Ἡ θανάσιμη περίπτυξις τῆς Κοινῆς Ἀγορᾶς ( Νῖκος Κιτσίκης -1962)

Μὲ τὴν πρὸ ὀλίγων ἡμερῶν ἀναφορὰ τοῦ Γ.Α.Π., περὶ διενέργειας δημοψηφίσματος ,σχετικὰ μὲ τὴν ἀποδοχὴ ἢ ὄχι τῆς ἐπερχόμενης δανειακῆς σύμβασης, ἐκδοτικὰ καὶ ἐπιχειρηματικὰ συμφέροντα, ἐκπρόσωποι σχεδόν ὅλου τοῦ πολιτικοῦ φάσματος ἐξανέστησαν. Μὲ θαυμαστὴ ὁμοφωνία κατέληξαν στὸ συμπέρασμα ὅτι ἡ σκέψη αὐτὴ ἔπρεπε νὰ ἀποσυρθεῖ, κάτι πού ἔγινε ἄδοξα. Ὁ ἀποβλακωμένος νεοέλληνας ὀφείλει πλέον νὰ ἀποστηθίσει, νὰ ἐμπεδώσει καὶ νὰ ἐπαναλαμβάνει πλέον σὰν ξόρκι, σὲ τυχὸν ἀνάλογες παρεκτροπὲς πού προκύψουν μελλοντικὰ, ὅτι Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΕΙΝΑΙ ΜΟΝΟΔΡΟΜΟΣ. Ἀκόμη ὁ νεοέλληνας ΟΦΕΙΛΕΙ ΝΑ ΤΡΕΜΕΙ ΚΑΙ ΜΟΝΟ ΣΤΗΝ ΣΚΕΨΗ ΕΞΟΔΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ.

Αὐτὴ ἡ ἐπιχείρηση συσκότισης σχετικὰ μὲ ἐνστάσεις καὶ διαφωνίες περὶ διαφορετικῆς πορείας τῆς χώρας, περιλαμβάνει καὶ θέσεις τοῦ παρελθόντος, ἀφοῦ ἡ θέση τοῦ εὐρωμονοδρόμου ἐπιβάλλεται νὰ μὴν ἔχει δημόσιο ἀντίλογο. Πόσοι γνωρίζουν, ὅτι πρὶν ἀπὸ 50 χρόνια ἐξεφράζετο σκεπτικισμὸς καὶ ἀντιρρήσεις , γιὰ τὴν ἁπλὴ σύνδεση καὶ ὄχι ἀκόμα τὴν πλήρη ἔνταξη τῆς Ἑλλάδας στὴν Εὐρωπαϊκὴ Κοινή Ἀγορά; Τὸ παρακάτω κείμενο τοῦ 1962 μέ τίτλο Η ΘΑΝΑΣΙΜΗ ΠΕΡΙΠΤΥΞΙΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΗΣ ΑΓΟΡΑΣ,παρουσιάζει τὶς θέσεις μιᾶς κορυφαίας ἐπιστημονικῆς προσωπικότητας, τοῦ καθηγητοῦ Νίκου Κιτσίκη. Οἱ θέσεις του, πού ἐκτίθενται ἐκτενέστερα καί σέ ομιλία του τό 1963 ( γιά κατέβασμα ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ) φαίνεται νὰ ἔχουν κατὰ τραγικὸ τρόπο ἐπαληθευθεῖ.

Ἡ κατάσταση καὶ τοῦ ἑλλαδικοῦ ὅσο καὶ τοῦ εὐρωπαϊκοῦ ὀργανισμοῦ ἔχουν διαφοροποιηθεῖ σὲ σχέση μὲ 50 χρόνια πρὶν, καὶ τὸ περιβάλλον εἶναι πολὺ πιὸ σύνθετο καὶ ρευστό. Θέλω να πῶ ὅτι ἡ δημοσίευση τοῦ ἄρθρου δὲν ἐκφράζει κάποια θέση μου γιὰ τὴν σημερινὴ πορεία τῆς χώρας, ἀλλὰ ἀποτελεῖ προσπάθεια προβολῆς κάποιων ἀπόψεων πού ἐσκεμμένα δαιμονοποιοῦνται. Θὰ εἶναι λάθος ὅμως νὰ ταυτισθοῦν θέσεις πού ἀναπτύσσονται στὸ ἄρθρο, μὲ πολλὲς κίτρινες ἀπόψεις διαφόρων ἐφημερίδων καὶ ρυπαρογραφημάτων πού διαδίδουν κάτι ἀνάλογο γιὰ καθαρά ἰδιοτελεῖς σκοπούς.

Τὸ δίλημμα κατ’ οὐσίαν παραμένει. Προσωπικὴ ἄποψη εἶναι ὅτι ἡ νεοελληνικὴ κοινωνία νοσεῖ βαθειά, καί εἶναι σαφής ἀπό παλιότερες άναρτήσεις ὅπως εἶναι ἐξ ἄλλου σαφής καί ἡ ἀντιευρωπαϊκή ὀπτική μου. Αὐτή ἡ νοσηρότητα θὰ τὴν ἐπηρεάσει ὅποιον δρόμο καὶ νὰ τῆς ἐπιβάλλουν. Διότι νὰ τὴν ἀφήσουν νὰ διαλέξει χλωμὸ τὸ βλέπω. Ἄσε πού καὶ ἡ ἴδια φοβᾶται νὰ διαλέξει. Ἔχει ἐκχωρήσει τις ἁρμοδιότητές της στά πάνελ τῶν εἰδικῶν καί προτιμᾶ νὰ ἀγανακτεῖ.

Θεωρῶ ὅμως, ὅτι καὶ οἱ δύο ἐπιλογὲς τοῦ διλήμματος εἶναι πολὺ περισσότερο δυσβάστακτες σήμερα, ἡ δὲ ἀπάντηση εἶναι πολὺ πιὸ δύσκολη ἀπὸ τὸ 1962.

Ἡ θανάσιμη περίπτυξις τῆς Κοινῆς Ἀγορᾶς ( τοῦ Νίκου Κιτσίκη)
( Πηγή: Τεῦχος 11 -ἄνοιξη 1999-τοῦ περιοδικοῦ ΕΝΔΙΑΜΕΣΗ ΠΕΡΙΟΧΗ.)

(Πρὸ 37 ἐτῶν, τὸ 1962, ἔτος ἀπὸ τὸ ὁποῖο ἤρχισε νὰ ἰσχύει ἡ σύνδεση τῆς Ἑλλάδος μὲ τὴν Κοινὴ Ἀγορά, μετὰ τὶς διαπραγματεύσεις, ἀπὸ 1958 μέχρι 1961, τοῦ Ἕλληνος Ζάν Μοννέ, εὐρωκράτου καὶ ἀπάτριδος Γιάγκου Πεσμαζόγλου, ὡς πρόσθετος τρόπος νὰ προσδεθεῖ ἡ Ἑλλὰς στοὺς νατοϊκοὺς συμμάχους της , κατὰ τὴν ἔκφραση τοῦ Βρεταννοῦ ἱστορικοῦ Richard Clogg, στὸ βιβλίο του A Short History of Modern Greece, 1979, ἐδόθη εἰς τὸν διεθνῆ τύπο ἕνα κείμενο, τμήματα τοῦ ὁποίου δημοσιεύομε ἐδῶ, λόγῳ τῆς σημερινῆς του σημασίας, ἐφόσον οἱ προβλέψεις του ἀπεδείχθησαν ἐξ ὁλοκλήρου ἀκριβεῖς. Ὁ πρύτανις τοῦ Πολυτεχνείου, πατέρας τῆς ἑλληνικῆς στατικῆς, Νῖκος Κιτσίκης, 1887-1978, ἦτο τότε βουλευτὴς Α Ἀθηνῶν, τῆς ΕΔΑ. Τὸ παρακάτω κείμενο εὑρίσκεται στὸ ἀρχεῖο τῆς Βιβλιοθήκης Νίκου Κιτσίκη πού στεγάζεται στὸ Ἡράκλειο Κρήτης, στὸ Μέγαρο Ἀριστείδου Στεργιάδη, Τεχνικὸ Ἐπιμελητήριο Ἑλλάδος, Τμῆμα Ἀνατολικῆς Κρήτης)

Μὲ τὸν τίτλο Ἡ Θύελλα τῆς Κοινῆς Ἀγορᾶς, ἐκυκλοφόρησε τελευταῖα [1962] στὴν Ἑλλάδα ἕνας ἐξαιρετικὰ ἐνδιαφέρων τόμος μὲ ἕξ μελέτας εἰδικῶν διακεκριμένων ἐπιστημόνων, ἀναφερομένας εἰς τὰς ὀλεθρίας συνεπείας πού θὰ ἔχη διὰ τὴν χώραν αὐτὴν ἀλλὰ καὶ γιά κάθε ὑπανάπτυκτον χώραν ἡ σύνδεσίς της μὲ τὴν ΕΟΚ. Ἡ συμφωνία ἤτις φέρει τὸν τίτλον Συμφωνία τῶν Ἀθηνῶν, ὑπεγράφη στάς 9 Ἰουλίου 1961.

Μεταξὺ τῶν ἐξ μελετῶν, πληρεστέρα εἶναι ἡ μελέτη τοῦ καθηγητοῦ κ. Νικολάου Κιτσίκη, καθόσον ἐκτείνεται ἐπὶ ὅλων τῶν θεμάτων οἰκονομικῶν καὶ πολιτικῶν τῆς συνδέσεως. Φέρει τὸν τίτλον, "Ἡ θανάσιμη περίπτυξις τῆς Κοινῆς Ἀγορᾶς". Συμπληροῦται ὑπὸ τῶν ἄλλων μελετῶν ἐπὶ εἰδικῶν θεμάτων. Ὁ κ. Κιτσίκης ὑπῆρξεν ἐπὶ τριάκοντα ἔτη καθηγητὴς καὶ πρύτανις τοῦ Πολυτεχνείου Ἀθηνῶν, γερουσιαστὴς καὶ ἀπὸ τοῦ 1956 βουλευτὴς Ἀθηνῶν τοῦ Κόμματος τῆς Ἑνιαίας Δημοκρατικῆς Ἀριστερᾶς (Ε.Δ.Α). Δίδομεν κατωτέρω περίληψιν τῆς μελέτης τοῦ κ. Κιτσίκη.

[Α πλύσις ἐγκεφάλου : Οἱ ἀντιευρωπαϊστὲς εἶσθε περιθωριακοὶ καὶ παρελθοντολόγοι]

Ἀποτελεῖ πλάνην ὁ ἰσχυρισμὸς ὅτι ὅλα τὰ πολιτικὰ κόμματα ἐκτός τῆς ΕΔΑ συμφωνοῦν ὅτι ἡ σύνδεσις τῆς Ἑλλάδος μέ τήν Κοινὴν Ἀγοράν θὰ ἔχη εὐεργετικὴν ἐπίδρασιν εἰς τὴν οἰκονομικὴν ἀνόρθωσιν τῆς χώρας, ὅτι ἡ ΕΔΑ ἔχει ἀπομονωθῆ, ὅτι ὅλος ὁ ἐπιστημονικὸς κόσμος, ὅλαι αἱ παραγωγικαὶ τάξεις, ὁ βιομηχανικός, βιοτεχνικὸς καὶ ἀγροτικὸς κόσμος ἀποβλέπουν εἰς τὴν σύνδεσιν τῆς Ἑλλάδος μὲ τὴν Κοινὴν Ἀγοράν ὡς εἰς μέγα ἱστορικὸν οἰκονομικὸν γεγονός, τὸ ὁποῖον θὰ ἔχη ὡς ἀποτέλεσμα τήν ἔξοδον τῆς Ἑλλάδος ἀπό τὴν ἐξαθλίωσιν καὶ τὴν διάνοιξιν ὁδοῦ πρὸς τὴν εὐημερίαν.

[Ὑπὸ τὴν πίεσιν τῆς ἐξεγέρσεως τῶν ὑποανάπτυκτων τέως ἀποικιακῶν λαῶν, ἡ Δυτικὴ Εὐρώπη συνεσπειρώθη εἰς οἰκονομικὸν καὶ πολιτικὸν σύνολον. Τὰ κράτη της τὸ ἕν μετὰ τὸ ἄλλο ἔχασαν τὰς ἀποικίας των. Τὸ οἰκοδόμημα τῆς ἀποικιοκρατίας κατέρρευσε, καὶ οἱ Εὐρωπαῖοι ἀνεζήτησαν, μὲ τὴν ἕνωσιν, διεύρυνσιν τοῦ οἰκονομικοῦ χώρου μέσα εἰς τὴν Εὐρώπην καὶ ἀποικίας μέσα εἰς τὴν Εὐρώπην, ὑπὸ τὴν μορφὴν τῆς συνδέσεως ὑποανάπτυκτων γεωργικῶν χωρῶν μὲ τὴν Κοινὴν Ἀγοράν, ὡς ἀντιστάθμισμα τῶν ὑπερπόντιων ἀπολεσθεισῶν ἀποικιῶν. Πρώτη ἐκ τῶν τελευταίων ἀποικιῶν ἀποκτηθεῖσα διὰ τῆς συνδέσεως, ὑπῆρξεν ἡ Ἑλλάς.]

Τὸ ἀντίθετον συμβαίνει. Ὅλοι ἀνεξαιρέτως καὶ αὐτὴ ἡ Κυβέρνησις ἀκόμη, ἀντιμετωπίζουν τὸ οἰκονομικὸν μέλλον τῆς χώρας ὕστερα ἀπὸ τὴν σύνδεσιν μὲ τρομεράν ἀνησυχίαν καὶ φόβον. Δέχονται ὅμως τὸ μέτρον τῆς συνδέσεως ὡς πολιτικὴν καὶ οἰκονομικήν ἀναγκαιότητα, ὡς ἀναπότρεπτον συνέχισιν τῆς πολιτικῆς μας ἐντάξεως εἰς τὸν "ἐλεύθερον κόσμον". Ἡ σύνδεσις θὰ ἔχη μέγιστον ἀνασταλτικὸν ἀντίκτυπον στὴν ἐξέλιξιν τῆς ἑλληνικῆς βιομηχανίας, θὰ δυσχεράνη σὲ μέγιστον βαθμὸν κάθε προσπὰθειαν, ὄχι μόνον τῆς βαρείας ἐκβιομηχανίσεως, τὴν ὁποίαν ὁριστικά θὰ ματαιώση, ἀλλὰ καὶ τῆς ἐλαφρᾶς τῶν μέσων καταναλώσεως, τὴν ὁποίαν σοβαρώτατα θὰ περιορίση, θὰ ἐπηρεάση δυσμενέστατα καὶ τὴν γεωργικὴν παραγωγὴν, ἡ ὁποία ἐπίσης θὰ συμπτυχθῆ στὰ ὅρια πού ἐπιτρέπουν τὰ συμφέροντα τῶν χωρῶν πού παράγουν ὅμοια γεωργικὰ προϊόντα, καὶ ἡ βιοτεχνία μας θὰ συντριβῆ.

[Β πλύσις ἐγκεφάλου : Ἡ ἔνταξη εἶναι μονόδρομος ὡς αὐτοκινητόδρομος χωρὶς πλαγίαν ἔξοδο]

Ἡ θεωρία πού ἀναπτύσσεται ἀπό τους ὑποστηρικτάς τῆς συνδέσεως εἶναι ὅτι πρέπει ἡ ἑλληνική παραγωγὴ νὰ ἐπιτύχη τὴν προσαρμογὴν της εἰς τὸν τρόπον παραγωγῆς πού ὑφίσταται εἰς τὰς ἀνεπτυγμένας οἰκονομίας τῶν ἕξ χωρῶν τῆς Κοινῆς Ἀγορᾶς. Ἠμεῖς εἴμεθα γεωργικῶς καὶ βιομηχανικῶς. Ἡ θεωρία τοῦ ἐκσυγχρονισμοῦ δὲν εὐσταθεῖ διότι εἶναι πρακτικῶς ἀδύνατος ἡ ἐλάττωσις τῆς ἀποστάσεως ἀπὸ ἀπόψεως ἐπιπέδου παραγωγικότητος μεταξύ τῆς Ἑλλάδος καὶ τῶν ἑνοποιούμενων οἰκονομιῶν τῶν βιομηχανικῶς τεραστίως ἀνεπτυγμένων χωρῶν τῆς Εὐρώπης μέσα εἰς τὸν χρόνον τῶν 12 ἤ 22 ἐτῶν πού προβλέπει ἡ συμφωνία συνδέσεως. Ἀντιθέτως, ἡ ἀπόστασις αὔτη θὰ αὐξάνεται συνεχῶς, διότι ἡ τελειοποίησις τῶν τεχνικῶν μεθόδων εἰς τὰς ἕξ βιομηχανικάς χώρας θὰ βαίνει κατὰ γεωμετρικὴν πρόοδον ἐν σχέσει πρὸς τὴν ἑλληνικήν βιομηχανικήν παραγωγὴν ἐντός τῆς Κοινῆς Ἀγορᾶς. Ὁ ἀνταγωνισμὸς θ’ ἀποβῆ θανάσιμος διὰ τὴν ἑλληνικὴν δραστηριότητα. Οἱ ξένοι -πρόσωπα καὶ ἐπιχειρήσεις- θὰ μᾶς κατακλύσουν.

Τὸ συμπέρασμα εἶναι ὅτι Κοινὴ Ἀγορὰ σημαίνει ἐνοποίησιν τῶν ἐθνικῶν οἰκονομιῶν τῶν χωρῶν πού τὴν ἀποτελοῦν ὡς ἱδρυτικὰ ἰσότιμα μέλη ὡς ἂν πρόκειται διὰ μίαν οἰκονομίαν μὲ ἀποικίας τὰς συνδεομένας γεωργικάς χώρας λ.χ. τὴν Ἑλλάδα. Ἀπώτερος σκοπὸς εἶναι ὅπως ὁ εὐρύτατος αὐτὸς οἰκονομικὸς χῶρος ἀποκτήση καὶ πολιτικὴν ἑνότητα. Πράγματι ἡ συνθήκη τῆς Ρώμης προσδιορίζει τὴν Κοινὴν Ἀγοράν ὄχι μόνον ὡς οἰκονομικὸν σκοπόν, ἀλλὰ καὶ ὡς πολιτικὴν κοινοπραξίαν.

Οὕτω ὑπὸ τὴν πίεσιν τῆς ἐξεγέρσεως τῶν ὑποανάπτυκτων τέως ἀποικιακῶν λαῶν, ἡ Δυτικὴ Εὐρώπη συνεσπειρώθη εἰς οἰκονομικὸν καὶ πολιτικὸν σύνολον. Τὰ κράτη της, τὸ ἕν μετὰ τὸ ἄλλο ἔχασαν τὰς ἀποικίας των. Τὸ οἰκοδόμημα τῆς ἀποικιοκρατίας κατέρρευσε. Οἱ ὡς χθὲς ὑπόδουλοι λαοὶ ἀπέκτησαν τὴν ἀνεξαρτησίαν των καὶ ἐθεμελίωσαν ἰδικάς των βιομηχανίας ἤ εἰσάγουν βιομηχανικὰ προϊόντα ἀπὸ τὰς χώρας πού ἐξυπηρετοῦν καλύτερα τὰ οἰκονομικὰ των συμφέροντα, χωρὶς νὰ ρωτοῦν ποίαν γνώμην ἔχει ἡ τέως μητρόπολις. Τὰ κράτη τῆς Δυτικῆς Εὐρώπης, τὰ ὁποῖα κυρίως ἐστήριζαν τὴν οἰκονομικήν των ὑπόστασιν εἰς τὴν ἐξαντλητικὴν ἐκμετάλλευσιν τῶν ἀποικιῶν, ἀνεζήτησαν, μὲ τὴν ἕνωσὶν των, διεύρυνσιν τοῦ οἰκονομικοῦ χώρου μέσα εἰς τὴν Εὐρώπην καὶ ἀποικίας μέσα εἰς τὴν Εὐρώπην, ὑπὸ τὴν μορφὴν τῆς συνδέσεως ὑποανάπτυκτων γεωργικῶν χωρῶν μὲ τὴν Κοινὴν Ἀγοράν, ὡς ἀντιστάθμισμα τῶν ὑπερπόντιων ἀπολεσθεισῶν ἀποικιῶν. Πρώτη ἐκ τῶν τελευταίων ἀποικιῶν ἀποκτηθεῖσα διὰ τῆς συνδέσεως, ὑπῆρξεν ἡ Ἑλλάς. Μὲ τὴν οἰκονομικὴν καὶ πολιτικὴν αὐτὴν ἑνότητα, συνεδέθη ἡ Ἑλλὰς ὄχι ὡς ἰσότιμον μέλος, ἄλλως ἐπαρχία τῆς Δύσεως.

Οὕτω ἡ Ἑλλὰς ἐγκατέλειψε κάθε ἐλπίδα ἐκβιομηχανίσεως καὶ παρεδόθη εἰς τὴν ΕΟΚ μὲ τὸν ἰσχυρισμόν ὅτι ἐξυπηρετεῖ τὴν ἀγροτικήν της οἰκονομίαν. Ἀλλὰ ἡ ἀγροτική μας οἰκονομία ἔχει μεγάλην καθυστέρησιν, μέγα κόστος παραγωγῆς, ἐνῷ ἡ ἀγροτικὴ οἰκονομία τῆς ΕΟΚ ἔχει μονοπωλιακὴν συγκρότησιν καὶ μεγάλην ὑπεροχήν. Ἡ γεωργική μας παραγωγὴ θα διατρέξη ἀγωνιώδη περιπέτειαν καὶ θὰ βρίσκεται πάντοτε κάτω ἀπὸ τὸν ἔλεγχον τῶν ξένων. Βέβαια, εἶναι γεγονὸς ὅτι δὲν ἔχομεν ἀρκετὰ πεδινὰ ἐδάφη, ὅτι μέγα μέρος τῶν ἐδαφῶν μας, ἰδιαίτερα τὰ ἐπικλινῆ καὶ τὰ ὀρεινὰ εἶναι κατεστραμμένα ἀπὸ τὴν διάβρωσιν, πτωχὰ εἰς ὀργανικάς οὐσίας καὶ θρεπτικὰ στοιχεῖα, χωρὶς νερὸ ἀρκετό. Ἡ καθυστέρησις μας πρέπει ὅμως νὰ ἀναζητηθῆ καὶ εἰς ἄλλα αἴτια, ἐκτὸς τῶν φυσικῶν συνθηκῶν κυρίως εἰς τὴν πενιχρότητα τῶν ἐπενδύσεων,εἰς τὴν ἀκρίβειαν τοῦ χρήματος καὶ τὸ ὑποανάπτυκτον τῆς βιομηχανίας. Χωρὶς βιομηχανικήν ἀνάπτυξιν ἡ ἀγροτικὴ οἰκονομία ἀδυνατεῖ νά προχωρήση εἰς ἀνώτερα ἐπίπεδα παραγωγῆς.

Εἰς ἄλλος λόγος, πολὺ δυσμενὴς διὰ τὴν ἀνταγωνιστικὴν ἱκανότητα τῆς ἀγροτικῆς μας οἰκονομίας, εἶναι ἡ διάρθρωσις τῆς κατανομῆς τοῦ γεωργικοῦ ἐδάφους. Ὁ ἀνταγωνισμὸς μέ τάς χώρας τῆς ΕΟΚ καὶ ἡ προσπάθεια ὑποβιβασμοῦ τῶν τιμῶν θὰ ἐξαφανίσουν τὰς μικράς καὶ ὀλιγώτερον ἀποδοτικάς μικροϊδιοκτησίας πού ἀποτελοῦν τὸν κανόνα εἰς τὴν Ἑλλάδα. Ὁ μέσος γεωργικὸς κλῆρος εἶναι 3,5 ἑκτάρια μόνον. Τί θὰ γίνει μὲ τὰς ἐκμεταλλεύσεις αὐτάς εἰς τὰς ὁποίας κυρίως ἀπασχολεῖται ὁ ἀγροτικός μας πληθυσμός;

Ἡ Ὀλλανδία,τὸ Βέλγιον καὶ ἡ Δυτικὴ Γερμανία ἔχουν ἀγροτικήν οἰκονομίαν μὲ ἔντονον κτηνοτροφικὸν χαρακτήρα. Ἡ σύνδεσίς μας μὲ τὰς χώρας αὐτάς δημιουργεῖ σοβαρὰ προβλήματα ὑπάρξεως διὰ τὴν ἰδικήν μας κτηνοτροφίαν πού ἀποτελεῖ βασικὸν κλάδον τῆς ἀγροτικῆς μας οἰκονομίας. Ἡ ἀνάπτυξις τῆς ἑλληνικῆς κτηνοτροφίας, τῆς ἐξαιρετικὰ καθυστερημένης σὲ σύγκρισιν μὲ τὴν κτηνοτροφίαν τῶν χωρῶν τῆς Κοινῆς Ἀγορᾶς, ἀναστέλλεται ὁριστικά. Ὁ ἀνταγωνισμὸς τῶν γαλακτοκομικῶν καὶ λοιπῶν προϊόντων τῆς Ὀλλανδίας πού εἶναι ἡ πρώτη τοῦ κόσμου εἰς τὴν κτηνοτροφίαν, θ’ ἀποβῆ ἐξοντωτικὸς διὰ τὴν Ἑλλάδα μὲ καταστρεπτικὸς ἐπιπτώσεις διὰ τὸ σύνολον τῆς ἀγροτικῆς μας οἰκονομίας.

Ἀλλὰ ἡ κυρία ἀποστολὴ τῆς ΕΟΚ εἶναι ἡ ἐξυπηρέτησις τῆς βιομηχανικῆς οἰκονομίας τῶν Ἕξ. Διὰ τὰς νεοϊδρυομένας βιομηχανίας, δηλαδὴ οἱασδήποτε σοβαρᾶς νέας βιομηχανίας, πού θὰ ἠμποροῦσε νὰ θεωρηθῆ ὡς συντελεστὴς κάποιας τροπῆς τῆς ἑλληνικῆς οἰκονομίας πρὸς τὴν ἐκβιομηχάνισιν, - δεδομένου ὅτι ἡ σημερινὴ βιομηχανικὴ δραστηριότης τῆς Ἑλλάδος εἶναι ὑποτυπώδης, ἔχει δὲ ἐπανειλημμένως λεχθῆ σὲ ὅλους τους τόνους ὅτι ἵδρυσις νέων καὶ πρὸ παντὸς βιομηχανιῶν ὑποδομῆς, ἀποτελεῖ ἐπιτακτικὴν ἀνάγκην διὰ τὴν ἐπιβίωσιν μας - δημιουργοῦνται συνθῆκαι δυσμενέστατοι. Ἂν λάβωμεν ὑπ’ ὄψιν τὴν χαμηλοτάτην βιομηχανικήν στάθμην τῆς Ἑλλάδος, τὴν κυριολεκτικήν ἀνυπαρξίαν σοβαρᾶς ἐκσυγχρονισμένης βιομηχανίας καὶ μάλιστα βαρείας, πρέπει νὰ συμπεράνωμεν ὅτι οἱ ὄροι διὰ τὴν ἵδρυσιν νέων βιομηχανιῶν σημαίνουν ἀναστολὴν κάθε προσπάθειας ἐκβιομηχανίσεως ἰδίως βαρείας ἐκβιομηχανίσεως. Αἱ οἰκονομίαι τῆς ΕΟΚ ὅταν ἔχουν σοβαρὰ ἐξαγωγικὰ συμφέροντα, θὰ καθιστοῦν ἀδύνατον τὴν ἵδρυσιν κάθε νέας βιομηχανίας, ἐφ’ ὅσον θὰ ἐμποδίζουν τὴν δασμολογικὴν προστασίαν, προστασίαν ὅμως ἀπαραίτητον διὰ τὴν βρεφικὴ ἡλικίαν τῆς νέας βιομηχανίας, διαρκοῦσαν πολλάς δεκάδας ἂν ὄχι ἑκατοντάδας χρόνια μέχρι τῆς στιγμῆς πού θὰ ἀποκτήση ρώμην ἀνταγωνιστικήν, ὅπως συνέβη μὲ τὴν ἀγγλικήν, τὴν γερμανικήν, τὴν ἀμερικανικὴν βιομηχανίαν. Κάτω ἀπὸ συνθῆκες εἰδικῆς προστασίας πρέπει νὰ περάση κάθε ὑπανάπτυκτος οἰκονομία διὰ νὰ ἐπιβιώση.

Ἡ ἑλληνικὴ βιομηχανία τίθεται ἀντιμέτωπος τῆς ξένης βιομηχανίας, ἄνευ οὐδεμιᾶς πλεονεκτικῆς μεταχειρίσεως. Ἐνῷ μὲ τὴν ἐφαρμογὴν τοῦ πνεύματος τῆς ἐλευθέρας οἰκονομίας ἡ ἑλληνικὴ βιομηχανία ρίπτεται εἰς ἕνα συναγωνισμόν ἄνευ προηγουμένου πρὸς ἑαυτήν, ταυτοχρόνως ἀφήνεται τὸ ἔδαφος ἐλεύθερον καὶ εἰς τὴν ξένην βιομηχανίαν. Τὸ ἄρθρον 18 τὸ ἀναφερόμενον εἰς τὴν δῆθεν προστασίαν νεοϊδρυμένων βιομηχανιῶν εἶναι τὸ δυσμενέστερον ὅλων. Πολὺ πρὶν τερματισθῆ ἡ μεταβατικὴ περίοδος θὰ ἐξαφανισθοῦν ὅλαι αἱ βιομηχανίαι μὲ σαθράς βάσεις [οἱ προβληματικὲς] πού εἶναι φυσικὸν νὰ ὑπάρχουν στὴν νεογέννητον ἑλληνικὴν βιομηχανίαν, πού ποτὲ δὲν ἐγνώρισε πραγματικὴν συμπαράστασιν τοῦ Κράτους, λόγου χάριν μὲ τὴν παροχὴν εὐθυνοῦ ἠλεκτρικοῦ ρεύματος (τὸ ἀκριβὸ βιομηχανικὸ ρεῦμα εἶναι ἡ πιὸ σαθρὰ βάσις) ἤ εὐθυνοῦ ἀκαθάρτου πετρελαίου ( μαζούτ). Εἶναι πολὺ ἀφελές, ἑπομένως, νὰ ἐξαρτοῦν οἱ ὑποστηρικταὶ τῆς συνδέσεως τὴν αἴσιαν ἔκβασιν ἀπὸ τό : «ἂν φανῆ ἱκανὴ ἡ ἑλληνικὴ οἰκονομία, θ' ἀνταποκριθῆ εἰς τὴν ἀξιούμενην συναγωνιστικότητα» , ὡς ἐὰν ἡ ἀξίωσις αὔτη νὰ εἶναι τὸ ἁπλούστερον πράγμα τοῦ κόσμου.

[Γ πλύσις ἐγκεφάλου : Ἡ "ἀναδιάρθρωση" -restructuring- τῶν ἑταιρειῶν -δηλαδὴ ἡ ἀπόλυση δεκάδων χιλιάδων ἐργατῶν καὶ ὑπαλλήλων-εἶναι ἀπαραίτητη γιὰ νὰ εἶναι πιὸ ἀποδοτικὲς]

Βέβαια, οἱ ὑποστηρικταὶ τῆς συνδέσεως τονίζουν ὅτι ἀναγκαίαν προυπόθεσιν διὰ τὴν ἐπιβίωσιν μας ἀποτελεῖ ἡ ὑποβίβασις τοῦ κόστους τῆς βιομηχανικῆς παραγωγῆς διὰ νὰ γίνομεν ἀνταγωνιστικοί. Τὸν ὑποβιβασμὸν ὅμως τοῦ κόστους παραγωγῆς τὸν θέλουν νὰ πραγματοποιηθῆ μέ : «ἄρσιν ἐπιβαρύνσεως τοῦ κόστους πού ἐπεβλήθη ἐν ὀνόματι τῆς κοινωνικότητος καὶ τῆς ἀλληλεγγύης τῶν πολιτῶν, πρὸς ἐξυπηρέτησιν κοινωνικῶν κατὰ τὸ μᾶλλον ἤ ἧττον σκοπῶν ἤ πρὸς δημιουργίαν πόρων προωρισμένων νὰ ἀνακουφίσουν τάξεις τινὰς τοῦ ἑλληνικοῦ κοινωνικοῦ συνόλου , ὅπως κατὰ λέξιν γράφει ὁ πρόεδρος τοῦ Συνδέσμου Βιομηχάνων. Ὅλοι οἱ συνδεόμενοι μὲ τὸ μέγα κεφάλαιον ζητοῦν τὴν κατάργησιν τῶν εἰσφορῶν ὑπὲρ τῶν ἀσφαλιστικῶν ταμείων τῶν ἐργαζομένων, δηλαδὴ ἀξιοῦν νὰ λύσουν τὸ πρόβλημα τοῦ κόστους τῶν ἑλληνικῶν προϊόντων οἱ ἐργαζόμενοι μὲ τὰς ἀπολαβάς τῆς πείνας, νὰ στερηθοῦν τῶν συντάξεων, τῆς ἰατρικῆς περιθάλψεως καὶ βοηθημάτων πού τοὺς παρέχουν τὰ ἀσφαλιστικὰ ταμεῖα, διὰ νὰ ἐξασφαλίσουν τὰς τιμάς πού συμφέρουν στοὺς μεγαλοβιομήχανους. Αὐτοί, φυσικά, δὲν δέχονται νὰ ὑποβληθοῦν εἰς καμμίαν θυσίαν κερδῶν διὰ νὰ ἐπιτύχουν χαμηλὸν κόστος. Πρέπει ὁ ἐξαθλιωμένος Ἕλλην ἐργάτης, μὲ τὰ ἐξευτελιστικὰ ἡμερομίσθια, ν’ ἀντιληφθῆ τὸ πατριωτικόν του καθῆκον καὶ νὰ θυσιασθῆ διὰ νὰ ἐπιτευχθῆ τὸ χαμηλὸν κόστος.

Ὁ ἐπιδιωκόμενος σκοπὸς εἶναι νὰ κρατήσουν ὁπωσδήποτε αἱ βιομηχανικαὶ χῶραι τῆς ΕΟΚ τὴν βαρείαν βιομηχανίαν διὰ τὸν ἑαυτόν τους καὶ νὰ μεταθέσουν ἐνδεχομένως τὴν ἐλαφράν εἰς τὰς ἀποικίας των, δηλαδὴ εἰς τὰς συνδεομένας χώρας ὅπως ἡ Ἑλλάς. Παραβλέπει ὅτι καὶ αὐταί, αἱ ἀσήμαντοι ἀπὸ ἀπόψεως συμβολῆς εἰς τὴν οἰκονομικήν μας ἀνασυγκρότησιν, θὰ ἔχουν τρομακτικὸν ἀνταγωνισμόν.

[Ὁ πρόεδρος τοῦ Συνδέσμου Βιομηχάνων γράφει, τὸ 1962, ὅτι ἡ σύνδεση τῆς Ἑλλάδος μὲ τὴν ΕΟΚ θὰ ἐπιτρέψει τὴν "ἀναδιάρθρωση" τῶν ἑταιρειῶν, δηλαδὴ ἄρσιν ἐπιβαρύνσεως τοῦ κόστους πού ἐπεβλήθη ἐν ὀνόματι τῆς κοινωνικότητος καὶ τῆς ἀλληλεγγύης τῶν πολιτῶν, πρὸς ἐξυπηρέτησιν κοινωνικῶν σκοπῶν ἤ πρὸς δημιουργίαν πόρων προωρισμένων νὰ ἀνακουφίσουν τάξεις τινὰς τοῦ ἑλληνικοῦ κοινωνικοῦ συνόλου. Δηλαδὴ ἀξιοῖ νὰ λύσουν τὸ πρόβλημα τοῦ κόστους τῶν ἑλληνικῶν προϊόντων οἱ ἐργαζόμενοι, μὲ τὴν στέρηση τῶν συντάξεων, τῆς ἰατρικῆς περιθάλψεως καὶ βοηθημάτων πού τοὺς παρέχουν τὰ ἀσφαλιστικὰ ταμεῖα, γιὰ νὰ ἐξασφαλίσουν τὶς τιμὲς πού συμφέρουν στοὺς μεγαλοβιομήχανους, κάτι πού τείνει νὰ ἐπιτευχθεῖ μὲ τὴν εὐρωπαϊκὴ ὁλοκλήρωση, τὸ 1999.]

Αἱ ἑλληνογερμανικαί συμφωνίαι θὰ δώσουν στὴν Γερμανίαν τὸ προβάδισμα διὰ τὴν ἐγκατάστασιν ξένων ἐπιχειρήσεων. Ἄλλωστε, δὲν πρέπει να λησμονῶμεν ὅτι αἱ διατάξεις τῆς συνθήκης τῆς Ρώμης προβλέπουν τὴν ἔλευθεραν ἐγκατάστασιν ξένων βιομηχανιῶν εἰς ὅλην τὴν περιοχὴν τῆς ΕΟΚ, δηλαδὴ τὴν ἐφαρμογὴν τῆς πολιτικῆς "ἀνοικτῶν θυρῶν", μὲ σκοπὸν νὰ προωθήσουν τὴν περαιτέρω βιομηχανικὴν ἀνάπτυξιν τῶν ὑπερβιομηχανικῶν χωρῶν αὐτῆς, εἰς βάρος τῶν βιομηχανικῶς ὑποανάπτυκτων ἤ γεωργικῶν χωρῶν, διὰ τὴν εὐρύτατην οἰκονομικήν ἀκτινοβολίαν ἀκόμη καὶ ἔξω τῶν ὁρίων τῆς ΕΟΚ καὶ τὸν ἀνταγωνισμὸν μὲ τὰ ἄλλα μεγάλα βιομηχανικὰ συγκροτήματα. Ἤδη εἰς τὴν περιοχὴν τῆς ΕΟΚ σημειοῦνται πολὺ ὑψηλοὶ ρυθμοὶ ἀνόδου τῆς βιομηχανικῆς ἀναπτύξεως.

[Στὰ πλαίσια τοῦ ψυχροῦ πολέμου, ἡ σύνδεση τῆς Ἑλλάδος τὸ 1962 μὲ τὴν ΕΟΚ εἶχε καὶ ἄμεσο πολιτικὸ στόχο : νὰ ἀνορθώσει τεῖχος μεταξύ τῆς χώρας μας καὶ τοῦ κομμουνιστικοῦ στρατοπέδου]

Ὁ τέως ὑπουργὸς τοῦ Ἐμπορίου κ. Δερτιλῆς, θεωρεῖ ὡς θεραπείαν τῆς ἐλλειμματικότητος τοῦ ἰσοζυγίου τὴν στροφὴν πρὸς τὰς χώρας διμερῶν συμφωνιῶν -δηλαδὴ κυρίως τὰς Ἀνατολικάς χώρας- ἴνα οὕτω δημιουργηθῆ αὐτόματος τρόπος ἀπορροφήσεως τῶν ἑλληνικῶν προϊόντων. Ὁ κίνδυνος γιὰ τὴν Δύση ἦτο ὁρατὸς διότι, ὅπως ἔγραφε τὸ τεῦχος 9, 1962, τῆς τριμηνιαίας ἐκθέσεως τῆς Ἐθνικῆς Τραπέζης εἰς τὴν σελίδα 9 : «Προκύπτει σαφῶς ὅτι μεταξὺ τῶν ἐτῶν 1958 καὶ 1961 ἐπῆλθεν ἀξία λόγου μετατόπισις τοῦ ἐξαγωγικοῦ ἐμπορίου τῆς Χώρας ἀπὸ τὴν περιοχὴν τῆς Δυτικῆς Εὐρώπης εἰς τὴν περιοχὴν τῆς Ἀνατολικῆς Εὐρώπης». Ἡ συμφωνία Ἀθηνῶν ἐπιβάλλει βιαίαν μεταβολὴν τῆς κοίτης διοχετεύσεως τῶν ἑλληνικῶν προϊόντων καὶ ἀπομάκρυνσιν ἀπὸ τὰς δημιουργηθείσας φυσιολογικάς διεξόδους μὲ μοιραῖον ἀποτέλεσμα τὸν βαθμιαῖον ἐκμηδενισμὸν τῶν ἐξαγωγῶν. Ἡ τόσον ἐπικίνδυνος κατάστασις, πού διεξετραγώδησε τὸν Φεβρουάριον 1961, ὁ τέως ὑπουργὸς τοῦ Ἐμπορίου καὶ προσφάτως ἡ Ἐθνικὴ Τράπεζα, τώρα θὰ χειροτέρευση. Ἡ σύνδεσίς μας μὲ τὴν ΕΟΚ σημαίνει ἀθρὀαν, ἀπεριόριστον αὔξησιν τῶν εἰσαγωγῶν ἀπὸ τὰς Δυτικάς χώρας μὲ ἐλεύθερον συνάλλαγμα, ἐνῷ θὰ ὀρθωθοῦν δασμολογικὰ τείχη, ἀπαγορευτικὰ διὰ τὰς εἰσαγωγάς ἀπὸ τὰς Ἀνατολικάς χώρας μὲ ἀνταλλαγὴν ἑλληνικῶν προϊόντων.

[ Ἡ ἄνοδος τοῦ Τετάρτου Γερμανικοῦ Ράιχ καὶ ἡ ἐγκατάλειψη τοῦ ἑλληνικοῦ οἰκονομικοῦ προστατευτισμοῦ]

Ἀλλὰ τί θὰ ἔπρεπε νὰ γίνει; Νὰ μείνωμεν μακράν τῆς ΕΟΚ ἤ τῆς Ἑνώσεως τῶν Ἑπτὰ τοῦ Ἐλευθέρου Ἐμπορίου, παρὰ τὸν ἐπισειόμενον ἀπὸ τοὺς ὀπαδοὺς τῆς ὑποτελείας κίνδυνον τῆς ἀπομονώσεως ; Ἀσφαλῶς ναὶ ! Ἡ εὐθυγράμμισις μας μὲ τὴν οἰκονομικὴν πολιτικὴν τῆς ΕΟΚ ἀποτελεῖ τεράστιον, ὀλέθριον σφάλμα ἡ πελωρίαν ἀπάτην διὰ τοὺς πολὺ ἀφελεῖς, ὅτι δῆθεν μᾶς τοποθετεῖ στὸ ὕψος μὲ τοὺς οἰκονομικὰ ἀνεπτυγμένους. Διότι εἶναι ἀνάγκη νὰ λεχθῆ ὅτι ὁ σκοπὸς τῆς Ἑνώσεως εἶναι κυρίως πολιτικός. Αἱ προσπάθειαι πρὸς οἰκονομικὴν ἐνοποίησιν ἀπέβλεπον πάντοτε καὶ εἰς πολιτικάς ἐπιδιώξεις. Τὰ σχέδια εὐρωπαϊκῆς οἰκονομικῆς ἐνσωματώσεως πηγάζουν ἀπὸ τὴν ἰμπεριαλιστικὴν πολιτικὴν τῶν εὐρωπαϊκῶν κυβερνητικῶν καθεστώτων καὶ ἰδίως τῆς Γερμανίας. Ἡ ἕνωσις τῶν χωρῶν-μελῶν τῆς Κοινῆς Ἀγορᾶς θὰ λαμβάνη ἐπικίνδυνους ἀποφάσεις προσανατολισμοῦ, ἐξωτερικοῦ καὶ ἐσωτερικοῦ, αἱ ὁποῖαι θὰ ἰσχύουν καὶ διὰ τὴν συνδεδεμένη μὲ τὴν Κοινὴν Ἀγοράν Ἑλλάδα. Ὅλα τὰ μέλη τῆς ΕΟΚ εἶναι μέλη τοῦ NATO. Εἶναι φανερὸν ὅτι ἡ πολιτικὴ τῆς ΕΟΚ θὰ ὑποταχθῆ στοὺς σκοποὺς τοῦ NATO [τὸ 1999, ἐπέμβαση τοῦ NATO στὴν φίλη ὀρθόδοξη Γιουγκοσλαυΐα. Ἡ Ἑλλὰς ἀκολουθεῖ. Τό NATO ἐπιχαίρει γιὰ τὴν σύλληψη τοῦ Ὀτζαλάν. Ἡ Ἑλλὰς προδίδει].

Ἡ Κοινὴ Ἀγορὰ κυριαρχεῖται ἀπὸ τὴν Δυτικὴν Γερμανίαν [πόσῳ μᾶλλον μετὰ τὴν ἐπανένωση τῶν δύο Γερμανιῶν, στὶς 3 Ὀκτωβρίου 1990]. Πράγματι ἡ βιομηχανικὴ παραγωγὴ τῆς Δυτικῆς Γερμανίας καλύπτει περίπου τὸ ἥμισυ τῆς βιομηχανικῆς παραγωγῆς τῆς ΕΟΚ. Ἡ Δυτικὴ Γερμανία ἀποκτᾶ τεραστίαν ὑπέροχην μὲ τὴν συγκέντρωσιν κεφαλαίων καὶ βιομηχανικῶν ἐπιχειρήσεων σὲ σύγκρισιν μὲ τὰς ἄλλας χώρας τῆς Κοινῆς Ἀγορᾶς καὶ ἀκολουθεῖ ἰλιγγιώδη ρυθμὸν βιομηχανικῆς ἀναπτύξεως. Ἡ σύνδεσίς μας μὲ τὴν Κοινὴν Ἀγοράν σημαίνει ὄχι μόνον τὴν οἰκονομικὴν καὶ πολιτικὴν ὑποδούλωσιν τῆς Ἑλλάδος, ἀλλὰ καὶ τὴν διάνοιξιν μίας εὐρυτάτου λεωφόρου διὰ τὴν διείσδυσιν τῆς Γερμανίας εἰς τό νευραλγικὸν αὐτὸ σημεΐον πού ἔχει δεσπόζουσαν σημασίαν διὰ τὴν οἰκονομικὴν καὶ πολιτικὴν τύχην τῆς νοτιοανατολικῆς Εὐρώπης [τὸ 1999 ὑπὸ τὴν ἐποπτεία τοῦ γκαουλάϊτερ γερμανοτραφοῦς Κώστα Σημίτη].

Οἰκονομικῶς προσεδέθημεν ἀρρήκτως μὲ τὴν Δύσιν παρὰ τὸ γεγονὸς ὅτι ἡ Ἑλλὰς δὲν εἶναι μόνον δυτικοευρωπαϊκὴ χώρα. Εἶχεν ἀνέκαθεν, καὶ τὰς ἀνέπτυξε τελευταῖα, στενάς σχέσεις μὲ τὰς χώρας τῆς Μέσης Ἀνατολῆς, εἶναι χώρα Βαλκανικὴ καὶ ἀνέπτυξεν ἀνάλογους σχέσεις μὲ τὰς σοσιαλιστικάς ἀνατολικάς χώρας καὶ τήν ΕΣΣΔ. [Τὴν θέση αὐτὴ τοῦ Νίκου Κιτσίκη τοῦ 1962, ἀκολούθησε, φραστικῶς μόνον, ὁ Ἀνδρέας Παπανδρέου, στὴν δεκαετία τοῦ 1980]. Ὅλαι αὐταί αἱ ἐλπίδες καταρρέουν ὕστερα ἀπὸ τὴν σύνδεσίν μας μὲ τὴν ΕΟΚ. Ἡ Ἑλλὰς συνδεόμενη, ὅπως συνεδέθη, μὲ τὴν ΕΟΚ καὶ ὡς μέλος τοῦ NATO, χάνει πλέον κάθε ἴχνος οἰκονομικῆς καὶ πολιτικῆς ἀνεξαρτησίας, κάθε ἐλευθερίαν ρυθμίσεως τῆς ἐσωτερικῆς καὶ ἐξωτερικῆς πολιτικῆς της. Καθαρῶς πολιτικοὶ ὑπολογισμοὶ ἐπέβαλαν τὴν ὑπογραφὴν τῆς συμφωνίας. Μόνον ὁ λαὸς ἠμπορεῖ νὰ ἀπομακρύνη τὸν τρομερὸν κίνδυνον, πρὸς ἀπαλλαγὴν τῆς χώρας ἀπὸ τὴν θανάσιμη περίπτυξιν τῆς Κοινῆς Ἀγορᾶς.

Νῖκος Κιτσίκης