Τό ἱδρυτικό συνέδριο τοῦ Σ.Ε.Κ.Ε. (1918) καί ἡ σημερινή "πολιτική" τῶν τηλεπαραθύρων...

Πιθανόν νά εἶμαι ὑπέρ τό δέον ἀγκυλωμένος, ἀλλά ὅλη αὐτή ἡ παραφιλολογία γύρω ἀπό τήν δυνατότητα σχηματισμοῦ ἀριστερῆς κυβέρνησης, χωρίς τήν παραμικρή ἐξέταση γιά τίς ἀναγκαῖες προϋποθέσεις, ἔχει ἀρχίσει καί μοῦ δίνει στά νεῦρα. Ἡ ἐρώτηση κόλαφος, περὶ συνεργασίας τῆς ἀριστερᾶς, ὄχι μόνο ἀναπαράγεται συστηματικά, ἀλλὰ οὐσιαστικὰ ἀποτελεῖ τὴν πρώτη καὶ τελευταία ἐρώτηση τοῦ παρουσιαστῆ μιᾶς συζήτησης, δείχνοντας πέρα ἀπό τήν ἀντικειμενικότητά του, τήν εὐρυμάθεια καί τήν ἐπιστημονική του κατάρτιση.  Τὸ πόσο ἱκανοποιητικὴ εἶναι ἡ ἀπάντηση τῶν ἐκπροσώπων τοῦ ΚΚΕ σέ αὐτή τήν ἐρώτηση  κόλαφο, ὑποτίθεται ὅτι τὸ κρίνει ὁ κάθε πολίτης. Ἔτσι τουλάχιστον θά ἔπρεπε. Ἡ μεθοδευμένη ἐπανάληψη ὅμως τῆς ἐρωτήσεως οὐσιαστικὰ στοχεύει 2 πράγματα καὶ σὰν μέθοδος προπαγάνδας καὶ χειραγώγησης ἔχει 2 ἀποδέκτες:  α) τὸ κοινὸ, τὸ ὁποῖο ἐπιβάλλεται νὰ μὴν νοιώθει ἱκανοποιημένο μὲ τὴν δοθεῖσα ἀπάντηση καὶ γι’ αὐτὸ τοῦ κάνουμε τὴν χάρη νὰ ὑποβάλλουμε τὴν ἴδια ἐρώτηση ἀπὸ τὸ πρωὶ μέχρι τὸ βράδυ β) τὸν ἐρωτώμενο, ὁ ὁποῖος πιέζεται νὰ ἀπαντήσει κάτι διαφορετικό, κάτι πού θὰ ἠχήσει πιὸ εὐχάριστα στά αὐτιά τοῦ ἀκροατηρίου. Ἂν δὲν θέλει βέβαια νὰ τοῦ χαϊδέψει τ’ αὐτιὰ θὰ τοῦ κολλήσουμε τὴν στάμπα τοῦ ἀπολιθωμένου καὶ θὰ τοῦ ζητήσουμε μὲ ὑπεροψία νὰ ἀναλάβει τὶς εὐθύνες του.  Ὁποῖος φαρισαϊσμός…

Ὅταν ζητᾶς ἀπὸ κάποιον νὰ ἀναλάβει τὶς εὐθύνες του κάποιο πρόβλημα ὑπάρχει μὲ τὶς δικές σου εὐθύνες. Ἂν εἶσαι νεοέλληνας ψηφοφόρος τὸ πιθανότερον εἶναι νὰ σοῦ ἔχει γίνει συνήθεια νὰ τὶς παραχωρεῖς μὲ τὸ ἀζημίωτο. Ὅταν, ὅπως συμβαίνει σήμερα, καταρρέουν οἱ μέχρι τώρα ἐπωφελούμενοι ἀπὸ τὴν εὐθυνοφοβία σου – βλέπε τὰ μέχρι πρὸ τινος κόμματα ἐξουσίας – σὰν τὸν ἀνθρωπάκο τοῦ Βίλχελμ Ράϊχ ψάχνεις κάποιον ἄλλον νὰ τοῦ τὶς φορτώσεις. Καὶ ὅταν αὐτὸς ὁ ἄλλος σὲ καλεῖ νὰ διεκδικήσεις, στήν δουλειά, στόν δρόμο ὁπουδήποτε τέλος πάντων, τὸν ἀποκαλεῖς εὐθυνόφοβο ἐπειδή ἔτσι σοῦ σφύριξε στ' αὐτί ὁ ἀγαπημένος σου τηλεπαρουσιαστής!!!


 Ἀποτελεῖ κραυγαλέο ἀναποδογύρισμα τῆς λογικῆς, νὰ ἐπικρίνεται κάποιος, πού ἀρνεῖται μία πρόταση συνεργασίας ἐπιμένοντας σὲ μία άντιευρωπαϊκή θέση, πλήρως δικαιωμένη ἀπὸ τὶς ἐξελίξεις καὶ στὴν Ἑλλάδα καὶ στὴν Εὐρώπη. Ὅταν τὴν ἴδια στιγμὴ ἡ ἐπίθεση «φιλίας» τοῦ ΣΥΡΙΖΑ, ὁ ὁποῖος θεωρεῖ ὡς προαπαιτούμενο τῆς συνεργασίας τὴν ἀποδοχὴ μιᾶς  εὐρωπαϊκῆς πορείας, ἀμφισβητούμενης πλέον ἀπὸ τὰ ἴδια τὰ πράγματα, τυγχάνει ἄκριτης καί εὐμενοῦς ὑποδοχῆς ἀπὸ τὰ ΜΜΕ. Δηλαδὴ τὴν στιγμὴ πού καὶ οἱ δυὸ ἐπιμένουν στὶς θέσεις τους, αὐτὸς πού ἔχει δικαιωθεῖ στὶς ἀναλύσεις του εἶναι ὁ μυστήριος, ὁ παράξενος καὶ ὁ ἀγκυλωμένος, ἐνῷ ὁ ἄλλος, τοῦ ὁποίου οἱ ἀναλύσεις μπάζουν ἀπὸ παντοῦ, προβάλλεται ὡς διαλλακτικὸς και ἀνοιχτόμυαλος. Ἡ ἐπιμονή τοῦ πρώτου σέ πρακτικές πού δίνουν διαφορετικές ἀλλά ἐνοχλητικές λύσεις βαφτίζεται προσκόλληση σέ οὐτοπική ἰδεολογική καθαρότητα, ἐνῷ  ἡ ἐμμονή τοῦ δεύτερου σέ θολά ἰδεολογήματα μεταφράζεται ὡς ἡ ἐλπίδα τοῦ μέλλοντος.

Τὸ κείμενο πού ἀκολουθεῖ προέρχεται ἀπὸ τὸ περιοδικὸ ΑΝΤΙ ( τεῦχος 97, 22 Ἀπριλίου 1978) καὶ ἀποτελεῖ ἕνα ἀφιέρωμα στὸ ἰδρυτικὸ Συνέδριο (1918) τοῦ Σ.Ε.Κ.Ε. ( Σοσιαλιστικὸ Ἐργατικὸ Κόμμα Ἑλλάδος), τὸν πρόδρομο τοῦ σημερινοῦ Κ.Κ.Ε., τοῦ μοναδικοῦ μὴ καιροσκοπικοῦ κόμματος. Τοῦ κόμματος γιὰ τὸ ὁποῖο ἡ εἴσοδος στὸ κοινοβούλιο δὲν ἀποτελεῖ αὐτοσκοπό, ἀλλὰ ἕνα ἀκόμα μέσο πολιτικοῦ ἀγώνα. Τοῦ κόμματος πού κατηγορεῖται παρέα ἀπὸ ἀριστερούς και δεξιούς πατριδοκάπηλους καὶ «ἀπολίτικους οἰκονομικοὺς παράγοντες» ὡς «ἀντεθνικόν», πού ὑφίσταται τὴν περισσότερη γκρίζα διαφήμιση, πότε μὲ τὴν διαστρέβλωση τῶν θέσεών του, πότε λοιδωρούμενο γιὰ τὶς διαδηλώσεις καὶ τὶς ἀπεργίες, πότε μὲ τὶς ἐν εἴδει ἀτάκας προτάσεις συνεργασίας.

Σὲ κάθε περίπτωση, καὶ μέρα  σύμβολο τῆς ὀργανωμένης πάλης πού εἶναι σήμερα καί ὄχι τῶν ἀδέσποτων κινημάτων, δηλαδή Πρωτομαγιά καί ἐργατική καί κόκκινη, ἡ παρακάτω ἱστορικὴ ἀναδρομὴ ἔχει ἐνδιαφέρον γιὰ ὅλους, ψηφοφόρους καὶ μή. Συμφωνοῦντες καὶ διαφωνοῦντες. Εἶναι μία μακρινὴ γεύση τοῦ πῶς ἐδημιουργοῦντο στὸ παρελθὸν τὰ κόμματα, ὅταν δὲν στήριζαν τὴν ὕπαρξη καὶ λειτουργία τους στοὺς χορηγούς, τὰ τηλεπαράθυρα, καί τήν ἀπολιτικότητα τοῦ facebook. Καί πάνω ἀπ’ ὅλα οὔτε στήν πνευματική μιζέρια, ἡ ὁποία εἶναι κατ' οὐσίαν τό μόνο πρᾶγμα γιὰ τὸ ὁποῖο θὰ ἔπρεπε νὰ ἀποδοθοῦν εὐθύνες καὶ στὸ ΚΚΕ, διότι συνδέεται ἄμεσα μέ τήν ἀποτελεσματικότητά του.

ΤΟ Α΄ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΟΥ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΟΥ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ ΕΛΛΑΔΟΣ  (Σ.Ε.Κ.Ε.)
( περιοδικό ΑΝΤΙ -τεῦχος 97 - 22 Ἀπριλίου 1978 )

Εἰς τὸ ξενοδοχεῖον «Πειραιεὺς» εἰς τὴν αἴθουσαν τοῦ σωματείου τῶν μηχανικῶν ἀτμόπλοιων... (λογοκρισία 3 γραμμῶν) συνῆλθε χθὲς εἰς τὴν πρώτην συνεδρίασιν του τὸ πρῶτον σοσιαλιστικὸν συνέδριον τῆς Ἑλλάδος μὲ κύριον σκοπὸν τὴν συνένωσιν ὅλων τῶν ἐν Ἑλλάδι σοσιαλιστικῶν ὁμάδων εἰς ἐνα ἑνιαῖον κόμμα διοικούμενον ἑνιαίως καὶ ἀντιπροσωπευόμενον εἰς τὴν Διεθνῆ. Ἡ ἔναρξις ἐγένετο εἰς τὰς 10 π.μ. (λογοκρισία 65 γραμμῶν)».

Μ' αὐτή τὴ λογοκριμένη ἀπὸ τὴν κυβέρνηση Βενιζέλου ἀνακοίνωση ὁ «Ριζοσπάστης» ἀνάγγειλε στὶς 5 (18) Νοέμβρη τὴν ἵδρυση τοῦ Σοσιαλιστικοῦ Ἐργατικοῦ Κόμματος τῆς Ἑλλάδος (ΣΕΚΕ).

Κι' ὅπως λέει χαρακτηριστικὰ ὁ Μπεναρόγιας,  «μιὰ χούφτα ἀνθρώπων περὶ τοὺς 30 ἐν ὅλῳ ἔθετε τὰς βάσεις ἑνὸς νέου καὶ ἱστορικοῦ κόμματος, τοῦ "Σοσιαλιστικοῦ Κόμματος", ἤνοιγε τὸν δρόμον τῆς πολιτικῆς σταδιοδρομίας τῆς νέας κοινωνικῆς τάξεως, τοῦ ἑλληνικοῦ προλεταριάτου».

Τὸ Σοσιαλιστικὸ Ἐργατικὸ Κόμμα Ἑλλάδος «γεννήθηκε» μετὰ ἀπὸ δυὸ πανελλήνιες σοσιαλιστικὲς συνδιασκέψεις (1915 καὶ 1918) σὰν ἐπιστέγασμα μίας ἔξαρσης τῆς σοσιαλιστικῆς ἰδεολογίας πού παρατηρεῖται στὴν περίοδο 1909-15, μισὸ αἰώνα μετὰ ἀπὸ τὴν πρώτη ἐμφάνιση της ἀτὴ χώρα (1865-75) καὶ τριάντα περίπου χρόνια μετὰ τὴν ἐμφάνιση τῶν Πλ. Δρακούλη, Στ. Καλλέργη (1885) πού θεωροῦνται οἱ πρόδρομοι τοῦ σοσιαλισμοῦ γιὰ τὴν Ἑλλάδα. -

Τὸν Ἀπρίλη τοῦ 1915 (μπροστὰ στὶς ἐκλογὲς) πραγματοποιήθηκε στὴν Ἀθήνα ἡ Α' Πανελλαδικὴ Σοσιαλιστικὴ Συνδιάσκεψη — πού ἀρχικὰ εἶχε κληθεῖ  Α΄ Πανελλαδικὸ Σοσιαλιστικὸ Συνέδριο.

Πῆραν μέρος:

• Ἡ «Φεντερασιὸν» τῆς Θεσσαλουίκης, μιὰ «Ὁμοσπουδιακὴ ὀργάνωση ἐργατῶν μὲ σαφῆ σοσιαλιστικὴ κατεύθυνση» ὅπως λέει ὁ Μπεναρόγιας (ἀπὸ τὰ ἰδρυτικὰ μέλη) πού εἶχε ἱδρυθεῖ τό. 1909 ἀπὸ Ἰσραηλίτες. Ἡ «Φ» μὲ καθαρὰ μαρξιστικὲς ἰδεολογικὲς θέσεις εἶχε ὀργανωτικὴ σύνδεση μὲ τὴ Β' Σοσιαλιστικὴ Διεθνῆ καὶ τὰ σοσιαλιστικὰ βαλκανικὰ κόμματα.

• Τὸ δημοσιογραφικὸ ὄργανο τῆς «Φ» «Ἀβάντι».

• Ἡ «Σοσιαλιστικὴ Ἕνωση» καὶ τὸ δημοσιογραφικό της ὄργανο «Ὀργάνωση» πού ἐκείνη τὴν ἐποχὴ εἶναι ὑπὸ τὴν ἐπιρροὴ τοῦ Δρακούλη.

• Τὰ Σοσιαλιστικὰ Κέντρα Πειραιᾶ, Βόλου, Κέρκυρας καὶ Μυτιλήνης.

Ἡ Συνδιάσκεψη ἀσχολήθηκε ἰδιαίτερα μὲ τὸ θέμα τοῦ πολέμου καί:

• ψήφισε «σχέδιον προγράμματος γενικῶν ἐπιδιώξεων καὶ μεταρρυθμίσεων ἐπὶ τοῦ πολιτικοῦ, οἰκονομικοῦ, ἐκπαιδευτικοῦ καὶ κοινωνικοῦ πεδίου, τὸ ὁποῖον θὰ ἐχρησίμευε καὶ ὡς ἐκλογικὸν πρόγραμμα τῶν μελλουσῶν ἐκλογῶν», ὅπως γράφει ὁ Μπεναρόγιας.

• ἀνέθεσε στὴν ὁμάδα τῆς «Ὀργάνωσης» τὴν ἑτοιμασία καὶ σύγκληση ἄλλου συνεδρίου πού θὰ ἀσχολιόταν μὲ τὸ Καταστατικό του Κόμματος.

• δέχτηκε πρόταση τῆς «Φεντερασιὸν» γιὰ ἐκλογικὴ συνεργασία μὲ τὸ Κόμμα τοῦ Γούναρη (πού ἦταν «οὐδέτερο» στὸ θέμα τοῦ πολέμου) Ὅρισε σὰν ὑποψήφιους τούς Ἀ. Σίδερη, Π. Δημητρᾶτο καὶ ἀνέθεσε στὴ Φ. νὰ ὁρίσει ἕναν ἰσραηλίτη. Ή «Φ» ὅρισε τὸν Ἄλμπερτ Κουριέλ.

Ὁ Σίδερης κι ὁ Κουριὲλ ἔβαλαν ὑποψηφιότητα στὴ Θεσσαλονίκη καὶ ἐκλέχτηκαν. (Ὁ Δημητρᾶτος ἦταν ὑποψήφιος στὴν Καβάλα, πῆρε ἀρκετοὺς ψήφους ἀλλά δὲν ἐκλέχτηκε). Ἔτσι τὸ ΣΕΚΕ βρέθηκε πρὶν ἱδρυθεῖ μὲ δυὸ βουλευτές. Θὰ πρέπει ἐδῶ νὰ ὑπομνησθοῦν καὶ τὰ ἑξῆς: Ὅταν ξέσπασε ὁ Α Παγκόσμιος Πόλεμος, ὁ ἑλληνικὸς πολιτικὸς κόσμος βρέθηκε διχασμένος, ἀνάμεσα σ' ἐκείνους πού θέλανε νὰ βγεῖ ἡ Ἑλλάδα στὸν πόλεμο μὲ τὴ λεγόμενη «Τριπλῆ Συνεννόηση» ἤ «Ἀντάντ» (Ἀγγλία, Γαλλία, Ρωσία) κι ἐκείνους πού ζητούσανε νὰ μείνει ἡ χώρα οὐδέτερη πού ὅμως στὴν πραγματικότητα ἦταν γερμανόφιλοι. Ἀρχηγὸς τῶν πρώτων ἦταν ὁ Ἐλευθέριος Βενιζέλος μὲ τὸ «Κόμμα Φιλελευθέρων», ἐνῷ τῶν δεύτερων τυπικὸς μὲν ἀρχηγὸς ὁ Δ. Γούναρης μὲ τὸ «Κόμμα τῶν Ἐθνικοφρόνων» (μετέπειτα Λαϊκὸ) στὴν πραγματικότητα ὅμως ὁ βασιλιὰς Κωνσταντῖνος, γαμπρὸς τοῦ γερμανοῦ Αὐτοκράτορα.

Ὁ Ἐλ. Βενιζέλος, πρωθυπουργὸς τότε, βρέθηκε ἔτσι σὲ βαθιὰ ἀντίθεση μὲ τὸ βασιλιά, πού κατόρθωσε ὅμως, μὲ μιὰ σειρὰ ἀντισυνταγματικὲς δολοπλοκίες, νὰ τὸν ἐξαναγκάσει σὲ παραίτηση, καὶ προσπάθησε νὰ ἐπιβάλει τὶς θελήσεις του μέ. μιὰ σειρὰ διαδοχικὲς κυβερνήσεις μειοψηφίας. Μπροστὰ ὅμως στὴν ὀγκούμενη δυσαρέσκεια ἀναγκάστηκε νὰ προκηρύξει ἐκλογὲς πού γίνανε στὶς 31 Μαΐου (13 Ἰουνίου) 1915. Στὴν προσπάθειά του νὰ ἀποσπάσει ψήφους ἀπ' τὸν Βενιζέλο, ἀποτάνθηκε τότε ὁ Γούναρης καὶ στὴ σοσιαλιστικὴ «Φεντερασιὸν» τῆς Θεσσαλονίκης, ζητῶντας νὰ συνεργαστεῖ ἐκλογικὰ μαζί του, μὲ σύνθημα τὴν οὐδετερότητα. Ἀμέσως μετὰ τὴν ἐκλογή τους, οἱ Σίδερης καὶ Κουριὲλ ἀποχωρήσανε, ὅπως εἶχε προσυνεννοηθεϊ ἀπὸ τὸν Γούναρη, καὶ παραμείνανε στὴ Βουλὴ σὰν σοσιαλιστές.

Στὴ νέα Βουλὴ καὶ ἐπὶ συνόλου 310 βουλευτῶν, ὁ Βενιζέλος εἶχε τοὺς 184, πρᾶγμα πού ἀνάγκασε τὸ βασιλιὰ νὰ τοῦ ἀναθέσει καὶ πάλι τὴν πρωθυπουργία. Σὲ λίγο ὅμως ὁ Κωνσταντῖνος ἀνάγκασε καὶ πάλι τὸν Βενιζέλο νὰ παραιτηθεῖ (22 Σεπτ. 1915), διέλυσε τὴ Βουλὴ καὶ προκήρυξε νέες ἐκλογὲς γιὰ τὴν 6^η  Δεκεμβρίου 1915. Στὶς ἐκλογὲς αὐτές, τὸ Κόμμα Φιλελευθέρων ἀπέσχε κι ἔτσι ἡ νέα Βουλὴ ἀποτελέστηκε, στὸ σύνολο της σχεδόν, ἀπὸ βασιλόφρονες καὶ οὐδετερόφιλους.

Μετὰ ὅμως ἀπὸ λίγο, γίνηκε στὴ Θεσσαλονίκη τὸ λεγόμενο κίνημα τῆς «Ἐθνικῆς Ἄμυνας», πού ἐπικράτησε καὶ δημιουργήθηκε ἔτσι ἕνα χωριστὸ κράτος, μὲ ἕδρα τὴ μακεδόνικη πρωτεύουσα, ἐπὶ κεφαλῆς τοῦ ὅποιου τέθηκε ἡ λεγόμενη «Τριανδρία», δηλαδὴ ὁ Ἐλ. Βενιζέλος, ὁ ναύαρχος Κουντουριώτης καὶ ὁ συνταγματάρχης Δαγκλῆς, τὸ δὲ κράτος τῆς Θεσ/νίκης βγῆκε στὸν πόλεμο παρὰ τὸ πλευρὸ τῆς «Ἀντάντ».

Στὶς 30 Μαΐου (12 Ἰουνίου) 1917 οἱ Ἄγγλο-Γάλλοι ἐξαναγκάζανε τὸν Κωνσταντῖνο σὲ παραίτηση, βασιλιὰς ἀνακηρὺσσεται ὁ γιὸς του Ἀλέξανδρος, καὶ ὁ Βενιζέλος γυρίζει στὴν Ἀθήνα ὅπου καὶ ὁρκίζεται πρωθυπουργὸς στὶς 14 (27) Ἰουνίου. Μὲ Β. Διάταγμα διαλύεται ἡ ὑπάρχουσα Βουλὴ τοῦ Δεκεμβρίου 1915, ὡς προερχόμενη ἀπὸ νόθες ἐκλογές, καὶ ἀνασυγκαλεϊται ἡ Βουλὴ τῶν ἐκλογῶν τοῦ Μαΐου τοῦ ἴδιου χρόνου. Ἡ Βουλὴ αὐτὴ ἐπονομάστηκε ἀπ' τὸ λαὸ κοροϊδευτικὰ «τῶν Λαζάρων», δηλαδὴ τῶν νεκραναστημένων βουλευτῶν, ἀνάμεσα στοὺς ὁποίους βρίσκονταν καὶ οἱ δύο σοσιαλιστές, Ἀρ. Σίδερης (πού ἐκπροσωποῦσε τὴν Ἑλλάδα στὴν ἰδρυτικὴ Συνδιάσκεψη τῆς Βαλκανικῆς Σοσιαλιστικῆς Ὁμοσπουδίας) καὶ Ἀλ. Κουριέλ.

Ἡ Β' Συνδιάσκεψη, ἔγινε σὲ δυὸ φάσεις:

• Ἀρχὲς Φλεβάρη 1918 στὴ Θεσσαλονίκη, (στὸ «Κέντρο Νεολαίας» τῆς Καλαμαριᾶς). Κράτησε τρεῖς μέρες καί οἱ ἐργασίες της λόγῳ τοῦ στρατιωτικοῦ νόμου ἔγιναν «κεκλεισμένων τῶν θυρῶν».

• Τὸν Ἰούλη στὴν Ἀθήνα.

Ἐπέρχεται συμφωνία καὶ ἐκλέγεται Ἐπιτροπὴ πού θὰ προετοιμάσει τὸ πανελλήνιο συνέδριο γιὰ τὴν ἵδρυση κόμματος.

Ἔχει, ἤδη, πραγματοποιηθεῖ διπλὴ ἐπαφὴ ἐκπροσώπων τῆς «Φ» μὲ τὸν Βενιζέλο καὶ ἡ ἀποδοχὴ τῶν ὅρων της γιὰ τὴν πραγμάτωση στὸ συνέδριο μὲ διαφορὰ λίγων ἥμερων:

• τοῦ πρώτου πανεργατικοῦ - γιὰ τὴν ἵδρυση τῆς Γενικῆς Συνομοσπουδίας Ἐργατῶν Ἑλλάδος,

• τοῦ ἰδρυτικοῦ τοῦ Σ.Ε.Κ.Ε.

«Ἡ Ἱστορικὴ σύμπτωσις ἠθέλησεν ὅπως ἡ ζύμωσις διὰ τὴν δημιουργίαν τῶν δύο μεγάλων ταξικῶν ὀργανισμῶν τῆς ἐργατικῆς τάξεως τῆς Ἑλλάδος τῆς Γενικῆς Συνομοσπουδίας τῶν ἐργατῶν καὶ τοῦ Σοσιαλιστικοῦ Ἐργατικοῦ Κόμματος, - γράφει χαρακτηριστικὰ ὁ Μπεναρόγιας — συμπέση μὲ τὴν κατάπαυσιν τοῦ πολέμου καὶ τὴν σύναψιν τῆς ἀνακωχῆς, ἡ ὁποία ἀνακουφίζουσα τοὺς ἐμπολέμους καὶ μὴ λαοὺς ἀνοίγει τὴν περίοδου τῶν μεταπολεμικῶν παγκοσμίων ζυμώσεων πέριξ της εἰρήνης καὶ τοῦ μέλλοντος πολιτικοῦ καὶ κοινωνικοῦ καθεστῶτος τοῦ κόσμου».

Τὸ ἰδρυτικὸ συνέδριο τῆς ΓΣΕΕ ἄρχισε στὶς 21 Ὀκτώβρη στὴν Ἀθήνα (Βασιλικὸ Θέατρο) καὶ τελείωσε ὀχτὼ μέρες μετὰ στὸν Πειραιᾶ (Δημοτικὸ Θέατρο).

Ἔχουν προηγηθεῖ  δυὸ ἀπόπειρες χωρὶς ἀποτέλεσμα (μία τὸ 1911 — μὲ τὴν Πανελλήνια Ἐργατικὴ Ὁμοσπουδία — καὶ μία τὸ 1914) κι ἔχουν περάσει ἑκατὸ χρόνια ἀπὸ τὴν πρώτη ἀπεργία (Σύρος 1879), δέκα ὀχτὼ ἀπὸ τὴν ἵδρυση τοῦ πρώτου.ἐργατικοῦ σωματείου (Ἀθήνα 1900, Ἀδελφότης Τυπογράφων) καὶ ἕντεκα ἀπὸ τὴ δημιουργία τοῦ πρώτου Ἐργατικοῦ Κέντρου (Βόλος, 1907).

Τὸ συνέδριο (στὸ ὁποῖο πρόεδρος ἦταν ὁ ἠλεκτροτεχνίτης Γ. Παπανικολάου) ἐξέλεξε 11μελή Διοίκηση:

• Γραμματέας: Ἐμμ. Μαχαίρας, συνταξιοῦχος σιδηροδρομικός, γραμματέας τοῦ Ε.Κ. Πειραιᾶ, ἀργότερα βουλευτὴς τοῦ Βενιζέλου.

• Ταμίας: ὁ πρόεδρος τοῦ συνεδρίου Γ. Παπανικολάου.

• Μέλη: Ἀραβανόπουλος (διευθυντὴς τοῦ Συνδικάτου Μεταφορῶν), Δελαζᾶνος, (ὑπάλληλος ξενοδοχείου, μέλος τῆς ἐφημερίδας «Σοσιαλισμός»), Εὐαγγέλου (τυπογράφος Θεσσαλουίκης, γραμματέας ἀργότερα τῆς ΓΣΕΕ), Ἰωαννίδης (ἀντιπρόσωπος τῶν πλοιάρχων ἱστιοφόρων Μυτιλήνης), Καλομοίρης (πρόεδρος τῶν ἐργατῶν λιπασμάτων καὶ χημικῶν, ἀργότερα γερουσιαστής), Κλήμης (ἀντιπρόσωπος ναυτομαγείρων Πειραιᾶά), Μπεναρόγιας (δάσκαλος, τυπογράφος ἀπό τους ἱδρυτὲς τῆς «Φεντερασιόν»), Ξανθάκης (ραφτεργάτης μέλος τοῦ ΔΣ τοῦ ΕΚ Ἀθήνας) καὶ Χατζημιχάλης (ἐλαιοχρωματιστής, μέλος Δ.Σ. τοῦ ΚΚ Ἀθήνας).

Λεπτομέρεια: ἕνας ἀπό τους συνέδρους, ὁ μόνος ἀντιπρόσωπος τῶν ἐργατῶν μεταλλείων (τοῦ Λαυρίου) πέθανε ἀπὸ βρογχοπνευμονία στὴ διάρκεια τοῦ συνεδρίου κι ὅπως σημειώνει ὁ Μπεναρόγιας: «μαζί του ἐκηδεύθη ἡ πρωτοπορία τῆς ἐργατικῆς τάξεως»

Τὸ συνέδριο πραγματοποιήθηκε ἀπὸ 4—10 (17—23 μὲ τὸ νέο ἡμερολόγιο) Νοέμβρη στὸ ξενοδοχεῖο «Πειραιεὺς» (κοντὰ στὴν Τρούμπα) ὅπου βρίσκονταν καὶ τὰ γραφεῖα τοῦ Συνδέσμου μηχανικῶν ἀτμόπλοιων. Ἡ ἔναρξη τῶν ἐργασιῶν ἔγινε μὲ τὴ «Διεθνῆ» καὶ ἐνῷ στὸ μπαλκόνι τοῦ ξενοδοχείου, «ἁπλώνονταν μιὰ κατακόκκινη μεγάλη παντιέρα» πού «διακρίνεται ἀπὸ τὸ λιμάνι σὰν τεράστια λάμψη φωτός», ὅπως γράφει ὁ «Βαλκανικὸς Ταχυδρόμος».

Τὸ πρωὶ τῆς πρώτης μέρας, τὸ συνέδριο, «διέκοψε τὰς ἐργασίας του ψηφίσαν ὅπως ἀποσταλῆ χαιρετισμὸς πρὸς τοὺς λαοὺς πού κατὰ τὴν διάρκειαν τοῦ πολέμου ἀπέκτησαν δι' ἐπαναστάσεως τὴν ἐλευθερίαν των» ὅπως γράφει ὁ «Ριζοσπάστης».

Στὸ ἱδρυτικὸ αὐτὸ συνέδριο τοῦ ΣΕΚΕ πῆραν μέρος «ὅλοι οἱ ἐκπρόσωποι τῶν σοσιαλιστικῶν ζυμώσεων παλαιοτέρων ἐτῶν, πλὴν τοῦ Πλ. Δρακούλη, οἱ ζωηρότεροι καὶ συνειδητότεροι ἐκπρόσωποι τοῦ ἑλληνικοῦ προλεταριάτου, καπνεργάται,  ἠλεκτροτεχνίται, σιγαροποιοί,  ναυτικοί, οἱ ἐκπρόσωποι τῶν νέων ἰδεολόγων διανοουμένων, ἤδη εἰς τὸν ἀγῶνα ὑπὲρ τῶν ἰδεῶν των», κατὰ τὴν περιγραφὴ τοῦ Μπεναρόγια.

Συγκεκριμένα - καὶ σύμφωνα μὲ τὰ ὑπάρχοντα (ὄχι πλήρη) στοιχεῖα, πῆραν μέρος:

•Τὰ μέλη τῆς ὀργανωτικῆς ἐπιτροπῆς πού εἶχαν ἐκλεγεῖ ἀπὸ τὴ Β' Συνδιάσκεψη (Ἰούλης 1918) τῆς Ἀθήνας: Ἄριστος Ἀρβανίτης, Νικόλαος Δημητρᾶτος, Ἀβραὰμ Μπεναρόγιας, Σταμάτης Κόκκινος καὶ Δημοσθένης Λιγδόπουλος. (Σ.Σ: στὸ «Ριζοσπάστη» ἀντὶ τοῦ Λιγδόπουλου ἀναφέρεται ὁ Ἀ. Σαραντίδης).

•Οἱ ἀντιπρόσωποι τῶν Σοσιαλιστικῶν Ὀργανώσεων

α) Τῆς Ἀθήνας (Σπύρος Κομιώτης, Φρὰνς Πετρούσκα, Νικ. Δαμῖγος)

β) Τοῦ Πειραιᾶ (Μιχάλης Σιδερῆς, Γιώργης Πισπινῆς)

γ) Τοῦ Βόλου (Π. Μπαλαμπανίδης, Λ. Χατζῆς)

δ) Τῆς Καβάλας (Ἀντζὲλ Πεχνᾶ)

δ) Τῆς Κέρκυρας (Φράντς Τζουλὰτ)

στ) Τῆς «Φεντερανσιὸν» Θεσσαλονίκης (Ἀβραὰμ Μπεναρόγιας, Ἀλμπερτ Ἀρδίττι, Κ. Ἀντωνίου, Χ. Μπενρουμπὴ, Π. Πέτρου).

•Οἱ ἀντιπρόσωποι τῶν Σοσιαλιστικῶν Νεολαιῶν

α) Τῆς Ἀθήνας (Μιχάλης Οἰκουόμου, Π. Χλωμὸς)

β) Τοῦ Πειραιὰ (Δ. Χαραλαμπίδης)

γ) Τῆς Θεσσαλουίκης (Ι. Καράσσο, Ἀ. Λεβὴ)

δ) Τοῦ Βόλου (Κ. Ἀναγνωστόπουλος)

• Οἱ ἀντιπρόσωποι τῶν Σοσιαλιστικῶν Κέντρων

α) Τῆς Ἀθήνας (Ν. Γιαννιός, Ἀ. Χατζημιχάλης)

β) Τῆς Λάρισας (Ι. Στυλιανοῦ, Ἀ. Κουρουκλῆς)

γ) Τοῦ Βόλου (Κ. Γκρέσσος)

•Ό ἀντιπρόσωπος τοῦ Μορφωτικοϋ Ὁμίλου, Ν. Ἰωάννου.

•Οἱ βουλευτὲς Θεσσαλονίκης Ἀριστείδης Σιδερῆς καὶ Ἀλμπὲρ Κουριὲλ

•Ό Π. Δημητρᾶτος

• Οἱ ἀντιπρόσωποι τῶν ἐφημερίδων:

α) «Ἐργατικὸς Ἀγὼν» (Δημοσθένης Λιγδόπουλος)

β) «Ἀβάντι» (Ἄλμπερτ Ἀρδίττι)

γ) «Σοσιαλισμὸς» (Ἠλίας Δελαζᾶνος)

• Οἱ ἀντιπρόσωποι τῆς ΓΣΕΕ—μέλη τῆς πρώτης 11μελοϋς διοίκησης Ἐμμ. Μαχαίρας (γραμματέας τῆς ΓΣΕΕ) καὶ Εὐάγγελος Εὐαγγέλου. (Κι οἱ δυὸ παραβρεθήκανε σὰν παρατηρητές).

(Ἐπρόκειτο νὰ παραβρεθοϋν ἐκπρόσωποι καὶ ἀπὸ τὴν Πάτρα, τὴ Μυτιλήνη, τὴ Χαλκίδα καὶ τὸ Καζακλάρ, ἀλλὰ δὲν εἶναι γνωστὸ ἂν ἔφτασαν καὶ πῆραν μέρος). Ὅπως λέει ὁ Μπεναρόγιας

«τὸ  συνέδριον παρηκολούθησαν διανοούμενοι τινες καὶ περισσότεροι ἐργάται, οἵτινες ἀργότερου ἀνεδειίχθησαν ὡς οἱ πλέον κατηρτισμένοι, οἱ θαρραλεώτεροι καὶ πλέον ἀποφασισμένοι ἀγωνισταί τοῦ νέου Κόμματος».

Μεταξὺ αὐτῶν πού παρακολουθοῦσαν συστηματικὰ τὸ συνέδριο ἦταν καὶ ὁ ἰδιοκτήτης τοῦ «Ριζοσπάστη» Ἰ. Πετσόπουλος. Τὸ προεδρεῖο τοῦ συνεδρίου ἀπαρτίστηκε ἀπὸ τούς ἑξῆς:

•Πρόεδρος, Ἀντζὲλ Πεχνὰ (Καβάλα), καπνεργάτης.

•Ἀντιπρόεδρος,  Ἠλίας Δελαζᾶνος (τῆς ἐφ.  «Σοσιαλισμὸς»)

•Γραμματέας, Μιχάλης Οἰκουόμου (Σοσιαλιστικὴ Νεολαία Ἀθήνας).

Ἄλλα στοιχεῖα:

•Οἱ 35 ἀντιπρόσωποι ἐκπροσωποῦσαν 800-1.000 μέλη ἀπὸ ὅλη τὴν Ἑλλάδα.

•Μέση ἡλικία συνέδρων: 35 χρόνια!

•Δέκα σύνεδροι ἦταν μόλις 22 χρόνων.

•Εἴκοσι ὀχτὼ σύνεδροι ἦταν ἐργάτες καὶ 7 διανοούμενοι.

Τὸ συνέδριο πραγματοποιήθηκε κάτω ἀπὸ τὴν ἄμεση ἐπίδραση τῆς Ὀκτωβριανῆς Ἐπανάστασης πού ἄνοιγε νέους ὁρίζοντες. Οἱ σύνεδροι ἀπηύθυναν ψηφίσματα:

• «χαιρετισμοῦ πρὸς τὴν Ρωσικὴν δημοκρατίαν τῶν Σοβιέτ»

• «διαμαρτυρίας διὰ τὴν μελετωμένην ἐπέμβασιν τῶν συμμάχων», ἐνάντια στὴ νεαρὴ σοβιετικὴ ἐξουσία.

Παράλληλα, μεταφέρθηκε σ' αὐτὸ ἡ ἰδεολογικὴ σύγχυση πού ἐπικρατοῦσε στὰ σοσιαλιστικὰ κόμματα τῆς Εὐρώπης τόσο ἀπὸ τὸ συγκλονισμὸ πού ἔφερε ἡ Ὀκτωβριανὴ Ἐπανάσταση, ὅσο καὶ ἀπὸ τὴ θέση τῶν σοσιαλιστικῶν κομμάτων τῆς Β' Διεθνοῦς στὸ θέμα τοῦ πρώτου παγκόσμιου πολέμου. Στὸ συνέδριο διαγράφτηκαν τρεῖς τάσεις:

•Ἡ «ἀριστερά», μὲ τοὺς νεολαίους (Τζουλάτι, Κομιώτης, Λιγδόπουλος) καὶ τὸ Ν. Δημητρᾶτο πού πρόσκειτο σ' αὐτούς.

•Τὸ «κέντρο», πού εἶχε τὴ μεγαλύτερη δύναμη (ἐπικεφαλῆς ἡ ἀντιπροσωπεία τῆς «Φεντερασιὸν») καὶ κράτησε συμβιβαστικὸ ρόλο.

•Ἡ «δεξιὰ» (Ν. Γιαννιὸς — πού ἐμφανίστηκε μὲ στολὴ ἔφεδρου ἀξιωματικοῦ καὶ μονόκλ! - Χατζημιχάλης καὶ ἄλλοι 5 σύνεδροι) ἡ ὁποία τελικὰ ἀποχώρησε, γιατί δὲν κατάφερε νὰ διασπάσει ἤ νὰ «σκαλώσει» τὸ συνέδριο. (Ὁ Γιαννιὸς κατηγόρησε μὲ δηλώσεις του τὸ συνέδριο σάν... «κατασκεύασμα τοῦ Διεθνοῦς Ἑβραϊσμοῦ»!)

Τὰ θέματα πού συζητήθηκαν ἦταν «πολλὰ καὶ δύσκολα» (Μπεναρόγιας):

• Ἡ ὀνομασία τοῦ κόμματος, ἀπασχόλησε ἰδιαίτερα τὸ συνέδριο! Ἐπικράτησε τὸ «Σοσιαλιστικὸν Ἐργατικὸν»

«διὰ νὰ διευκρινισθῆ σαφῶς ἡ ἀποχώρησις του ἀπὸ τὴν προϊστορίαν τοῦ ἐν Ἑλλάδι σοσιαλισμοῦ καὶ νὰ ἐννοηθῆ ὁ ἐργατικὸς προλεταριακὸς χαρακτὴρ του» (Μπεναρόγιας).

• Μεγάλη συζήτηση ἔγινε πάνω στὶς «βασικὲς Ἀρχὲς» καὶ πιὸ συγκεκριμένα: α) γιὰ τὸν «εἰρηνοποιὸ καὶ διαιτητικὸ ρόλο τῆς Κοινωνίας τῶν Ἐθνῶν» (ψῆφοι 16-7), β) γιὰ τὸ χαρακτήρα τῶν πολέμων (ἡ ὁμάδα τῆς «ἀριστερᾶς» τάχτηκε ἐνάντια σὲ κάθε μορφὴ πολέμου, ἀλλὰ ἐπικράτησε ἡ ἄποψη τῶν ἄλλων τάσεων γιὰ τὴν «ἀνάγκη τῆς ἐθνικῆς ἄμυνας»), γ) γιὰ τὸ μεταβατικὸ στάδιο τοῦ περάσματος στὸ σοσιαλισμὸ — τὴ Λαϊκὴ Δημοκρατία: ἡ ἄποψη πέρασε, παρὰ τὴν ἀντίθεση τῆς «ἀριστερᾶς» πού ὑποστήριζε ὅτι γιὰ τὸ πέρασμα αὐτὸ δὲν χρειάζονται γέφυρες καὶ συμμαχίες ἀστικοδημοκρατικές.

• Ἀνάλογη συζήτηση ἔγινε πάνω στὰ θέματα τῆς ἐξωτερικῆς πολιτικῆς — καὶ ἰδιαίτερα στὸ Βαλκανικὸ Ζήτημα! Ἡ ἐπιτροπὴ ἔφερε δύο προτάσεις τῆς «πλειοψηφίας» (πού ψηφίστηκε) καὶ τῆς «μειοψηφίας». (ΣΣ: Δημοσιεύονται πιὸ κάτω καὶ τὰ δύο).

Ἀντίθετα, ὁμόφωνα ψηφίστηκαν οἱ ἀποφάσεις γιὰ τὴν ἐθνικοποίηση τῆς μεγάλης ἰδιοκτησίας, τὴ θρησκεία, τὴ γλῶσσα, τὴ δικαιοσύνη, τὴν ἐλευθερία τῆς γνώμης καὶ τοῦ τύπου, τῆς Τοπικῆς Αὐτοδιοίκησης, τὰ συνδικαλιστικὰ κ.α.

Ἰδιαίτερα ἀπασχόλησε τὸ συνέδριο τὸ θέμα τοῦ ταξιδιοῦ στὸ Λονδῖνο τῶν βουλευτῶν Σιδερῆ, Κουριἐς καὶ τοῦ Π. Δημητράτου, οἱ ὁποῖοι πῆραν μέρος στὴ Σοσιαλιστικὴ Συνδιάσκεψη (τῶν σοσιαλιστῶν τῶν συμμαχικῶν χωρῶν) παρὰ τὴν ἀντίθετη ἀπόφαση τῆς Β' Πανελλαδικῆς Σοσιαλιστικῆς Συνδιάσκεψης. (Ἡ Συνδιάσκεψη τοῦ Λονδίνου γίνηκε γιὰ νὰ «χτυπήσει» τὸ Παγκόσμιο Σοσιαλιστικὸ Συνέδριο τῆς Στοκχόλμης).

Ἔγινε πρόταση ἀποπομπῆς τους, ἀλλὰ τελικὰ εἰδικὴ ἐπιτροπὴ ἐπιλήφθηκε τοῦ θέματος καὶ τοὺς ἀπέδωσε μομφή, τιμωρῶντας μὲ δίχρονη στέρηση «τοϋ ἐκλέγεσθαι» (στὰ κομματικὰ ὄργανα) τῶν δύο βουλευτῶν καὶ 6μηνη τοῦ Π. Δημητράτου.

Κατὰ τὴ διάρκεια τῶν ἑπταήμερων ἐργασιῶν τοῦ συνεδρίου πάρθηκαν πολλὲς ἀποφάσεις, ἀλλὰ δὲν ὑπάρχουν ὅλα τὰ κείμενα. Π.χ. λείπει τὸ βασικὸ «Ψήφισμα ἱδρύσεως τοῦ ΣΕΚΕ», πού ψηφίστηκε στὶς 10/(23) Νοέμβρη, τὸ «Καταστατικὸ τοῦ ΣΕΚΕ» κ.ἄ.

Τὰ ἐπίσημα κείμενα τοῦ συνεδρίου πού βρέθηκαν εἶναι:

1. Αἱ ἀρχαί καὶ τὸ Πρόγραμμα τοῦ ΣΕΚΕ.

Ἀρχαί τοῦ κόμματος

Ἡ οἰκονομικὴ ἐξέλιξις τῆς σημερινῆς ἀστικῆς κοινωνίας φέρει ἀναγκαστικῶς τὴν καταστροφὴν τῆς μικροεπιχειρήσεως ἡ ὁποία ἔχει ὡς βάσιν τὸ νὰ εἶναι ὁ ἐργάτης κύριος τῶν παραγωγικῶν του μέσων (τοῦ κτήματος του, τῶν ἐργαλείων του). Ἑπομένως χωρίζει τὸν ἐργάτην ἀπὸ τὰ μέσα τῆς παραγωγῆς καὶ τὸν μεταβάλλει εἰς ἕνα ἀκτήμονα προλετάριον, ἐνῷ τὰ μέσα τῆς παραγωγῆς λίγο λίγο καταντοῦν ἀποκλειστικὸν μονοπώλιον ἑνὸς ἀναλόγως μικροῦ ἀριθμοῦ κεφαλαιούχων καὶ γαιοκτημόνων.

Παραλλήλως πρὸς αὐτὴν τὴν μονοπώλησιν ἡ ὁποία ἐξαφανίζει τὰς μικροεπιχειρήσεις μέσα στάς μεγάλας, τὸ ἐργαλεϊον ἐξελίσσεται εἰς μηχανὴν καὶ ἡ ἀπόδοσις τῆς ἀνθρώπινης ἐργασίας αὐξάνει γιγαντιαίως. Τὰ καλὰ ὅμως αὐτὰ τά ὡφελεῖται ἡ τάξις τῶν κεφαλαιούχων καὶ γαιοκτημόνων, ἐνῷ διά τὸ προλεταριάτον καὶ τοὺς πτωχεύοντας μικροαστοὺς καὶ χωρικοὺς δὲν σημαίνει παρὰ αὔξησιν τῆς ἀβεβαιότητος εἰς τὴν ὁποίαν ζοῦν καὶ χειροτέρευσιν τῆς κοινωνικῆς ἀθλιότητος.

Τὸ χάσμα μεταξὺ νοικοκυραίων καὶ ἀκτημόνων μεγαλώνει ἐξ αἰτίας τῶν κρίσεων πού προέρχονται ἀπό αὐτήν τήν φύσιν τοῦ πλουτοκρατικοῦ παραγωγικοῦ συστήματος καὶ ἐπανέρχονται κάθε φορά μεγαλύτεραι καὶ καταστρεπτικώτεραι καὶ προβιβάζουν τὴν ἀβεβαιότητα τῆς ζωῆς εἰς μόνιμον κατάστασιν καὶ παρέχουν τὴν ἀπόδειξιν ὅτι αἱ παραγωγικαὶ δυνάμεις τῆς σημερινῆς κοινωνίας ἠυξήθησαν δυσαναλόγως δι' αὐτὴν τὴν κοινωνίαν καὶ ὅτι ἡ ἀτομικὴ ἰδιοκτησία τῶν μέσων παραγωγῆς κατήντησεν ἀσυμβίβαστος πρὸς τὴν πλήρη καὶ σκόπιμον χρησιμοποίησιν καὶ ἀνάπτυξη αὐτῶν τῶν παραγωγικῶν μέσων. Ἡ ἀτομικὴ ἰδιοκτησία ἐπὶ τῶν μέσων τῆς παραγωγῆς, πού ἐξησφάλιζεν ἄλλοτε εἰς τὸν παραγωγὸν τὴν κυριότητα τῶν προϊόντων της ἐργασίας του, ἔγινε τώρα μέσον ἐκμεταλλεύσεως αὐτῶν τῶν παραγωγῶν (ἐργατῶν, χωρικῶν, μικροεμπόρων, τεχνιτῶν) εἰς τὰ χέρια μερικῶν ἄεργων κεφαλαιούχων (χρηματιστῶν, ἐμπόρων, βιομηχάνων, γαιοκτημόνων) οἱ ὁποῖοι δυνάμει τῆς ἰδιοκτησίας των σφετερίζονται τὰ προϊόντα τῶν ἐργατῶν. Ἡ μεταβολὴ τῆς παραγωγῆς ἀπὸ πλουτοκρατικῆς εἰς σοσιαλιστικήν, διενεργούμενη διὰ τῆς κοινωνίας καὶ πρὸς τὸ καλὸν ὁλοκλήρου της κοινωνίας δύναται νὰ καταστήση τὴν μεγάλην παραγωγὴν μὲ τὴν ὁσημέραι αὐξάνουσαν παραγωγικότητα τῆς κοινωνικῆς ἐργασίας, ἀπὸ πηγὴν ἀθλιότητος καὶ δουλείας τῶν λαϊκῶν τάξεων, εἰς πηγὴν ὑψίστης εὐημερίας καὶ ἀτέλειωτου καὶ πολυειδοῦς τελειοποιήσεως. Ἡ κοινωνικὴ αὔτη μεταβολὴ σημαίνει τὴν ἀπελευθέρωσιν ὄχι μόνον τῶν προλεταρίων, ἀλλά καὶ ὁλοκλήρου της ἀνθρωπότητας πού ὑποφέρει σήμερον. Ἐν τούτοις δύναται νὰ πραγματοποιηθῆ μόνου ἀπὸ τὴν ἐργατικὴν τάξιν διότι ὅλαι αἱ ἄλλαι τάξεις, ἀνεξαρτήτως τῶν μεταξὺ των διαφορῶν, ὑποστηρίζουν τὸν θεσμὸν τῆς σημερινῆς ἀτομικῆς ἰδιοκτησίας καὶ εἶναι σύμφωνοι εἰς τὴν διατήρησιν τῶν οἰκονομικῶν βάσεων τῆς σημερινῆς κοινωνίας. Ἀλλ' ὁ ἀγών τῶν ἐργατῶν εἶναι ἀναγκαστικῶς καὶ πολιτικὸς ἄγων. Ἡ ἐργατικὴ τάξις δὲν ἠμπορεῖ νὰ διεκδικήση τὰ οἰκονομικά της συμφέροντα οὔτε ν' ἀναπτύξη τὴν οἰκονομικήν της ὀργάνωσιν χωρὶς πολιτικὰ δικαιώματα• δὲν δύναται νὰ πραγματοποίηση τὴν ἱστορικὴν της ἀποστολὴν χωρὶς νὰ γίνη κάτοχος τῆς πολιτικῆς ἐξουσίας, ὅπερ δύναται νὰ κατορθώση μόνου δι' ἑνιαίας ἐπαναστατικῆς δράσεως τῆς παγκοσμίου ἐργατιᾶς ὀργανωμένης σὲ ξεχωριστὸ ἐργατικὸ κόμμα. Νὰ διαμορφώση τὸν ἀγῶνα τῆς ἐργατικῆς τάξεως εἰς ἀγῶνα συνειδητόν καὶ ἑνιαῖον καὶ νὰ ὁδηγήση αὐτὴν εἰς τὴν φυσικὴν καὶ ἀναγκαίαν ἀποστολήν της, ἰδού τὸ καθῆκον τοῦ Σοσιαλ. ἐργατικοῦ κόμματος.

Τὰ συμφέροντα τῶν ἐργατῶν εἰς ὅλας τὰς χώρας πού ἔχουν καπιταλιστικὴν παραγωγὴν εἶναι τὰ ἴδια. Μὲ τὴν ἀνάπτυξιν τῆς παγκοσμίου συγκοινωνίας καὶ μὲ τὴν δημιουργίαν παγκοσμίου ἀγορᾶς διὰ τὴν χονδρικὴν παραγωγήν, ἡ κατάστασις τῶν ἐργατῶν μίας χώρας ἀφομοιώνεται καὶ ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὴν γενικήν κατάστασιν τῶν ἐργατῶν εἰς τὰς ἄλλας χώρας. Ἡ ἀπελευθέρωσις λοιπὸν τῆς ἐργατιᾶς εἶναι ἔργον εἰς τὸ ὁποῖον οἱ ἐργάται ὅλων τῶν χωρῶν λαμβάνουν ἀπὸ κοινοῦ μέρος. Τοῦτο συναισθανόμενου καὶ τὸ Σοσιαλιστικὸν ἐργατικὸν κόμμα τῆς Ἑλλάδος, κηρύσσει ἑαυτὸ ἡνωμένον μὲ ὅλοὺς τοὺς ἐργάτας τῶν ἄλλων χωρῶν πού ἔχουν προαχθῆ εἰς συναίσθησιν τῆς τάξεως των.

Συνεπῶς τὸ Σοσιαλιστικὸν ἐργατικὸν κόμμα τῆς Ἑλλάδος δὲν ἐπιδιώκει νέα προνόμια τάξεως, ἀλλ' ἀγωνίζεται διὰ τὴν κατάλυσιν τῆς κυριαρχίας τῶν τάξεων καὶ αὐτῶν τῶν τάξεων ἐν γένει, καὶ διὰ τὴν ἀπονομὴν ἴσων δικαιωμάτων καὶ καθηκόντων ἀνεξαρτήτως γένους, φυλῆς καὶ θρησκεύματος. Καταπολεμεῖ δὲ ὄχι μόνον τὴν ἐκμετάλλευσιν καὶ καταπίεσιν τῆς ἐργατικῆς τάξεως, ἀλλά καὶ κάθε εἴδους ἐκμετάλλευσιν εἴτε "ἐξασκεῖται αὔτη ἐναντίον μίας τάξεως, εἴτε κόμματος, γένους ἤ φυλῆς.

Ἐμφορούμενον ἀπὸ τὰς ἀρχὰς αὔτας τὸ Σοσιαλιστικὸν Ἐργατικὸν Κόμμα τῆς Ἑλλάδος καταδικάζει καὶ ὅλας τὰς ὠμότητας καὶ βιαιότητας πού ἀπορρέουν ἀπὸ τὸ σημερινὸν σύστημα καὶ κηρύσσεται ἐπὶ τοῦ παρόντος ὑπὲρ τοῦ ἀκολούθου προγράμματος.

Πρόγραμμα σημερινῶν ἀπαιτήσεων

 Α Ἀπαιτήσεις πολιτικαὶ

1) Τὴν κατάργησιν τοῦ βασιλικοῦ θεσμοῦ καὶ τὴν ἐκδημοκράτησιν τῆς νομοθετικῆς, ἐκτελεστικῆς καὶ δικαστικῆς ἐξουσίας, δηλαδὴ τὴν ἐγκαθίδρυσιν τῆς λαϊκῆς δημοκρατίας ὡς μεταβατικῆς περιόδου διὰ τὴν πραγματοποίησιν τῆς σοσιαλιστικῆς πολιτείας.

2) Τὸ δικαίωμα τῆς ψηφοφορίας καὶ τῆς ἐκλογῆς εἰς ἄνδρας καὶ γυναίκας γιὰ κάθε εἶδος ἐκλογῆς. Τὸ ἐκλογικὸν σύστημα τῆς ἀναλογικῆς ἀντιπροσωπείας, τὴν συντόμευσιν τῆς βουλευτικῆς περιόδου ἀπὸ τέσσαρα χρόνια εἰς δύο, τὴν στενὴ ἐκλογικὴ περιφέρεια καὶ τὸ ψηφοδέλτιο.

3) Εἰσαγωγὴ τοῦ θεσμοῦ τοῦ δημοψηφίσματος (ρεφερὲντουμ) δυνάμει τοῦ ὁποίου ἡ κυβέρνησις ὑποχρεοῦται νὰ εἰσάγῃ εἰς τὴν Βουλὴν ἐντὸς ὡρισμένης προθεσμίας πρότασιν νόμου, τὴν ὁποίαν ὡρισμένος ἀριθμὸς πολιτῶν ἤθελε ζητήσει. Ἐπίσης ἡ κυβέρνησις νὰ ὑποχρεοῦται νὰ ἀπευθύνεται πρὸς τὸν λαόν, ὅπως διὰ δημοψηφίσματος ἐξακριβοῦται ἀμέσως ἡ γνώμη αὐτοῦ ἐπὶ ὡρισμένων  σπουδαίων ζητημάτων καὶ εἰδικῶς προκειμένου περὶ ἐπιστρατεύσεως, πολέμου, συνθήκης, σπουδαίας φορολογικῆς, διοικητικῆς ἤ δικαστικῆς νομοθεσίας. Διὰ τοῦ δημοψηφίσματος ὁ λαὸς θὰ δύναται νὰ ἀσκῇ καὶ ἄμεσον ἔλεγχον ἐπὶ τῆς κυβερνήσεως.

4) Κατάργησις τοῦ στρατιωτικοῦ νόμου καὶ ρητὴ ἀπαγόρευσις νομοθετικῶν διαταγμάτων.

5) Ἀποκέντρωσις τῆς διοικήσεως καὶ ὀργάνωσις τῶν νομῶν, δήμων καὶ κοινοτήτων ἐπὶ βάσεων δημοκρατικῶν.

6) Πολιτικὴ εἰρήνης, συνεννοήσεως καὶ εἰλικρινοῦς συνεργασίας μὲ ὅλα τὰ κράτη. Κατάργησις τῆς μυστικῆς διπλωματίας, τῶν μυστικῶν συνθηκῶν καὶ προϋπολογισμῶν. Ὑποχρεωτικὴ διαιτησία δι’ ὅλας τὰς μεταξὺ τῶν κρατῶν διαφοράς. Βαλκανικὴ δημοκρατικὴ ὁμοσπουδία. Ἡ Κοινωνία τῶν ἐθνῶν.

7) Τὴν μετατροπὴν τοῦ ἐνεργοῦ στρατοῦ εἰς ἐθνοφρουράν καὶ ἐκδημοκρατησίν της. Ἀποχήν κατ' ἀρχὴν ἀπὸ κάθε πόλεμο. Ἀφοπλισμὸς ὅλων τῶν κρατῶν καὶ ἀναγκαστικὴ διαιτησία διὰ πᾶσαν διαφορὰν μεταξὺ αὐτῶν. Ἀναγνώρισις τῆς ἐθνικῆς ἀμύνης κατόπιν ἀποφάσεως τῆς διαιτητικῆς ἐπιτροπῆς τῆς Κοινωνίας τῶν ἐθνῶν. Ἀποχὴ ἀπὸ κάθε συμμαχίαν πού φέρει εἰς πόλεμον.

8) Πλήρης ἐλευθερία τῶν συνεταιρισμῶν, συνδικάτων, ὀργανώσεων κ.λ.π. χωρὶς καμμίαν, οὔτε κυβερνητικήν, οὔτε δικαστικὴν ἔγκρισιν ἤ ἄδειαν καὶ ἀφαίρεσιν τοῦ δικαιώματος τοῦ κράτους νὰ διαλύη τὰ σωματεῖα. Τοῦτο νὰ ἀφορᾷ καὶ τὰς ὀργανώσεις τῶν δημοσίων ὑπαλλήλων.

9) Πλήρης ἐλευθερία τοῦ τύπου ἄνευ οἱασδήποτε λογοκρισίας καὶ περιορισμοῦ καὶ ὑπαγωγὴ παντὸς ἀδικήματος τοῦ τύπου εἰς τὴν δικαιοδοσίαν τῶν ἐνόρκων.

10) Πλήρης ἐξασφάλισις τῆς προσωπικῆς ἑκάστου ἐλευθερίας, ἀποζημίωσις παντὸς παρανόμου κρατηθέντος ἤ ἀθωωθέντος κατόπιν προφυλακίσεως. Καθορισμὸς ἀνωτάτου ὁρίου προφυλακίσεως. Πλήρης ἐξασφάλισις τῆς οἰκιακῆς ἀσυλίας ἐπεκτεινόμενης καὶ εἰς τὰ γραφεῖα κλπ. καταστήματα τῶν σωματείων καὶ κατάργησις ὅλων τῶν νόμων πού καταπατοῦν ἤ περιορίζουν τὴν ἐλευθερίαν τῆς σκέψεως. Κατάργησις τῶν νόμων περὶ ἐκτοπίσεως.

11) Ἐλευθερία πάσης θρησκείας χωρὶς τὴν ἀνάγκην ἐπισήμου θρησκείας. Ἡ θρησκεία να ἀναγνωρισθῇ ὡς ἰδιωτικὴ ὑπὸθεσις καὶ ἡ ἐκκλησία ὡς ἰδιωτικὸν ἵδρυμα. Ἀπαγόρευσις εἰς τοὺς κληρικοὺς νὰ διδάσκουν εἰς τὰ σχολεῖα. Ἐνέργεια τῶν ληξιαρχικῶν πράξεων ὑπὸ τῆς τοπικῆς διοικήσεως. Κατάργησις ὅλων τῶν δημοσίων νόμων δι' ἐκκλησιαστικοὺς καὶ θρησκευτικοὺς σκοποὺς καὶ κατάργησις τῶν διὰ θρησκευτικοὺς σκοποὺς ἐπιβαλομένων φόρων. Καθιέρωσις καὶ τοῦ πολιτικοῦ γάμου.

12) Πλήρης ἀστική, πολιτική, οἰκονομικὴ καὶ κοινωνικὴ ἐξίσωσις τῶν γυναικὼν πρὸς τοὺς ἄνδρας. Κατάργησις ὅλων τῶν νόμων πού περιορίζουν τὰ δικαιώματα τῆς γυναικὸς καὶ τοῦ νόθου παιδιοϋ.

13) Ἀπονομὴ τῆς δικαιοσύνης ὑπὸ δικαστῶν ἐκλεγομένων ὑπὸ τοῦ λαοῦ. Δωρεὰν ἡ συνηγορία καὶ ἡ διαδικασία. Οἱ ἔνορκοι νὰ κρίνουν καὶ ἐπὶ τῆς ἐπιβολῆς τῆς ποινῆς καὶ νὰ δικὰζωσι κατ' ἔφεσιν τὰς ἀποφάσεις τῶν κατωτέρων δικαστηρίων. Νὰ συστηθοῦν ἰδιαίτερα δικαστήρια καὶ διὰ τοὺς ἀνηλίκους. Ὑπαγωγὴ εἰς τὴν δικαιοδοσίαν τῶν ὁρκωτῶν δικαστηρίων τῶν κατὰ δημοσίων ἡ δημοτικῶν ὑπαλλήλων ἀδικημάτων, ὡς καὶ ἡ ὑπαγωγὴ εἰς τὴν ἰδίαν δικαιοδοσίαν τῶν ἀδικημάτων τῶν ὑπαλλήλων τούτων κατὰ πολιτῶν. Κατάργησις τῆς θανατικῆς ποινῆς. Κατάργησις τῶν στρατοδικείων καὶ ναυτοδικείων. Ὀργάνωσις τοῦ σώματος τῶν ἐνόρκων δημοκρατικῶς.

14) Μετατροπὴ τοῦ συστήματος τῶν φυλακῶν εἰς μορφωτικὰ ἱδρύματα καὶ βελτίωσις τῶν ὑγιεινῶν συνθηκῶν αὐτῶν. Ἰδρυσίι χωριστῶν φυλακῶν δι' ἀνηλίκους καὶ γυναῖκας, ὡς ἐπίσης διὰ τὰ πολιτικὰ ἀδικήματα.

15) Δωρεὰν παροχὴ τῆς ἰατρικῆς περιθάλψεως καὶ τῶν φαρμάκων.

16) Ἐκλαΐκευσις τῆς ἐκπαιδεύσεως. Αὐστηρὰ ἐφαρμογὴ τῆς ὑποχρεωτικῆς ἐκπαιδεύσεως. Παροχὴ τροφῆς καὶ τῶν μέσων τῆς διδασκαλίας εἰς τὰ παιδιὰ ὑπὸ τῶν δήμων καὶ κοινοτήτων. Ἀνώτατος ἀριθμὸς δι' ἕκαστον διδάσκαλον 25 μαθηταὶ καὶ τάξεων εἰς ἂς διδάσκει δύο. Ἐκδημοκράτησις τῆς διοικήσεως τῆς ἐκπαιδεύσεως. Κατάργησις τοῦ ἄρθρου τοῦ συντάγματος περὶ γλώσσης καὶ εἰσαγωγὴ τῆς δημοτικῆς γλώσσης εἰς ὅλην τὴν ἐκπαίδευσιν. Εἰσαγωγὴ εἰς τὰ σχολεῖα τῆς γλώσσης τῶν διαφόρων ἐθνικοτήτων διὰ τοὺς ἐκ τούτων μαθητάς.

17) Ἀνοικοδόμησις σχολικῶν κτιρίων καὶ πολλαπλασιασμὸς τῶν σχολείων.

18) Κατάργησις τῶν ἐμμέσων φόρων καὶ παντὸς φόρου εἰς τὰ εἴδη τῆς πρώτης ἀνάγκης.

19) Προοδευτικὴ φορολογία ἐπὶ τοῦ εἰσοδήματος καὶ τῶν κεφαλαίων διὰ τὴν πληρωμὴν ὅλων τῶν δημοσίων δαπανῶν, αἵτινες καλύπτονται διὰ φόρων. Βαρείῖ προοδευτικὴ φορολογία ἐπὶ τῶν κληρονομιῶν ἀναλόγως πρὸς τὸ μέγεθος τῆς κληρονομικῆς μερίδος καὶ τοῦ βαθμοῦ τῆς συγγενείας.

19) Συμμετοχὴ τοῦ κράτους εἰς τὰ κέρδη τῶν μεγάλων μονοπωλίων, ἐταιριῶν καὶ ἐπιχειρήσεων. Κατάσχεσις τῶν ἐκτάκτων κερδῶν. Ἐθνικοποίησις τῶν ἀτμόπλοιων καὶ σιδηροδρόμων, μεταλλείων, τραπεζῶν, ὡς καὶ τῶν μεγάλων ἐπιχειρήσεων καὶ συμμετοχὴ εἰς τὴν διοίκησιν τῶν ἐνδιαφερομένων ἐργατῶν.

20) Χρησιμοποίησις τῶν πόρων τοῦ κράτους πρωτίστως διὰ παραγωγικοὺς σκοπούς.

21) Τὴν ἐθνικοποίησιν τῶν τσιφλικιῶν καὶ τῶν μοναστηριακῶν κτημάτων καὶ τὴν παραχώρησιν των εἰς τὰς κοινότητας τῶν καλλιεργητῶν.

Β Ἀπαιτήσεις ὑπὲρ τῶν ἐργατῶν

1) Οἱ ἐπιθεωρηταὶ καὶ ἐπόπται ἐργασίας διὰ τὴν ἐφαρμογὴν τῆς ἐργατικῆς νομοθεσίας νὰ εἶναι ἐπαρκεῖς καὶ νὰ ἐκλέγονται ἀπὸ τοὺς ὀργανωμένους ἐργάτας.

2) Συμπλήρωσιν τῆς ἤδη ὑπαρχούσης ἐργατικῆς νομοθεσίας. α) Τὴν διὰ νόμου καθιέρωσιν τοῦ ὀκταώρου ὡς ἀνωτάτου ὁρίου ἐργασίας. β) Τὸν διὰ νόμου καθορισμὸν τοῦ κατωτάτου ὁρίου ἀμοιβῆς. γ) Τὴν διὰ νόμου καθιέρωσιν τῆς ὑποχρεωτικῆς Κυριακῆς ἀργίας καὶ ἀγγλικῆς ἑβδομάδος. δ) Τὴν ἵδρυσιν ὑπὸ τοῦ κράτους ταμείων ἐργατικῶν συντάξεων, ἀλληλοβοήθειας καὶ πρὸς συντήρησιν καὶ θεραπείαν τῶν ἀσθενούντων ἐργατῶν λόγῳ τῶν συνθηκῶν καὶ τῆς φύσεως τῆς ἐργασίας. ε) Τὴν ὑπό τοῦ κράτους ἀνέγερσιν καὶ συντήρησιν σανατορίων πρὸς ἀπομόνωσιν καὶ θεραπείαν τῶν φυματιώντων ἐργατῶν. στ) Τὴν διὰ νόμου ὑποχρέωσιν τῶν δήμων καὶ κοινοτήτων νὰ συντηροῦν γυναικολογικὰ μαιευτήρια διὰ τὰς γυναῖκας τῶν ἐργατῶν μὲ πλήρεις ἀποδοχάς ὀχτὼ πρὶν τοῦ τοκετοῦ, καὶ ὀχτὼ μετ' αὐτὸν ἑβδομάδας ζ) Τὴν διὰ νόμου καθιέρωσιν νομίμου συστήματος ἐπαγγελματικῆς ἐκπαιδεύσεως τῇ συμπράξει καὶ τῶν ὀργανωμένων ἐργατῶν. η) Τὴν διὰ νόμου καθιέρωσιν τοῦ κλεισίματος τῶν ἐργοστασίων καὶ ἐπιχειρήσεων, ἐκείνων τῶν ὁποίων οἱ ἐργάται ἀπεργοῦν σύμφωνα μὲ τὰς ἀποφάσεις τῶν σωματείων των. θ) Τὴν διὰ νόμου καθιέρωσιν εἰδικῶν δικαστηρίων πρὸς ἐκδίκασιν τῶν ἀτομικῶν ὑποθέσεων μεταξὺ ἐργατῶν καὶ ἐργοδοτῶν τῇ συμπράξει καὶ τῶν ὀργανωμένων ἐργατῶν. ι) Τὴν μεταρρύθμισιν τοῦ νόμου 551 περὶ δυστυχημάτων καὶ τὴν καθιέρωσιν μέτρων περὶ ἀσφαλείας, ὑγιεινῆς καὶ ἄλλων προστατευτικῶν μέτρων διὰ τοὺς ἐργάτας εἰς κάθε εἶδος ἐπαγγέλματος καὶ γενίκευσιν τοῦ νόμου τούτου δι' ὅλα τὰ ἐπαγγέλματα. ια) Μεταρρύθμισιν τοῦ νόμου περὶ ἀνωτάτου συμβουλίου ἐργασίας, οὕτως ὥστε οἱ ἐργάται νὰ ἀποτελέσουν τὸ ἥμισυ τοῦ συμβουλίου καὶ νὰ ἐκλέγονται ὑπὸ τῶν ἐπαγγελματικῶν ὁμοσπονδιῶν. ιβ) Τὴν μεταρρύθμισιν τοῦ νόμου 4029 περὶ ἀνηλίκων οὕτως ὥστε οἱ κάτω τῶν 16 ἐτῶν νὰ μὴ ἐπιτρέπεται νὰ ἐργασθοῦν. Κατάργησιν ὅλων τῶν ἐξαιρέσεων τοῦ νόμου τοῦτου. Αἱ ὑπηρέτριαι νὰ λογίζονται ἐργάτριαι καὶ νὰ ἀπολαμβάνουν ὅλων τῶν εὐεργετημάτων τῶν ἀπορρεόντων ἀπό τούς ἐργατικοὺς νόμους. Ἡ ἐργατικὴ νομοθεσία νὰ ἐπεκταθεῖ καὶ εἰς τούς ἐργάτας γεωργούς. ιγ) Τὴν διὰ νόμου ἀπαγόρευσιν τῆς νυκτερινῆς ἐργασίας διὰ τὰ παιδιὰ καὶ τὰς γυναῖκας καὶ τὴν διπλὴν πληρωμὴν διὰ τὰ νυκτέρια τῶν ἐργατῶν. ιδ) Τὴν διὰ νόμου ἀπαγόρευσιν εἰς τούς ἐργοδότας νὰ ἐπιβάλουν κάθε εἴδους ποινὴν εἰς τούς ἐργάτας.

3)Τὴν κατάργησιν κάθε νόμου πού ἐμποδίζει τὴν ἀπεργίαν.

4) Τὴν κατάργησιν τοῦ νόμου περὶ ἐπιστρατεύσεως τῶν ἐργατῶν διαφόρων ἐπαγγελμάτων.

2.  Ὑπόμνημα ἐπὶ τῶν ἐξωτερικῶν ζητημάτων.

1)Ἔναρξις δημοσίων διαπραγματεύσεων πρὸς συνομολὸγησιν γενικῆς εἰρήνης ἄνευ προσαρτήσεων καί ἀποζημιώσεων ἐπὶ τῇ βάσει τοῦ δικαιώματος τῶν λαῶν νὰ διαθέτουν ἐλευθέρως τὰ καθ' ἑαυτοὺς καὶ συμμετοχὴ εἰς αὔτας ὅλων τῶν ἐμπολέμων κρατῶν καὶ τῆς Ρωσίας καὶ ἀκύρωσις πάσης προγενεστέρας συνθήκης.

2) Συμμετοχὴ εἰς τὰς διαπραγματεύσεις ἀντιπροσώπων τῶν ἐργατικῶν τάξεων τῶν διαφόρων χωρῶν ὑποδεικνυομένων παρὰ τῶν ὀργανώσεων αὐτῶν.

2) Παραδοχὴ ὑφ' ὅλων τῶν ἐμπολέμων καὶ τῶν οὐδετέρων τῶν κάτωθι ὅρων ἀπαραιτήτων διὰ τὴν ἐξασφάλισιν διαρκοῦς εἰρήνης: α) Ἄμεσος ἐκκένωσις τῶν κατειλημμένων ὑπὸ τῶν διαφόρων στρατῶν χωρῶν. β) Καταγγελία ὅλων τῶν μυστικῶν συνθηκῶν καὶ κατάργησις τῆς μυστικῆς διπλωματίας. γ) Κατάργησις τῆς ὑποχρεωτικῆς στρατιωτικῆς θητείας καὶ ἀντικατάστασις τῶν μονίμων στρατῶν διὰ πολιτοφυλακῶν. δ) Ἄμεσος ἀποστράτευσις καὶ γενικὸς ἀφοπλισμὸς καὶ κατεδάφισις ὅλων τῶν φρουρίων καὶ ὀχυρώσεων. ε) Διεθνοποίησις ὅλων τῶν θαλασσῶν καὶ ἄνοιγμα ὅλων τῶν στενῶν. στ) Διεθνοποίησις τῶν ἐργοστασίων καὶ λοιπῶν ἐγκαταστάσεων πολεμικῶν εἰδῶν καὶ χρησιμοποίησις αὐτῶν εἰς παραγωγικοὺς σκοπούς. ζ) Ἀποκατάστασις ὅλων τῶν ἐθνῶν μικρῶν καὶ μεγάλων μὲ πλῆρες δικαίωμα ν' ἀποφασίζουν περὶ τοῦ συστήματος τῆς διοικήσεως των. η) Λύσις ὅλων τῶν ἐκκρεμῶν ἐθνικῶν καὶ ἐδαφικῶν ζητημάτων διὰ δημοψηφίσματος τῶν ἐνδιαφερομένων πληθυσμῶν ἄνευ οὐδεμιᾶς ξενικῆς ἐπεμβάσεως ἤ ἐπιρροῆς. θ) Λύσις τοῦ ἀποικιακοῦ ζητήματος κατὰ τοὺς ἄνω ὅρους.

3) Κατάργησις τῶν τωρινῶν συμμαχιῶν καὶ ἄμεσος σχηματισμὸς τῆς Κοινωνίας τῶν ἐθνῶν πρὸς ἐξασφάλισιν τῆς ἀνεξαρτησίας ἁπάντων.

4) Διεθνὴς τελεωνειακὴ ἕνωσις καὶ διεθνὲς κοινοβούλιον ὡς πολιτικὴ καὶ οἰκονομικὴ βάσις τῆς Κοινωνίας τῶν ἐθνῶν.

Πρὸς πραγματοποίησιν τῶν ἀνωτέρω ὅρων τὸ Σοσιαλιοτικὸν Ἐργατικὸν Κόμμα τῆς Ἑλλάδος κρίνει ἀναγκαίαν καὶ ἐπείγουσαν τὴν σύγκλησιν διεθνοῦς σοσιαλιστικοῦ συνεδρίου οὗ αἱ ἀποφάσεις νὰ εἶναι ὑποχρεωτικαὶ δι’ ὅλα τὰ ἐργατικὰ κόμματα.

Β α λ κ α ν ι κ ὰ  ζ η τ ή μ α τ α. — Πρὸς ἐπίλυσιν τῶν ἐκκρεμῶν ζητημάτων ἃ ἐνδιαφέρουν τὴν Βαλκανικὴν καὶ εἰδικῶς τὴν χώραν μας τὸ συνέδριον προτείνει: 1) Τὴν παροχὴν πλήρους ἐλευθερίας εἰς τούς πληθυσμοὺς τῶν νήσων Κύπρου, Ἰμβρου, Λήμνου, Τενέδου, Σαμοθράκης καὶ Δωδεκανήσων καὶ Καστελόριζου καθὼς καὶ τῆς Β. Ἠπείρου νὰ καθορίζουν τὴν τύχην των. 2) Πλῆρες δικαίωμα παλινοστήσεως καὶ ἀποζημιώσεως (διὰ καταστροφάς τὰς ὁποίας ὑπέστησαν) διὰ τοὺς βίαια ἐκδιωχθέντας διαφόρους προσφυγικοὺς πληθυσμοὺς τῶν βαλκανικῶν χωρῶν καὶ τῆς Μικρᾶς Ἀσίας ἀνεξαρτήτως φυλῆς, εἰς τούς ὁποίους νὰ παρασχεθοῦν καὶ τὰ μέσα ἐπιστροφῆς. 3) Τὸ σημερινὸν κράτος νὰ μεταβληθῆ εἰς μίαν ὁμοσπονδίαν ἀποτελουμένην ἐξ αὐτονόμων βιλαετίων δημοκρατικῶς ὀργανωμένων ὥστε αἱ ἐθνικότητες τῆς Ἀνατολῆς νὰ λάβουν αὐτόνομον βίον καὶ οὕτω εἰσέλθουν εἰς τὴν Βαλκανικὴν δημοκρατικὴν ὁμοσπονδίαν. 4) Ὡς πρὸς τὰ ἄλλα βαλκανικὰ προβλήματα τὸ συνέδριον προτείνει τὰ ἀκόλουθα:

Ψήφισμα περὶ τῆς ἱδρύσεως Βαλκανικῆς δημοκρατικῆς ὁμοσπονδίας.

Τὸ ἰδρυτικὸν σννέδριον τοῦ Σοσιαλιστικοῦ Ἐργατικοῦ Κὸμματος τῆς Ἑλλάδος συνελθὸν ἐν Πειραιεῖ ἀπὸ 4-10 Νοεμβρίου ἐ.ἔ. λαβὸν ὑπ' ὄψιν:

Ὅτι ἡ πάλη τῶν τάξεων ἡ διεξαγόμενη ὑπὸ τοῦ προλεταριάτου τῆς Βαλκανικῆς δυσχεραίνεται συνεπείᾳ τῆς ἐξωτερικῆς πολιτικῆς τῆς ἀστικῆς τάξεως τῶν Βαλκανίων καὶ τῶν Μ. Δυνάμεων.

Ὅτι ἡ οἰκονομική, πολιτικὴ καὶ κοινωνικὴ πρόοδος τῶν βαλκανικῶν χωρῶν ἐμποδίζεται ἀπὸ τὰς κνριάρχους τάξεις πού θέλουν ἑκάστη τὴν πολιτικὴν ἡγεμονίαν ἐπὶ ζημίᾳ τοῦ γείτονος ἀπογυμνουμένου τῶν ἐδαφῶν του.

Ὅτι εἰς αὐτὴν τὴν αἰτίαν τῆς ἀντιδραστικῆς πολιτικῆς ἐσωτερικῆς ἀφορμῆς προστίθεται μία αἰτία ἐξωτερικῆς ἀφορμῆς, δηλ. ἡ ἰμπεριαλιστικὴ πολιτικὴ τῶν Μ. Δυνάμεων εἰς τὰ Βαλκάνια πού εἶναι γι' αὐτὲς ἕνα ἔδαφος ἐπιθυμητὸν ἐξ αἰτίας τοῦ πλούτου των καὶ τῆς γεωγραφικῆς των θέσεως.

Ὅτι ἡ πολιτικὴ τῆς ἐπιρροῆς καὶ τῆς κατακτήσεως τῶν Μ. Δυνάμεων διευκολύνεται ἐκ τῆς διαιρέσεως τῆς βαλκανικῆς χερσονήσου εἰς πολλὰ μικρὰ κράτη μεταμορφούμενα εἰς πολιτικοὺς πελάτας τῶν Μ. Δυνάμεων πού ἐκμεταλλεύονται τὰς ἐπιθυμίας ἡγεμονίας καὶ τὰ κάνουν τυφλὰ των ὄργανα.

Ὅτι αἰ δυναστεῖαι καὶ τὰ μοναρχικὰ συστήματα βοηθοῦν εἰς τὴν ἀνάπτυξιν ἰδιοτελοῦς ἐθνικισμοῦ πολιτικῶν μηχανορραφιῶν καὶ γίνονται τὸ στήριγμα τοῦ μιλιταριστικοῦ παράγοντος.

Ὅτι ἡ κοινωνικὴ ἀνάπτυξις, ἡ ἀνεξαρτησία καὶ αὐτὴ ἡ ὕπαρξις τῶν βαλκανικῶν λαῶν θὰ κινδυνεύουν ἐὰν δὲν ἑνώσουν τὰς δυνάμεις καὶ τὰ μέσα των εἰς κοινὸν σκοπὸν ἀμύνης, προόδου καὶ πολιτισμοῦ.

Ὅτι τὰ γεγονότα ἀπέδειξαν ὅτι ἕνεκα τοῦ ἀναμίκτου τῆς συστάσεως τῶν πληθυσμῶν ὁ καθορισμὸς ἐθνολογικῶν συνόρων εἶναι ἀδύνατος καὶ ὅτι ἡ πείῖρα ἀπέδειξε ὅτι τὰ ὅπλα δὲν δύνανται νὰ λύσουν τὰ ζητήματα ἀλλ' ἀπεναντίας περιπλέκουν ταῦτα, τὸ δὲ σύστημα τῆς ἰσορροπίας μόνον ἰμπεριαλιστικοὺς σκοποὺς ὑποκρύπτει.

Τὸ ἑλληνικὸν Σοσιαλιστικὸν ἐργατικὸν κόμμα κρὶνεἰ ὅτι τὸ καθῆκον τῶν σοσιαλιστικῶν κομμάτων τῆς Βαλκανικῆς εἶναι: 1) Νὰ πολεμήσουν κάθε ἰμπεριαλιστικὴν ἀξίωσιν τῶν κυβερνήσεων των εἰς τὸν διακανονισμὸν τῶν ἐκκρεμῶν ζητημάτων καθόσον αὐτὰ δύνανται νὰ ἀναζωογονήσουν τὰ μίση καὶ νὰ διατηρήσουν τὴν δυσπιστίαν καί νὰ γίνουν ἀφορμὴ μελλόντων πολέμων. 2) Νὰ πολεμήσουν πᾶσαν συμμαχίαν τῶν βαλκανικῶν λαῶν ἐποφθαλμιοῦσαν τὰ δικαιώματα καὶ τὴν ἐλευθερίαν  ἄλλων βαλκανικῶν λαῶν καὶ ἤτις, μακρὰν τοῦ νὰ ἐπιφέρη τὴν ἕνωσιν καὶ συμφιλίωσιν προκαλεῖ καταστροφάς καὶ χωρὶς νὰ παραδέχεται ἐδαφικὸς μεταβολάς ὡς μέσον λύσεως τοῦ βαλκανικοῦ προβλήματος, διακηρύττει ὅτι ὁ μόνος τρόπος ἑνώσεως μεταξὺ τῶν βαλκανικῶν λαῶν δυνάμενος νὰ ἐξασφαλίσῃ τὴν συνεννόησιν καὶ διαρκῆ εἰρήνην εἶναι ἡ Βαλκανικὴ δημοκρατικὴ ὁμοσπονδία, στηριζομένη ἐπὶ θεσμῶν ἐντελῶς δημοκρατικῶν ἐγγυουμένη, τὴν πλήρη καὶ πραγματικὴν πολιτικήν, ἐθνικήν καὶ γλωσσικὴν ἐλευθερίαν ὅλων τῶν ἐθνοτήτων ἄνευ διακρίσεως φυλῆς καὶ θρησκεύματος καὶ ἔχουσα ὡς κοινὸν νομοθετικὸν ὄργανον ἐκτός τῆς κατὰ τόπους βουλῆς, μίαν βουλὴν ἐκλεγόμενην διὰ τῆς καθολικῆς ἴσης καὶ ἀμέσου ψηφοφορίας μὲ ἀναλογικὴν ἀντιπροσωπείαν καὶ αὐτοδιοίκησιν καὶ ἔχουσαν ὡς μέσον ἀμύνης τὴν πολιτοφυλακήν.

Διὰ τὴν πραγματοποίηση τῶν ἀνωτέρω τὸ συνέδριον προτείνει ὡς πρῶτον βῆμα τὴν ἄμεσον ταχυδρομικήν, τηλεγραφικὴν καὶ τελωνειακὴν ἕνωσιν, πολιτικὴν καὶ οἰκονομικὴν συμμαχίαν τῶν βαλκανικῶν κρατῶν κατὰ πάσης ξενικῆς ἐπεμβάσεως ἤ ἐπιρροῆς καὶ ζητεῖ τὴν σύγκλησιν παμβαλκανικοῦ σοσιαλιστικοῦ ἐργατικοῦ συνεδρίου πρὸς συνεννόησιν τῶν ἐργατικῶν τάξεων τῆς Βαλκανικῆς δι' ἀνάληψιν κοινῆς ὑποχρεωτικῆς δράσεως καὶ ὑπὲρ τῆς ἐπανιδρύσεως τοῦ παμβαλκανικοῦ σοσιαλιστικοῦ γραφείου.

ΤΟ ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΤΗΣ ΜΕΙΟΨΗΦΙΑΣ

Αἱ γνῶμαι μας ἐπὶ ὅλων τῶν σημερινῶν προβλημάτων θὰ ἔπρεπε νὰ εἶναι περίπου αἱ ἑξῆς:

Νὰ λυθοῦν τὰ εὐρωπαϊκὰ προβλήματα, ὡς τῆς Ἀλσατίας, τῆς Πολωνίας, τῆς Τεργέστης κλπ. σύμφωνα μὲ τὸ πρόγραμμα τοῦ Οὐῒλσων τὸ ὁποῖον υἱοθέτησαν εἰς τὰ κυριότερα σημεῖα του οἱ ἐργάται τῆς Εὐρώπης. Ἔτσι θὰ ἔχωμεν τὴν αὐτὴν γνώμην μὲ τὰ ὑπομνήματα τῶν ἐργατῶν τῶν ἄλλων χωρῶν εἰς ζητήματα τὰ ὁποῖα μᾶς εἶναι περίπου ἄγνωστα ἐν ταῖς λεπτομερείαις αὐτῶν. Γνῶσται ὅμως οἱ ἕλληνες ἐργάτες τῶν πραγμάτων τῆς Βαλκανικῆς καὶ τῆς ἀνατολικῆς Μεσογείου εἶναι οἱ ἐνδεδειγμένοι νὰ ἐκφέρουν μαζὺ μὲ τοὺς ἄλλους ἐργάτες τοῦ Αἵμου σαφῆ γνώμην γιὰ ὅ,τι ἀφορᾷ τὰ βαλκανικὰ ζητήματα. Ἑπομένως ἐν ὀλίγοις θὰ ἔχωμεν τὴν ἀκόλουθον διαρρύθμισιν:

α) Ἡ εὐρωπαϊκὴ Τουρκία ν' αὐτονομηθῆ εἰς μίαν δημοκρατίαν μὲ ἐσωτερικὸν ἔδαφος (χίντερλαντ) ἐπὶ τῆς μίας καὶ τῆς ἄλλης πλευρᾶς τοῦ Μαρμαρᾶ. Τὰ Στενὰ διεθνοποιούμενα καθὼς καὶ ἡ αὐτόνομος δημοκρατία τοῦ Μαρμαρᾶ νὰ εἶναι ὑπὸ τὴν ἐγγύησιν τῆς Κοινωνίας τῶν ἐθνῶν. β) Ἡ τωρινὴ βουλγαρικὴ Θράκη νὰ προσαρτηθῆ εἰς τὴν αὐτόνομον δημοκρατίαν τοῦ Μαρμαρᾶ. γ) Ἡ Ἑλλὰς νὰ μὴ προβάλῃ οὐδέποτε ἀξιώσεις ἐπὶ τῆς ἑλληνικῆς περιοχῆς τοῦ Μουαστηρίου,διὰ ν' ἀναγνωρίσουν καὶ οἱ σέρβοι ὁριστικῶς πλέον τὴν ἑλληνικότητα τῆς Θεσσαλονίκης. δ) Νὰ συσταθῆ ἀνεξάρτητον μωαμεθανικὸν ἀλβανικόν κράτος μακρὰν πάσης αὐστριακῆς, σερβικῆς, ἰταλικῆς καὶ ἑλληνικῆς ἐπιδράσεως. ε) Ν' ἀποσυρθῆ ἡ Ἰταλία ἀπὸ τὴν περιοχὴν Αὐλῶνος, ἡ ὁποία νὰ ἐπιδικασθῆ εἰς τὴν Ἀλβανίαν πλὴν τῆς Β. Ἠπείρου ἐπιδικαζόμενης εἰς τὴν Ἑλλάδα. στ) Νὰ ὑποστηρίξωμεν τὰ δίκαια τῶν ρουμάνων ἐν Δομβρουτσᾷ  καὶ Τρασυλβανίᾳ, τῶν σέρβων ἐν Βοσνίᾳ καὶ Ἐρζεγοβίνῃ. Οἱ γιουγκοσλάβοι ν' ἀποτελέσουν ἰδιαιτέραν ἀνεξάρτητον πολιτείαν, ἡ δὲ Βεσσαραβία, ἀνεξάρτητος καὶ αὐτή, νὰ ἀποτελῆ τμῆμα τῆς μαξιμαλιστικῆς πολιτείας τῶν σοβιέτ. Ἔτσι ν' ἀποφύγουμε τὴν ὑπερβολικὴν μεγένθυσιν τῆς Σερβίας καὶ Ρουμανίας εἰς βάρος τῶν ἄλλων βαλκανικῶν χωρῶν.  ζ) Νὰ ζητήσωμεν μίαν παμβαλκανικὴν δημοκρατικὴν ὁμοσπονδίαν. η) Ἐν Ἀσίᾳ οἱ νομοὶ Σμύρνης, Ἀϊδινίου μὲ σύνορα πρὸς βορρᾶν τὴν αὐτόνομον πολιτείαν τοῦ Μαρμαρᾶ, πρὸς ἀνατολάς καὶ πρὸς νότον τὸ ἀσιατικὸν τουρκικὸν κράτος νὰ ἐπιδικασθοῦν εἰς τὴν Ἑλλάδα. θ) Νὰ παύση ἡ Ἰταλία νὰ ἔχη ἀξιώσεις ἐπὶ τοῦ νομοῦ Ἀτταλείας ὁ ὁποῖος νὰ δοθῆ εἰς τοὺς τούρκους ὡς ἡ μόνη διέξοδος πρὸς τὴν θάλασσαν. ι) Τὰ Δωδεκάνησα νὰ ἐπιστραφοῦν εἰς τὴν Ἑλλάδα. ια) Ἡ Συρία μὲ σύνορα πρὸς βορρᾶν καὶ πρὸς ἀνατολάς τὸ τουρκικὸν κράτος, πρὸς νότον τὴν ἰουδαϊκὴν δημοκρατίαν, νὰ ἐπικασθῆ εἰς τὴν γαλλίαν. ιβ) Οἱ παλαιοὶ τόποι τῆς Ἱερουσαλὴμ ν' ἀποτελέσουν ἀνεξάρτητον ἰουδαϊκὴν δημοκρατίαν. ιγ) Ἡ νότιος Παλαιστίνη νὰ ἐπιδικασθῆ εἰς τους ἂγγλους. ιδ) Τὰ ἀσιατικὰ παράλια τοῦ Εὐξείνου Πόντου ν' ἀποτελέσουν μίαν ἀνεξάρτητον δημοκρατίαν τοῦ Πόντου μὲ σύνορα πρὸς δυσμάς τὴν αὐτόνομον πολιτείαν τοῦ Μαρμαρᾶ, πρὸς ἀνατολάς τὴν Ρωσίαν τῶν σοβιέτ, πρὸς νότον τὴν Τουρκίαν καὶ τὴν Ἀρμενίαν.  ιε) εἰς τὸ ἐσωτερικόν τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καὶ εἰς τὰς ἀρμενικάς περιοχὰς νὰ συσταθῆ ἀνεξάρτητος Ἀρμενικὴ δημοκρατία. ιστ) Οἱ Τοῦρκοι νὰ περιορισθοῦν εἰς ἐλεύθερον κράτος εἰς τὸ κέντρον τῆς Μ. Ἀσίας μὲ ἐλευθέραν διέξοδον πρὸς τὴν θάλασσαν τοὺς λιμένας Ἀλεξανδρέττας Ἀτταλείας.

Οἱ ἐργασίες τοῦ συνεδρίου ἔκλεισαν:

• μὲ τὴν ἀνακήρυξη τοῦ « Ἐργατικοῦ Ἀγῶνα» σὰν ἐπίσημου ὀργάνου τοῦ κόμματος καὶ τὴν ἐκλογὴ τοῦ Δ. Λιγδόπουλου σὰ διευθυντῆ του.

•μὲ τὴν ἐκλογὴ 5ετοϋς κεντρικῆς Ἐπιτροπῆς: Νικόλαος Δημητρᾶτος (γραμματέας), Ἄριστος Ἀρβανίτης, Δημοσθένης Λιγδόπουλος, Σταμάτης Κόκκινος, Μιχάλης Σιδέρης. (Δηλαδὴ ὅλα τὰ μέλη τῆς ὀργανωτικῆς ἐπιτροπῆς πλὴν τοῦ Μπεναρόγια - ἀντὶ γι' αὐτὸν βγῆκε ὁ Μ. Σιδέρης).

•μὲ τὴν ἐκλογὴ Ἐξελεγκτικῆς Ἐπιτροπῆς: Σπύρος Κομιώτης, Ἀβραὰμ Μπεναρόγιας, Γιώργης Πισπινῆς.

•μὲ τὴν ἐκλογὴ Ἐπόπτη Νεολαιῶν: Φράντς Τζουλάτι. Λεπτομέρεια: ὁ Βενιζέλος ἔδωσε ἄδεια γιὰ τὴ διεξαγωγὴ τοῦ συνεδρίου, ἀλλὰ κράτησε τὸ δικαίωμα τῆς λογοκρισίας: Χρειάστηκαν ἔκτοτε διαβήματα γιὰ νὰ καταστεῖ δυνατὴ ἡ δημοσίευση μεγάλου μέρους τῶν πρακτικῶν στὶς ἐφημερίδες -βασικὰ στὸ «Ριζοσπάστη».

Καὶ κάτι ἀκόμα: ἡ ἀστυνομία ἔστειλε τυπικὰ νὰ παρακολουθεῖ τὸ συνέδριο (καὶ τοὺς συνέδρους) ἕναν ἡλικιωμένο ἀνθυπομοίραρχο, ὁ ὁποῖος «διατρέχει τὸν κίνδυνον ἀκούοντας διαρκῶς τὸ σοσιαλιστικὸν κήρυγμα  νὰ  ἀλλάξῃ  κεφάλι  τώρα  στὰ  γεράματα»! («Βαλκανικὸς Ταχυδρόμος»).

•

Ἕνα μήνα μετὰ τὸ συνέδριο, κι ἀφοῦ ἔχουν δοθεῖ στὴ δημοσιότητα τὰ βασικὰ κείμενα, γίνονται οἱ πρῶτες δημόσιες συγκεντρώσεις τοῦ ΣΕΚΕ σ' ὅλη τὴν Ἑλλάδα.

Στὴν Ἀθήνα ἡ συγκέντρωση ἔγινε στὸ θέατρο «Διονύσια» (πλατεία Συντάγματος) καὶ ὅπως γράφει ὁ Μπεναρόγιας

«συνέρρευσε μέγα πλῆθος ἐργατικοῦ καὶ διανοούμενου κόσμου ἴνα ἀκούσῃ, διά πρώτην φορὰν τὸ νέον πολιτικὸν Εὐαγγέλιον τῆς ἐργατικῆς τάξης. Πανταχόθεν ἐξεδηλοῦτο ἐνθουσιασμός. Τὸ μέλλον τοῦ κόμματος ἐπρομηνύετο λαμπρόν. Αἱ ἐργατικαί μάζαι ἀμέσως ἐστράφησαν πρὸς αὐτὸ καὶ παρηκολούθησαν τὴν ἐξέλιξίν του».

Ἐκτός ἀπὸ τὸν «Ριζοσπάστη» μιὰ ἀκόμα ἐφημερίδα, ὁ «Βαλκανικὸς Ταχυδρόμος» δημοσίευε καθημερινὰ σχεδὸν ρεπορτὰζ γιὰ τὸ α΄ συνέδριο τοῦ ΣΕΚΕ — ρεπορτὰζ πού ἔγραφε ἕνα γνωστὸ ὄνομα: ὁ Κώστας Ἀθάνατος (Κ. Καραμούζης).

ΜΙΑ χαρακτηριστικὴ περιγραφὴ (σχεδὸν ἄγνωστη) δίνεται ἀπὸ φύλο τῆς 7(20) Νοέμβρη. Μὲ τίτλο «Τό Ἑλληνικὸν   Σοσιαλιστικὸν   Συνέδριον», ὁ «Β.Τ.» γράφει: «Ὓστερ' ἀπὸ τόσων χρόνων προσπάθειας, συνεννοήσεις, συγκροτήματα, συσκέψεις καὶ συνδιασκέψεις, ἰδοὺ ἡ πρώτη σοβαρὰ σοσιαλιστικὴ ἐνέργεια εἰς τὸν μακάριον αὐτὸν τόπον, ὕστερ' ἀπὸ τόσα ἀλληλοφαγώματα καὶ συκοφαντίας. Ἰδοὺ ἐπὶ τέλους μιὰ ἑνιαία καὶ ὀργανωμένη ἐμφάνισις τοῦ σοσιαλιστικοῦ κόσμου τῆς Ἑλλάδος. Εἰς τό ἐπάνω πάτωμα ἑνὸς παλαιοῦ ξενοδοχείου τοῦ Πειραιῶς πρὸς τὴν Τρούμπαν, μερικοὶ ἄνθρωποι καθισμένοι γύρω ἀπὸ μίαν μακρὰν σειρὰν τραπεζιῶν θέτουν τὰς βάσεις τῆς κοινωνικῆς ἀναμορφώσεως καὶ τοῦ οἰκονομικοῦ λυτρωμοῦ τοῦ λαϊκοῦ στοιχείου. Τὸ Α΄ Ἑλληνικὸν Σοσιαλιστικὸν Συνέδριον ἀπαρτίζεται ἀπὸ 30-40 ἀντιπροσώπους χιλίων καὶ πλέον ὀργανωμένων ὀπαδῶν τῆς Σοσιαλιστικῆς Ἰδεολογίας ἐκ διαφόρων μερῶν τῆς Ἑλλάδος.

Εἰς τὸ μπαλκόνι τοῦ ξενοδοχείου ἁπλώνεται μιὰ κατακόκκινη μεγάλη παντιέρα πού διακρίνεται ἀπὸ τὸ λιμάνι σὰν τεράστια λάμψη φωτός. Κάποιοι θαυμασταὶ τῆς ὑψηλῆς καὶ παγκοσμίου αὐτῆς ὑποθέσεως συγκεντρωμένοι ὁλόγυρα παρακολουθοῦν τὰς συζητήσεις εἰς τόν χῶρον ἐκεῖνον πού σφυρηλατεῖται ἡ  ἀφύπνησις  τῆς μάζης. Ὑπεράνω δὲ ὅλων ὑψοῦται κορνιζαρισμένη μιὰ ἐπιγραφή, εἶναι τὸ σοσιαλιστικὸν δόγμα πού ἐβροντοφώνησεν εἰς τὴν Γαλλικὴν Βουλήν κατὰ τὸ 1910 ὁ Βιβιάνι ὑπουργός τότε ἐπί της ἐργασίας.

«Ὅσα καὶ ἂν παραχώρηση εἰς τόν ἐργάτην ἡ πολιτεία, ποτὲ δὲν θὰ κατορθώση νά τοῦ ἐπιστρέψη ὅσα τοῦ ὀφείλει, ἕως ὅτου αὐτὸς (ὀργανωμένος καὶ δυνατὸς θὰ πάρη μόνος του πίσω τὸ ὅλον, διότι τοῦ ἀνήκει!».

Δὲν ἐναρμονίζεται μόνον πρὸς τὸ περιβάλλον τοῦ Σοσιαλιστικοῦ Συνεδρίου ἡ τοποθέτησις ἐκεῖ ὑπὸ τῶν ἀστυνομικῶν ἀρχῶν ἑνὸς ἀνησυχοῦντος γηραιοῦ ἀνθυπομοιράρχου. Ὁ ἄνθρωπος εἶναι ἕτοιμος διὰ τὴν σύνταξίν του, καὶ διατρέχει τόν κίνδυνον, ἀκούοντας διαρκῶς τὸ σοσιαλιστικὸν κύρηγμα ν' ἀλλάξῃ κεφάλι τώρα στὰ γεράματα.

•

Ἐντερνασιονάλ, Διεθνὲς δηλαδή, εἷναι μία λέξις συμβολική πλέον διὰ πάντα σοσιαλιστήν, σημαίνει πολλὰ πράγματα, πρῶτον τὴν διεθνῆ ἕνωσιν τῶν λαῶν τῆς γῆς, δεύτερον τὴν ὑπάρχουσαν διεθνῆ ὀργάνωσιν τῶν σοσιαλιστικῶν κομμάτων ὅλου τοῦ κόσμου, καὶ τέλος τὸν Διεθνῆ Σοσιαλιστικὸν Ὕμνον. Αὐτὸς ὁ ὕμνος μελοποιημένος εἰς τόνον ζωικῆς ἐκφράσεως εἰς τὴν Ἑλληνικὴν εἶναι μεταφρασμένος ἴσως ἀπὸ τὸν ποιητὴν Ρήγαν Γκὸλφην, τὸν μοναδικὸν ψάλτην τῆς ἐργατιᾶς στὴν Ἑλλάδα. Ἴσως ὅμως καί ὄχι ἀπ' αὐτὸν γιατί δὲν εἶναι καλομεταφρασμένος. Ὁπωσδήποτε οἱ ἦχοι καὶ οἱ στίχοι τοῦ Διεθνοῦς αὐτοῦ ὕμνου ψαλλόμενοι ἀπὸ τὴν καλλίφωνον νεολαίαν τῆς Ὀργανώσεως Ἀθηνῶν ἐκήρυξαν τήν ἔναρξιν τῶν ἐργασιῶν τοῦ Συνεδρίου. Ἰδοὺ πῶς εἶναι ἡ πρώτη στροφή.

« Ἐμπρὸς σηκωθεῖτε κολασμένοι τῆς γῆς, τῆς πείνας οἱ δεσμῶτες

Ὡσὰν ἀπὸ κρατῆρα βγαίνει τοῦ Δικαίου ἡ βροντή!

Ὑστερνή στὸ παρελθὸν λήθη

Ἐμπρὸς σκλάβοι σηκωθεῖτε

Θ' ἄλλαξη ὁ κόσμος ριζηδὸν οἱ ἄσημοι τὸ πᾶν γεννῆτε!

Ὑστερνή 'ναι ἡ πάλη ἑνωθῶμεν εὐθὺς

τότε θὰ περιβάλλη τὴν γῆν ἡ Διεθνής!».

Ὁ γραμματεὺς τῆς Σοσιαλιστικῆς ἐργατικῆς ὀργανώσεως Καβάλας «σύντροφος» Πινχάς Ἀντζέλ, ἕνας νέος μὲ σωματικὴν καὶ ψυχικὴν ρώμην καταφανῆ, πού ἐξελέγη μάλιστα καὶ Πρόεδρος τοῦ Συνεδρίου τούτου, ἐπρότεινε κατὰ τὴν ἡμέραν τῆς ἐνάρξεως τῶν ἐργασιῶν νὰ πανηγυρισθῆ ἡ ἐπανάστασις τοῦ Γερμανικοῦ λαοῦ καὶ ἡ κατάρρευσις τοϋ μιλιταρισμοῦ. Οἱ σύνεδροι διὰ χειροκροτημάτων καὶ ἐπευφημιῶν ἀπεδέχθησαν τὴν πρότασιν καὶ ὡς ἔνδειξις χαιρετισμοὺ διεκόπη τιμητικῶς ἡ συνεδρίασις. Οἱ δύο σοσιαλισταὶ βουλευταὶ Θεσσαλονίκης Σιδέρης καὶ Κουριέλ καθώς καί οἱ προϊστάμενοι τῶν δύο σοσιαλιστικῶν ὀργανώσεων Ἀθηνῶν Δημητρᾶτος καί Γιαννιὸς παρίστανται εἰς τὸ Συνέδριου ὡς κατηγορούμενοι καὶ θ' ἀπολογηθοῦν διὰ τὴν ἀποστολὴν των εἰς τὰ ἐν Εὐρώπῃ συγκροτηθέντα Συνέδρια, τοῦτο ὅμως δὲν τοὺς ἐμποδίζει νὰ μετέχουν τῶν ἐργασιῶν προσφέροντες μάλιστα πολλάκις καὶ πολύτιμον συμβολὴν εἰς τὰ ὑπὸ συζήτησιν θέματα.

Θαυμάσια ἦταν ἡ ἔκθεσις πού συνέταξε καὶ ἀνέγνωσεν ὁ γραμματεὺς τῆς ὀργανωτικῆς ἐπιτροπῆς τοῦ Συνεδρίου «σύντροφος» Ἀρβανίτης, ἕνας μετριόφρων μελετημένος ἐργάτης τοῦ ἐξωτερικοῦ.

Εἰς τὰς συζητήσεις πρωταγωνιστοῦν ὁ σοφὸς πανοργανωτὴς Μπεναρόγια, ὁ συντάκτης τοῦ «Ἀβάντι» Ἀρδίτης, ὁ νεαρὸς Χλωμός, ὁ Πετρούσκας καὶ ὁ ἐπαναστατικὸς Χατζημιχάλης. Αἱ συζητήσεις διεξάγονται μὲ πολλὴν ἐπιστημονικὴν ἀκρίβειαν καὶ τὸ θέαμα δὲν ὁμοιάζει καθόλου μ' ἐκεῖνο τοῦ Πανελλαδικοῦ Ἐργατικοῦ Συνεδρίου ὅπου οἱ πλεΐστοι δέν ἤξεραν ἀκριβῶς τί γυρεύουν. Ἐννοεῖται ὅτι δὲν λείπουν κάπου-κάπου αἱ ἀπαραίτητοι διενέξεις καί τὰ σχετικὰ μικροεπεισόδια».

Τὰ Συνέδρια εἶναι τὰ ἀνώτατα καθοδηγητικὰ Σώματα τοῦ Κόμματος. Ἡ σύγκληση τους προβλέπεται νὰ γίνεται σὲ παλιὰ χρονικὰ διαστήματα, πού ὅμως σχεδὸν ποτὲ δὲν μπόρεσαν νὰ τηρηθοῦν, εἴτε λόγῳ τῶν εἰδικῶν συνθηκῶν πού ἐπικρατήσανε κατὰ καιροὺς στὴ χώρα (παρανομία τὸν Κόμματος, δικτατορίες, ξένη κατοχὴ κ.λπ.) εἴτε λόγῳ ἐσωκομματικῶν ἀνωμαλιῶν.

• Ἡ ἀρίθμηση τῶν Συνεδρίων γίνεται κατὰ αὔξοντα ἀριθμὸ ἀπὸ τὸ πρῶτο ἱδρυτικό  τοῦ 1918, πού ὅμως οὐσιαστικὰ εἶναι συνέδριο τὸν Σοσιαλιστικοῦ Ἐργατικοῦ Κόμματος Ἑλλάδος, μέχρι τὸ 9^ο τοῦ 1973. Ἐκτός ὅμως ἀπ' τὰ Συνέδρια αὐτά, πού θεωροῦνται ταχτικά, στὴν ἀρίθμηση μπαίνει τὸ λεγόμενο 3^ο  Ἔκτακτο Συνέδριο τοῦ 1924 πού τὸ ἀκολουθεῖ μετὰ ἀπὸ λίγο τὸ 3^ο  Ταχτικὸ Συνέδριο τὸν 1927. Πρέπει νὰ σημειωθοῦν ἐξάλλου ὅτι ἔγιναν καὶ μερικὰ ἀκόμα Συνέδρια, μεταξὺ 1920 καὶ 1924, πού ὅμως δὲν θεωρηθήκανε κανονικὰ κι ἔτσι δὲν μπήκανε στὴ γενική ἀρίθμηση τῶν Συνεδρίων.

•Ἰδιόμορφη περίπτωση ἀποτελεῖ ἡ λεγόμενη Γ' Συνδιάσκεψη τοῦ 1950, πού καὶ τυπικὰ καὶ οὐσιαστικὰ ἀποτελεῖ Συνέδριο, καὶ μάλιστα ἀπ' τὰ πιὸ βαρυσήμαντα γιὰ τὶς ἐξελίξεις στὸ Κόμμα, καὶ τὶς ἀρνητικὲς ἐπιπτώσεις πού εἶχε στὴν πορεία τοῦ κινήματος.

•Ἀμέσως μετὰ τὴ λήξη τοῦ κάθε Συνεδρίου συνέρχεται ἡ πρώτη Ὁλομέλεια τῆς νέας Κεντρικῆς Ἐπιτροπῆς (πού ἐκλέγεται τὸ Συνέδριο) γιὰ τὴν ἀνάδειξη τοῦ Πολιτικοῦ Γραφείου. Οἱ Ὁλομέλειες τοῦ κάθε Συνεδρίου παίρνουνε συνεχῆ ἀρίθμιση, ἀρχίζοντας ξανὰ ἀπ' τὸ ἕνα. Στὴ συνεχῆ ἀρίθμηση περιλαμβάνονται καὶ λεγόμενες «εὐρεῖες» ἤ «πλατειὲς» Ὁλομέλειες, ἐκεῖνες δηλαδὴ στὶς ὁποῖες καλοῦνται νὰ πάρουν μέρος, ἐκτός ἀπὸ τὰ μέλη τῆς Κεντρικῆς Ἐπιτροπῆς, καὶ ἄλλα ἐκλεγμένα ἡ διορισμένα ἄτομα.

• Ὁ θεσμὸς τῶν Ὁλομελειῶν ἀρχὶζει ἀπὸ τὸ 3^ο τακτικὸ Συνέδριο τὸν 1927, πού ὅμως οἱ δύο ὁλομέλειες του δὲν ἔχουν πάρει ἀριθμό, ἐνῷ ἡ ἀρίθμηση τους ἀρχίζει κανονικὰ ἀπὸ τὸ 4^ο Συνέδριο τοῦ 1978 μέχρι καὶ σήμερα.

• Μετὰ τὴ Γ' Συνδιάσκεψη τοῦ 1950, ἡ ἀρίθμηση τῶν Ὁλομελειῶν ἄρχισε πάλι ἀπὸ τὸ ἕνα, κι ἔτσι ἔχουμε καὶ δεκατέσσερεις Ὁλομέλειες τῆς Συνδιάσκεψης αὐτῆς, ἀπὸ τὴν πρώτη τοῦ Ὀκτωβρίου 1950 μέχρι τὴ 14^η τοῦ Ἰανουαρίου 1961.

Γιὰ τοὺς μὴ ἀπόλυτα ἐνήμερους ἀναγνῶστες κομματικῶν κειμένων, ἡ ἀναφορὰ σὲ ὁρισμένη Ὁλομέλεια, χωρὶς (συνήθως) ἄλλα καὶ μὲ ἀναφορὰ ἀκόμα στὸ χρόνο σύγκλησης δημιουργοῦν ἀσάφεια. Γιὰ τὸ λόγο αὐτὸ θὰ ἦταν ἀσφαλῶς σκόπιμο νὰ καθιερωθεῖ στὰ γραπτὰ τουλάχιστον κείμενα καὶ ντοκουμέντα, μετὰ τὸν ἀριθμὸ τῆς Ὁλομέλειας ν' ἀναγράφονται ἡ χρονολογία της καὶ τὸ ἀντίστοιχο Συνέδριό της, π.χ. 6^η  Ὁλομέλεια (1941) τοῦ 6^ου Συνέδριου, γιὰ διάκριση ἀπ' τὴν ἐξίσου βαρυσὴμαντη 6^η  Ὁλομέλεια (1956) τῆς Γ' Συνδιάσκεψης.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ:

1. Τὸ δημοσίευμα αὐτὸ στηρίχτηκε βασικὰ στὰ «ΕΠΙΣΗΜΑ ΚΕΙΜΕΝΑ» τοῦ ΚΚΕ (Ἐκδ. «Σύγχρονη Ἐποχή», 1974). Ὑλικὸ χρησιμοποιήθηκε ἀκόμα ἀπὸ τὶς ἐφημερίδες τῆς ἐποχῆς «Ριζοσπάστης» καὶ «Βαλκανικὸς Ἀγώνας» καὶ ἀπὸ τὰ ἑξῆς βιβλία:

• Γιώργη Δ. Κατσούλη, «Ἱστορία τοῦ ΚΚΕ» (Ἐκδ. «Νέα Σύνορα», 1976).

•Φ Ἀβραὰμ Μπεναρόγια, «Ἡ πρώτη σταδιοδρομία τοῦ ἑλληνικοῦ προλεταριάτου» ('Ἔκδ. «Ὅλκος», 1975)

• Ἄγγελου Ἐλεφάντη, «Ἡ ἐπαγγελία τῆς ἀδύνατης ἐπανάστασης» ( Ἐκδ. «Ὄλχος», 1976)

2. Ὁ «Ριζοσπάστης» δὲν ἦταν — τὴν ἐποχὴ τοῦ 1^ου Συνεδρίου — ἐπίσημο ὄργανο τοῦ ΣΕΚΕ (ἔγινε 6 μῆνες μετά), ἀλλά παρακολούθησε καὶ μετάγραψε μὲ συνέπεια καὶ ἀκρίβεια τὶς ἀποφάσεις τοῦ συνεδρίου δίνοντας ὅσο γίνεται πιὸ ὁλοκληρωμένο ρεπορτάζ.