Τώρα μιλῶ στόν ἐαυτό μου ἀλλοιώτικα

Στήν Πολιτεία ὁ Πλάτων ἀφηγεῖται τήν ἱστορία τοῦ μαγικοῦ δαχτυλιδιοῦ τοῦ Γύγη, ἑνός βοσκοῦ πού ἐνῶ φροντίζει, καί καθοδηγεῖ τό κοπάδι του ξαφνικά βλέπει τή γῆ νά σείεται καί νά ἀνοίγει στά δύο. Ὁ Γύγης ἀρχικά ταράζεται ἀλλά καθώς σταδιακά ἀρχίζει νά συνέρχεται πλησιάζει κοντά στό χάσμα καί γεμάτος περιέργεια βάζει τό κεφάλι του μέσα ἀπό ἕνα ἄνοιγμα καί βλέπει ἕναν γίγαντα νά κοιμᾶται. Τήν προσοχή τοῦ Γύγη αἰχμαλωτίζει ἕνα κόσμημα στό δάχτυλο τοῦ γίγαντα πού τό ἁρπάζει γρήγορα καί φεύγει. Στή συνέχεια ὅταν συναντᾶ τούς ἄλλους βοσκούς φορᾶ τό δαχτυλίδι, πού τοῦ προσθέτει κάλλος, γοητεία, κῦρος, καί τιμή ἐλπίζοντας πώς θά πλανέψει τούς συναδέλφους του καί θά τούς κάνει νά ἀλλάξουν γνώμη γι’ αὐτόν καί νά τόν ἐμπιστευτοῦν. Στή συνάντηση αὐτή διαπιστώνει πώς τό δαχτυλίδι αὐτό κάνει τόν χρήστη του ἀόρατο. Τή στιγμή πού ἀντιλαμβάνεται τήν μαγική δύναμη τοῦ δαχτυλιδιοῦ ὁ Γύγης άρχίζει νά σκέπτεται τί θά ἔπρεπε νά κάνει. Νά ἐπιβάλλει τή θέλησή του μέ τήν ἐξουσία πού τοῦ δίνει τό δαχτυλίδι, ἤ νά μείνει ὁρατός, ἐξουσιάζοντας ὄχι τούς ἄλλους ἀλλά τόν ἐαυτό του, τά πάθη του, τά ἔνστικτά του; Ὁ Πλάτων θεωροῦσε ὅτι δίκαιος ἄνθρωπος εἶναι ἐκεῖνος τοῦ ὁποίου οἱ πράξεις δέν ἀλλάζουν ἀκόμη καί ὅταν εἶναι ἀόρατος.

Κάπως ἔτσι ξεκίνησε ἡ ἰδεολογία τῆς διαφάνειας, σύμφωνα μέ τήν ὁποῖα ἡ χρηστή διακυβέρνηση ἀκολουθεῖ τούς κανόνες τῆς πλήρους διαφάνειας. Ἡ ἀπόλυτη διαφανής κοινωνία ἀπαιτεῖ τή διαβίωση σέ γυάλινα σπίτια. Ἔτσι ἡ τέλεια κοινωνία εἶναι ἐκείνη ὅπου οἱ πολίτες κατοικοῦν σέ ἕνα κόσμο κατασκευασμένο ἀπό γυαλί. Τά παράθυρά μας εἶναι διαφανή, δουλεύουμε σέ γυάλινους πύργους, μέσα σέ γυάλινους κύβους, σέ “open plan” γραφεῖα, ὅπου ὁ καθένας μπορεῖ νά “ἐνημερωθεῖ” γιά τή δουλειά ὅλων τῶν ἄλλων. Ὁ γυάλινος κύβος δέν ἐπιτρέπει σκοτεινές γωνίες, μυστικούς χώρους, διαφυγή ἀπό τό Πανοπτικό βλέμμα. Ζοῦμε σέ κυκλικές φυλακές, ὅπου τό ἐσωτερικό κάθε κελιοῦ εἶναι ὁρατό ἀπό ἕνα κεντρικό παρατηρητήριο στό ὁποῖο κάθονται οἱ Φρουροί. Δέν ἔχουμε ἄλλωστε τίποτα νά κρύψουμε ὁ ἕνας ἀπό τόν ἄλλο. Γίνονται ἐκλογές, ἀλλά γιά λόγους διαφάνειας, ἡ μυστική ψηφοφορία ἔχει ἐξοριστεῖ καί ἔτσι κάθε πολίτης ψηφίζει ἀνοιχτά τόν ἐν ἐνεργεία Εὐεργέτη. Ἔτσι ἡ τέλεια κοινωνία μας ἔχει ἀπαλλαγεῖ ἀπό τούς κλέφτες, τούς φοροφυγάδες, καί τήν ὀκνηρία τῶν συμπολιτῶν μας.

Εἶναι ὅμως σαφές πώς δέν χρειάζονται ἐπιθεωρητές φυλακῶν πού νά βλέπουν τά πάντα γιά νά ἐξασφαλίζεται ὁλοκληρωμένη ἐπιτήρηση. Οὔτε Μεγάλος Ἀδελφός, οὔτε Εὐεργέτης. Ἀντ' αὐτοῦ, ἕνα δίκτυο πειθαρχικῶν μέτρων ριζωμένων στά ἐκπαιδευτικά καί ἰατρικά μας συστήματα δημιουργοῦν ἕνα δίκτυο ἐπιτήρησης, ὅπου ὅλοι παρακολουθοῦν ὅλους. Κάθε ἄτομο τελικά ἐπιλέγει ἐλεύθερα ἕνα καθεστώς φροντίδας γιά τόν ἐαυτό του, διατηρώντας καλή ὑγιεινή, συμμετέχοντας σέ ρουτίνες γυμναστικῆς, ἀκολουθώντας ἀσκήσεις διατήρησης καλῆς ὑγείας, ἀποκηρύσσοντας κακές συνήθειες, καί συμμορφούμενο μέ τούς κοινωνικούς κανόνες. Ἔτσι ἕνας καλοπροαίρετος στόχος συνέβαλε στή διάβρωση, ὄχι τοῦ ἰδιωτικοῦ, ἀλλά τοῦ δημόσιου τομέα. Ὁ δημόσιος τομέας ἔχει ἐξαφανιστεῖ καί ἀντιμετωπίζεται ὡς ἰδιωτικός καί ὅταν τό ἰδιωτικό εἰσάγεται στόν δημόσιο χῶρο – ὅταν παρουσιάζουμε δημόσια αὐτό πού κανονικά προορίζεται γιά τό ἰδιωτικό – μπαίνουμε στόν κόσμο τῆς πορνογραφίας καί ἡ πορνοποίηση τῆς πολιτικῆς γίνεται κανόνας.

Ὁ καταναγκασμός πρός τή διαφάνεια δέν σταματᾶ στήν ἐπιφάνεια. Τό ἔξυπνο τηλέφωνο μᾶς κάνει διαφανεῖς, καθώς εἴμαστε πάντα σέ ἐτοιμότητα, πάντα διαθέσιμοι, πάντα ὑπόλογοι, καθώς ἀφήνουμε ἕνα ἀνιχνεύσιμο ἴχνος κειμένων καί φωτογραφιῶν, τά ὁποῖα ἀνεβάζουμε σέ δημόσιες πλατφόρμες προκειμένου νά ἐπιμεληθοῦμε τή “διαφανή” διαδικτυακή μας εἰκόνα. Ἡ ἰδεολογία τῆς διαφάνειας ἔχει γίνει τόσο πειστική ὧστε ἡ πεποίθηση πώς ἀναλφάβητος εἶναι τό ἄτομο πού δέν ξέρει πώς νά χρησιμοποιήσει ἕνα ἔξυπνο τηλέφωνο εἶναι κοινῶς ἀποδεκτή. Ἔτσι τά ἔξυπνα τηλέφωνα μᾶς ἔχουν καταστήσει τρόφιμους ἑνός Ψηφιακοῦ Πανοπτικοῦ βλέμματος στό ὁποῖο ἐκθέτουμε τούς ἐαυτούς μας οἰκειοθελῶς. Καθώς ἀποκαλύπτουμε τίς ἐπιθυμίες μας καί σχολιάζουμε στά κοινωνικά δίκτυα, πτυχές τοῦ ἐαυτοῦ μας πού ἦταν κρυμμένες, πιθανῶς ἀκόμη καί ἀπό τόν ἐαυτό μας, γίνονται διαφανεῖς καί ἐπομένως ὁρατές στούς ἀλγόριθμους τοῦ μηχανήματος. Ἔτσι ἀπό καταναλωτές γινόμαστε προϊόντα πού πωλοῦνται στήν ἠλεκτρονική οίκονομία. Μέ αὐτή τήν ἁπλή διαδικασία, ἐπιτυγχάνεται ἀπόλυτη διαφάνεια. Δέν ὑπάρχουν πιά σκοτεινά μυστικά, γιατί δέν ὑπάρχει πιά ἐσωτερική ζωή.

Ἡ διαφάνεια ὅμως πού εἰσβάλλει στήν ἰδιωτική ζωή, σκοτώνει τόν αὐθορμητισμό καί στερεῖ ἀπό τό ἄτομο τήν ἐσωτερικότητα. Ἡ ἀδιαφάνεια πρέπει νά προστατευθεῖ. Ἄν ἀποτύχουμε νά δεχτοῦμε τό ἀδιαφανές, ἀποτυγχάνουμε νά ἐκτιμήσουμε τήν θαυμαστή ἐτερότητα τοῦ Ἄλλου. Ὅταν καταφέρουμε νά ὑπερκεράσουμε τήν ναρκισσιστική ἀπαίτηση ἡ διαφορά τοῦ Ἄλλου νά συμμορφωθεῖ στή διαφάνεια τῆς δικῆς μας νόρμας, συνειδητοποιοῦμε ὅτι δέν χρειάζεται νά κατανοήσουμε πλήρως τόν Ἄλλο γιά νά τόν σεβαστοῦμε. Ἀκόμα καί μέρη τοῦ ἐαυτοῦ μας θά πρέπει νά παραμείνουν σκοτεινά γιά τόν ἐαυτό μας καθώς χάνοντας τήν ἐσωτερικότητά μας σκοτώνουμε τήν δημιουργικότητά μας. Στήν ἐποχή τῆς
διαφάνειας, ἡ ἐσωτερικότητα, ἡ μυστικότητα, καί ἡ ἐρμητική ἀπόκρυψη εἶναι μορφές ἀντίστασης.

Δίχως χρόνο [4]

Ἐπιχρυσωμένοι ὁλιγάρχες, δισεκατομμυριοῦχοι σεΐχηδες καί θεότητες τῆς Silicon Valley καθοδηγοῦν τό ἀνθρώπινο μέλλον δημιουργώντας ἐρπετοειδεῖς νόες. Θερμοβαρικές βόμβες λιώνουν τά ἐμπορικά κέντρα καί πυρκαγιές μαίνονται στούς πυρηνικούς ἀντιδραστῆρες. Οἱ ὑπεράνθρωποι ἐπικυρώνουν τή δύναμή τους ἐφευρίσκοντας συνεχῶς τρόπους νά “διασώζουν” τούς ἀνθρώπους ἀπό τήν ἀνθρωπιά τους. Τό παρελθόν καί τό παρόν συνθλίβονται γιά νά δημιουργηθεῖ ἕνα δῆθεν εὐτυχισμένο μέλλον. Πολιτικοί, οἰκονομολόγοι, διανοούμενοι, παπᾶδες, ὅλοι τό ἴδιο πολεμοκάπηλοι, παγιδευμένοι δίχως ὅραμα στή μέση τῆς ἐρήμου τήν ὁποῖα δημιούργησαν, τρέχουν ἀλαφιασμένοι γύρω καθησυχάζοντας τούς ἐγκληματίες ὅτι εἶναι οἱ καλύτεροι φίλοι τους. Τό μοναδικό διανοητικό πλαίσιο ἀνάκαμψης πού ἔχουν νά προσφέρουν εἶναι ἡ περαιτέρω ἐξαθλίωση τῶν μαζῶν μέ φόντο τόν πυρηνικό ἀνταγωνισμό Ἀνατολῆς-Δύσης.

Καλή Ἀνάσταση μέ λέει μέ τρεμάμενη φωνή. 
 

The Human Abstract

Ἡ Συμπόνια δέν θά ὑπῆρχε πιά
Ἄν δέν κάναμε κάποιον φτωχό.
Καί τό Ἔλεος δέν θά μποροῦσε πιά νά ὑπάρχει,
Ἄν ὅλοι ἦταν τόσο εὐτυχισμένοι ὅσο ἐμεῖς.

Καί ὁ ἀμοιβαῖος φόβος φέρνει τήν Εἰρήνη,
Μέχρι νά γιγαντωθοῦν οἱ ἐγωϊστικές ἀγάπες.
Τότε ἡ Ἀγριότητα πλέκει μιά παγίδα
Καί ἀπλώνει τά δολώματά της μέ προσοχή.

Κάθεται μέ ἱερούς φόβους
Καί ποτίζει τά χώματα μέ δάκρυα.
Τότε ἡ ταπεινοφροσύνη ριζώνει
Κάτω ἀπό τό πόδι της.

Σύντομα ἀπλώνεται ἡ θλιβερή σκιά
Τοῦ Μυστηρίου πάνω ἀπό τό κεφάλι της.
Καί ἡ κάμπια καί ἡ μύγα
Τροφοδοτοῦν τό Μυστήριο.

Καί φέρνει τόν καρπό τῆς Ἐξαπάτησης,
Ροδοκόκκινο καί γλυκό γιά νά τό φᾶς,
Καί τό Κοράκι φτιάχνει τή φωλιά του
Στήν παχιά σκιά της.

Οἱ Θεοί τῆς γῆς καί τῆς θάλασσας,
Ἀναζήτησαν τή Φύση γιά νά βροῦν αὐτό τό δέντρο
Ἀλλά ἡ ἀναζήτησή τους ἦταν μάταιη.
Μεγαλώνει μόνο μέσα στόν Ἀνθρώπινο Ἐγκέφαλο.

William Blake

 

Ἐνσυναίσθηση

Σάν κάποιο ἔργο πού διαδραματίζεται σέ κάποιο “καταφύγιο” στό ὁποῖο οἱ ἐπιζῶντες κάποιας ἀπροσδιόριστης καταστροφῆς βιώνουν τό “φινάλε” τους, καταναλώνοντας σιγά-σιγά τούς φθίνοντες πόρους πού ἐξακολουθοῦν βασανιστικά, νά τούς κρατοῦν στή ζωή κρεμασμένους ἀπό μιά κλωστή.

Ὑπάρχει μιά ἀσυμβίβαστη ἔνταση μεταξύ τῆς ἀνάγκης νά μιλήσει κανείς γιά τή φρίκη καί τῆς ἀδυναμίας νά ἐκφραστεῖ. Ἡ ὀμιλία λόγω τῆς ἔλλειψης κατάλληλης γλῶσσας δέν ἐπιτρέπει τήν ἔκφραση. Ἡ γλῶσσα ἔχει διαφθαρεῖ ἀνεπανόρθωτα, ἔχει κατασκευάσει ἕναν κόσμο πού ἀνέχεται νά φιλοξενεῖ καταστροφές. Ἀκόμα καί ἡ σιωπή εἶναι ἀνίκανη νά σέ βγάλει ἀπό αὐτή τήν ἀπόγνωση. Ἡ σιωπή προσπαθεῖ νά ἐκλογικεύσει τήν ἀνικανότητά μας, κι ἔτσι κι ἐκείνη ἐξευτελίζεται σέ ψέμα.

Ὁ σύγχρονος Ἕλληνας ἔχει καταφέρει νά μοιάσει στόν “δυτικό” ἄνθρωπο πού συγχέει τήν συμπάθεια γιά τούς ἄλλους μέ τήν ἐνσυναίσθηση, πού γιά τούς Ἕλληνες σήμαινε κάτι περισσότερο ἀπό ἁπλή κατανόηση τῆς ἐμπειρίας τῶν ἄλλων. Ἡ ἐνσυναισθητική ἀνησυχία καί ἡ ἐνσυναισθητική φροντίδα εἶναι διαφορετικά πράγματα ἀπό ἕνα ἁπλό αἴσθημα ἐνδιαφέροντος ἤ ἀνησυχίας γιά τήν εὐημερία τοῦ Ἄλλου. Τά συναισθήματα ἀνησυχίας γιά τήν εὐημερία ἄλλων ἀνθρώπων εἶναι σαφῶς διαφορετικά ἀπό τά συναισθήματα ἀνησυχίας πού δέν κατευθύνονται πρός τά θύματα ἀλλά πρός τόν ἑαυτό μας. Ἡ ἐνσυναισθητική φροντίδα ὑποδηλώνει ἐκεῖνες τίς ἐνέργειες κάποιου πού ἀποσκοποῦν κυρίως νά ὠφελήσουν ἄλλους παρά τόν ἴδιο, θέτοντας μερικές φορές σέ κίνδυνο ἀκόμη καί τή δική του εὐημερία. Εἶναι διαφορετικό πρᾶγμα ἄν κάποιος ἀποκτᾶ μιά αἴσθηση ἱκανοποίησης ἀπό τέτοιες πράξεις ἀπό τό νά ἀποσκοπεῖ νά ὠφεληθεῖ ἀπό αὐτές τίς πράξεις. Αὐτές ἦταν οὐσιώδεις διαφορές μεταξύ τοῦ Ἕλληνα καί τοῦ “δυτικοῦ” ἀνθρώπου τοῦ ὁποίου ἡ ἐνσυναίσθηση εἶναι προσανατολισμένη πρός τόν ἐαυτό του παρά πρός τούς ἄλλους. Ἡ παροχή σταθερῆς φροντίδας στούς ἄλλους ἦταν βασικό μέλημα τοῦ Ἕλληνα καί ἄς μήν εἶχε πρόσβαση σέ σημαντικούς πόρους.

Ἡ ἐνσυναίσθηση εἶναι ἕνας μηχανισμός πού ἐπιτρέπει τήν ἔγκριση ἤ τήν ἀποδοκιμασία μιᾶς πράξης ὡς ἠθικῆς ἤ ὡς ἀνήθικης. Ἡ ἐνσυναίσθηση εἶναι ἀπαραίτητη γιά τήν ἠθική. Τίς μέρες αὐτές μπορεῖ κανείς νά συνειδητοποιήσει ξεκάθαρα τήν ἀλήθεια τῆς στωικῆς σκέψης. Αὐτό πού γκρεμίζει ἕναν ἄνθρωπο δέν εἶναι ὁ πόνος ἀλλά ἡ ντροπή.

Δίχως χρόνο [3]

 

-Ἐπιθυμίες, θλίψεις, μικρά καί μεγάλα προβλήματα, μικρές καί μεγάλες σκέψεις. Χαμένοι στίς πόλεις, μόνοι στούς λόφους. Μακρύς και κουρασμένος ὁ δρόμος τους. Ἔβαλαν πολλά χιλιόμετρα κάτω ἀπό τά τακούνια τους, γιά νά ἔρθουν κοντά μας, εἶναι οἱ σιδηροτροχιές μας, εἶναι οἱ σταθμοί μας, εἶναι ἡ βόλτα μας πάνω σέ χαλί, εἶναι ὁ οὐρανός μας, ὁ ἄνεμος πού φυσάει, τό χειμωνιάτικο φεγγάρι μας. Εἶναι οἱ λίγοι φίλοι πού μᾶς περιμένουν. Εἶναι τό ἀσπράδι τῶν βράχων τῆς Σαρωνίδας. Εἶναι λαμπερά μαργαριτάρια πεταμένα σέ χοιροστάσια, πού μετά ἀπό κάποιο ἰσχυρό κρότο καί ὑψηλές θερμοκρασίες βυθίστηκαν βαθιά στό ἔδαφος. 

-Προετοίμασε μέ κόπο τούς λυγμούς τῆς ἰσχύος. Εἴμεθα ἡ ἐξουσία ἐξεφώνησε. Ἐπιθυμίες, θλίψεις, προβλήματα, σκέψεις δέν ἀπαιτοῦνται. Δέν εἴμεθα οἱ σιδηροτροχιές, δέν εἴμεθα οἱ σταθμοί, δέν εἴμεθα ἡ βόλτα πάνω σέ χαλί, δέν εἴμεθα ὁ οὐρανός, ὁ ἄνεμος πού φυσάει, τό χειμωνιάτικο φεγγάρι. Εἴμεθα ὁ κεραυνός, εἴμεθα ἡ νύχτα, εἴμεθα τό σκοτάδι. Εἴμεθα κάμποσοι ψεῦτες πού μετά ἀπό ἀσήμαντα γεγονότα πάντα περιμένουν. Εἴμεθα σπουδαγμένοι διοικηταί ἐπιχειρήσεων, κύριον μέλημά μας εἶναι ἡ ἐξασφάλισις τοῦ κέρδους. Ἄλλωστε τί θά μποροῦσε νά κάνει κανείς ὅταν ὅ,τι ἀγγίζει μετατρέπεται σέ βλέννα; Τί λόγο νά ἐκφωνήσει στά ἐγκαίνια τοῦ νεκρομουσείου; Εἴμεθα ἀγορασμένα ψηφοδέλτια πού μετά ἀπό κάποιο ἰσχυρό κρότο καί ὑψηλές θερμοκρασίες ξεβράστηκαν σάν σκουλήκια στίς ὀθόνες.

Δίχως χρόνο [2]

Μετά ἀπό μιά σύγκρουση μεταξύ ἑνός φορτηγοῦ καί μιᾶς ἐμπορικῆς ἁμαξοστοιχίας χημικά ἀπόβλητα ἀπελευθερώνονται στήν ἀτμόσφαιρα. Κατόπιν ἐντολῆς τῶν τοπικῶν ἀρχῶν κάποιοι φίλοι ἐγκαταλείπουν τά σπίτια τους καί στιβαγμένοι σ’ ἕνα ἠμιφορτηγό ἀναζητοῦν ἀσφαλές καταφύγιο. Τά διαζύγια, οἱ ἀναζητήσεις ἐργασίας, ἡ ἀνατροφή τῶν παιδιῶν, τά προβλήματα μέ τούς ὀσφυϊκούς δίσκους, τά ὀστά, τίς ἀρθρώσεις, ὁ προγραμματισμός περιουσιακῆς καταστάσεως καί τά τοιαῦτα κυριαρχοῦν στίς συζητήσεις τους.

Σέ κάποιο σημεῖο τοῦ δρόμου, πού ἐξελήφθη ὡς ἀσφαλής ζώνη, ὁ Κυρίαρχος βγαίνει ἀπό τό αὐτοκίνητο γιά βενζίνη καί ἐκτίθεται σέ τοξική βροχή γιά δυόμισι λεπτά. Ὅταν ἐπικοινωνεῖ μέ κάποιον κυβερνητικό ἀξιωματοῦχο γιά νά ρωτήσει ἄν πρόκειται νά πεθάνει, τοῦ λένε ὅτι ὁ τέως Βασιλεύς Κωνσταντῖνος θά ζήσει στό σύστημά του γιά τά ἐπόμενα εἴκοσι χρόνια. Ἡ συνέχεια στίς συζητήσεις ἄρχισε νά περιστρέφεται στό ποιός ἀπό τούς ἐπιβάτες θά πεθάνει πρῶτος. Εἶναι τά ἀνθρώπινα ὄντα θνητά, ὅπως ὑποθέτουν ἐμφατικά τά Ὁμηρικά ἔπη, ἤ ἔχουμε τή δυνατότητα νά ἐπιτύχουμε τήν ἀθανασία, ὅπως συχνά ὑποστηρίζει ὁ Πλάτωνας; Δέν ὑπάρχει ἀδικία πιό τρομακτική ἀπό τήν ἀνισότητα τοῦ προσδόκιμου ζωῆς. Μιά μορφή διάκρισης κατά τήν ὁποῖα χρόνια, μερικές φορές δεκαετίες, κλέβονται ἀπό τούς πολλούς καί δίδονται σέ λίγους καί ἐκλεκτούς, μέ βάση ἀποκλειστικά τόν πλοῦτο καί τήν κοινωνική τους τάξη. Ἡ πιό σημαντική μορφή “κοινωνικῆς ἀπόστασης” εἶναι ἡ χρονική ἀπόσταση τοῦ θανάτου μεταξύ τῶν εὐκατάστατων καί τῶν ἐνδεῶν, μεταξύ ἐκείνων πού μποροῦν νά ξεφύγουν ἀπό τίς χειρότερες ἐπιπτώσεις τῆς ἀγχωτικῆς ζωῆς καί ἐκείνων τῶν ὁποίων ἡ ζωή συντομεύεται ἀπό αὐτές.

Ἡ Χριστίνα ἐπιμένει πώς πρέπει κανείς νά στέκεται στίς μικρές στιγμές, νά ἀφουγκρἀζεται τίς “ἄσκοπες μέρες” καί μέ τήν διαλείπουσα φωνή της προτρέπει: “Μή ζήσετε τήν ὑπόλοιπη ζωή σας βασισμένοι σ’ ἕνα προδιαγεγραμμένο σχέδιο. Ἡ κατάληξη ὅλων τῶν σεναρίων εἶναι ὁ θάνατος. Δέν ἔχει σημασία πόσο σᾶς ἀρέσει νά βγάζετε ἔξω τά σκουπίδια, νά ἀπολαμβάνετε τίς μπάμιες μπάρμπα-Στάθης, τό κοτόπουλο Μιμίκος, ἤ τόν ἀνάλαφρο τρόπο ζωῆς τῶν ἄλλων.”

Ὁ Κυρίαρχος αἰσθάνεται ὅτι, στά πενήντα, ἡ ζωή του δέν ἔχει ἀκόμη ξεκινήσει. Τό δίλημμα γι’ αὐτόν δέν εἶναι πλέον ποιός θά πεθάνει πρῶτος, ἀλλά πώς θά διαχειριστεῖ τίς ἀπειλές γιά τό νέο του ἀγαπημένο καί εὔθραυστο status quo. Ἡ Μάρθα προσπαθώντας νά τόν ἐμψυχώσει τόν λέει πώς δέν εἶναι πλέον ἀνάγκη νά μάχεται γιά τήν ἐπιτυχία δίνοντας βάση στά πρότυπα τῶν ἄλλων. Μπορεῖ νά κρατήσει τίς ἰδέες του, τή δική του φιλοσοφία, δέν θά χρειάζεται πλέον νά παραθέτει ἐπιχειρήματα ἤ ἀποδείξεις πώς τά πράγματα δέν θά ἔπρεπε νά εἶναι ἔτσι. Τά ἰδανικά του πλέον δέν θά τοῦ ἐπιβάλονται ἀπό τόν πολιτισμό τῶν ἄλλων ἀλλά θά εἶναι πράγματα τά ὁποῖα ἔχει ὁ ἴδιος ἐπιλέξει. Θά μπορέσει νά ἐπιβάλει στήν κοινωνία διά νόμου νέα δεσμά στούς ἐνδεεῖς καί νά δώσει νέες ἐξουσίες στούς εὐκατάστατους φίλους του. Ὁ ἔξυπνος σφετερισμός θά καταστεῖ δικαίωμα καί θά λειτουργεῖ νόμιμα πρός ὄφελος λίγων φιλόδοξων ἀτόμων, πού θά ὑποβάλουν τούς ἐνδεεῖς σέ ἀέναη ἐργασία καί ἀθλιότητα. Ἐξάλου οἱ ἐπιστῆμες προοδεύουν, μέ ἄλλα λόγια, δέν κάνουν τίποτε ἄλλο ἀπό τό νά ὀξύνουν τήν ἀνισότητα. Ἐξαθλίωση γιά τούς ἐνδεεῖς καί ἐξασφάλιση γιά τούς εὐκατάστατους. Πώς θά μποροῦσαν ὅλα αὐτά νά ἀποτύχουν νά ἐπιμηκύνουν τή ζωή τῶν κυρίαρχων καί νά συντομεύσουν ἐκείνη τῶν ὑπηκόων τους; Δέν ὑπάρχει κανένας λόγος ἀνησυχίας, ὅλα θά ἐξελιχθοῦν ὁμαλά.

Ὁ Κυρίαρχος μπορεῖ νά θέλει νά τά πιστέψει ὅλα αὐτά, ἀλλά φοβᾶται πώς ἡ κοινωνική σφαῖρα, παροῦσα σέ χιλιάδες λεπτομέρειες, θά τοῦ ἐπιβάλει ἕναν ὁρίζοντα ἐπιλογῆς, ἀκόμα κι ἄν αὐτός ὁ ὁρίζοντας εἶναι εὐρύτερος ἀπό ἐκεῖνον πού τοῦ ἐπέβαλε ἐπιλογές στό παρελθόν. Γνωρίζει πώς τό πρόσωπο τοῦ ἄνακτος εἶναι ἱερό καί ἀπαραβίαστο. Γνωρίζει πώς ὁ νόμος πού ἰσχύει γιά τούς κοινούς θνητούς δέν ἰσχύει γιά τούς μονάρχες, τοποθετώντας τους ἔτσι σέ μιά περιοχή ὅπου ὁ θάνατος παύει νά ἔχει ὁποιαδήποτε σημασία γι’αὐτούς. Ὡς ἀποτέλεσμα ὅμως ὁ ἄναξ, ἀποκλεισμένος ἀπό τήν ἀνθρώπινη κοινότητα, εἶναι μιά φιγούρα πού εἶναι τόσο ἀνθρώπινη ὅσο καί ἀπάνθρωπη.

Καθώς ὅλα αὐτά στριφογυρνοῦν στό μυαλό του ὁ Κυρίαρχος ἀντιλαμβάνεται ὅτι ὁ θάνατός του ἀποτελεῖ “εἰλημένη δικαστική ἀπόφαση”. Διαπιστώνει πώς οἱ κυβερνητικοί ἀξιωματοῦχοι στήν προσπάθειά τους νά ἐπιμηκύνουν τήν ζωή τοῦ ἄνακτος στήν οὐσία ἐπιμηκύνουν τόν θάνατό του διά μέσου τοῦ συστήματος τοῦ Κυρίαρχου. Μέ τό ἴδιο τρόπο πού οἱ κυρίαρχοι τοῦ Κόσμου προσπαθοῦν νά ἐπιτύχουν τήν ἀθανασία μέσω κρυοσυντήρησης, καί ἐπιθυμοῦν νά παγώσουν τά σώματά τους ὅταν πεθάνουν μέ τήν ἐλπίδα τῆς ἀνάνηψης καί τῆς ἀνάπτυξης τῆς τεχνολογίας πού θά τούς ἐπιτρέπει νά κατεβάζουν τόν ἐγκέφαλό τους σέ ἕνα σκληρό δίσκο ὤστε νά μετενσαρκώνονται μέ ὅλη τή μνήμη τους ἄθικτη, ἔτσι τό σύστημα τοῦ Κυρίαρχου θά χρησιμοποιηθεῖ γιά τήν ἐπιμήκυνση τοῦ θανάτου τοῦ ἄνακτος. Ἐκείνη τή στιγμή ξυπνᾶ ἀναστατωμένος καί κάθιδρως καί ἀσθμαίνων ξεφωνίζει:

“Δέν ὑπάρχει τάφος στόν ὁποῖο θά βυθιστῶ”

Καθώς ἡ Μάρθα σφούγγιζε τόν ἰδρῶτα ἀπό τό πρόσωπό του, ὁ Κυρίαρχος συνειδητοποίησε πώς εἶχε ἀφομοιώσει τά πρῶτα μαθήματα τῆς ἐξουσίας. Στό ἐξῆς ἡ ἀποτυχία τῆς ἐπενδυτικῆς βαθμίδος θά μποροῦσε νά ἀποδίδεται στό ἀτυχές γεγονός τῆς ἔκθεσης στήν τοξική βροχή καί κατ' ἐπέκταση στήν μοναρχία.