Ἀκούγοντας τὸ τί συμβαίνει αὐτὲς τὶς ἡμέρες στὴν Αἴγυπτο θυμήθηκα τὸ παρακάτω κείμενο ποὺ εἶχα διαβάσει στὸ βιβλίο τοῦ Γεράσιμου Κακλαμάνη « Ἡ Ἑλλὰς ὡς κράτος δικαίου» ( 1990). Μία πολὺ ἐνδιαφέρουσα ἀνάλυση τῶν τριτοκοσμικῶν καθεστώτων ποὺ ἀνῆκαν τότε στὴν δυτικὴ σφαίρα ἐπιρροῆς. Πῶς σχηματίζονται , τί ρόλο παίζουν ἐκεῖ οἱ κυβερνήσεις ( μέσῳ ἐκλογῶν ἢ πραξικοπημάτων), ἀκόμα καὶ τὸ πῶς γκρεμίζονται. Σὲ περιόδους κρίσεων, καὶ λαϊκῶν διαμαρτυριῶν ἀποδεικνύεται ἀπὸ τὴν ποιότητα καὶ τὸ περιεχόμενο τῶν διεκδικήσεων πόσο δημοκρατικώτερα ἦταν τὰ πάλαι ποτὲ καθεστῶτα τοῦ ἀνατολικοῦ μπλὸκ συγκρινόμενα μὲ τὰ ἀντίστοιχα δυτικά. Ἐπίσης ἀναδεικνύεται ὁ καθοριστικὸς παράγων τῶν μυστικῶν ὑπηρεσιῶν, στὶς κατ’ ἐπίφασιν τριτοκοσμικὲς δημοκρατίες –καὶ ὄχι μόνον - ὅπως καὶ ὁ πρὸς τοῦτο πρωτεύων ρόλος τοῦ μαύρου χρήματος καί τοῦ ξεπλύματός του μέσῳ τῶν μεγάλων τραπεζῶν (ἄρα ὁ ἀναπτυξιακός τους ρόλος δέν περιορίζεται μόνο στά δάνεια....), ὅπως καί ἡ σημασία τῶν πολιτικῶν σκανδάλων γιά τήν εὔρυθμη λειτουργία τοῦ ὅλου συστήματος. Δέν νομίζω ὅτι θά ἀπείχε πολύ κάποιος ἀπό τήν πραγματικότητα ἄν χαρακτήριζε τίς μεθόδους αὐτές ὡς μεθόδους ὑποκόσμου, ἐξ οὗ καί ὁ τίτλος τῆς σημερινῆς ἀνάρτησης...
Ὁ Χίτλερ, πρὸς ἐνίσχυση τοῦ λαϊκισμοῦ του, εἶχε ἀνάγκη νὰ προβαίνη ἀπὸ καιροῦ εἰς καιρὸν σὲ θεαματικὲς ἐνέργειες ἐθνικοῦ μεγαλείου. Ὁ κ. Παπανδρέου ἐστήριξε τὸν δικό του λαϊκισμὸ σὲ μία μόνο λέξη: τὴν «Ἀλλαγή»!
Μὲ τὴν κατάργηση τῆς ὀρθογραφίας, ἐμάθαμε αὐτὴ τὴν λέξη στὴν Ἑλλάδα νὰ τὴν γράφωμε μὲ ἕνα λ, γιὰ νὰ καταλήξωμε ἐν τέλει μὲ ὀκτώ… Βέβαια οἱ ἐκλογὲς στὴν Ἑλλάδα, καὶ ἡ πολιτικὴ εἰδικώτερα, ἦταν πρόβλημα κατ’ ἐξοχὴν ὀρθογραφίας - ἂν ὄχι μόνο καὶ ἀποκλειστικὰ ὀρθογραφίας. Ὅτι ὅμως μία καὶ μόνη λέξη ἐστήριξε ἐπὶ ὀκτὼ χρόνια ἕνα ὁλόκληρο καθεστώς, εἶναι ἕνα γεγονὸς πού ἐπιβάλλει τὴν χρεία κάποιων ἀναλύσεων. Ὄχι μόνο γιὰ τὸ πόσο ἰδεολογικὰ ἀνέξοδη ὑπῆρξε ἀνέκαθεν ἡ πολιτικὴ στὴν Ἑλλάδα. Τόσο ἀνέξοδη, μάλιστα, ὥστε πιὰ κανένας στὸν κόσμο – οὔτε καν αὐτοὶ οἱ ἴδιοι οἱ Ἕλληνες – νὰ ἀσχολεῖται μ αὐτήν. Στὴν πολιτικὴ συνείδηση τῆς σύγχρονης ἀνθρωπότητας, ἡ πολιτικὴ ὀντότης τῆς Ἑλλάδος εἶναι ταυτόσημή του ὀρνιθῶνος ἀνεγκεφάλων πτηνῶν, πού εἶναι ἁπλὴ χασομέρεια νὰ ἀσχολεῖται κανεὶς μὲ δαῦτον. Ἂν καὶ γιατί εἶναι ἔτσι τὰ πράγματα καὶ ἂν αὐτὴ ἡ ἐπιφάνει κρύβει ἄλλες κρίσιμες πραγματικότητες – καὶ κάθε τί τὸ κρίσιμον, ὡς γνωστόν, συμφέρει νὰ βρίσκεται ὅσο τὸ δυνατὸν καὶ πιὸ ἄγνωστο - , εἶναι ἕνα θέμα πού δὲν μποροῦμε νὰ ἐξετάσωμε ἐδῶ. Σημασία ἔχει ὅτι ἡ Ἑλλάδα ἐξαφανίσθηκε ὁλοσχερῶς ἀπὸ τὶς ὑποσημειώσεις τῆς σύγχρονης ἱστορίας. Αὐτὸ ἀκριβῶς ὑπῆρξε τὸ νόημα τῆς «ἐλευθερίας» καὶ τῆς «δημοκρατίας» πού ἐπιζήτησε διακηρυκτικῶς νὰ τῆς ἐξασφαλίση τὸ «δόγμα Τρούμαν»: ἡ ἐξαφάνιση ἀπὸ τοῦ ἱστορικοῦ προσκηνίου. Μία «ἐλευθερία» ὁμολογουμένως ζηλευτὴ ὅσο καὶ φαινομενικὰ ἀνέξοδη…
Βέβαια ὁ κ. Παπανδρέου δὲν εἶναι φασίστας, ὑπῆρξε ὅμως ἀκραιφνὴς ἐθνικοσοσιαλιστής. Εἶπε «ἐθνικὴ ἀνεξαρτησία καὶ σοσιαλισμός». Καὶ δὲν αἰσθάνθηκε τὴν ἀνάγκη νὰ ὁρίση οὔτε τὸ ἕνα οὔτε τὸ ἄλλο, ἀφοῦ αὐτὰ ὡς συνθήματα ὑπάρχουν μονίμως συγκεχυμένα καὶ ἀόριστα στὴν συνείδηση ὅλων τῶν τριτοκοσμικῶν καταπιεσμένων. Ὅτι τελικῶς τοῦτο τὸ σύνθημα τῆς ἀόριστης «ἐθνικῆς ἀνεξαρτησίας» ἐπήρκεσε ὡς ἀδιάλειπτος φορεὺς μίας ὀκτάχρονης κομματικῆς ἰδεολογίας, δὲν μπορεῖ νὰ σημαίνει παρὰ ὅτι οἱ κάτοικοι τοῦ σημερινοῦ ἑλλαδικοῦ χώρου ἐλάχιστα αἰσθάνονται νὰ ἀπολαμβάνουν τὸ ἀγαθόν της «δημοκρατίας» τοῦ δυτικοῦ κόσμου, ἐλάχιστα αἰσθάνονται ἰσομέτοχοι στὸ «εὐρωπαϊκὸ ἰδεῶδες» τοῦ παρόντος καὶ τοῦ μέλλοντος, ὅτι αὐτὰ τὰ πράγματα ἐλάχιστα τούς ἐγγίζουν. Ὅτι δηλαδὴ τελικῶς θὰ ἐπιθυμοῦσαν νὰ ζήσουν χωρὶς αὐτά. Ὁ κ. Παπανδρέου ἐθεωρήθηκε «χαρισματικὸς ἡγέτης» ὄχι γιατί ἔσυρε τὸν λαό, ἀλλὰ γιατί ἐσύρθηκε ἀπὸ τὸν λαό. Ἐπειδὴ δηλαδὴ οἰκειώθηκε ἁπλῶς αὐτὸ πού ἤξερε νὰ ἀποτελῆ πατροπαραδότως τὴν κοινὴ καὶ βαθυτάτη συνείδηση τοῦ κόσμου. Ὅτι τελικὰ ἡ συνείδηση αὐτὴ ἔχει ἀκόμη ἔμβλημά της τὸ «φακιόλιον» τοῦ Λουκᾶ Νοταρᾶ, εἶναι μία πολὺ εὐτυχὴς διαπίστωση. Ἡ ὁποία, ἐπειδὴ ἀκριβῶς ἐξεφράσθη διὰ τοῦ κ. Παπανδρέου, μᾶς ἐπιτρέπει τὸν ἴδιο νὰ τὸν κατατάξωμε μεταξὺ τῶν μεγαλυτέρων ἑλλήνων πολιτικῶν. Ὁ κ. Παπανδρέου, συνεπῶς δὲν εἶναι ἄνθρωπος ὑλικὸς ἀλλὰ ἔννοια. Μία ἔννοια πού θὰ ἀπαιτήση κάποιες γενικώτερες σύγχρονες ἀναφορές, γιὰ νὰ διευκρινισθῆ ἔστω καὶ στοιχειωδῶς τὸ νόημά της.
Ὁ Βενιζέλος ὑπῆρξε ἡ μηδενικὴ πολιτικὴ ποιότης τοῦ νέου ἑλληνισμοῦ, ἕνας μέγας πολιτικὸς εὐνοῦχος, πού ἐκατάφερε ( μὲ τὸν ἕνα τρόπο ἢ τὸν ἄλλο – οἱ «αἰτιολογίες» ὑπάρχουν πάντα ἄφθονες στὶς ἱστορίες τῶν ὑπαναπτύκτων…) νὰ συγκεντρώση ὅλον τὸν ἑλληνισμὸ στὴν Ἀθήνα. Αὐτὸ ἦταν τελικὰ τὸ ἀποτέλεσμα τῆς Ἑλλάδος «τῶν δύο ἠπείρων καὶ τῶν πέντε θαλασσῶν» καὶ γι’ αὐτὸ τὸν ἔχουν ἄγαλμα νὰ τὸν προσκυνᾶνε, αὐτοὶ πού ἐξερρίζωσε, στὴν πλατεῖα Ἀριστοτέλους τῆς Θεσ/νίκης. Ὁ κ. Παπανδρέου ἐκλήθηκε ἀπὸ τὴν Μοῖρα νὰ πράξη τὸ ἀκριβῶς ἀντίθετο: νὰ προσδώση στὸν σύγχρονο ἑλληνισμὸ τὴν χαμένη του ἱστορικὴ χρησιμότητα, τὴν τόσο ἐπείγουσα σήμερα γιὰ ὅλους - Ἕλληνες καὶ μή. Ἀλλὰ καὶ ἀπὸ μιὰν ἄλλη ἄποψη προσέφερε ὁ κ. Παπανδρέου μὲ τὴν περίπτωσή του ἕνα ὕπατον δίδαγμα: ὅτι οἱ πολιτικοὶ πού «δὲν ἐκτελοῦν» εἶναι πολὺ χρησιμώτεροι σήμερα ἀπὸ αὐτοὺς πού «ἐκτελοῦν» καὶ πού κρατοῦν ἔτσι τὴν γενικώτερη πολιτικὴ κατάσταση στὸ ἐπίπεδό της στατικότητας καὶ τῶν ἀθεμίτων τρόπων - ὅπως θὰ ἰδοῦμε στὴν συνέχεια -, στερώντας την ἀπὸ εὐφυεῖς καὶ γενναῖες λύσεις. Πού ὑπάρχουν.
Εἶναι πολὺ πιθανὸν ὅτι οἱ ἄνθρωποι στὸ μέλλον δὲν θὰ μιλοῦν πλέον περὶ «πολιτικῶν συστημάτων», ἀλλὰ μόνον περὶ Δημοκρατίας. Περὶ Δημοκρατίας ὅμως δύο εἰδῶν: περὶ τῆς Δημοκρατίας ἐκείνης, ὅπου θὰ μπορῆ κανεὶς νὰ ἐκφράζεται ἐλεύθερα, ἀκόμη καὶ παραλογιζόμενος, καὶ περὶ τῆς Δημοκρατίας ἐκείνης, ὅπου δὲν θάχη καν τὸ δικαίωμα νὰ σκέφτεται, νὰ μένη σιωπηλὸς καὶ ἀνέκφραστος, κι ὡστόσο νὰ ὑποχρεοῦται νὰ ἐκδηλώνεται πανευτυχὴς πού ζεῖ σὲ «ἐλευθερία»… Ἡ ταχύτατη ἀλλαγὴ κλίματος τῶν διεθνῶν σχέσεων κατὰ τὴν τελευταία τριετία συνετέλεσε στὴν ἀποσαφήνιση ἀρκετῶν ἀπὸ τὰ ἀκρίτως ἐκφερόμενα νοήματα τῆς ἐποχῆς μας. Ἕνα ἀπὸ αὐτὰ π.χ. εἶναι ἡ ἔννοια «τρίτος κόσμος». Σήμερα ξέρομε ὅτι δὲν ὑπάρχει ἕνας γενικῶς καὶ ἀορίστως τέτοιος κόσμος, ἀλλὰ ( «ἰδεολογικῶς») δύο καὶ συγκεκριμένοι: ἕνας σοβιετικὸς καὶ ἕνας ἀτλαντικός. Καὶ παρατηροῦμε, ὅτι ἐπὶ τοῦ παρόντος οἱ μόνοι πού μποροῦν νὰ ἐκφράζονται καὶ νὰ ἐνεργοῦν ἐλεύθερα εἶναι οἱ λαότητες τοῦ σοβιετικοῦ τρίτου κόσμου. Τὸ ὅτι μποροῦν νὰ προβάλλουν σὰν «αἰτήματα» κατὰ πολὺ παράλογες συναισθηματικὲς των ἀπαιτήσεις, δὲν φανερώνει μόνον τὸ μέτρο ἐλευθερίας τῶν μεταρρυθμίσεων τοῦ ἀνατολικοῦ κόσμου, ἀλλὰ καταργεῖ ἰδιαίτερα πολλοὺς ἀπὸ τοὺς προπαγανδιστικοὺς μύθους τοῦ παρελθόντος τοῦ δυτικοῦ μας ἠμισφαιρίου, πού ἐπληρώθηκαν μὲ ἀπέραντο ἔξοδο γενεῶν διανοουμένων. Οἱ καταπιεσμένοι, ὅταν αἰσθανθοῦν ἐλεύθεροι, προβάλλουν ὑπαρξιακῆς φύσεως αἰτήματα τοῦ τύπου «ψωμὶ-παιδεία-ἐλευθερία» καὶ δὲν μεγιστοποιοῦν συναισθηματικῆς φύσεως θέματα σὲ ἀνυποχώρητες ἀπαιτήσεις ἐπειγούσης μορφῆς. Τέτοια πράγματα καθόλου δὲν προδίδουν ἕνα καθεστὼς καταπίεσης ( τουλάχιστον προσφάτου). Τὰ στενὰ ἐθνικιστικῆς φύσεως θέματα, σὲ ἕνα στάδιο τῆς ἱστορίας πού εἶναι ὑποχρεωμένη νὰ κινεῖται μέσω ὑπερεθνικῶν ὀργανισμῶν καὶ νοημάτων, εἶναι θέματα συναισθηματικῆς ὑφῆς καὶ φρικτὰ δείγματα πολιτικῆς ὑπαναπτύξεως. Εἶναι σὰν νὰ ἀπαιτοῦσαν οἱ σημερινοὶ ἕλληνες νὰ ἀνακηρυχθεῖ τὸ Σικάγο ἑλληνικὴ ἐπικράτεια, ἐπειδὴ ζοῦν σ’ αὐτὸ 7 ἑκατομμύρια ἑλληνικῆς καταγωγῆς! Κάπως ἔτσι, πολιτικῶς κρινόμενες, εἶναι καὶ οἱ ἀπαιτήσεις τῶν Ἀρμενίων στὴν Σοβιετικὴ Ἕνωση. Ἀπαιτήσεις πού δὲν βλάπτουν τὸ ἴδιο τὸ νόημα τῶν μεταρρυθμίσεων ἐκεῖ , ἀλλὰ λειτουργοῦν γενικώτερα καὶ εἰς βάρος τῆς Δύσης, ἀφοῦ ἀπὸ τὴν ἐπιτυχία τῶν ἐν λόγῳ μεταρρυθμίσεων ἐξαρτᾶται ἡ λύση τῶν ἀπείρων προβλημάτων πού βαρύνουν τὴν δυτικὴ πολιτική. Εἶναι σημειώσεως ἄξιον, ὅτι τὰ παρατηρούμενα τὸν σοβιετικὸν τρίτον κόσμο προέκυψαν μὲ πρωτοβουλίες πού ἐλήφθησαν ἐκ τῶν ἄνω. Ἡ ἴδια δηλαδὴ ἡ ἡγεσία ἐκάλεσε τὸν τριοτοκοσμικὸν ἀρμένιο καὶ ἀζερμπαϊτζανὸ νὰ ἐξισωθῆ μὲ τὸν εὐρωπαῖο μοσχοβίτη στὴν πολιτικὴ συμμετοχὴ τῶν μεταρρυθμίσεων. Ἀλλὰ αὐτοὶ ἐμποδίζονται νὰ ἰδοῦν στὰ ἰδεολογήματα τῆς ἐθνικῆς των ἱστορίας – καθ’ ὃ πρώην ὀθωμανικὲς «ἄκρες» - τὸ ἐμπόδιό τῆς πολιτικῆς των χειραφέτησης. πού πιθανὸν καὶ νὰ μὴν τοὺς χρειάζεται, ἀφοῦ ἔχουν ὅλα τὰ προβλήματά τους λυμένα… Στὴν θεωρία βέβαια, ὅλοι οἱ λαοί, ὅλα τὰ κράτη καὶ ὅλες οἱ κυβερνήσεις εἶναι πάντα σύμφωνες. Στὴν πράξη εἶναι πού τὰ πράγματα διαφέρουν ( βλ. π.χ. V. Katamidze: « Les rencontres de Bakou», Μόσχα 1987).
Τὰ πράγματα στὸν δυτικὸν τρίτον κόσμον, ἀντίθετα, ἔχουν τὴν μορφὴ εἰδυλλιακοῦ ἀνθοκηπίου. Στὸν κόσμο αὐτόν, πεδίον ἑνὸς ἀδιστάκτου ἀποικιοκρατικοῦ παρελθόντος, ὅπου τὸ κομμάτιασμα τῶν λαῶν καὶ οἱ ἀδίστακτες γενοκτονίες ὑπῆρξαν τὰ μόνα ἀποδεκτὰ μέσα ὑψηλῆς πολιτικῆς, μοιάζει οἱ πάντες νὰ εὐμοιροῦν σὲ κατάσταση πλήρους παραδείσου. Τούτη ἡ εἰρήνη νεκροταφείου τοῦ δυτικοῦ τρίτου κόσμου δὲν μπορεῖ παρὰ κάποια πολὺ ἔχοχη κατάσταση νὰ κρύβει στὸ βασίλειο τῆς δυτικῆς μας Δανιμαρκίας καὶ ἕνα ἐνδεικτικὸ μειονέκτημα ὡς πρὸς τὸν ἀνατολικόν: ὅτι ἐνῷ ὁ τελευταῖος αὐτὸς μπορεῖ νὰ θέτη ἐπὶ τάπητος τὰ ὅποια προβλήματά του, χωρὶς αὐτὸ νὰ τὸ νομίζη ὡς κίνδυνο αὐτοκαταλύσεώς του, ὁ δυτικὸς εὑρίσκεται ὑποχρεωμένος νὰ προσπαθῆ διαρκῶς νὰ ἀναπαράγη τὰ ἴδια πάντα πολιτικά του δεδομένα. Μὲ ποιὸ ὑπέρμετρο κόστος, θὰ τὸ ἰδοῦμε πιὸ κάτω.
Ὅσοι στὶς τρέχουσες πολιτικὲς διαμορφώσεις τοῦ ἀνατολικοῦ κόσμου βλέπουν κάποια «ἧττα», βλέπουν βέβαια πολὺ κακά. Γιατί ὁ μὲ ἱστορικὰ κριτήρια πολιτικὰ μειονεκτῶν εἶναι ἡ Ἀμερικὴ καὶ ὄχι ἡ Ρωσία. Τὴν χρονολογικὴ ἀρχὴ τῶν πραγμάτων πρέπει νὰ τὴν τοποθετήσωμε στὸ ἔτος 1963, ὅπου κατὰ ὠρισμένους συγγραφεῖς ( W.G.Grewe) σημειώνεται μὲ τὰ γεγονότα τῆς Κούβας τὸ τέλος τοῦ ψυχροῦ πολέμου ( βλ. Gorres- Gesel.(Hsg): “Staatslexikon”, 7η ἔκδ., τόμ. 4, sp. 251 κ.ε). Ἀπὸ τὴν ἄλλη μεριά, τὸν ἴδιον αὐτὸν καιρὸν δὲν ἔλειψαν ἐξέχουσες πνευματικὲς ὀντότητες, ὅπως ὁ P. Baran, πού ἀπεδείκνυαν, οἰονεί μαθηματικῶς, ὅτι ἡ πολιτικὴ τοῦ ψυχροῦ πολέμου καὶ οἱ μεθοδοὶ του ἦταν κατ’ οὐσίαν πολιτικὴ ἱστορικοῦ ἀδιεξόδου ( βλ. P. Baran: “ Unterdruckung und Fortschritt”, 1970). Ἡ πολιτικὴ αὐτὴ δὲν εἶναι κάποιο ἀναγκαῖο γεγονός, πού προέκυψε μετὰ τὸν πόλεμο λόγῳ τοῦ «σοβιετικοῦ ἐπεκτατισμοῦ», ὅπως συνήθως σερβίρεται. Ἤδη μέσα στὰ πρῶτα χρόνια του πολέμου ( 1942), ὁ J.A. Schumbeter ἔγραφε: « Μία τέτοια (μεταπολεμικὴ) διάταξη τοῦ κόσμου, ὅπου οἱ σκοποὶ καὶ τὰ συμφέροντα τῶν ἄλλων λαῶν τόσο μόνο θὰ μετροῦσαν, ὅσο θὰ μποροῦσαν νὰ κατανοηθοῦν καὶ νὰ ληφθοῦν ὑπ’ ὄψη ἀπὸ τὴν Ἀμερική, μόνο μὲ τὰ ὄπλα θὰ μποροῦσε νὰ καθιδρυθῆ καὶ μόνο ἀπὸ τὴν συνεχῆ ἑτοιμότητα χρησιμοποίησης τῆς βίας τῶν ὅπλων θὰ μποροῦσε νὰ κρατηθῆ» ( βλ. “ Kapitalismus, Sozialismus und Demokratie”, 6η ἔκδ. 1987, σέλ. 482). Ἐν προκειμένῳ, δηλαδή, καὶ ἡ Ἀμερικὴ μεταπολεμικὰ δὲν ἔκαμε τίποτ’ ἄλλο, παρὰ νὰ συνεχίση τὴν κλασσικὴ εὐρωπαϊκὴ πολιτικὴ πού ὠδήγησε τελικὰ στὸ κομμάτιασμα τῆς Εὐρώπης: νὰ ὁρίζη τὸ «ἐθνικό» της συμφέρον κατὰ τὸ δοκοῦν καὶ οἰκεῖον καὶ κάθε ἀνάλογη ἀπαίτηση ἄλλων λαῶν νὰ τὴν βαφτίζη ἐθνικό της «κίνδυνο». Γιὰ τὴν νομιμοποίηση τῆς τακτικῆς αὐτῆς, τῆς ἐχρειαζόταν φυσικὰ ἕνας ἀντίπαλος…
Βέβαια ἡ Ἀμερικὴ ἐπέτυχε μεταπολεμικὰ κάτι τὸ ἐξαιρετικὰ σπουδαῖο: νὰ βγάλη τοὺς εὐρωπαίους ἀπὸ τὴν ἐπαρχιακὴ πολιτικὴ τοὺς νοοτροπία καὶ νὰ σταθεροποιήση τὸν καπιταλισμὸ σὰν παγκόσμιο σύστημα. Αὐτὸ ὅμως ἔγινε μὲ ἕνα τεράστιο κοινωνικὸ κόστος, καθὼς θὰ ἰδοῦμε, καὶ μὲ ἀπέραντο αἷμα. Καὶ μόνο τοὺς πολέμους πού ἐξέσπασαν μεταπολεμικὰ μέσα στὰ πλαίσια τοῦ δυτικοῦ τρίτου κόσμου νὰ μετρήση κανείς, εἶναι ἀρκετὸ γιὰ νὰ ἀποκτήση μία ἀχνὴ ἀντίληψη τῶν πραγμάτων. Κατὰ τὴν ἐποχὴ τοῦ ψυχροῦ πολέμου, ὅλα τὰ πανεπιστήμια τῆς Δύσεως εἶχαν εἰδικὰ τμήματα ( πρόκειται περὶ ἑκατομμυρίων δολλαρίων) «Totalitarismusforschung». Σήμερα τὰ ἴδια αὐτὰ τμήματα λειτουργοῦν ὡς τμήματα «Terrorismusforschung». Τί θὰ πεῖ ὅμως Terrorismus; Οἱ ἔννοιες «τρομοκρατία», «ἀντίσταση» ( Widerstand), «κρατικὴ τρομοκρατία» ( Staatsterrorismus) καὶ δικαίωμα ἀντιστάσεως ( Widerstandsrecht) δὲν ἐπιδέχονται ἀντικειμενικὸ ὁρισμό, διότι ἐξαρτᾶται ἀπό ποιὰ ὀπτικὴ γωνία κρίνει κανείς. Τὸ γεγονὸς ὅμως ὅτι ἡ «ἔρευνα» τῆς τρομοκρατίας στηρίζεται στὸν ἴδιο θεωρητικὸ φορέα πού ἐστηριζόταν καὶ ἡ ἔρευνα περὶ «ὁλοκληρωτισμοῦ», δηλαδὴ στὴν «ἐπιθετικότητα» ( aggression) τοῦ ἀνθρώπου, φανερώνει ὅτι τὰ πλαίσια τῆς μεταπολεμικῆς πολιτικῆς ὡς πρὸς τὸν δυτικὸν τρίτον κόσμο παραμένουν ἀναλλοίωτα.
Δὲν θὰ ἀσχοληθοῦμε ἐδῶ παραπέρα μὲ τὸ θεωρητικὸ ὑπόβαθρο τῶν θεωριῶν αὐτῶν. Ἡ σχετικὴ βιβλιογραφία εἶναι ἀπέραντη, γεγονὸς στὸ ὁποῖον συνετέλεσε καὶ ἡ σχετικὴ παν/μιακὴ ἔκρηξη κατὰ τὶς ἀρχὲς τῆς δεκαετίας τοῦ 60 -ἔκρηξη ὀφειλομένη κατὰ κύριον λόγο στὴν σχετικὴ ἔκπληξη τῆς Δύσεως ἀπὸ τὶς διαστημικὲς ἐπιτυχίες τῶν σοβιετικῶν ( βλ. G. Pflug: “Bibliothek und Politik”, εἰς Z/Schrift für Bibliothekwesen und Bibliographie, 35 J.Gang, Heft 3, σέλ. 239 κ.ε.). Ἕνα ἀποτέλεσμα τῆς ἔκρηξης αὐτῆς ἦταν ἡ πληθωρικὴ ἀνάπτυξη τῶν δευτερευούσης φύσεως ἐπιστημῶν, ὅπως ἡ Ψυχανάλυση καὶ ἡ Κοινωνιολογία, πού ἔδωσαν ἄμετρη τροφὴ στὶς παραπάνω «ἔρευνες». Βασικὴ ὤθηση τοῦ σοσιαλ-δαρβινισμοῦ στὶς «ἔρευνες» αὐτὲς ἔδωσε ἀπὸ τὸ 1963 κι ἐδῶ τὸ κλασσικὸ βιβλίο τοῦ K.Lorenz « Τὸ ἐπονομαζόμενον κακὸν» ( Das Soggenante Bose). Μία παλαιότερη Variation τῆς σημερινῆς «Terrorismusforschung» ἦταν ἡ «ἔρευνα τῶν συγκρούσεων» ( Konfliktsforschung). Καὶ ἐπὶ τῆς ἰδίας λίγο πολὺ βάσης: ὄχι ἀνάλυση τῶν ἱστορικῶν πεπραγμένων, πού εἶναι οἱ κατ’ οὐσίαν αἰτίες γιὰ τὶς δυνάμει ἢ ἐν ἐνεργεία συγκρούσεις, ἀλλὰ ἀναφορὰ στὰ κατὰ τὸ δυνατὸν ἀπροσδιόριστα «ψυχολογικὰ» καὶ «κοινωνιολογικὰ» στοιχεῖα, πού οὔτε συνηγοροῦν οὔτε ἀποκλείουν τὶς συγκρούσεις, μποροῦν ὅμως νὰ τὶς δικαιολογήσουν κατὰ περίπτωση. Ἡ πρακτική της ἐπισήμου πολιτικῆς καθ’ ὅλα αὐτὰ τὰ χρόνια εἶναι ἡ τακτικὴ τῶν «συγκρούσεων περιορισμένης ἐμβελείας». Στὴν Ἀφρικὴ ἐπὶ παραδείγματι ἀπὸ τὸ 60 κι ἐδῶ ὑπῆρξαν περισσότερες ἀπὸ 25 συνοριακὲς συγκρούσεις. Μὲ τὴν σημερινὴ διάλεκτο, ὁ ἀλβανὸς τῆς Γιουγκοσλαβίας, ὁ ἰνδὸς τῆς Σρὶ Λάνκα, ὁ κοῦρδος ἢ ὁ παλαιστίνιος εἶναι «τερρορίστες»…
Μὲ λίγα λόγια, τὸ κύριο μέρος τῆς μεταπολεμικῆς πολιτικῆς βιβλιογραφίας καὶ τῆς ἀντιστοίχου παν/μιακῆς ἐρεύνης στὴν Δύση, εἶναι γιὰ τοὺς τοπικοὺς πολέμους, τὶς συγκρούσεις μεταξὺ κρατῶν καὶ τὴν βία. Σ’ αὐτὰ πρέπει νὰ προστεθῆ καὶ ἡ ἀρχικὴ δυσκολία προσαρμογῆς τῶν εὐρωπαϊκῶν κοινωνιῶν ( φοιτητικὲς ἐξεγέρσεις κ.λπ.) στὰ νέα δεδομένα τοῦ καπιταλισμοῦ ὡς ἑνιαίου συστήματος, πράγμα πού ἀπαιτοῦσε ἰσχυρὴ παραμέριση τῶν ἰσχυρῶν περιορισμῶν καὶ τὴν ἐκ τούτου δημιουργία ἐκρύθμων κταστάσεων. Ἐνῷ ὅμως τὰ δεύτερα ἔχουν αἰσθητῶς ὑποχωρήσει, τὰ πρῶτα ὄχι μόνο δὲν ἐλιγόστεψαν, ἀλλά ἐπαγιώθηκαν πλέον σὰν οἱονεί ἐπίσημα ἐργαλεῖα τῆς δυτικῆς πολιτικῆς.
Οἱ συγκρούσεις τοῦ τρίτου κόσμου παίζουν βέβαια ἕναν θεμελιώδη ρόλον γιὰ τὴν ἐν γένει καπιταλιστικὴ οἰκονομία, ἀφοῦ ἀποτελοῦν σίγουρο εἶδος ἀσφαλιστικῶν δικλείδων ὡς πρὸς τὶς πληθωριστικὲς τάσεις τοῦ παρανοϊκοῦ «ἐλεύθερου ἀνταγωνισμοῦ τῆς ἀγορᾶς» τῶν μητροπόλεων, ἔχουν ὅμως καὶ τὸ σπουδαῖο πολιτικὸ προσὸν νὰ μὴν δημιουργοῦν ὑποχρεώσεις συγκεκριμένης πολιτικῆς τῶν τεχνολογικῶς ἀνεπτυγμένων πρὸς τοὺς μὴ τέτοιους, δεδομένου ὅτι κάθε ἀνάλογη ἀπαίτηση τῶν τελευταίων μπορεῖ εὔκολας νὰ μετατραπῆ σὲ πρόβλημα διακρατικῶν καὶ κοινωνικῶν συγκρούσεων, λόγῳ τῶν ἐθνικῆς σημασίας προβλημάτων πού βαρύνουν ἱστορικὰ ὅλες σχεδὸν τὶς χῶρες τοῦ τρίτου κόσμου.
Ἡ Ἀμερικὴ μεταπολεμικῶς ὄχι μόνο δὲν ἐνδιαφέρθηκε γιὰ τὴν λύση παλαιῶν τέτοιων προβλημάτων, ἀλλὰ οὔτε καν εὑρέθηκε σὲ θέση ( θὰ ἰδοῦμε γιατί) νὰ ἐμποδίση τὴν δημιουργία ἄλλων ( π.χ. Κύπρος). Ἡ ὕπαρξη τῶν προβλημάτων αὐτῶν ἐνέτεινε ὑπέρμετρα τὸ κλίμα τοῦ ψυχροῦ πολέμου, ἀφοῦ οἱ γεωγραφικοὶ χῶροι πού ἑξαιρέθηκαν τῶν «συμφωνιῶν» τοῦ δευτέρου παγκοσμίου πολέμου ἀπετέλεσαν κοινὸ ἀντικείμενο διεκδικήσεως τῶν δύο ὑπερδυνάμεων. Μόνο κατὰ τὸ δεύτερο μισό τῆς δεκαετίας τοῦ 70, δηλαδὴ σὲ πέντε χρόνια μέσα, ὀκτὼ χῶρες - Ἀγκόλα, Αἰθιοπία, Ἀφγανιστᾶν, Νότιος Ὑεμένη, Μοζμβίκη, Λάος, Καμπότζη καὶ Βιετνὰμ – προσεχώρησαν στὸ σοσιαλιστικὸ στρατόπεδο. Οἱ ἐπιτυχίες αὐτὲς τοῦ σοσιαλιστικοῦ στρατοπέδου στὶς διάφορες χῶρες τῆς Ἄπω Ἀνατολῆς, Ἀφρικῆς καὶ Κεντρικῆς Ἀμερικῆς ἀνάγκασε τὸν καπιταλιστικὸ κόσμο νὰ βιασθῆ νὰ προσδέση στὸ σύστημα οἰκονομικῶς τὶς σπουδαιότερες τῶν χωρῶν τοῦ τρίτου κόσμου καὶ νὰ ἐπισπεύση τὴν τεχνολογικὴ ἀνάπτυξή τους. Εἶναι τὰ λεγόμενα « Schwellenländer», μεταξὺ τῶν ὁποίων τελευταία ἡ Πορτογαλία.
Μεταξὺ 1960 καὶ 1985 τὸ ποσοστὸ τῆς βιομηχανικῆς παραγωγῆς τῶν ἐν ἀναπτύξει χωρῶν στὰ πλαίσια τῆς καπιταλιστικῆς παραγωγῆς ἀνῆλθε ἀπὸ 14,1% σὲ 14,7%. Τὸ 64,1% τῆς βιομηχανικῆς παραγωγῆς ὅλων τῶν τριτοκοσμικῶν χωρῶν κατὰ τὸ 1980 παρήχθη ἀπὸ πέντε μόνο χῶρες, τῶν ὁποίων οἱ δεῖκτες ἀναπτύξεως προσεγγίζουν αὐτοὺς τῶν ἀνεπτυγμένων χωρῶν ( Βραζιλία, Ἀργεντινή, Ν. Κορέα, Μεξικό, Ἴνδια ). Οἱ χῶρες αὐτὲς ἔχουν ἐπίσης δυνάμει τὶς προϋποθέσεις γιὰ τὴν δημιουργία αὐτογενοῦς ἐρευνητικοῦ δυναμικοῦ, τῶν ἄλλων ὅμως ἡ ἀνάπτυξη ἐστηρίχθηκε ἀποκλειστικὰ σὲ offset τεχνολογία. Κλασσικὸ παράδειγμα τέτοιας χώρας εἶναι ἡ Αἴγυπτος, ἡ ὁποία ἔρχεται δεύτερη μετὰ τὴν Βραζιλία σὲ παραγωγὴ ὅπλων μεταξὺ τῶν τριτοκοσμικῶν χωρῶν. Ἡ τέτοια ὅμως τεχνολογικὴ ἀνάπτυξη στὶς χῶρες αὐτές, μὲ τὸ νὰ ἀφήνη ἄλυτο τὸ πολιτικό τους πρόβλημα ( μία κρατικὴ τάξη «ἐπιχειρηματιῶν» πού στηρίζεται ἀποκλειστικῶς στὴν «βοήθεια» τοῦ κράτους ), εἶχε σὰν ἀποτέλεσμα τὴν ἔνταση τῶν κοινωνικῶν προβλημάτων. Ἡ ὑποχώρηση τῆς ἀγροτικῆς παραγωγῆς ἐν ὄψει τῆς «ἀναπτύξεως» ἔφερε τὴν ἐξαθλίωση τῶν μεγάλων στρωμάτων τοῦ πληθυσμοῦ καὶ τὴν συγκέντρωσή τους στὰ προάστια τῶν μεγαλουπόλεων. Δίπλα ἀπὸ τὸ ἐξωτερικὸ χρέος γιὰ τὴν διατροφή, ἡ οἰκολογικὴ κρίση καὶ ἡ ἐπαναστικοποίηση τῶν ἀναλλοιώτων ἰδεολογικῶν τους δομῶν ἔλαβαν πρωτεύουσα σημασία ὡς πρὸς τὶς σχέσεις τους πρὸς τὸ σύστημα. Τὸ 90% τῆς χρησιμοποιουμένης ἐνεργείας ἀπὸ τὰ μεγάλα πληθυσμιακὰ στρώματα μερικῶν τριτοκοσμικῶν χωρῶν εἶναι τὸ ξύλο, πράγμα πού σημαίνει ὅτι δὲν ὑπάρχει ἐπὶ τοῦ παρόντος τρόπος σωτηρίας τῶν μεγάλων δασῶν ἐπὶ τοῦ πλανήτη. Ἡ κτηνοτροφικὴ παραγωγὴ τῶν μητροπόλεων πρός ἀντιμετώπιση τῶν αὐξημένων ἐξαγωγῶν πρὸς τὶς χῶρες αὐτὲς ἀπαιτεῖ πρόσθετα τὴν καταστροφὴ μεγάλων οἰκολογικῶν ἐκτάσεων πρὸς δημιουργία φθηνῶν καλλιεργειῶν, ἐνῷ ἡ μὴ ἐλαττούμενη φτώχεια ἀπὸ τὴν ἄλλη μεριὰ ριζοσπαστικοποιεῖ τὰ ὑπάρχοντα ἰδεολογικὰ κινήματα ( π.χ. «ἰσλαμικὴ ἀδελφότης» στὶς χῶρες τῆς Μέσης Ἀνατολῆς, σύμφωνα μὲ τὴν ἰδεολογία τῆς ὁποίας ἡ παρατηρούμενη κοινωνιολογικὴ ἀθλιότης ὀφείλεται στὴν «ἔκπτωση» ἀπ’ τὸ Κοράνι καὶ τὸν «κλονισμὸ τῆς πίστης»).
Ἡ Offset – Τεχνολογία καὶ τὸ χρέος τῆς διατροφῆς ἀποτελοῦν τὰ κύρια σκέλη ὑπερχρεώσεως τῶν χωρῶν αὐτῶν, οἱ ὁποῖες ἤδη πρὸ πολλοῦ ἐδήλωσαν πλήρη ἀδυναμία ἐξοφλήσεως των. Ὡς τρόπος «θεραπείας» ἐκ μέρους τῶν δανειστῶν εἶναι ἡ ὑπαγωγὴ τῶν πελατῶν τους χωρῶν στὴν διεθνῆ Τράπεζα καὶ τὸ διεθνὲς νομισματικὸ ταμεῖο, τῶν ὁποίων οἱ «συνταγὲς» μποροῦν νὰ θεωρηθοῦν μᾶλλον στερεότυπες: «ἐλαφρὰ» ὑποτίμηση τοῦ νομίσματος, περικοπές, ἰδιωτικοποίηση τῶν κρατικῶν ἐπιχειρήσεων ( καὶ πιθανὴ ἄρα πώλησή τους σὲ ἀλλοδαπὲς ἑταιρεῖες), μείωση τῶν κοινωνικῶν παροχῶν καὶ «λιτότης». Ὅτι οἱ ἐν ἀναπτύξει αὐτὲς χῶρες λειτουργοῦν σὰν ἕνα εἶδος «ἀμορτισὲρ» κάθε παρουσιαζόμενης κρίσης στὶς καπιταλιστικὲς μητροπόλεις, εἶναι βέβαια φανερό. Ὑπὸ τὶς συνθῆκες ὅμως αὐτὲς ὁ καπιταλισμὸς σὰν σύστημα εἶναι προφανὲς ὅτι ἀντιμετωπίζει τεράστια πολιτικῆς, κοινωνικῆς καὶ οἰκονομικῆς φύσεως προβλήματα, ἐπὶ τῶν ὁποίων – ἀκριβῶς ἐπειδὴ δὲν εἶναι πρὸ πολλοῦ τὸ μοναδικὸ σύστημα στὸν κόσμο – ἀδυνατεῖ ὁλοσχερῶς νὰ καταστῆ κύριος καὶ νὰ ἐπιλύση.
Τὰ προβλήματα αὐτὰ τῆς βίαιης ἐκκαπιταλιστικοποίησης τῶν τριτοκοσμικῶν χωρῶν, ὑπῆρξαν ἀναγκαστικὲς συνέπειες τῆς πολιτικῆς τοῦ ψυχροῦ πολέμου. Ἐφ’ ὅσον δηλαδὴ ἡ μεταπολεμικὴ πολιτικὴ τῆς Δύσεως ἐστηρίχθηκε στὴν «ἀνάσχεση τοῦ κομμουνισμοῦ», καὶ οἱ δύο μεγάλες δυνάμεις εὑρέθηκαν ἀναγκασμένες νὰ «ἀναπτύξουν» κατὰ τὰ ἴδια συστήματα των τὶς μὴ ἀνεπτυγμένες χῶρες πού ἐπρόσκειντο σ’ αὐτές, πράγμα πού ὑπῆρξε καὶ γιὰ τὶς δύο λάθος, ἀφοῦ μετέβαλε τὸ πρόβλημα τῆς ἀνάπτυξης τῶν μὴ ἀνεπτυγμένων σὲ κοινὸ πρόβλημα ἐπιβίωσης τῆς ἀνθρωπότητος. Σήμερα παρατηροῦμε, ὅτι τόσο οἱ τὸν καπιταλισμὸ ἐπιλέξασες τρόπο ἀνάπτυξης χῶρες, ὅσο κι αὐτὲς πού διάλεξαν τὸν σοσιαλιστικὸ ( μὲ ἐξαίρεση τὴν Κίνα καὶ τὴν Κούβα), τελικῶς κανένα ἀπὸ τὰ κοινωνικά τους προβλήματα δὲν κατάφεραν νὰ λύσουν. Δηλαδὴ δὲν κατάφεραν νὰ χειραφετηθοῦν τεχνολογικά, ἐνῷ τὰ ὡρισμένα ἡμίμετρα πού ἐπέτυχαν σὲ μερικοὺς κοινωνικοὺς τομεῖς ὅπως τῆς ὑγείας, ἐν συνδυασμῷ μὲ τὸ γενικώτερο δημογραφικὸ προβλημα πού ἐδημιουργοῦσε ἡ στρεβλὴ ἀνάπτυξη , μετέβαλαν τὴν κατάστασή τους σὲ μεῖζον πρόβλημα τῆς ἀνθρωπότητος πέραν συστημάτων. Μέχρι σήμερα ἔχει ἀποδειχθεῖ σαφῶς, ὅτι κανένα ἀπὸ τὰ ὑπάρχοντα συστήματα μόνο του δὲν ἐπαρκεῖ γιὰ τὴν ἐπίλυση τῶν πάσης φύσεως κολοσσιαίων προβλημάτων πού ἐδημιουργήθηκαν μεταπολεμικὰ καὶ πού βαρύνουν τοὺς πάντες ἐξ ἴσου. Γιὰ νὰ ἰδοῦμε ποιὸ κόστος μποροῦν νὰ ἐνέχουν ἀνταγωνιστικὲς καταστάσεις πολιτικῆς κυριαρχίας, εἶναι στὸ σημεῖο τοῦτο ἀναγκαία μία παρένθεση:
Τὸ τέλειον καὶ τὸ ἀναμάρτητον δὲν μπορεῖ νὰ τὸ ζητήση κανεὶς στὶς καταστάσεις τῆς ἀνθρώπινης συνθήκης. Ὑπάρχει ὡστόσο μία περιοχή, ὅπου τὸ λάθος - ὅσο ἀνθρωπίνως ἀδύνατον κι’ ἂν εἶναι – δὲν ἔχει θέση. Ἡ περιοχὴ αὐτὴ εἶναι ἡ τῶν μυστικῶν ὑπηρεσιῶν. Οἱ μυστικὲς ὑπηρεσίες εἶναι τόσο παλαιὲς ὡς θεσμός, ὅσο καὶ ἡ ἔννοια τῆς ἐξουσίας, τῆς ὁποίας ἀποτελοῦν τὴν βάση. Ἡ ἀναγκαιότης τῶν μυστικῶν ὑπηρεσιῶν στὸν χῶρο τῆς διοίκησης εἶναι ἁπλὴ συνέπεια τοῦ γεγονότος, ὅτι ἡ ζωὴ δὲν μπορεῖ νὰ καθορισθῆ πλήρως μὲ νόμους, δηλαδὴ ὅτι τὸ νομοθετικὸ μηχάνημα μιᾶς κοινωνίας δὲν ἐπαρκεῖ γιὰ νὰ καλύψει τὴν λειτουργία της. Οἱ νόμοι πολλὲς φορὲς εἶναι δυνατὸν νὰ χρησιμοποιοῦνται ἢ καὶ νὰ καλύπτουν τὸ ἴδιο τὸ ἔγκλημα. Γιὰ νὰ πάρωμε λ.χ. ἕνα παράδειγμα ποὺ ὅλοι ξέρουν, τὸ ἀπαραβίαστόν της κατοικίας ἰσχύει καὶ γιὰ τὸν ἐγκληματία. Πῶς λοιπὸν θὰ βρῆ ἡ ἐπίσημη ἐξουσία τὰ τεκμήρια κάποιου ἐγκλήματος, πού ὑπάρχουν στὸ σπίτι τοῦ ἐγκληματία; Ἐπίσημοι τρόποι ὑπάρχουν, αὐτοὶ ὅμως μόνο σὲ ἀκραῖες περιπτώσεις εἶναι δυνατὸν νὰ χρησιμοποιηθοῦν, διότι ἐπιβάλλον νομίμως τὴν ἀπόδειξη τῶν νομίμων ἀποδείξεων, ποὺ ἐπισήμως δὲν μποροῦν νὰ δοθοῦν ἀφοῦ δὲν στηρίζονται σὲ νόμους. Ἐδῶ εἶναι λοιπὸν ποὺ χρειάζεται ὁ … «Κότζακ»: τὸ οἰκιακὸν ἄσυλο εἶναι ἀπαραβίαστο, ὅταν ὅμως αὐτὸ παραβιάζεται γιὰ νὰ συλληφθῆ ὁ ὑπαίτιος, τότε οὐδεὶς εἶναι δυνατὸν νὰ ἔχη ἀντίρρηση… Ἡ φιλοσοφία τοῦ «Κότζακ»» ἔχει τεράστια σημασία γιὰ τὴν δομὴ τῶν μυστικῶν ὑπηρεσιῶν. Ὁ « Κότζακ» δὲν γνωρίζει ἀποτυχίες στὸ ἔργο του, ὅπως δὲν γνώριζε παληότερα καὶ ὁ «Ζορώ»: κάθε φορά ποὺ παρανομεῖ, εἶναι ὑποχρεωμένος νὰ ἐπιτυγχάνη. Αὐτὸ ἀκριβῶς εἶναι, ἢ μᾶλλον ὀφείλει νὰ εἶναι καὶ τὸ θεμελιῶδες ὑπαρξιακὸ ἀξίωμα κάθε μυστικῆς ὑπηρεσίας: ὅτι ἀπαγορεύεται νὰ κάνη λάθη καὶ νὰ γνωρίζη ἀποτυχίες. Ἐπειδὴ οἱ μυστικὲς ὑπηρεσίες ἀποτελοῦν τὸ «μάτι τῶν κυβερνήσεων», τὸ ὁποιοδήποτε λάθος τους γίνεται πάντα φανερό, διότι ἀντανακλᾶ ἄμεσα στὴν ἐπίσημη πολιτικὴ μιᾶς χώρας. Οἱ μυστικὲς ὑπηρεσίες εἶναι ἔτσι ὑποχρεωμένες νὰ ἀποτελοῦν χῶρο πραγματοποιήσεως τοῦ ἀνθρωπίνως ἀνεφίκτου: νὰ πραγματοποιοῦν τὸ ἀλάνθαστον. Ἀπὸ τὶς μυστικὲς ὑπηρεσίες ἀπαιτεῖ κανεὶς ἀπόλυτον βαθμὸν σοβαρότητος καὶ μέγιστες δόσεις πραγματικῆς σοφίας. Οἱ βασιληάδες παληότερα εἶχαν ὡς μυστικοσύμβουλους τὶς πιὸ ἐξέχουσες προσωπικότητες τῶν χωρῶν τοὺς – νομομαθεῖς, πρυτάνεις, φιλοσόφους κ.λπ. Στοὺς καιρούς μας ( θὰ ἰδοῦμε πιὸ κάτω γιατί) ἡ ἰδιότης τοῦ «πράκτορος» βρίσκεται πολὺ χαμηλὰ στὴν κλίμακα ὑποτιμήσεως, τὰ πράγματα ὅμως κατὰ θεωρίαν εἶναι πολὺ διαφορετικῆς ὑφῆς. Χωρὶς «πράκτορες» κατ’ ἀρχὴν δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ ὑπάρξη καν ἱστορία. Χωρὶς «πράκτορες» ( π.χ. «ταξικοὺς») ὄχι μόνο εἶναι ἀδύνατον νὰ λειτουργήση κοινωνικὰ ἡ ζωὴ μιᾶς χώρας, ἀλλὰ εἶναι ὁλοσχερῶς ἀδύνατη ἡ ὅποια ἐπικοινωνία τῶν λαῶν μεταξύ τους. Ἕνας μεγάλος συγγραφέας, ἕνας μουσικός, ἕνας σπουδαῖος ζωγράφος, ἕνας διακεκριμένος ἠθοποιός, ἕνας μεγάλος ἐπιχειρηματίας, εἶναι κατ’ ἀνάγκην «πράκτορες» διότι σ’ αὐτοὺς στηρίζεται ἡ ἐπικοινωνία τῶν λαῶν καὶ μ’ αὐτοὺς τελεῖται ἡ ἱστορία. Ἕνας μεγάλος καλλιτέχνης δὲν «δίνει» μόνο στὸν λαὸ του ἀλλὰ καὶ στοὺς ἄλλους λαούς, πράγμα πού σημαίνει ὅτι «παίρνει» κι ἀπ’ αὐτοὺς ἀμοιβαίως. Ὁ Πλάτωνας, ὁ Χριστός, ὁ Μιχαὴλ Ἄγγελος, ὁ Ντοστογιέφκυ κ.λπ. εἶναι τὰ ἐξέχοντα πραδείγματα «πρακτόρων» πού ἔχομε ἀπὸ τὴν ἱστορία. Μὲ ἄλλα λόγια, « πράκτορας» ( ἑξαιρουμένης τῆς περιπτώσεως τοῦ ἁπλοῦ ἐμμίσθου ὀργάνου, ποὺ θὰ μᾶς ἀπασχολήση σὲ ἄλλη θέση) δὲν μπορεῖ νὰ εἶναι ὁ ὁποιοσδήποτε, διότι αὐτὴ ἡ ἰδιότητα ἀπαιτεῖ ἱκανότητες ἄνω τοῦ μέσου ὄρου. Ἀκόμη καὶ ὁ ἁπλὸς «πράκτορας» μιᾶς μυστικῆς ὑπηρεσίας ἀπαιτεῖται νὰ ἔχη εὐγένεια πνεύματος, νὰ μπορῆ νὰ ζῆ μὲ λεπτομέρειες καλλιτενικὴς ὑφῆς ποὺ δὲν μπορεῖ νὰ παρατηρήση ὁ μέσος ἄνθρωπος, νὰ ἔχη τρομερὴ διαίσθηση καί, κυρίως, νὰ μὴν πιστεύη ποτὲ τοῦ τὶς ἐπιφάνειες. Μόνο ἔτσι εἶναι δυνατὸν νὰ «συλλέξη» ἔγκυρες πληροφορίες καὶ νὰ ἀποκτήση τὶς ἠλεγμένες ἐκεῖνες κρίσεις ποὺ θὰ βοηθήσουν τὴν ὑπηρεσία του καὶ κατ’ ἐπέκταση τὴν ἐπίσημη πολιτικὴ τῆς χώρας του. Ἕνας πράκτορας πρέπει νὰ μπορῆ νὰ σκέφτεται σύνθετα, πράγμα ποὺ σημαίνει ὅτι πρέπει νὰ διαθέτη μεγάλα ποσὰ μόρφωσης καὶ εὐπλασίας πνεύματος, ὥστε νὰ μὴν ἀντιλαμβάνεται τὰ πράγματα μέσα ἀπὸ ἀνεξέλεγκτες πίστεις καὶ προλήψεις. Καὶ βεβαίως νὰ ἔχη ἰσχυρὸ βαθμὸ ἐπαφῆς μὲ τὰ τῆς «τέχνης καὶ τῶν γραμμάτων», διότι σ’ αὐτὴ τὴν περιοχὴ ὑφίσταται ἡ ἔννοια τῆς καθ’ ἑαυτὸ «πρακτόρευσης».
Αὐτὰ ὅμως ὅλα, ἔστω καὶ ἐν συνόψει ὅπως τὰ ἀναφέραμε ἐδῶ, ἀποτελοῦν τὴν θεωρία. Στὴν πράξη τὰ πράγματα παρουσιάζονται ἐλαφρῶς διαφορετικά.
Σήμερα οἱ περισσότερες μυστικὲς ὑπηρεσίες ἔχουν τὴν λεγόμενη «γραμμικὴ μορφὴ» ὀργανώσεως, δηλαδὴ στηρίζονται σὲ ὅσο τὸ δυνατὸν πιὸ πολλὲς μικρὲς ὁμάδες πληροφοριοδοτῶν, τὶς ὁποῖες ἐλέγχουν ἄμεσα. Κατὰ τὸν περασμένο αἰώνα τὰ πράγματα δὲν εἶχαν αὐτὴ τὴν μορφή. Οἱ Ἄγγλοι, μέσα στὶς «αὐτοκρατορικὲς» των ἀντιλήψεις, ἐδόμησαν τὰ δίκτυα τῶν μυστικῶν ὑπηρεσιῶν τους, κατὰ τὸν ἴδιο τρόπο ποὺ ἀσκοῦσαν τὴν ἐπίσημη πολιτική τους, δηλαδὴ τῆς «ἐμμέσου διοικήσεως». Γιὰ νὰ περιορισθοῦμε στὴν Ἑλλάδα, ἐπῆραν π.χ. μερικοὺς πρώην ἀρχοντοχωριάτες ( Dorfbourgeois), τοὺς εὐπρέπισαν, μαθαίνοντάς τους νὰ πετάξουν τὰ βρακοζώνια καὶ τὰ τσαρούχια, νὰ μάθουν νὰ φορᾶνε παπούτσια καὶ νὰ δένουν τὴν γραβάτα, καὶ τοὺς ἔστησαν μεγαλοπρεπεῖς ὡς «ἐθνικὲς τάξεις», ἔχοντας νὰ κάνουν μόνο μ’ αὐτούς. Τὰ πράγματα εἶχαν μία ἀντιστοιχία μὲ τὴν ἀρχιτεκτονικὴ αὐτοκρατορικὴ βιτρίνα τῶν βαριῶν ἐκείνων κτιρίων ποὺ συναντᾶ ἀκόμη κανεὶς στὶς πρώην κτήσεις τῆς βρεττανικῆς αὐτοκρατορίας. Κάτι περίπου σὰν τὸ κτίριο τοῦ ξενοδοχείου της
«Μεγάλης Βρεττανίας» σ’ ἐμᾶς…
Μεταπολεμικῶς μὲ τοὺς Ἀμερικανοὺς τὰ πράγματα ἄλλαξαν ριζικά. Μᾶλλον ἤσαν ὑποχρεωμένα ἀπὸ πολλοὺς λόγους ν’ ἀλλάξουν. Κατὰ πρῶτον, διότι οἱ Ἀμερικανοὶ εὑρέθηκαν στὴν δυσχερῆ θέση νὰ «κρατήσουν» ἕναν κόσμο μὲ ἀπειρία προβλημάτων, βιαιοτήτων καὶ λαθῶν τοῦ ἀποικιοκρατικοῦ παρελθόντος ἀμέσως μετὰ τὸν πόλεμο, καὶ κατὰ δεύτερον, διότι ἔπρεπε ν’ ἀλλάξουν οἱ μέθοδοι. Μέσα στὴν παλαιὰ ἔπαρση τῆς Εὐρώπης, τὰ προβλήματα ἐλύοντο ἁπλά: ἂν οἱ «ἐθνικὲς τάξεις» δὲν τὰ κατάφερναν, ἔμπαιναν τὰ τυφεκιοφόρα ἀποσπάσματα τῶν ἀποικιοκρατῶν καὶ ἔλυαν τὸ πρόβλημα. Ἡ «δυνατότης» αὐτὴ δὲν μποροῦσε νὰ συνεχισθῆ γιὰ πολλοὺς λόγους. Ἐνῶ οἱ παλαιὲς σχέσεις δυτικῆς Εὐρώπης καὶ Ρωσσίας ἀνεφέροντο γεωπολιτικῶς σὲ « τοπικῆς φύσεως» ζητήματα «συνοριακῆς» σημασίας ( Βαλκάνια καὶ Μέση Ἀνατολή, ἀνατολικὴ Εὐρώπη καὶ Ἀσία), τώρα ὁ «σοσιαλισμὸς» καὶ ἡ «δημοκρατία» ἀνταγωνίζοντο ἐπὶ πλανητικοῦ ἐπιπέδου – εἶχαν δηλαδὴ ὁλικὴ ( Global) γεωπολιτικὴ καὶ στρατηγικὴ σημασία. Λόγῳ τῶν ἀντιαποικιοκρατικῶν κινημάτων ἐκ τοῦ πολέμου, οἱ «ἐθνικὲς τάξεις» καμμιὰ ἐγγύηση κυριαρχίας δὲν παρεῖχαν πλέον, ἐνῷ σὺν τοῖς ἄλλοις ( καὶ πέραν τῶν πολεμικῶν κινδύνων) ἡ «λογικὴ τῶν κανονιοφόρων» δὲν μποροῦσε νὰ ἐφαρμοσθῆ καὶ ἐξ αἰτίας τῆς δημοκρατικῆς δομῆς τῆς ἀμερικανικῆς κοινωνίας καὶ τοῦ ρόλου τῆς δημοσιότητας. Ἄρα ἡ ἐπὶ παγκοσμίου ἐπιπέδου ὀργάνωση τῶν μυστικῶν ὑπηρεσιῶν ἔπρεπε ν’ ἀλλάξη πρὸς μία πιὸ ἑνιαία καὶ ἄμεση μορφή. Καταργήθηκαν λοιπὸν ἔτσι οἱ «ἐθνικὲς φυσιογνωμίες» καὶ ἀντ’ αὐτῶν ἐκλήθησαν οἱ θυρωροί, οἱ περιπτεράδες, οἱ πλύστρες, οἱ ψιλικατζῆδες, οἱ καθαρίστριες δημοσίων ὑπηρεσιῶν κ.λπ. Μὲ λίγα λόγια ὁ «λαός». Ἐφ’ ἑξῆς δὲν θὰ ἄκουγε πλέον ὁ θυρωρὸς τὸν καθηγητὴ Παν/μίου, ἀλλὰ ὁ καθηγητὴς τὸν θυρωρό.
Ἔτσι βέβαια τὰ πράγματα ἐγίνονταν πιὸ ἀποτελεσματικά, προσέδιδαν ἑνιαῖα αὐτοδυναμία στὶς ἀμερικανικὲς μυστικὲς ὑπηρεσίες, μὴ ἐξαρτώμενες ἔτσι ἀπὸ ἄλλες γηγενεῖς ὑπηρεσίες, καὶ εἶχαν καὶ τὸ ἐπὶ πλέον προσόν, ὅτι ἔτσι ἔθεταν καὶ τὶς κατὰ τόπους μυστικὲς ὑπηρεσίες ὑπὸ τὸν ἔλεγχό τους, διότι κατεῖχαν τὸ ὑλικὸ ( τὴν «βάση») ἀπὸ τὸ ὁποῖο οἱ ἴδιες «ἀντλοῦσαν». Σὲ μερικὲς μάλιστα κρίσιμες χῶρες, ὅπως τὴν Ἑλλάδα καὶ τὴν Ν. Κορέα, καὶ ἡ χρηματοδότηση τῶν ντόπιων μυστικῶν ὑπηρεσιῶν ἐγινόταν ἄμεσα ἀπὸ τοὺς ἀμερικανοὺς καὶ ὄχι ἀπὸ τὶς κυβερνήσεις. Στὴν Ἑλλάδα εἰδικὰ δὲν ὑπῆρχε καὶ λόγος περὶ τοῦ ἀντιθέτου, διότι τὸ θέμα ἦταν ἁπλῶς διαδικασιακό: ἀντὶ νὰ παίρνουντα ἀμερικανικὰ λεφτὰ οἱ κυβερνήσεις καὶ νὰ χρηματοδοτοῦν μὲ μέρος ἀπ’ αὐτὰ τὴν ΚΥΠ, τὴν χρηματοδοτοῦσαν ἄμεσα οἱ Ἀμερικανοὶ καὶ ἤξεραν κιόλας τί τοὺς γινόταν… Στὸν τρόπο αὐτὸν ὀργανώσεως των οἱ ἀμερικανικὲς μυστικὲς ὑπηρεσίες ἐπέτυχαν πλήρως καὶ ὡς τέτοιες ἐξετέλεσανοντως ἔργο θαυμαστό. Ἡ κατακραυγὴ ποὺ ὑπάρχει γι’ αὐτὲς ἐπὶ παγκοσμίοι ἐπιπέδου δὲν ὀφείλεται στὶς ἴδιες ἀλλὰ σὲ κάτι ἄλλο: ὅτι οἱ ἀμερικανικὲς μυστικὲς ὑπηρσίες ἀνέλαβαν νὰ «στηρίξουν» μία ἐπίσημη κρατικὴ πολιτικὴ ποὺ οὔτε καν ὑπῆρχε ὡς τέτοια. Ὅπως ἐξηγήσαμε στὴν ἀρχή, δουλειὰ τῶν μυστικῶν ὑπηρεσιῶν εἶναι νὰ στηρίζουν τὴν ἐπίσημη πολιτικὴ τῶν κυβερνήσεων. Ἡ Ἀμερικὴ ὅμως μεταπολεμικὰ δὲν ἀπέκτησε καμμία ἐξωτερικὴ πολιτική. Ἡ ἐξωτερική της πολιτικὴ ὑπῆρξε ὁ «ἀντικομμουνισμός», πράγμα ποὺ σὰν ἔννοια στηρίζεται στὸ «μὴ εἶναι» καὶ ὄχι στὸ «εἶναι». Τὸ ὅτι δὲν εἶναι ἕνα πράγμα κάτι, δὲν σημαίνει ταυτοχρόνως πώς εἶναι καὶ ἀναγκαστικὰ κάτι ( ὅτι τὸ «μὴ ὂν» δὲν εἶναι π.χ. ποτήρι, δὲν σημαίνει πώς εἶναι καθ’ ἑαυτὸ κάτι).
«Ἀντικομμουνισμὸς» σὰν πολιτικὴ δὲν σημαίνει πῶς εἶναι ὄντως κάποια πολιτική. Καὶ μέσα σ’ αὐτὸ τὸ κενὸ εὑρέθηκαν ἀναγκασμένες νὰ δουλέψουν οἱ μυστικὲς ὑπηρεσίες τῆς Ἀμερικῆς. Ἔπρεπε νὰ στηρίξουν καθεστῶτα κρατῶν ποὺ ἐφκιάσθηκαν τεχνητὰ καὶ ἐκ τοῦ μηδενὸς πρὸ διακοσίων ἐτῶν, ὑπὸ τελείως διαφορετικὲς ἱστορικὲς συνθῆκες καὶ χωρὶς τὸν ἔλεγχο, ἂν ἡ ὕπαρξή τους ἐξυπηρετῆ ὄντως σήμερα σὲ κάτι - ἄρα καὶ χωρὶς καμμιὰ προοπτικὴ μεταβολῆς τῆς παγκόσμιας τάξης πραγμάτων, πράγμα ποὺ θὰ ἐσήμαινε τὴν ὕπαρξη μίας ἐξωτερικῆς πολιτικῆς. Ὅλα τὰ λάθη ἢ καὶ παρελθοῦσες ἀναγκαιότητες τοῦ ἀποικιοκρατικοῦ παρελθόντος ἔμειναν ὅπως ἤσαν καὶ ὁ «ἀντικομμουνισμὸς» ὑπῆρξε τὸ πρόσχημα αἰωνίας διατηρήσεως των. Ἡ πραγματικότητα ἦταν φυσικὸ νὰ μὴν συμβιβάζεται μ’ αὐτὴ τὴν θεωρία, ὅποτε προέκυψαν σάν κατ’ ἀνάγκην ἐφαρμόσιμες οἱ ἁπλὲς λύσεις τῆς βίας καὶ τῶν πραξικοπημάτων, τὰ ὁποῖα ὤφειλαν νὰ καλύψουν οἱ δραστηριότητες τῶν μυστικῶν ὑπηρεσιῶν. Καὶ γιὰ νὰ τὸ ποῦμε πιὸ ἁπλά: ἕνα κράτος π.χ. πού δὲν εἶχε ἐθνικὸ κορμὸ γιὰ νὰ ὑπάρξει σὰν τέτοιο, ἔπρεπε νὰ διατηρηθῆ διότι δὲν ὑπῆρχε κάποια πολιτικὴ προοπτικὴ καὶ οἱ συνθῆκες ποὺ νὰ προβλέπυν τὴν μεταβολή του. Ὁ μόνος τρόπος γιὰ νὰ διατηρηθῆ σὰν κρατικὴ ἐπιφάνεια ἦταν ἡ ἐγκαθίδρυση μιᾶς συμμορίας ὡς κυβερνητικῆς βιτρίνας ( ἡ σημασία τῆς λέξης θὰ προκύψη ἐκ τῶν κατωτέρω, ἡ μετατροπὴ πάντως τῶν « ἐθνικῶν κυβερνήσεων» τοῦ παρελθόντος κάτι τέτοιο θὰ ἔδινε, ἀφοῦ αὐτὲς θὰ ἔμεναν χωρὶς τὶς «ἐθνικὲς» ἰδεολογίες ποὺ τὶς στήριζαν, δημιουργώντας ἔτσι κι’ ἕνα πρόβλημα « ἐθνικῆς ταυτότητας» σὲ πολλοὺς πολιτισμικοὺς χώρους τῆς Ν. Ἀμερικῆς, τῆς Ἀφρικῆς καὶ τῆς μακρινῆς Ἀσίας) καί, μέσα σὲ ἕνα καθεστὼς δικαιακῆς δυσμορφίας – π.χ. μῖγμα φιλελευθέρων Συνταγμάτων καὶ γηγενοῦς « ἐθιμικοῦ δικαίου», εἰς τρόπον ὥστε νὰ ἀναιρῆ τὸ ἕνα τὸ ἄλλο -, ἐξάντληση ὅλων τῶν τρόπων ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ κρατήσουν τὴν συμμορία στὴν ἐξουσία καὶ νὰ τὴν ἐλέγχουν ταυτόχρονα. Καὶ ὁ καλύτερος τρόπος ἐλέγχου ἦταν βέβαια ἡ συμμοριτική της φύση, πρὸς τὴν ὁποία ὅλο καὶ πιὸ πολὺ θὰ ἐβυθίζετο ἀπὸ τὴν κατάχρηση ἐξουσίας. Νομιμότητα δὲν ὑπῆρχε γι’ αὐτή, διότι ἡ πολιτικὴ σημασία τοῦ «ἀντικομμουνισμοῦ» κατ’ ἀνάγκην περιώριζε τὴν ὅποιαν λειτουργία μιᾶς «ἐθνικῆς ἰδεολογίας». Μέσα στὸν ἰδεολογικὸ χωρισμὸ τοῦ κόσμου, ὁ κοινωνικὸς ρόλος τοῦ πολιτικοῦ αὐτοκαθορισμοῦ μιᾶς « ἐθνικῆς ἰδεολογίας» δὲν μποροῦσε νὰ εἶναι κάτι τὸ ἐπιδιωκόμενο. Τὸ ἴδιο ἴσχυε, καὶ γιὰ τοὺς ἴδιους λόγους καὶ στὸν σοσιαλιστικὸ κόσμο ὅπως τὰ γεγονότα ἀπέδειξαν. Ὁ ρόλος ὅμως τῶν « ἐθνικῶν κυβερνήσεων» δὲν μποροῦσε νὰ ὑπάρξη εὔκολος καὶ εὐτυχὴς μέσα στὶς συνθῆκες τοῦ ψυχροῦ πολέμου, διότι οἱ ἀντίστοιχες σοβιετικὲς ὑπηρεσίες ἤσαν ὑποχρεωμένες νὰ ἐνισχύουν τὰ «ἐθνικὰ» καὶ «ἀπελευθερωτικὰ» κινήματα τῶν διαφόρων χωρῶν καὶ νὰ ἐξουδετερώνουν ἔτσι τὴν δράση τῶν ἀντιστοίχων ἀμερικανικῶν διὰ τῶν «ἐθνικῶν» συμμοριῶν. Ἡ τακτικὴ αὐτὴ εὕρισκε πλῆρες ἔδαφος, διότι ὅπως εἴπαμε ἡ Ἀμερικὴ δὲν εὐρῆκε καιρὸ νὰ διαμορφώση κάποια πολιτικὴ γιὰ τὰ προβλήματα τῆς ἀποικιοκρατίας ποὺ τῆς ἐκληροδοτήθηκαν. Ἡ ἀνυπαρξία λοιπὸν ἐπισήμου πολιτικῆς τῆς Ἀμερικῆς ( « ἀντικομμουνισμὸς» - ὁ ὁποῖος μάλιστα στὴν ἴδια τὴν Ἀμερικὴ ἔφθασε ὡς σὲ σημεῖα παρανοίας –σὲ ἱστορικὴ διάλεκτο δὲν ἐσήμαινε τίποτα περισσότερο ἀπὸ μία ἰδεολογία «κρατήματος»), τὸ πλῆθος τῶν κοινωνικῶν προβλημάτων ποὺ ἐδημιουργοῦσε ἡ ἐγκαθίδρυση τῶν συμμοριῶν στὶς κατὰ τόπους χῶρες καὶ ἡ διαρκῶς αὐξανομένη ἀδυναμία ἐπιλύσεώς τους λόγῳ τῶν ἐξοπλιστικῶν δαπανῶν, κατ’ ἐξοχὴν δὲ ἡ πίεση τῆς σοβιετικῆς πολιτικῆς, κατέστησαν τὸ ἔργο τῶν ἀμερικανικῶν μυστικῶν ὑπηρεσιῶν τιτάνιο καὶ ἐν πολλοῖς ἀκατόρθωτο. Ποιὸς τρόπος τοὺς ἔμενε νὰ τὰ καταφέρουν; Ὁ τρόπος, καθ’ ὃ ἀπολύτως ἀναγκαῖος, ὑπῆρξε καθαρὰ ἀμερικανικός. Ἐδῶ δημιουργήθηκε μεταπολεμικὰ ἕνα ἀπὸ τὰ μεγαλύτερα προβλήματα γιὰ τὶς δυτικὲς κοινωνίες, ἄγνωστο σὲ ὅλη τὴν προηγούμενη ἱστορία, ποὺ κοντεύη σήμερα νὰ καταλύση ὅλη τὴν κοινωνικὴ δομὴ τοῦ δυτικοῦ κόσμου καὶ εἶναι τὸ πρῶτο πρὸς ἐπίλυση στὶς νέες συνθῆκες: τὸ πρόβλημα τοῦ παρανόμου χρήματος. Δηλαδή:
Ἂς ὑποθέσωμε ὅτι κάποια στιγμὴ ἡ « ἐθνικὴ» συμμορία μιᾶς χώρας πιεζομένη ἀπὸ ἐσωτερικοὺς κοινωνικοὺς λόγους, ἐπιδιώκουσα νὰ σταθεροποιήση τὴν ἐξουσία της ἢ γιὰ ὁποιονδήποτε ἄλλο λόγο, ἐπιχειρεῖ νὰ χαράξη «δική» της «ἐθνικὴ» πολιτικὴ ( συνήθως βέβαια ἐπρόκειτο περὶ ἁπλῆς διατηρήσεως τοῦ θώκου καὶ τῶν κεκτημένων - ἡ ὑφὴ τῶν «ἐθνικῶν κυβερνήσεων» ἦταν ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τῆς ἀποικιοκρατίας ὅπως ὤφειλε νὰ εἶναι, δηλαδὴ πάντα κοινωνικὰ ρευστή, χωρὶς μονιμώτερα στηρίγματα, π.χ. βιομηχανίας, σταθεροῦ ἄλλου κεφαλαίου κ.λπ. –δια χρησιμοποιήσεως κατ’ οὐσίαν ὅλων τῶν λαϊκιστικῶν κατὰ περίπτωση κινημάτων ποὺ ἀπέρρεον ἀπὸ τὶς γενικώτερες συνθῆκες, βλ. κατωτέρω). Ποιὸς εἶναι ὁ τρόπος πού μποροῦν νὰ ἐπιχειρήσουν οἱ μυστικὲς Ὑπηρεσίες γιὰ νὰ τὴν ἀναγκάσουν νὰ μὴν τὸ κάνει; - Εἴτε νὰ τὴν ἀπειλήσουν μὲ πόλεμο, μέσω μιᾶς ἄλλης γειτονικῆς χώρας ( οἱ « ἐθνικὲς ἀφορμὲς » ὑπάρχουν ἄφθονες ἀπὸ τὸ ἀποικιοκρατικὸ παρελθόν, ἐνῷ οἱ «ἐθνικὲς» συμμορίες ἔχουν συμφέρον στὴν ἀνυπαρξία μιᾶς διανόησης ποὺ θὰ ἐσυντόνιζε τὶς χῶρες ἱστορικά: ὁ «λαὸς» πρέπει νὰ ξέρη ὅτι ἐξουσία εἶναι οἱ «ἐκλογὲς» καὶ ὄχι ὅτι ὑπάρχει ἄλλου εἴδους ἐξουσία ποὺ δὲν χρειάζεται τὶς ἐκλογές …), εἴτε νὰ ἐξοπλίσουν κάποιες ἀντιπολιτευτικὲς ὁμάδες ἀποσταθεροποίησης ποὺ θὰ τὴν παρέλυαν μὲ ἐσωτερικὴ ταραχή, εἴτε ἐν ἀνάγκη καὶ μὲ ἐμφύλιο πόλεμο. Στὴν Κεντρικὴ Ἀμερική, ἄλλωστε, οἱ ἀμερικανικὲς μυστικὲς ὑπηρεσίες εἶχαν τοὺς δικούς τους στρατοὺς δίπλα ἀπὸ τοὺς ἐπίσημους στρατοὺς τῶν κυβερνήσεων (βλ. π.χ. H-U: Wehler: “ Grundzüge der amerikanischen Aussenpolitik 1750-1900”, 1983, σελ 26). Πρέπει νὰ σημειώσωμε, ὅτι σὲ ὅλη τὴ νότιο Ἀμερικὴ οἱ ἐπίσημοι στρατοὶ παίζουν τὸν ρόλο πολιτικῶν κομμάτων καὶ πολλὰ πραξικοπήματα εἶναι ἔκφραση κοινωνικῶν αἰτημάτων ποὺ ἐκφράζονται διὰ τῶν διαφόρων κοινωνικῶν τάξεων. Γενικὰ ὅμως ὁ ρόλος τοῦ στρατοῦ σὲ ὅλες τὶς χῶρες τῶν « ἐθνικῶν κυβερνήσεων» εἶναι ηὐξημένος, διότι ἀποτελεῖ τὸ κυριώτερον ἐσωτερικὸ στήριγμα τῆς ἐξουσίας ( στὴν Ἑλλάδα π.χ. ὅπου τῶν πραξικοπημάτων οὐκ ἔστι ἀριθμὸς καθ’ ὅλη τὴν νεοελληνικὴ ἱστορία εὐρήκαμε τὴν ἔκφραση «εὐαίσθητος χῶρος τῶν ἐνόπλων δυνάμεων», διὰ τῆς ὁποίας ἡ ἀπόδοση «ἱερότητος» στὸ γεγονὸς εἶναι προφανής). Ἀλλὰ ὅπου ὁ πολιτικὸς ρόλος τοῦ στρατοῦ εἶναι ηὐξημένος, ἐκεῖ εἶναι ηὐξημένος καὶ ὁ ρόλος τοῦ παρακράτους. Καὶ ἀκριβῶς τὸν τελευταῖον τοῦτον χῶρο ἦταν ἐξ ἀνάγκης ὑποχρεωμένες οἱ μυστικὲς ὑπηρεσίες νὰ χρησιμοποιήσουν, ὅπως καὶ τὶς ἀναφερθεῖσες δυνατότητες τακτικῶν ποὺ αὐτὸς προσέφερε, ἀφοῦ κάθε ἄλλη δυνατότητα, δηλαδὴ ὁ ἀλληλοέλεγχος τῶν χωρῶν διὰ τῶν «ἐθνικῶν διεκδικήσεων», μέσα στὸ καθεστὼς τοῦ ψυχροῦ πολέμου θὰ μποροῦσε νὰ ὁδηγήση σὲ γενικώτερη σύρραξη.
Ἀλλὰ ἐπίσημα κονδύλια γιὰ τέτοιου εἴδους ἐπιχειρήσεις οὔτε νὰ ἐγκριθοῦν μποροῦσαν, οὔτε ἀπὸ «ἄδηλες» πηγὲς νὰ προκύψουν, διότι πρόκειται περὶ κολοσσιαίων ποσῶν. Ὁ ρόλος τῆς Γερουσίας καὶ τοῦ Τύπου στὴν Ἀμερικὴ εἶναι γνωστός. Ἑπομένως, γιὰ νὰ κινηθοῦν οἱ μυστικὲς ὑπηρεσίες ὑπὸ τὶς παραπάνω συνθῆκες, ἦταν ἀνάγκη νὰ ὑπάρχη ἄφθονο χρῆμα στὴν ἀγορά, τὸ ὁποῖον νὰ μποροῦν νὰ ἐλέγχουν ἄμεσα δίχως νὰ δίνουν λογαριασμὸ σὲ κανέναν. Τὸ χρῆμα αὐτὸ δὲν ἦταν βέβαια δυνατὸν νὰ προκύψη, εἰμὴ ἀπὸ τὴν ἐμπορία ναρκωτικῶν, μαύρη ἀγορὰ ὅπλων ( αὐτὰ συνήθως εἶναι ἀνάγκη νὰ συνυπάρχουν ὑπὸ τὸν ἔλεγχο τῶν ἰδίων ἀτόμων, διότι διεξάγονται πάνω στὴν ἴδια περιοχή), παντὸς εἴδους λαθρεμπόριο καὶ ἐν γένει ἐπιχειρήσεων τοῦ ὑποκόσμου. Καὶ βέβαια, ἀφοῦ τὸ πρόβλημα εἶναι πολιτικό, τὴν δυνατότητα εὔκολου «ξεπλύματος» τοῦ χρήματος μέσῳ τῶν μεγάλων Τραπεζῶν ( τὰ ποσὰ εἶναι φυσικὰ τεράστια καὶ οἱ μικρὲς δὲν δύνανται). Ὄντως, κατὰ ἐπισήμους ὑπολογισμοὺς εἰδικῶν, τὸ παράνομο χρῆμα ποὺ κυκλοφορεῖ στὸν κόσμο ἀνέρχεται στὸ 1/9 τοῦ χρήματος τοῦ παγκοσμίου ἐμπορίου. Μόνο στὴν Ἀμερικὴ ὑπολογίζεται τὸ ποσὸν τῶν κυκλοφορούντων ναρκοδολλαρίων νὰ ἀνέρχεται ἐτησίως στὰ 100 δίς.
Σκοπός μας ἐδῶ εἶναι βέβαια νὰ ἀναφερθοῦμε στὴν πολιτικὴ σημασία τῶν πραγμάτων καὶ ὄχι νὰ ἀσχοληθοῦμε ἀναλυτικῶς μ’ αὐτά. Ἡ διακίνηση τοῦ «ἐμπορεύματος», ἡ ρύθμιση τῆς «ἀγορᾶς», ἡ κατάκτηση νέων ἀγορῶν ( π.χ. ἡ ἰαπωνικὴ ἀγορὰ παρουσιάζει ἀντιστάσεις, παρ’ ὅλον ποὺ ὁ ρυθμὸς τῆς παραγωγῆς ἐκεῖ ἔχει μεταβάλει σὲ χρόνιο πρόβλημα τὴν χρήση ψυχοφαρμάκων, ἐνῷ οἱ ἀγορὲς τῶν ὀπιοπαραγωγῶν χωρῶν – Πακιστᾶν, Μαλαισία, χῶρες τῆς Μέσης Ἀνατολῆς καὶ ἐν μέρει τῆς Λατινικῆς Ἀμερικῆς ( σὲ μερικὲς ἀπ’ αὐτὲς τὸ παράνομο χρῆμα ἀποτελεῖ μόνιμο συστατικὸ στοιχεῖο τοῦ κρατικοῦ προϋπολογισμοῦ) – δὲν παρουσιάζουν μέγα ἐπενδυτικὸ ἐνδιαφέρον καὶ πολλὲς λεπτομέρειες σχετικὰ μ’ αὐτά, ὅπως ἐπίσης καὶ οἱ ἄκρως λεπτεπίλεπτοι τρόποι « ξεπλύματος» τῶν χρημάτων, δὲν εἶναι θέματα ποὺ μποροῦν νὰ μᾶς ἀπασχολήσουν ἐδῶ. Σημασία ἔχει ὅτι στὴν Ἀμερικὴ μόνο οἱ μόνιμοι ναρκομανεῖς ὑπολογίζονται γύρω στὰ 5 ἑκατομμύρια, ἐνῷ οἱ εὐκαιριακοὶ τέτοιοι ἀνέρχονται στὰ τριάντα. Μεταξὺ 1983 καὶ 1985 οἱ ὑπηρεσίες τοῦ ἀμερικανικοῦ στρατοῦ εὑρέθηκαν ὑποχρεωμένες νὰ ἀπολύσουν 60.000 στρατιῶτες ἐξ αἰτίας τῆς χρήσης ναρκωτικῶν.
Φανερὸ εἶναι ὅτι ἡ καταπολέμηση τοῦ λαθρεμπορίου ναρκωτικῶν βρίσκεται στὰ προγράμματα ὅλων τῶν ἀμερικανῶν Προέδρων, στὴν οὐσία ὅμως, ἀκριβῶς λόγῳ τῆς πολιτικῆς ὑφῆς τῶν πραγμάτων, τίποτε τὸ ἀποτελεσματικὸ δὲν μποροῦν νὰ ἐφαρμόσουν. Εἶναι δηλαδὴ προφανές, οἱ διεργασίες τοῦ τμήματος διώξεως ναρκωτικῶν τῶν μυστικῶν ὑπηρεσιῶν ( DEA Drug Enforcement Administration ), νὰ μὴν συμπίπτουν κατ’ ἀνάγκην μὲ τὰ σκοπούμενα τῆς ἐπίσημης κρατικῆς πολιτικῆς, ἡ ὁποία εἶναι ἔτσι ὑποχρεωμένη νὰ περιορίζεται στὴν ἐξαγγελία σταυροφορικοὺ πνεύματος καὶ στρατιωτικοποιήσεως τῶν συνειδήσεων. Τόσο ὡς πρὸς τὶς κυβερνήσεις ἄλλων χωρῶν ( τὶς ὁποῖες καὶ μερικῶς μπορεῖ νὰ ἐλέγχη, καλώντας τὲς σὲ «κοινὸ ἀγώνα» καταπολέμησης τοῦ παντὸς εἴδους λαθρεμπορίου), ὅσο καὶ ὡς πρὸς τὴν ἐσωτερικὴ πολιτικὴ διὰ τῆς ἱδρύσεως «Club» καὶ «συλλόγων» κοινωνικῆς σωτηρίας! Ὡς πρὸς τὸν κρατικὸ μηχανισμὸ καὶ τὴν ἐπάνδρωση τοῦ προσωπικοῦ τῶν ἐπιχειρήσεων, ἰσχύει τὸ σύστημα τῶν « Tests» ( πολύπλοκες ἰατρικὲς ἐξετάσεις τῆς τάξεως 200 ἑκατ. δολλαρίων ἐτησίως γιὰ τὸν κρατικὸ προϋπολογισμὸ – 50 μόνο γιὰ τὶς ἀνάγκες τοῦ στρατοῦ), ἐνῷ ἡ ἐξαγωγὴ φαρμακευτικῶν προϊόντων τῶν μεγάλων βιομηχανιῶν, ποὺ εἶναι ἀπαραίτητα γιὰ τὴν κατεργασία τῶν ναρκωτικῶν ( γεγονὸς γιὰ τὸ ὁποῖο ἔντονα διαμαρτυρήθηκε προσφάτως καὶ ἡ Κολομβία βλ. F.A.Z., 16.10.89), διεξάγεται ἀνενοχλήτως διὰ προεδρικοῦ διατάγματος τοῦ Νοεμβρίου τοῦ 1986. Σὲ σχετικὴ δημόσια παρατήρηση, ὅτι θὰ μποροῦσε σὲ ὠρισμένες τουλάχιστον ὀπιοπαραγωγοὺς χῶρες νὰ μὴν ἑξάγωνται τέτοια προϊόντα, ὑπῆρξε ἡ ἀπάντηση, ὅτι θὰ ἦταν ἐπέμβαση στὴν «ἐθνικὴ κυριαρχία» τῶν χωρῶν αὐτῶν ἂν τοὺς ὑπεδείκνυε ἡ Ἀμερικὴ ποιὰ προϊόντα πρέπει νὰ εἰσάγουν καὶ ποιὰ ὄχι!...
( σέ μελλοντική ἀνάρτηση θά δοῦμε πώς ἐντάσσεται τό ἑλλαδικό κατασκεύασμα -ὁ μεγαλύτερος ἐχθρός τοῦ ἑλληνισμοῦ - στήν λειτουργία τοῦ μεταπολεμικοῦ κόσμου, ἔχοντας τόν ρόλο τοῦ ἐργαλείου ἀπό τήν δολοφονία τοῦ Καποδίστρια καί ὕστερα, καί ἐν τέλει παγιώνοντας τον ..)
Ὁ Χίτλερ, πρὸς ἐνίσχυση τοῦ λαϊκισμοῦ του, εἶχε ἀνάγκη νὰ προβαίνη ἀπὸ καιροῦ εἰς καιρὸν σὲ θεαματικὲς ἐνέργειες ἐθνικοῦ μεγαλείου. Ὁ κ. Παπανδρέου ἐστήριξε τὸν δικό του λαϊκισμὸ σὲ μία μόνο λέξη: τὴν «Ἀλλαγή»!
Μὲ τὴν κατάργηση τῆς ὀρθογραφίας, ἐμάθαμε αὐτὴ τὴν λέξη στὴν Ἑλλάδα νὰ τὴν γράφωμε μὲ ἕνα λ, γιὰ νὰ καταλήξωμε ἐν τέλει μὲ ὀκτώ… Βέβαια οἱ ἐκλογὲς στὴν Ἑλλάδα, καὶ ἡ πολιτικὴ εἰδικώτερα, ἦταν πρόβλημα κατ’ ἐξοχὴν ὀρθογραφίας - ἂν ὄχι μόνο καὶ ἀποκλειστικὰ ὀρθογραφίας. Ὅτι ὅμως μία καὶ μόνη λέξη ἐστήριξε ἐπὶ ὀκτὼ χρόνια ἕνα ὁλόκληρο καθεστώς, εἶναι ἕνα γεγονὸς πού ἐπιβάλλει τὴν χρεία κάποιων ἀναλύσεων. Ὄχι μόνο γιὰ τὸ πόσο ἰδεολογικὰ ἀνέξοδη ὑπῆρξε ἀνέκαθεν ἡ πολιτικὴ στὴν Ἑλλάδα. Τόσο ἀνέξοδη, μάλιστα, ὥστε πιὰ κανένας στὸν κόσμο – οὔτε καν αὐτοὶ οἱ ἴδιοι οἱ Ἕλληνες – νὰ ἀσχολεῖται μ αὐτήν. Στὴν πολιτικὴ συνείδηση τῆς σύγχρονης ἀνθρωπότητας, ἡ πολιτικὴ ὀντότης τῆς Ἑλλάδος εἶναι ταυτόσημή του ὀρνιθῶνος ἀνεγκεφάλων πτηνῶν, πού εἶναι ἁπλὴ χασομέρεια νὰ ἀσχολεῖται κανεὶς μὲ δαῦτον. Ἂν καὶ γιατί εἶναι ἔτσι τὰ πράγματα καὶ ἂν αὐτὴ ἡ ἐπιφάνει κρύβει ἄλλες κρίσιμες πραγματικότητες – καὶ κάθε τί τὸ κρίσιμον, ὡς γνωστόν, συμφέρει νὰ βρίσκεται ὅσο τὸ δυνατὸν καὶ πιὸ ἄγνωστο - , εἶναι ἕνα θέμα πού δὲν μποροῦμε νὰ ἐξετάσωμε ἐδῶ. Σημασία ἔχει ὅτι ἡ Ἑλλάδα ἐξαφανίσθηκε ὁλοσχερῶς ἀπὸ τὶς ὑποσημειώσεις τῆς σύγχρονης ἱστορίας. Αὐτὸ ἀκριβῶς ὑπῆρξε τὸ νόημα τῆς «ἐλευθερίας» καὶ τῆς «δημοκρατίας» πού ἐπιζήτησε διακηρυκτικῶς νὰ τῆς ἐξασφαλίση τὸ «δόγμα Τρούμαν»: ἡ ἐξαφάνιση ἀπὸ τοῦ ἱστορικοῦ προσκηνίου. Μία «ἐλευθερία» ὁμολογουμένως ζηλευτὴ ὅσο καὶ φαινομενικὰ ἀνέξοδη…
Βέβαια ὁ κ. Παπανδρέου δὲν εἶναι φασίστας, ὑπῆρξε ὅμως ἀκραιφνὴς ἐθνικοσοσιαλιστής. Εἶπε «ἐθνικὴ ἀνεξαρτησία καὶ σοσιαλισμός». Καὶ δὲν αἰσθάνθηκε τὴν ἀνάγκη νὰ ὁρίση οὔτε τὸ ἕνα οὔτε τὸ ἄλλο, ἀφοῦ αὐτὰ ὡς συνθήματα ὑπάρχουν μονίμως συγκεχυμένα καὶ ἀόριστα στὴν συνείδηση ὅλων τῶν τριτοκοσμικῶν καταπιεσμένων. Ὅτι τελικῶς τοῦτο τὸ σύνθημα τῆς ἀόριστης «ἐθνικῆς ἀνεξαρτησίας» ἐπήρκεσε ὡς ἀδιάλειπτος φορεὺς μίας ὀκτάχρονης κομματικῆς ἰδεολογίας, δὲν μπορεῖ νὰ σημαίνει παρὰ ὅτι οἱ κάτοικοι τοῦ σημερινοῦ ἑλλαδικοῦ χώρου ἐλάχιστα αἰσθάνονται νὰ ἀπολαμβάνουν τὸ ἀγαθόν της «δημοκρατίας» τοῦ δυτικοῦ κόσμου, ἐλάχιστα αἰσθάνονται ἰσομέτοχοι στὸ «εὐρωπαϊκὸ ἰδεῶδες» τοῦ παρόντος καὶ τοῦ μέλλοντος, ὅτι αὐτὰ τὰ πράγματα ἐλάχιστα τούς ἐγγίζουν. Ὅτι δηλαδὴ τελικῶς θὰ ἐπιθυμοῦσαν νὰ ζήσουν χωρὶς αὐτά. Ὁ κ. Παπανδρέου ἐθεωρήθηκε «χαρισματικὸς ἡγέτης» ὄχι γιατί ἔσυρε τὸν λαό, ἀλλὰ γιατί ἐσύρθηκε ἀπὸ τὸν λαό. Ἐπειδὴ δηλαδὴ οἰκειώθηκε ἁπλῶς αὐτὸ πού ἤξερε νὰ ἀποτελῆ πατροπαραδότως τὴν κοινὴ καὶ βαθυτάτη συνείδηση τοῦ κόσμου. Ὅτι τελικὰ ἡ συνείδηση αὐτὴ ἔχει ἀκόμη ἔμβλημά της τὸ «φακιόλιον» τοῦ Λουκᾶ Νοταρᾶ, εἶναι μία πολὺ εὐτυχὴς διαπίστωση. Ἡ ὁποία, ἐπειδὴ ἀκριβῶς ἐξεφράσθη διὰ τοῦ κ. Παπανδρέου, μᾶς ἐπιτρέπει τὸν ἴδιο νὰ τὸν κατατάξωμε μεταξὺ τῶν μεγαλυτέρων ἑλλήνων πολιτικῶν. Ὁ κ. Παπανδρέου, συνεπῶς δὲν εἶναι ἄνθρωπος ὑλικὸς ἀλλὰ ἔννοια. Μία ἔννοια πού θὰ ἀπαιτήση κάποιες γενικώτερες σύγχρονες ἀναφορές, γιὰ νὰ διευκρινισθῆ ἔστω καὶ στοιχειωδῶς τὸ νόημά της.
Ὁ Βενιζέλος ὑπῆρξε ἡ μηδενικὴ πολιτικὴ ποιότης τοῦ νέου ἑλληνισμοῦ, ἕνας μέγας πολιτικὸς εὐνοῦχος, πού ἐκατάφερε ( μὲ τὸν ἕνα τρόπο ἢ τὸν ἄλλο – οἱ «αἰτιολογίες» ὑπάρχουν πάντα ἄφθονες στὶς ἱστορίες τῶν ὑπαναπτύκτων…) νὰ συγκεντρώση ὅλον τὸν ἑλληνισμὸ στὴν Ἀθήνα. Αὐτὸ ἦταν τελικὰ τὸ ἀποτέλεσμα τῆς Ἑλλάδος «τῶν δύο ἠπείρων καὶ τῶν πέντε θαλασσῶν» καὶ γι’ αὐτὸ τὸν ἔχουν ἄγαλμα νὰ τὸν προσκυνᾶνε, αὐτοὶ πού ἐξερρίζωσε, στὴν πλατεῖα Ἀριστοτέλους τῆς Θεσ/νίκης. Ὁ κ. Παπανδρέου ἐκλήθηκε ἀπὸ τὴν Μοῖρα νὰ πράξη τὸ ἀκριβῶς ἀντίθετο: νὰ προσδώση στὸν σύγχρονο ἑλληνισμὸ τὴν χαμένη του ἱστορικὴ χρησιμότητα, τὴν τόσο ἐπείγουσα σήμερα γιὰ ὅλους - Ἕλληνες καὶ μή. Ἀλλὰ καὶ ἀπὸ μιὰν ἄλλη ἄποψη προσέφερε ὁ κ. Παπανδρέου μὲ τὴν περίπτωσή του ἕνα ὕπατον δίδαγμα: ὅτι οἱ πολιτικοὶ πού «δὲν ἐκτελοῦν» εἶναι πολὺ χρησιμώτεροι σήμερα ἀπὸ αὐτοὺς πού «ἐκτελοῦν» καὶ πού κρατοῦν ἔτσι τὴν γενικώτερη πολιτικὴ κατάσταση στὸ ἐπίπεδό της στατικότητας καὶ τῶν ἀθεμίτων τρόπων - ὅπως θὰ ἰδοῦμε στὴν συνέχεια -, στερώντας την ἀπὸ εὐφυεῖς καὶ γενναῖες λύσεις. Πού ὑπάρχουν.
Εἶναι πολὺ πιθανὸν ὅτι οἱ ἄνθρωποι στὸ μέλλον δὲν θὰ μιλοῦν πλέον περὶ «πολιτικῶν συστημάτων», ἀλλὰ μόνον περὶ Δημοκρατίας. Περὶ Δημοκρατίας ὅμως δύο εἰδῶν: περὶ τῆς Δημοκρατίας ἐκείνης, ὅπου θὰ μπορῆ κανεὶς νὰ ἐκφράζεται ἐλεύθερα, ἀκόμη καὶ παραλογιζόμενος, καὶ περὶ τῆς Δημοκρατίας ἐκείνης, ὅπου δὲν θάχη καν τὸ δικαίωμα νὰ σκέφτεται, νὰ μένη σιωπηλὸς καὶ ἀνέκφραστος, κι ὡστόσο νὰ ὑποχρεοῦται νὰ ἐκδηλώνεται πανευτυχὴς πού ζεῖ σὲ «ἐλευθερία»… Ἡ ταχύτατη ἀλλαγὴ κλίματος τῶν διεθνῶν σχέσεων κατὰ τὴν τελευταία τριετία συνετέλεσε στὴν ἀποσαφήνιση ἀρκετῶν ἀπὸ τὰ ἀκρίτως ἐκφερόμενα νοήματα τῆς ἐποχῆς μας. Ἕνα ἀπὸ αὐτὰ π.χ. εἶναι ἡ ἔννοια «τρίτος κόσμος». Σήμερα ξέρομε ὅτι δὲν ὑπάρχει ἕνας γενικῶς καὶ ἀορίστως τέτοιος κόσμος, ἀλλὰ ( «ἰδεολογικῶς») δύο καὶ συγκεκριμένοι: ἕνας σοβιετικὸς καὶ ἕνας ἀτλαντικός. Καὶ παρατηροῦμε, ὅτι ἐπὶ τοῦ παρόντος οἱ μόνοι πού μποροῦν νὰ ἐκφράζονται καὶ νὰ ἐνεργοῦν ἐλεύθερα εἶναι οἱ λαότητες τοῦ σοβιετικοῦ τρίτου κόσμου. Τὸ ὅτι μποροῦν νὰ προβάλλουν σὰν «αἰτήματα» κατὰ πολὺ παράλογες συναισθηματικὲς των ἀπαιτήσεις, δὲν φανερώνει μόνον τὸ μέτρο ἐλευθερίας τῶν μεταρρυθμίσεων τοῦ ἀνατολικοῦ κόσμου, ἀλλὰ καταργεῖ ἰδιαίτερα πολλοὺς ἀπὸ τοὺς προπαγανδιστικοὺς μύθους τοῦ παρελθόντος τοῦ δυτικοῦ μας ἠμισφαιρίου, πού ἐπληρώθηκαν μὲ ἀπέραντο ἔξοδο γενεῶν διανοουμένων. Οἱ καταπιεσμένοι, ὅταν αἰσθανθοῦν ἐλεύθεροι, προβάλλουν ὑπαρξιακῆς φύσεως αἰτήματα τοῦ τύπου «ψωμὶ-παιδεία-ἐλευθερία» καὶ δὲν μεγιστοποιοῦν συναισθηματικῆς φύσεως θέματα σὲ ἀνυποχώρητες ἀπαιτήσεις ἐπειγούσης μορφῆς. Τέτοια πράγματα καθόλου δὲν προδίδουν ἕνα καθεστὼς καταπίεσης ( τουλάχιστον προσφάτου). Τὰ στενὰ ἐθνικιστικῆς φύσεως θέματα, σὲ ἕνα στάδιο τῆς ἱστορίας πού εἶναι ὑποχρεωμένη νὰ κινεῖται μέσω ὑπερεθνικῶν ὀργανισμῶν καὶ νοημάτων, εἶναι θέματα συναισθηματικῆς ὑφῆς καὶ φρικτὰ δείγματα πολιτικῆς ὑπαναπτύξεως. Εἶναι σὰν νὰ ἀπαιτοῦσαν οἱ σημερινοὶ ἕλληνες νὰ ἀνακηρυχθεῖ τὸ Σικάγο ἑλληνικὴ ἐπικράτεια, ἐπειδὴ ζοῦν σ’ αὐτὸ 7 ἑκατομμύρια ἑλληνικῆς καταγωγῆς! Κάπως ἔτσι, πολιτικῶς κρινόμενες, εἶναι καὶ οἱ ἀπαιτήσεις τῶν Ἀρμενίων στὴν Σοβιετικὴ Ἕνωση. Ἀπαιτήσεις πού δὲν βλάπτουν τὸ ἴδιο τὸ νόημα τῶν μεταρρυθμίσεων ἐκεῖ , ἀλλὰ λειτουργοῦν γενικώτερα καὶ εἰς βάρος τῆς Δύσης, ἀφοῦ ἀπὸ τὴν ἐπιτυχία τῶν ἐν λόγῳ μεταρρυθμίσεων ἐξαρτᾶται ἡ λύση τῶν ἀπείρων προβλημάτων πού βαρύνουν τὴν δυτικὴ πολιτική. Εἶναι σημειώσεως ἄξιον, ὅτι τὰ παρατηρούμενα τὸν σοβιετικὸν τρίτον κόσμο προέκυψαν μὲ πρωτοβουλίες πού ἐλήφθησαν ἐκ τῶν ἄνω. Ἡ ἴδια δηλαδὴ ἡ ἡγεσία ἐκάλεσε τὸν τριοτοκοσμικὸν ἀρμένιο καὶ ἀζερμπαϊτζανὸ νὰ ἐξισωθῆ μὲ τὸν εὐρωπαῖο μοσχοβίτη στὴν πολιτικὴ συμμετοχὴ τῶν μεταρρυθμίσεων. Ἀλλὰ αὐτοὶ ἐμποδίζονται νὰ ἰδοῦν στὰ ἰδεολογήματα τῆς ἐθνικῆς των ἱστορίας – καθ’ ὃ πρώην ὀθωμανικὲς «ἄκρες» - τὸ ἐμπόδιό τῆς πολιτικῆς των χειραφέτησης. πού πιθανὸν καὶ νὰ μὴν τοὺς χρειάζεται, ἀφοῦ ἔχουν ὅλα τὰ προβλήματά τους λυμένα… Στὴν θεωρία βέβαια, ὅλοι οἱ λαοί, ὅλα τὰ κράτη καὶ ὅλες οἱ κυβερνήσεις εἶναι πάντα σύμφωνες. Στὴν πράξη εἶναι πού τὰ πράγματα διαφέρουν ( βλ. π.χ. V. Katamidze: « Les rencontres de Bakou», Μόσχα 1987).
Τὰ πράγματα στὸν δυτικὸν τρίτον κόσμον, ἀντίθετα, ἔχουν τὴν μορφὴ εἰδυλλιακοῦ ἀνθοκηπίου. Στὸν κόσμο αὐτόν, πεδίον ἑνὸς ἀδιστάκτου ἀποικιοκρατικοῦ παρελθόντος, ὅπου τὸ κομμάτιασμα τῶν λαῶν καὶ οἱ ἀδίστακτες γενοκτονίες ὑπῆρξαν τὰ μόνα ἀποδεκτὰ μέσα ὑψηλῆς πολιτικῆς, μοιάζει οἱ πάντες νὰ εὐμοιροῦν σὲ κατάσταση πλήρους παραδείσου. Τούτη ἡ εἰρήνη νεκροταφείου τοῦ δυτικοῦ τρίτου κόσμου δὲν μπορεῖ παρὰ κάποια πολὺ ἔχοχη κατάσταση νὰ κρύβει στὸ βασίλειο τῆς δυτικῆς μας Δανιμαρκίας καὶ ἕνα ἐνδεικτικὸ μειονέκτημα ὡς πρὸς τὸν ἀνατολικόν: ὅτι ἐνῷ ὁ τελευταῖος αὐτὸς μπορεῖ νὰ θέτη ἐπὶ τάπητος τὰ ὅποια προβλήματά του, χωρὶς αὐτὸ νὰ τὸ νομίζη ὡς κίνδυνο αὐτοκαταλύσεώς του, ὁ δυτικὸς εὑρίσκεται ὑποχρεωμένος νὰ προσπαθῆ διαρκῶς νὰ ἀναπαράγη τὰ ἴδια πάντα πολιτικά του δεδομένα. Μὲ ποιὸ ὑπέρμετρο κόστος, θὰ τὸ ἰδοῦμε πιὸ κάτω.
Ὅσοι στὶς τρέχουσες πολιτικὲς διαμορφώσεις τοῦ ἀνατολικοῦ κόσμου βλέπουν κάποια «ἧττα», βλέπουν βέβαια πολὺ κακά. Γιατί ὁ μὲ ἱστορικὰ κριτήρια πολιτικὰ μειονεκτῶν εἶναι ἡ Ἀμερικὴ καὶ ὄχι ἡ Ρωσία. Τὴν χρονολογικὴ ἀρχὴ τῶν πραγμάτων πρέπει νὰ τὴν τοποθετήσωμε στὸ ἔτος 1963, ὅπου κατὰ ὠρισμένους συγγραφεῖς ( W.G.Grewe) σημειώνεται μὲ τὰ γεγονότα τῆς Κούβας τὸ τέλος τοῦ ψυχροῦ πολέμου ( βλ. Gorres- Gesel.(Hsg): “Staatslexikon”, 7η ἔκδ., τόμ. 4, sp. 251 κ.ε). Ἀπὸ τὴν ἄλλη μεριά, τὸν ἴδιον αὐτὸν καιρὸν δὲν ἔλειψαν ἐξέχουσες πνευματικὲς ὀντότητες, ὅπως ὁ P. Baran, πού ἀπεδείκνυαν, οἰονεί μαθηματικῶς, ὅτι ἡ πολιτικὴ τοῦ ψυχροῦ πολέμου καὶ οἱ μεθοδοὶ του ἦταν κατ’ οὐσίαν πολιτικὴ ἱστορικοῦ ἀδιεξόδου ( βλ. P. Baran: “ Unterdruckung und Fortschritt”, 1970). Ἡ πολιτικὴ αὐτὴ δὲν εἶναι κάποιο ἀναγκαῖο γεγονός, πού προέκυψε μετὰ τὸν πόλεμο λόγῳ τοῦ «σοβιετικοῦ ἐπεκτατισμοῦ», ὅπως συνήθως σερβίρεται. Ἤδη μέσα στὰ πρῶτα χρόνια του πολέμου ( 1942), ὁ J.A. Schumbeter ἔγραφε: « Μία τέτοια (μεταπολεμικὴ) διάταξη τοῦ κόσμου, ὅπου οἱ σκοποὶ καὶ τὰ συμφέροντα τῶν ἄλλων λαῶν τόσο μόνο θὰ μετροῦσαν, ὅσο θὰ μποροῦσαν νὰ κατανοηθοῦν καὶ νὰ ληφθοῦν ὑπ’ ὄψη ἀπὸ τὴν Ἀμερική, μόνο μὲ τὰ ὄπλα θὰ μποροῦσε νὰ καθιδρυθῆ καὶ μόνο ἀπὸ τὴν συνεχῆ ἑτοιμότητα χρησιμοποίησης τῆς βίας τῶν ὅπλων θὰ μποροῦσε νὰ κρατηθῆ» ( βλ. “ Kapitalismus, Sozialismus und Demokratie”, 6η ἔκδ. 1987, σέλ. 482). Ἐν προκειμένῳ, δηλαδή, καὶ ἡ Ἀμερικὴ μεταπολεμικὰ δὲν ἔκαμε τίποτ’ ἄλλο, παρὰ νὰ συνεχίση τὴν κλασσικὴ εὐρωπαϊκὴ πολιτικὴ πού ὠδήγησε τελικὰ στὸ κομμάτιασμα τῆς Εὐρώπης: νὰ ὁρίζη τὸ «ἐθνικό» της συμφέρον κατὰ τὸ δοκοῦν καὶ οἰκεῖον καὶ κάθε ἀνάλογη ἀπαίτηση ἄλλων λαῶν νὰ τὴν βαφτίζη ἐθνικό της «κίνδυνο». Γιὰ τὴν νομιμοποίηση τῆς τακτικῆς αὐτῆς, τῆς ἐχρειαζόταν φυσικὰ ἕνας ἀντίπαλος…
Βέβαια ἡ Ἀμερικὴ ἐπέτυχε μεταπολεμικὰ κάτι τὸ ἐξαιρετικὰ σπουδαῖο: νὰ βγάλη τοὺς εὐρωπαίους ἀπὸ τὴν ἐπαρχιακὴ πολιτικὴ τοὺς νοοτροπία καὶ νὰ σταθεροποιήση τὸν καπιταλισμὸ σὰν παγκόσμιο σύστημα. Αὐτὸ ὅμως ἔγινε μὲ ἕνα τεράστιο κοινωνικὸ κόστος, καθὼς θὰ ἰδοῦμε, καὶ μὲ ἀπέραντο αἷμα. Καὶ μόνο τοὺς πολέμους πού ἐξέσπασαν μεταπολεμικὰ μέσα στὰ πλαίσια τοῦ δυτικοῦ τρίτου κόσμου νὰ μετρήση κανείς, εἶναι ἀρκετὸ γιὰ νὰ ἀποκτήση μία ἀχνὴ ἀντίληψη τῶν πραγμάτων. Κατὰ τὴν ἐποχὴ τοῦ ψυχροῦ πολέμου, ὅλα τὰ πανεπιστήμια τῆς Δύσεως εἶχαν εἰδικὰ τμήματα ( πρόκειται περὶ ἑκατομμυρίων δολλαρίων) «Totalitarismusforschung». Σήμερα τὰ ἴδια αὐτὰ τμήματα λειτουργοῦν ὡς τμήματα «Terrorismusforschung». Τί θὰ πεῖ ὅμως Terrorismus; Οἱ ἔννοιες «τρομοκρατία», «ἀντίσταση» ( Widerstand), «κρατικὴ τρομοκρατία» ( Staatsterrorismus) καὶ δικαίωμα ἀντιστάσεως ( Widerstandsrecht) δὲν ἐπιδέχονται ἀντικειμενικὸ ὁρισμό, διότι ἐξαρτᾶται ἀπό ποιὰ ὀπτικὴ γωνία κρίνει κανείς. Τὸ γεγονὸς ὅμως ὅτι ἡ «ἔρευνα» τῆς τρομοκρατίας στηρίζεται στὸν ἴδιο θεωρητικὸ φορέα πού ἐστηριζόταν καὶ ἡ ἔρευνα περὶ «ὁλοκληρωτισμοῦ», δηλαδὴ στὴν «ἐπιθετικότητα» ( aggression) τοῦ ἀνθρώπου, φανερώνει ὅτι τὰ πλαίσια τῆς μεταπολεμικῆς πολιτικῆς ὡς πρὸς τὸν δυτικὸν τρίτον κόσμο παραμένουν ἀναλλοίωτα.
Δὲν θὰ ἀσχοληθοῦμε ἐδῶ παραπέρα μὲ τὸ θεωρητικὸ ὑπόβαθρο τῶν θεωριῶν αὐτῶν. Ἡ σχετικὴ βιβλιογραφία εἶναι ἀπέραντη, γεγονὸς στὸ ὁποῖον συνετέλεσε καὶ ἡ σχετικὴ παν/μιακὴ ἔκρηξη κατὰ τὶς ἀρχὲς τῆς δεκαετίας τοῦ 60 -ἔκρηξη ὀφειλομένη κατὰ κύριον λόγο στὴν σχετικὴ ἔκπληξη τῆς Δύσεως ἀπὸ τὶς διαστημικὲς ἐπιτυχίες τῶν σοβιετικῶν ( βλ. G. Pflug: “Bibliothek und Politik”, εἰς Z/Schrift für Bibliothekwesen und Bibliographie, 35 J.Gang, Heft 3, σέλ. 239 κ.ε.). Ἕνα ἀποτέλεσμα τῆς ἔκρηξης αὐτῆς ἦταν ἡ πληθωρικὴ ἀνάπτυξη τῶν δευτερευούσης φύσεως ἐπιστημῶν, ὅπως ἡ Ψυχανάλυση καὶ ἡ Κοινωνιολογία, πού ἔδωσαν ἄμετρη τροφὴ στὶς παραπάνω «ἔρευνες». Βασικὴ ὤθηση τοῦ σοσιαλ-δαρβινισμοῦ στὶς «ἔρευνες» αὐτὲς ἔδωσε ἀπὸ τὸ 1963 κι ἐδῶ τὸ κλασσικὸ βιβλίο τοῦ K.Lorenz « Τὸ ἐπονομαζόμενον κακὸν» ( Das Soggenante Bose). Μία παλαιότερη Variation τῆς σημερινῆς «Terrorismusforschung» ἦταν ἡ «ἔρευνα τῶν συγκρούσεων» ( Konfliktsforschung). Καὶ ἐπὶ τῆς ἰδίας λίγο πολὺ βάσης: ὄχι ἀνάλυση τῶν ἱστορικῶν πεπραγμένων, πού εἶναι οἱ κατ’ οὐσίαν αἰτίες γιὰ τὶς δυνάμει ἢ ἐν ἐνεργεία συγκρούσεις, ἀλλὰ ἀναφορὰ στὰ κατὰ τὸ δυνατὸν ἀπροσδιόριστα «ψυχολογικὰ» καὶ «κοινωνιολογικὰ» στοιχεῖα, πού οὔτε συνηγοροῦν οὔτε ἀποκλείουν τὶς συγκρούσεις, μποροῦν ὅμως νὰ τὶς δικαιολογήσουν κατὰ περίπτωση. Ἡ πρακτική της ἐπισήμου πολιτικῆς καθ’ ὅλα αὐτὰ τὰ χρόνια εἶναι ἡ τακτικὴ τῶν «συγκρούσεων περιορισμένης ἐμβελείας». Στὴν Ἀφρικὴ ἐπὶ παραδείγματι ἀπὸ τὸ 60 κι ἐδῶ ὑπῆρξαν περισσότερες ἀπὸ 25 συνοριακὲς συγκρούσεις. Μὲ τὴν σημερινὴ διάλεκτο, ὁ ἀλβανὸς τῆς Γιουγκοσλαβίας, ὁ ἰνδὸς τῆς Σρὶ Λάνκα, ὁ κοῦρδος ἢ ὁ παλαιστίνιος εἶναι «τερρορίστες»…
Μὲ λίγα λόγια, τὸ κύριο μέρος τῆς μεταπολεμικῆς πολιτικῆς βιβλιογραφίας καὶ τῆς ἀντιστοίχου παν/μιακῆς ἐρεύνης στὴν Δύση, εἶναι γιὰ τοὺς τοπικοὺς πολέμους, τὶς συγκρούσεις μεταξὺ κρατῶν καὶ τὴν βία. Σ’ αὐτὰ πρέπει νὰ προστεθῆ καὶ ἡ ἀρχικὴ δυσκολία προσαρμογῆς τῶν εὐρωπαϊκῶν κοινωνιῶν ( φοιτητικὲς ἐξεγέρσεις κ.λπ.) στὰ νέα δεδομένα τοῦ καπιταλισμοῦ ὡς ἑνιαίου συστήματος, πράγμα πού ἀπαιτοῦσε ἰσχυρὴ παραμέριση τῶν ἰσχυρῶν περιορισμῶν καὶ τὴν ἐκ τούτου δημιουργία ἐκρύθμων κταστάσεων. Ἐνῷ ὅμως τὰ δεύτερα ἔχουν αἰσθητῶς ὑποχωρήσει, τὰ πρῶτα ὄχι μόνο δὲν ἐλιγόστεψαν, ἀλλά ἐπαγιώθηκαν πλέον σὰν οἱονεί ἐπίσημα ἐργαλεῖα τῆς δυτικῆς πολιτικῆς.
Οἱ συγκρούσεις τοῦ τρίτου κόσμου παίζουν βέβαια ἕναν θεμελιώδη ρόλον γιὰ τὴν ἐν γένει καπιταλιστικὴ οἰκονομία, ἀφοῦ ἀποτελοῦν σίγουρο εἶδος ἀσφαλιστικῶν δικλείδων ὡς πρὸς τὶς πληθωριστικὲς τάσεις τοῦ παρανοϊκοῦ «ἐλεύθερου ἀνταγωνισμοῦ τῆς ἀγορᾶς» τῶν μητροπόλεων, ἔχουν ὅμως καὶ τὸ σπουδαῖο πολιτικὸ προσὸν νὰ μὴν δημιουργοῦν ὑποχρεώσεις συγκεκριμένης πολιτικῆς τῶν τεχνολογικῶς ἀνεπτυγμένων πρὸς τοὺς μὴ τέτοιους, δεδομένου ὅτι κάθε ἀνάλογη ἀπαίτηση τῶν τελευταίων μπορεῖ εὔκολας νὰ μετατραπῆ σὲ πρόβλημα διακρατικῶν καὶ κοινωνικῶν συγκρούσεων, λόγῳ τῶν ἐθνικῆς σημασίας προβλημάτων πού βαρύνουν ἱστορικὰ ὅλες σχεδὸν τὶς χῶρες τοῦ τρίτου κόσμου.
Ἡ Ἀμερικὴ μεταπολεμικῶς ὄχι μόνο δὲν ἐνδιαφέρθηκε γιὰ τὴν λύση παλαιῶν τέτοιων προβλημάτων, ἀλλὰ οὔτε καν εὑρέθηκε σὲ θέση ( θὰ ἰδοῦμε γιατί) νὰ ἐμποδίση τὴν δημιουργία ἄλλων ( π.χ. Κύπρος). Ἡ ὕπαρξη τῶν προβλημάτων αὐτῶν ἐνέτεινε ὑπέρμετρα τὸ κλίμα τοῦ ψυχροῦ πολέμου, ἀφοῦ οἱ γεωγραφικοὶ χῶροι πού ἑξαιρέθηκαν τῶν «συμφωνιῶν» τοῦ δευτέρου παγκοσμίου πολέμου ἀπετέλεσαν κοινὸ ἀντικείμενο διεκδικήσεως τῶν δύο ὑπερδυνάμεων. Μόνο κατὰ τὸ δεύτερο μισό τῆς δεκαετίας τοῦ 70, δηλαδὴ σὲ πέντε χρόνια μέσα, ὀκτὼ χῶρες - Ἀγκόλα, Αἰθιοπία, Ἀφγανιστᾶν, Νότιος Ὑεμένη, Μοζμβίκη, Λάος, Καμπότζη καὶ Βιετνὰμ – προσεχώρησαν στὸ σοσιαλιστικὸ στρατόπεδο. Οἱ ἐπιτυχίες αὐτὲς τοῦ σοσιαλιστικοῦ στρατοπέδου στὶς διάφορες χῶρες τῆς Ἄπω Ἀνατολῆς, Ἀφρικῆς καὶ Κεντρικῆς Ἀμερικῆς ἀνάγκασε τὸν καπιταλιστικὸ κόσμο νὰ βιασθῆ νὰ προσδέση στὸ σύστημα οἰκονομικῶς τὶς σπουδαιότερες τῶν χωρῶν τοῦ τρίτου κόσμου καὶ νὰ ἐπισπεύση τὴν τεχνολογικὴ ἀνάπτυξή τους. Εἶναι τὰ λεγόμενα « Schwellenländer», μεταξὺ τῶν ὁποίων τελευταία ἡ Πορτογαλία.
Μεταξὺ 1960 καὶ 1985 τὸ ποσοστὸ τῆς βιομηχανικῆς παραγωγῆς τῶν ἐν ἀναπτύξει χωρῶν στὰ πλαίσια τῆς καπιταλιστικῆς παραγωγῆς ἀνῆλθε ἀπὸ 14,1% σὲ 14,7%. Τὸ 64,1% τῆς βιομηχανικῆς παραγωγῆς ὅλων τῶν τριτοκοσμικῶν χωρῶν κατὰ τὸ 1980 παρήχθη ἀπὸ πέντε μόνο χῶρες, τῶν ὁποίων οἱ δεῖκτες ἀναπτύξεως προσεγγίζουν αὐτοὺς τῶν ἀνεπτυγμένων χωρῶν ( Βραζιλία, Ἀργεντινή, Ν. Κορέα, Μεξικό, Ἴνδια ). Οἱ χῶρες αὐτὲς ἔχουν ἐπίσης δυνάμει τὶς προϋποθέσεις γιὰ τὴν δημιουργία αὐτογενοῦς ἐρευνητικοῦ δυναμικοῦ, τῶν ἄλλων ὅμως ἡ ἀνάπτυξη ἐστηρίχθηκε ἀποκλειστικὰ σὲ offset τεχνολογία. Κλασσικὸ παράδειγμα τέτοιας χώρας εἶναι ἡ Αἴγυπτος, ἡ ὁποία ἔρχεται δεύτερη μετὰ τὴν Βραζιλία σὲ παραγωγὴ ὅπλων μεταξὺ τῶν τριτοκοσμικῶν χωρῶν. Ἡ τέτοια ὅμως τεχνολογικὴ ἀνάπτυξη στὶς χῶρες αὐτές, μὲ τὸ νὰ ἀφήνη ἄλυτο τὸ πολιτικό τους πρόβλημα ( μία κρατικὴ τάξη «ἐπιχειρηματιῶν» πού στηρίζεται ἀποκλειστικῶς στὴν «βοήθεια» τοῦ κράτους ), εἶχε σὰν ἀποτέλεσμα τὴν ἔνταση τῶν κοινωνικῶν προβλημάτων. Ἡ ὑποχώρηση τῆς ἀγροτικῆς παραγωγῆς ἐν ὄψει τῆς «ἀναπτύξεως» ἔφερε τὴν ἐξαθλίωση τῶν μεγάλων στρωμάτων τοῦ πληθυσμοῦ καὶ τὴν συγκέντρωσή τους στὰ προάστια τῶν μεγαλουπόλεων. Δίπλα ἀπὸ τὸ ἐξωτερικὸ χρέος γιὰ τὴν διατροφή, ἡ οἰκολογικὴ κρίση καὶ ἡ ἐπαναστικοποίηση τῶν ἀναλλοιώτων ἰδεολογικῶν τους δομῶν ἔλαβαν πρωτεύουσα σημασία ὡς πρὸς τὶς σχέσεις τους πρὸς τὸ σύστημα. Τὸ 90% τῆς χρησιμοποιουμένης ἐνεργείας ἀπὸ τὰ μεγάλα πληθυσμιακὰ στρώματα μερικῶν τριτοκοσμικῶν χωρῶν εἶναι τὸ ξύλο, πράγμα πού σημαίνει ὅτι δὲν ὑπάρχει ἐπὶ τοῦ παρόντος τρόπος σωτηρίας τῶν μεγάλων δασῶν ἐπὶ τοῦ πλανήτη. Ἡ κτηνοτροφικὴ παραγωγὴ τῶν μητροπόλεων πρός ἀντιμετώπιση τῶν αὐξημένων ἐξαγωγῶν πρὸς τὶς χῶρες αὐτὲς ἀπαιτεῖ πρόσθετα τὴν καταστροφὴ μεγάλων οἰκολογικῶν ἐκτάσεων πρὸς δημιουργία φθηνῶν καλλιεργειῶν, ἐνῷ ἡ μὴ ἐλαττούμενη φτώχεια ἀπὸ τὴν ἄλλη μεριὰ ριζοσπαστικοποιεῖ τὰ ὑπάρχοντα ἰδεολογικὰ κινήματα ( π.χ. «ἰσλαμικὴ ἀδελφότης» στὶς χῶρες τῆς Μέσης Ἀνατολῆς, σύμφωνα μὲ τὴν ἰδεολογία τῆς ὁποίας ἡ παρατηρούμενη κοινωνιολογικὴ ἀθλιότης ὀφείλεται στὴν «ἔκπτωση» ἀπ’ τὸ Κοράνι καὶ τὸν «κλονισμὸ τῆς πίστης»).
Ἡ Offset – Τεχνολογία καὶ τὸ χρέος τῆς διατροφῆς ἀποτελοῦν τὰ κύρια σκέλη ὑπερχρεώσεως τῶν χωρῶν αὐτῶν, οἱ ὁποῖες ἤδη πρὸ πολλοῦ ἐδήλωσαν πλήρη ἀδυναμία ἐξοφλήσεως των. Ὡς τρόπος «θεραπείας» ἐκ μέρους τῶν δανειστῶν εἶναι ἡ ὑπαγωγὴ τῶν πελατῶν τους χωρῶν στὴν διεθνῆ Τράπεζα καὶ τὸ διεθνὲς νομισματικὸ ταμεῖο, τῶν ὁποίων οἱ «συνταγὲς» μποροῦν νὰ θεωρηθοῦν μᾶλλον στερεότυπες: «ἐλαφρὰ» ὑποτίμηση τοῦ νομίσματος, περικοπές, ἰδιωτικοποίηση τῶν κρατικῶν ἐπιχειρήσεων ( καὶ πιθανὴ ἄρα πώλησή τους σὲ ἀλλοδαπὲς ἑταιρεῖες), μείωση τῶν κοινωνικῶν παροχῶν καὶ «λιτότης». Ὅτι οἱ ἐν ἀναπτύξει αὐτὲς χῶρες λειτουργοῦν σὰν ἕνα εἶδος «ἀμορτισὲρ» κάθε παρουσιαζόμενης κρίσης στὶς καπιταλιστικὲς μητροπόλεις, εἶναι βέβαια φανερό. Ὑπὸ τὶς συνθῆκες ὅμως αὐτὲς ὁ καπιταλισμὸς σὰν σύστημα εἶναι προφανὲς ὅτι ἀντιμετωπίζει τεράστια πολιτικῆς, κοινωνικῆς καὶ οἰκονομικῆς φύσεως προβλήματα, ἐπὶ τῶν ὁποίων – ἀκριβῶς ἐπειδὴ δὲν εἶναι πρὸ πολλοῦ τὸ μοναδικὸ σύστημα στὸν κόσμο – ἀδυνατεῖ ὁλοσχερῶς νὰ καταστῆ κύριος καὶ νὰ ἐπιλύση.
Τὰ προβλήματα αὐτὰ τῆς βίαιης ἐκκαπιταλιστικοποίησης τῶν τριτοκοσμικῶν χωρῶν, ὑπῆρξαν ἀναγκαστικὲς συνέπειες τῆς πολιτικῆς τοῦ ψυχροῦ πολέμου. Ἐφ’ ὅσον δηλαδὴ ἡ μεταπολεμικὴ πολιτικὴ τῆς Δύσεως ἐστηρίχθηκε στὴν «ἀνάσχεση τοῦ κομμουνισμοῦ», καὶ οἱ δύο μεγάλες δυνάμεις εὑρέθηκαν ἀναγκασμένες νὰ «ἀναπτύξουν» κατὰ τὰ ἴδια συστήματα των τὶς μὴ ἀνεπτυγμένες χῶρες πού ἐπρόσκειντο σ’ αὐτές, πράγμα πού ὑπῆρξε καὶ γιὰ τὶς δύο λάθος, ἀφοῦ μετέβαλε τὸ πρόβλημα τῆς ἀνάπτυξης τῶν μὴ ἀνεπτυγμένων σὲ κοινὸ πρόβλημα ἐπιβίωσης τῆς ἀνθρωπότητος. Σήμερα παρατηροῦμε, ὅτι τόσο οἱ τὸν καπιταλισμὸ ἐπιλέξασες τρόπο ἀνάπτυξης χῶρες, ὅσο κι αὐτὲς πού διάλεξαν τὸν σοσιαλιστικὸ ( μὲ ἐξαίρεση τὴν Κίνα καὶ τὴν Κούβα), τελικῶς κανένα ἀπὸ τὰ κοινωνικά τους προβλήματα δὲν κατάφεραν νὰ λύσουν. Δηλαδὴ δὲν κατάφεραν νὰ χειραφετηθοῦν τεχνολογικά, ἐνῷ τὰ ὡρισμένα ἡμίμετρα πού ἐπέτυχαν σὲ μερικοὺς κοινωνικοὺς τομεῖς ὅπως τῆς ὑγείας, ἐν συνδυασμῷ μὲ τὸ γενικώτερο δημογραφικὸ προβλημα πού ἐδημιουργοῦσε ἡ στρεβλὴ ἀνάπτυξη , μετέβαλαν τὴν κατάστασή τους σὲ μεῖζον πρόβλημα τῆς ἀνθρωπότητος πέραν συστημάτων. Μέχρι σήμερα ἔχει ἀποδειχθεῖ σαφῶς, ὅτι κανένα ἀπὸ τὰ ὑπάρχοντα συστήματα μόνο του δὲν ἐπαρκεῖ γιὰ τὴν ἐπίλυση τῶν πάσης φύσεως κολοσσιαίων προβλημάτων πού ἐδημιουργήθηκαν μεταπολεμικὰ καὶ πού βαρύνουν τοὺς πάντες ἐξ ἴσου. Γιὰ νὰ ἰδοῦμε ποιὸ κόστος μποροῦν νὰ ἐνέχουν ἀνταγωνιστικὲς καταστάσεις πολιτικῆς κυριαρχίας, εἶναι στὸ σημεῖο τοῦτο ἀναγκαία μία παρένθεση:
Τὸ τέλειον καὶ τὸ ἀναμάρτητον δὲν μπορεῖ νὰ τὸ ζητήση κανεὶς στὶς καταστάσεις τῆς ἀνθρώπινης συνθήκης. Ὑπάρχει ὡστόσο μία περιοχή, ὅπου τὸ λάθος - ὅσο ἀνθρωπίνως ἀδύνατον κι’ ἂν εἶναι – δὲν ἔχει θέση. Ἡ περιοχὴ αὐτὴ εἶναι ἡ τῶν μυστικῶν ὑπηρεσιῶν. Οἱ μυστικὲς ὑπηρεσίες εἶναι τόσο παλαιὲς ὡς θεσμός, ὅσο καὶ ἡ ἔννοια τῆς ἐξουσίας, τῆς ὁποίας ἀποτελοῦν τὴν βάση. Ἡ ἀναγκαιότης τῶν μυστικῶν ὑπηρεσιῶν στὸν χῶρο τῆς διοίκησης εἶναι ἁπλὴ συνέπεια τοῦ γεγονότος, ὅτι ἡ ζωὴ δὲν μπορεῖ νὰ καθορισθῆ πλήρως μὲ νόμους, δηλαδὴ ὅτι τὸ νομοθετικὸ μηχάνημα μιᾶς κοινωνίας δὲν ἐπαρκεῖ γιὰ νὰ καλύψει τὴν λειτουργία της. Οἱ νόμοι πολλὲς φορὲς εἶναι δυνατὸν νὰ χρησιμοποιοῦνται ἢ καὶ νὰ καλύπτουν τὸ ἴδιο τὸ ἔγκλημα. Γιὰ νὰ πάρωμε λ.χ. ἕνα παράδειγμα ποὺ ὅλοι ξέρουν, τὸ ἀπαραβίαστόν της κατοικίας ἰσχύει καὶ γιὰ τὸν ἐγκληματία. Πῶς λοιπὸν θὰ βρῆ ἡ ἐπίσημη ἐξουσία τὰ τεκμήρια κάποιου ἐγκλήματος, πού ὑπάρχουν στὸ σπίτι τοῦ ἐγκληματία; Ἐπίσημοι τρόποι ὑπάρχουν, αὐτοὶ ὅμως μόνο σὲ ἀκραῖες περιπτώσεις εἶναι δυνατὸν νὰ χρησιμοποιηθοῦν, διότι ἐπιβάλλον νομίμως τὴν ἀπόδειξη τῶν νομίμων ἀποδείξεων, ποὺ ἐπισήμως δὲν μποροῦν νὰ δοθοῦν ἀφοῦ δὲν στηρίζονται σὲ νόμους. Ἐδῶ εἶναι λοιπὸν ποὺ χρειάζεται ὁ … «Κότζακ»: τὸ οἰκιακὸν ἄσυλο εἶναι ἀπαραβίαστο, ὅταν ὅμως αὐτὸ παραβιάζεται γιὰ νὰ συλληφθῆ ὁ ὑπαίτιος, τότε οὐδεὶς εἶναι δυνατὸν νὰ ἔχη ἀντίρρηση… Ἡ φιλοσοφία τοῦ «Κότζακ»» ἔχει τεράστια σημασία γιὰ τὴν δομὴ τῶν μυστικῶν ὑπηρεσιῶν. Ὁ « Κότζακ» δὲν γνωρίζει ἀποτυχίες στὸ ἔργο του, ὅπως δὲν γνώριζε παληότερα καὶ ὁ «Ζορώ»: κάθε φορά ποὺ παρανομεῖ, εἶναι ὑποχρεωμένος νὰ ἐπιτυγχάνη. Αὐτὸ ἀκριβῶς εἶναι, ἢ μᾶλλον ὀφείλει νὰ εἶναι καὶ τὸ θεμελιῶδες ὑπαρξιακὸ ἀξίωμα κάθε μυστικῆς ὑπηρεσίας: ὅτι ἀπαγορεύεται νὰ κάνη λάθη καὶ νὰ γνωρίζη ἀποτυχίες. Ἐπειδὴ οἱ μυστικὲς ὑπηρεσίες ἀποτελοῦν τὸ «μάτι τῶν κυβερνήσεων», τὸ ὁποιοδήποτε λάθος τους γίνεται πάντα φανερό, διότι ἀντανακλᾶ ἄμεσα στὴν ἐπίσημη πολιτικὴ μιᾶς χώρας. Οἱ μυστικὲς ὑπηρεσίες εἶναι ἔτσι ὑποχρεωμένες νὰ ἀποτελοῦν χῶρο πραγματοποιήσεως τοῦ ἀνθρωπίνως ἀνεφίκτου: νὰ πραγματοποιοῦν τὸ ἀλάνθαστον. Ἀπὸ τὶς μυστικὲς ὑπηρεσίες ἀπαιτεῖ κανεὶς ἀπόλυτον βαθμὸν σοβαρότητος καὶ μέγιστες δόσεις πραγματικῆς σοφίας. Οἱ βασιληάδες παληότερα εἶχαν ὡς μυστικοσύμβουλους τὶς πιὸ ἐξέχουσες προσωπικότητες τῶν χωρῶν τοὺς – νομομαθεῖς, πρυτάνεις, φιλοσόφους κ.λπ. Στοὺς καιρούς μας ( θὰ ἰδοῦμε πιὸ κάτω γιατί) ἡ ἰδιότης τοῦ «πράκτορος» βρίσκεται πολὺ χαμηλὰ στὴν κλίμακα ὑποτιμήσεως, τὰ πράγματα ὅμως κατὰ θεωρίαν εἶναι πολὺ διαφορετικῆς ὑφῆς. Χωρὶς «πράκτορες» κατ’ ἀρχὴν δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ ὑπάρξη καν ἱστορία. Χωρὶς «πράκτορες» ( π.χ. «ταξικοὺς») ὄχι μόνο εἶναι ἀδύνατον νὰ λειτουργήση κοινωνικὰ ἡ ζωὴ μιᾶς χώρας, ἀλλὰ εἶναι ὁλοσχερῶς ἀδύνατη ἡ ὅποια ἐπικοινωνία τῶν λαῶν μεταξύ τους. Ἕνας μεγάλος συγγραφέας, ἕνας μουσικός, ἕνας σπουδαῖος ζωγράφος, ἕνας διακεκριμένος ἠθοποιός, ἕνας μεγάλος ἐπιχειρηματίας, εἶναι κατ’ ἀνάγκην «πράκτορες» διότι σ’ αὐτοὺς στηρίζεται ἡ ἐπικοινωνία τῶν λαῶν καὶ μ’ αὐτοὺς τελεῖται ἡ ἱστορία. Ἕνας μεγάλος καλλιτέχνης δὲν «δίνει» μόνο στὸν λαὸ του ἀλλὰ καὶ στοὺς ἄλλους λαούς, πράγμα πού σημαίνει ὅτι «παίρνει» κι ἀπ’ αὐτοὺς ἀμοιβαίως. Ὁ Πλάτωνας, ὁ Χριστός, ὁ Μιχαὴλ Ἄγγελος, ὁ Ντοστογιέφκυ κ.λπ. εἶναι τὰ ἐξέχοντα πραδείγματα «πρακτόρων» πού ἔχομε ἀπὸ τὴν ἱστορία. Μὲ ἄλλα λόγια, « πράκτορας» ( ἑξαιρουμένης τῆς περιπτώσεως τοῦ ἁπλοῦ ἐμμίσθου ὀργάνου, ποὺ θὰ μᾶς ἀπασχολήση σὲ ἄλλη θέση) δὲν μπορεῖ νὰ εἶναι ὁ ὁποιοσδήποτε, διότι αὐτὴ ἡ ἰδιότητα ἀπαιτεῖ ἱκανότητες ἄνω τοῦ μέσου ὄρου. Ἀκόμη καὶ ὁ ἁπλὸς «πράκτορας» μιᾶς μυστικῆς ὑπηρεσίας ἀπαιτεῖται νὰ ἔχη εὐγένεια πνεύματος, νὰ μπορῆ νὰ ζῆ μὲ λεπτομέρειες καλλιτενικὴς ὑφῆς ποὺ δὲν μπορεῖ νὰ παρατηρήση ὁ μέσος ἄνθρωπος, νὰ ἔχη τρομερὴ διαίσθηση καί, κυρίως, νὰ μὴν πιστεύη ποτὲ τοῦ τὶς ἐπιφάνειες. Μόνο ἔτσι εἶναι δυνατὸν νὰ «συλλέξη» ἔγκυρες πληροφορίες καὶ νὰ ἀποκτήση τὶς ἠλεγμένες ἐκεῖνες κρίσεις ποὺ θὰ βοηθήσουν τὴν ὑπηρεσία του καὶ κατ’ ἐπέκταση τὴν ἐπίσημη πολιτικὴ τῆς χώρας του. Ἕνας πράκτορας πρέπει νὰ μπορῆ νὰ σκέφτεται σύνθετα, πράγμα ποὺ σημαίνει ὅτι πρέπει νὰ διαθέτη μεγάλα ποσὰ μόρφωσης καὶ εὐπλασίας πνεύματος, ὥστε νὰ μὴν ἀντιλαμβάνεται τὰ πράγματα μέσα ἀπὸ ἀνεξέλεγκτες πίστεις καὶ προλήψεις. Καὶ βεβαίως νὰ ἔχη ἰσχυρὸ βαθμὸ ἐπαφῆς μὲ τὰ τῆς «τέχνης καὶ τῶν γραμμάτων», διότι σ’ αὐτὴ τὴν περιοχὴ ὑφίσταται ἡ ἔννοια τῆς καθ’ ἑαυτὸ «πρακτόρευσης».
Αὐτὰ ὅμως ὅλα, ἔστω καὶ ἐν συνόψει ὅπως τὰ ἀναφέραμε ἐδῶ, ἀποτελοῦν τὴν θεωρία. Στὴν πράξη τὰ πράγματα παρουσιάζονται ἐλαφρῶς διαφορετικά.
Σήμερα οἱ περισσότερες μυστικὲς ὑπηρεσίες ἔχουν τὴν λεγόμενη «γραμμικὴ μορφὴ» ὀργανώσεως, δηλαδὴ στηρίζονται σὲ ὅσο τὸ δυνατὸν πιὸ πολλὲς μικρὲς ὁμάδες πληροφοριοδοτῶν, τὶς ὁποῖες ἐλέγχουν ἄμεσα. Κατὰ τὸν περασμένο αἰώνα τὰ πράγματα δὲν εἶχαν αὐτὴ τὴν μορφή. Οἱ Ἄγγλοι, μέσα στὶς «αὐτοκρατορικὲς» των ἀντιλήψεις, ἐδόμησαν τὰ δίκτυα τῶν μυστικῶν ὑπηρεσιῶν τους, κατὰ τὸν ἴδιο τρόπο ποὺ ἀσκοῦσαν τὴν ἐπίσημη πολιτική τους, δηλαδὴ τῆς «ἐμμέσου διοικήσεως». Γιὰ νὰ περιορισθοῦμε στὴν Ἑλλάδα, ἐπῆραν π.χ. μερικοὺς πρώην ἀρχοντοχωριάτες ( Dorfbourgeois), τοὺς εὐπρέπισαν, μαθαίνοντάς τους νὰ πετάξουν τὰ βρακοζώνια καὶ τὰ τσαρούχια, νὰ μάθουν νὰ φορᾶνε παπούτσια καὶ νὰ δένουν τὴν γραβάτα, καὶ τοὺς ἔστησαν μεγαλοπρεπεῖς ὡς «ἐθνικὲς τάξεις», ἔχοντας νὰ κάνουν μόνο μ’ αὐτούς. Τὰ πράγματα εἶχαν μία ἀντιστοιχία μὲ τὴν ἀρχιτεκτονικὴ αὐτοκρατορικὴ βιτρίνα τῶν βαριῶν ἐκείνων κτιρίων ποὺ συναντᾶ ἀκόμη κανεὶς στὶς πρώην κτήσεις τῆς βρεττανικῆς αὐτοκρατορίας. Κάτι περίπου σὰν τὸ κτίριο τοῦ ξενοδοχείου της
«Μεγάλης Βρεττανίας» σ’ ἐμᾶς…
Μεταπολεμικῶς μὲ τοὺς Ἀμερικανοὺς τὰ πράγματα ἄλλαξαν ριζικά. Μᾶλλον ἤσαν ὑποχρεωμένα ἀπὸ πολλοὺς λόγους ν’ ἀλλάξουν. Κατὰ πρῶτον, διότι οἱ Ἀμερικανοὶ εὑρέθηκαν στὴν δυσχερῆ θέση νὰ «κρατήσουν» ἕναν κόσμο μὲ ἀπειρία προβλημάτων, βιαιοτήτων καὶ λαθῶν τοῦ ἀποικιοκρατικοῦ παρελθόντος ἀμέσως μετὰ τὸν πόλεμο, καὶ κατὰ δεύτερον, διότι ἔπρεπε ν’ ἀλλάξουν οἱ μέθοδοι. Μέσα στὴν παλαιὰ ἔπαρση τῆς Εὐρώπης, τὰ προβλήματα ἐλύοντο ἁπλά: ἂν οἱ «ἐθνικὲς τάξεις» δὲν τὰ κατάφερναν, ἔμπαιναν τὰ τυφεκιοφόρα ἀποσπάσματα τῶν ἀποικιοκρατῶν καὶ ἔλυαν τὸ πρόβλημα. Ἡ «δυνατότης» αὐτὴ δὲν μποροῦσε νὰ συνεχισθῆ γιὰ πολλοὺς λόγους. Ἐνῶ οἱ παλαιὲς σχέσεις δυτικῆς Εὐρώπης καὶ Ρωσσίας ἀνεφέροντο γεωπολιτικῶς σὲ « τοπικῆς φύσεως» ζητήματα «συνοριακῆς» σημασίας ( Βαλκάνια καὶ Μέση Ἀνατολή, ἀνατολικὴ Εὐρώπη καὶ Ἀσία), τώρα ὁ «σοσιαλισμὸς» καὶ ἡ «δημοκρατία» ἀνταγωνίζοντο ἐπὶ πλανητικοῦ ἐπιπέδου – εἶχαν δηλαδὴ ὁλικὴ ( Global) γεωπολιτικὴ καὶ στρατηγικὴ σημασία. Λόγῳ τῶν ἀντιαποικιοκρατικῶν κινημάτων ἐκ τοῦ πολέμου, οἱ «ἐθνικὲς τάξεις» καμμιὰ ἐγγύηση κυριαρχίας δὲν παρεῖχαν πλέον, ἐνῷ σὺν τοῖς ἄλλοις ( καὶ πέραν τῶν πολεμικῶν κινδύνων) ἡ «λογικὴ τῶν κανονιοφόρων» δὲν μποροῦσε νὰ ἐφαρμοσθῆ καὶ ἐξ αἰτίας τῆς δημοκρατικῆς δομῆς τῆς ἀμερικανικῆς κοινωνίας καὶ τοῦ ρόλου τῆς δημοσιότητας. Ἄρα ἡ ἐπὶ παγκοσμίου ἐπιπέδου ὀργάνωση τῶν μυστικῶν ὑπηρεσιῶν ἔπρεπε ν’ ἀλλάξη πρὸς μία πιὸ ἑνιαία καὶ ἄμεση μορφή. Καταργήθηκαν λοιπὸν ἔτσι οἱ «ἐθνικὲς φυσιογνωμίες» καὶ ἀντ’ αὐτῶν ἐκλήθησαν οἱ θυρωροί, οἱ περιπτεράδες, οἱ πλύστρες, οἱ ψιλικατζῆδες, οἱ καθαρίστριες δημοσίων ὑπηρεσιῶν κ.λπ. Μὲ λίγα λόγια ὁ «λαός». Ἐφ’ ἑξῆς δὲν θὰ ἄκουγε πλέον ὁ θυρωρὸς τὸν καθηγητὴ Παν/μίου, ἀλλὰ ὁ καθηγητὴς τὸν θυρωρό.
Ἔτσι βέβαια τὰ πράγματα ἐγίνονταν πιὸ ἀποτελεσματικά, προσέδιδαν ἑνιαῖα αὐτοδυναμία στὶς ἀμερικανικὲς μυστικὲς ὑπηρεσίες, μὴ ἐξαρτώμενες ἔτσι ἀπὸ ἄλλες γηγενεῖς ὑπηρεσίες, καὶ εἶχαν καὶ τὸ ἐπὶ πλέον προσόν, ὅτι ἔτσι ἔθεταν καὶ τὶς κατὰ τόπους μυστικὲς ὑπηρεσίες ὑπὸ τὸν ἔλεγχό τους, διότι κατεῖχαν τὸ ὑλικὸ ( τὴν «βάση») ἀπὸ τὸ ὁποῖο οἱ ἴδιες «ἀντλοῦσαν». Σὲ μερικὲς μάλιστα κρίσιμες χῶρες, ὅπως τὴν Ἑλλάδα καὶ τὴν Ν. Κορέα, καὶ ἡ χρηματοδότηση τῶν ντόπιων μυστικῶν ὑπηρεσιῶν ἐγινόταν ἄμεσα ἀπὸ τοὺς ἀμερικανοὺς καὶ ὄχι ἀπὸ τὶς κυβερνήσεις. Στὴν Ἑλλάδα εἰδικὰ δὲν ὑπῆρχε καὶ λόγος περὶ τοῦ ἀντιθέτου, διότι τὸ θέμα ἦταν ἁπλῶς διαδικασιακό: ἀντὶ νὰ παίρνουντα ἀμερικανικὰ λεφτὰ οἱ κυβερνήσεις καὶ νὰ χρηματοδοτοῦν μὲ μέρος ἀπ’ αὐτὰ τὴν ΚΥΠ, τὴν χρηματοδοτοῦσαν ἄμεσα οἱ Ἀμερικανοὶ καὶ ἤξεραν κιόλας τί τοὺς γινόταν… Στὸν τρόπο αὐτὸν ὀργανώσεως των οἱ ἀμερικανικὲς μυστικὲς ὑπηρεσίες ἐπέτυχαν πλήρως καὶ ὡς τέτοιες ἐξετέλεσανοντως ἔργο θαυμαστό. Ἡ κατακραυγὴ ποὺ ὑπάρχει γι’ αὐτὲς ἐπὶ παγκοσμίοι ἐπιπέδου δὲν ὀφείλεται στὶς ἴδιες ἀλλὰ σὲ κάτι ἄλλο: ὅτι οἱ ἀμερικανικὲς μυστικὲς ὑπηρσίες ἀνέλαβαν νὰ «στηρίξουν» μία ἐπίσημη κρατικὴ πολιτικὴ ποὺ οὔτε καν ὑπῆρχε ὡς τέτοια. Ὅπως ἐξηγήσαμε στὴν ἀρχή, δουλειὰ τῶν μυστικῶν ὑπηρεσιῶν εἶναι νὰ στηρίζουν τὴν ἐπίσημη πολιτικὴ τῶν κυβερνήσεων. Ἡ Ἀμερικὴ ὅμως μεταπολεμικὰ δὲν ἀπέκτησε καμμία ἐξωτερικὴ πολιτική. Ἡ ἐξωτερική της πολιτικὴ ὑπῆρξε ὁ «ἀντικομμουνισμός», πράγμα ποὺ σὰν ἔννοια στηρίζεται στὸ «μὴ εἶναι» καὶ ὄχι στὸ «εἶναι». Τὸ ὅτι δὲν εἶναι ἕνα πράγμα κάτι, δὲν σημαίνει ταυτοχρόνως πώς εἶναι καὶ ἀναγκαστικὰ κάτι ( ὅτι τὸ «μὴ ὂν» δὲν εἶναι π.χ. ποτήρι, δὲν σημαίνει πώς εἶναι καθ’ ἑαυτὸ κάτι).
«Ἀντικομμουνισμὸς» σὰν πολιτικὴ δὲν σημαίνει πῶς εἶναι ὄντως κάποια πολιτική. Καὶ μέσα σ’ αὐτὸ τὸ κενὸ εὑρέθηκαν ἀναγκασμένες νὰ δουλέψουν οἱ μυστικὲς ὑπηρεσίες τῆς Ἀμερικῆς. Ἔπρεπε νὰ στηρίξουν καθεστῶτα κρατῶν ποὺ ἐφκιάσθηκαν τεχνητὰ καὶ ἐκ τοῦ μηδενὸς πρὸ διακοσίων ἐτῶν, ὑπὸ τελείως διαφορετικὲς ἱστορικὲς συνθῆκες καὶ χωρὶς τὸν ἔλεγχο, ἂν ἡ ὕπαρξή τους ἐξυπηρετῆ ὄντως σήμερα σὲ κάτι - ἄρα καὶ χωρὶς καμμιὰ προοπτικὴ μεταβολῆς τῆς παγκόσμιας τάξης πραγμάτων, πράγμα ποὺ θὰ ἐσήμαινε τὴν ὕπαρξη μίας ἐξωτερικῆς πολιτικῆς. Ὅλα τὰ λάθη ἢ καὶ παρελθοῦσες ἀναγκαιότητες τοῦ ἀποικιοκρατικοῦ παρελθόντος ἔμειναν ὅπως ἤσαν καὶ ὁ «ἀντικομμουνισμὸς» ὑπῆρξε τὸ πρόσχημα αἰωνίας διατηρήσεως των. Ἡ πραγματικότητα ἦταν φυσικὸ νὰ μὴν συμβιβάζεται μ’ αὐτὴ τὴν θεωρία, ὅποτε προέκυψαν σάν κατ’ ἀνάγκην ἐφαρμόσιμες οἱ ἁπλὲς λύσεις τῆς βίας καὶ τῶν πραξικοπημάτων, τὰ ὁποῖα ὤφειλαν νὰ καλύψουν οἱ δραστηριότητες τῶν μυστικῶν ὑπηρεσιῶν. Καὶ γιὰ νὰ τὸ ποῦμε πιὸ ἁπλά: ἕνα κράτος π.χ. πού δὲν εἶχε ἐθνικὸ κορμὸ γιὰ νὰ ὑπάρξει σὰν τέτοιο, ἔπρεπε νὰ διατηρηθῆ διότι δὲν ὑπῆρχε κάποια πολιτικὴ προοπτικὴ καὶ οἱ συνθῆκες ποὺ νὰ προβλέπυν τὴν μεταβολή του. Ὁ μόνος τρόπος γιὰ νὰ διατηρηθῆ σὰν κρατικὴ ἐπιφάνεια ἦταν ἡ ἐγκαθίδρυση μιᾶς συμμορίας ὡς κυβερνητικῆς βιτρίνας ( ἡ σημασία τῆς λέξης θὰ προκύψη ἐκ τῶν κατωτέρω, ἡ μετατροπὴ πάντως τῶν « ἐθνικῶν κυβερνήσεων» τοῦ παρελθόντος κάτι τέτοιο θὰ ἔδινε, ἀφοῦ αὐτὲς θὰ ἔμεναν χωρὶς τὶς «ἐθνικὲς» ἰδεολογίες ποὺ τὶς στήριζαν, δημιουργώντας ἔτσι κι’ ἕνα πρόβλημα « ἐθνικῆς ταυτότητας» σὲ πολλοὺς πολιτισμικοὺς χώρους τῆς Ν. Ἀμερικῆς, τῆς Ἀφρικῆς καὶ τῆς μακρινῆς Ἀσίας) καί, μέσα σὲ ἕνα καθεστὼς δικαιακῆς δυσμορφίας – π.χ. μῖγμα φιλελευθέρων Συνταγμάτων καὶ γηγενοῦς « ἐθιμικοῦ δικαίου», εἰς τρόπον ὥστε νὰ ἀναιρῆ τὸ ἕνα τὸ ἄλλο -, ἐξάντληση ὅλων τῶν τρόπων ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ κρατήσουν τὴν συμμορία στὴν ἐξουσία καὶ νὰ τὴν ἐλέγχουν ταυτόχρονα. Καὶ ὁ καλύτερος τρόπος ἐλέγχου ἦταν βέβαια ἡ συμμοριτική της φύση, πρὸς τὴν ὁποία ὅλο καὶ πιὸ πολὺ θὰ ἐβυθίζετο ἀπὸ τὴν κατάχρηση ἐξουσίας. Νομιμότητα δὲν ὑπῆρχε γι’ αὐτή, διότι ἡ πολιτικὴ σημασία τοῦ «ἀντικομμουνισμοῦ» κατ’ ἀνάγκην περιώριζε τὴν ὅποιαν λειτουργία μιᾶς «ἐθνικῆς ἰδεολογίας». Μέσα στὸν ἰδεολογικὸ χωρισμὸ τοῦ κόσμου, ὁ κοινωνικὸς ρόλος τοῦ πολιτικοῦ αὐτοκαθορισμοῦ μιᾶς « ἐθνικῆς ἰδεολογίας» δὲν μποροῦσε νὰ εἶναι κάτι τὸ ἐπιδιωκόμενο. Τὸ ἴδιο ἴσχυε, καὶ γιὰ τοὺς ἴδιους λόγους καὶ στὸν σοσιαλιστικὸ κόσμο ὅπως τὰ γεγονότα ἀπέδειξαν. Ὁ ρόλος ὅμως τῶν « ἐθνικῶν κυβερνήσεων» δὲν μποροῦσε νὰ ὑπάρξη εὔκολος καὶ εὐτυχὴς μέσα στὶς συνθῆκες τοῦ ψυχροῦ πολέμου, διότι οἱ ἀντίστοιχες σοβιετικὲς ὑπηρεσίες ἤσαν ὑποχρεωμένες νὰ ἐνισχύουν τὰ «ἐθνικὰ» καὶ «ἀπελευθερωτικὰ» κινήματα τῶν διαφόρων χωρῶν καὶ νὰ ἐξουδετερώνουν ἔτσι τὴν δράση τῶν ἀντιστοίχων ἀμερικανικῶν διὰ τῶν «ἐθνικῶν» συμμοριῶν. Ἡ τακτικὴ αὐτὴ εὕρισκε πλῆρες ἔδαφος, διότι ὅπως εἴπαμε ἡ Ἀμερικὴ δὲν εὐρῆκε καιρὸ νὰ διαμορφώση κάποια πολιτικὴ γιὰ τὰ προβλήματα τῆς ἀποικιοκρατίας ποὺ τῆς ἐκληροδοτήθηκαν. Ἡ ἀνυπαρξία λοιπὸν ἐπισήμου πολιτικῆς τῆς Ἀμερικῆς ( « ἀντικομμουνισμὸς» - ὁ ὁποῖος μάλιστα στὴν ἴδια τὴν Ἀμερικὴ ἔφθασε ὡς σὲ σημεῖα παρανοίας –σὲ ἱστορικὴ διάλεκτο δὲν ἐσήμαινε τίποτα περισσότερο ἀπὸ μία ἰδεολογία «κρατήματος»), τὸ πλῆθος τῶν κοινωνικῶν προβλημάτων ποὺ ἐδημιουργοῦσε ἡ ἐγκαθίδρυση τῶν συμμοριῶν στὶς κατὰ τόπους χῶρες καὶ ἡ διαρκῶς αὐξανομένη ἀδυναμία ἐπιλύσεώς τους λόγῳ τῶν ἐξοπλιστικῶν δαπανῶν, κατ’ ἐξοχὴν δὲ ἡ πίεση τῆς σοβιετικῆς πολιτικῆς, κατέστησαν τὸ ἔργο τῶν ἀμερικανικῶν μυστικῶν ὑπηρεσιῶν τιτάνιο καὶ ἐν πολλοῖς ἀκατόρθωτο. Ποιὸς τρόπος τοὺς ἔμενε νὰ τὰ καταφέρουν; Ὁ τρόπος, καθ’ ὃ ἀπολύτως ἀναγκαῖος, ὑπῆρξε καθαρὰ ἀμερικανικός. Ἐδῶ δημιουργήθηκε μεταπολεμικὰ ἕνα ἀπὸ τὰ μεγαλύτερα προβλήματα γιὰ τὶς δυτικὲς κοινωνίες, ἄγνωστο σὲ ὅλη τὴν προηγούμενη ἱστορία, ποὺ κοντεύη σήμερα νὰ καταλύση ὅλη τὴν κοινωνικὴ δομὴ τοῦ δυτικοῦ κόσμου καὶ εἶναι τὸ πρῶτο πρὸς ἐπίλυση στὶς νέες συνθῆκες: τὸ πρόβλημα τοῦ παρανόμου χρήματος. Δηλαδή:
Ἂς ὑποθέσωμε ὅτι κάποια στιγμὴ ἡ « ἐθνικὴ» συμμορία μιᾶς χώρας πιεζομένη ἀπὸ ἐσωτερικοὺς κοινωνικοὺς λόγους, ἐπιδιώκουσα νὰ σταθεροποιήση τὴν ἐξουσία της ἢ γιὰ ὁποιονδήποτε ἄλλο λόγο, ἐπιχειρεῖ νὰ χαράξη «δική» της «ἐθνικὴ» πολιτικὴ ( συνήθως βέβαια ἐπρόκειτο περὶ ἁπλῆς διατηρήσεως τοῦ θώκου καὶ τῶν κεκτημένων - ἡ ὑφὴ τῶν «ἐθνικῶν κυβερνήσεων» ἦταν ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τῆς ἀποικιοκρατίας ὅπως ὤφειλε νὰ εἶναι, δηλαδὴ πάντα κοινωνικὰ ρευστή, χωρὶς μονιμώτερα στηρίγματα, π.χ. βιομηχανίας, σταθεροῦ ἄλλου κεφαλαίου κ.λπ. –δια χρησιμοποιήσεως κατ’ οὐσίαν ὅλων τῶν λαϊκιστικῶν κατὰ περίπτωση κινημάτων ποὺ ἀπέρρεον ἀπὸ τὶς γενικώτερες συνθῆκες, βλ. κατωτέρω). Ποιὸς εἶναι ὁ τρόπος πού μποροῦν νὰ ἐπιχειρήσουν οἱ μυστικὲς Ὑπηρεσίες γιὰ νὰ τὴν ἀναγκάσουν νὰ μὴν τὸ κάνει; - Εἴτε νὰ τὴν ἀπειλήσουν μὲ πόλεμο, μέσω μιᾶς ἄλλης γειτονικῆς χώρας ( οἱ « ἐθνικὲς ἀφορμὲς » ὑπάρχουν ἄφθονες ἀπὸ τὸ ἀποικιοκρατικὸ παρελθόν, ἐνῷ οἱ «ἐθνικὲς» συμμορίες ἔχουν συμφέρον στὴν ἀνυπαρξία μιᾶς διανόησης ποὺ θὰ ἐσυντόνιζε τὶς χῶρες ἱστορικά: ὁ «λαὸς» πρέπει νὰ ξέρη ὅτι ἐξουσία εἶναι οἱ «ἐκλογὲς» καὶ ὄχι ὅτι ὑπάρχει ἄλλου εἴδους ἐξουσία ποὺ δὲν χρειάζεται τὶς ἐκλογές …), εἴτε νὰ ἐξοπλίσουν κάποιες ἀντιπολιτευτικὲς ὁμάδες ἀποσταθεροποίησης ποὺ θὰ τὴν παρέλυαν μὲ ἐσωτερικὴ ταραχή, εἴτε ἐν ἀνάγκη καὶ μὲ ἐμφύλιο πόλεμο. Στὴν Κεντρικὴ Ἀμερική, ἄλλωστε, οἱ ἀμερικανικὲς μυστικὲς ὑπηρεσίες εἶχαν τοὺς δικούς τους στρατοὺς δίπλα ἀπὸ τοὺς ἐπίσημους στρατοὺς τῶν κυβερνήσεων (βλ. π.χ. H-U: Wehler: “ Grundzüge der amerikanischen Aussenpolitik 1750-1900”, 1983, σελ 26). Πρέπει νὰ σημειώσωμε, ὅτι σὲ ὅλη τὴ νότιο Ἀμερικὴ οἱ ἐπίσημοι στρατοὶ παίζουν τὸν ρόλο πολιτικῶν κομμάτων καὶ πολλὰ πραξικοπήματα εἶναι ἔκφραση κοινωνικῶν αἰτημάτων ποὺ ἐκφράζονται διὰ τῶν διαφόρων κοινωνικῶν τάξεων. Γενικὰ ὅμως ὁ ρόλος τοῦ στρατοῦ σὲ ὅλες τὶς χῶρες τῶν « ἐθνικῶν κυβερνήσεων» εἶναι ηὐξημένος, διότι ἀποτελεῖ τὸ κυριώτερον ἐσωτερικὸ στήριγμα τῆς ἐξουσίας ( στὴν Ἑλλάδα π.χ. ὅπου τῶν πραξικοπημάτων οὐκ ἔστι ἀριθμὸς καθ’ ὅλη τὴν νεοελληνικὴ ἱστορία εὐρήκαμε τὴν ἔκφραση «εὐαίσθητος χῶρος τῶν ἐνόπλων δυνάμεων», διὰ τῆς ὁποίας ἡ ἀπόδοση «ἱερότητος» στὸ γεγονὸς εἶναι προφανής). Ἀλλὰ ὅπου ὁ πολιτικὸς ρόλος τοῦ στρατοῦ εἶναι ηὐξημένος, ἐκεῖ εἶναι ηὐξημένος καὶ ὁ ρόλος τοῦ παρακράτους. Καὶ ἀκριβῶς τὸν τελευταῖον τοῦτον χῶρο ἦταν ἐξ ἀνάγκης ὑποχρεωμένες οἱ μυστικὲς ὑπηρεσίες νὰ χρησιμοποιήσουν, ὅπως καὶ τὶς ἀναφερθεῖσες δυνατότητες τακτικῶν ποὺ αὐτὸς προσέφερε, ἀφοῦ κάθε ἄλλη δυνατότητα, δηλαδὴ ὁ ἀλληλοέλεγχος τῶν χωρῶν διὰ τῶν «ἐθνικῶν διεκδικήσεων», μέσα στὸ καθεστὼς τοῦ ψυχροῦ πολέμου θὰ μποροῦσε νὰ ὁδηγήση σὲ γενικώτερη σύρραξη.
Ἀλλὰ ἐπίσημα κονδύλια γιὰ τέτοιου εἴδους ἐπιχειρήσεις οὔτε νὰ ἐγκριθοῦν μποροῦσαν, οὔτε ἀπὸ «ἄδηλες» πηγὲς νὰ προκύψουν, διότι πρόκειται περὶ κολοσσιαίων ποσῶν. Ὁ ρόλος τῆς Γερουσίας καὶ τοῦ Τύπου στὴν Ἀμερικὴ εἶναι γνωστός. Ἑπομένως, γιὰ νὰ κινηθοῦν οἱ μυστικὲς ὑπηρεσίες ὑπὸ τὶς παραπάνω συνθῆκες, ἦταν ἀνάγκη νὰ ὑπάρχη ἄφθονο χρῆμα στὴν ἀγορά, τὸ ὁποῖον νὰ μποροῦν νὰ ἐλέγχουν ἄμεσα δίχως νὰ δίνουν λογαριασμὸ σὲ κανέναν. Τὸ χρῆμα αὐτὸ δὲν ἦταν βέβαια δυνατὸν νὰ προκύψη, εἰμὴ ἀπὸ τὴν ἐμπορία ναρκωτικῶν, μαύρη ἀγορὰ ὅπλων ( αὐτὰ συνήθως εἶναι ἀνάγκη νὰ συνυπάρχουν ὑπὸ τὸν ἔλεγχο τῶν ἰδίων ἀτόμων, διότι διεξάγονται πάνω στὴν ἴδια περιοχή), παντὸς εἴδους λαθρεμπόριο καὶ ἐν γένει ἐπιχειρήσεων τοῦ ὑποκόσμου. Καὶ βέβαια, ἀφοῦ τὸ πρόβλημα εἶναι πολιτικό, τὴν δυνατότητα εὔκολου «ξεπλύματος» τοῦ χρήματος μέσῳ τῶν μεγάλων Τραπεζῶν ( τὰ ποσὰ εἶναι φυσικὰ τεράστια καὶ οἱ μικρὲς δὲν δύνανται). Ὄντως, κατὰ ἐπισήμους ὑπολογισμοὺς εἰδικῶν, τὸ παράνομο χρῆμα ποὺ κυκλοφορεῖ στὸν κόσμο ἀνέρχεται στὸ 1/9 τοῦ χρήματος τοῦ παγκοσμίου ἐμπορίου. Μόνο στὴν Ἀμερικὴ ὑπολογίζεται τὸ ποσὸν τῶν κυκλοφορούντων ναρκοδολλαρίων νὰ ἀνέρχεται ἐτησίως στὰ 100 δίς.
Σκοπός μας ἐδῶ εἶναι βέβαια νὰ ἀναφερθοῦμε στὴν πολιτικὴ σημασία τῶν πραγμάτων καὶ ὄχι νὰ ἀσχοληθοῦμε ἀναλυτικῶς μ’ αὐτά. Ἡ διακίνηση τοῦ «ἐμπορεύματος», ἡ ρύθμιση τῆς «ἀγορᾶς», ἡ κατάκτηση νέων ἀγορῶν ( π.χ. ἡ ἰαπωνικὴ ἀγορὰ παρουσιάζει ἀντιστάσεις, παρ’ ὅλον ποὺ ὁ ρυθμὸς τῆς παραγωγῆς ἐκεῖ ἔχει μεταβάλει σὲ χρόνιο πρόβλημα τὴν χρήση ψυχοφαρμάκων, ἐνῷ οἱ ἀγορὲς τῶν ὀπιοπαραγωγῶν χωρῶν – Πακιστᾶν, Μαλαισία, χῶρες τῆς Μέσης Ἀνατολῆς καὶ ἐν μέρει τῆς Λατινικῆς Ἀμερικῆς ( σὲ μερικὲς ἀπ’ αὐτὲς τὸ παράνομο χρῆμα ἀποτελεῖ μόνιμο συστατικὸ στοιχεῖο τοῦ κρατικοῦ προϋπολογισμοῦ) – δὲν παρουσιάζουν μέγα ἐπενδυτικὸ ἐνδιαφέρον καὶ πολλὲς λεπτομέρειες σχετικὰ μ’ αὐτά, ὅπως ἐπίσης καὶ οἱ ἄκρως λεπτεπίλεπτοι τρόποι « ξεπλύματος» τῶν χρημάτων, δὲν εἶναι θέματα ποὺ μποροῦν νὰ μᾶς ἀπασχολήσουν ἐδῶ. Σημασία ἔχει ὅτι στὴν Ἀμερικὴ μόνο οἱ μόνιμοι ναρκομανεῖς ὑπολογίζονται γύρω στὰ 5 ἑκατομμύρια, ἐνῷ οἱ εὐκαιριακοὶ τέτοιοι ἀνέρχονται στὰ τριάντα. Μεταξὺ 1983 καὶ 1985 οἱ ὑπηρεσίες τοῦ ἀμερικανικοῦ στρατοῦ εὑρέθηκαν ὑποχρεωμένες νὰ ἀπολύσουν 60.000 στρατιῶτες ἐξ αἰτίας τῆς χρήσης ναρκωτικῶν.
Φανερὸ εἶναι ὅτι ἡ καταπολέμηση τοῦ λαθρεμπορίου ναρκωτικῶν βρίσκεται στὰ προγράμματα ὅλων τῶν ἀμερικανῶν Προέδρων, στὴν οὐσία ὅμως, ἀκριβῶς λόγῳ τῆς πολιτικῆς ὑφῆς τῶν πραγμάτων, τίποτε τὸ ἀποτελεσματικὸ δὲν μποροῦν νὰ ἐφαρμόσουν. Εἶναι δηλαδὴ προφανές, οἱ διεργασίες τοῦ τμήματος διώξεως ναρκωτικῶν τῶν μυστικῶν ὑπηρεσιῶν ( DEA Drug Enforcement Administration ), νὰ μὴν συμπίπτουν κατ’ ἀνάγκην μὲ τὰ σκοπούμενα τῆς ἐπίσημης κρατικῆς πολιτικῆς, ἡ ὁποία εἶναι ἔτσι ὑποχρεωμένη νὰ περιορίζεται στὴν ἐξαγγελία σταυροφορικοὺ πνεύματος καὶ στρατιωτικοποιήσεως τῶν συνειδήσεων. Τόσο ὡς πρὸς τὶς κυβερνήσεις ἄλλων χωρῶν ( τὶς ὁποῖες καὶ μερικῶς μπορεῖ νὰ ἐλέγχη, καλώντας τὲς σὲ «κοινὸ ἀγώνα» καταπολέμησης τοῦ παντὸς εἴδους λαθρεμπορίου), ὅσο καὶ ὡς πρὸς τὴν ἐσωτερικὴ πολιτικὴ διὰ τῆς ἱδρύσεως «Club» καὶ «συλλόγων» κοινωνικῆς σωτηρίας! Ὡς πρὸς τὸν κρατικὸ μηχανισμὸ καὶ τὴν ἐπάνδρωση τοῦ προσωπικοῦ τῶν ἐπιχειρήσεων, ἰσχύει τὸ σύστημα τῶν « Tests» ( πολύπλοκες ἰατρικὲς ἐξετάσεις τῆς τάξεως 200 ἑκατ. δολλαρίων ἐτησίως γιὰ τὸν κρατικὸ προϋπολογισμὸ – 50 μόνο γιὰ τὶς ἀνάγκες τοῦ στρατοῦ), ἐνῷ ἡ ἐξαγωγὴ φαρμακευτικῶν προϊόντων τῶν μεγάλων βιομηχανιῶν, ποὺ εἶναι ἀπαραίτητα γιὰ τὴν κατεργασία τῶν ναρκωτικῶν ( γεγονὸς γιὰ τὸ ὁποῖο ἔντονα διαμαρτυρήθηκε προσφάτως καὶ ἡ Κολομβία βλ. F.A.Z., 16.10.89), διεξάγεται ἀνενοχλήτως διὰ προεδρικοῦ διατάγματος τοῦ Νοεμβρίου τοῦ 1986. Σὲ σχετικὴ δημόσια παρατήρηση, ὅτι θὰ μποροῦσε σὲ ὠρισμένες τουλάχιστον ὀπιοπαραγωγοὺς χῶρες νὰ μὴν ἑξάγωνται τέτοια προϊόντα, ὑπῆρξε ἡ ἀπάντηση, ὅτι θὰ ἦταν ἐπέμβαση στὴν «ἐθνικὴ κυριαρχία» τῶν χωρῶν αὐτῶν ἂν τοὺς ὑπεδείκνυε ἡ Ἀμερικὴ ποιὰ προϊόντα πρέπει νὰ εἰσάγουν καὶ ποιὰ ὄχι!...
( σέ μελλοντική ἀνάρτηση θά δοῦμε πώς ἐντάσσεται τό ἑλλαδικό κατασκεύασμα -ὁ μεγαλύτερος ἐχθρός τοῦ ἑλληνισμοῦ - στήν λειτουργία τοῦ μεταπολεμικοῦ κόσμου, ἔχοντας τόν ρόλο τοῦ ἐργαλείου ἀπό τήν δολοφονία τοῦ Καποδίστρια καί ὕστερα, καί ἐν τέλει παγιώνοντας τον ..)
Οι Αμερκιάνσκι ξέρουν ήδη με ποιές “προσωπικότητες" μιας διάδοχης κατάστασης θα μπορούν να έχουν… αν όχι έλεγχο… τουλάχιστον ανοικτά κανάλια επικοινωνίας… και σε ποιά περίπτωση δεν θα έχουν καθόλου επικοινωνία / έλεγχο.
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαι εμείς…. στη Νήσο των Αγίων έχουμε πρωτο-κλασ-άτους δημοσιογράφους να ρωτούν... από αέρος μάλιστα... αν οι μουσουλμάνοι στην Αίγυπτο είναι μειοψηφία.
http://www.youtube.com/watch?v=bZJzXPCC7LE
α. Συγχαρητήρια για τις δημοσιεύσεις σας απο το μνημειώδες έργο του Μεμά (..για τούς φίλους του)
ΑπάντησηΔιαγραφήβ. Απο το Βιβλίο το "Ανατολικόν Ζήτημα" Σήμερα έχουν αφαιρεθεί απο τον εκδότη κατόπιν παρακλήσεων γνωστού εκδοτικού συγκροτήματος ορισμένα "πολύ κρίσιμα στοιχεία" γι' αυτό...και αυτό ανταπέδωσε την 'χάρη' αυτή με δημοσίευμα στυλ σατυρικό στο Βήμα της 20.12.1998 ενα μήνα μετά την κυκλοφορία του βιβλίου σε συνέντευξη του κωμικού λευκαδιτη ηθοποιού Ηλία Λογοθέτη.Ολη η ΟΥΣΙΑ βρίσκεται στη φωτογραφία.
γ. Το Πανεπιστήμιο Ιωαννινων ουτε καν κατεδέχθη να απαντήση σε υποβληθέν αίτημα να του παραχωρηθή εντελώς δωρεάν η καταπληκτικη εκ 5000 τόμων ξενογλώσσων κατά μείζονα λόγο βιβλιοθήκη του αποθανόντος Γεράσιμου...η δωρεά ανεκλήθη....και Γερμανικό Ινστιτούτο έχον σχέση με την Νοτιοανατολική Ευρώπη μέσα σε ελαχιστότατο καιρό ενδιαφέρθη και την απέκτησε..και καλά έκανε.
δ. Το εργο του εν συνόλω γράφθηκε υπό πάρα μα παρά πολύ δύσκολες συνθήκες...έχοντας συν τοις άλλοις να αντιμετωπίσει και το ανομίμως υπάρχον ελληνικό κρατικό μόρφωμα.
ε. Για το τελευταίο βιβλίο του ειπώθηκε ότι καλύτερα να γίνει πυρηνική έκρηξη παρά να εκδοθεί και ο νοών νοήτω...μιλάμε πάντα για τις διεθνείς παρενέργειες του έργου ή αρκεί να περάσει στην λήθη και να το λεηλατούμε κατά βούληση αφου κυριολεκτικά το έργο του έχει θαφτεί και ο ίδιος είναι σαν να μην υπήρξε ποτέ..
στ. Διανοούμενος απίστευτης πολιτικής φαντασίας αλλά πιστεύομε όπως κάποτε ειπώθηκε ότι κανείς νεκρός δεν έχει πεί την τελευταία του λέξη το μέλλον φυλάει αρκετές εκπλήξεις
καλή δύναμη
Σᾶς εὐχαριστοῦμε γιά τά σχόλιά σας.
ΑπάντησηΔιαγραφήὌντως μνημειῶδες τό ἔργο του καί ἰδιαίτερα ένοχλητικό...Εἰλικρινά τέτοια συσκότιση ὅπως στήν περίπτωση τοῦ Κακλαμάνη δέν ἔχω ξανασυναντήσει...ἡ πραγματικότητα ὅμως εἷναι ἀμείλικτη...
Ἡ σιωπή τοῦ "Πανεπιστημίου Ἰωαννίνων" δέν θά μποροῦσε νά εἷναι πιό εὔγλωττη. Δεῖγμα τοῦ ἑλλαδισμοῦ στόν χῶρο τῆς παιδείας, ἀνάλογο τῶν διαδικασιῶν καί ἐπιδοτήσεων στόν ἐκδοτικό χῶρο τοῦ βιβλίου πού τόσο γλαφυρά ἔχει περιγράψει ὁ Κακλαμάνης...Ἡ νεοελληνική ἰδεολογία ἐπί τό ἔργον...
ἡ φωτογραφία, ὅπως τό εἴπατε, εἷναι ὅλη ἡ οὐσία ( http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=34&artid=106233&dt=20/12/1998 ... δυστυχῶς δέν θά μάθουμε ποιά ἧταν τά ἀποσπάσματα γιά τήν ἀφαίρεση τῶν ὁποίων, τὀ ἐκδοτικό συγκρότημα ἀνταπέδωσε τἠν "χάρη"...
Νῆσος τῶν Ἁγίων = ΄;;;