἀποτελοῦντες σήμερα δίπλα ἀπό τούς Ἑβραίους ἕνα κράτος ἐν κράτει στὴν Ἑλλάδα  ἐπιβάλλουν μονίμως τὶς περὶ Τουρκίας ἀπόψεις των στὴν ἑλληνικὴ πολιτικὴ καὶ οἱ ὁποῖες φυσικὰ εἶναι ἀνάλογες τῶν συναισθηματικῶν ἐμπειριῶν τους ἐκ τοῦ παρελθόντος καὶ τῶν δοσοληψιῶν τους μὲ τὴν Τουρκία. Οἱ τρόποι εἶναι πολλαπλοί, ἐξ ὧν ὁ κυριώτερος εἶναι ἡ καλλιέργεια ἑνὸς «συμπαγοῦς ἑλληνισμοῦ» ὡς ἰδεολογίας, πρᾶγμα φυσικὰ πού κάνει τοὺς ἐκτός νὰ αἰσθάνωνται ἐπιφυλακτικὰ μὲ τὴν Ἑλλάδα, ἀλλά πού οὐδὲ κατ’ ἐλάχιστον ἀνταποκρίνεται στὴν πραγματικότητα τοῦ «λαοῦ». Αὐτὰ μποροῦμε νὰ τὰ ἀναφέρωμε πιὰ σὰν ἱστορία, διότι οὐδὲν τὸ ἀξιοκατάκριτον καθ’ ἑαυτά ἔχουν πλέον. Σὲ ἕνα κράτος ἄνευ προϋποθέσεων καὶ διαρκοῦς ἐμφυλίου πολέμου ἐπὶ ὅλων τῶν ἐπιπέδων, ἐπιβιώνει ὅποιος μπορεῖ νὰ συνασπισθῆ σὲ «ὁμάδα». Καὶ ὅποιος εἶναι ἤδη «συνασπισμένος», ἀναγκαστικὰ θὰ τὴν χρησιμοποιήσῃ... Σημασία ἔχει νὰ ξέρωμε ποιὰ εἶναι σήμερα ἡ κατάσταση μεταξὺ Ἑλλάδος καὶ ἑλληνισμοῦ. Ὅ,τι θὰ μείνη ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα, τὴν ἤδη ἔχουσα πάψει νὰ ὑπάρχη, εἶναι μόνο οἱ ἱστορικῶς χρήσιμοι μηχανισμοὶ γιὰ τὴν λειτουργία τοῦ μεσογειακοῦ ὀργανισμοῦ, μέσα ἀπό τούς ὁποίους θὰ μπορέση νὰ ἀναπτυχθῆ κατὰ τὶς ἱστορικὲς ἀνάγκες καὶ ὁ ὅσος ἑλληνισμὸς ἀπέμεινε. Ἀριθμητικῶς μὲ τὶς μεταναστεύσεις μπορεῖ νὰ βρίσκεται μειωμένος, ἀλλά καὶ ἔτσι καθόλου δὲν στερεῖται ἱστορικῆς χρησιμότητος καὶ σημασίας. Ἡ παλαιὰ σχέση ἑλληνοαλβανισμοῦ στὴν ἠπειρωτικὴ Ἑλλάδα ἔχει βέβαια πάψει νὰ ἰσχύη. Μὲ τοὺς Ἀλβανοὺς οἱ Ἕλληνες δηλαδή ἡ ἑλλαδικὴ Ἐκκλησία, τῶν ὁποίων ἡ σχέση ἦταν πρὶν ὅποια σήμερα Τούρκων καὶ Κούρδων, «καθάρισαν» ἁπλά: τοὺς βάφτισαν «Τουρκαλβανοὺς» καὶ ἀπὸ τὸ 1821 ἕως τὸ 1945 δὲν ἔπαυαν νὰ τοὺς πετσοκόβουν. Μόνο κατὰ τὸ 1909, δηλαδὴ λίγο πρὸ τῶν βαλκανικῶν πολέμων καὶ ἀφοῦ μὲ τὴν Συνθήκη τοῦ Ἁγ. Στεφάνου οἱ Ἄγγλοι εἶχαν ἤδη ἀρχίσει νὰ ἐπικαλοῦνται τὸν «σλαβικὸ κίνδυνο» (βλ. Α. Ἀνδρεάδου, μν. ε τόμ. ΠΙ, σελ. 250 κ.ε.), ἐθυμήθηκε καὶ ὁ Α. Πάλλης, ἐμπορευόμενος λογοτέχνης στὸ Λίβερπουλ, τὸ ἑλληνοαλβανικόν «ὅμαιμον» (βλ. Ἡ Ἑλλὰς ὡς Κράτος Δικαίου, σελ. 250). Τῆς Μακεδονίας πάλι τῆς ἄλλαξαν τὴν ἱστορικὴ δομή, ἐκκενώνοντας την κατὰ τὸν ἐμφύλιο καὶ ἐν συνεχείᾳ διὰ τῆς ἀποδημίας, μεταφέροντας σ’ αὐτὴν τοὺς ἐκδιωχθέντας Ποντίους. Ἔτσι ἡ Ἑλλάδα ἔγινε «ἀμιγῶς ἑλληνικὴ» (ἤτοι «ἀνάδελφη», ὅπως ἀκριβολογικῶς εἶπε ὁ πρώην Πρόεδρος) οἱ Πόντιοι ὅμως γιὰ νὰ ζήσουν παρὰ τὰς περὶ τοῦ ἀντιθέτου προσδοκίας τῶν Ἄγγλων, οἱ ὁποῖοι, ὅπως περιγράφει κάπου ἐξ ἰδίας ἐμπειρίας ὁ Χ. Χρηστίδης, ἤλπιζαν ὅτι ἡ Μακεδονία ἔτσι θὰ ἀχρηστεύετο ὁλοσχερῶς...ἀπέβησαν ἕνα ἀπὸ τὰ παραγωγικότερα στοιχεῖα τῆς βορείου Ἑλλάδος, ἀπολύτως χρήσιμοι γιὰ τοὺς πάντες σήμερα καὶ ἰδιαίτερα γιὰ μιὰ στενώτερη συνεργασία Βαλκανίων, νότιας Ρωσίας καὶ Τουρκίας. Λείπει ἡ σύμμιξη Ἑλλήνων καὶ Τούρκων στὴν Μικρὰ Ἀσία, γιὰ νὰ κλείση ὁ δακτύλιος συνοχῆς τῆς ἀνατολικῆς Μεσογείου, ἀλλά αὐτὴν τὴν ἔλλειψη σήμερα θὰ τὴν ἀναπλήρωση καὶ ἴσως κατὰ πολὺ πιὸ ἰδεώδη τρόπο ἡ διεθνοποίηση τοῦ Αἰγαίου καὶ ἡ ἀνακήρυξη του σὲ ἀπολύτως ἀυτόνομον κράτος, ἀναγκαστικῶς ἀντλοῦν τὰ συμφέροντά του ἀπὸ τὶς ἴσες σχέσεις μεταξὺ Τουρκίας, Συρίας, Αἰγύπτου, Λιβύης κλπ. καὶ δυτικῆς μεσογειακῆς Εὐρώπης. Δεύτερη γλῶσσα τοῦ κράτους αὐτοῦ πρέπει νὰ εἶναι ὑποχρεωτικῶς σήμερα τὰ ἀγγλικά, ὅπως ἐπίσης καὶ ἡ ἐπίσημη γλώσσα τοῦ «κράτους» τῆς Μακεδονίας (ἐπακριβέστερον: τῆς μακεδονικῆς συμπολιτείας).

Βλέπομε συνεπῶς ὅτι παρὰ τὶς ἀφρικανικὲς πολιτικὲς τοῦ παρελθόντος, μὲ τὰ ξερριζώματα πληθυσμῶν καὶ τὴν αὐθαίρετη χάραξη συνόρων, ἡ δομὴ τῆς ἀνατολικῆς Μεσογείου βασικὰ δὲν ἄλλαξε. Μένει βέβαια τὸ σοβαρὸ πρόβλημα τοῦ Κουρδικοῦ, ἀπὸ τὴν λύση τοῦ ὁποίου ἐξαρτᾶται καὶ τὸ ὅλον θέμα τοῦ Μεσανατολικοῦ, ἀλλά ἀκριβῶς ἡ λύση τοῦ προβλήματος τούτου εἶναι ἄμεση συνάρτηση τῆς διευθετήσεως τῶν βαλκανικῶν προβλημάτων. Γιὰ τὰ προβλήματα τοῦτα ἡ Τουρκία διαθέτει ἕνα ἐξαίρετο ἱστορικὸ ἐργαλεῖο, τὸ Πατριαρχεῖο. Θὰ ἦταν εὐχῆς ἄξιο νὰ καταλάβαιναν ὅλοι οἱ Τοῦρκοι ὅτι αὐτὸς ὁ θεσμὸς εἶναι ἱστορικῆς καὶ πολιτικῆς σημασίας ἔννοια καὶ ὄχι κάποια... ἑλληνικὴ ἐκκλησία. Ὅτι δηλαδὴ τοὺς ἐξυπηρετεῖ στὸ νὰ ζήσουν καλύτερα... Ἂν ὑποθέταμε πώς τὸ Πατριαρχεῖο δὲν ὑπῆρχε, τότε διοικητικῶς τὸ ζήτημα τῆς μακεδονικῆς συμπολιτείας καὶ ἡ κρατικὴ αὐτονομία τοῦ Αἰγαίου, δηλαδὴ οἱ προϋποθέσεις νὰ ὁλοκληρωθῆ ἡ Μεσόγειος ὡς εὐρωπαϊκὴ περιοχή, θὰ ἦσαν τεχνικῶς πολὺ δύσκολα. Τὸ Πατριαρχεῖο δὲν ἔμεινε στὴν Κων/πολη ἐπειδὴ ἡ ἀγγλικὴ πολιτικὴ τοῦ παρελθόντος εἶχε καὶ τὴν παραμικρὴ ἰδέα περὶ τῆς ἑνότητος τῆς μεσογειακῆς περιοχῆς (πού οὕτως ἤ ἄλλως μέσα στὶς ἰδέες τοῦ «Διαφωτισμοῦ» καὶ τῆς «προόδου» δὲν μποροῦσε νὰ πρόκυψη ὡς συνείδηση), ἤ ὡς ἐξαίρεση τῆς πολιτικῆς τῆς βραχυπροθεσμίας καὶ τῆς καμμένης γῆς πού ἐφ’ ηρμοσε σ’ αὐτή, ἀλλά ἀπὸ καθαροὺς λόγους λογιστικῆς: γιὰ νὰ μὴν περάση ἡ ἁρμοδιότητα στὸ Πατριαρχεῖο τῆς Μόσχας. Ἀλλὰ εἴπαμε ὅτι στὴν ἱστορία μαζὶ μὲ ὅσα συνειδητὰ ἐπιδιώκουν οἱ ἄνθρωποι πραγματώνονται καὶ ἄλλα πράγματα πού πρὸς στιγμὴν διαφεύγουν. Καὶ εἶναι ἀκριβῶς γι’ αὐτὸ πού ἔχει νόημα ἡ ἱστορία καὶ ἡ πολιτική... Τὸ Πατριαρχεῖο λοιπὸν ἔμεινε κατὰ τὸν ἴδιο τρόπο πού ἔμεινε καὶ ἡ ἑνότητα τῆς περιοχῆς, ἐνῷ τὸ ἀκριβῶς ἀντίθετο συνειδητὰ ἐπεδιώχθη. Ὅτι τὰ ἀποτελέσματα δὲν ἀντιστοιχοῦν πάντα πρὸς τὶς προθέσεις, τὸ ἐννοοῦμε καὶ ἀπὸ τὴν κατάργηση τοῦ Χαλιφάτου. Μ’ αὐτὴν ἐπεδιώχθη ἡ πνευματικὴ ἀποσύνθεση τοῦ Ἰσλάμ, πρᾶγμα πού ὄχι μόνο δὲν ἐπραγματοποιήθη (ἐν πολλοῖς μάλιστα τὸ ἀντίθετο συνέβη), ἀλλά σήμερα αὐτὴ ἡ ἔλλειψη εἶναι προφανὲς πολιτικὸ μειονέκτημα γιὰ μιὰ ἱστορικὴ ἐξομάλυνση τῶν σχέσεων δυτικοῦ κόσμου καὶ Ἰσλάμ. Τὸ Χαλιφάτο θὰ ἦταν ἕνα πολιτικὸ ἐργαλεῖο ὅπως καὶ τὸ Πατριαρχεῖο.

Ἐν πάσῃ περιπτώσει, φαίνεται πώς οἱ ἱστορικὲς δράσεις τῆς βυζαντινῆς Ὀρθοδοξίας ὑπερέβησαν τὶς βουλήσεις τῶν «εἰδικῶν» τοῦ παρελθόντος καὶ τὸ Πατριαρχεῖο ἐξέμεινε. Ἀλλὰ ἡ σχέση ἑλληνισμοῦ καὶ Ἰσλὰμ δὲν εἶναι βέβαια αὐτὴ πού ἦταν ἐπὶ Μωάμεθ’ καὶ Γενναδίου. Τὸ Πατριαρχεῖο, προκειμένου νὰ ἐκτελέση σήμερα τὸν ἱστορικό του ρόλο, δηλαδὴ ὡς δεσμὸς μεταξὺ Χριστιανισμοῦ καὶ Ἰσλὰμ ἐπί τῆς ἀνατολικῆς Μεσογείου καὶ κατ’ ἐπέκταση μεταξὺ δυτικοῦ Χριστιανισμοῦ καὶ Ἀνατολῆς, δὲν μπορεῖ πλέον νὰ ἐπανδρώνεται στὴν ἡγετική του ἔκφραση ἀπὸ ἑλληνοφώνους Τούρκους (ἀκόμη καὶ τεχνικά...). Ὁ πατριαρχικός θρόνος θὰ μποροῦσε συνεπῶς νὰ πληροῦται ἐκ περιτροπῆς ἤ κατὰ περίσταση ἀπὸ ὅλους τούς ὀρθοδόξους μητροπολίτες, τῆς Φινλανδίας συμπεριλαμβανομένης. Τὸ προσωπικό, ἀπὸ λόγους θρησκευτικῆς καὶ πολιτιστικῆς προϊστορίας, ἀφοῦ οἱ Γραφὲς εἶναι στὰ ἑλληνικὰ καὶ ἔτσι χρησιμοποιοῦνται ὡς σήμερα στὴν λειτουργία, ὀφείλει νὰ παραμείνη πάντα ἑλληνικό, ὁ Πατριάρχης ὅμως δὲν χρειάζεται νὰ εἶναι Ἕλληνας. Ἡ ἑλληνικὴ εἶναι ἡ γλῶσσα ὅλης της προϊστορίας τοῦ Πατριαρχείου μέχρι σήμερα, τῶν ἀρχείων καὶ τῆς φιλολογίας του, καὶ συνεπῶς δὲν μπορεῖ ἐκ τῶν πραγμάτων νὰ λείψη. Καὶ θὰ ἐξυπηρετηθῆ αὐτὴ ἡ τάξη πραγμάτων ἀπὸ τὸ νέο εἶδος Ἑλλήνων» πού ἐλπίζεται νὰ πρόκυψη, δηλαδὴ τοῦ ἱστορικῶς χρησίμου, καὶ ὄχι ἀπὸ τὸ ὑπάρχον τοῦ σημερινοῦ γραικύλου τῆς νότιας Βαλκανικῆς... Κατ’ αὐτὸν τὸν τρόπο γίνεται καὶ ἡ Ἀμερικὴ φυσικῶς (καὶ οὐχί... λογιστικῶς μόνο) ἕνα μεσογειακὸ στοιχεῖο διὰ τῆς Ὀρθοδοξίας τῆς διασπορᾶς, ἐνῷ οἱ Ρῶσοι θὰ πίνουν τὸν καφέ τους στὴν Κων/πολη ὅπως ἤθελαν πάντα. Τὰ πράγματα γιὰ μίαν πανευρωπαϊκὴ ὀργάνωση τῆς Μεσογείου προσφέρονται σήμερα ὅσο ποτέ... Ὅτι καὶ γιὰ τὸ Βατικανὸ ἔτσι γίνονται ἄκρως ἐπωφελῆ καὶ συντελοῦν ἀφάνταστα γιὰ τὴν ἱστορικὴ μείωση τῆς διαφορᾶς μεταξὺ εὐρωπαϊκοῦ «Βορρᾶ» καὶ «Νότου», τὸ ἐξηγήσαμε ἤδη.

Προϋπόθεση ὅμως γι’ αὐτὰ εἶναι τὰ ἑξῆς δύο ἐπείγοντα πράγματα: ριζικὴ ἀναδιαμόρφωση τοῦ ἑλλαδικοῦ κράτους καὶ ὁ ἄμεσος διαχωρισμὸς τῆς ἑλλαδικῆς Ἐκκλησίας ἀπὸ τὸ Πατριαρχεῖο, ἤγουν τοῦ «κορμοῦ» αὐτοῦ τοῦ κράτους. Ἐπίσης οἱ ἕλληνες πολιτικοὶ δὲν πρέπει νὰ φαίνωνται τόσο... «συμπαγεῖς», βλοσυροὶ καί... κυρίαρχοι κατὰ τὶς διπλωματικὲς των συναντήσεις, ἰδιαίτερα μὲ τοὺς γείτονες συναδέλφους των, διότι οἱ πάντες γνωρίζουν τὸ ἰδιαίτερο πολιτικὸ σύστημα τῆς Ἑλλάδος, πού στὴν ἴδια θεωρεῖται «μυστικό»: τῆς προεδρευομένης δικομματικῆς δικτατορίας, ὑπὸ τὴν πρόφαση τῶν ἀνὰ τετραετία ἀναγκαστικών ζωοπανηγύρεων πού καλοῦνται «ἐκλογές».... Ἴσως μάλιστα χρειάζεται καὶ τὸ Πατριαρχεῖο νὰ ἐξέταση πιὸ ἐπισταμένα, ἂν ὄντως οἱ τῆς ἑλλαδικῆς Ἐκκλησίας ξέρουν σήμερα νὰ ἐκτελέσουν τὰ τῆς λειτουργίας, εἶναι δὲ στοιχειῶδες μέτρο προνοίας νὰ ἀφαίρεση ἀπὸ τὴν ἑλλαδικὴ ἀρχιεπισκοπὴ τὰ εἰσοδήματα τῶν «νέων χωρῶν» (αὐτὸ μπορεῖ νὰ τὸ κάνη), προκειμένου νὰ ἀνταποκριθῆ οἰκονομικὰ στὶς ἀπαιτήσεις τῶν καιρῶν. Αὐτὰ εἶναι πράγματα πού ὅσο «ἐπαναστατικὰ» κι’ ἂν φαίνονται, δὲν χωροῦν ἀναβολή. Δὲν εἶναι καθόλου «ἐπαναστατικά», ἀλλά παραπέμπουν στὸ πνεῦμα ἐκεῖνο συντηρητικότητος καὶ διαρκείας πού διέπει ἀνέκαθεν τὸ πολιτιστικὸ καὶ ἱστορικὸ περιβάλλον τοῦ μεσογειακοῦ ὀργανισμοῦ. Καὶ ἀπὸ τὰ ὁποῖα ἐξαρτῶνται ἄλλα πράγματα γενικώτερης σημασίας...

Τὸ νὰ ἐκλείψη ἡ ἑλλαδικὴ Ἐκκλησία, ὡς «ἐθνικὸς θεσμός», δὲν σημαίνει καμμιὰ ἀπώλεια γιὰ κανέναν. Σημαίνει ἁπλῶς τὴν ἠθικὴ βελτίωση ὁλοκλήρου τοῦ εὐρωπαϊκοῦ χώρου, πολὺ περισσότερο γιατί σὰν κατάσταση κανένα ἀπολύτως θετικὸ δὲν ἔχει πλέον ἱστορικὰ νὰ προσφέρη. Συζητοῦμε γιὰ ἕναν θεσμό, ὁ ὁποῖος δὲν ἐξωθοῦσε μόνο στὴν πορνεία, προκειμένου νὰ εἰσπράξη τὶς καναδικὲς ἐπιδοτήσεις, ἀλλά καὶ κατὰ τὸν περασμένο αἰῶνα τῶν «ἀπομυζήσεων», ὅπου ὁ ἑλληνικὸς λαὸς ἀσφυκτιοῦσε ἀπὸ τὸ βάρος τῶν διεθνῶν ἔλεγχων καὶ ἡ Ἑλλάδα ἔμπαινε στὸν δρόμο τῆς μονίμου ὑπαναπτύξεως, εἶχε συμβληθῆ μὲ τοὺς δανειστὲς καὶ ἀπέβη ὁ κύριος κάτοχος τῶν ὁμολογιῶν τῶν ἐξωτερικῶν δανείων (βλ. Ἀ. Ἀνδρεάδη, μν.ε, τόμ. Π, σελ. 510). Τὸ ἑλλαδικὸ κράτος ἐχρεώνετο γιὰ τὶς πραγματοποιήσεις τῆς ἀγγλικῆς «Μεγάλης Ἰδέας» καὶ ἡ Ἐκκλησία εἰσέπραττε δίκην μονοπωλίου... Χρειάζονται ἰδιαίτερες «ἀναλύσεις» γιὰ νὰ καταλάβη κανεὶς ὅτι οἱ «λειτουργίες» καὶ οἱ «ἅγιοι», τὸ «Βυζάντιο» καὶ ὁ... «Μέγας Ἀλέξανδρος» οὕτινος τὴν περικεφαλαία ἀκόμη δὲν βρῆκε ὁ κ. Μητσοτάκης ἦσαν τὰ μέσα ἀποβλάκωσης, προκειμένου νὰ κατωχυρώνωνται οἱ εἰσπρακτικὲς ἐργολαβίες; Βέβαια, ὁ κάθε δανειστὴς εἶναι δανειστὴς καὶ θέλει τὰ λεφτὰ του πίσω. Μικρὸν πρόβλημα γεννᾶται μόνο γιὰ τὸν δανειστὴ ἐκεῖνον πού εἰσπράττει ἀπὸ τὸ κράτος, ἤ μᾶλλον εἶναι αὐτὸ τὸ ἴδιο τὸ κράτος. Τὸ Ὑπουργεῖο τῶν Θρησκευτικῶν (!) ἦταν πάντα μεταξὺ τῶν πρώτων στὶς ἐπιδοτήσεις, οἱ ὁποῖες βέβαια γιὰ νὰ «βγοῦν», ἔπρεπε τὸν ἴδιον αὐτὸν καιρὸ ἡ ἀναλογία ἐξόδων μεταξὺ «ἐθνικῆς ἀσφαλείας» καὶ δημόσιας ὕγιειας νὰ εἶναι 10:1 καὶ μεταξὺ δημοσίας καὶ ἀνωτάτης ἐκπαιδεύσεως (ἤγουν βιομηχανίας ἀξιωμάτων) 1:1.000...

Τὴν ἠθικὴ καὶ πνευματικὴ ἐκβαρβάρωση τῶν κατοίκων τῆς σημερινῆς Ἑλλάδος πρέπει λοιπὸν νὰ τὴν θεωροῦμε περισσότερο δεδομένη ἀπ’ ὅσο φαίνεται, ἀλλά αὐτὴ ἡ διαπίστωση μόνης της δὲν ὁλοκληρώνει τὸ φιλοσοφικὸν ἐρώτημα περὶ ἠθικῆς: ἦταν ἄραγε περισσότερο ἠθικὸ ὁ ἁπλὸς τουρίστας τοῦ παρελθόντος νὰ δίνη μὲ εὐχαρίστηση τὰ λεφτά του γιὰ νὰ ζήση στὰ Κύθηρα τὴν «Grece Originelle»; Ποιὰ εἶναι τελικῶς ἡ σχέση μεταξὺ ἰδεολογίας καὶ ἠθικῆς; Εἶναι κατὰ πάσαν πιθανότητα ἕνα ἐρώτημα, πού μόνο στὰ πλαίσια κάποιας μέλλουσας Εὐρώπης θὰ μποροῦσε νὰ λυθῆ καὶ ὄχι τῆς παρούσης...

Ἐδῶ ἐτελείωνε τὸ κείμενο τῆς πολυπαθημένης τούτης γραφῆς, πρίν ἀπό ὀκτὼ καὶ πλέον χρόνια πού ἐγράφη. Τὸ ἐρώτημα μεταξὺ ἤθους καὶ πολιτικῆς μᾶς ἐφ’ ανη ὡς οἰονεί ἀβίαστο γιὰ τὸ εἶδος τῆς πολιτικῆς τῶν καιρῶν μας καὶ δὲν ἐθεωρήσαμε σκόπιμο νὰ προσθέσωμε τί περισσότερο. Ἐκ τῶν ὑστέρων ὡστόσο μία ἐξομολογητικὴ προσθήκη γιὰ τὸν ἀναγνώστη καθίσταται ἀναγκαία: ὅτι τελικῶς δὲν μπορέσαμε νὰ συμμερισθοῦμε τὶς ἐπιφυλάξεις τοῦ ἐκδότη μας, ὅτι ὡρισμένα ἀπὸ τὰ περὶ ἑλληνικοῦ κράτους λεγόμενα εἶναι ἀνεπιεικῶς διατυπωμένα. Δική μας ὅμως μέριμνα δὲν ὑπῆρξε οὔτε ἡ ἐπιείκεια, οὔτε ἡ αὐστηρότης, οὔτε κανένα ἄλλο αἴσθημα. Ὑπῆρξε ἁπλῶς ἡ σαφήνεια τῶν νοημάτων ἐπὶ τῶν ὅσων πραγμάτων μπορέσαμε ἤ ἔστω ἐπιχειρήσαμε λογικῶς νὰ ἀποδείξωμε. Καὶ μέτρο μας πρὸς τοῦτο δὲν ὑπῆρξαν τὰ ὑπάρχοντα σχήματα, ἀλλά τὸ πῶς τὸ ἐναπομένον εἶδος ἑλληνισμοῦ, ὡς μία τῶν μεσογειακῶν διαστάσεων, θὰ μποροῦσε νὰ βρῆ ἕναν ἄλλον τρόπο, μίαν ἄλλην δυνατότητα ἱστορικῆς ἀξιοποίησης ἀπὸ τὴν ὑπάρχουσα. Ἂν τὰ ὅσα ἐλέγαμε στὶς προηγούμενες σελίδες τοῦ βιβλίου μας ὡδηγοῦσαν στὰ δικά μας συμπεράσματα, τότε αὐτὰ θὰ ἦταν περιττὸν νὰ λείψουν. Ἂν ὡδηγούσαν σὲ ἄλλα, τότε αὐτὰ θὰ ἔμεναν ἁπλῶς σὰν προσωπικές μας ἀπόψεις. Καὶ στὴν μιὰ περίπτωση, καὶ στὴν ἄλλη, δὲν ὑπῆρχε χῶρος ἐπιεικείας ἤ ὁποιουδήποτε ἄλλου αἰσθήματος. Βεβαίως ὑπάρχουν ἄνθρωποι πού θὰ ἰσχυρισθοῦν ὅτι τὰ πράγματα «ἐξυπηρετοῦν» καὶ ὡς ὑπάρχουν. Εἶναι οἱ ἄνθρωποι ἐκεῖνοι, οἱ ὡρισμένοι ἐκεῖνοι ἄνθρωποι, πού τὸ «ἐθνικόν κράτος» τοὺς προσφέρθηκε ὡς δωρεὰ καὶ ἔκτοτε ἀσκοῦν τὸ μόνο ἐπιτυχὲς ἐν Ἑλλάδι ἐπάγγελμα  ἐκεῖνο τοῦ Ἑλλαδοπώλη μέσῳ τῶν «ἐθνικῶν» θεσμῶν. Οἱ Ἑλλαδοπῶλαι αὐτοὶ θὰ ἰσχυρισθοῦν ὅτι τὸ ἐπάγγελμά τους συνιστᾶ ὄντως «προσφορά», καὶ ἀπὸ τὴν ἄποψή τους θὰ ἔχουν δίκηο. Ὅλοι οἱ ὑπανάπτυκτοι προσφέρουν μὲ τὴν ὑπανάπτυξή τους στὴν «ἀνάπτυξη»... Πρόκειται περὶ τοῦ παλαιοῦ «κανόνος», καὶ περὶ τοῦ «κανόνος» ἐμιλήσαμε καὶ οὐδὲ κατὰ διάνοια γιὰ νὰ θίξωμε τὸ ἀξιοπρεπὲς ἐπάγγελμα τῶν Ἑλλαδοπωλῶν. Ἄλλωστε, παρὰ τὰ ὁποῖα δικά μας λεγόμενα, δὲν ἔχουν, δὲν πρέπει νὰ ἔχουν λόγους ν’ ἀνησυχοῦν.

Ἡ νέα ἀμερικανικὴ πολιτικὴ ὄχι μόνο δὲν φαίνεται διατεθειμένη νὰ καταργήση τὰ κράτη καρκινώματα εἰς βάρος περιοχῶν, ἀλλά σκοπεῖ εὐθέως στὸν πολλαπλασιασμό τους. Οἱ νέες «βάσεις» τῆς ἀμερικανικῆς πολιτικῆς, ὅπως αὐτὴ ἀρχιτεκτονεῖται στὰ κείμενα ὑπάτων ἐπιτελῶν της  καὶ ἐννοοῦμε βέβαια τὸν κ. S. Huntington καὶ κ. Ζ. Brzezinski , εἶναι ἡ βαλκανοποίηση τῆς ὑφηλίου καὶ ἡ καλλιέργεια τῆς ἐλεγχόμενης ἀναρχίας ὡς ἄλλοθι ἀσκήσεώς της. Οἱ Ἀμερικανοί, ὡς γνωστόν, εἶναι ὁ μόνος λαὸς στὴν μέχρι τώρα ἱστορία τοῦ κόσμου, ὁ ὁποῖος ὥρισε ὡς «ἐθνικόν συμφέρον» του νὰ τρώη ὅσο τὸ δυνατὸν καλύτερα, ἀδιαφορῶντας γιὰ τοὺς τρόπους πού θὰ τὸ ἐπιτύχη. Ἐξηγήσαμε στὰ προηγούμενα ὅτι ἐδημιούργησαν τὴν μεταπολεμικὴ ἰδεολογικὴ διαίρεση τοῦ κόσμου, προκειμένου νὰ συγκεντρώσουν στὰ χέρια τους τὸ μεγαλύτερο ποσοστὸ τοῦ παγκόσμιου κεφαλαίου. 50% τοῦ παγκοσμίου ΑΕΠ τὸ 1945, μᾶς λέει ὁ κ. Brzezinski στὸ βιβλίο του  ( Ἡ Μεγάλη Σκακιέρα, σελ. 360), καὶ 30% μετά. Ἀφύσικα πράγματα, μιὰ καὶ οἱ ἴδιοι οἱ Ἀμερικανοὶ ἀναγνωρίζουν ὅτι ἡ χώρα τους δὲν εἶναι τὸ πλουσιώτερο σὲ φυσικὲς ὕλες κράτος. Ὁ παγκόσμιος πόλεμος δὲν μποροῦσε προφανῶς νὰ ἀποτελέση (ἐξηγήσαμε ἤδη γιατί) ἐπιδιωκτέον σκοπὸ γιὰ τοὺς Ἀμερικανούς. Τὸν μετέβαλαν σὲ ἰδεολογία «κινδύνου», προκειμένου νὰ δουλεύουν ἀκώλυτες οἱ πολεμικὲς βιομηχανίες, καὶ ἐν συνεχείᾳ τὸν ὑποκατέστησαν μὲ ἕνα πρωτοφανὲς πλῆθος τοπικῶν συρράξεων καὶ ἐσωτερικῶν κοινωνικῶν τριβῶν στὶς ἐπὶ μέρους χῶρες, μὲ ἀποτέλεσμα τὶς τεράστιες οἰκολογικὲς ἀλλοιώσεις πού στὶς μέρες μας παρατηροῦμε. Οἱ οἰκολογικὲς καταστροφὲς τῶν καιρῶν μας εἶναι ἀποκλειστικὸ ἀποτέλεσμα τῆς ἀμερικανικῆς πολιτικῆς. Ἀφ’ ἑνὸς μὲν γιατί ποτὲ τέτοιες δὲν ὑπῆρξαν στὸ παρελθόν, ἀφ’ ἑτέρου δὲ γιατί κατὰ τὸ δεύτερο μισό τοῦ τρέχοντος αἰῶνος, πού ἡ καταστροφὴ αὐτὴ ἐπῆλθε, εἶναι ὁ αἰώνας ἀποκλειστικῆς κυριαρχίας τῆς ἀμερικανικῆς πολιτικῆς. Σήμερα, πού ἡ ἀρχιτεκτόνηση τῶν νέων εἰκόνων «ἐχθρῶν» δὲν ἔχει ἀκόμη ἐπιτύχει (περὶ τοῦ Ἰσλὰμ βεβαίως πρόκειται κατ’ ἀρχήν), ἀναγνωρίζονται τὰ νέα οἰκονομικὰ δεδομένα πού θὰ τοὺς ἀναπτύξουν. Κατὰ τρόπον ἁπλόν πλέον ἀναγνωρίζεται ἡ φυσικὴ ἀλήθεια πού πλειστάκις ἀναφέραμε στὸ βιβλίο τοῦτο, ὅτι οἱ πιὸ πλούσιες περιοχὲς τοῦ κόσμου εἶναι οἱ περιοχὲς ἀναδείξεως τῶν μεγάλων πολιτισμῶν, τῆς Μαύρης Θαλάσσης καὶ τῆς ἀσιατικῆς περιοχῆς συγκλίσεως Ὀρθοδοξίας καὶ Ἰσλάμ. Πρὸς αὐτὲς λοιπὸν τὶς περιοχὲς ὁδηγεῖ τὸ «ἐθνικὸ συμφέρον» τοὺς Ἀμερικανούς. Καὶ ὅπου ὑπάρχει πλοῦτος, ἐκεῖ συνειρμικῶς πως καὶ ὑποσυνειδήτως ἀνακύπτει αὐτομάτως ἡ λέξη «Βαλκάνια». Περὶ «εὐρασιατικῶν Βαλκανίων» ὁμιλεῖ ὁ κ. Brzezinski στὸ βιβλίο του, χαρακτηρίζοντας τὴν περιοχὴ τῆς κεντρικῆς Ἀσίας. Τὸ πρόβλημα λοιπὸν δὲν εἶναι πῶς θὰ πάψουν τὰ Βαλκάνια νὰ εἶναι πολιτικῶς Βαλκάνια καὶ νὰ ἐνσωματωθοῦν ὀργανικῶς στὴν παγκόσμια παραγωγὴ (ἄρα οἱ Ἑλλαδοπῶλαι δὲν πρέπει ν’ ἀνησυχοῦν), ἀλλά πῶς θὰ βαλκανοποιηθοῦν περαιτέρω ἄλλες «χρήσιμες» περιοχές. Περὶ μὲν τῶν Βαλκανίων, τὸ βλέπομε καθαρά: ἀπό τῆς νέας ἐμφανίσεως τῶν βαλκανικῶν προβλημάτων (τῶν ἰδίων πάντα μὲ τὶς παλαιὲς «ἐθνικὲς» διαιρέσεις), ὅλη ἡ δυτικὴ πολιτικὴ στρέφεται ἐναντίον ἑνὸς καὶ μόνον βαλκανικοῦ λαοῦ: τῶν Σέρβων. Πρόκειται γιὰ τὸν ἀξιολογώτερο καὶ πλέον εὐρωστραφῆ λαὸ τῶν Βαλκανίων, πού θὰ μποροῦσε ἰδιαίτερα νὰ χρησιμεύση γιὰ μιὰ νέα ὀργάνωση τοῦ βαλκανικοῦ χώρου. Ἀντὶ τούτου ὅμως ἔχομε νέες «δημιουργίες»: «εὐρωπαϊκὴ» Κροατία, «εὐρωπαϊκὴ» Βοσνία, «εὐρωπαϊκὴ» Ἀλβανία καὶ βέβαια κάποιο «εὐρωπαϊκὸ» Κόσσοβο μὲ μόνην τὴν ἰδιότητα νὰ μὴ χωράη στὰ Βαλκάνια. Νέες «σχιζοφρένειες» δηλαδή, κατὰ τοὺς χαρακτηρισμοὺς τοῦ κ. Huntington, πού σκοπὸ ἔχουν νὰ διατηροῦν τὰ Βαλκάνια Βαλκάνια. Ἀλλὰ τοῦτες οἱ «σχιζοφρένειες» ἔχουν τοὺς ἀπωτέρους στρατηγικοὺς των λόγους. Δὲν πρόκειται γιὰ τὰ διαλυμένα Βαλκάνια, ὅπου οἱ «ἐθνικὲς» ἀντιμαχίες εἶναι εὔκολες ἀνὰ πᾶσαν στιγμή. Πρόκειται γιὰ τὰ «εὐρασιατικὰ Βαλκάνια», τὰ ὁποῖα παίζουν μείζονα ρόλο γιὰ τὸν ἐπικείμενο πολυκεντρισμὸ τοῦ κόσμου. Οἱ Ἀμερικανοὶ ἐννοοῦν ὅτι ἡ μυθολογία τῆς μίας καὶ μόνης «ὑπερδύναμης» στὸν κόσμο εἶναι γεγονὸς ἀφύσικο καὶ ἱστορικὰ ἀπαράδεκτο καὶ οἱ ἴδιοι συμπληρώνουν «τῆς μίας καὶ τελευταίας». Πρόβλημα εἶναι πῶς θὰ κατευθύνουν οἱ ἴδιοι τοῦτον τὸν ἐπικείμενον πολυκεντρισμό, πού βάση ἔχει τὸν μείζονα χῶρο τῆς κεντρικῆς Ἀσίας. Ἐδῶ στέκονται ἐμπόδια δύο ὄγκοι. Αὐτὸς τῆς Ρωσίας καὶ ἐκεῖνος της Κίνας. Ἀπαιτοῦνται συνεπῶς στρατηγικὲς «δίοδοι». Μία ἐκ δυσμῶν, εἶναι ἡ Εὐρωπαϊκὴ Ἕνωση. Οἱ Ἀμερικανοὶ εἶναι ὑποχρεωμένοι νὰ θέλουν μίαν κάποιαν Εὐρώπη», μίαν Εὐρώπη» τοῦ Κεφαλαίου δηλαδή, ἀλλὰ ὁπωσδήποτε μίαν πλήρως ἀποδυναμωμένη πολιτικὰ Εὐρώπη, ἡ ὁποία θὰ τοὺς ἐπιτρέπη τοὺς ἀπαραίτητους «χειρισμούς», προκειμένου νὰ εἰσχωρήσουν διὰ τῆς Κεντρικῆς Εὐρώπης στοὺς ἐπιθυμητοὺς χώρους τῆς Κεντρικῆς Ἀσίας («ἀνατολικῆς Εὐρασίας»!). Μέσον πρὸς τὴν πολιτικὴν ἀποδυνάμωση τῆς Εὐρώπης εἶναι ἡ ἐπέκταση τοῦ NATO. To NATO, ὡς «ἀμυντικὸς μηχανισμὸς» τῆς ψυχροπολεμικῆς «ἀτλαντικῆς συμμαχίας» ἐπιτρέπει αὐθαίρετες ἐντάξεις, μὲ μέτρο ὄχι κάποια πολιτικὰ καὶ ἱστορικὰ κριτήρια, ἀλλά κριτήρια «ἀσφαλείας» (καὶ ἡ «ἀσφάλεια» καθὼς ξέρομε εἶναι ἕνα παλλόμενο νόημα, ἐπιτρέπον τὴν κάθε ἑρμηνεία τῆς στιγμῆς). Ἡ ἔνταξη τῆς Δανίας στὴν Ε.Ε. εἶχε σὺν τοῖς ἄλλοις καὶ τὸ νόημα νὰ μὴν μπορέσουν οἱ σκανδιναβικὲς χῶρες νὰ ἀποτελέσουν ἑνιαίαν οἰκονομικὴ καὶ πολιτικὴν ὀντότητα μεταξὺ «ἀτλαντικῆς Εὐρώπης» καὶ Ρωσίας (ἰδιαίτερα πολιτικὰ κρίσιμο γεγονὸς μὲ τὴν χειραφέτηση τῆς σουηδικῆς πολιτικῆς κατὰ τὴν διάρκεια τοῦ ψυχροῦ πολέμου). Ἔτσι καὶ τώρα μὲ τὴν ἀποκοπὴ ὡρισμένων χωρῶν ἀπὸ τὸ ἱστορικό τους περιβάλλον καὶ τὴν «ἔνταξη» διὰ τοῦ NATO στὴν πολιτικὴν ὑπόσταση τῆς Ε.Ε., εἶναι φανερὸ ὅτι αὐτὴ δὲν πρόκειται ποτὲ νὰ ἀποκτήση τὴν πολιτικὴν ἐκείνην ὀντότητα πού θὰ μποροῦσε νὰ ἀντιτεθῆ στοὺς σχεδιασμοὺς τῆς ἀμερικανικῆς πολιτικῆς. Βασικὴ προϋπόθεση πρὸς τοῦτο εἶναι νὰ μὴν ἀποτελεσθῆ κάποια ἔννοια κεντρικῆς Εὐρώπης, ἡ ὁποία διὰ τῆς ὀργανικῆς ἐνσωματώσεως τῶν Βαλκανίων θὰ μποροῦσε νὰ ἀποτελέση ἑνιαίαν ἱστορικὴ καὶ συνεπῶς πολιτικὴν ὀντότητα. Οἱ κατ' ἐπιλογὴν χῶρες διὰ τοῦ NATO πρὸς τὸν σκοπὸν αὐτὸν ἐξυπηρετοῦν τὶς ἀναγκαιότητες τῶν βραχυπροθέσμων σχεδιασμῶν. Κατ' ἀρχὴν εἶναι οἱ βαλτικὲς χῶρες, λόγῳ τοῦ «χριστιανικοῦ παρελθόντος» (!!!). Τούτη ἡ στὸν ὕπατον βαθμὸ κακοποιημένη ἔννοια τοῦ Χριστιανισμοῦ στοὺς σχεδιασμοὺς τῆς δυτικῆς πολιτικῆς, προσφέρεται πάντοτε ἀνέξοδα γιὰ τὸ κάθε τί. Βεβαίως ποτὲ δὲν ἀναφέρονται γνῶμες πολιτικῶν καὶ διανοουμένων τῶν βαλτικῶν χωρῶν, πού ἀμφισβητοῦν ὅτι οἱ χῶρες των ὑπάρχουν γιὰ νὰ «ἀνήκουν» ἀποκλειστικά. Οὔτε καὶ εἶναι ἡ οἰκεία θέση ἐδῶ γιὰ νὰ ἀσχοληθοῦμε μὲ τὶς μηχανικὲς περὶ Χριστιανισμοῦ διακατατάξεις τοῦ κ. Huntington ἤ καὶ ἄλλων, προκειμένου νὰ βγοῦν τὰ ἀπαραίτητα «συμπεράσματα» γιὰ τὴν ἄσκηση τῆς ἀμερικανικῆς πολιτικῆς. Ἔπειτα ἔρχονται μερικὲς χῶρες πού ὡς ἱστορικὰ δημιουργήματα ἐφ’ κιάσθησαν νὰ λειτουργοῦν καὶ ὄχι νὰ «ἀνήκουν», ὅπως ἡ Πολωνία καὶ ἰδιαίτερα ἡ Οὐκρανία. Κατὰ πόσον τώρα γιὰ τὴν τελευταία αὐτὴ θὰ ὑπάρξη ἰσχυρὸ τὸ «βαλκανικὸ καρότο» τῆς «ἀναπτύξεως»  ἡ ὁποία βέβαια ἀνάπτυξη δὲν θὰ ἐπιτευχθῆ λόγῳ τῶν τεραστίων κοινωνικῶν τριβῶν πού θὰ ἀναπτυχθοῦν ἱστορικὰ ἐξ αἰτίας τῆς ἐσωτερικῆς συνθέσεως της , εἶναι κάτι πού μέλλει νὰ τὸ ἰδοῦμε. Ἔπειτα ἔρχονται οἱ... μαϊντανοὶ ὡρισμένων ἐκ τῶν τεχνητῶν κρατῶν τῶν Βαλκανίων, ὅπως τῆς Βουλγαρίας καὶ τῆς Ρουμανίας. Ἐν τέλει (καὶ τελειωτικά...) καὶ ἡ «ἔνταξη» τῆς Τουρκίας στὴν Ε.Ε., ὑπο τὴν προϋπόθεση βέβαια ὅτι ἡ πολιτικὴ ἐλὶτ τῆς τελευταίας θὰ βρῆ τρόπο νὰ ἀσεβῆ διαρκῶς πρὸς τὴν πολιτιστικὴν παράδοση τοῦ τουρκικοῦ λαοῦ (βλ. Ζ. Brzezinski, ἔ.α., σελ. 350). Καὶ τὸ βλέπομε: «ὀλίγος ἰσλαμισμὸς» γιὰ τὴν Τουρκία, «ὀλίγος ἀσιατισμός» γιὰ τὴν Κίνα, ὅπως θὰ ἰδοῦμε, «ὀλίγον ἱστορικὸ παρελθὸν» γιὰ τὴν Ρωσία καὶ ἐν γένει «ὀλίγα» ἀπό τούς πολιτισμοὺς καὶ τὴν ἱστορία  στὸν βαθμὸ μόνο πού αὐτὰ ἐξυπηρετοῦν τοὺς σχεδιασμοὺς τῆς ἀμερικανικῆς πολιτικῆς (τυχαίως ἄραγε ὁ κ. Huntington ἐμίλησε περὶ προγραμματικῆς «σύγκρουσης τῶν πολιτισμῶν»;). Μὲ τὶς μικρὲς αὐτὲς «συνταγὲς» μέσῳ NATO γιὰ λόγους «ἀσφαλείας», εἶναι βέβαιον ὅτι καμμιὰ ἔννοια κεντρικῆς Εὐρώπης σὲ ὀργανικὴ σύνδεση μὲ τὰ Βαλκάνια καὶ τὴν σκανδιναβικὴ χερσόνησο δὲν μπορεῖ νὰ ἀποτελεσθῆ, ἡ πολιτικὴ ὕπαρξη τῆς Ε.Ε. ἐκμηδενίζεται καὶ οἱ σχέσεις Ρωσίας καὶ ὑπολοίπου Εὐρώπης, μὴ ὑπάρχοντος ἐνδιαμέσου ἐδάφους νὰ ἀναπτυχθοῦν, καταντοῦν μονίμως προβληματικές. Κατὰ τὸν τρόπο αὐτὸν ἐπιτυγχάνεται ἕνα μεῖζον «αἴτημα»: ἡ διατήρηση τοῦ πολιτικοῦ ἐκνανισμοῦ τῆς Γερμανίας (ὁ ὁποῖος πρέπει νὰ συμβαδίζη μὲ τὸν ἀντίστοιχόν τῆς Ἰαπωνίας) καὶ ἡ μεταβολὴ τοῦ χώρου τῆς κεντρικῆς Εὐρώπης στὸν κλασσικὸ χῶρο «ἰσοζυγίων» τῶν εὐρωπαϊκῶν ἐθνικισμῶν, καταλλήλως ἀναξεομένων. Γι’ αὐτὸ καὶ καθόλου παράδοξο δὲν εἶναι, ὅτι ἐνῷ κατὰ τὴν διάρκεια τοῦ ψυχροῦ πολέμου (καὶ ἀμέσως μετά!) μὲ τὸ εἶδος τῶν εἰδικῶν σχέσεων τῆς γαλλικῆς πολιτικῆς μὲ τὸ NATO ἐγράφονταν βιβλία, ὅτι ἡ Γαλλία ἔπρεπε νὰ ἁπαλλαγῆ ἀπό τὶς ντεγκωλικὲς παραστάσεις καὶ νὰ καταγίνη μὲ τὴν... προαγωγὴ τοῦ πολιτισμοῦ διὰ τῶν καλλυντικῶν(!!), σήμερα ξαφνικὰ προωθεῖται ἡ ἰδέα μίας Γαλλίας ἰσοτίμου ἑταίρου στοὺς σχεδιασμοὺς τοῦ NATO. Πόσο «ἀπαραίτητη» θεωρεῖται ἡ πολιτικὴ βαλκανοποίηση τῆς νῦν ὑπαρχούσης Ε.Ε. καὶ κυρίως ἡ πολιτικὴ ἐκνάνωση τῆς Γερμανίας (ἐκ παραλλήλου μὲ τὴν ἀντίστοιχον τῆς Ἰαπωνίας) ἀποδεικνύει καὶ ἕνα πρόσφατο ἄρθρο, μεταφρασθὲν (ἀνωνύμως;!) ἀπὸ τὴν... ὑψηλήν ἀγγλικήν εἰς τὴν λίαν ὑψηλήν νεοελληνικὴν (καὶ αὐτὸ ἔχει σημασία γιατί (ὁρισμένοι μποροῦν νὰ κατέχουν τὰ ἑλληνικά, μέσα στὸν σοσιαλιστικὸ προγραμματισμὸ τῆς ἀγραμματωσύνης στὴν Ἑλλάδα, γιὰ τὴν εἰς τὸ ἀκριβὲς ἀπόδοσιν «ὑψηλῶν» νοημάτων: μόνο περὶ «κουλτούρας» δὲν πρόκειται...) καὶ δημοσιευθὲν στὸ περιοδικὸ Νέμεσις (τεῦχ. 24, Ἰανουάριος 1998, σελ. 2232) ὑπὸ τὸν τίτλο «Πλουτώνιο über alles». Ἐνεός μένει κανεὶς γιὰ τὸν βαθμὸ πού θεωροῦνται ὑπάρχουσες οἱ ἐθνικιστικὲς διαφορὲς στὴν Εὐρώπη, ὥστε νὰ θεωρῆται ἐξ ἴσου αὐτονόητη καὶ ἡ εἰς ὀξύτατον βαθμὸ ἀνάξεσή τους γιὰ ἁπλούστατα θέματα τακτικῆς τῆς εὐρωπαϊκῆς πολιτικῆς. Μόνο σὲ κείμενα τῶν εὐρωπαϊκῶν πολέμων βρίσκει κανένας ἀνάλογο λεξιλόγιο. Καὶ ὁμολογουμένως πολὺ πιὸ ἤπιας μορφῆς. Ἡ πολιτικὴ ἡγεσία τῆς Γαλλίας θεωρεῖται «πολιτικὴ κάστα», εἶδος πολιτικῆς ἀφρικανικῆς μαφίας «παραδοσιακὰ ἀποκομμένη ἀπὸ τὸ γαλλικὸ ἔθνος καὶ τὴν κοινωνία», «πού ἔχει πλέον αὐτοπαγιδευθῆ στὴν ἀνιστόρητη "εὐρωπαϊστικὴ" ρητορεία τῶν τεσσάρων δεκαετιῶν, μολονότι ἐσχάτως μοιάζει νὰ ἀναζητῆ διέξοδο σωτηρίας». Καὶ ποιὰ μπορεῖ νὰ εἶναι ἡ «σωτηρία» πολιτικῶς, εἰμὴ νὰ ξαναγυρίση ἡ Γαλλία στὴν πολιτικὴ τοῦ κλασσικοῦ ἰσοζυγίου  πέραν πάσης ἐννοίας Ε.Ε.  ἐπί της κεντρικῆς Εὐρώπης; Αὐτό, βέβαια, ἀφήνεται ἁπλῶς νὰ ὑπονοηθῆ... Καὶ ὅσο τώρα γιὰ τὴν σύνολη γαλλικὴ διανόηση (τὸ κείμενο βέβαια μιλάει μὲ εὐρωπαϊκὰ δεδομένα, κατὰ τὰ ὁποῖα πολιτικὴ ἡγεσία καὶ διανόηση μίας χώρας πᾶνε μαζί, ἐν ἀντιθέσει ἤτοι πρὸς τὰ ἐν Ἑλλάδι «εὐρωπαϊκὰ» δεδομένα, ὅπου οἱ πολιτικοί της ἀσκοῦνται ἄνευ κρίσεως καὶ ἔλεγχου ὡς χειρονομοῦντες μάγοι τῶν τηλεοράσεων), ἐδῶ τὰ πράγματα γίνονται ἀκόμη πιὸ ἀπροσχημάτιστα: «Καί, βεβαίως, κάθε ἄλλο παρὰ μᾶς καθησυχάζει μιὰ ματιὰ στὴν (ἀενάως θεωρητικολογοῦσα) "εὐρωπαΐζουσα διανόηση" τοῦ Παρισιοῦ, τῆς ὁποίας ἡ διεθνοπολιτική ἠλιθιότης, καὶ ἱστορικὰ διαπιστωμένη εἶναι, καὶ στὸν δωσιλογισμὸ κάποτε τὴν ὡδήγησε».

Ἀλλὰ τί θὰ πῆ "διεθνοπολιτικὴ ἠλιθιότης";  Τὸ ὅλον κείμενο εἶναι γραμμένο ὡς ἀποκλειστικὴ ἐπίκριση τῶν προσπαθειῶν τῆς Γερμανίας νὰ βελτιώση στοιχειωδῶς πολιτικὰ τὴν θέση της ἔν ὄψει τῶν νέων ἀπαιτήσεων τοῦ συνόλου εὐρωπαϊκοῦ χώρου. Ἀλλὰ αὐτὸ θὰ φέρη κάτι ἀνάλογο καὶ γιὰ τήν Ἰαπωνία. Αὐτὰ ἀκριβῶς κατὰ τὰ νοήματα τῆς τρεχούσης πολιτικῆς δὲν πρέπει ποτὲ νὰ γίνουν. Ἡ Ἰαπωνία, ὁ χωρισμὸς τῆς Κορέας, ἡ Ταϊβάν κλπ. ὀφείλουν νὰ ἐξασφαλίζουν τὸ «ἀγκυροβόλιον τῆς Ἀνατολῆς», προκειμένου νὰ ἀντιμετωπισθῆ ὁ κινεζικὸς ὄγκος γιὰ τὴν κατοχὴ τῆς ἀνατολικῆς Εὐρασίας». Κατὰ τὰ ὁρίσματα τῶν νέων ἐννοιῶν τῆς πολιτικῆς θεωρίας, ἡ Κίνα ὀφείλει νὰ ἀποτελῆ ἕνα κράτος μὲ τρία πολιτικὰ συστήματα(!), ἡ δὲ Ρωσία μὲ τὸν ὑπέρμετρο ὄγκο της, πού καταλαμβάνει δέκα γεωφυσικὲς ἀτράκτους, ὀφείλει νὰ «συνομοσπονδοποιηθῆ» σὲ τρία κομμάτια, προκειμένου νὰ διευκολυνθῆ ἡ παγκόσμια ἀμερικανικὴ διαιτησία. Ἀπὸ τὴν μία λοιπὸν μεριὰ μιὰ πολιτικῶς ἀποδυναμωμένη Εὐρώπη διὰ τῶν Βαλκανίων καὶ κατὰ συνέπεια τῆς κεντρικῆς Εὐρώπης, καὶ ἀπὸ τὴν ἄλλη ἡ σκακιέρα τῆς Ἄπω Ἀνατολῆς  οἱ δυὸ προϋποθέσεις τῶν μελλόντων ἱστορικῶν χειρισμῶν τῆς Ἀμερικῆς.

Κανένας βέβαια δὲν ἀπαιτεῖ, μιὰ μεγάλη δύναμη, ὅποια κι’ ἂν αὐτὴ ἱστορικὰ εἶναι, νὰ μὴν ἐπιδιώκη νὰ ἐξασφαλίση τὸν ρόλο της. Αὐτὸ φυσικὸ καὶ ἄρα θεμιτὸ εἶναι, καὶ μόνο ὁ τρόπος μᾶς ἀπασχολεῖ ἐδῶ. Τὸ μόνο κακὸ στὴν προκειμένη περίπτωση εἶναι ὅτι ἡ Ἀμερικὴ ἐταύτισε ἰδεολογικὰ τὸν ἑαυτό της μὲ τὸν κόσμο. Οἱ θεωρητικὲς ἀρχὲς τοῦ συστήματος της ἀξιοῦν γενικὴν ἰσχύ, καὶ ἐδῶ βέβαια ὑποκρύπτεται ὁ κίνδυνος τοῦ «πολέμου τῶν πολιτισμῶν», δηλαδὴ τῆς πλανητικῆς ἀναρχίας. Σὲ τὰραχώδεις ἐποχὲς τοῦ παρελθόντος ὑπῆρξαν πολεμικὰ κείμενα πού ἐχαρακτήρισαν τὴν παγκόσμια ἐπικράτηση τῆς Ἀμερικῆς ὡς «παγκόσμιο κίνδυνο (Weltgefahr)» (βλ. π.χ. G. Blanke, Yankeeturn, Λειψία 1944, 2η ἔκδ. σελ. 126). Καὶ τοῦτο ἐλέχθη σὲ μιὰ στιγμὴ πού ἡ παγκόσμια πολεμικὴ κυριαρχία τῆς Ἀμερικῆς ἦταν πραγματικότης. Μένει νὰ ἰδοῦμε ἂν οἱ παραπάνω προβλέψεις θὰ ἐπαληθευθοῦν ἤ ὄχι. Καὶ θὰ τὸ ἰδοῦμε τώρα, ὅπου οἱ ἰδεολογικὲς δικαιολογίες λιγόστεψαν.

Ἡ Ἀμερικὴ μὲ τὸ «μπλούτζιν» καὶ τὸ «BigMac» διέδωσε μεταπολεμικὰ ἕναν τρόπο ἁπλότητος στὶς κοινωνικὲς σχέσεις τῶν ἀνθρώπων (ἂν αὐτὸ εἶναι καλὸ ἤ κακὸ ὡς πρὸς τὶς παλαιὲς τὰξικὲς ἐκμεταλλεύσεις διὰ τῆς μόδας πού ὡδηγοῦσαν στὴν τὰξικὴ μίμηση, εἶναι κάτι πού δὲν μπορεῖ νὰ μᾶς ἀπασχόληση ἐδῶ), ἀλλά ἀρχὲς καὶ ἰδεώδη στὶς κοινωνίες δὲν ἔδωσε. Καὶ οὔτε ἀρκοῦν ὁ κινηματογράφος καὶ ἡ τζάζ, γιὰ νὰ διαδώσουν τέτοιες. Ἡ διανόηση καὶ οἱ ἰδέες πού θὰ μποροῦσαν, ἀπετέλεσαν τὸν κατ’ ἐξοχὴν ἐχθρό τῆς ἀμερικανικῆς πολιτικῆς. Καὶ ἀπόδειξη εἶναι πώς κανένα «σύστημα», καμμιὰ ἀνάπτυξη ἰδεῶν, κανένα πνευματικὸ ρεῦμα, δὲν ἀναπτύχθηκαν μεταπολεμικὰ ὡς κάτι ἀνάλογο τῶν καταστάσεων τῆς παλαιᾶς Εὐρώπης. Ὁπωσδήποτε καὶ ἂν ἤθελε κριθοῦν αὐτές. Ἡ διανόηση ὑπεκατεστάθη ἀπό τούς... «σχεδιαστὲς» τῆς ἐξωτερικῆς ἀμερικανικῆς πολιτικῆς, ὅπου μέσα σὲ ἕνα νερῶδες καὶ ἀφατικό λεκτικὸ γράφουν σελίδες ἐπὶ σελίδων γιὰ νὰ ποὺν τὰ πιὸ ἁπλά καὶ ἀναιτιολόγητα πράγματα. Καὶ τὸ εἴδαμε ἤδη: κατὰ τοὺς ἀγγλοσαξονικοὺς τρόπους κατανόησης τῶν πραγμάτων, μία ἀπὸ τὶς πιὸ ἐξέχουσες διανοήσεις τοῦ δυτικοευρωπαϊκοῦ κόσμου, αὐτή τῆς Γαλλίας, θεωρεῖται συλλήβδην ἠλιθία μὲ προϊστορία δωσιλογισμοῦ. Καθένας μπορεῖ νὰ φαντασθῆ τί γίνεται μὲ τὶς ἄλλες, ἰδίως ἐκείνων τῶν χωρῶν στὶς ὁποῖες ἐξ ἱστορικῶν λόγων λείπουν οἱ προϋποθέσεις ἀντίστασης... Ἂν δὲν μποροῦν οἱ γάλλοι διανοητὲς νὰ καταλάβουν τὶς «ἀναγκαιότητες» τῆς σημερινῆς πολιτικῆς, πῶς μποροῦν ἄλλοι;

Μόνο πού δυστυχῶς ἡ πολιτικὴ δὲν διεξάγεται μὲ διαστημικοὺς χάρτες, μὲ μοιρογνωμόνια καὶ διαβῆτες ἐπ’ αὐτῶν, καὶ μὲ ἀεροπλάνα. Διεξάγεται μόνο μὲ ἰδέες. Δὲν εἶναι οἱ ἰδέες πού δημιουργοῦν πολέμους καὶ τριβές, ὅπως ἐπικρατεῖ τὸ καλῶς θεμελιωμένο ἀξίωμα, ἀλλά εἶναι ἀντίθετα ἡ ἔλλειψή τους πού τοὺς δημιουργεῖ. Γιατί ἡ ἔλλειψη ἰδεῶν ὁδηγεῖ στὴν ἐπικράτηση μετριοτήτων στὴν πολιτική, πού εἶναι ἐγγενῶς ἀδύνατο νὰ κυριαρχήσουν τῶν μεγάλων προβλημάτων καὶ ἰδιαίτερα τῶν διεθνῶν. Οἱ ἰδέες καὶ ὁ κοινωνικὸς ἰδεολογικὸς κοχλασμὸς βγάζουν τοὺς μεγάλους ἡγέτες, ἐνῷ ἡ ἰδεολογικὴ στασιμότητα ὁδηγεῖ στὴν καθίζηση, στὴν πολιτικὴ ὡς ὑπαλληλίκι, στὴν ἐπικράτηση μανδαρινάτων. Καὶ τὰ μανδαρινᾶτα, ἐκ φύσεως ἔξω καὶ πέρα ἀπὸ κάθε ἔννοια κοινωνικῆς ἀντιθέσεως, αἰσθάνονται θιγόμενα ἀπὸ τὸ κάθε τί καὶ ὁ μόνος τρόπος πού ἔχουν νὰ τὸ ἀντιμετωπίσουν εἶναι ἡ βία καὶ οἱ μέθοδοι τοῦ ὑποκόσμου.

Οἱ Ἀμερικανοὶ μπορεῖ νὰ μποροῦν πολλά, τὴν φύση ὅμως αὐτῶν τῶν πραγμάτων δὲν θὰ μπορέσουν νὰ τὴν ἀλλάξουν, ἐπειδὴ ἔτσι ὡρίσθηκε νὰ λειτουργῆ ὁ κόσμος. Μᾶς λένε ὅτι θέλουν νὰ κυριαρχήσουν τοῦ κόσμου, νὰ γίνουν ὁ ἐπιδιαιτητής του, δὲν μᾶς λένε ὅμως πῶς. Τὴν μόνη ἰδέα πού προσέφεραν στὴν ἀνθρωπότητα εἶναι ἡ λαστιχένια καὶ ἀεριώδης ἰδέα τοῦ ἀποικιοκρατικοῦ παρελθόντος περὶ «ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων», πού τὴν θέλουν «γενικὴ ἀρχὴ» νὰ διαπερνᾶ συστήματα, κράτη, πολιτισμοὺς καὶ καθεστῶτα. Κάτι τὸ πολιτικῶς χρήσιμο δηλαδή. Ἀλλά, ἂν δεχθῆ κανεὶς ὡς πιθανὲς τὶς ὑποθέσεις τοῦ κ. Huntington περὶ «πολέμου τῶν πολιτισμῶν», δὲν εἶναι ὡς νὰ δέχεται ὅτι ἡ ἀρχὴ τῶν «ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων» δὲν ἔχει καθολικὴν ἰσχύ; Βέβαια «πόλεμος τῶν πολιτισμῶν» εἶναι κάτι νέο στὴν ἱστορία. Αὐτὸ πού ξέρομε ἀπὸ τὶς χιλιετίες πού πέρασαν εἶναι ὅτι οἱ πολιτισμοὶ ἁμιλλῶνται μεταξύ τους (πρᾶγμα πού δὲν σημαίνει βέβαια ὅτι οἱ πόλεμοι εἶναι ἄγνωστοι στὸ παρελθόν), τούτη δὲ ἡ ἅμιλλα, δηλαδὴ ὁ ἰδεολογικὸς φορέας τοῦ πολέμου (γεγονὸς πού κατήργησε ἡ πυρηνικὴ τεχνολογία), συνιστοῦσε τὸ ὑποστατικὸ τῆς ἱστορίας. Εἶναι ἄλλο πρᾶγμα ὅμως ὁ προγραμματικὸς πόλεμος κατὰ τῶν πολιτισμῶν. Πρὶν οἱ πολιτισμοὶ ἐπολεμοῦσαν ὡς παρακείμενες ἰδεολογίες. Μὲ τὴν ἀποικιοκρατία ἀνεκηρύχθησαν σὲ «ἐχθροὺς»  καὶ γιὰ τοὺς λόγους πού ἀναφέραμε , ἁπλῶς καὶ μόνον ἐπειδὴ ὑπῆρχαν. Ἰδεολογικὸς φορέας αὐτῆς τῆς ἀνακήρυξης οἱ ρατσιστικὲς θεωρίες τῆς δυτικῆς Εὐρώπης (τοῦ «ἐκπολιτισμοῦ» κατ’ ἄλλους λόγους), περὶ τῶν ὁποίων, δυστυχῶς, δὲν μπορέσαμε νὰ περιλάβωμε ἐδῶ τὰ ὅσα ἔπρεπε. Ὑπὸ τὴν ἀμετάτρεπτον ἀρχὴ τῆς καθολικῆς ἰσχύος τῶν ἀξιωμάτων τῆς ἀμερικανικῆς πολιτικῆς, ὅπως αὐτοῦ τῶν «ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων», εἶναι πιθανὸ ὅτι οἱ ὑποθέσεις τοῦ κ. Huntington εἶναι κάτι περισσότερο ἀπὸ ὑποθέσεις: εἶναι ἡ μέλλουσα «ἐργαλειακὴ χρήση» τῶν πολιτισμῶν... Μιὰ βεβαιότης, δηλαδή, τῆς ὁποίας τὸ μέγεθος τῶν γεωφυσικῶν καὶ οἰκολογικῶν συνεπειῶν εἶναι ἀδύνατο νὰ προσμετρήση κανεὶς ἐκ τῶν προτέρων.

Εἶναι βέβαια γεγονὸς ὅτι μὲ τὴν τεράστια ἀνάπτυξη τῆς παραγωγῆς πού ἔφεραν οἱ μετὰ τὸν πόλεμο ἐξοπλισμοὶ ὑπῆρξε καταναλωτικὴ πρόοδος. Ἂν παλαιότερα γιὰ ν’ ἀγοράση κανεὶς ἕνα ζευγάρι παπούτσια ἔπρεπε νὰ δουλεύη δύο ἤ τρεῖς μῆνες, σήμερα μ’ ἕνα μεροκάματο μπορεῖ ν’ ἀγοράση δυὸ ζευγάρια παπούτσια. Ὄχι βέβαια στὸν κόσμο ὅλον, ἀλλά τουλάχιστον στὶς κοινωνίες τῆς παραγωγῆς. Μπορεῖ ὅμως αὐτή ἡ δυνατότης νὰ ἐκταθῆ ὡς «ἀνθρώπινο δικαίωμα» ἐπὶ συμπάσης της ἀνθρωπότητος; Μπορεῖ ὁ κάθε ἄνθρωπος στὸν κόσμο νὰ ἀπαιτήση ὡς «ἀνθρώπινο δικαίωμα» νὰ διαθέτη ἕνα αὐτοκίνητο; Καὶ πῶς μπορεῖ ὁ κάθε πολιτισμὸς ὑπὸ τὶς «γενικὲς ἀρχὲς» τῶν ἀμερικανικῶν διακηρύξεων, αὐτὲς τῆς «ἀναπτύξεως», τῆς «προόδου», τῆς «ἐλευθερίας» καὶ τῆς «δημοκρατίας», νὰ ἀποφύγη νὰ παράσχη στοὺς ἀνθρώπους του αὐτὲς τὶς δυνατότητες; Ἤδη ὅμως στὶς λογικὲς τοῦτες συνέπειες τῶν «γενικῶν ἀρχῶν» (πού λὸγῳ τῆς ἀφηρημένης των γενικότητος μποροῦν νὰ παραβιάζωνται κατὰ τὸ δοκοῦν καὶ νὰ «δικαιολογοῦν» ἐκ τῶν ὑστέρων κάθε εἶδος πολιτικῆς ἐνέργειας) βρίσκονται τὰ σπέρματα τοῦ «πολέμου τῶν πολιτισμῶν». Τὰ «ἰδεώδη» αὐτὰ εἶναι ὁ ἐπιτιθέμενος...

Μὲ τὰ ψεύδη, τὶς ἐπιμελημένες «συγχύσεις» τῶν μυστικῶν ὑπηρεσιῶν καὶ τὶς διπλωματικὲς ἀκροβασίες εἶναι βέβαια δυνατὸν νὰ ἐπιτευχθοῦν πρὸς στιγμὴν κάποια ἀποτελέσματα, πού μποροῦν ἐκ τῶν ὑστέρων νὰ χαρακτηρισθοῦν εὐφήμως «πολιτική». Ἱστορία ὅμως μ’ αὐτὰ δὲν γίνεται. Ἡ παλαιὰ Εὐρώπη προσέφερε κάποτε τὴν τεχνολογία ὡς ὅραμα. Πίστεψε στὰ Μαθηματικὰ καὶ κατέβαλε τὴν ὅσην προσπάθεια ἀπαιτεῖτο, προσπάθεια ὑπέρογκη καὶ μεγαλειώδη  γιὰ τὴν πρακτικὴ ἀξιοποίησή τους. Πέραν τῶν ὅσων ἐγράψαμε ἐδῶ καὶ τῶν ὅσων θὰ μποροῦσε κανεὶς νὰ πῆ ἀκόμη γιὰ τὴν ὑπάρξασα τὰκτική, τὸ ὅραμα ὑπῆρχε. Ὅταν ἡ παλαιὰ Ἀγγλία ἔλεγε «ὅ,τι συμφέρει τὴν Ἀγγλία, συμφέρει τὴν ἀνθρωπότητα», προσέφερε ἕνα ὅραμα στὸ ὁποῖον πίστευε καὶ κατέβαλε τὸ ἀπαιτούμενο κοινωνικὸ τίμημα γι’ αὐτό. Οὐδεὶς ἀμφισβητοῦσε τὸ ὅραμα, ὅσο καὶ ἂν ἀντιδροῦσε γιὰ τὶς τὰκτικές, ἐπειδὴ τὸ εὐρωπαϊκὸ αὐτὸ ὅραμα ὑπῆρχε ὡς ὅραμα ἑνὸς πολιτισμοῦ. Μένει λοιπὸν νὰ ἰδοῦμε ποιὸ εἶναι τὸ ὅραμα πού ἔχουν νὰ προσφέρουν οἱ Ἀμερικανοὶ στὸν κόσμο. Ἐπὶ μισὸν αἰῶνα δὲν τὸ εἴδαμε. Ποτὲ δὲν ἤσαν πιὸ πρόσφοροι οἱ καιροὶ γιὰ τὴν ὕπαρξη ἑνὸς ὁράματος, ἂν αὐτὸ ὄντως ὑπῆρχε...

Τὰ μεγάλα ἀδιέξοδα προβλήματα τῶν κοινωνιῶν καὶ τοῦ κόσμου σήμερα δὲν προέρχονται ἀπὸ τὰ πράγματα καθ’ ἑαυτά, ἀπὸ τὴν τεχνολογία καὶ τὴν βιομηχανικὴ παραγωγή, ἀλλά ἀπὸ τὸ γεγονὸς ὅτι ὁ «φιλελεύθερος» τρόπος τῆς παραγωγῆς, πού κατόπιν πολέμων ἐπεκράτησε, διετάραξε τὴν ἐσωτερικὴν ἰσορροπία τῶν κοινωνιῶν καὶ κλόνισε τὴν ἐσωτερική τους λειτουργία. Στὶς συνειδήσεις τῶν μεγάλων μαζῶν ἐγκαθιδρύθηκε διὰ τοῦ διαρκοῦς κοινωνικοῦ βιασμοῦ ἡ πεποίθηση, ὅτι ὅλη ἡ ὕπαρξη τῶν κοινωνιῶν συνίσταται στὴν πολιτικὴ καὶ ἐξαρτᾶται ἀπὸ αὐτήν. Ἔτσι οἱ πολιτικοί, πού ἡ διαδικασία τῶν κομμάτων καὶ τῶν συμφερόντων κάθε ἄλλο παρὰ ἀξιολογικὰ κριτήρια ἐπέβαλε, κατέστησαν ἀνεξέλεγκτοι καὶ ὡδήγησαν τὴν ἀνθρωπότητα, ὅπως καὶ τὶς ἴδιες τὶς κοινωνίες των, στὰ σημερινὰ ἀδιέξοδα. Σήμερα πλέον εἴμαστε σὲ θέση νὰ καταλάβωμε, ὅτι ὄχι οἱ θρυλούμενες δικτατορίες τοῦ παρελθόντος ὑπῆρξαν οἱ ἐξ ὁρισμοῦ διῶκτες τοῦ πνεύματος, ἀλλά ἀποκλειστικῶς καὶ κατ’ ἐξοχὴν τὰ συστήματα τῆς δυτικῆς «δημοκρατίας». Διότι μέσα στὴν φιλοσοφία τοῦ «φιλελεύθερου» τρόπου παραγωγῆς ὑπάρχει ἐγγενῶς ὡς προϋποθετικὸν αἴτημα ἡ ὁλικὴ ἀπαγόρευση ἐλέγχου, πρᾶγμα πού σημαίνει ὅτι ἡ πνευματικὴ οὐσία τῶν κοινωνιῶν, ὡς ἡ ἐκ φύσεως μοναδικὴ ἐλέγχουσα διάσταση, ἔπρεπε νὰ ἐξαφανισθῆ. Καὶ αὐτὸ ἔγινε. Ἔλεγχος τῆς σκέψεως σημαίνει κοινωνικὴ ἐξαφάνιση τῆς σκέψεως. Ὁ πολιτικὸς ἔτσι ἀνεκηρύχθη σὲ ἡμίθεο, πού στὸ ἕνα χέρι κρατοῦσε τὸ ὅποιο μυαλὸ εἶχε καὶ στὸ ἄλλο στατιστικὲς καὶ «προγράμματα». Δὲν ὑπάρχει λοιπὸν θεραπεία τῶν σημερινῶν ἀδιεξόδων καὶ δὲν πρόκειται νὰ ὑπάρξῃ γιὰ πολὺ ἀκόμα, ὅσο καὶ ἂν «θορυβῆ» ἡ ἠλεκτρονικὴ «δημοσιότης», ἀκριβῶς ἐπειδὴ ἡ «δημοσιότης» αὐτὴ εἶναι ὁ νεκροθάφτης τῶν ἰδεῶν καὶ ἡ δημιουργὸς τῶν συνεχῶν ἀδιεξόδων. Τὰ σημερινὰ ἀδιέξοδα προέρχονται ἀπὸ διαστροφὴ τῆς φύσεως τῶν πραγμάτων. Καὶ ἡ φύση ἐν προκειμένῳ εἶπε ὅτι οἱ κοινωνίες εἶναι ζῶα δίποδα, τὰ ὁποῖα στηρίζονται στὴν πνευματικὴ καὶ πολιτικὴ τὰυτόχρονα ἐξουσία. Ἀρχὴ λοιπὸν μίας πιθανῆς θεραπείας τῶν πραγμάτων —ἂν ὑποθέσωμε πώς δὲν εἶναι τόσο ἀργὰ— θὰ εἶναι ἡ στιγμὴ πού θὰ καταστῆ γενικὴ ἀνὰ τὴν ἀνθρωπότητα συνείδηση ὅτι ὁ ρόλος τοῦ πολιτικοῦ, ὁποιουδήποτε εἴδους καὶ οἱασδήποτε βαθμίδος, εἶναι ἁπλῶς ἕνα ὑποκατάστατο τοῦ ρόλου τοῦ παλαιοῦ ὑποζυγίου, συνισταμένου μόνο στὸ νὰ ἐξευρίσκη τὸ φαΐ (καὶ τόσο μόνο, ὅσο χρειάζεται ὁ ἄνθρωπος ἁπλά γιὰ νὰ χόρταση).

Ἀπὸ ἐκεῖ καὶ πέρα ὅμως τὸ πρὸς τί τοῦ ἔργου τους εἶναι ἄλλοι ἁρμόδιοι νὰ τὸ ποὺν: εἶναι αὐτοὶ πού γράφουν, πού κάνουν θέατρο καὶ μουσική, πού γράφουν ποιήματα καὶ ζωγραφίζουν. Εἶναι δηλαδὴ αὐτοὶ πού δίνουν τὸν σκοπὸ ὕπαρξης τῶν κοινωνιῶν καὶ τοῦ ἄνθρωπου καὶ πού ἁπλῶς οἱ πολιτικοὶ ἀναλαμβάνουν νὰ ὑπηρετήσουν καὶ ὄχι νὰ ἀνακηρύξουν τὸν ρόλο τους σὲ αὐτοσκοπό. Εἶναι αὐτοί, πού ἐνῷ ἐκ φύσεως πρέπει στὸ ἕνα χέρι νὰ κρατοῦν τὴν πέννα καὶ στὸ ἄλλο τὸ ρόπαλο γιὰ τὸ κεφάλι τοῦ πολιτικοῦ (ὑποκατάστατον τοῦ ἡνίου τοῦ ἁπλοῦ ὑποζυγίου), ὁ «φιλελευθερισμὸς» μὲ τὶς μεθόδους του τοὺς ἀφήρεσε τὸ ρόπαλο καὶ τοὺς ἄφησε νὰ πολυλογοῦν ἄνευ σημασίας.

Καὶ εἶναι ἔτσι πού τὸ τιμόνι ἐχάλασε. Ἡ ἀποκατάσταση τῶν πραγμάτων στὴν φυσική τους τάξη θὰ εἶναι ἡ στιγμὴ ἀρχῆς μίας στοιχειώδους βελτιώσεως των. Ἡ στιγμή, δηλαδή, πού θὰ ἱδρυθῆ ἕνα τμῆμα «πνευματικῆς ἀσφαλείας» στὸν ΟΗΕ, ἀνεξάρτητο ἀπὸ κυβερνήσεις, γιὰ τὴν ριζικὴ ἀναμόρφωση ἐπὶ παγκοσμίου ἐπιπέδου τοῦ ὅλου συστήματος ἔλεγχου τῆς σκέψεως πού ἐγκαθίδρυσε τὸ καθεστὼς τῶν «ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων» καὶ τῆς δυτικῆς «δημοκρατίας». Μόνο πού αὐτὸ εἶναι πρόβλημα τῆς ἱστορίας καὶ ὄχι «μέτρων» καὶ «ἀποφάσεων». Εἶναι ἐπακριβῶς εἰπεῖν ἡ λύση τοῦ Ἀνατολικοῦ Ζητήματος»

Οἱ Ἀμερικανοὶ μένει νὰ μᾶς ποὺν γιατί διεκδικοῦν νὰ εἶναι ὑπερδύναμη στὸν κόσμο, ἂν κανένας ἔχη νὰ διαλέξη μεταξὺ πυρηνικοῦ ὁλοκαυτώματος καὶ πολιτιστικῆς ἀνυπαρξίας . Καὶ ὅσο γιὰ τὴν Ἑλλάδα μὲ τίς... παράξενες δημοσιεύσεις της, δὲν μᾶς ἀπομένει, ἔστω καὶ ἐν ἀπελπισίᾳ, παρὰ νὰ θεωρήσουμε ἄφευκτον ἕναν λόγο τοῦ Σεφέρη: «Ὅ,τι ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα μ’ ἐμποδίζει νὰ σκεφτῶ τὸν Ἑλληνισμό, ἂς καταστραφεῖ», Μέρες Γ σελ. 95.