Δευτέρα 29 Νοεμβρίου 2021

Πέραμα, Κερατσίνι καὶ εὐρωπαϊκὲς ἀξίες...

         Ἀτυχὲς συμβὰν ἦταν,  σύμφωνα μὲ τὴν συντριπτικὴ πλειονότητα τῶν ΜΜΕ,  ὁ θάνατος τοῦ 18χρονου ρομὰ στὸ Πέραμα τὸν περασμένο μήνα. Ὁ μαλθακὸς,  χοντρόπετσος καὶ προκλητικὰ ἀδιάφορος νεοέλληνας ἐπιδοκίμασε αὐτὴ τὴν ἄποψη,προσφέροντας τὴν ἀνοχὴ ,  ἄν ὄχι τὴν στήριξή του,  στοὺς ἐκτελεστὲς τοῦ 18χρονου. Ἡ ἑλληνικὴ δικαισύνη συντονίστηκε μὲ τὸ λαϊκὸ αἴσθημα καὶ ἀπάλλαξε τῆς προφυλάκισης τοὺς 7 κατηγορούμενους ἀστυνομικοὺς,  δείχνοντας τὸν δρόμο γιὰ τὴν ἀθώωσή τους στὸν ἑπόμενο βαθμὸ.  Οἱ συνάδελφοι τῶν 7 ἐκτελεστῶν,  ἐνθαρρυμένοι καὶ ἀπὸ τὶς δηλώσεις τοῦ ὑπουργοῦ «Προστασίας»  τοῦ Πολίτη - ὅπως κατ’ εὐφημισμὸν ἀποκαλεῖται… - συγκεντρωμένοι ἐξω ἀπὸ τὰ δικαστήρια ξέσπασαν σὲ ζητωκραυγὲς … «  Ἥρωες…ἥρωες  !!!  »


       Πρὶν ἀπὸ 10 μέρες ἕνα ὀκτάχρονο κορίτσι ,  ρομὰ καὶ αὐτὸ,  σφηνώθηκε  καὶ βρῆκε φρικτὸ θάνατο ἀπὸ τὴν συρόμενη πόρτα τοῦ  ἐργοστασίου Κυλινδρόμυλοι Σαραντόπουλου στὸ Κερατσίνι.  Ἐν ριπῇ ὀφθαλμοῦ οἱ παπαγάλοι ἔπιασαν δουλειὰ, μίλησαν πάλι γιὰ ἀτυχὲς συμβὰν, στοχοποιῶντας παράλληλα τοὺς γονεῖς τοῦ κοριτσιοῦ. Κατὰ περιέργο τρόπο – γιατὶ δὲν μᾶς ἔχει συνηθίσει σὲ τέτοιες παρεμβάσεις – τὸ τηλεοπτικὸ δελτίου τοῦ καναλιοῦ STAR ἔβγαλε στὸν ἀέρα ἕνα συγκλονιστικὸ βίντεο ποὺ ἀπαθανατίζει ὄχι μόνον τὶς συνθῆκες τοῦ θανάτου ,  ἀλλὰ καὶ τὴν ἀπάνθρωπη συμπεριφορὰ τῶν ὑπαλλήλων τῆς ἑταιρείας μπροστὰ στὸ θέαμα τοῦ πεθαμένου κοριτσιοῦ.

        Στὸ Πέραμα ,  οἱ ἀστυνόμοι ἐκτελεστὲς ξεπλύθηκαν  ἀπὸ τὶς διάφορες ἀργυρώνητες γραφίδες,  ἁπλῶν δημοσιογράφων ἀλλὰ καὶ ἀνθρώπων τοῦ πνεύματος – μεταξὺ μας αὐτοὶ εἶναι οἱ χειρότεροι… -  Στὸ Κερατσίνι οἱ «πνευματικοὶ» μας ἄνθρωποι παραποίησαν ἐκ νέου καὶ ἀποσιώπησαν τὰ γεγονότα, φιλοτεχνῶντας τὸ  προφίλ τῶν θυμάτων  καὶ τῆς φυλῆς τους …εἶναι παραβατικοὶ,  εἶναι φολκλὸρ,  δὲν ἐνσωματώνονται στὴν κοινωνία,  δὲν πληρώνουν φόρους καὶ εἰσπράτουν ἐπιδόματα…. Οὔτε λέξη γιὰ τὸν βαθιὰ παρηκμασμένο νεοέλληνα ποὺ ἀνέχεται ,  ἄν δὲν ἐνθαρρύνει συμπεριφορὲς σὰν τῶν ἀστυνομικῶν ἤ τῶν ὑπαλλήλων τῆς ἑταιρείας Κυλινδρόμυλοι Σαραντόπουλου… γιὰ τὸν νέοέλληνα ποὺ ἀπὸ τὴν μιὰ ξεσπαθώνει κατὰ τῶν γύφτων ἀλλὰ καμαρώνει σὰν γύφτικο σκεπάρνι ποὺ κάθεται σὲ μιὰ γωνιὰ τῶν εὐρωπαϊκῶν σαλονιῶν…

        Σὲ πεῖσμα αὐτῆς τῆς ξεφτιλισμένης  διανόησης ποὺ καὶ αὐτὴ καμαρώνει σὰν γύφτικο σκεπάρνι ὅταν τῆς ἀπονέμεται τὸ βραβεῖο εὐρωπαϊκοῦ μυθιστορήματος γιὰ τὴν ἀνάδειξη τῶν εὐρωπαϊκῶν ἀξιῶν….παρουσιάζουμε τὸ ἄρθρο ἑνὸς  ἀγαπημένου καθηγητῆ καὶ πραγματικοῦ διανοούμενου τοῦ Δημήτρη Κιτσίκη,  ποὺ πρόσφατα μᾶς ἄφησε…Τὸ ἄρθρο δημοσιεύθηκε στὸ περιοδικὸ ΤΡΙΤΟ ΜΑΤΙ ( τεῦχος 141- Μάϊος 2006  )  , καὶ ὄπως μᾶς ἔλεγε ὁ Κιτσίκης  εἶχε ἐνθουσιάσει τοὺς τσιγγάνους…

Κυριακή 24 Οκτωβρίου 2021

Ἡ ἀθωότης


Ἐλευθερία, ἐμπιστοσύνη, ἁπλότητα, εἰλικρίνεια
τά προνόμια τῶν ἀθώων
ἀντίβαρα στό φόβο, στήν τυραννία καί τήν ἐνοχή.
Ψωμί, καί νερό χωρίς μετάλλαξη.
Ἐλαιόλαδο πού διδάσκει σοφία.
Κρασί πού εἶναι ἄνθρωπος.

Κάποτε ὑπήρξαμε ἀδαεῖς.
Περπατούσαμε σέ διαδρομές προσχεδιασμένες
τήν ἐπόμενη μέρα ἐπιστρέφαμε ἥσυχα στή δουλειά,
ἀφελῶς συνεισφέραμε στήν τυραννία τῆς ὁμαλότητος.

Ἦχοι σιωπηλοί, τεχνητή ἀτμόσφαιρα χαρᾶς, πλαστικά χαμόγελα.
Κάποια πλάσματα ἐκτινάσσονται ξαφνικά σάν φαντάσματα
φοβισμένα πτηνά παγιδευμένα στό ἀδιέξοδο,
ὅμως ἀκόμα ὀνειρεύονται τήν ἀναπνοή
ἐξακολουθοῦν συντονισμένα σέ μῆκος κύματος ἐλευθερίας.

Τό ἕνα μάτι ἀνοιχτό τό ἄλλο κλειστό,
ἐπιλεκτική κάτοψις, ὅρασις μονοδιάστατη
σκηνές, ἀμαρτίες, διαπληκτισμοί, ἱστορίες καθημερινότητος.
Πλεονάζουσα συσσώρευσις πλούτου
ἀκατάσχετες προκλητικές δαπάνες.
Διακυβέρνησις καταπιεστική,
χρηματοπιστωτική καινοτομία
κατάσχεσις ταυτότητος.

Χρήσις σκληροῦ λεξιλογίου.
Ἡ γῆ δυστυχισμένη ἀπό ἔλλειψη εὐθυμίας.
Οἱ ἄνθρωποι συρρικνωμένοι σέ σκοτεινές ἐσοχές μιᾶς ψυχῆς περιορισμένης.
Ὅλα ὑποβαθμίζονται σέ κατάσταση ἄγνοιας, ἀνικανότητας καί πλήξης.
Παρακαλῶ νά μή φύγουν ἀπό τήν πλατεῖα οἱ ρακένδυτοι τῆς πόλης.
Στό ἴδιο σημεῖο ἀργότερα θά ἐμφυτευθοῦν αἱ λαιμητόμοι.

Ἡ μηχανή κοιτάζει ἐπίμονα ἀπό τήν καμπίνα τοῦ ἡμιφορτηγοῦ
τό πλάνο μακρυνό, ἡ κίνηση ἀργή
κτίρια ἐγκαταλελειμμένα, καλυμμένα μέ στάχτη.
Ἱεροτελεστία τριῶν λεπτῶν μετάβασης
ἀπό τίς παιδικές ἀναμνήσεις στήν πραγματικότητα.

Ἡ ἀθωότης ἀπεβίωσε, καί ἀπεβίωσε νέα.
Τώρα τί νόημα ἔχει νά προσποιεῖται κανείς τόν ἀθῶο;

Παρασκευή 15 Οκτωβρίου 2021

Οἱ καλύτεροι Ἕλληνες εἶναι οἱ Τούρκοι ( Δημήτρης Κιτσίκης )




Ὁ – γιὰ κάποιους – προκλητικὸς τίτλος τῆς σημερινῆς ἀνάρτησης εἶναι ὁ τίτλος συνέντευξης τοῦ Δημήτρη Κιτσίκη, ποὺ δημοσιεύθηκε στὸ περιοδικὸ ΤΟΤΕ. Ἡ συνέντευξη αὐτὴ ἀκολουθεῖ τὴν ἴσως ἄχαρη εἰσαγωγὴ μας. Ὡς ἔνδειξη τιμῆς πρὸς τὸν Δημήτρη Κιτσίκη ποὺ ἔφυγε ἀπὸ κοντὰ μας στὶς 28-8-2021, ὠθῶντας μας κατὰ κάποιον τρόπο νὰ σκύψουμε μὲ μεγαλύτερη προσοχὴ στὸ ἔργο ποὺ μᾶς ἄφησε. Εἶναι μιὰ συνέντευξη στὴν ὁποία συχνὰ ἀναφερόταν σὲ σχόλια καὶ γραπτὰ του, ὅπως καὶ σὲ συνομιλίες ποὺ διὰ ζώσης εἴχαμε καὶ ἤθελε νὰ τὴν δεῖ δημοσιευμένη στὸ διαδίκτυο.

Στὀ νεοελληνικὸ κοτέτσι εὐδοκιμεῖ ἡ ἔννοια ἑνὸς πατριωτισμοῦ, σύμφωνα μὲ τὴν ὁποία πατριώτης εἶναι ὅποιος θεωρεῖ τὸν Τοῦρκο ἐκ προοιμίου ἐχθρὸ. Κάποιοι τὸ διατυμπανίζουν φουσκώνοντας σὰ γαλλιὰ ἀπὸ ἐθνικὴ ὑπερηφάνεια. Κάποιοι ἄλλοι – πιὸ πονηροὶ - τὴν ἀφήνουν καὶ φωλιάζει κουλουριασμένη μέσα τους, ὑποδυόμενοι τοὺς σώφρονες καὶ λογικοὺς,  ὀμνύοντας στὶς λεγόμενες εὐρωπαϊκὲς ἀξίες καὶ σὲ ὁποιαδήποτε ληγμένη κονσέρβα ἐκ Βρυξελλῶν τοὺς σερβίρεται.

Τετάρτη 23 Ιουνίου 2021

Ὀμφαλόσκεψις

 


Στήν πραγματικότητα, αὐτό πού θά πρέπει νά ἐξερευνηθεῖ εἶναι οἱ τρόποι μέ τούς ὁποίους γίνεται ἀντιληπτός ὁ κόσμος καί τά πράγματα πού μᾶς περιβάλλουν στήν ὀρθόδοξη καί τή λατινική θεολογία. Νά διασαφηνιστοῦν οἱ ἔννοιες τοῦ δικαίου, τοῦ νόμου, τῆς ἀρετῆς, τῆς ἀγάπης, τοῦ καθήκοντος, τῆς συγχωρήσεως. Ἴσως τότε νά κατάφερνε κανείς νά ἐξωρύξει τό φῶς καί τήν θερμότητα ἀπό τή γενικότητα τῶν θέσεων πίσω ἀπό τίς ὁποῖες κρύβονται. Νά διαχωρίσει τό "φῶς τῆς φωτιᾶς" ἀπό τήν "ζεστασιά τῆς φωτιᾶς".

Μέ τρεῖς τρόπους μπορεῖ νά δεῖ κανείς τόν κόσμο. Τόν καταστροφικό, τόν θεϊκό καί τόν ἀνθρώπινο. Ἡ καταστροφική ἀντίληψη τοῦ κόσμου δέν εἶναι μιά τερατώδης ἐξωτερική διάστασις. Κομμάτια μέσα μας πού δέν γνωρίζουμε ἤ δέν ἐλέγχουμε συνθέτουν ἕνα σύνολο πού δέν εἶναι ἀρμονικό καί χειραγωγοῦν τόν ἐσωτερικό μας κόσμο μέ τρόπο πού μᾶς κάνει νά ἐρμηνεύουμε αὐτό πού βλέπουμε λανθασμένα περιορίζοντας τό βλέμμα μόνο στό τί τά πράγματα μποροῦν νά μᾶς προσφέρουν, πώς μᾶς ἐξυπηρετοῦν. Ἡ θεϊκή ἀντίληψη κοιτάζει τά πράγματα καί τούς ἀνθρώπους ὅπως εἶναι στήν πραγματικότητα. Ὁ Θεός δέν ἐνδιαφέρεται νά ὑπηρετήσει, δέν ἔχει ἀνάγκη νά ἱκανοποιήσει ἤ νά γίνει ἀρεστός. Ἡ θεϊκή ἀντίληψη -ὅπως ἡ Ὀμηρική ποίηση- δέν περιγράφει "αὐτό πού ἀρέσει", ἀλλά αὐτό πού "εἶναι". Ἡ ἀνθρώπινη ἀντίληψη εἶναι ἕνα ἐνδιάμεσο στάδιο ὅπου κάποια πράγματα τά ἐρμηνεύουμε σωστά καί κάποια ἄλλα λανθασμένα. Ἡ βία εἶναι ἕνας ἀπό τούς παράγοντες πού ἐπηρρεάζουν τήν διαμόρφωση τῶν τρόπων μέ τούς ὁποίους ἀντιλαμβανόμαστε τόν κόσμο. Ἡ βία περιορίζει τή δυνατότητα τῆς “ἄρνησης”. Ὁποιαδήποτε μορφή θεσμικῆς ἤ δομικῆς βίας πού δέν ἐπιτρέπει τήν ἄρνηση ἐπιβάλλει τήν ἐξαναγκαστική σιωπή.

Ἡ ἔννοια τοῦ δικαίου στίς γλῶσσες πού ἔλκουν τήν καταγωγή τους ἀπό τήν λατινική ταυτίζεται μέ τήν ἐπίλυση διαφωνιῶν, σέ ἀντιδιαστολή μέ τήν Ἑλληνική καί τήν Ἐβραϊκή στίς ὁποῖες δίκαιο σημαίνει συμβατότητα. Στό πλαίσιο αὐτό, ἡ ἀξία καί ἡ δύναμη τῆς “ἀγορᾶς” ἐμποτιζόμενες μέ προδοσία καί ἐξαπάτηση, παραγκωνίζουν τήν ἔννοια τοῦ δικαίου καί τήν ὑποκαθιστοῦν μέ τήν αἴσθηση τοῦ ὀρθοῦ. Αὐτοί πού διατρέχουν τόν μεγαλύτερο κίνδυνο σέ αὐτή τή λογική εἶναι ἐκεῖνοι πού δέν ἔχουν "ἀντίκρυσμα" στήν ἀγορά. Ἡ πραγματικότητα καί ἡ ἐμπειρία τοῦ ἀτόμου ἐκμηδενίζονται καί στό δράμα τῆς ζωῆς ὁ δυτικός ἄνθρωπος ὑποβιβάζεται σέ συναλλαγματική ἀξία. Στόν δυτικό κόσμο τό χρέος τῆς ἀγάπης εἶναι ἄρρηκτα συνδεδεμένο μέ τό χρέος οἰκονομικῶν συναλλαγῶν.

Θρησκευτικοί καί πολιτικοί ἠγέτες υἱοθετοῦν τεχνικές μάρκετινγκ προκειμένου νά ἀποκτήσουν οἰκονομική ἰσχύ καί νά καταλάβουν τήν ἐξουσία.

"εἰ κεῖνόν γ᾽ Ἰθάκηνδε ἰδοίατο νοστήσαντα,
πάντες κ᾽ ἀρησαίατ᾽ ἐλαφρότεροι πόδας εἶναι
ἢ ἀφνειότεροι χρυσοῖό τε ἐσθῆτός τε."

Δευτέρα 10 Μαΐου 2021

Πενικιλλίνη

Ἡ καινοτομία καθεαυτή εἶναι μιά διαδικασία πού ὠθεῖται ἀπό ἀσυναίσθητες συναισθηματικές κινήσεις. Θεωρητικολογώντας τό ἔνστικτο τοῦ καινοτόμου καθορίζεται ἀπό μιά ἔμφυτη ἀνάγκη τῶν ἀνθρώπων πρός τήν χρησιμότητα καί τήν ἁπλότητα. Ἄλλοι θεωροῦν πώς ἡ βάση τῶν καινοτομιῶν βρίσκεται στήν ἀνάγκη τῶν ἀνθρώπων γιά μή παραγωγικές δαπάνες. Εἶναι ὅμως κοινή ἀποδοχή πώς ἡ καινοτομία δέν κατευθύνεται πρός τή λύση σαφῶς καθορισμένων προβλημάτων, ἀλλά εἶναι ἀποτέλεσμα διαδικασιῶν πού ἔχουν νά κάνουν μέ ἐκκεντρικά ἐνδιαφέροντα ὁρισμένων ἐρευνητῶν στήν προσπαθειά τους νά ἐρμηνεύσουν φαινόμενα τά ὁποῖα παρατηροῦν ἐπίμονα. Ἐπιδιώκοντας ὅμως κανείς νά κατανοήσει τά κίνητρα πού δίνουν ἀφορμή γιά τή δημιουργία καινοτόμων ἰδεῶν θά διεπίστωνε πώς ἡ σύγχρονη καινοτομία ἐξυπηρετεῖ φθονερούς σκοπούς, πού παρέχουν τά μέσα γιά κοινωνική διάκριση, καί πρόσβαση τῶν καιτοτόμων στούς κυρίαρχους μηχανισμούς ἐξουσίας. Μέ αὐτή τους τή μορφή οἱ καινοτομίες περιορίζονται στά πλαίσια πού ὁριοθετοῦν οἱ ρυθμίσεις τῶν ἀγορῶν.

Ἄν τολμοῦσε κανείς τή σύγκριση μεταξύ τῆς πενικιλλίνης καί τοῦ ἐμβολίου γιά τόν κοροναϊό θά διεπίστωνε πώς ἡ ἀνακἀλυψη τῆς πενικιλλίνης εἶναι συνδεδεμένη μέ τούς ἐπιστήμονες πού τήν ἐφηύραν ἐνῶ τό ἐμβόλιο τοῦ κορωναϊοῦ μέ πολιτικούς ἀνταγωνισμούς τῶν μηχανισμῶν ἐξουσίας καί ὡς μοχλοῦ ἐπιρροῆς καί κυριαρχίας ἐπί τῶν ἐνδεῶν.

Ὁ θόρυβος μέ τίς πατέντες μᾶς ὑπενθυμίζει πώς τά μέρη τοῦ κόσμου ὅπου οἱ οἰκονομικές ρυθμίσεις εἶναι λιγότερο σημαντικές ἀπό τήν εὐγένεια καί τό ἐνδιαφέρον γιά τήν ἀνθρώπινη ζωή περιορίζονται ὧρα μέ τήν ὧρα. Ὅπως ὑπέδειξε ὁ Antonio Gramsci "ἡ ἱστορία διδάσκει ἀλλά δέν ἔχει μαθητές".

Τετάρτη 7 Απριλίου 2021

Ἡ Ντόρα ὡς ὑποκείμενο δικαίου...

 


Ἡ ἐλευθερία ὡς μαγκιὰ καὶ σύνθημα...τῇ ἀρωγῇ τοῦ ΣΚΑΪ

 Ἠ δήλωση τῆς κ. Μπακογιάννη, στὴν « οἰκογενειακὴ» ἀτμόσφαιρα τοῦ τηλεοπτικοῦ σταθμοῦ ΣΚΑΪ, ὅτι κανεὶς δὲν θὰ τὴν ἐμποδίση νὰ κάνη Πάσχα στὴν Κρήτη, δείχνει 2 πράγματα. Τὴν βαθειὰ σχέση της μὲ τὴν κοσμοθεωρία τῆς Ἀνατολῆς ὅπου τὸ πρόσωπο δὲν ὑποτάσσεται σὲ κάποιο κεντρικὸ σχεδιασμὸ. Μιὰ κοσμοθεωρία ἱστορικὰ χρήσιμη, τὴν ὁποία καὶ ἐπιδοκιμάζουμε. Στὴν περίπτωση ὅμως τῆς κ. Μπακογιάννη ἔχει τὴν μορφὴ καρικατούρας καὶ ὑποκρύπτει τὴν ὑποκρισία τῆς διπλῆς «ἠθικῆς» τοῦ δυτικοῦ «πολιτισμοῦ». Ἀπὸ τὴν μιὰ, ἡ ἠθικὴ τῶν «ἀρίστων», τῶν «ὑπευθύνων» ποὺ ἡγοῦνται, καὶ ἀπὸ τὴν ἄλλη ἡ ἠθικὴ τῶν πολλῶν ποὺ τοὺς ἔχει παραχωρηθεῖ ἁπλόχερα τὸ προνόμιο νὰ ἐργάζονται ὤστε νὰ ἐκπληρώνονται οἱ στόχοι ἑνὸς προϋπολογισμοῦ, ποὺ σχεδιάζουν οἱ «ὑπεύθυνοι».

  Στὴν πλατωνικὴ Πολιτεία ἡ ἠθικὴ δὲν εἶναι δισυπόστατη,  ὅπως προέκυψε στὴν δυτικὴ Εὐρώπη τοῦ φιλελευθερισμοῦ γιὰ τὶς ἀνάγκες τῆς παραγωγῆς, ἀλλὰ ἑνιαία. Ὁ Σωκράτης εἶναι ταυτόχρονα δεσμοφύλακας καὶ δεσμώτης. Ἡ πρόοδος γιὰ κάθε ἄνθρωπο εἶναι ἰδιαίτερη,  εἶναι τὸ «γνῶθι σ’ αὐτὸν», σὲ πλήρη ἀντίθεση μὲ τὴν ἰδεολογία τῆς ἀνάπτυξης καὶ τῆς προόδου ποὺ προσδιορίζεται ἀπὸ στατιστικὰ μεγέθη καὶ πόσο ἐξελιγμένο ψυγεῖο ἤ κινητὸ τηλέφωνο ἔχεις καὶ ἄν δὲν ἔχεις ὀφείλεις νὰ τὸ ἐπιδιώξεις.

Κυριακή 28 Μαρτίου 2021

Ὁ θόρυβος


Ὁ ἀτέλειωτος ὑπολογισμός τοῦ συμφέροντος ἔχει καταντήσει νά εἶναι μιά βασανιστική δραστηριότητα πού ἀπορροφᾶ ὅλες τίς πτυχές τῆς διαβίωσής μας σέ ἕναν ἐπίπεδο ὁρίζοντα ἀτέλειωτης συσσώρευσης κέρδους. Θρησκευτικά προσηλωμένοι στό ἀκατάπαυστο κυνηγητό τοῦ κέρδους ἀδυνατοῦμε νά παρατηρήσουμε τόν μετασχηματισμό τῆς ἠθικῆς ἤ καλύτερα τήν ἐξάλειψη τῆς ἠθικῆς στό σύνολό της. Οἱ γεμάτες ψευτροσακοῦλες τοῦ συσσωρευμένου κέρδους διευκολύνουν τήν πλεύση στήν κοινωνική ἐπιφάνεια, ἐκείνων πού ἔχουν ἀπαλλαγεῖ ἀπό κοινωνικό, ἱστορικό, καί ἠθικό ἔρμα.

Ἡ τελεολογία τῆς οἰκονομίας καθηλώνει τήν ἀνθρώπινη διαβίωση στόν ὀρθολογισμό τοῦ κέρδους. Θά πρέπει κανείς νά δίνει τήν ἐντύπωση τοῦ μοντέρνου καί τοῦ ξύπνιου. Ἡ ἐπιχειρηματική καινοτομία εἶναι μοντέρνα καί ἔξυπνη ὅταν ἐξασφαλίζει τό μέγιστο δυνατό κέρδος μέ τήν κατά τό δυνατό ἐλάχιστη προσπάθεια. Ἐάν κανείς θέλει νά θεωρεῖται ἐπιτυχημένος θά πρέπει συνεχῶς νά παράγει θόρυβο προκειμένου νά προσελκύει τήν προσοχή πού ἀπολαμβάνει ὁ κερδισμένος, ὁ μοντέρνος καί ὁ ξύπνιος.

Ὁ θόρυβος ἀποθηκεύεται, κωδικοποιεῖται, μεταφέρεται. Καλώδια καί ἠχητικά κύματα τόν μεταδίδουν σέ ἀποστάσεις μακρυνές, τόν διαχωρίζουν ἀπό τήν προέλευσή του, τόν ἀπομακρύνουν ἀπό τόν χῶρο καί τόν χρόνο τῆς παραγωγῆς του. Ὁ θόρυβος μέ τήν ἐπινομή του διαπερνᾶ ἐκπαιδευτικά συστήματα, κορεννύει τήν πνευματική καλλιέργεια τῆς νεολαίας, κυριαρχεῖ στόν πολιτικό λόγο καί καθορίζει τόν τρόπο πού θά πρέπει κανείς νά ζεῖ, νά ἐργάζεται, ἀκόμα καί νά διασκεδάζει. Ὁ θόρυβος συνεπῶς δέν διαταράσει τήν εἰρήνη, τήν ἡρεμία, ἤ τήν παραγωγικότητα, ἀλλά μιά πολύ εὐρύτερη ἔννοια, ἐκείνη τῆς ἐσωτερικότητας.

Ὁ θόρυβος βρίσκεται σέ μιά διαρκή διαμάχη μέ τήν σιωπή, καθώς ἐκείνη ἀντιστέκεται σθεναρά στήν ὑπερβολή καί τήν ἔπαρση. Ὁ θόρυβος μόνιμα προσπαθεῖ νά ἀποικοδομήσει τό μεγαλεῖο τῆς σιωπῆς ὑποτιμώντας την συστηματικά. Ὁ θόρυβος, σέ ἀντίθεση μέ τή σιωπή, δέν μπορεῖ νά προστατευθεῖ ἀπό ἐξωτερικές παρεμβάσεις. Ὁ ἦχος τοῦ καταρράκτη στόν ὁποῖο μπορεῖ νά καταλήξει ἡ ἀνθρωπότητα εἶναι τό τέλος τοῦ ἤχου, τῆς ἀκοῆς καί τῆς σκέψης μέχρι σημείου σωματικῆς ἀποτυχίας. Ὁ θόρυβος αὐτός εἶναι φίμωση ὄχι μόνο τοῦ κόσμου, τοῦ ἐαυτοῦ, τοῦ ἤθους καί τῆς λογικῆς ἀλλά καί τῆς ἐσωτερικότητας.

Ἡ σιωπή στέκεται ἀντιμέτωπη στόν θόρυβο πού ἐπιδιώκει τόν ἐγκλεισμό μας στήν ἐξουσία τῶν ἀσήμαντων ἐπιδιώξεων τοῦ κέρδους. Τό μεγαλεῖο τῆς σιωπῆς ἔγκειται στήν ἀναγνώριση τῆς κβαντικῆς της σχέσης μέ τόν θόρυβο. Στήν ἀναγνώριση πώς ἡ ἔκρηξη τοῦ θορύβου εἶναι ἀναπόφευκτη. Αὐτό πού ἐπιχειρεῖ ἡ σιωπή εἶναι ἡ ἐπιτάχυνση τῆς ἔλευσης ἐκείνης τῆς στιγμῆς. Τῆς στιγμῆς πού οἱ κραυγές ὅλων μας γίνονται σιωπή χωρίς τέλος.

Παρασκευή 12 Μαρτίου 2021

Ἀπομόνωση

 


Ἡ ἀπομόνωση εἶναι μιά κατάσταση πολύ διαφορετική ἀπό τή μοναχικότητα. Ἡ ἀπομόνωση ἀπό ἄλλους ἀνθρώπους οἱ ὁποῖοι εἶναι καί αὐτοί ἀπομονωμένοι εἶναι ἐπίσης μιά ἐξ ὁλοκλήρου διαφορετική ἐμπειρία ἀπό αὐτή τῆς ἀπομόνωσης κάποιου ἀπό ἄλλους ἀνθρώπους οἱ ὁποῖοι δέν εἶναι ἀπομονωμένοι. Ἐκεῖνοι γιά τούς ὁποίους ἡ ἀπομόνωση, ὅταν οἱ ἄλλοι ἔχουν τή δυνατότητα νά ἐπικοινωνοῦν μεταξύ τους εἶναι δυσάρεστη κατάσταση, ἔχουν ὑποκαταστήσει τήν κοινωνική τους ζωή μέ τήν ἀναψυχή στόν κυβερνοχῶρο. Οἱ ἠλεκτρονικές συμμαζώξεις βεβαίως εἶναι συμπαθητικές καθώς ἐπιτρέπουν κάποιο εἶδος ἐπικοινωνίας πού χωρίς αὐτήν ἡ ἀπομόνωση θά ἦταν ἀκόμα δυσκολότερη.  

Τά πράγματα ὅμως ἔχουν πάρει μιά παράδοξη τροπή. Ἡ ἀπομόνωση ἐνῶ στό παρελθόν θά ἐθεωρεῖτο ἀντικοινωνική συνήθεια συνοδευόμενη ἀπό ἀρνητικούς χαρακτηρισμούς ὅπως μονήρης, μονόχνωτος, μοναχοφάης καί τά τοιαῦτα στήν τρέχουσα περίοδο ἔχει ἀποκτήσει κάποια μορφή ἔκφρασης ἐνδιαφέροντος γιά τούς συνανθρώπους. Τό καλύτερο πού θά μπορούσατε νά κάνετε γιά τό κοινωνικό σύνολο εἶναι νά παραμείνετε στό σπίτι. Αὐτό διατάσσσουν οἱ ἐφημερίδες καί τα ραδιόφωνα. Ὑπάρχει κατά συνέπεια μιά ἀντιστροφή. Τό νά εἶναι κανείς κοινωνικός εἶναι ἔκφραση παθολογικοῦ ἀτομικισμοῦ, ἀδιαφορίας γιά τό σύνολο καί ἐγωκεντρισμοῦ. Ἡ ἀπομόνωση ἔχει μετατραπεῖ σέ πατριωτικό καθῆκον κάτι τό ὁποῖο ἡ ἀστυνομία ἔχει καθῆκον νά ἐπιτηρεῖ.

Ἡ ἀναγνώριση τῆς ἀξιοπρέπειας τοῦ Ἄλλου, ἡ ἀμοιβαία ἐκτίμηση τῆς ἀτομικότητας καί ἰδιαιτερότητας τῶν πολιτῶν μεταξύ τους θά ἤθελε νά πιστεύει κανείς πώς ἐξακολουθεῖ νά ἀποτελεῖ τό κάτοπτρο μιᾶς εὐνομούμενης πολιτείας. Ὁ κοροναϊός ὡστόσο, ἔχει ἐπιβάλλει μιά νέα δομή σχέσεων μεταξύ τῶν ἀνθρώπων. Μπορεῖ κανείς νά ἀντιληφθεῖ αὐτή τή νέα δομή ἀσκώντας τήν ἀπλούστερη ἐγκόσμια δραστηριότητα. Νά βγεῖ γιά μιά βόλτα στήν πλατεῖα. Οἱ διαβάτες, εἴτε σέ μικρές ὁμάδες εἴτε ὡς μεμονωμένα ἄτομα, διατηροῦν ἀπόσταση μεταξύ τους ὅταν διασταυρώνονται ἤ προσπερνοῦν προσεκτικά τούς ἄλλους διαβάτες. Στήν ἐποχή τοῦ κοροναϊοῦ ὁ ἀφηρημένος, μοναχικός διαβάτης τῆς πρό τοῦ κοροναϊοῦ ἐποχῆς δέν ὑφίσταται. Ὁ κάθε διαβάτης βλέπει στόν ἄλλο τήν ἀπειλή τοῦ θανάτου, καθώς ὁ καθένας μας εἶναι ἕνας πιθανός φορέας τοῦ ἰοῦ. Τό ἀποτέλεσμα αὐτῆς τῆς κατάστασης εἶναι ἡ ἔξαρση τοῦ παραλογισμοῦ ἐκείνων πού θεωροῦν καθῆκον τους τόν περιορισμό τῆς κυκλοφορίας. 

Φυλακές, ὁπλισμένοι ἀνεγκέφαλοι, διαβατήρια ἐμβολιασμένων, ἀδιαπέραστα σύνορα ὅλα δικαιολογοῦνται στό ἰϊκό ἐκκολαπτήριο. Ἀκόμα καί οἱ κάτοχοι τῆς ἐξουσίας πού δίνουν τό δικαίωμα νά τούς θεωρεῖ κανείς ἀναξιόπιστους καί διεφθαρμένους καί νά τούς ἀποκαλεῖ ἀλῆτες προσδοκοῦν ὑπακοή στίς ἐντολές τους. Οἱ κάτοχοι τῆς ἐξουσίας λοιπόν στήν ἀπελπισία τους, χρησιμοποιώντας μιά πολύ παράδοξη λογική, προσπαθοῦν νά ἀποδώσουν τά προβλήματα ὑγείας στήν ἀνεπαρκή ἀστυνόμευση καί θεωροῦν πώς ἡ ἐπίλυση τους εἶναι δυνατό νά ἐπιτευχθεῖ μέ ξυλοδαρμούς.

Ἡ ἀπομόνωση δέν ἔχει καταστήσει τήν ἐπικοινωνία μεταξύ τῶν ἀνθρώπων πιό δύσκολη ἤ ἀπόμακρη. Ἔχει ἀποσυνδέσει τή λογική ἀπό τήν σκέψη.

Δευτέρα 1 Μαρτίου 2021

Αὐτάρκεια

Ἡ ὁπτική γωνία ὑπό τήν ὁποῖα κοιτᾶ κανείς τά πράγματα ἔχει νά κάνει μέ τήν ἀντίληψη τῆς λεπτομέρειας. Ὅταν μιλᾶμε γιά τήν ἀντίληψη τῆς λεπτομέρειας στήν οὐσία μιλᾶμε γιά τόν χαρακτῆρα τοῦ ἀτόμου. Ὁ χαρακτῆρας καί ἡ τύχη καθενός μας ἐπηρεάζονται ἀπό τήν δυνατότητά μας νά κατανοοῦμε καί νά ἀντιλαμβανόμαστε διαφορές. Πρόσωπα καί πράγματα διαφέρουν μεταξύ τους. Τά μάτια εἶναι τοποθετημένα στό σημεῖο τοῦ σώματος ὅπου πέφτουν φωτεινές ἀκτῖνες. Τό τί βλέπουν ὅμως τά μάτια δέν περιορίζεται μόνο στήν ἱκανότητα πρόσληψης τῶν φωτεινῶν ἀκτίνων. Ἕνα πρόσωπο, μιά εἰκόνα, ἕνα γεγονός, κάνουν ἐντύπωση σέ κάποιους, καί ἀφήνουν ἄλλους ἀδιάφορους. Ἐκεῖνοι πού δείχνουν ἐνδιαφέρον ἔχουν τήν εὐχέρεια νά διαχωρίζουν καί νά διακρίνουν μέ σαφήνεια τίς διαφορές μεταξύ μεμονωμένων πραγμάτων ἤ ἀτόμων. Ἐκεῖνοι πού ἀδιαφοροῦν συνήθως ὑποθέτουν ὅτι ὅλοι καί ὅλα εἶναι ἴδια καί κατηγοριοποιοῦν αὐτό πού δέν εἶναι καλό ὡς χειρότερο καί αὐτό πού δέν εἶναι μισητό ὡς καλύτερο.

Στή ζωή κάθε ἀνθρώπου ὑπάρχει κάποια στιγμή ὅπου κανείς φτάνει στήν πεποίθηση ὅτι ἀκόμα καί ἄν ὁ κόσμος ἦταν γεμᾶτος εὐγένια καί καλωσύνη, δέν θά τοῦ εἶχε παραχωρηθεῖ τίποτα ἐάν ὁ ἴδιος δέν κόπιαζε νά καλλιεργήσει τό ταλέντο του. Αὐτό πού κανείς πραγματικά κατέχει, ἡ ἰδιοκτησία του, εἶναι ὅ,τι δέν μπορεῖ νά τοῦ ἀφαιρεθεῖ, αὐτό πού τόν καθιστᾶ αὐτάρκη. Ἡ δύναμη πού κατοικεῖ μέσα στόν καθένα μας εἶναι ἕνα συστατικό τῆς φύσης μας πού μόνο οἱ ἴδιοι μποροῦμε νά γνωρίσουμε τήν ἰσχύ της, ἀλλά αὐτή δέν θά τήν μάθουμε μέχρις ὅτου προσπαθήσουμε καί ἡ γνωριμία μέ αὐτή τή δύναμη εἶναι ἀπελευθερωτική.

Ὑπάρχουν δύο πράγματα πού οἱ δάσκαλοι μποροῦν νά κάνουν γιά τούς μαθητές τους. Τό ἕνα εἶναι νά παρέχουν χρήσιμες πληροφορίες πού ἐμπλουτίζουν τή γνώση, καί τό ἄλλο νά περιγράφουν διανοητικά πρότυπα ὑποδεικνύοντας τά ἐπιτεύγματα γιά τά ὁποῖα θά μποροῦσε κανείς νά νοιώσει ἱκανοποίηση καί ἴσως ὑπερηφάνεια. Τήν μεγαλύτερη ἐπιρροή στήν διαμόρφωση τοῦ χαρακτῆρα τοῦ μαθητῆ ὅμως ἔχει ἡ συνεισφορά τοῦ δάσκαλου στήν δεύτερη πτυχή τῆς διδασκαλίας. Ὁ δάσκαλος πού περιγράφει τά πρότυπα γιά τά ὁποῖα θά μποροῦσε κανείς νά ὑπερηφανεύεται πώς διατηρεῖ συνεισφέρει στήν διαμόρφωση τῆς ἀνάγλυφης μνήμης στόν ἐγκέφαλο ἡ ὀποῖα θά μορφοποιήσει τήν ἀρμονία καί συνεπῶς τήν προσωπικότητα τοῦ μαθητῆ.

Ὁ ρόλος τῆς διδασκαλίας δέν εἶναι ἡ ἐπισήμανση τοῦ τί εἶναι σημαντικό καί τί ὄχι, οὔτε ἡ ὑπόδειξη τῆς μόνης ἀντικειμενικῆς καί ἀπόλυτης ἀλήθειας. Ἡ πιό σημαντική προσφορά τοῦ δάσκαλου πρός τούς μαθητές εἶναι νά τούς βοηθήσει νά ἀναπτύξουν ἀνεξάρτητο μηχανισμό σκέψης, νά δημιουργήσουν αὐτάρκεις μεθόδους σκέψης, καθώς δέν εἶναι ἡ πρόσοψη τοῦ ρολογιοῦ ἀλλά τά γρανάζια του πού κάνουν τή διαφορά.

Ψάχνοντας τά γυαλιά της ἡ Χριστίνα σταμάτησε τήν ὁμιλία της. Πῆγα εἶπε, πολύ πιό πέρα ἀπό κάθε ἀνάλυση γιά τήν ὁποῖα εἶμαι ἱκανή. Κι ἔτσι ἀντί νά πεῖ τήν "ἐπόμενη διαφάνεια παρακαλῶ" ὑποκλίθηκε εὐγενικά...

Σάββατο 16 Ιανουαρίου 2021

Ἡ ἀρχή

 


Ἡ ἀνατροφή καί ἡ ἐκπαίδευση τῶν παιδιῶν, ἦταν ἀποδεκτές ὡς “φυσικές ἀνάγκες” προκειμένου οἱ νεοφερμένοι σέ ἕναν ἐκ τῶν προτέρων καθιερωμένο κόσμο, στόν ὁποῖο εἰσέρχονταν ὡς ξένοι, θά μποροῦσαν νά ἐνσωματωθοῦν. Ἡ ὑπακοή στήν ὅποια μορφή αὐθεντίας εἴτε τῶν κυβερνητικῶν ἀρχῶν, εἴτε τῶν γονέων, ἤ τοῦ δασκάλου, ἤ τοῦ ἀστυνομικοῦ ἤ τοῦ ἱερέα ἤ τοῦ ἐπιστήμονα ἥ τοῦ γιατροῦ ἀποτελοῦσε τή βάση τῆς συνοχῆς τοῦ πολιτισμοῦ. Ἡ ἀρχή ἀπαιτοῦσε ὑπακοή καί ἐνῶ ἀπό τήν μιά μεριά ἀπέκλειε τήν χρήση βίας γιά τήν ἐπιβολή της, καθώς ἐθεωρεῖτο πώς ἡ χρήση ἐξωτερικῶν μέσων καταναγκασμοῦ σήμαινε καί ἀποτυχία τῆς ἀρχῆς, ἀπό τήν ἄλλη ἦταν ἀσυμβίβαστη μέ τήν πειθώ, ἡ ὁποῖα προϋπέθετε ἰσότητα καί λειτουργοῦσε μέσω ἐπιχειρηματολογίας. Ἡ ὑπακοή στίς ἀρχές κατά συνέπεια ἦταν ἱεραρχική καί ἀποτελοῦσε ὡς καθολική καί ἀναμφισβήτητη ἐμπειρία τήν “κανονικότητα”.

Ἡ κρίση τοῦ κοροναϊοῦ ἔχει εἰσχωρήσει παντοῦ καί καθημερινῶς ἀποκαλύπτει τό πραγματικό νόημα τῆς "κανονικότητας". Ὁ ἐκ τῶν προτέρων καθιερωμένος κόσμος, ἐκεῖνος στόν ὁποῖο γεννήθηκαν ἄνθρωποι πρό πεντηκονταετίας, ἴσως καί πολύ πιό πρόσφατα, ἔχει πάψει νά ὑπάρχει. Τό γόητρο τῆς αὐθεντίας εἶχε ἤδη ἀπωλεσθεῖ, ἀλλά τά πράγματα ἐσχἀτως χειροτέρεψαν. Οἱ κυβερνητικές ἀρχές εἶναι διεφθαρμένες, οἱ γονεῖς εἶναι διαζευγμένοι ἤ τοῦ ἴδιου φύλου, οἱ δάσκαλοι εἶναι ἀδιάβαστοι, οἱ ἀστυνομικοί ἐξυπηρετοῦν τά συμφέροντα ἀσφαλιστικῶν ἐταιρειῶν, οἱ ἱερεῖς ἀνούσιοι καί ἀποτρεπτικοί, οἱ ἐπιστήμονες πρῶτα δημοσιεύουν τά συμπεράσματα τῆς ἔρευνάς τους καί μετά σκέπτονται, οἱ γιατροί διαπληκτίζονται καί συμβουλεύουν καχύποπτους θεατές σέ τηλεοπτικά παράθυρα. Ἕνα ἀπέραντο πέπλο σύγχυσης πού γίνεται παχύτερο μέ τόν καιρό καλύπτει τά πάντα.

Ἐν μέσω τοῦ σκότους ὅλες οἱ εὐθύνες ἔχουν ἐπιρριφθεῖ στόν Trump. Τό δίχως προορισμό, ἀσήμαντο καί ἀγνοημένο μέρος τοῦ πληθυσμοῦ πού βρῆκε ἀνάπαυση στό εὐήκοον οὖς τοῦ Trump ὅμως, μᾶλλον δέν αἰσθάνεται τήν ἀνάγκη ἐπιστροφῆς στήν “κανονικότητα”. Αὐτός πού δέν ἔχει πρόσβαση στά ἀγαθά ὑπερβολικοῦ κόστους (ἐκπαίδευση, ἀγορά κατοικίας, ὑγειονομική περίθαλψη) καί ἀντιμετωπίζεται ὡς κοινωνικό πρόβλημα, ἀφοῦ συνεχῶς παρακάμπτει τούς κανόνες, θά βρεῖ ἄλλο εὐήκοον οὖς πού θά τοῦ ὑπενθυμίσει ὅτι πρέπει νά κάνει κάτι προκειμένου ἡ αὐθεντία τῶν κυβερνητικῶν ἀρχῶν νά ἀρχίσει νά δίνει λίγο περισσότερη προσοχή στήν ἀλήθεια.