Ἡ ἅλωση τοῦ πολιτισμοῦ (2) - "Ἀνάπτυξη", τελεία καί παύλα!!!...

…Παντρεύτηκες σχεδόν ταυτόχρονα μέ τήν Ἔρση τό 1982. Γνωριστήκατε στήν Βενετία μέ τόν Γιάννη. Εἶπες ἀμέσως ναί, χωρίς νά ξέρεις γιατί, εἶχες πολύ καιρό νά δεῖς ταινία σέ θερινό κινηματογράφο, σπούδαζες πολιτικές ἐπιστῆμες, δέν ἔβρισκες καί μεγάλο ἐνδιαφέρον σέ κάτι, σέ ὁτιδήποτε, ὅτι καί νά ἦταν ἔχανε βαθμιαῖα τό ἐνδιαφέρον του, πῶς γινόταν ὅλα τά πράγματα νά χάνουν ξαφνικά τό ἐνδιαφέρον τους; Κάθε μέρα ἔχανες καί λίγο ἐνδιαφέρον, μία πολύ μικρή ποσότητα ἐνδιαφέροντος, ἀπειροελάχιστη. Εἶπες ναί. Ἄφησες τήν Κυψέλη, ἀνέβηκες στήν Κηφισιά. Ὅλοι ἔλεγαν ὅτι ὑποβαθμίζεται ἡ Κυψέλη, εἶναι τό τρίτο πιό πυκνοκατοικημένο μέρος στόν κόσμο μετά τό Τόκυο καί τό Χόνγκ Κόνγκ. Ἄφησες τίς πολιτικές ἐπιστῆμες ἀνέβηκες στήν Κηφισιά. Ἡ Ἔρση ἀνέβηκε στό Μαρούσι, ἡ Μίνα καί ἡ Βάνα στήν Πολιτεία. Τό Κυψελάκι γκρεμίστηκε, σού τό εἶπε ἡ Μίνα, πέρασε ἕνα ἀπόγευμα ἀπό τή Ζακύνθου καί εἶδε μία τρύπα ἐκεῖ πού ἦταν τό Κυψελάκι, μία ὡραία τρύπα πού σέ λίγο ἔγινε κατάστημα, ἀπ’ αὐτό πού ἔχει τά πάντα ἐκτός ἀπό θερινό κινηματογράφο, μπορεῖς νά ἀγοράσεις τά πάντα καί νά κάνεις τήν ζωή σου πιό εὔκολη, τό λένε ὅλες οἱ πολιτικές ἐπιστῆμες ὅτι ἔπρεπε νά γκρεμιστεῖ ὁ κινηματογράφος Κυψελάκι ὥστε νά γίνει στή θέση του ἕνα κατάστημα μέ πράγματα πού κάνουν τή ζωή πολύ καλύτερη, μπορεῖς νά τά πάρεις στό σπίτι σου καί νά τά μασουλᾶς, νά τά χρησιμοποιεῖς ὅπως θέλεις, πρωί, μεσημέρι, ἀπόγευμα, βράδυ. Ἕνα οὖζο παρακαλῶ, μελαχρινή, πολιτικές ἐπιστῆμες. 


Ἦταν πολύ δύσκολο νά διαρκέσει μία συνοικία στήν ὁποία οἱ ταινίες παιζόντουσαν στίς ταράτσες, ἐνῷ στό διάλειμμα ἕνα συγκρότημα τραγουδοῦσε κρυμμένο αὐτό πού τώρα μοῦ συμβαίνει πρέπει νά σᾶς τό πῶ γιατί θά τρελλαθῶ. Ἔπρεπε νά δεῖτε τί θά κάνετε, ἔπρεπε ὁπωσδήποτε νά κάνετε κάτι, ἔπρεπε ὁπωσδήποτε νά καλυτερέψετε τή ζωή σας, ἔπρεπε ὁπωσδήποτε νά γκρεμίσετε τόν κινηματογράφο Κυψελάκι. Ἔπρεπε αὐτή ἡ συνοικία νά μείνει ὅπως ἦταν τόν Ἰούλιο τοῦ 1965, ἀλλά μαζεύτηκαν ὁ Βοημοῦνδος, ὁ Γοδεφρεῖδος ντέ Μπουγιόν καί διάφοροι ἄλλοι πολιτικοί ἐπιστήμονες οἱ ὁποῖοι σᾶς ἔπεισαν νά γκρεμίσετε τό Κυψελάκι, νά ἐκσυγχρονισθεῖτε, νά κάνετε κάτι πού θά καλυτέρευε τή ζωή σας, νά σκορπίσετε στά τέσσερα σημεῖα τῶν βορείων προαστίων. Εἴχατε συναντηθεῖ πίσω ἀπό τό ἄγλαμα τοῦ Κανάρη τόν Ἰούλιο τοῦ 1964 μέ τή Βάνα, τή Μίνα καί τήν Ἔρση. Δώσατε ὅρκο ὅτι δέ θά φύγετε ποτέ ἀπό τήν Κυψέλη κι ὕστερά σᾶς ἔπεισε ὁ Βαλδουίνος ὅτι ἔχετε ἀνάγκη ἀπό πολιτικές ἐπιστῆμες, ἡ ζωή συνεχίζεται, ἡ εὔκολη ζωή συνεχίζεται, μπαίνεις στό κατάστημα βρίσκεις τά πάντα, τά παίρνεις στό σπίτι, στά βόρεια προάστια. Ἡ ζωή συνεχίζεται, δέν ὑπάρχουν θερινοί κινηματογράφοι στήν Εὐρώπη. Στά βόρεια προάστια, ἐκεῖ συνεχίζεται ὡραῖα ἡ ζωή κι ὅποιος ἔχει γεννηθεῖ στά βόρεια προάστια κι ἔχει δώσει ὅρκο ὅτι δέν θά φύγει ποτέ ἀπό ἐκεῖ πρέπει νά πάει ἀκόμα πιό βόρεια, πρέπει νά γκρεμίσει τόν θερινό κινηματογράφο Μπομπονιέρα ὥστε νά συνεχίσει τή ζωή του. Τά μισά ἀγόρια ἀνῆκαν στήν Ἔρση καί τώρα ὑπάρχει μόνο ἕνας δημοσιογράφος μέ σπίτι στήν Σαντορίνη.
Ὅλοι νόμιζαν ὅτι ἡ Ἔρση θά ξεχάσει γρήγορα τόν Ἠλιάδη, ἀλλά τά πράγματα δέν ἦταν καθόλου ἔτσι ὅταν ὑπῆρχε ἀκόμα τό Κυψελάκι. Φαίνεται ὅτι τό ἀπόγευμα θυμίζει αὐτούς πού λείπουν κι ἔτσι τό καλύτερο πράγμα στόν κόσμο εἶναι νά νυχτώνει σιγά σιγά, μέ τήν ἐλπίδα νά μήν νυχτώσει ποτέ ἐντελῶς καί νά παίζεται μία ταινία πού δέν τήν βλέπεις καθαρά γιατί ἔχει ἀκόμα φῶς. Ἔτσι ἀναγκάζεσαι νά βλέπεις τούς ἄλλους, γυρίζεις καί τούς χαμογελᾶς ἐνῷ ἡ ἀόρατη προβολή συνεχίζεται κι ὅταν νυχτώνει ἐντελῶς δέν φοβᾶσαι γιατί εἶναι μία ταινία ἐκεῖ ψηλά καί φωτίζει. Βγαίνεις στή Ζακύνθου καί βυθίζεσαι στίς βιτρίνες. Βγαίνεις στή Ζακύνθου καί γιά δύο ἤ τρία λεπτά δέν ξέρεις τί σοῦ γίνεται, τό μόνο πού ξέρεις εἶναι ὅτι αὔριο θά ἐπιστρέψεις στήν ἀπογευματινή προβολή κι ὅταν πλησιάσει ἡ ὥρα νά γκρεμιστεῖ καί ἡ τελευταία θερινή αἴθουσα θά φύγεις γιά ἕνα ἑλληνικό νησί χωρίς νά τό πεῖς σέ κανέναν. Εἶπες ναί στόν Γιάννη, ἀλλά τώρα δέν χρειάζεται νά τοῦ πεῖς τίποτα, λέγεσαι Ρέα Φραντζῆ, εἶναι Ἰούλιος τοῦ 1965 καί καθώς στέκεσαι μπροστά σ’ αὐτές τίς φτωχές βιτρίνες ὁρκίζεσαι αἰώνια πίστη στή συνοικία Κυψέλη. Κάνει λίγη ζέστη, ἡ γιαγιά ἀκούει ραδιορωνο, ὁ μπαμπάς κι ἡ μαμά παίζουν χαρτιά στῆς κυρίας Ἀνδρομάχης. Ἔχει συμφωνηθεῖ σιωπηλά ὅτι ἡ Ἔρση εἶναι ἡ πιό ὄμορφη καί ἐσύ ἡ πιό ἔξυπνη, ἀπολαμβάνεις τή διαδρομή μέχρι τό σπίτι, εἶσαι ἀπογευματινή καί κάπως ἔτσι θά παραμείνεις. Ἄλλο ἕνα οὖζο. Θά εἶσαι μακριά ὅταν θά γκρεμιστεῖ ἡ τελευταία θερινή αἴθουσα, ὅταν ἐπικρατήσει ὁ Βοημοῦνδος καί θριαμβεύσουν οἱ πολιτικές ἐπιστῆμες. Θά βρεθεῖς μόνη σ’ ἕνα ἑλληνικό νησί βυθίζοντας τήν καρέκλα σου στήν ἄμμο. Στήν Κηφισιά ἀνάβουν τήν τηλεόραση κι ἀναρωτιοῦνται πού νά βρίσκεται αὐτή ἡ γυναίκα. Ἡ τηλεόραση μένει μουγκή περιμένοντας νά γκρεμιστεῖ καί ἡ τελευταία θερινή αἴθουσα, οἱ Κέλτες ἐπιτέλους νά διαβοῦν καί τό ἀπόγευμα νά παραδώσει τό πνεῦμα.…Ἦρθε κάποιος στό δωματιό σου κι ἀπό τότε πέρασαν εἴκοσι χρόνια χωρίς νά καταλάβεις πώς, ὅλα ἔγιναν πάρα πολύ γρήγορα. Κάποτε θά γραφτεῖ μέ μολύβι Faber Castell ὅτι ὅλα ἔγιναν πολύ βιαστικά, ὁ γνωστός κόσμος ἐξόρισε τόν ἄγνωστο κόσμο σ’ ἕνα ἀόρατο σημεῖο τοῦ Αἰγαίου πελάγους, αὐτῆς τῆς θάλασσας πού ντύθηκε λίμνη γιά νά ὑποδεχτεῖ ἕναν Γάλλο τῆς δεκαετίας τοῦ πενήντα, μία περιπλανώμενη Ταϋλανδέζα, ἕναν Ἰσπανό σεναριογράφο καί ὅλους ὅσοι ἐπιθυμοῦν νά γίνουν Ἕλληνες καί νά χαμηλώσουν τό βλέμμα. Καθώς ἀποσπάσθηκε βίαια ἀπό τήν ἄγνωστη πλευρά του ὁ γνωστός κόσμος κυκλοφορεῖ ἐλεύθερος καί τόν κατευθύνει πάντα ὁ Γοδεφρεῖδος Βιλλαρδουῒνος. Διαθέτει στό ἐπιτελεῖο του ἐκλεκτούς πολιτικούς ἐπιστήμονες καί διαφημίζει μέ ἐξαιρετική ἀποτελεσματικότητα τήν κάθε του κίνηση, τήν παραμικρή του ἐνέργεια. Ἔχει ὀργώσει αὐτή τή θάλασσα, κάθε καλοκαίρι νοικιάζει ὅλα τά δωμάτια. Παίρνει τό πρωϊνό του μέ ἥσυχη τήν συνείδηση, κολυμπάει, παίρνει τό ἐλαφρύ μεσημεριανό του, ξαπλώνει, παίρνει τό ἀπογευματινό του, σχεδιάζει τό βραδινό του καί τό παίρνει μέ χαρακτηριστική ἄνεση. Ὅπου πάει ἀκούει τά τραγούδια του, ὅπου καί νά στρέψει τό βλέμμα ἀναγνωρίζει κάτι δικό του. Ὅποια πέτρα καί νά σηκώσει θά βρεῖ τόν Κουκούπετρό του. Ἔχει ἐγκαταστήσει κάτι δικούς του στήν Ἱερουσαλήμ καί ἁλωνίζει ἐλεύθερος. Ὅμως δέν ξέρει ὅτι ἐδῶ εἶναι μία θάλασσα ντυμένη λίμνη, οὔτε πρόκειται νά τό μάθει ποτέ.Ὅλα ἔγιναν πάρα πολύ γρήγορα. Ἡ Ἔρση ἦρθε ἕνα ἀπόγευμα καί σοῦ εἶπε ὅτι εἴμαστε πίσω, ἔχουμε μείνει πολύ πίσω. Ὁ γνωστός κόσμος προχωροῦσε ἀκάθεκτος, δέν προλαβαίναμε μέ τίποτα, εἴμαστε καταδικασμένοι. Εἴχαμε μείνει πολύ πίσω γιατί ὁ Γεμιστός πῆγε στήν Ἰταλία καί τούς ἔψησε γιά τόν Πλάτωνα. Ἀπό τήν στιγμή πού ὁ Γεμιστός πῆγε στήν Ἰταλία μείναμε πάρα πολύ πίσω. Ὅσοι ἔμειναν ἐδῶ δέν μπόρεσαν νά παρακολουθήσουν τίς ἐξελίξεις, κάθισαν ἐδῶ, αὐτό ἦταν τό λάθος τους. Ὁ Κωνσταντῖνος Παλαιολόγος κάθισε νά τόν φᾶνε, αὐτό ἦταν τό λάθος του. Θά μποροῦσε νά εἶχε πάει στήν Ἰταλία καί νά τούς λέει γιά τόν Πλάτωνα, θά εἶχε προλάβει τίς ἐξελίξεις. Κάθισε νά τόν φᾶνε, τί δουλειά εἶχε μέ τά στίφη τῶν ἀγρίων, ἦταν μορφωμένο παιδί ἀπό τόν Μυστρᾶ, καί θά μποροῦσε ἄνετα νά πάει νά γίνει καθηγητής στήν Ἰταλία, νά τούς λέει γιά τόν Πλάτωνα. Κάθισε νά τόν σφάξουν, κι ἔτσι μείναμε πίσω, πάρα πολύ πίσω. Ἔπρεπε νά φύγουμε ὅλοι, μείναμε ἀπελπιστικά πίσω, μείναμε ἐδῶ, εἴμαστε ἐδῶ πίσω. Ἔπρεπε νά φύγουμε ὅλοι καί νά πᾶμε στήν Ἰταλία νά γίνουμε καθηγητές. Ἄντρες, γυναῖκες, παιδιά, κάτι θά εἴχαμε νά διδάξουμε. Θά παίρναμε τό πρωϊνό μας, θά διαβάζαμε τρεῖς σελίδες Πλάτωνα, θά παίρναμε τό ἐλαφρύ μεσημεριανό μας. Θά μᾶς ἄκουγαν μέ ἀνοιχτό τό στόμα, θά ἤμασταν πολύ μπροστά. Μείναμε πίσω καί δέν γίνεται τίποτα, ὁ Γοδεφρεῖδος Βιλλαρδουῒνος διάβασε τρεῖς σελίδες Πλάτωνα καί τώρα ἔχει νοικιάσει ὅλα τά δωμάτια. Ἀπό τόν Κωνσταντῖνο Παλαιολόγο δέν ἔμεινε τίποτα, ἐνῷ θά μποροῦσε νά ἔχει γράψει σαράντα βιβλία, ἦταν μορφωμένο παιδί ἀπό τόν Μυστρᾶ. Ἡ στέψη του ἔγινε ἐκεῖ, ἦταν ἡ πιό μελαγχολική στέψη αὐτοκράτορα πού ἔγινε ποτέ, ὅλοι ἤξεραν. Κάθισαν νά σφαγιασθοῦν κι ἔτσι μείναμε πίσω.
Ὅλα ἔγιναν πολύ βιαστικά, ἡ Ἔρση ἦρθε ἔξαλλη ἕνα ἀπόγευμα καί σού εἶπε ὅτι δέν ἀντέχει πιά σ’ αὐτή τήν κωλοχώρα, σού ἀνακοίνωσε τήν ἀπόφασή της νά ζεῖ ἔξι μῆνες στό Παρίσι καί τά καλοκαίρια στή Σαντορίνη. Δέν ἄντεχε ἄλλο αὐτή τήν κωλοπόλη, θά κατέβαινε στό Μαρούσι εἴκοσι μέρες τό χρόνο. Ἔπρεπε νά τό κάνει γιατί εἴχαμε μείνει πολύ πίσω, δέν ὑπῆρχε περίπτωση νά προλάβουμε, δέν προλαβαίναμε μέ τίποτα. Εἶχε δικαίωμα νά προχωρήσει, νά ζήσει κάτι, ἄλλωστε δέν ὑπῆρχαν πιά σύνορα. Ἔπεφταν συνεχῶς οἱ διαχωριστικές γραμμές, ὁ κόσμος γινόταν ἕνας. Εἶχε δικαίωμα νά γίνει κάτι διαφορετικό, νά μή μείνει πίσω, εἶχε τό ἀναφαίρετο δικαίωμα νά ἀπολαύσει ἐλεύθερη τόν ἑνωμένο κόσμο, νά κατοικήσει σ’ ἕνα πραγματικό κέντρο. Ἄλλωστε, μή γελιέσαι Ρέα μου, μόνο ἐκεῖ ἐκτιμοῦσαν τό ἑλληνικό πνεῦμα, διάβαζαν Πλάτωνα πρίν πᾶνε στόν ψυχαναλυτή, τόν ἤξεραν ἀπ’ ἔξω κι ἀνακατωτά, ἰδίως ἀνακατωτά τόν ἤξεραν ἀπ’ ἔξω. Ἀπό τόν Κωνσταντῖνο Παλαιολόγο δέν ἔμεινε τίποτα, μή γελιέσαι, κανείς δέν τόν ἤξερε, ὁ ψυχαναλυτής δέν τόν ἤξερε, δέν ἔγραψε τίποτα αὐτός, κάθησε νά τοῦ πάρουν τό κεφάλι τά στίφη. Ἄν εἶχε πάει στήν Ἰταλία, θά εἶχε γράψει ἕνα συμπαθητικό βιβλίο γιά τήν ἰδανική πολιτεία, κάτι θά εἶχε μείνει, θά εἶχε κάνει πολύ κακό στόν ἑαυτό του, θά ἔπαιρνε ἥσυχος τό πρωϊνό του, θά διάβαζε τούς σοφιστές, θά ἔβγαζε τά συμπεράσματά του, θά ἔπαιρνε τό μεσημεριανό του, θά τοῦ τό ἔφερναν σ’ ἕνα δίσκο, θά σκεφτόταν μέ ἀγαλλίαση τό βραδινό του.
Ὅλα ἔγιναν πάρα πολύ γρήγορα, ἐνῷ ὁ Κωνσταντῖνος Παλαιολόγος προσπάθησε γιά τελευταία φορά νά μείνουν ὅλα ὅπως ἦταν, νά παραμείνουν ἀσάλευτα, ὄρθια, σιωπηλά, μελαγχολικά, μέ χαμηλωμένο τό βλέμμα. Αὐτή ἦταν ἡ κληρονομιά του καί ἡ Ἔρση δέν ἄντεχε ἄλλο, τῆς ἐρχόταν τό αἷμα στό κεφάλι, τά πράγματα ἔπρεπε νά προχωρήσουν, νά κινηθεῖ ὁ κόσμος, νά φτάσει στ’ ἀστέρια, νά κατακτηθεῖ τό διάστημα, ὁ Γεμιστός μέ τόν Γοδεφρεῖδο Βιλλαρδουῒνο εἶχαν βάλει στό μάτι τό διάστημα, πού ἔμοιαζε ἀσάλευτο, σιωπηλό, μελαγχολικό, μέ χαμηλωμένο τό βλέμμα, ἀλλά δέν ἦταν καθόλου ἔτσι, δέν ἦταν καθόλου ἔτσι τό διάστημα, ἡ ψυχανάλυση τοῦ σύμπαντος ἀπέδειξε ὅτι πρόκειται γιά ἕνα χάος πού ἀλλάζει ἀσταμάτητα κι ἔτσι ὁ κόσμος ὀφείλει νά ἑνωθεῖ καί νά γίνει χαοτικός, νά ἀλλάζει συνέχεια, ἔκαναν πάρα πολύ καλά πού ἔβγαλαν ἀπό τήν μέση τόν Κωνσταντῖνο Παλαιολόγο. Ἔκαναν τό καθῆκον τους γιατί ἔχει τό δικαίωμα ἡ Ἔρση νά ἀπολαύσει τό χάος. Θά κατεβαίνει στό Μαρούσι δέκα μέρες τό χειμώνα, καί τό καλοκαίρι θά παίρνει τό πλοῖο γιά τή Σαντορίνη. Ἔχει ὑποχρέωση νά ζήσει αὐτό τό ὑπέροχο χάος, νά μήν ξέρει πού βρίσκεται, ὅλα τά μέρη νά μπερδεύονται γλυκά, νά ἑνωθεῖ ὁ κόσμος, νά ἀναλάβουν ἐπιτέλους οἱ Γεμιστοί τήν διαμόρφωση τῆς ἰδανικῆς πολιτείας, τῆς ἰδανικῆς παραίσθησης, νά τούς ἀναθέσουν τά τηλεοπτικά κανάλια, νά δίνουν ὁδηγίες στούς ἀστροναῦτες, νά τούς παραδώσουν τά πάντα, ἔχουν ὑποχρέωση νά τούς παραδώσουν τά πάντα. Ὁ ἑνωμένος κόσμος πρέπει νά γίνει ἀνοιχτό βιβλίο. Κάποτε πρέπει νά γραφτεῖ μέ μολύβι Faber Castell ὅτι ὁ κόσμος εἶναι ἕνα παιχνίδι, τά σύνορα μία ἀπάτη, ὁ Κωνσταντῖνος Παλαιολόγος ἕνας θλιβερός πεισματάρης χωρίς συγγραφικό ταλέντο, οἱ ψυχαναλυτές τό ἱερατεῖο τοῦ χάους, τό Αἰγαῖο πέλαγος ὁ θησαυρός τοῦ τουρίστα Γοδεφρείδου, οἱ Ἕλληνες τά ξέφτια τῆς οὐτοπίας. Κάποτε θά ἔρθει ἡ ὥρα νά γίνουν ὅλα ἀκόμα πιό γρήγορα καί νά μή μείνει τίποτα πού νά εἶναι σέ θέση νά ἀναγνωρίζει κάτι ἀπό τόν ἑαυτό του. Ὅλοι ὅσοι ἐπιθυμοῦν νά γίνουν Ἕλληνες θά χαμηλώσουν τό βλέμμα, θά παραμείνουν ἀσάλευτοι καί θά ὑποδεχτοῦν ἀδιαμαρτύρητα τά ταχύτατα στίφη τοῦ ἑνωμένου κόσμου. Στό Μυστρᾶ ἔγινε ἡ πιό μελαγχολική στέψη, ὅλοι ἤξεραν.…Κωνσταντινούπολη, Πάτμος, Πειραιᾶς, Κατάκωλο, Βενετία. Ἕνα πλωτό σκηνικό ἁπλώνεται μπροστά της, τό κρουαζιερόπλοιο Orient Express ἀπό μακριά τήν χαιρετάει καί ἀπό κοντά τῆς λέει ὅτι βρίσκεται στό σωστό μέρος, σ’ ἕναν κόσμο τῆς διαδρομῆς ἀπό τήν πιό μελαγχολική Ἀνατολή στήν πιό κουρασμένη Δύση καί πίσω πάλι. Κάποτε τό ταξίδι αὐτό συνοδευόταν ἀπό ποταμούς αἵματος καί τώρα κατεβαίνουν ἀπό τήν πλωτή καθεδρική γιά ἐπίσκεψη στό μοναστήρι ἀδιάφοροι ἐπισκέπτες μέ ὁμοιόμορφες τσάντες. Εἶναι πιό ἐπικίνδυνοι ἀπό τούς σταυροφόρους γιατί δέν ξέρουν τί κάνουν, δέν γνωρίζουν ὅτι εἶναι ἕνας στρατός χωρίς ἀρχηγούς πού δέν πρόκειται νά σταματήσει πρίν ρίξει τό ἴδιο ἀδιάφορο φωτογραφικό βλέμμα καί στό τελευταῖο κομμάτι τοῦ ἀληθινά πολιτισμένου κόσμου, ἐκείνου τοῦ κόσμου πού δέν καμώνεται ὅτι εἶναι πολιτισμένος, ἐκείνου τοῦ κόσμου πού κουράστηκε νά εἶναι πολιτισμένος. Εἶναι πιό ἐπικίνδυνοι ἀπό τούς σταυροφόρους γιατί δέν ἱκανοποιοῦνται μέ τίποτα, δέν ἔχουν κανένα στόχο, ὁ κόσμος ἔχει φωτογραφηθεῖ χιλιάδες φορές, κι ἐκεῖνοι ἐπιμένουν χωρίς νά ξέρουν γιατί τό κάνουν, ἔρχονται κατά κύματα καί δέν ἐκτονώνονται ποτέ, τούς πέρασε ἡ ἰδέα ὅτι ἄν φωτογραφίζεις ἀντί νά χύνεις αἷμα, θά ἀπομακρυνθεῖ μία γιά πάντα ὁ ὄλεθρος, ἀλλά πέφτουν ἔξω γιατί ἡ καταστροφή εἶναι πιό κοντά τώρα παρά ποτέ καί κανένα παχύρρευστο στρῶμα εἰκόνων δέν πρόκειται νά τήν ξορκίσει.
Εἶναι πιό ἐπικίνδυνοι ἀπό τόν Βοημοῦνδο γιατί δέν ὑπάρχει ὁ αὐτοκράτορας Ἀλέξιος Κομνηνός νά στέκεται ὄρθιος καί νά παρακολουθεῖ τήν ὀχλαγωγία τους, ἐγώ θά πάρω τήν Ἀντιόχεια, ἐγώ θά γίνω βασιλιάς τῆς Ἱερουσαλήμ, σέ μένα ἀνήκει ἡ Τύρος. Ἀκόμα καί τό αἷμα μπορεῖς νά τό χορτάσεις τώρα δέν πρόκειται νά σταματήσουν νά βγάζουν φακούς ἀπό αὐτές τίς ὁμοιόμορφες τσάντες, δέν πρόκειται νά σταματήσουν ποτέ νά παίρνουν πόζες μπροστά στά μνημεῖα ἑνός πολιτισμοῦ πού εἶχε τουλάχιστον τήν τύχη νά ταπεινωθεῖ καί κουράστηκε νά παριστάνει κάτι, δέν πρόκειται νά ὑποχωρήσουν ποτέ γιατί ἔπαψαν νά ἔχουν ἐχθρούς καί προσπαθοῦν νά ἀξιοποιήσουν τόν χρόνο τους. Παλεύουν μ’ ἕνα ἀνύπαρκτο ἐχθρό κι ἁπλώνουν ἕνα παχύρρευστο στρῶμα εἰκόνων γιά νά ἀποδείξουν τήν ὕπαρξή του, μάχονται ὥστε νά τόν συλλάβουν καί νά τόν καθηλώσουν. Ἀπό τήν Κωνσταντινούπολη στή Βενετία τό Orient Express κυνηγάει τόν ἀπόντα χρόνο καί δέν τόν βρίσκει ποτέ γιατί ἀκόμα καί ἡ πιό ἀδέξια καί κακοκαδραρισμένη τουριστική φωτογραφία εἶναι ἡ ζωντανή ἀπόδειξη ὅτι ἡ παραμικρή στιγμή μπερδεύεται μέ τήν αἰωνιότητα. Αὐτό προσπάθησε νά ἐξηγήσει ὄρθιος καί σχεδόν σιωπηλός ὁ αὐτοκράτορας τῶν Ρωμαίων Ἀλέξιος Κομνηνός στόν Βοημοῦνδο καί τούς κόμητες, καί βέβαια δέν τά κατάφερε. Προσπάθησε νά τούς ἐξηγήσει ὅτι δέν ὑπάρχει χρόνος, δέν ἔπρεπε νά βιάζονται, ὅλοι οἱ τόποι εἶναι ἅγιοι, ὅλοι οἱ τόποι εἶναι ἁμαρτωλοί, θά ζήσετε μέσα στόν πόνο καί πρέπει νά συνηθίσετε, μόλις κατακτηθεῖ ἡ Ἱερουσαλήμ θά πάψει νά σᾶς ἐνδιαφέρει. Δέν κατάλαβαν ὅτι ἔπρεπε νά συνηθίσουν στόν πόνο καί σιγά σιγά μετέφεραν τήν προσπάθεια στίς φωτογραφίες, αὐτές τίς μούμιες τῆς στιγμῆς. Τή θέση τῆς Ἱερουσαλήμ τήν πῆρε ἡ κάθε στιγμή, νά γιατί δέν πρόκειται νά σταματήσουν ποτέ νά πυροβολοῦν μέ τίς μηχανές τους καί νά σκοτώνουν ὅλες τίς στιγμές, νά τίς κάνουν πόζες. Προσπαθοῦν νά ξεχάσουν τόν πόνο, μάχονται μέ τόν ἀνύπαρκτο χρόνο, φωτογραφίζουν τά πάντα. Ἀκόμα καί τό αἷμα μπορεῖς νά τό χορτάσεις. Ὁ αὐτοκράτορας τῶν Ρωμαίων Ἀλέξιος Κομνηνός προσπάθησε νά ὑπερασπισθεῖ τήν αἰωνιότητα, ἀλλά αὐτοί εἶχαν στήσει μία διεκδικητική μηχανή, οἱ κόμητες εἶχαν συνδικαλισθεῖ κι ὅλο ψιθύριζαν μεταξύ τους «καί ποιός νομίζει ὅτι εἶναι αὐτός», ὅλο μουρμούριζαν «κι ἐμεῖς εὐγενεῖς εἴμαστε». Ὁ αὐτοκράτορας προσπάθησε νά ἀντισταθεῖ στή διαδικασία πού θά κατέληγε στά κρουαζιερόπλοια καί βέβαια, δέν τά κατάφερε. Ὅταν χόρτασαν τό αἷμα σκέφτηκαν νά ἀξιοποιήσουν τό χρόνο τους, ἀγόρασαν ὁμοιόμορφες τσάντες καί τίς γέμισαν μέ φακούς. Εἶναι πιό ἐπικίνδυνοι ἀπό τόν Βοημοῦνδο, ἔρχονται καί φεύγουν, κάθε καλοκαίρι προσθέτουν νέες εἰκόνες στή συλλογή τους, τσουβαλιάζουν τίς στιγμές γιά νά ἔχουν τό χειμώνα νά δείχνουν ὁ ἕνας στόν ἄλλον. Ὅλο τό χειμώνα δέιχνουν ἀκινητοποιημένες στιγμές ὁ ἕνας στόν ἄλλον καί κανείς δέν πιστεύει τόν ἄλλον, κοιτάζουν μέ ὅλο καί μεγαλύτερη ἀδιαφορία ὁ ἕνας τίς ἀκινητοποιημένες βαλσαμωμένες στιγμές τοῦ ἄλλου κι αὐτό τούς κάνει νά ἐπιστρέφουν ξανά καί ξανά κάθε καλοκαίρι. Δέν πρόκειται νά σταματήσουν ποτέ, εἶναι πιό ἐπικίνδυνοι ἀπό τούς σταυροφόρους καί δέν ὑπάρχει πιά ὁ φρουρός τῆς αἰωνιότητας νά σταθεῖ ὄρθιος ἀπενάντιο στήν γκρίνια τους, ὑπάρχει μόνο μία γυναίκα τριάντα δύο χρόνων στήν προκυμαία τῆς Σκάλας Πάτμου. Τό βλέμμα της διατρέχει τήν ἐπιγραφή Orient Express, δέν ἔχει πάει στήν Κωνσταντινούπολη, λέγεται Ρέα Φραντζή καί φοβᾶται νά πάει ἐκεῖ πού τήν καλεῖ τό ὄνομά της. Ἔχει πάει στή Βενετία καί δέν πρόκειται νά ξαναπάει, θά τήν ἀφήσει νά βουλιάξει ἥσυχη μέσα στίς ἁμαρτίες της. Ἔρχεται ἀπό τόν Πειραιά καί δέν πρόκειται νά ξαναγυρίσει, βρίσκεται στό σωστό μέρος, χαμένη κάπου ἀνάμεσα στό μελαγχολικό ὕπνο τῆς Ἀνατολῆς καί στήν κουρασμένη ἀϋπνία τῆς Δύσης. Ἔχει πάει στή Βενετία, ἐκεῖ γνώρισε τόν ἄνδρα της. Τοῦ εἶπε ἀμέσως ναί, προσπάθησε ν’ ἀκινητοποιήσει τήν στιγμή καί, βέβαια, δέν τά κατάφερε. Δέν πρόκειται νά γυρίσει ποτέ, τό Orient Express θά φύγει σέ λίγο, μαζεύουν τούς φακούς, τούς τακτοποιοῦν στίς ὁμοιόμορφες τσάντες τους. Εἶναι πιό ἐπικίνδυνοι ἀπό τούς σταυροφόρους καί τούς συγχωρεῖ, γιατί δέν τό ξέρουν, δέν πρόκειται νά τό μάθουν ποτέ. Τό πλωτό σκηνικό θά συνεχίσει νά ἀξιοποιεῖ τόν ἀνύπαρκτο χρόνο ἐνῷ στά ψαροκάϊκα κυματίζει κουρελιασμένη ἡ σημαία τοῦ αὐτοκράτορα…


Χρῆστος Βακαλόπουλος " Ἡ γραμμή τοῦ ὁρίζοντος"