Ἕνα πλῆθος αἰνιγματικῶν ἐρωτήσεων ποὺ σχετίζονται μὲ τὴν προέλευση τῶν ἠθικῶν ἀξιῶν συζητοῦνται γιὰ περισσότερο ἀπὸ 2.000 χρόνια. Προέρχεται ἡ ἠθικὴ ἀπὸ ἕνα νομοθέτη θεὸ μετὰ τὸ θάνατο τοῦ ὁποίου τὰ πάντα ἐπιτρέπονται; Ἢ μήπως ἡ ἠθικὴ στηρίζεται στὶς ἐγγενεῖς διαθέσεις, ἢ ἀρετές, τὶς ὁποῖες κατέχουν ἀπὸ τὴ φύση τους ὅλα τὰ ἀνθρώπινα ὄντα;
Μήπως οἱ ἠθικές μας ἀξίες πηγάζουν ἀπὸ τὴ διαίσθηση γιὰ «τὸ ἀγαθὸ» πού μᾶς δίνει ἡ γνώση τῆς ἠθικῆς πραγματικότητας, ὅπως ἡ ὅραση προσφέρει τὴ γνώση τῆς φυσικῆς πραγματικότητας; Ἢ μήπως ἡ γνώση δὲν ἔχει καμία σχέση, ἀφοῦ ἐκ πρώτης ὄψεως φαίνεται πώς οἱ ἠθικὲς ἀξίες ἀντιπροσωπεύουν μονάχα κάποιες συνήθειες πού ἐπέλεξαν κάποιοι ἀσύνδετοι μεταξύ τους πολιτισμοί; Ἐὰν εἶναι ὅμως ἔτσι, πῶς μπορεῖ νὰ ἐξηγηθεῖ ἡ περιορισμένη ποικιλομορφία τῶν ἠθικῶν συστημάτων;
Μία ἱκανοποιητικὴ ἐπιστημονικὴ ἐξήγηση γιὰ τὴν προέλευση τῶν ἠθικῶν ἀξιῶν δὲν ἔχει ἀκόμα παρασχεθεῖ. Ἂς δεχθοῦμε ὅτι ἡ συγκριτικὴ καὶ ἡ ἐξελικτικὴ ψυχολογία μᾶς δίνουν ἱκανοποιητικὰ ἐπιχειρήματα ποὺ ἀποδεικνύουν ὅτι ὁ Homo sapiens εἶναι ἀπὸ τὴ φύση του ζῶο συνεταιριστικό, καὶ ὅτι ἡ συνεργασία εἶναι θετικὸς παράγων στὴν ἐπιβίωση τῶν εἰδῶν. Ἂς ὑποθέσουμε ἐπίσης ὅτι ἡ συνεργασία, καὶ ἡ ἐκμάθηση εἶναι τύποι συμπεριφορῶν ποὺ ὑποστηρίζονται ἀπὸ τὰ συστήματα ἀνταμοιβῆς τοῦ ἐγκεφάλου, συμπεριλαμβανομένων ὅλων τῶν ἐκκρινόμενων νευροχημικῶν οὐσιῶν (ὅπως ἡ ἐγκεφαλίνη) καὶ ὅτι αὐτοὶ οἱ παράγοντες καθόρισαν τὴν ἐξέλιξη τοῦ ἐγκεφάλου τῶν σπονδυλωτῶν κατὰ τὴ διάρκεια ἑκατομμυρίων ἐτῶν. Ἂς συμφωνήσουμε ὅτι τὰ ἴδια ἀρχαία συστήματα ἀνταμοιβῆς τοῦ ἐγκεφάλου ἀποτελοῦν τὴ βάση τῶν εὐχάριστων σχέσεων κοινωνικῆς συναναστροφῆς καὶ καθορίζουν τοὺς κοινωνικοὺς κανόνες ἐνθαρρύνοντας ὁρισμένους τύπους συμπεριφορᾶς ἔναντι ἄλλων. Ἐπίσης ἂς ὑποθέσουμε ὅτι μερικὰ μέρη τοῦ ἐγκεφάλου ἔχουν ἐξελιχθεῖ γιὰ νὰ καθορίζουν τὶς προθέσεις μας, τὶς προτιμήσεις μας γιὰ ἄλλους ἀνθρώπους, τὶς ἰδέες καὶ ἄλλες ἠθικὲς ἀποφάσεις μας. Τί ἔχουν ὅμως ὅλα αὐτὰ ἀπὸ μόνα τους νὰ κάνουν μὲ τὴν ἠθική; Ἡ νευροβιολογία μπορεῖ νὰ ἐπιδείξει τὸν τρόπο μὲ τὸν ὁποῖο ἡ συνεργασία ἐξελίχθηκε, ἀλλὰ δὲν μπορεῖ νὰ ἀποδείξει ὅτι ἡ συνεργασία εἶναι πολύτιμη ἀπὸ ἠθικὴ ἄποψη. Ἡ ἐπιστήμη μπορεῖ ἐπίσης νὰ ἀποδείξει γιατί (καὶ πῶς) οἱ ἄνθρωποι προτιμοῦν ὁρισμένα εἴδη συμπεριφορᾶς ἔναντι ἄλλων, ἀλλὰ ποιὸς στηριζόμενος σ’αὐτὸ τὸ συμπέρασμα μπορεῖ νὰ ὑποστηρίξει ὅτι ἡ ἀγάπη καὶ τὸ ἐνδιαφέρον γιὰ τὸν ἄλλο ἀποτελοῦν τὸ “νευροβιολογικὸ ὑποβαθρο” τῆς ἠθικῆς;
Ὅταν μιλᾶ κανεὶς γιὰ τὴν ἠθικὴ διερωτᾶται ἂν ἐννοεῖ αὐτὴν ποὺ ἄκουσε ἢ αὐτὴν ποὺ εἶδε. Καὶ τὸ πιὸ δύσκολο εἶναι νὰ ἀκοῦς αὐτὰ ποὺ ἀκοῦς ἢ νὰ βλέπεις αὐτὰ ποὺ βλέπεις.
UTE LEMPER – The case continues
Μήπως οἱ ἠθικές μας ἀξίες πηγάζουν ἀπὸ τὴ διαίσθηση γιὰ «τὸ ἀγαθὸ» πού μᾶς δίνει ἡ γνώση τῆς ἠθικῆς πραγματικότητας, ὅπως ἡ ὅραση προσφέρει τὴ γνώση τῆς φυσικῆς πραγματικότητας; Ἢ μήπως ἡ γνώση δὲν ἔχει καμία σχέση, ἀφοῦ ἐκ πρώτης ὄψεως φαίνεται πώς οἱ ἠθικὲς ἀξίες ἀντιπροσωπεύουν μονάχα κάποιες συνήθειες πού ἐπέλεξαν κάποιοι ἀσύνδετοι μεταξύ τους πολιτισμοί; Ἐὰν εἶναι ὅμως ἔτσι, πῶς μπορεῖ νὰ ἐξηγηθεῖ ἡ περιορισμένη ποικιλομορφία τῶν ἠθικῶν συστημάτων;
Μία ἱκανοποιητικὴ ἐπιστημονικὴ ἐξήγηση γιὰ τὴν προέλευση τῶν ἠθικῶν ἀξιῶν δὲν ἔχει ἀκόμα παρασχεθεῖ. Ἂς δεχθοῦμε ὅτι ἡ συγκριτικὴ καὶ ἡ ἐξελικτικὴ ψυχολογία μᾶς δίνουν ἱκανοποιητικὰ ἐπιχειρήματα ποὺ ἀποδεικνύουν ὅτι ὁ Homo sapiens εἶναι ἀπὸ τὴ φύση του ζῶο συνεταιριστικό, καὶ ὅτι ἡ συνεργασία εἶναι θετικὸς παράγων στὴν ἐπιβίωση τῶν εἰδῶν. Ἂς ὑποθέσουμε ἐπίσης ὅτι ἡ συνεργασία, καὶ ἡ ἐκμάθηση εἶναι τύποι συμπεριφορῶν ποὺ ὑποστηρίζονται ἀπὸ τὰ συστήματα ἀνταμοιβῆς τοῦ ἐγκεφάλου, συμπεριλαμβανομένων ὅλων τῶν ἐκκρινόμενων νευροχημικῶν οὐσιῶν (ὅπως ἡ ἐγκεφαλίνη) καὶ ὅτι αὐτοὶ οἱ παράγοντες καθόρισαν τὴν ἐξέλιξη τοῦ ἐγκεφάλου τῶν σπονδυλωτῶν κατὰ τὴ διάρκεια ἑκατομμυρίων ἐτῶν. Ἂς συμφωνήσουμε ὅτι τὰ ἴδια ἀρχαία συστήματα ἀνταμοιβῆς τοῦ ἐγκεφάλου ἀποτελοῦν τὴ βάση τῶν εὐχάριστων σχέσεων κοινωνικῆς συναναστροφῆς καὶ καθορίζουν τοὺς κοινωνικοὺς κανόνες ἐνθαρρύνοντας ὁρισμένους τύπους συμπεριφορᾶς ἔναντι ἄλλων. Ἐπίσης ἂς ὑποθέσουμε ὅτι μερικὰ μέρη τοῦ ἐγκεφάλου ἔχουν ἐξελιχθεῖ γιὰ νὰ καθορίζουν τὶς προθέσεις μας, τὶς προτιμήσεις μας γιὰ ἄλλους ἀνθρώπους, τὶς ἰδέες καὶ ἄλλες ἠθικὲς ἀποφάσεις μας. Τί ἔχουν ὅμως ὅλα αὐτὰ ἀπὸ μόνα τους νὰ κάνουν μὲ τὴν ἠθική; Ἡ νευροβιολογία μπορεῖ νὰ ἐπιδείξει τὸν τρόπο μὲ τὸν ὁποῖο ἡ συνεργασία ἐξελίχθηκε, ἀλλὰ δὲν μπορεῖ νὰ ἀποδείξει ὅτι ἡ συνεργασία εἶναι πολύτιμη ἀπὸ ἠθικὴ ἄποψη. Ἡ ἐπιστήμη μπορεῖ ἐπίσης νὰ ἀποδείξει γιατί (καὶ πῶς) οἱ ἄνθρωποι προτιμοῦν ὁρισμένα εἴδη συμπεριφορᾶς ἔναντι ἄλλων, ἀλλὰ ποιὸς στηριζόμενος σ’αὐτὸ τὸ συμπέρασμα μπορεῖ νὰ ὑποστηρίξει ὅτι ἡ ἀγάπη καὶ τὸ ἐνδιαφέρον γιὰ τὸν ἄλλο ἀποτελοῦν τὸ “νευροβιολογικὸ ὑποβαθρο” τῆς ἠθικῆς;
Ὅταν μιλᾶ κανεὶς γιὰ τὴν ἠθικὴ διερωτᾶται ἂν ἐννοεῖ αὐτὴν ποὺ ἄκουσε ἢ αὐτὴν ποὺ εἶδε. Καὶ τὸ πιὸ δύσκολο εἶναι νὰ ἀκοῦς αὐτὰ ποὺ ἀκοῦς ἢ νὰ βλέπεις αὐτὰ ποὺ βλέπεις.
UTE LEMPER – The case continues
The case continues
ΑπάντησηΔιαγραφήThe victim was a woman a woman in her prime
The suspect was a lover he had no alibi
The weapon was a phone call in the dead of night
You know I never really thought you had it in you
The case continues
The suspect was a cruel self-motivated man
He held the victim's heart in the palm of his hand
The motive is a mystery I'll never understand
The final cut went deep down to the very sinew
The case continues
Why did the blood-stained sheets that burned turn quite so cold
My only crime was passion wild and uncontrolled
If sex were an Olympic sport we'd've won the gold
Oh tell me that there's still a little love left in you
The case continues
The final cut went deep down to the very sinew
The case continues
The victim is in shock there's not much more to say
The suspect made a smooth and silent get-away
The scars may slowly heal but they'll never go away
I only hope that one day you understand just what I've been through
The case continues
I only hope that one day you understand just what I've been though
Oh tell me that there's a little love left in you
The case continues
The case continues
ΑπάντησηΔιαγραφήThe victim was a woman a woman in her prime
The suspect was a lover he had no alibi
The weapon was a phone call in the dead of night
You know I never really thought you had it in you
The case continues
The suspect was a cruel self-motivated man
He held the victim's heart in the palm of his hand
The motive is a mystery I'll never understand
The final cut went deep down to the very sinew
The case continues
Why did the blood-stained sheets that burned turn quite so cold
My only crime was passion wild and uncontrolled
If sex were an Olympic sport we'd've won the gold
Oh tell me that there's still a little love left in you
The case continues
The final cut went deep down to the very sinew
The case continues
The victim is in shock there's not much more to say
The suspect made a smooth and silent get-away
The scars may slowly heal but they'll never go away
I only hope that one day you understand just what I've been through
The case continues
I only hope that one day you understand just what I've been through
Oh tell me that there's a little love left in you
The case continues