Ἕνα βιντεάκι πού εἶδα καί στό ὁποῖο παραπέμπω στή συνέχεια, κάθε φορά πού τό βλέπω μέ γεμίζει ὀργή. Πρόκειται γιά ἕνα ντοκυμαντέρ ἀπό τήν πολύ καλή σειρά τῆς ΕΡΤ μέ τίτλο ΤΟ ΒΛΕΜΜΑ, πού παρουσίαζε ὁ Χρόνης Μίσσιος. Ἡ σειρά εἶναι παραγωγῆς 1994, ἔτυχε ὅμως τελευταῖα νά προβληθεῖ σέ ἐπανάληψη κάποια πρωϊνά τοῦ Αὐγούστου. Πρόσφατα στό πλάϊ τοῦ ἰστολογίου ἔχω βάλει τόν σύνδεσμο πού παραπέμπει στό ὀπτικοακουστικό ἀρχεῖο τῆς ΕΡΤ, θεωρῶ ὅτι ἔχει περισσότερο ἐνδιαφέρον ἀπό τίς τωρινές παραγωγές της. Σήμερα διασώζεται κάπως ἡ ΕΤ3. Δυστυχῶς, 15 χρόνια μετά, στό δημόσιο τηλεοπτικό τοπίο ἔχει ἐνσκήψει ξηρασία ἤ ἐπικρατοῦν συνθῆκες βάλτου εἴτε στήν ποιότητα τοῦ περιεχομένου εἴτε στήν θεματολογία. Εὐτυχῶς πού ὑπάρχουν καί αὐτές οἱ ἐπαναλήψεις, ἀφοῦ καί ἡ δημόσια τηλεόραση με γοργούς ρυθμούς προσπαθεῖ νά ἀντιγράψει τά ὑψηλά ποιοτικά standards τῶν θεωρούμενων «ἐλεύθερων» ἰδιωτικῶν καναλιῶν.
Ἡ ὑποτίμηση καί ἡ ὑποταγή τῆς φύσης στίς ἀνθρώπινες άκρότητες, πού παίρνουν σάρκα και ὀστά ἐντός τοῦ καπιταλισμοῦ, λές καί ἡ φύση εἶναι κάποιο ΤΕΡΑΣ πού πρέπει νά ὑποταχθῆ, ἐδῶ καί κάτι αἰῶνες βαφτίζονται σάν «ἀνθρώπινο πεπρωμένο», « ἀνάπτυξη», «πρόοδος». Ἡ ἀνάγνωση τοῦ προμηθεϊκοῦ μύθου γίνεται μονοδιάστατα, τό μήνυμα ἀντίστασης στήν ἐξουσία διαστρέφεται, ἐπιδιώκοντας νά κολακεύσει τόν ἄνθρωπο, νά τόν παρουσιάσει σάν μικρό Θεό. Σιγά τά λάχανα. Στήν σειρά ΤΟ ΒΛΕΜΜΑ καταγγέλονται οἱ μεγαλοστομίες περί «ἀνάπτυξης» καί «προόδου».
Ἡ τεχνολογική ἀνάπτυξη ἔχει καταλήξει νά εἶναι μέσο ἐκπόρνευσης τῆς ἀνθρώπινης φύσης. Μιά ἀμπελοφιλοσοφἰα τοῦ Καρτέσιου, τό «cogito ergo sum», πῆρε τήν θέση τοῦ «νοῦς ὑγιής ἐν σώματι ὑγιεῖ». Ὑπῆρξε τό σπέρμα τοῦ σπασίματος τῆς ἁρμονίας καί τῆς ἐγκατάλειψης τοῦ ἀρίστου μέτρου, ἡ ἔναρξη τῆς διαμάχης καί τῆς σύγκρουσης μεταξύ πνεύματος καί ὕλης, δίνοντας τό σύνθημα γιά τό ρήμαγμα τῆς γῆς. Ἀντί τῆς συνεργασίας με την Φύση ἡ ἐκμετάλλευση της καί ὁ ἄκρατος ἀνταγωνισμός. «Ὑψηλές» ἰδέες πού γεννιοῦνται μέσα σέ μυαλά ἀρρωστημένα καί κρύβουν μέσα τους κάθε λογῆς ἀσχήμια. Φιλόσοφοι καί ἐπιστήμονες τῆς συμφορᾶς, νταβατζῆδες τῆς ἀλήθειας. Ὁ φίλος μας ὁ Φρειδερῖκος, τούς τά ψέλνει ὅπως τούς ἀξίζει:
«…Σᾶς ἐξορκίζω ἀδελφοί μου, μείνετε πιστοί στήν γῆ καί μή δίνετε πίστη σ’ αὐτούς πού σᾶς μιλοῦν γιά ὑπεργήϊνες ἐλπίδες. Αὐτοί εἶναι δηλητηριαστές εἴτε τό ξέρουν εἴτε δέν τό ξέρουν.
Αὐτοί εἶναι καταφρονητές τῆς ζωῆς, ἑτοιμοθάνατοι καί δηλητηριασμένοι καί οἵ ἴδιοι, πού ἡ γῆ τούς βαρέθηκε: ἄς χαθοῦνε, λοιπόν, ἀπό τοῦ προσώπου τῆς γῆς…» ( Φρειδερῖκος Νίτσε )Μᾶς εἶπαν, κλείνοντας μεταξύ τους τό μάτι, γιά τά ἰδανικά πολιτεύματα, γιά ὑψηλά ἰδεώδη, δημοκρατικά, γιά κορφές τῆς γνώσης ἀπάτητες σάν τόν προορισμό τῆς ἀνθρώπινης σκέψης, μᾶς μίλησαν γιά νόμους, νά πάψουμε νά ζοῦμε σάν τά ζῶα σέ ζούγκλα. Δέν μᾶς εἶπαν ὅμως, μᾶς τό ἔκρυψαν, πώς στήν ζούγκλα ὑπάρχει μέτρο, τό βάζει ἡ φύση τό μέτρο, ἔχει τήν στρατηγική της, ἐνῶ ἀπό τήν ζωή μας τό μέτρο καί ἡ ἁρμονία ἔχουν χαθεῖ. Ὅλα χωρίς ὅρια, τό κυνήγι τῆς ἀλήθειας, τό κυνήγι τῆς γνώσης, τό κυνήγι τοῦ κέρδους, τό κυνήγι τῆς ἀπόλαυσης. Κανείς περιορισμός. Καί θά φτάσει ἡ στιγμή, σίγουρα θά φτάσει, ἀφοῦ τό μέρος δέν μπορεῖ νά ἐπιβληθεῖ, δέν μπορεῖ νά ὑποτάξει, δέν μπορεῖ νά χωρέσει τό ὅλον, πού ὁ πλανήτης θά εἶναι κορεσμένος ἀπό «πρόοδο» καί ἀπό «ἀνάπτυξη», ἀπό ἰδέες μεγαλόσχημες, ἐκθαμβωτικές κατακτήσεις τοῦ πνεύματος καί ἐκπληκτικές ἐπιστημονικές ἀνακαλύψεις. Ὁ ἄνθρωπος ὅμως, ἄν ὑπάρχει, θά εἶναι περισσότερο σκλάβος ἀπό ποτέ. Μᾶς τό λέει καθαρά ὁ Σαρλώ στούς «Μοντέρνους καιρούς».
«… Καί νά τί θέλω τώρα νά σᾶς πῶ, μές τίς Ἰνδίες μέσα στήν πόλη τῆς Καλκούτας,
φράξαν τόν δρόμο σέ ἕναν ἄνθρωπο, ἁλυσοδέσαν ἕναν ἄνθρωπο κεῖ πού ἐβάδιζε,
Νά τό λοιπόν γιατί δέν καταδέχομαι, νά ὑψώσω τό κεφάλι
στά στροφώδη, στά διαστήματα
θά πεῖτε τά ἄστρα εἶναι μακριά καί ἡ γῆ μας τόσο δά μικρή
ἔ τό λοιπόν ὅτι καί νά εἶναι τά ἄστρα, ἐγώ τήν γλῶσσα μου τούς βγάζω,
γιά μένα τό λοιπόν τό πιό ἐκπληκτικό, πιό ἐπιβλητικό, πιό μυστηριακό καί πιό μεγάλο,
εἶναι ἕνας ἄνθρωπος πού τόν μποδίζουν νά βαδίζει,
εἶναι ἕνας ἄνθρωπος πού τόν ἁλυσοδένουνε…» ( Ναζίμ Χικμέτ – Μικρόκοσμος )
Βιοτεχνολογία. Έντός τοῦ καπιταλισμοῦ πρόκειται για κυριλέ χαρακτηρισμό τοῦ πώς ξεπατώνουμε ὅτι ἔχει νά κάνει μέ τήν ζωή καί τίς φυσικές διαδικασίες. Τό καπιταλιστικό καρκίνωμα στό προτελευταῖο του στάδιο. Προηγήθηκαν μία σειρά ἀπό ἄλλες «ἐπαναστάσεις». Ἀγροτική, Ἐπιστημονική, Τεχνολογική, Βιομηχανική. Ὅλες κυριαρχικές ἔναντι τῆς Φύσης. Ἀέρας, στεριά καί θάλασσα μέ ὅτι ζωντανό μέσα τους ἐξαναγκάζονται σέ ἕνα σακατιλίκι χωρίς πισωγύρισμα. Μέσα σέ ὅλη αὐτή τήν «ἀναπτυξιακή» λαίλαπα τεράστιες ἐκτάσεις δασῶν, ποταμῶν, ὑδροβιότοπων καταστρέφονται. Ἄμεσο ἀποτέλεσμα ἡ μείωση τῆς φυτικῆς παραγωγῆς. Τά ζῶα στά ὀργανωμένα στρατόπεδα συγκέντρωσης εἶναι τσουβαλιασμένα σάν κατάδικοι, ζῶα πού ἀπό τήν φύση τους εἶναι φυτοφάγα τρέφονται κυρίως μέ οὐσίες ζωϊκῆς προέλευσης. Οἱ ἀνισορροπίες πού συμβαίνουν ἐκεῖ μέσα ἔχουν συνέπειες ἀναπόφευκτες. Εἴχαμε πρίν ἀπό λίγα χρόνια τίς τρελλές ἀγελάδες, τό μήνυμα δέν τό πήραμε. Κάποια στιγμή στή θέση τῶν ἀγελάδων θά τρελλαθεῖ ἡ Φύση ὁλόκληρη μέ συνέπειες ἀνυπολόγιστες. Λόγῳ τῆς ἄρνησης τοῦ σύγχρονου ἀνθρώπου νά ἀντιληφθεῖ τό πρόβλημα, τίς συνέπειες θά κληθοῦμε νά τίς ἀντιμετωπίσουμε πάλι μέ στεγνές τεχνολογικές μεθόδους, περισσότερο βελτιωμένες καί τελειοποιημένες κάθε φορά. Ἀντί ἡ τεχνολογία νά ὑποβοηθεῖ, νά συμπληρώνει μία ἀνθρώπινη, μία κοινωνική, μία φυσική δραστηριότητα καί διαδικασία, γίνεται τό ἀντίθετο. Ὅλες οἱ σχέσεις τῶν άνθρώπων μεταξύ τους καί μέ τά ὑπόλοιπα ζῶα, μαζί καί οἱ σχέσεις κοινωνίας καί περιβάλλοντος, κάτω ἀπό τούς ὅρους «παραγωγικές σχέσεις» ἤ «καταμερισμός ἐργασίας» εἶναι τό καύσιμο γιά τήν τελειοποίηση τῆς τεχνολογίας - νάτο πάλι τό κυνήγι τῆς τελειότητας - μέ ἀπώτατο στόχο τό μέγιστο κέρδος. Μία τεχνολογία πού ἀντί νά εἶναι ἕνα ἐργαλεῖο τοῦ ἀνθρώπου, χρησιμοποιεῖ σάν ἐργαλεῖο τόν ἄνθρωπο, στήν ταινία μας τό κοτόπουλο καί τό γουρούνι, κάθε μορφή φυσικῆς ζωῆς.
Τό ἴδιο δέν γίνεται καί μέ τό κυνήγι τῶν ἐπιδόσεων στόν «ἀθλητισμό;» Τά πιό σύγχρονα βοηθήματα ( ἀκοῦς ἐκεῖ βοήθημα τό φάρμακο - δηλητήριο ), οἱ τελειότεροι ἀθλητικοί ἐξοπλισμοί στήν ὑπηρεσία τῆς κενολογίας altius – fortius – citius. Φυσικά ἡ ἀρλούμπα αὐτή εἶναι γιά τά μάτια τοῦ κόσμου πού πανηγυρίζει. Το ζουμί εἶναι ἕνα πράγμα καί μόνο. Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ Ο ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΣ, ΤΑ ΠΟΣΟΣΤΑ ΑΝΑΠΤΥΞΕΩΣ, Η ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ, ἡ φύση καί ἡ ζωή σέ κάθε μορφή της χρησιμοποιοῦνται ὡς μέσον γιά τήν ἐπίτευξή μιᾶς σειρᾶς στόχων καί σκοπῶν ἐντός τοῦ καπιταλιστικοῦ καθεστώτος. Τό ντοπάρισμα «ἀντιμετωπίζεται» μέ τεχνολογικά ἐξελιγμένες μεθόδους ἀνίχνευσης, οἱ ὁποῖες μέ τήν σειρά τους καθίστανται άναποτελεσματικές με ὅλο καί πιό μοντέρνες οὐσίες. Και ὅλα αὐτά γιατί ἡ λωβοτομημένη μάζα θέλει ρεκόρ ἐνῷ κάποιοι ἄλλοι ὅσο γίνεται ὑψηλότερες ἐπιδόσεις στά ἀτομικά ἤ ἑταιρικά τους κέρδη.
Ὅλο αὐτό τό σκηνικό κάτι μοῦ θυμίζει. Τίς τράπεζες πού βρίσκονται στόν πυρήνα τῆς «κρίσης», μέ το σημαντικότερο μερίδιο συμμετοχῆς σέ αὐτήν, τίς χρηματοδοτοῦμε ἐκ νέου γιατί ἄν λέει καταρρεύσουν θά καταρρεύσει ὅλο τό οἰκοδόμημα. Σάν μιά τεχνολογία διαπλεκόμενη, πού αὐξάνει τόν μέσο ὅρο «ζωῆς» μέ περισσότερα φάρμακα. Μεγαλύτερη διάρκεια ζωῆς μέ χειρότερη ὅμως ὑγεία. Τί σόϊ «πρόοδος» εἶναι αὐτή ἀδυνατῶ να καταλάβω. Δημιουργία «κρίσεων» σώνει καί καλά. Ἀντί νά σβήνουμε την φωτιά πού ἔχουμε ἀνάψει, ἐμεῖς ρίχνουμε καί ἄλλο κάρβουνο.
Αὐτό βέβαια πού πρέπει να γίνει κατανοητό εἶναι πώς ὅλο αὐτό τό εὐγενές ἔργο ἐπιτελεῖται μόνον ἐντός του καπιταλισμοῦ, τοῦ φιλελευθερισμοῦ. Τό ἐξηγεῖ πολύ ὡραῖα ὁ Γεράσιμος Κακλαμάνης ἐδῶ καί ἐδῶ .
Ἡ ἀλητεία μιᾶς ξιπασμένης καί φανατικῆς αὐτοθαυμαζόμενης κουλτούρας ( καλά καταλάβατε ἐννοῶ τήν δυτική …) πού θεωρεῖ ἐπίτευγμα τό νά κλείσει τήν φύση μέσα στό ἐργαστήριο, νά τήν μετατρέψει σέ ἕνα ἀπέραντο ἐργοστάσιο καί νά παρέμβει στίς διαδικασίες της μέ στόχο τήν μεγιστοποίηση τοῦ κέρδους, τήν στιγμή πού ἐντός του ἐργαστηρίου καί παρ’ ὅλη τήν τεχνολογική «πρόοδο» δέν μπορεῖ νά παρασκευάσει, - γιά νά ρίξει στήν ἀγορά , προφανῶς μέ παραφουσκωμένη τιμή - οὔτε μία φυσική ντομάτα. Τί κάνουμε λοιπόν σέ μία τέτοια περίπτωση; Βαφτίζουμε τίς φυσικές ντομάτες μέ τό πιασάρικο ὄνομα «βιολογικά προϊόντα» καί τίς πουλᾶμε σέ τιμές πού καλύπτουν τίς κερδοσκοπικές μας ὀρέξεις, σέ τιμές δηλαδή ἀδικαιολόγητα ὑψηλές σέ σχέση μέ τό πραγματικό κόστος, ἀφοῦ καί ἕνα παιδί προσχολικῆς ἡλικίας ἀντιλαμβάνεται ὅτι τό κόστος σέ μία φυσική καλλιέργεια ἐξ’ ὁρισμοῦ εἶναι ἐλάχιστο σέ σχέση μέ μία ὑποβοηθούμενη. Οἱ προφάσεις γιά νά δικαιολογηθοῦν τά ἀδικαιολόγητα, ἄφθονες ἀνάλογα μέ τήν περίσταση.
Ἡ συνέχεια τῆς παράνοιας, ἐπί τῆς ὀθόνης…. Μέσα σε αὐτό το ὁδοιπορικό τοῦ «πολιτισμοῦ» ἡ ἐπιθετικότητα ἐναντίον τῆς Ζωῆς ἐμφανής. Ἀλλά εἴπαμε...Προέχει ἡ ἐπίτευξη ὅλο καί μεγαλύτερων τζίρων, ὅπως καί ἡ εὐημερία τῶν δεικτῶν καἰ αὐτῶν πού τούς μαγειρεύουν. Κάποιες σκηνές, ὅπως αὐτές στά κεφάλαια 13,14,16 μέ κάνουν νά λέω: χίλιες φορές ὁ Μεσαίωνας. Τό ἴδιο καί ἡ διαδικασία θηλασμοῦ στό 14:40.
Ντοκυμαντέρ: ΤΟ ΒΛΕΜΜΑ: Τά κακαρίσματα τοῦ τρίτου κόσμου
Ἡ σκλαβιά, ἡ κακομεταχείριση, ἡ τεχνολογική μέθοδος πού εἴδαμε νά ἐφαρμόζεται στά κοτόπουλα καί στά γουρούνια, μέ πιό λεπτεπίλεπτες καί ἐξελιγμένες διαδικασίες εἰσβάλλουν σιγά σιγά καί στήν ἀνθρώπινη ζωή. Ἐκεῖ εἶναι τό τελευταῖο στάδιο τοῦ καπιταλιστικοῦ καρκινώματος πού γιά νά ρίχνει στάχτη στά μάτια μας ἔχει σάν σύμμαχό του τήν ἰδεολογία τῆς εὐκολίας, τῆς κατανάλωσης, καί τοῦ εὐδαιμονισμοῦ …καί μπόλικη ἀεριτζίδικη προπαγάνδα σύγκρουσης , ἐνοχῆς , ἀσφάλειας καί αὐτοθαυμασμοῦ…
ΤΟ ΤΕΡΑΣ
Τό ἀγαθόν, τό γενναῖο, τό πανάσχημο Τέρας,
πού καθυβρίζεται μέ σκαιότητα στίς ταινίες τοῦ Χόλλυγουντ,
τό Τέρας ὅπου μεροληπτεῖ ἐναντίον του τό κοινόν,
τό Τέρας, «πού κερδίζει τάς μάχας καί χάνει» - πάντα –
«τόν πόλεμον»,
ἅ τό Τέρας,
πῶς θάθελα νά τό σώζω,
ἐπεμβαίνοντας τήν τελευταίαν στιγμήν,
μέ ὁποιοδήποτε ὅπλον –
τό ξίφος, τήν σφενδόνην, τό δηλητήριον –
ἤ θρυμματίζοντας μέ ἕνα ρόπαλο
τόν φακό τοῦ ὀπερατέρ!..ΥΓ.
1) Στό παραπάνω ποίημα τοῦ Φαίδρου Μπαρλᾶ βλέπω τήν μάχη τοῦ «ἀρρωστημένου» καπιταλιστικοῦ ἀνθρώπου ὁπλισμένου μέ κάμερες τελευταίας τεχνολογίας νά στρέφεται κατά τῆς Φύσης – Τέρατος. Ὅμως ἡ ἐπιθυμία τοῦ ποιητῆ θά γίνει πραγματικότητα, μέ ὅπλα ἁπλά, φυσικά, ξῖφος, σφεντόνα, δηλητήριο,ρόπαλο. Τό τίμημα ἀγνοεῖται…
2) Γιά τό πῶς τό καπιταλιστικό καρκίνωμα σμπαραλιάζει μαζί μέ τήν Φύση καί κάθε πολιτισμό θά τά ποῦμε μία ἄλλη φορά. Τό ὅτι σμπαραλιάζει ὅμως εἶναι δεδομένο γιατί ὅλοι οἱ μεγάλοι πολιτισμοί εἶχαν μελετήσει καί καλλιεργήσει μία ὀργανική σχέση ἀνθρώπου καί κοινωνίας μέ τήν Φύση καί τό περιβάλλον. Ἄρα ἡ κατάκτηση τῆς Φύσης προϋποθέτει τήν διάβρωση καί τήν ἀλλοίωση ὅσων πολιτισμῶν ἦταν δεμένοι μαζί της.
3) Πρός ἀποφυγή παρεξηγήσεων, οἱ διάφορες οἰκολογικές ὀργανώσεις πού ξεπρόβαλλαν τά τελευταία χρόνια σάν τά σαλιγκάρια μετά τήν βροχή διόλου δέν μᾶς ἐκφράζουν ἀπό τήν στιγμή πού α) δέν ἔρχονται σέ σύγκρουση μέ τά πλανητικά πολιτικά καί οἰκονομικά κέντρα ἐξουσίας ἀλλά ἀντίθετα στο παρασκήνιο διαπλέκονται μέ αὐτά, κρατῶντας στά φανερά μιά οὐδέτερη καί ἀπολίτικη στάση καί β) ἀσχολοῦνται μόνο τεχνικά καί ἐπιδερμικά ἀποφεύγοντας νά ἐμβαθύνουν στήν ρίζα τῶν προβλημάτων, κάτι πού εἶναι ἀναμενόμενο ὅταν ἰσχύει τό α).
4) Τήν ἑπόμενη φορά πού θα ἀκούσουμε μεγάλα λόγια για πληθυσμιακή κάλυψη 99,9999…%, ἄς κάνουμε μιά προσπάθεια να ἑρμηνεύσουμε το μήνυμα καί λίγο διαφορετικά ἀπό τον ἐπιβαλλόμενο ἀγοραῖο τρόπο…
Θά κλείσω σήμερα μέ στίχους τοῦ μεγάλου Ἄκη Πάνου:
« .. Πές μου μπαμπά , πές μου μπαμπά,
τόν κόσμο μέ τόν ἀραμπᾶ,
γιατί νά τόν ἀλλάξεις.
Τώρα δέν πιάνεται μπαμπά,
πετάει, τρέχει, κολυμπᾶ,
μ’ ἕνα λαχάνιασμα μπαμπᾶ,
στή σκέψη καί στίς πράξεις…»
Στῖχοι
Πές μου παππού -Ἄκης Πάνου
Ἡ ὑποτίμηση καί ἡ ὑποταγή τῆς φύσης στίς ἀνθρώπινες άκρότητες, πού παίρνουν σάρκα και ὀστά ἐντός τοῦ καπιταλισμοῦ, λές καί ἡ φύση εἶναι κάποιο ΤΕΡΑΣ πού πρέπει νά ὑποταχθῆ, ἐδῶ καί κάτι αἰῶνες βαφτίζονται σάν «ἀνθρώπινο πεπρωμένο», « ἀνάπτυξη», «πρόοδος». Ἡ ἀνάγνωση τοῦ προμηθεϊκοῦ μύθου γίνεται μονοδιάστατα, τό μήνυμα ἀντίστασης στήν ἐξουσία διαστρέφεται, ἐπιδιώκοντας νά κολακεύσει τόν ἄνθρωπο, νά τόν παρουσιάσει σάν μικρό Θεό. Σιγά τά λάχανα. Στήν σειρά ΤΟ ΒΛΕΜΜΑ καταγγέλονται οἱ μεγαλοστομίες περί «ἀνάπτυξης» καί «προόδου».
Ἡ τεχνολογική ἀνάπτυξη ἔχει καταλήξει νά εἶναι μέσο ἐκπόρνευσης τῆς ἀνθρώπινης φύσης. Μιά ἀμπελοφιλοσοφἰα τοῦ Καρτέσιου, τό «cogito ergo sum», πῆρε τήν θέση τοῦ «νοῦς ὑγιής ἐν σώματι ὑγιεῖ». Ὑπῆρξε τό σπέρμα τοῦ σπασίματος τῆς ἁρμονίας καί τῆς ἐγκατάλειψης τοῦ ἀρίστου μέτρου, ἡ ἔναρξη τῆς διαμάχης καί τῆς σύγκρουσης μεταξύ πνεύματος καί ὕλης, δίνοντας τό σύνθημα γιά τό ρήμαγμα τῆς γῆς. Ἀντί τῆς συνεργασίας με την Φύση ἡ ἐκμετάλλευση της καί ὁ ἄκρατος ἀνταγωνισμός. «Ὑψηλές» ἰδέες πού γεννιοῦνται μέσα σέ μυαλά ἀρρωστημένα καί κρύβουν μέσα τους κάθε λογῆς ἀσχήμια. Φιλόσοφοι καί ἐπιστήμονες τῆς συμφορᾶς, νταβατζῆδες τῆς ἀλήθειας. Ὁ φίλος μας ὁ Φρειδερῖκος, τούς τά ψέλνει ὅπως τούς ἀξίζει:
«…Σᾶς ἐξορκίζω ἀδελφοί μου, μείνετε πιστοί στήν γῆ καί μή δίνετε πίστη σ’ αὐτούς πού σᾶς μιλοῦν γιά ὑπεργήϊνες ἐλπίδες. Αὐτοί εἶναι δηλητηριαστές εἴτε τό ξέρουν εἴτε δέν τό ξέρουν.
Αὐτοί εἶναι καταφρονητές τῆς ζωῆς, ἑτοιμοθάνατοι καί δηλητηριασμένοι καί οἵ ἴδιοι, πού ἡ γῆ τούς βαρέθηκε: ἄς χαθοῦνε, λοιπόν, ἀπό τοῦ προσώπου τῆς γῆς…» ( Φρειδερῖκος Νίτσε )Μᾶς εἶπαν, κλείνοντας μεταξύ τους τό μάτι, γιά τά ἰδανικά πολιτεύματα, γιά ὑψηλά ἰδεώδη, δημοκρατικά, γιά κορφές τῆς γνώσης ἀπάτητες σάν τόν προορισμό τῆς ἀνθρώπινης σκέψης, μᾶς μίλησαν γιά νόμους, νά πάψουμε νά ζοῦμε σάν τά ζῶα σέ ζούγκλα. Δέν μᾶς εἶπαν ὅμως, μᾶς τό ἔκρυψαν, πώς στήν ζούγκλα ὑπάρχει μέτρο, τό βάζει ἡ φύση τό μέτρο, ἔχει τήν στρατηγική της, ἐνῶ ἀπό τήν ζωή μας τό μέτρο καί ἡ ἁρμονία ἔχουν χαθεῖ. Ὅλα χωρίς ὅρια, τό κυνήγι τῆς ἀλήθειας, τό κυνήγι τῆς γνώσης, τό κυνήγι τοῦ κέρδους, τό κυνήγι τῆς ἀπόλαυσης. Κανείς περιορισμός. Καί θά φτάσει ἡ στιγμή, σίγουρα θά φτάσει, ἀφοῦ τό μέρος δέν μπορεῖ νά ἐπιβληθεῖ, δέν μπορεῖ νά ὑποτάξει, δέν μπορεῖ νά χωρέσει τό ὅλον, πού ὁ πλανήτης θά εἶναι κορεσμένος ἀπό «πρόοδο» καί ἀπό «ἀνάπτυξη», ἀπό ἰδέες μεγαλόσχημες, ἐκθαμβωτικές κατακτήσεις τοῦ πνεύματος καί ἐκπληκτικές ἐπιστημονικές ἀνακαλύψεις. Ὁ ἄνθρωπος ὅμως, ἄν ὑπάρχει, θά εἶναι περισσότερο σκλάβος ἀπό ποτέ. Μᾶς τό λέει καθαρά ὁ Σαρλώ στούς «Μοντέρνους καιρούς».
«… Καί νά τί θέλω τώρα νά σᾶς πῶ, μές τίς Ἰνδίες μέσα στήν πόλη τῆς Καλκούτας,
φράξαν τόν δρόμο σέ ἕναν ἄνθρωπο, ἁλυσοδέσαν ἕναν ἄνθρωπο κεῖ πού ἐβάδιζε,
Νά τό λοιπόν γιατί δέν καταδέχομαι, νά ὑψώσω τό κεφάλι
στά στροφώδη, στά διαστήματα
θά πεῖτε τά ἄστρα εἶναι μακριά καί ἡ γῆ μας τόσο δά μικρή
ἔ τό λοιπόν ὅτι καί νά εἶναι τά ἄστρα, ἐγώ τήν γλῶσσα μου τούς βγάζω,
γιά μένα τό λοιπόν τό πιό ἐκπληκτικό, πιό ἐπιβλητικό, πιό μυστηριακό καί πιό μεγάλο,
εἶναι ἕνας ἄνθρωπος πού τόν μποδίζουν νά βαδίζει,
εἶναι ἕνας ἄνθρωπος πού τόν ἁλυσοδένουνε…» ( Ναζίμ Χικμέτ – Μικρόκοσμος )
Βιοτεχνολογία. Έντός τοῦ καπιταλισμοῦ πρόκειται για κυριλέ χαρακτηρισμό τοῦ πώς ξεπατώνουμε ὅτι ἔχει νά κάνει μέ τήν ζωή καί τίς φυσικές διαδικασίες. Τό καπιταλιστικό καρκίνωμα στό προτελευταῖο του στάδιο. Προηγήθηκαν μία σειρά ἀπό ἄλλες «ἐπαναστάσεις». Ἀγροτική, Ἐπιστημονική, Τεχνολογική, Βιομηχανική. Ὅλες κυριαρχικές ἔναντι τῆς Φύσης. Ἀέρας, στεριά καί θάλασσα μέ ὅτι ζωντανό μέσα τους ἐξαναγκάζονται σέ ἕνα σακατιλίκι χωρίς πισωγύρισμα. Μέσα σέ ὅλη αὐτή τήν «ἀναπτυξιακή» λαίλαπα τεράστιες ἐκτάσεις δασῶν, ποταμῶν, ὑδροβιότοπων καταστρέφονται. Ἄμεσο ἀποτέλεσμα ἡ μείωση τῆς φυτικῆς παραγωγῆς. Τά ζῶα στά ὀργανωμένα στρατόπεδα συγκέντρωσης εἶναι τσουβαλιασμένα σάν κατάδικοι, ζῶα πού ἀπό τήν φύση τους εἶναι φυτοφάγα τρέφονται κυρίως μέ οὐσίες ζωϊκῆς προέλευσης. Οἱ ἀνισορροπίες πού συμβαίνουν ἐκεῖ μέσα ἔχουν συνέπειες ἀναπόφευκτες. Εἴχαμε πρίν ἀπό λίγα χρόνια τίς τρελλές ἀγελάδες, τό μήνυμα δέν τό πήραμε. Κάποια στιγμή στή θέση τῶν ἀγελάδων θά τρελλαθεῖ ἡ Φύση ὁλόκληρη μέ συνέπειες ἀνυπολόγιστες. Λόγῳ τῆς ἄρνησης τοῦ σύγχρονου ἀνθρώπου νά ἀντιληφθεῖ τό πρόβλημα, τίς συνέπειες θά κληθοῦμε νά τίς ἀντιμετωπίσουμε πάλι μέ στεγνές τεχνολογικές μεθόδους, περισσότερο βελτιωμένες καί τελειοποιημένες κάθε φορά. Ἀντί ἡ τεχνολογία νά ὑποβοηθεῖ, νά συμπληρώνει μία ἀνθρώπινη, μία κοινωνική, μία φυσική δραστηριότητα καί διαδικασία, γίνεται τό ἀντίθετο. Ὅλες οἱ σχέσεις τῶν άνθρώπων μεταξύ τους καί μέ τά ὑπόλοιπα ζῶα, μαζί καί οἱ σχέσεις κοινωνίας καί περιβάλλοντος, κάτω ἀπό τούς ὅρους «παραγωγικές σχέσεις» ἤ «καταμερισμός ἐργασίας» εἶναι τό καύσιμο γιά τήν τελειοποίηση τῆς τεχνολογίας - νάτο πάλι τό κυνήγι τῆς τελειότητας - μέ ἀπώτατο στόχο τό μέγιστο κέρδος. Μία τεχνολογία πού ἀντί νά εἶναι ἕνα ἐργαλεῖο τοῦ ἀνθρώπου, χρησιμοποιεῖ σάν ἐργαλεῖο τόν ἄνθρωπο, στήν ταινία μας τό κοτόπουλο καί τό γουρούνι, κάθε μορφή φυσικῆς ζωῆς.
Τό ἴδιο δέν γίνεται καί μέ τό κυνήγι τῶν ἐπιδόσεων στόν «ἀθλητισμό;» Τά πιό σύγχρονα βοηθήματα ( ἀκοῦς ἐκεῖ βοήθημα τό φάρμακο - δηλητήριο ), οἱ τελειότεροι ἀθλητικοί ἐξοπλισμοί στήν ὑπηρεσία τῆς κενολογίας altius – fortius – citius. Φυσικά ἡ ἀρλούμπα αὐτή εἶναι γιά τά μάτια τοῦ κόσμου πού πανηγυρίζει. Το ζουμί εἶναι ἕνα πράγμα καί μόνο. Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ Ο ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΣ, ΤΑ ΠΟΣΟΣΤΑ ΑΝΑΠΤΥΞΕΩΣ, Η ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ, ἡ φύση καί ἡ ζωή σέ κάθε μορφή της χρησιμοποιοῦνται ὡς μέσον γιά τήν ἐπίτευξή μιᾶς σειρᾶς στόχων καί σκοπῶν ἐντός τοῦ καπιταλιστικοῦ καθεστώτος. Τό ντοπάρισμα «ἀντιμετωπίζεται» μέ τεχνολογικά ἐξελιγμένες μεθόδους ἀνίχνευσης, οἱ ὁποῖες μέ τήν σειρά τους καθίστανται άναποτελεσματικές με ὅλο καί πιό μοντέρνες οὐσίες. Και ὅλα αὐτά γιατί ἡ λωβοτομημένη μάζα θέλει ρεκόρ ἐνῷ κάποιοι ἄλλοι ὅσο γίνεται ὑψηλότερες ἐπιδόσεις στά ἀτομικά ἤ ἑταιρικά τους κέρδη.
Ὅλο αὐτό τό σκηνικό κάτι μοῦ θυμίζει. Τίς τράπεζες πού βρίσκονται στόν πυρήνα τῆς «κρίσης», μέ το σημαντικότερο μερίδιο συμμετοχῆς σέ αὐτήν, τίς χρηματοδοτοῦμε ἐκ νέου γιατί ἄν λέει καταρρεύσουν θά καταρρεύσει ὅλο τό οἰκοδόμημα. Σάν μιά τεχνολογία διαπλεκόμενη, πού αὐξάνει τόν μέσο ὅρο «ζωῆς» μέ περισσότερα φάρμακα. Μεγαλύτερη διάρκεια ζωῆς μέ χειρότερη ὅμως ὑγεία. Τί σόϊ «πρόοδος» εἶναι αὐτή ἀδυνατῶ να καταλάβω. Δημιουργία «κρίσεων» σώνει καί καλά. Ἀντί νά σβήνουμε την φωτιά πού ἔχουμε ἀνάψει, ἐμεῖς ρίχνουμε καί ἄλλο κάρβουνο.
Αὐτό βέβαια πού πρέπει να γίνει κατανοητό εἶναι πώς ὅλο αὐτό τό εὐγενές ἔργο ἐπιτελεῖται μόνον ἐντός του καπιταλισμοῦ, τοῦ φιλελευθερισμοῦ. Τό ἐξηγεῖ πολύ ὡραῖα ὁ Γεράσιμος Κακλαμάνης ἐδῶ καί ἐδῶ .
Ἡ ἀλητεία μιᾶς ξιπασμένης καί φανατικῆς αὐτοθαυμαζόμενης κουλτούρας ( καλά καταλάβατε ἐννοῶ τήν δυτική …) πού θεωρεῖ ἐπίτευγμα τό νά κλείσει τήν φύση μέσα στό ἐργαστήριο, νά τήν μετατρέψει σέ ἕνα ἀπέραντο ἐργοστάσιο καί νά παρέμβει στίς διαδικασίες της μέ στόχο τήν μεγιστοποίηση τοῦ κέρδους, τήν στιγμή πού ἐντός του ἐργαστηρίου καί παρ’ ὅλη τήν τεχνολογική «πρόοδο» δέν μπορεῖ νά παρασκευάσει, - γιά νά ρίξει στήν ἀγορά , προφανῶς μέ παραφουσκωμένη τιμή - οὔτε μία φυσική ντομάτα. Τί κάνουμε λοιπόν σέ μία τέτοια περίπτωση; Βαφτίζουμε τίς φυσικές ντομάτες μέ τό πιασάρικο ὄνομα «βιολογικά προϊόντα» καί τίς πουλᾶμε σέ τιμές πού καλύπτουν τίς κερδοσκοπικές μας ὀρέξεις, σέ τιμές δηλαδή ἀδικαιολόγητα ὑψηλές σέ σχέση μέ τό πραγματικό κόστος, ἀφοῦ καί ἕνα παιδί προσχολικῆς ἡλικίας ἀντιλαμβάνεται ὅτι τό κόστος σέ μία φυσική καλλιέργεια ἐξ’ ὁρισμοῦ εἶναι ἐλάχιστο σέ σχέση μέ μία ὑποβοηθούμενη. Οἱ προφάσεις γιά νά δικαιολογηθοῦν τά ἀδικαιολόγητα, ἄφθονες ἀνάλογα μέ τήν περίσταση.
Ἡ συνέχεια τῆς παράνοιας, ἐπί τῆς ὀθόνης…. Μέσα σε αὐτό το ὁδοιπορικό τοῦ «πολιτισμοῦ» ἡ ἐπιθετικότητα ἐναντίον τῆς Ζωῆς ἐμφανής. Ἀλλά εἴπαμε...Προέχει ἡ ἐπίτευξη ὅλο καί μεγαλύτερων τζίρων, ὅπως καί ἡ εὐημερία τῶν δεικτῶν καἰ αὐτῶν πού τούς μαγειρεύουν. Κάποιες σκηνές, ὅπως αὐτές στά κεφάλαια 13,14,16 μέ κάνουν νά λέω: χίλιες φορές ὁ Μεσαίωνας. Τό ἴδιο καί ἡ διαδικασία θηλασμοῦ στό 14:40.
Ντοκυμαντέρ: ΤΟ ΒΛΕΜΜΑ: Τά κακαρίσματα τοῦ τρίτου κόσμου
Ἡ σκλαβιά, ἡ κακομεταχείριση, ἡ τεχνολογική μέθοδος πού εἴδαμε νά ἐφαρμόζεται στά κοτόπουλα καί στά γουρούνια, μέ πιό λεπτεπίλεπτες καί ἐξελιγμένες διαδικασίες εἰσβάλλουν σιγά σιγά καί στήν ἀνθρώπινη ζωή. Ἐκεῖ εἶναι τό τελευταῖο στάδιο τοῦ καπιταλιστικοῦ καρκινώματος πού γιά νά ρίχνει στάχτη στά μάτια μας ἔχει σάν σύμμαχό του τήν ἰδεολογία τῆς εὐκολίας, τῆς κατανάλωσης, καί τοῦ εὐδαιμονισμοῦ …καί μπόλικη ἀεριτζίδικη προπαγάνδα σύγκρουσης , ἐνοχῆς , ἀσφάλειας καί αὐτοθαυμασμοῦ…
ΤΟ ΤΕΡΑΣ
Τό ἀγαθόν, τό γενναῖο, τό πανάσχημο Τέρας,
πού καθυβρίζεται μέ σκαιότητα στίς ταινίες τοῦ Χόλλυγουντ,
τό Τέρας ὅπου μεροληπτεῖ ἐναντίον του τό κοινόν,
τό Τέρας, «πού κερδίζει τάς μάχας καί χάνει» - πάντα –
«τόν πόλεμον»,
ἅ τό Τέρας,
πῶς θάθελα νά τό σώζω,
ἐπεμβαίνοντας τήν τελευταίαν στιγμήν,
μέ ὁποιοδήποτε ὅπλον –
τό ξίφος, τήν σφενδόνην, τό δηλητήριον –
ἤ θρυμματίζοντας μέ ἕνα ρόπαλο
τόν φακό τοῦ ὀπερατέρ!..ΥΓ.
1) Στό παραπάνω ποίημα τοῦ Φαίδρου Μπαρλᾶ βλέπω τήν μάχη τοῦ «ἀρρωστημένου» καπιταλιστικοῦ ἀνθρώπου ὁπλισμένου μέ κάμερες τελευταίας τεχνολογίας νά στρέφεται κατά τῆς Φύσης – Τέρατος. Ὅμως ἡ ἐπιθυμία τοῦ ποιητῆ θά γίνει πραγματικότητα, μέ ὅπλα ἁπλά, φυσικά, ξῖφος, σφεντόνα, δηλητήριο,ρόπαλο. Τό τίμημα ἀγνοεῖται…
2) Γιά τό πῶς τό καπιταλιστικό καρκίνωμα σμπαραλιάζει μαζί μέ τήν Φύση καί κάθε πολιτισμό θά τά ποῦμε μία ἄλλη φορά. Τό ὅτι σμπαραλιάζει ὅμως εἶναι δεδομένο γιατί ὅλοι οἱ μεγάλοι πολιτισμοί εἶχαν μελετήσει καί καλλιεργήσει μία ὀργανική σχέση ἀνθρώπου καί κοινωνίας μέ τήν Φύση καί τό περιβάλλον. Ἄρα ἡ κατάκτηση τῆς Φύσης προϋποθέτει τήν διάβρωση καί τήν ἀλλοίωση ὅσων πολιτισμῶν ἦταν δεμένοι μαζί της.
3) Πρός ἀποφυγή παρεξηγήσεων, οἱ διάφορες οἰκολογικές ὀργανώσεις πού ξεπρόβαλλαν τά τελευταία χρόνια σάν τά σαλιγκάρια μετά τήν βροχή διόλου δέν μᾶς ἐκφράζουν ἀπό τήν στιγμή πού α) δέν ἔρχονται σέ σύγκρουση μέ τά πλανητικά πολιτικά καί οἰκονομικά κέντρα ἐξουσίας ἀλλά ἀντίθετα στο παρασκήνιο διαπλέκονται μέ αὐτά, κρατῶντας στά φανερά μιά οὐδέτερη καί ἀπολίτικη στάση καί β) ἀσχολοῦνται μόνο τεχνικά καί ἐπιδερμικά ἀποφεύγοντας νά ἐμβαθύνουν στήν ρίζα τῶν προβλημάτων, κάτι πού εἶναι ἀναμενόμενο ὅταν ἰσχύει τό α).
4) Τήν ἑπόμενη φορά πού θα ἀκούσουμε μεγάλα λόγια για πληθυσμιακή κάλυψη 99,9999…%, ἄς κάνουμε μιά προσπάθεια να ἑρμηνεύσουμε το μήνυμα καί λίγο διαφορετικά ἀπό τον ἐπιβαλλόμενο ἀγοραῖο τρόπο…
Θά κλείσω σήμερα μέ στίχους τοῦ μεγάλου Ἄκη Πάνου:
« .. Πές μου μπαμπά , πές μου μπαμπά,
τόν κόσμο μέ τόν ἀραμπᾶ,
γιατί νά τόν ἀλλάξεις.
Τώρα δέν πιάνεται μπαμπά,
πετάει, τρέχει, κολυμπᾶ,
μ’ ἕνα λαχάνιασμα μπαμπᾶ,
στή σκέψη καί στίς πράξεις…»
Στῖχοι
Πές μου παππού -Ἄκης Πάνου
Ωραίος τύπος ο Χρόνης...
ΑπάντησηΔιαγραφήΠερί το 11:00 του βίντεο νοιώθεις ένα σφίξιμο(νεογνά πουλερικά και διαχωρισμός).
Το θέμα τεράστιο.Η γενική ιδέα και κατεύθυνση Ζάρα με βρίσκει απολύτως σύμφωνο.Άλλο πράγμα οι αυξημένες ανάγκες του σύγχρονου κόσμου,άλλο οι πάμπολες τεχνητά δημιουργημένες ανάγκες από τα media και τη διαφήμιση και άλλο η άγρια επέλαση των κολοσσών του κάθε κλάδου(εδώ βιομηχανία ζωωτροφών) για κέρδη με οιοδήποτε κόστος.
Ειλικρινής απορία:την ανάλογη ίσως και πιο βάρβαρη κατεύθυνση της σύγχρονης Κίνας προς την "ανάπτυξη" με κάθε κόστος θα την χρεώσουμε στο μέλλον στο δυτικό καπιταλισμό που υιοθέτησε ή στον σινικό πολιτισμό;
Σαφῶς χρεώνεται στόν δυτικό καπιταλισμό. Πρόκειται γιά μιά μορφή ἀποδοχῆς ἀπό τόν ἀμυνόμενο τῶν ὅπλων τοῦ ἐπιτιθέμενου, μέ σκοπό νά ἀμυνθεῖ. Τό ἐρώτημα ὅπως τό ἀντιλαμβάνομαι ἐγώ, μεταξύ ἄλλων, εἷναι ἄν κάποια στιγμή ἀπό τήν ἄμυνα στραφεῖ στήν ἐπίθεση. Πάντως εἷναι ριζικά ἀντίθετο καί στήν κονφουκιανική παράδοση καί στό πνεῦμα τοῦ Μάο. Κρίσιμης σημασίας ἐρώτημα ἀποτελεῖ ἄν τό ΚΚΚ πού αὐτή τήν στιγμή ἐλέγχει τήν κατάσταση ἀντιλαμβάνεται τήν δυναμική τῶν πραγμάτων καί τῶν ἀνισορροπιῶν πού δημιουργοῦνται. Χωρίς νά κατέχω τό θέμα, αὐτό πού μοῦ δίνει μιά νότα αἰσιοδοξίας εἷναι ὁ μεγάλος κινέζικος πολιτισμός...
ΑπάντησηΔιαγραφήΚάποια ἄρθρα τοῦ ἄσπονδου "φίλου" σου (...χεχεχε...), πού σκοπεύω νά ἀναρτήσω ἴσως εἷναι περισσότερο διαφωτιστικά.