Μιά ἐνοχλητική, ἀντ-"εθνική" καί ἀντι-"τηλεοπτική" ἱστορία...

Πολὺς λόγος –κυρίως τηλεοπτικός - γίνεται τὰ τελευταῖα χρόνια γιὰ τὸν ρόλο τῶν παρελάσεων, καὶ ὄχι μόνο, κάθε 25η Μαρτίου, καὶ 28η Ὀκτωβρίου. Σὰν θέμα εἶναι ψιλοαδιάφορο, ἐξ ἄλλου τὸ ἐνδιαφέρον ἢ ὄχι ἑνὸς θέματος ἐξαρτᾶται κυρίως ἀπὸ τὸν τρόπο προσέγγισής του. Καί ἐπί τοῦ προκειμένου οἱ προσεγγίσεις, καὶ οἱ θετικὲς καὶ οἱ ἀρνητικὲς εἶναι ἀπὸ ἀδιάφορες ἕως εὐτράπελες καὶ βλακώδεις. Μία ἀσφαλὴς ἔνδειξη γιὰ αὐτὸ εἶναι ὅτι ἡ παρουσίασή τους ἀποτελεῖ τὸ ἀγαπημένο θέμα τῶν Μ.Μ.Ε. πού ἀρέσκονται νά τίς συνδυάζουν μέ προοδευτισμό, συντηρητισμό, φασισμό ἤ πατριωτισμό, δίνοντας τό σύνθημα γιά νά ξεκινήση τό ἀνάλογο πίγκ πόγκ. Ἄν δέν ὑπάρχει τό κατάλληλο κοινωνικό ὑπέδαφος οὔτε σὲ φασισμὸ παραπέμπουν οἱ παρελάσεις, οὔτε ἀπὸ τὴν ἄλλη σφυρηλατοῦν ἐθνικὴ συνοχὴ ἢ κάποιο ἐθνικὸ φρόνημα - ἰδίως σέ περιπτώσεις πού κατά ἕνα ἀξιοπερίεργο τρόπο τό « ἐθνικό» φρόνημα περισσότερο κατοχυρώνεται συνταγματικὰ παρὰ μέσα στὴν κοινωνία, ἐνῷ μέσα σὲ αὐτὴν περισσότερο λειτουργεῖ σὰν φούσκα αὐτοεπιβεβαίωσής της.

Μέ τήν προβολὴ τῆς τηλεοπτικῆς σειρᾶς «1821» ἀπὸ τὸν τηλεοπτικό σταθμὸ ΣΚΑΪ βρῆκαν πάλι ἀφορμὴ νὰ βγοῦν στὸ προσκήνιο ὑπερασπιστὲς ἢ ἀποδομητὲς τοῦ ἱστορικοῦ παρελθόντος. Τὸ πρόβλημά μου δὲν εἶναι οἱ ὅποιες «κριτικές», μὲ ἐνοχλεῖ ὅταν ἐκφέρονται ἄκριτα καί μέ φανατισμό, κυρίως γιατί μὲ αὐτὸ τὸν τρόπο λειτουργοῦν ἀποπροσανατολιστικά. Διότι τό παρελθόν εἶναι αὐτό πού εἶναι, δέν ἔχει ἀνάγκη οὔτε ὑπεράσπισης, οὔτε καταδίκης. Συνεπῶς ὅσοι μέ κάθε τρόπο ἐκστασιάζονται στό ὄνομά του, λιβανίζοντας ἤ πετροβολώντας το, ἄν δέν ἐξυπηρετοῦν ἄλλα συμφέροντα τότε καλύπτουν δικές τους ψυχολογικές ἀνάγκες. 

Ἡ πολιτική τοῦ σκότους (2) -De la discussion jaillit la lumiere - ( Γεράσιμος Κακλαμάνης )

σέ συνέχεια τῆς προηγούμενης ἀνάρτησης, ἔχουμε σήμερα τό 2ο μέρος τοῦ ἄρθρου τοῦ Γεράσιμου Κακλαμάνη " Ἡ πολιτική τοῦ σκότους". Στό προηγούμενο μέρος εἴδαμε τόν διαχρονικά μεταβαλλόμενο ρόλο τῶν μυστικῶν ὑπηρεσιῶν, στήν διαμόρφωση, στόν καθορισμό ἤ στό πέρασμα τῆς πολιτικῆς στήν κοινωνία. Στό σημερινό κομμάτι, ἐξετάζεται ἡ oὐσιαστική σχέση τοῦ στόχου τῶν μυστικῶν ὑπηρεσιῶν μέ τήν διανόηση καί μεταξύ ἄλλων φαίνεται πόσο καθοριστικός εἷναι ὁ ρόλος μιᾶς ἐλεγχόμενης ἤ πλήρως κατασκευασμένης ( π.χ. ἡ νεοελληνική " ἐθνική" ἰδεολογία στήν χώρα μας) διανόησης στίς "δυτικές δημοκρατίες τῆς ἐλευθερίας" καί γιατί εἷναι ἀνεπιθύμητη μιά ἀνεξάρτητη διανόηση πού παράγει ἰδέες. Οἱ ἐπισημάνσεις στό κείμενο εἶναι δικές μου.

Ὁ Ἀ. ντὲ Τοκεβὶλ εἶχε γράψει: " Ἡ Ἀμερικὴ εἶναι μία χώρα χωρὶς βασιληάδες καὶ χωρὶς συγγραφεῖς". Ὄντως στὴν ἀρχῆθεν τελειωμένη ἰδεολογία τῆς Ἀμερικῆς οἱ συγγραφεῖς δὲν χρειάζονται. Δὲν ἐπαρουσιάσθηκαν ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ Τοκεβὶλ (δηλαδὴ περίπου στὸν ἴδιον χρόνο ποὺ ἡ ἀρχαία Ρώμη ἐδημιούργησε τὰ θέμελα τοῦ δυτικοῦ πολιτισμοῦ) καὶ οὔτε θὰ παρουσιασθοῦν, διότι συνειδητῶς οἱ ἀμερικανοὶ δὲν τοὺς χρειάζονται. Καὶ ὄχι μόνο δὲν τοὺς χρειάζονται, ἀλλὰ ἡ ἐξαφάνισή τους σὲ ὅλα τὰ μήκη καὶ πλάτη μοιάζει νὰ ἀπετέλεσε συνειδητὴ ἐπιδίωξη μεταπολεμικῶς, προκειμένου νὰ πραγματοποιηθῆ τὸ ἀμερικανικὸ "DESTINY" τῆς "ὑπερδύναμης".

Ἡ πολιτική τοῦ σκότους (1) - De la discussion jaillit la lumiere ( Γεράσιμος Κακλαμάνης )

Τό ἄρθρο τοῦ Γεράσιμου Κακλαμάνη μέ τίτλο " Ἡ πολιτική τοῦ σκότους" τό ὁποῖο θά παρουσιασθεῖ σέ δύο ἀναρτήσεις, δημοσιεύθηκε στήν ἐφημερίδα ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ τῆς Κέρκυρας, σέ 5 συνέχειες ( ἀπό 21/7/2002 μέχρι 25/8/2002 )



De la discussion jaillit la lumiere

Ἀπὸ τὴ συζήτηση προκύπτει τὸ φῶς, λέει τὸ γαλλικὸ ρητό. Αὐτὸ ὅμως ἀκριβῶς εἶναι ποὺ δὲ θέλουν οἱ ἀμερικανοί, τὸ φῶς. Κάποτε παρουσίασαν στὸ Μέγα Ναπολέοντα ἕναν πράκτορα τῶν μυστικῶν ὑπηρεσιῶν καὶ τοῦ πρότειναν νὰ τὸν παρασημοφορήσει, ἐπειδή, εἶπαν, εἶχε προσφέρει ὕπατες ὑπηρεσίες στὸ γαλλικὸ ἔθνος. Καὶ ὁ Μέγας Ναπολέων ἀπάντησε: "λεφτὰ μποροῦμε νὰ τοῦ δώσουμε ὅσα θέλει, τὰ παράσημα ὅμως τὰ ἔχομε γι’ ἄλλους ἀνθρώπους". Ὁ Μέγας Ναπολέων, ὡς γνωστόν, ἦταν εὐρωπαῖος πολιτικός. Καὶ ἦταν καὶ φιλόσοφος -ἐξ οὗ καὶ Μέγας. Ἤξερε δηλαδὴ ὅτι σκοπὸς τῆς κάθε εἴδους πολιτικῆς ἦταν ἡ ἠθικὴ δόμηση τῶν κοινωνιῶν, ὅτι λόγῳ αὐτοῦ τοῦ σκοποῦ ὑπῆρχε ἡ πολιτικὴ καθόλου. Στὸ σημεῖο αὐτὸ ὁ Ναπολέοντας ἐξέφραζε μία εὐρωπαϊκὴ παράδοση 2.500 ἐτῶν ποὺ ἄρχισε στὴν ἀρχαία Ἑλλάδα. Ἡ πολιτικὴ δὲν εἶναι αὐτοσκοπός, φασαρία κατανομῆς ὑπουργείων, "ἁρμοδιοτήτων" καὶ συμφερόντων, ἀλλὰ μέσον πρὸς ἕναν σκοπό: τὴν ἠθικὴ δόμηση τῶν κοινωνιῶν καὶ τοῦ ἀνθρώπου. Καὶ ἠθικὴ δόμηση δὲν ὑπάρχει ὅταν ὁ ὑπόκοσμος τῆς πολιτικῆς γίνεται ἡ ἐπίσημη ἔκφρασή της.

Ἡσυχαστικόν

Ἂς μὴν ἀφήνουμε τὸ μέλλον ἀνυπεράσπιστο:
ἐκεῖ θ΄ἀρχίσει τῶν ἐργαλείων ἡ ἀνάρρωση.
Χρειάζεται ἡ πρόοδος: εἶναι κι αὐτὴ μιὰ νοσταλγία.
Τοῦτος ὁ Δρόμος ὁ Ἐντατικὸς
πότε ἁπλώνεται στὸ ἄπειρο
πότε γίνεται μικρὸς
σὰν κορδελίτσα...
Θυμᾶμαι τὴν ὅραση νὰ μὴ βλέπει καθόλου.
Χτὲς τὴ νύχτα πέντε κύκνοι μὲ τὰ νυχτικά τους
ἔτρεχαν ταραγμένοι
στὸν ὕπνο μου κ' ἕνας πράσινος
κόκορας δακρυσμένος
ἄρχισε ξαφνικὰ νὰ κουτσαίνει.
Τὸ σύμπαν ἔμοιαζε καμωμένο
γιὰ νὰ διασκεδάσω μαζὶ
μὲ τὴν αἰωνιότητα μόνος.
Ὁ ἄνθρωπος ἀναπνέει - σκέφτηκα
ὁ ἄνθρωπος ἐρωτεύεται!
Βρίζει τὴν καρδιά του, ξύνεται!
Μετέωρα μοναδικὰ γεγονότα.
Ἕνας γαΐδαρος ἔχωνε τὴ μουσούδα του
σὲ στυγνὴ λάμψη καὶ κατόπιν
ἅρπαξε μιὰ πέτρα στὸ στόμα
σφίγγοντας τὴν ὡσότου ἔσπασαν τὰ δόντια του.
Τριγύρω ἔπεφταν οἱ καρποὶ καὶ σωριάζονταν
ἀκέφαλα τὰ σώματα τεράστιων σκύλων.
Ὁ θάνατος ἔκοβε στὰ δύο τὸ νερὸ
καὶ τὸ ξανάκοβε
καθὼς ἔλαμπε τὸ σκαρφάλωμα στὰ ὅρη.
Ἄνθη ἀπὸ φλόγες
τὰ' βλεπα νὰ ποτίζονται.
Πόσους αἰῶνες θαυμαστοὺς
ἔχουμε σὲ ἕνα εἰκοσιτετράωρο;
Σταλαγματιὲς ἀκούγονταν στὰ δέντρα -
θὰ΄χε βρέξει.
Πῶς ἔγινε τῆς χελιδόνας
ἡ μεταλλικὴ στίλβη;
Κολαζόμουν ἀπὸ εὐτυχία
στὴν οἰκουμένη τοῦ ὕπνου.
Οἱ γάτες ἔστεκαν ὁρμητικές.
Ἔτρεχε ὁ ἱδρώτας.

Ἀπὸ τὴ συλλογὴ Πενθήματα (1969)
Νῖκος Καροῦζος

St Patrick's Day

Κατέβασαν τὶς πρῶτες δύο Guinness λίγο πρὶν τὶς ἐννιὰ τὸ πρωϊ. Ξεκινώντας ἀπὸ τὸ Δουβλίνο γύρω στὸ μεσημέρι εἶχαν φτάσει στὸ χωριὸ Guinness καὶ ἀπολάμβαναν τὸ ἕκτο ἢ ἕβδομο pint καὶ εἶχαν ἀρχίσει νὰ συζητοῦν γιὰ τὸ ἂν ἡ φετινὴ θὰ ἦταν ἡ καλύτερη St Patrick day ἀπὸ ποτέ.
Τὸ φεστιβὰλ τοῦ Cheltenham εἶναι συνώνυμο μὲ τοὺς Ἰρλανδούς, οἱ ὁποῖοι γιὰ χρόνια ἔρχονται στὸ Gloucestershire κατὰ χιλιάδες γιὰ νὰ γιορτάσουν τὴν ἡμέρα τοῦ St Patrick στὶς 17 Μαρτίου κάθε χρόνο. Ἀλλὰ τὴ φετινὴ χρονιὰ ὑπῆρχε φόβος πὼς τὰ οἰκονομικὰ προβλήματα τῆς Ἰρλανδίας θὰ κρατοῦσαν τὶς πρασινοντυμένες ὀρδὲς μακριά.

Ἰώδιο, καίσιο, στρόντιο

Ὅλες οἱ διαδικασίες ποὺ παρατηροῦνται στὴν Γῆ καὶ συντηροῦν τὸ φαινόμενο τῆς ζωῆς, ἔχουν ἕνα κοινὸ χαρακτηριστικό. Ἡ ἐνέργεια ποὺ ἀνταλάσσεται σὲ αὐτὲς ἀνὰ ἄτομο, μόριο, φωτόνιο, γενικὰ ἀνά σωματίδιο, δὲν ὑπερβαίνει τὸ μέγεθος μερικῶν ἠλεκτρονιοβὸλτ (eV). Τὸ eV εἶναι μονάδα ἐνέργειας ποὺ ἐξυπηρετεῖ τὴν περιγραφὴ τῶν ἀτομικῶν φαινομένων. Γιὰ νὰ ἀντιληφθεῖ κανεὶς τὴν τάξη μεγέθους του, ἂς λάβει ὑπ’ ὄψιν του ὅτι ἡ γνωστή μας κιλοβατώρα ἰσοῦται περίπου μὲ 22.000.000.000.000.000.000.000.000 eV.Ἡ ἡλιακὴ ἀκτινοβολία ( μὲ ἐξαίρεση τὸ μέρος τῆς ὑπεριώδους πού ἐνεργειακά εἶναι κατὰ τι μεγαλύτερο) δὲν ξεπερνᾶ τὰ 3 eV ἀνὰ φωτόνιο. Οἱ χημικὲς ἀντιδράσεις ( στὶς ὁποῖες ὑπάγονται καὶ οἱ βιολογικές) ἀκόμα καὶ οἱ πιὸ βίαιες ἐκρήξεις, ἀνήκουν στὴν παραπάνω κατηγορία. Τὸ ἴδιο καὶ οἱ μέχρι τώρα ἀνθρώπινες δραστηριότητες στὸν χῶρο τῆς τεχνολογίας, πλὴν τῆς πυρηνικῆς. Γιὰ παράδειγμα, τὸ βράσιμο τοῦ νεροῦ ἀπαιτεῖ συναλλαγὴ 0,01 τοῦ eV μὲ κάθε μόριο τοῦ νεροῦ, ἐνῷ ἡ λειτουργία μιᾶς ὑψικαμίνου περίπου 0,15 eV μὲ κάθε ἄτομο τοῦ πρός λυώσιμο μετάλλου.

Μανώλης Ρασούλης - Κάτω τά χέρια ἀπό τά παιδιά μαντράχαλοι

Σπάνια στενοχωριέμαι ὅταν πεθαίνει κάποιο δημόσιο πρόσωπο. Μιά ἀπό αὐτές τίς σπάνιες φορές ἦταν καί ἡ χθεσινή. Τόν Ρασούλη μπορεῖ νά μήν τόν εἶχα γνωρίσει ἀπό κοντά, φαίνεται ὅμως ὅτι κάποια πράγματα ἔχουν τήν ἱκανότητα νά σέ ταρακουνάνε ἐξ ἀποστάσεως, νά σέ βγάζουν ἀπό ἕνα λήθαργο. Σάν νά ξυπνᾶς ἀπό βαθύ ὕπνο. Αὐτό ἔκαναν σέ μένα τά τραγούδια, τά βιβλία, ἡ παρουσία, ὁ λόγος τοῦ Ρασούλη. Ἴσως λοιπόν νά μοῦ ηταν περισσότερο κοντινός ἀπό τούς συνηθισμένους γνωστούς. Ἴσως γι' αὐτό μοῦ ἄρεσε τόσο ἡ φοβερή του ἀτάκα -μιά ἀπό τίς πολλές - ΣΥΓΚΙΝΗΣΗ ΜΕΝ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ ΔΕ, τήν ὁποία ὁ ἴδιος ἐνσάρκωνε. Αὐτή ἡ τόσο ποθητή ἁρμονία πάθους, διαύγειας καί ἠρεμίας πού ἔβλεπα στό πρόσωπό του μέ μάγευε.

Τά πρῶτα τραγούδια του, πού εἷχαν κυκλοφορήσει τέλη τοῦ 70 ἀρχές τοῦ 80, τήν ΕΚΔΙΚΗΣΗ ΤΗΣ ΓΥΦΤΙΑΣ, καί τά ΔΗΘΕΝ, τά εἷχα ἀκούσει χάρι στό Τρίτο Πρόγραμμα τοῦ Μάνου Χατζιδάκη. Τά προέβαλλε συστηματικά καί διθυραμβικά. Στίχος εὑρηματικός, πρωτότυπος καί ἄμεσος, μοῦ τράβηξε ἀμέσως τήν προσοχή. Τραγούδια πού ἄγγιζαν καί μίλαγαν στόν ἁπλό ἄνθρωπο, χωρίς ὅμως νά τόν κολακεύουν καί νά τοῦ χαἱδεύουν τά αὐτιά. Προφανῶς δέν μιλᾶμε γιά τραγούδια - χάμπουργκερ. Πέρα ἀπό τό καθαρά προσωπικό του βίωμα πού εὕρισκε ὁ καθένας μέσα στά τραγούδια τοῦ Ρασούλη, διαισθανόμουνα τόν κοινωνικό προβληματισμό πού μέ φυσικότητα ξεπρόβαλλε, τήν ἀγωνία γιά τόν ἄνθρωπο καί τό προσωπικό του δρᾶμα, τήν κοινωνία, ὁλόκληρο τόν πλανήτη, ὅπως καί τήν ἔντονη κριτική στήν κοινωνική ὑποκρισία. Θέλει φοβερή εὐφυῒα καί διορατικότητα, γιά νά περνᾶς μέ τίς λέξεις, ἀνεπαίσθητα, ἀπό τό προσωπικό στό συλλογικό. Θέλει ψυχραιμία, νά κρατᾶς μιά ἀπόσταση μή παγιδευτεῖς ἀπό τά πράγματα. Ἀλλά θέλει πεῖσμα, εὐαισθησία καί είλικρίνεια, νά μήν κρύβεσαι οὔτε ἀπό τόν ἑαυτό σου οὔτε ἀπό τήν κοινωνία. Ἰσως γι' αὐτό ταίριαξε τόσο πολύ μέ τούς φίλους του, τόν Μάνο Λοῒζο καί τόν Ἄκη Πάνου. 

Μονόλογος ὑποψήφιου διδάκτορα

Θὰ ταξιδέψω ὅλη νύχτα μὲ κλειστὸ ἁμάξι

Ὑγρὸ τὸ ὁδόστρωμα, σηματοδότες καὶ πρατήρια διάφανα
τσαμπιὰ ἀπὸ ὀρεινὰ χωριὰ κατρακυλοῦν στὴν ἄσφαλτο
τὰ ἐργοστάσια ξεμεθοῦν, σβήνουν τὰ φῶτα τους
ἡ γκρίζα αὐγὴ θὰ μὲ ὑποδεχθεῖ στὴν πόλη
Σὲ σπουδαστήρια καὶ διαδρόμους μάταια θὰ γυρνῶ
οἱ σκυθρωποὶ καθηγητὲς θὰ μοῦ μιλοῦν μὲ ἀπόγνωση
γιὰ τὰ γυμνὰ ὀροπέδια καὶ τὰ φορτηγὰ
ἄψογος θάμαι μὰ ψυχρὸς μαζί τους

Μετὰ θὰ φύγω γιὰ τὴ λίμνη. Τσαλαπατώντας τὰ χρυσὰ φυλλώματα
τῶν φθινοπωρινῶν μαλλιῶν του μὲ τὰ δέκα δάχτυλα
θὰ βρῶ καὶ θ’ ἀγκαλιάσω τὸ Βαγγέλη

Κι ὕστερα θὰ χαθῶ μῆνες στὶς ὄχθες του
τὰ λυρικὰ βουνὰ θὰ κατεβάζουν χιονοπτώσεις
ἡ διατριβή μου θὰ ἐρευνᾶ πόθους νεκροὺς λατίνου ποιητῆ
θὰ καταφύγω στὴν καρδιὰ τῆς λίμνης

Φεύγω γιὰ ἀνώτερες σπουδὲς στὰ Γιάννενα
μπορῶ ἐν ἀνάγκῃ νὰ ὑπηρετήσω ἐπὶ μισθῷ
μία τοπική, μίαν ἀνθρωπιστικὴ ἀξία
κάτι

Νίκος Ἀλέξης Ἀσλάνογλου

The Beatles - Norwegian Wood

Διαίρει καί βασίλευε ( Ἑβραῖοι καί Θεσσαλονίκη)

τό παρακάτω ἄρθρο τοῦ καθηγητῆ Δημήτρη Κιτσίκη ( τακτικοῦ μέλους τῆς καναδικῆς Ἀκαδημίας, καθηγητοῦ Πανεπιστημίου Ὀττάβας, ἐπίτιμου προέδρου τοῦ " Ἱδρύματος Δημήτρη Κιτσίκη" -ΝΠΔΔ) , δημοσιεύτηκε στό τεῦχος 170 τοῦ περιοδικοῦ ΤΡΙΤΟ ΜΑΤΙ.

Ἑβραῖοι καὶ Θεσσαλονίκη
Ἡ ἐφαρμογὴ, ἀπὸ τὶς ἑκάστοτε Μεγάλες Δυνάμεις, τοῦ διαίρει καὶ βασίλευε

• Ὁ μηχανισμὸς πίεσης κατὰ τοῦ ἐθνοκράτους,
μέσῳ τῶν μειονοτήτων
• Τὰ τρία «δόρατα κατὰ τῆς ρωσικῆς καθόδου»
• Τὸ ὅραμα ἵδρυσης ἑβραϊκοῦ κράτους τοῦ Ναπολέοντα

α) Τὸ γενικὸ πρόβλημα
Ἀνέκαθεν ἡ ὅποια μεγάλη δύναμις διῆρε καὶ ἐβασίλευε. Ἀκόμη καὶ ἡ Κίνα, ἐνώπιον τῆς εἰσβολῆς τῶν μεγάλων δυνάμεων ἐπὶ τοῦ ἐδάφους της προσεπάθησε νὰ τὶς διαίρεση, συμμαχώντας μὲ τὴν τσαρικὴ Ρωσσία, κατὰ τῆς Ἀγγλίας. Τὸ συμπέρασμα εἶναι ὅτι ὅταν συμβῆ νὰ θέληση μία χώρα, ὅπως ἡ Ἑλλάς, νὰ προστατευθῆ κατὰ τῶν δολοπλοκιῶν τῶν Μεγάλων Δυνάμεων, πρέπει ὑποχρεωτικῶς νὰ διαίρεση τοὺς μεγάλους γιὰ νὰ βασιλεύση.